RßSMÈ DÞVLßT QßZETÈ

AZßRBAYCAN RESPUBLÈKASÛ MÈLLÈ MßCLÈSÈNÈN ORQANÛ ¹ 255 (9134) ×ßRØßNBß, 23 íîyabr 2022-ci il

Áàêû øÿùÿð ùàëãàñû "Ôîðìóëà-1"èí ÿí ýþçÿë òðåêëÿðèíäÿí áèðèäèð

Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ íîéàáðûí 22-äÿ "Ôîðìóëà-1" Ãðóïóíóí Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí ñÿäðè âÿ ïðåçèäåíòè Ñòåôàíî Äîìåíèêàëèíè âÿ "Ôîðìóëà-1" Ãðóïóíóí ìÿñëÿùÿò÷èñè Ôëàâèî Áðèàòîðåíè ãÿáóë åäèá. ÀÇßÐÒÀÚ õÿáÿð âåðèð êè, ýþðöøäÿ "Ôîðìóëà-1" éàðûøëàðûíûí Àçÿðáàéúàíäà óüóðëà êå÷èðèëìÿñèíèí þíÿìè âóðüóëàíäû, äöíéàäà áó éàðûøëàðà ìàðàüûí ýåòäèêúÿ àðòäûüû áèëäèðèëäè âÿ éàðûøëàðû ñåéð åòìÿê ö÷öí þëêÿìèçÿ õåéëè ñàéäà òóðèñòëÿðèí ýÿëäèéè ìÿìíóíëóãëà ãåéä îëóíäó. Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Àçÿðáàéúàíûí òóðèçì ïîòåíñèàëûíûí ùÿð èë äàùà äà ýåíèøëÿíäèéèíè áèëäèðäè. "Ôîðìóëà-1" Ãðóïóíóí Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí ñÿäðè âÿ ïðåçèäåíòè Ñòåôàíî Äîìåíèêàëè âÿ "Ôîðìóëà-1" Ãðóïóíóí ìÿñëÿùÿò÷èñè Ôëàâèî Áðèàòîðå þëêÿìèçäÿ áó éàðûøëàðûí äàùà äà èíêèøàô åòìÿñè ö÷öí ÿëëÿðèíäÿí ýÿëÿíè ÿñèðýÿìÿéÿúÿêëÿðèíè ãåéä åòäèëÿð, éàðûøëàðà áåéíÿëõàëã âÿ Àçÿðáàéúàí èúòèìàèééÿòèíè äàùà ÷îõ úÿëá åòìÿéÿ ÷àëûøäûãëàðûíû äåäèëÿð. Îíëàð àðòûã äöíéàäà ÷îõ òàíûíàí Áàêû øÿùÿð ùàëãàñûíûí "Ôîðìóëà-1" öçðÿ Äöíéà ×åìïèîíàòûíûí ÿí ýþçÿë òðåê-

Qÿzetèn ÿsasû 1918-cè ildÿ qoyulmuødur

www.azerbaiæan-news.az

Ùåéäÿð ßëèéåâëÿ áàøëàíàí, Èëùàì ßëèéåâëÿ äàâàì åäÿí ñèéàñÿò

ëÿðèíäÿí áèðè îëäóüóíó, áó éàðûøëàðûí êå÷èðèëìÿñè ö÷öí Áàêûäà ýþçÿë âÿ ìöàñèð èíôðàñòðóêòóðóí éàðàäûëäûüûíû âóðüóëàäûëàð. Ýþðöøäÿ þëêÿìèçÿ õàðèúäÿ áþéöê ìàðàüûí îëäóüó íÿçÿðÿ àëûíàðàã "Ôîðìóëà-1" éàðûøëàðûíû èçëÿìÿê ö÷öí ÷îõëó ñàéäà òàíûíìûø øÿõñëÿðèí Àçÿðáàéúàíà äÿâÿò îëóíìàñû áàðÿäÿ ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëäû. Ñòåôàíî Äîìåíèêàëè âÿ Ôëàâèî Áðèàòîðå Áàêû øÿùÿðèíèí ýþçÿëëèéèíèí, òÿìèçëèéèíèí âÿ èøûãëàíäûðìà ñèñòåìèíèí îíëàðäà õîø òÿÿññöðàò éàðàòäûüûíû ãåéä åòäèëÿð âÿ áóíóíëà áàüëû Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâÿ òÿáðèêëÿðèíè ÷àòäûðäûëàð. Îíëàð ïàéòàõòûìûçûí ýþçÿëëèéè áàðÿäÿ ìÿëóìàòûí áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ äàùà ýåíèø éàéûëìàñû ö÷öí ñÿéëÿðèíè ÿñèðýÿìÿéÿúÿêëÿðèíè âóðüóëàäûëàð. Èøüàëäàí àçàä åäèëìèø òîðïàãëàðûìûçäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ýåíèøìèãéàñëû áÿðïà-ãóðóúóëóã ëàéèùÿëÿðè èëÿ áàüëû äà äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíû òÿáðèê åäÿí ãîíàãëàð ùÿìèí ÿðàçèëÿðäÿ éîë ùÿðÿêÿòèíèí òÿùëöêÿñèçëèéè èñòèãàìÿòèíäÿ ýþðöëÿí èøëÿðèí, õöñóñèëÿ ìèíëÿðëÿ êèëîìåòð éåíè àâòîìîáèë éîëëàðûíûí ÷ÿêèëìÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíè áèëäèðäèëÿð.

Âëàäèìèð Ïóòèí Èëùàì ßëèéåâÿ çÿíý åäèá

Áó, Àçÿðáàéúàíû òàðèõèíèí ÿí ãöäðÿòëè äþâëÿòèíÿ ÷åâèðèá

Íîéàáðûí 22-äÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíûí Ïðåçèäåíòè Âëàäèìèð Ïóòèí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâÿ çÿíý åäèá. Òåëåôîí äàíûøûüû çàìàíû Ðóñèéà, Àçÿðáàéúàí, Åðìÿíèñòàí ëèäåðëÿðè àðàñûíäà 2022-úè èë îêòéàáðûí 31-äÿ Ñî÷èäÿ ÿëäÿ îëóíìóø ðàçûëàøìàëàðûí, åëÿúÿ äÿ ö÷ þëêÿíèí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ÿââÿëêè áèðýÿ áÿéàíàòëàðûíûí ïðàêòèêè îëàðàã èúðàñû ìÿñÿëÿëÿðè íÿçÿðäÿí êå÷èðèëèá. Àçÿðáàéúàí-Åðìÿíèñòàí ñÿðùÿäèíäÿ òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿìèí îëóíìàñû âÿ Úÿíóáè Ãàôãàçäà íÿãëèééàò ÿëàãÿëÿðèíèí áÿðïà åäèëìÿñè öçðÿ ö÷òÿðÿôëè ôîðìàòäà èøèí äàâàì åòäèðèëìÿñèíèí âàúèáëèéè âóðüóëàíûá. Åíåðýåòèêà ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàô ïåðñïåêòèâëÿðè äÿ ìöçàêèðÿ åäèëèá. Ïðåçèäåíòèí Ìÿòáóàò õèäìÿòè

Òàõûë èäõàëûíû ìèíèìóìà åíäèðìÿê ö÷öí... Ìþâúóä èìêàíëàðäàí âÿ äþâëÿòèí äÿñòÿéèíäÿí ìàêñèìóì èñòèôàäÿ îëóíìàëûäûð

Ùåéäÿð ßëèéåâèí áàíèñè îëäóüó ìöàñèð Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè áó ýöí ðåýèîíäà ñþç ñàùèáè îëàí äþâëÿòäèð. Þëêÿìèç ùÿì äÿ ãëîáàë åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíäÿ àïàðûúû ðîë îéíàéûð. ßí ÿñàñû, Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè ìàëèê îëäóüó åíåðæè ðåñóðñëàðû èëÿ èãòèñàäè âÿ ñîñèàë èíêèøàôû ñöðÿòëÿíäèðäèéè êèìè, þçöíöí ìèëëè ìàðàãëàðûíû äà ãÿòèééÿòëÿ òÿìèí åäèð. Áó ìÿíàäà Àçÿðáàéúàí ðåýèîíäà þç ñþçöíö äåìÿêëÿ éàíàøû, ãëîáàë ìèãéàñäà äà åùòèðàìëà ãÿáóë îëóíàí, ïðèíñèïèàë ìþâãåéè îëàí þëêÿäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâëÿ áàøëàíàí, Èëùàì ßëèéåâëÿ äàâàì åòäèðèëÿí èíêèøàô ñèéàñÿòèíèí ìÿðêÿçèíäÿ äàéàíàí ÿñàñ ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè òîðïàãëàðûìûçûí èøüàëäàí àçàä åäèëìÿñè èäè. Äöçýöí âÿ ãÿòèééÿòëè ñèéàñÿò, Àçÿðáàéúàíûí éöêñÿëèøè, áåéíÿëõàëã ìþâãåëÿðèíè äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðìÿñè íÿòèúÿ åòèáàðèëÿ òîðïàãëàðûìûçûí äà èøüàëäàí àçàä îëóíìàñûíû òÿìèí åòäè. Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿ ãàçàíûëàí ãÿëÿáÿ Àçÿðáàéúàíûí òàðèõèíèí ÿí ãöäðÿòëè äþâëÿòè îëìàñûíûí ïðàêòèê òÿñäèãèäèð. Èëùàì ßëèéåâèí áèëäèðäèéè êèìè, Àçÿðáàéúàí Óëó Þíäÿðèí åòäèéè âÿñèééÿò ÿñàñûíäà ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿð öçÿðèíäÿ ãóðóëóð, èíêèøàô åäèð. Áó èíêèøàô ùÿð áèð àçÿðáàéúàíëûíûí ãöðóð ìÿíáÿéèäèð. Ãàðàáàü âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðäà àïàðûëàí íÿùÿíý áÿðïà âÿ éåíèäÿíãóðìà èøëÿðèíèí òèìñàëûíäà äöíéà áèð äàùà Àçÿðáàéúàíûí ãöäðÿòèíÿ, èðàäÿñèíÿ øàùèäëèê åäèð. 7

Àçÿðáàéúàíëà Èñðàèë äîñò þëêÿ âÿ ñòðàòåæè òÿðÿôäàøäûðëàð

Íîéàáðûí 22-äÿ Èñðàèë Äþâëÿòèíèí Ïðåçèäåíòè Èñõàê Ùåðñîã Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâÿ çÿíý åäèá.

Èñõàê Ùåðñîã Èñðàèëäÿ Àçÿðáàéúàí ñÿôèðëèéèíèí à÷ûëìàñû áàðÿäÿ ãÿðàðà ýþðÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâÿ òÿøÿêêöðöíö áèëäèðèá âÿ ãåéä åäèá êè, áó, Èñðàèë ö÷öí ìöùöì äîñò þëêÿ âÿ ñòðàòåæè òÿðÿôäàø îëàí Àçÿðáàéúàíëà ÷îõ ýþçÿë ìöíàñèáÿòëÿðäÿ èðÿëèéÿ äîüðó áþéöê áèð àääûìäûð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òåëåôîí çÿíýèíÿ ýþðÿ Èñðàèë Äþâëÿòèíèí Ïðåçèäåíòè Èñõàê Ùåðñîãà ìèííÿòäàðëûüûíû áèëäèðèá. Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû ãåéä åäèá êè, Èñðàèëäÿ Àçÿðáàéúàí ñÿôèðëèéèíèí à÷ûëìàñû áàðÿäÿ ãÿðàð èêè þëêÿ àðàñûíäà äîñòëóã ÿëàãÿëÿðèíè äàùà äà ýöúëÿíäèðèð. Òåëåôîí ñþùáÿòè çàìàíû Èñðàèë-Àçÿðáàéúàí ÿëàãÿëÿðèíèí ìöõòÿëèô àñïåêòëÿðè ìöçàêèðÿ åäèëèá, ýÿëÿúÿê òÿìàñëàð áàðÿäÿ ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëûá.

7

Íàðêîòèê ñàòûøû, îüóðëóã, ñÿðíèøèíëÿðÿ ãåéðè-åòèê òÿêëèôëÿð...

Àðýåíòèíà øîêäàäûð

Ïàéòàõòäà òàêñè ñöðöúöëÿðè àðàñûíäà êå÷èðèëÿí ðåéä çàìàíû áó ãàíóí ïîçóíòóëàðû ìöÿééÿí åäèëèá 8

Òöðêèéÿíèí àíòèòåððîð ÿìÿëèééàòû äàâàì åäèð Ùóëóñè Àêàð èëèí ÿââÿëèíäÿí áÿðè 3585 òåððîð÷óíóí çÿðÿðñèçëÿøäèðèëäèéèíè áÿéàí åäèá 8

8

Ôóòáîëäà òàêòèêà, îéóí ïëàíû âÿ ñ. ÷îõ âàúèá ìÿñÿëÿëÿðäÿíäèð. Àíúàã ÿçìêàðëûã, ðóù éöêñÿêëèéè, ãÿëÿáÿ ãàçàíìàã èíàäêàðëûüû êîìàíäàëàðû ãàðøûëàøìàéà äàùà ôÿðãëè ìîòèâàñèéà åäèð. Äöíÿí ãàëèá ýÿëÿí ÿðÿáëÿðäÿ ìÿùç áóíóí øàùèäè îëäóã. 10

Ïðåçèäåíòèí Ìÿòáóàò õèäìÿòè

2

23 íîyabr 2022-úè èë

ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ

Àñèéà Ñèéàñè Ïàðòèéàëàðû Áåéíÿëõàëã Êîíôðàíñûíûí (ÛÚÀÏÏ) Áàêû øÿùÿðèíäÿ êå÷èðèëÿí "Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã: ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ðîëó" ìþâçóñóíäà õöñóñè êîíôðàíñûíûí èøòèðàê÷ûëàðûíà Ùþðìÿòëè êîíôðàíñ èøòèðàê÷ûëàðû! Ñèçè - Àñèéà Ñèéàñè Ïàðòèéàëàðû Áåéíÿëõàëã Êîíôðàíñûíûí (ÛÚÀÏÏ) "Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã: ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ðîëó" ìþâçóñóíäà õöñóñè êîíôðàíñûíûí èøòèðàê÷ûëàðûíû ñÿìèìèãÿëáäÿí ñàëàìëàéûð, êîíôðàíñûí èøèíÿ óüóðëàð àðçóëàéûðàì. ÛÚÀÏÏ Àñèéà ðåýèîíóíäà 370-äÿí ÷îõ ñèéàñè ïàðòèéàíû áèð àðàéà ýÿòèðÿí íöôóçëó áåéíÿëõàëã òÿøêèëàò îëàðàã, äþâëÿòëÿðèí àïàðûúû ñèéàñè ïàðòèéàëàðû ñÿâèééÿñèíäÿ àêòóàë ðåýèîíàë âÿ ãëîáàë ìÿñÿëÿëÿðèí ìöçàêèðÿ åäèëäèéè, ôèêèð âÿ òÿúðöáÿ ìöáàäèëÿñèíèí àïàðûëäûüû ÿùÿìèééÿòëè ïëàòôîðìàäûð. ÛÚÀÏÏ-ûí éàðàòäûüû ýåíèø äèñêóññèéà ìöùèòèíèí ÿùàòÿ äàèðÿñè òÿêúÿ Àñèéà èëÿ ìÿùäóäëàøìûð, îíóí òÿäáèðëÿðèíäÿ ìöíòÿçÿì îëàðàã Àôðèêà, Àâðîïà âÿ Ëàòûí Àìåðèêàñû þëêÿëÿðè ñèéàñè ïàðòèéàëàðûíûí äà òÿìñèë÷èëÿðè èøòèðàê åäèðëÿð. Áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿð ñèñòåìèíäÿ úèääè òÿëàòöìëÿðëÿ ìöøàéèÿò îëóíàí éåíè äöíéà íèçàìûíûí ôîðìàëàøäûüû ùàçûðêû äþâðäÿ ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí âÿ áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðûí ìöõòÿëèô ñÿâèééÿëÿðäÿ þç ìþâãåëÿðèíè âÿ ùàäèñÿëÿðÿ òÿñèð èìêàíëàðûíû éåíèäÿí äÿéÿðëÿíäèðìÿëÿðèíÿ åùòèéàú éàðàíìûøäûð. Äþâëÿòëÿðèí öçëÿøäèêëÿðè ìöàñèð ãëîáàë ÷àüûðûøëàð àðàñûíäà ñöëù âÿ òÿùëöêÿñèçëèê ïðîáëåìëÿðè áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿðèí áöòöí ñàùÿëÿðèíÿ âÿ èøòèðàê÷ûëàðûíà òÿñèð ýþñòÿðÿí ÿí àêòóàë ìÿñÿëÿëÿðäÿíäèð. Áó ùÿì äÿ 2020-úè èëäÿ Èêèíúè Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè íÿòèúÿñèíäÿ óçóí èëëÿð ìÿðóç ãàëäûüû ùÿðáè òÿúàâöçÿ ñîí ãîéàðàã ÿðàçèëÿðèíè èøüàëäàí àçàä åòìÿêëÿ ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê

Øóðàñûíûí 30 èëÿ éàõûí ìöääÿò ÿðçèíäÿ èúðà åäèëìÿéÿí äþðä ãÿòíàìÿñèíèí òÿëÿáëÿðèíè ùÿéàòà êå÷èðìèø Àçÿðáàéúàí, åëÿúÿ äÿ áöòöí Úÿíóáè Ãàôãàç ðåýèîíó ö÷öí ùÿññàñ âÿ ïðèîðèòåò ìÿñÿëÿäèð. Òàðèõè òÿúðöáÿ ýþñòÿðèð êè, ìöíàãèøÿëÿð ÿáÿäè äàâàì åäÿ áèëìÿç. Àçÿðáàéúàíëà Åðìÿíèñòàí àðàñûíäà äà áåéíÿëõàëã ùöãóãà, ÿäàëÿò ïðèíñèïèíÿ ÿñàñëàíàí ñöëùöí, òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿìèí åäèëìÿñè äþâðöí âÿ çàìàíûí òÿëÿáèäèð. Áó áàõûìäàí ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí áåéíÿëõàëã ñöëùÿ âÿ òÿùëöêÿñèçëèéÿ òþùôÿ âåðìÿê ìÿãñÿäèëÿ áèëèê âÿ òÿúðöáÿëÿðèíèí ìöáàäèëÿñè, ÿìÿêäàøëûã èìêàíëàðûíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè òÿãäèðÿëàéèãäèð. Áóýöíêö òÿäáèðèí Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí éàðàäûëìàñûíûí 30 èëëèéè èëÿ åéíè âàõòäà êå÷èðèëìÿñè ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿäèð âÿ þç éóáèëåéèíè äîñò ñèéàñè ïàðòèéàëàðëà áèðëèêäÿ ãåéä åäÿí ÉÀÏ-ûí áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûüà, õàðèúè òÿðÿôäàøëàðà âåðäèéè þíÿìèí ýþñòÿðèúèñèäèð. Öìèäâàðàì êè, Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí åâñàùèáëèéè èëÿ êå÷èðèëÿí áó êîíôðàíñ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ôàéäàëû âÿ ìÿùñóëäàð ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëàúàã, áþëýÿäÿ, åëÿúÿ äÿ äöíéàäà ñöëùöí, òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿøâèãèíäÿ ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ôÿàëëûüûíûí àðòûðûëìàñû ñàùÿñèíäÿ ñÿìÿðÿëè èñòèãàìÿòëÿð ìöÿééÿíëÿøäèðèëÿúÿêäèð. Áåëÿ áèð ìÿãñÿäÿ õèäìÿò åäÿí ôÿàëèééÿòèíèçäÿ ùÿð áèðèíèçÿ óüóðëàð àðçóëàéûðàì. Èëùàì ßËÈÉÅÂ, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Áàêû øÿùÿðè, 22 íîéàáð 2022-úè èë

Áàêû øÿùÿðèíèí Íÿðèìàíîâ ðàéîíó ÿðàçèñèíäÿ àâòîìîáèë éîëëàðûíûí éåíèäÿí ãóðóëìàñû èøëÿðèíèí äàâàì åòäèðèëìÿñè èëÿ áàüëû áÿçè òÿäáèðëÿð ùàããûíäà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí Ñÿðÿíúàìû Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Êîíñòèòóñèéàñûíûí 109-úó ìàääÿñèíèí 32-úè áÿíäèíè ðÿùáÿð òóòàðàã ãÿðàðà àëûðàì: 1. Áàêû øÿùÿðèíèí Íÿðèìàíîâ ðàéîíó ÿðàçèñèíäÿ àâòîìîáèë éîëëàðûíûí éåíèäÿí ãóðóëìàñû èøëÿðèíèí äàâàì åòäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí 2022-úè èë äþâëÿò áöäúÿñèíäÿ äþâëÿò ÿñàñëû âÿñàèò ãîéóëóøó (èíâåñòèñèéà õÿðúëÿðè) ö÷öí

íÿçÿðäÿ òóòóëàí âÿñàèòèí áþëýöñö"íöí 1.26.18-úè éàðûìáÿíäèíäÿ ýþñòÿðèëìèø ìÿáëÿüèí 4,23 ìèëéîí (äþðä ìèëéîí èêè éöç îòóç ìèí) ìàíàòû Àçÿðáàéúàí Àâòîìîáèë Éîëëàðû Äþâëÿò Àýåíòëèéèíÿ àéðûëñûí. 2. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàëèééÿ Íàçèðëèéè áó Ñÿðÿíúàìûí 1-úè ùèññÿñèíäÿ ýþñòÿðèëÿí ìÿáëÿüäÿ ìàëèééÿëÿøìÿíè òÿìèí åòñèí.

3. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Íàçèðëÿð Êàáèíåòè áó Ñÿðÿíúàìäàí èðÿëè ýÿëÿí ìÿñÿëÿëÿðè ùÿëë åòñèí. Èëùàì ßËÈÉÅÂ, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Áàêû øÿùÿðè, 22 íîéàáð 2022-úè èë

www.azerbaijan-nnews.az

Èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðäÿ ìÿñÿëÿëÿðèí ìÿðêÿçëÿøäèðèëìèø ãàéäàäà ùÿëëè èëÿ áàüëû ßëàãÿëÿíäèðìÿ Ãÿðàðýàùûíûí èêèèëëèê ôÿàëèééÿòèíèí éåêóíëàðûíà äàèð èúëàñû êå÷èðèëèá

Íîéàáðûí 22-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí âÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðèíäÿ ìÿñÿëÿëÿðèí ìÿðêÿçëÿøäèðèëìèø ãàéäàäà ùÿëëè èëÿ áàüëû ßëàãÿëÿíäèðìÿ Ãÿðàðýàùûíûí ðÿùáÿðè Ñàìèð Íóðèéåâèí ñÿäðëèéè èëÿ ãÿðàðýàùûí èêèèëëèê ôÿàëèééÿòèíèí éåêóíëàðûíà ùÿñð îëóíàí èúëàñ êå÷èðèëèá. ÀÇßÐÒÀÚ õÿáÿð âåðèð êè, èúëàñûí ýöíäÿëèéèíÿ ãÿðàðýàùûí þòÿí èêèèëëèê ôÿàëèééÿòèíèí ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñè âÿ ãàðøûäà äóðàí éåíè âÿçèôÿëÿð, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí 2022-úè èë 16 íîéàáð òàðèõëè ñÿðÿíúàìû èëÿ òÿñäèã åäèëìèø "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðèíÿ Áþéöê Ãàéûäûøà äàèð Áèðèíúè Äþâëÿò Ïðîãðàìû"íûí èúðàñû èëÿ áàüëû ìÿñÿëÿëÿð, ùàáåëÿ ÿùàëèíèí Ëà÷ûí øÿùÿðè, Çàáóõ âÿ Ñóñ êÿíäëÿðè äÿ äàõèë îëìàãëà èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðÿ òåçëèêëÿ ãàéûäûøû èëÿ áàüëû äþâëÿò áàø÷ûñûíûí òàïøû-

"ßçèç Øóøà, ñÿí àçàäñàí!" èíøà ìöñàáèãÿñèíèí ãàëèáëÿðè ìöêàôàòëàíäûðûëûá

ðûãëàðûíûí èúðàñûíà äàèð ñîí âÿçèééÿò âÿ äèýÿð ìÿñÿëÿëÿð äàõèë åäèëèá. Èúëàñû ýèðèø ñþçö èëÿ à÷àí ãÿðàðýàùûí ðÿùáÿðè Ñàìèð Íóðèéåâ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðÿ ñÿôÿðëÿðè çàìàíû, î úöìëÿäÿí Ëà÷ûí âÿ Øóøà øÿùÿðëÿðèíäÿêè ñîí ÷ûõûøëàðûíäàí èðÿëè ýÿëÿí òàïøûðûãëàðà òîõóíóá. Ãÿðàðýàùûí þòÿí èêèèëëèê ôÿàëèééÿòèíèí íÿòèúÿëÿðèíäÿí èðÿëè ýÿëÿðÿê, êåéôèééÿò, ñÿìÿðÿëèëèê, îïåðàòèâëèê âÿ äàéàíûãëûëûã ïðèíñèïëÿðèíèí äàèì ðÿùáÿð òóòóëìàñûíûí, ãóðóìëàðàðàñû ÿëàãÿëÿíäèðìÿ âÿ ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà ýöúëÿíäèðèëìÿñèíèí, ùÿð áèð ëàéèùÿ èëÿ áàüëû ùÿðòÿðÿôëè ïëàíëàøäûðìà, ïðîãíîçëàøäûðìà âÿ ðèñêëÿðèí ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñè èøèíèí àïàðûëìàñûíûí, ùàáåëÿ ýþðöëÿí èøëÿðëÿ áàüëû ñÿìÿðÿëè íÿçàðÿò âÿ ìîíèòîðèíã ìåõàíèçìëÿðèíèí ÿùÿìèééÿòè âóðüóëàíûá. Ãÿðàðýàùûí ðÿùáÿðè åêîñèäÿ, óðáèñèäÿ âÿ åòíîñèäÿ ìÿðóç ãàëìûø þëêÿìèçèí Ïðåçèäåíò

Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ þç äàõèëè èìêàíëàðû èëÿ ïîñòêîíôëèêò ãóðóúóëóüóíóí äöíéà ö÷öí íöìóíÿ îëàí óüóðëó áèð ìîäåëèíè îðòàéà ãîéäóüóíó ãåéä åäèá. Ñîíðà èúëàñäà ßëàãÿëÿíäèðìÿ Ãÿðàðýàùûíûí ýöíäÿëèéèíäÿ äàéàíàí úàðè ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû ìÿðóçÿëÿð äèíëÿíèëèá. "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðèíÿ Áþéöê Ãàéûäûøà äàèð Áèðèíúè Äþâëÿò Ïðîãðàìû"íûí èúðàñû èëÿ áàüëû ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿð, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí òàïøûðûãëàðûíà óéüóí îëàðàã Ëà÷ûí øÿùÿðèíÿ, Çàáóõ âÿ Ñóñ êÿíäëÿðèíÿ ÿùàëèíèí 2023-úö èë ÿðçèíäÿ ãàéûäûøû èñòèãàìÿòèíäÿ ýþðöëÿí èøëÿð áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèëèá. Áèëäèðèëèá êè, äþâëÿò áàø÷ûñûíûí ýþñòÿðèøëÿðèíÿ óéüóí îëàðàã, Ëà÷ûí ÿðàçèñèíÿ äÿðùàë áèð íå÷ÿ èø÷è ãðóïó åçàì åäèëèá âÿ ÿðàçèäÿ ìèíàäàí òÿìèçëÿìÿ, èíâåíòàðëàøäûðìà, èëêèí ãèéìÿòëÿíäèðìÿ âÿ ëàéèùÿëÿíäèðìÿ èøëÿðèíèí àðäûíúà ýåíèøìèãéàñëû éå-

íèäÿíãóðìà âÿ áÿðïà èøëÿðè àðòûã áàøëàíûëûá. Ùÿì÷èíèí "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðèíäÿ 20222026-úû èëëÿðäÿ "éàøûë åíåðæè" çîíàñûíûí éàðàäûëìàñû öçðÿ Òÿäáèðëÿð Ïëàíû"íûí èúðàñû, ÿðàçèäÿ äàéàíûãëû åíåðæè ñèñòåìèíèí ãóðóëìàñû, åíåðæè âÿ èñòèëèê òÿìèíàòû ìÿñÿëÿëÿðè áàðÿäÿ ìÿðóçÿëÿð òÿãäèì åäèëèá. Èúëàñûí ýöíäÿëèéèíÿ óéüóí îëàðàã, ÿðàçèëÿðäÿêè øÿùÿðñàëìà ìÿñÿëÿëÿðè âÿ ïëàíëàøäûðìà ñÿíÿäëÿðèíèí ùàçûðëàíìàñû èëÿ áàüëû èøëÿðèí úàðè âÿçèééÿòè ìöçàêèðÿ åäèëèá, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí õöñóñè íöìàéÿíäÿëÿðè ìöâàôèã ÿðàçèëÿðäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿëÿðèí èúðàñûíûí ýåäèøàòû áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèáëÿð. Ñîíäà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè òÿðÿôèíäÿí ãàðøûéà ãîéóëìóø âÿçèôÿëÿðèí èúðàñû èëÿ áàüëû çÿðóðè òÿäáèðëÿð ìöÿééÿí åäèëèá âÿ ìöâàôèã òàïøûðûãëàð âåðèëèá.

Ùÿðáè Ïðîêóðîðëóãäà êå÷èðèëìèø ýþðöøäÿ èòêèí äöøìöø øÿõñëÿðëÿ áàüëû ýþðöëìöø èøëÿð ìöçàêèðÿ îëóíóá Íîéàáðûí 22-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ùÿðáè Ïðîêóðîðëóüóíäà Áåéíÿëõàëã Ãûçûë Õà÷ Êîìèòÿñèíèí (ÁÃÕÊ) Àçÿðáàéúàíäàêû íöìàéÿíäÿëèéèíèí éåíè òÿéèí îëóíìóø áàø÷ûñû õàíûì Äðàãàíà Êîèúëÿ ýþðöø êå÷èðèëèá.

Íîéàáðûí 22-äÿ Åëì âÿ Òÿùñèë Íàçèðëèéèíèí øàýèðäëÿð àðàñûíäà òÿøêèë åòäèéè "ßçèç Øóøà, ñÿí àçàäñàí!" èíøà ìöñàáèãÿñè ãàëèáëÿðèíèí ìöêàôàòëàíäûðûëìàñû ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá. ÀÇßÐÒÀÚ õÿáÿð âåðèð êè, òÿäáèðäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Äþâëÿò Ùèìíè ñÿñëÿíäèðèëèá, òîðïàãëàðûìûçûí ÿðàçè áöòþâëöéö óüðóíäà úàíëàðûíäàí êå÷ÿí øÿùèäëÿðèìèçèí õàòèðÿñè áèðäÿãèãÿëèê ñöêóòëà éàä åäèëèá. Òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿí Áàø íàçèðèí ìöàâèíè ßëè ßùìÿäîâ 44 ýöíëöê Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿ ãàçàíûëàí ãÿëÿáÿíèí äþâëÿòèìèçèí ãöäðÿòèíèí èôàäÿñè îëäóüóíó âóðüóëàéûá. Áàø íàçèðèí ìöàâèíè ãåéä åäèá êè, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí "ßçèç Øóøà, ñÿí àçàäñàí!" èôàäÿñè áóýöíêö âÿ ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðÿ áèð ÷àüûðûøäûð. Ìöñàáèãÿäÿ ãàëèá ýÿëÿí øàýèðäëÿ-

ðè, îíëàðûí âàëèäåéí âÿ ìöÿëëèìëÿðèíè òÿáðèê åäÿí ßëè ßùìÿäîâ áåëÿ òÿäáèðëÿðèí øàýèðäëÿðèí âÿòÿíïÿðâÿðëèê ðóùóíäà éåòèøìÿñèíäÿ ÿùÿìèééÿòëè ðîë îéíàäûüûíû âóðüóëàéûá.

Äàùà ñîíðà ÷ûõûø åäÿí åëì âÿ òÿùñèë íàçèðè Åìèí ßìðóëëàéåâ áèëäèðèá êè, "ßçèç Øóøà, ñÿí àçàäñàí!" èíøà ìöñàáèãÿñè 44 ýöíëöê Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿ ãàçàíûëàí çÿôÿð áàðÿäÿ øàýèðäëÿðèí þç äö-

Àøêàðëàíìûø ìèíàëàðëà áàüëû ñöëùìÿðàìëûëàð âÿ Òöðêèéÿ-Ðóñèéà Áèðýÿ Ìîíèòîðèíã Ìÿðêÿçè ìÿëóìàòëàíäûðûëûá Ñàðûáàáà éöêñÿêëèéèíèí øèìàë èñòèãàìÿòèíäÿ ãàíóíñóç åðìÿíè ñèëàùëû äÿñòÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí áàñäûðûëìûø ïèéàäà ÿëåéùèíÿ ìèíà ñàùÿñè áàðÿäÿ Ðóñèéà ñöëùìÿðàìëûëàðûíûí êîìàíäàíëûüû âÿ Òöðêèéÿ-Ðóñèéà Áèðýÿ Ìîíèòîðèíã Ìÿðêÿçè ìÿëóìàòëàíäûðûëûá.

Ùÿì÷èíèí ìèíà ñàùÿñèíÿ áàõûø êå÷èðèëìÿñè ö÷öí ÿðàçèéÿ äÿâÿò îëóíóáëàð. Áó áàðÿäÿ ÀÇßÐÒÀÚ-à Ìöäàôèÿ Íàçèðëèéèíèí Ìÿòáóàò õèäìÿòèíäÿí áèëäèðèëèá. Ãåéä åäÿê êè, íîéàáðûí 21-äÿ Ñàðûáàáà éöêñÿêëèéèíèí øèìàë èñòèãàìÿòèíäÿ Åðìÿíèñòàíäà èñòåùñàë åäèëìèø ïèéàäà ÿëåéùèíÿ ìèíà ñàùÿñè àøêàðëàíûá.

øöíúÿëÿðèíè ãÿëÿìÿ àëìàñû, ùÿì÷èíèí îíëàðûí Àçÿðáàéúàí äèëèíäÿ éàçû áàúàðûãëàðûíûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè ìÿãñÿäè äàøûéûð. Èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðäÿ òÿùñèë ñàùÿñèíäÿ ýþðöëÿí èøëÿðäÿí äàíûøàí Åìèí ßìðóëëàéåâ ùàçûðäà áóðàäà áÿðïà-ãóðóúóëóã èøëÿðèíèí äàâàì åòäèðèëäèéèíè âÿ ìöàñèð ñòàíäàðòëàðà óéüóí ìÿêòÿáëÿð òèêèëäèéèíè ãåéä åäèá. ×ûõûøûíûí ñîíóíäà Åìèí ßìðóëëàéåâ ìöñàáèãÿ ãàëèáëÿðèíè òÿáðèê åäÿðÿê îíëàðà óüóðëàð àðçóëàéûá. Òÿäáèðäÿ Øóøà øÿùÿðè 1 íþìðÿëè òàì îðòà ìÿêòÿáèí ÛÕ ñèíèô øàýèðäè Ðþéà Ñÿôÿðçàäÿ òÿÿññöðàòëàðûíû áþëöøöá. Ñîíäà "ßçèç Øóøà, ñÿí àçàäñàí!" èíøà ìöñàáèãÿñèíèí ãàëèáëÿðèíÿ ìöêàôàòëàð òÿãäèì îëóíóá. Ãåéä åäÿê êè, ìöñàáèãÿíèí íÿòèúÿëÿðèíÿ ÿñàñÿí, 5 íÿôÿð Û, 10 íÿôÿð ÛÛ, 15 íÿôÿð èñÿ ÛÛÛ éåðÿ ëàéèã ýþðöëìÿêëÿ, öìóìèëèêäÿ 30 øàýèðä ãàëèá åëàí åäèëèá.

Ýþðöøäÿ Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí ìöíàãèøÿñè äþâðöíäÿ èòêèí äöøìöø øÿõñëÿðëÿ áàüëû ýþðöëìöø èøëÿð ìöçàêèðÿ îëóíóá. Áó áàðÿäÿ Ùÿðáè Ïðîêóðîðëóüóí Ìÿòáóàò õèäìÿòèíäÿí ÀÇßÐÒÀÚ-à ìÿëóìàò âåðèëèá. Ýþðöøäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû áàø ïðîêóðîðóíóí ìöàâèíè - ùÿðáè ïðîêóðîð, ÿäëèééÿ ýåíåðàë-ëåéòåíàíòû Õàíëàð Âÿëèéåâ éåíè òÿéèíàò ìöíàñèáÿòèëÿ Äðàãàíà Êîèúè òÿáðèê åäÿðÿê, îíà ôÿàëèééÿòèíäÿ óüóðëàð àðçóëàéûá âÿ ãàðøûëûãëû ôÿàëèééÿòèí áóíäàí ñîíðà äà éöêñÿëÿí õÿòëÿ èíêèøàô åäÿúÿéèíÿ ÿìèíëèéèíè èôàäÿ åäèá. Áèëäèðèá êè, ìöàñèð Àçÿðáàéúàíûí ãóðóúóñó Óëó Þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ìöêÿììÿë ñèéàñÿòèíè óüóðëà äàâàì åòäèðÿí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ñàéÿñèíäÿ äþâëÿòèìèç ãöäðÿòëÿíèð, èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðèìèç

äÿ äàõèë îëìàãëà, ðåýèîíóìóç ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàô åäèð âÿ ÿùàëèíèí ðèôàùû äàùà äà éàõøûëàøäûðûëûð. Ãàçàíûëàí àðäûúûë óüóðëàðäà Àçÿðáàéúàíûí Áèðèíúè âèòñåïðåçèäåíòè Ìåùðèáàí õàíûì ßëèéåâàíûí ùÿðòÿðÿôëè ôÿàëèééÿòè ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá åòìÿêäÿäèð. Áóíäàí ñîíðà, ùÿðáè ïðîêóðîð Õàíëàð Âÿëèéåâ Àçÿðáàéúàí èëÿ ÁÃÕÊ àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðÿ òîõóíàðàã, áó ÿëàãÿëÿðèí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ âÿ óüóðëà èíêèøàô åòäèéèíè âóðüóëàéûá. Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñè çàìàíû ÿñèð âÿ èòêèí äöøìöø, ñàõëàíûëàí øÿõñëÿðèí âÿ ìåéèòëÿðèí ãàéòàðûëìàñû ïðîñåñèíäÿ êîìèòÿ òÿðÿôèíäÿí çÿðóðè êþìÿéèí ýþñòÿðèëìÿñèíÿ ýþðÿ òÿøÿêêöðöíö áèëäèðèá.

ßäëèééÿ ýåíåðàë-ëåéòåíàíòû Õàíëàð Âÿëèéåâ ùÿì÷èíèí åðìÿíèëÿðèí ÿðàçèëÿðèìèçäÿ áàñäûðäûãëàðû ìèíàëàðäàí, îíóí áó ýöíÿ ãÿäÿð äàâàì åäÿí àúû ôÿñàäëàðûíäàí áÿùñ åäÿðÿê ãîíàãëàðûí äèããÿòèíè áó ìÿñÿëÿéÿ äÿ úÿëá åäèá. Êîìèòÿíèí Àçÿðáàéúàíäàêû íöìàéÿíäÿëèéèíèí áàø÷ûñû Äðàãàíà Êîèú ýþñòÿðèëÿí ñÿìèìè ìöíàñèáÿòÿ ýþðÿ ìèííÿòäàðëûüûíû èôàäÿ åäÿðÿê, ãàðøûëûãëû èøýöçàð ÿëàãÿëÿðèí áóíäàí ñîíðà äà óüóðëà äàâàì åäÿúÿéèíÿ ÿìèí îëäóüóíó áèëäèðèá. Ýþðöøäÿ áèðýÿ ñÿìÿðÿëè ôÿàëèééÿò, ýþðöëìöø èøëÿð, ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿð, åëÿúÿ äÿ áèð ñûðà äèýÿð ìÿñÿëÿëÿð ìöçàêèðÿ îëóíóá âÿ ôàéäàëû ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëûá.

Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ýþñòÿðèøèíÿ ÿñàñÿí áþëýÿëÿðäÿ âÿòÿíäàøëàðûí ãÿáóëó êå÷èðèëèð Ðÿãÿìñàë èíêèøàô âÿ íÿãëèééàò íàçèðè Ðÿøàä Íÿáèéåâ íîéàáðûí 22-äÿ Ýþéýþë øÿùÿðèíäÿ âÿòÿíäàøëàðû ãÿáóë åäèá. Âÿòÿíäàø ãÿáóëóíäà Ñàìóõ, Äàøêÿñÿí, Ýþéýþë, Õîúàëû, Øÿìêèð, Ýÿäÿáÿé, Êÿëáÿúÿð ðàéîíëàðûíûí, ùÿì÷èíèí Ýÿíúÿ âÿ Íàôòàëàí øÿùÿð ñàêèíëÿðè èøòèðàê åäèáëÿð. Ãÿáóë çàìàíû âÿòÿíäàøëàðûí íÿãëèééàò, òåëåêîììóíèêàñèéà, î úöìëÿäÿí èíòåðíåò, òåëåðàäèî éàéûìû âÿ ïî÷ò õèäìÿòëÿðè èëÿ áàüëû ìöðàúèÿòëÿðèíÿ áàõûëûá. Íàçèð Ðÿøàä Íÿáèéåâ ìöðàúèÿòëÿðèí ìþâúóä ãàíóí-

âåðèúèëèéèí òÿëÿáëÿðèíÿ óéüóí âÿ îïåðàòèâ øÿêèëäÿ àðàøäûðûëìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð íàçèðëèéèí ìöâàôèã ãóðóìëàðûíûí ðÿùáÿðëÿðèíÿ òàïøûðûãëàð âåðèá. Âÿòÿíäàøëàðûí ìöðàúèÿòëÿðèíäÿ ãàëäûðûëàí ïðîáëåìëÿðèí áèð ãèñìè äÿðùàë ùÿëëèíè òàïûá. ÐÈÍÍ-èí ôÿàëèééÿò ñàùÿëÿðèíÿ àèä îëìàéàí ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû ìöðàúèÿòëÿðèí èñÿ ãåéäèééàòà àëûíàðàã ìöâàôèã ãóðóìëàðà ýþíäÿðèëìÿñè òÿìèí îëóíàúàã. * * * Íîéàáðûí 22-äÿ áàø ïðîêóðîð Êàìðàí ßëèéåâ Ñóìãàéûò Øÿùÿð Ïðîêóðîðëóüóíóí èíçèáàòè áèíàñûíäà

Ñóìãàéûò øÿùÿðè, Ãóáàäëû âÿ Àáøåðîí ðàéîíëàðûíäàí îëàí âÿòÿíäàøëàðû ãÿáóë åäèá. Ãÿáóëäà èøòèðàê åäÿí 53 âÿòÿíäàøûí ìöðàúèÿòèíäÿ ãàëäûðäûãëàðû ìÿñÿëÿëÿðèí, î úöìëÿäÿí êîíêðåò úèíàéÿò èøëÿðèíèí èñòèíòàãû âÿ òþðÿäèëìèø úèíàéÿòëÿð áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàðûí àðàøäûðûëìàñû çàìàíû éîë âåðèëìèø ãàíóí ïîçóíòóëàðû, ìöëêè õàðàêòåðëè ìöáàùèñÿëÿðëÿ áàüëû âÿ ñîñèàë ïðîáëåìëÿðÿ àèä ìöðàúèÿòëÿðèí áèëàâàñèòÿ ïðîêóðîðëóãäà âÿ éà àèäèééÿòè èúðà îðãàíëàðûíäà îïåðàòèâ ùÿëëè ö÷öí Êàìðàí ßëèéåâ ìöâàôèã ýþñòÿðèøëÿð âåðèá.

ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ

www.azerbaijan-nnews.az

Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäðè Ñàùèáÿ Ãàôàðîâà ÀÑÅÀÍ Ïàðëàìåíòëÿðàðàñû Àññàìáëåéàñûíûí (ÀÏÀ) 43-úö Áàø Àññàìáëåéàñûíûí áèðèíúè ïëåíàð èúëàñûíäà ÷ûõûø åäèá

23 íîyabr 2022-úè èë

Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäðè Ñàùèáÿ Ãàôàðîâà Êàìáîúàäà áèð ñûðà þëêÿëÿðèí ïàðëàìåíò ðÿùáÿðëÿðè âÿ ÀÑÅÀÍ ÏÀ-íûí áàø êàòèáè èëÿ ýþðöøëÿð êå÷èðèá Õÿáÿð âåðäèéèìèç êèìè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäðè Ñàùèáÿ Ãàôàðîâà ÀÑÅÀÍ Ïàðëàìåíòëÿðàðàñû Àññàìáëåéàñûíäà (ÀÏÀ) èøòèðàê åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ Êàìáîúà Êðàëëûüûíäà ñÿôÿðäÿäèð. Àçÿðáàéúàí ïàðëàìåíòèíèí ñïèêåðè ñÿôÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íîéàáðûí 22-äÿ áèð ñûðà þëêÿëÿðèí ïàðëàìåíò ðÿùáÿðëÿðè, ùÿì÷èíèí ÀÏÀ-íûí áàø êàòèáè èëÿ ýþðöøëÿð êå÷èðèá.

Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäðè Ñàùèáÿ Ãàôàðîâà Êàìáîúà Êðàëëûüûíà ñÿôÿðè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ÀÑÅÀÍ Ïàðëàìåíòëÿðàðàñû Àññàìáëåéàñûíûí (ÀÏÀ) 43-úö Áàø Àññàìáëåéàñûíûí áèðèíúè ïëåíàð èúëàñûíäà ÷ûõûø åäèá. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàèééÿòëÿ ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíäÿí âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, ñïèêåð Àçÿðáàéúàí ïàðëàìåíòè àäûíäàí Áàø Àññàìáëåéàäà èøòèðàê åäÿí áöòöí ïàðëàìåíò íöìàéÿíäÿ ùåéÿòëÿðèíè ñàëàìëàéàðàã, Êàìáîúà Êðàëëûüûíûí Ìèëëè Àññàìáëåéàñûíûí Ñÿäðè, ÀÑÅÀÍ Ïàðëàìåíòëÿðàðàñû Àññàìáëåéàñûíûí Ïðåçèäåíòè Ùåíã Ñàìðèíÿ 43-úö Áàø Àññàìáëåéàéà äÿâÿòèíÿ âÿ ãîíàãïÿðâÿðëèéèíÿ ýþðÿ òÿøÿêêöð åäèá. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäðè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, Àçÿðáàéúàí Úÿíóá-Øÿðãè Àñèéà þëêÿëÿðè èëÿ ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ áþéöê ÿùÿìèééÿò âåðèð âÿ îíëàðëà èêèòÿðÿôëè âÿ ÷îõòÿðÿôëè ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà äÿðèíëÿøìÿñèíÿ ÷àëûøûð. Î, ÀÑÅÀÍ-à öçâ äþâëÿòëÿðèí ïàðëàìåíòàðèëÿðè èëÿ ÿëàãÿëÿðèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñèíèí ìþâúóä ìöíàñèáÿòëÿðÿ ìöùöì þë÷ö ãàòàúàüûíà, þëêÿëÿðèìèç âÿ õàëãëàðûìûç àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà ìþùêÿìëÿíìÿñèíÿ õèäìÿò ýþñòÿðÿúÿéèíÿ, ñöëù, ùÿìðÿéëèê âÿ äàâàìëû èíêèøàôà êþìÿê åäÿúÿéèíÿ ÿìèíëèéèíè áèëäèðèá. Ñàùèáÿ Ãàôàðîâà äåéèá êè, Úÿíóáè Ãàôãàç ðåýèîíóíäà Øÿðãëÿ Ãÿðáèí êÿñèøìÿñèíäÿ éåðëÿøÿí Àçÿðáàéúàí ãÿäèì äþâëÿò÷èëèê ÿíÿíÿëÿðèíÿ ìàëèêäèð. Áó ÿíÿíÿëÿðÿ ÿñàñëàíàðàã, Àçÿðáàéúàí õàëãû 1918-úè èëäÿ ìöñÿëìàí Øÿðãèíäÿ èëê äåìîêðàòèê ïàðëàìåíò ðåñïóáëèêàñûíû éàðàòäû. Åëÿ ùÿìèí èë Ãÿðá þëêÿëÿðèíèí ÿêñÿðèééÿòèíè ãàáàãëàéàí Àçÿðáàéúàí ãàäûíëàðà ñÿñâåðìÿ ùöãóãó âåðäè. Òÿÿññöô êè, Àçÿðáàéúàí Õàëã Úöìùóðèééÿòè úÿìè 23 àé äàâàì åòäè. Íÿùàéÿò, 1991-úè èëäÿ Àçÿðáàéúàí þç ìöñòÿãèëëèéèíè áÿðïà åäÿ áèëäè âÿ áó, þëêÿìèçèí òàðèõèíäÿ éåíè äþâðöí áàøëàíüûúû îëäó. Áó ýöí Àçÿðáàéúàí áåéíÿëõàëã ùöãóãóí íîðìà âÿ ïðèíñèïëÿðèíÿ ÿñàñëàíàí ìöñòÿãèë ñèéàñÿò àïàðûð. Áÿðàáÿðëèê, ãàðøûëûãëû åòèìàä âÿ ôàéäàëû ÿìÿêäàøëûã èêèòÿðÿôëè âÿ ÷îõòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèí èíêèøàôûíûí ÿí âàúèá åëåìåíòëÿðèäèð. Àçÿðáàéúàí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíÿ òþùôÿ âåðÿí âÿ Øÿðãëÿ Ãÿðáè áèðëÿøäèðÿí íÿãëèééàò ëàéèùÿëÿðèíè ùÿéàòà êå÷èðÿí åòèáàðëû òÿðÿôäàøäûð. Àçÿðáàéúàí ìöõòÿëèô äèíè âÿ åòíèê ãðóïëàðûí ÿñðëÿð áîéó ñöëù âÿ äîñòëóã øÿðàèòèíäÿ áèðëèêäÿ éàøàäûüû þëêÿäèð. Ìóëòèêóëòóðàëèçì áèçèì õàëãûìûç ö÷öí ùÿéàò òÿðçèäèð. Ìöõòÿëèô ìÿäÿíèééÿòëÿðÿ, äèíëÿðÿ âÿ èðãëÿðÿ ùþðìÿò Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèíèí àéðûëìàç ùèññÿñèäèð. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäðè ãåéä åäèá êè, áåéíÿëõàëã áèðëèéèí ìÿñóëèééÿòëè öçâö îëàí Àçÿðáàéúàí ãëîáàë ñöëùÿ, ÿìÿêäàøëûüà âÿ èíêèøàôà òþùôÿ âåðìÿê ö÷öí ÿëèíäÿí ýÿëÿíè åäèð. Áó ýöí Àçÿðáàéúàí ÚÎÂÛÄ-19 êèìè öìóìè ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëèíäÿ ãëîáàë ùÿìðÿéëèéèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí èðÿëè ñöðäöéö òÿøÿááöñëÿðëÿ ÁÌÒ-äÿí ñîíðà äöíéàíûí èêèíúè ÿí áþéöê òÿøêèëàòû îëàí Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíà óüóðëà ñÿäðëèê åäèð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè çàòèàëèëÿðè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíûí Ñÿäðè êèìè ùÿðÿêàòûí ïàðëàìåíò þë÷öñö-

íöí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè òÿøÿááöñöíö èðÿëè ñöðäöéöíö ãåéä åäÿí ñïèêåð áóíó þëêÿìèçèí ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿìÿêäàøëûüûí ãëîáàë ìèãéàñäà ÿùÿìèééÿòèíÿ âåðäèéè þíÿìèí ñöáóòó êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèá. Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíûí Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñè 2021-úè èëèí íîéàáðûíäà Ìàäðèääÿ òÿñèñ îëóíóá âÿ èëê Áàêû êîíôðàíñûíû áó èëèí èéóí àéûíäà Àçÿðáàéúàíäà êå÷èðèá. Ñàùèáÿ Ãàôàðîâà Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñèíèí ñÿäðè îëàðàã áèëäèðèá êè, Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñè ÀÈÏÀ äà äàõèë îëìàãëà äèýÿð ïàðëàìåíò òÿøêèëàòëàðû èëÿ ôÿàë ÿëàãÿ ãóðàðàã öìóìè ùÿäÿôëÿðÿ òþùôÿ âåðìÿéÿ ùàçûðäûð. Ñïèêåð äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ òàíûíìûø ÿðàçèëÿðèíèí 20 ôàèçè 30 èëÿ éàõûí Åðìÿíèñòàíûí èøüàëû àëòûíäà èäè. Òÿÿññöô êè, áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðûí, î úöìëÿäÿí ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíûí åðìÿíè ãîøóíëàðûíûí Àçÿðáàéúàí ÿðàçèëÿðèíäÿí ÷ûõàðûëìàñûíû òÿëÿá åäÿí ÷îõñàéëû ãÿòíàìÿ âÿ ãÿðàðëàðû éåðèíÿ éåòèðèëìÿäè. Åðìÿíèñòàí áó ÿðàçèëÿðäÿ åòíèê òÿìèçëÿìÿ àïàðûá, íÿòèúÿäÿ áèð ìèëéîíäàí ÷îõ àçÿðáàéúàíëû ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöíÿ ÷åâðèëèá. Áèðèíúè Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà òÿõìèíÿí 4 ìèí Àçÿðáàéúàí âÿòÿíäàøû ùÿëÿ äÿ èòêèí äöøöá. Èøüàë èëëÿðèíäÿ Åðìÿíèñòàí áöòöí øÿùÿð âÿ êÿíäëÿðèìèçè ãÿñäÿí äàüûäûá, Àçÿðáàéúàíûí òàðèõè, ìÿäÿíè âÿ äèíè àáèäÿëÿðèíÿ ãàðøû âàíäàëèçì àêòû òþðÿäèá. Âàõòèëÿ Ãàðàáàüûí ÿí áþéöê øÿùÿðè îëàí Àüäàì î äÿðÿúÿäÿ äàüûäûëûá êè, áåéíÿëõàëã åêñïåðòëÿð îíó "Ãàôãàçûí Õèðîñèìàñû" àäëàíäûðûðëàð. 2020-úè èëäÿ Àçÿðáàéúàí þç ÿðàçè áöòþâëöéöíö, áåéíÿëõàëã ùöãóã íîðìàëàðûíû âÿ òàðèõè ÿäàëÿòè áÿðïà åòäè, ÁÌÒ ÒØ-íèí ãÿòíàìÿëÿðèíè þçö èúðà åòäè. Èíäè áèç áó ÿðàçèëÿðäÿ ýåíèøìèãéàñëû áÿðïà èøëÿðèíÿ áàøëàìûøûã. Àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿð "éàøûë åíåðæè" çîíàñû åëàí åäèëèá. "Àüûëëû øÿùÿð" âÿ "àüûëëû êÿíä"ëÿð òèêèëèð. Èíôðàñòðóêòóð âÿ íÿãëèééàò ëàéèùÿëÿðè èúðà åäèëèð. Çÿíýÿçóð äÿùëèçèíèí à÷ûëìàñû èñÿ ðåýèîíóí íÿãëèééàò ïîòåíñèàëûíû ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ àðòûðàúàã. Ùàçûðäà êå÷ìèø ìÿúáóðè êþ÷êöí àèëÿëÿðè àðòûã åâëÿðèíÿ ãàéûòìàüà áàøëàéûáëàð. Àíúàã áó ïðîñåñèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ úèääè ìàíåÿëÿð âàð. Îíëàðäàí áèðè äÿ îíäàí èáàðÿòäèð êè, Åðìÿíèñòàí áó ÿðàçèëÿðäÿ 1 ìèëéîíäàí ÷îõ ìèíà áàñäûðûá. Èêè èë áóíäàí ÿââÿë Èêèíúè Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè áàøà ÷àòàíäàí áÿðè ìèíàëàðûí ïàðòëàìàñû íÿòèúÿñèíäÿ 270-ÿ éàõûí àçÿðáàéúàíëû ùÿëàê îëóá âÿ éà àüûð éàðàëàíûá. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäðè ÷ûõûøûíûí ñîíóíäà äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, Àçÿðáàéúàí èøüàëûí ãóðáàíû îëñà äà, ðåýèîíäà óçóíìöääÿòëè ñöëùöí âÿ ñàáèòëèéèí òÿìèí îëóíìàñû ö÷öí ñÿéëÿð ýþñòÿðÿí âÿ Åðìÿíèñòàíà áåéíÿëõàëã ùöãóãóí 5 ïðèíñèïè ÿñàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðèí íîðìàëëàøäûðûëìàñûíû âÿ ñöëù ñàçèøèíèí èìçàëàíìàñûíû òÿêëèô åäÿí þëêÿäèð. Ëàêèí Åðìÿíèñòàí äåñòðóêòèâ ìþâãå íöìàéèø åòäèðÿðÿê áó ïðîñåñÿ ìÿíôè òÿñèð ýþñòÿðÿí çèääèééÿòëè áÿéàíàòëàð âåðèð. Åðìÿíèñòàí áó úöð ùÿðÿêÿòëÿðäÿí ÷ÿêèíìÿëè âÿ ñöëù ñàçèøèíèí èìçàëàíìàñû ö÷öí ðåàë àääûìëàð àòìàëûäûð. ×öíêè áó, ðåýèîíäà óçóíìöääÿòëè ñöëù âÿ ñàáèòëèéè òÿìèí åòìÿéèí éåýàíÿ éîëóäóð. "Àçÿðáàéúàí"

3

Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàèééÿòëÿ ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíäÿí âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, Òàèëàíä Êðàëëûüû Ìèëëè Àññàìáëåéàñû âÿ Íöìàéÿíäÿëÿð Ïàëàòàñûíûí Ñÿäðè ×óàí Ëèêïàé, Ñèíãàïóð Ðåñïóáëèêàñû Ïàðëàìåíòèíèí Ñÿäðè Òàí ×óàí-Æèí, Íåïàë Ôåäåðàë Äåìîêðàòèê Ðåñïóáëèêàñû Ìèëëè Àññàìáëåéàñûíûí Ñÿäðè Ãàíåø Ïðàñàä Òèìèëñèíà âÿ ÀÏÀ-íûí áàø êàòèáè Íãóéåí Òóîíã Âàí èëÿ êå÷èðèëÿí ýþðöøëÿðäÿ Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäðè Ñàùèáÿ Ãàôàðîâà áó êèìè ïàðëàìåíò ïëàòôîðìàëàðûíûí ýþðöøìÿê, äèàëîãó äàâàì åòäèðìÿê, èêèòÿðÿôëè âÿ ÷îõòÿðÿôëè ÿìÿêäàøëûã ìÿñÿëÿëÿðèíè ìöçàêèðÿ åòìÿê áàõûìûíäàí éàõøû èìêàí îëäóüóíó áèëäèðèá. Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûã ìÿñÿëÿëÿðèíÿ áþéöê äèããÿò ýþñòÿðäèéèíè áèëäèðÿí ñïèêåð Ñàùèáÿ Ãàôàðîâà äåéèá êè, þëêÿìèç ãëîáàë ñöëùÿ, ÿìÿêäàøëûüà âÿ èíêèøàôà òþùôÿ âåðÿí ìöùöì òÿøÿááöñëÿðëÿ ÷ûõûø åäèð. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäðè õöñóñèëÿ Àçÿðáàéúàíûí ÁÌÒ-äÿí ñîíðà äöíéàíûí èêèíúè ÿí áþéöê òÿøêèëàòû îëàí Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíà ñÿäðëèéè ùàããûíäà ìÿëóìàò âåðèá. Ãåéä îëóíóá êè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíûí Ñÿäðè êèìè ùÿðÿêàòûí ïàðëàìåíò þë÷öñöíöí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè òÿøÿááöñöíö èðÿëè ñöðöá âÿ Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíûí Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñè 2021-úè èëèí íîéàáðûíäà Ìàäðèääÿ òÿñèñ îëóíóá. Îíóí èëê êîíôðàíñû áó èëèí èéóí àéûíäà Áàêûäà êå÷èðèëèá. Áèëäèðèëèá êè, Áàêû êîíôðàíñûíäà 40-äàí ÷îõ þëêÿ âÿ 8 áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòûí íöìàéÿíäÿëÿðè èøòèðàê åäèá. Êîíôðàíñ çàìàíû Áàêû Áÿéàííàìÿñè, Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñèíèí ßñàñíàìÿñè, ùÿì÷èíèí òÿøêèëàòûí ðÿñìè ëîãîñó âÿ áàéðàüû ãÿáóë åäèëèá. Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíûí Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñèíèí íþâáÿòè êîíôðàíñûíûí ýÿëÿí èëèí ìàðòûíäà Ìàíàìàäà êå÷èðèëìÿñè ïëàíëàøäûðûëûð. Ýþðöøëÿðäÿ òÿäáèðÿ ùàçûðëûã ìÿãñÿäèëÿ ýþðöëÿí èøëÿð áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèëèá. Ýþðöøëÿðäÿ ùÿì÷èíèí Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíûí Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüûí âàúèáëèéè âóðüóëàíûá, Àçÿðáàéúàíûí áó òÿøêèëàòûí èíñòèòóñèîíàë èíêèøàôû èñòèãàìÿòèíäÿ àääûìëàðû áàðÿäÿ äàíûøûëûá. Ñþùáÿòëÿð çàìàíû Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäðè ùÿì÷èíèí þëêÿìèçèí 2020-úè èëäÿ Åðìÿíèñòàí òÿðÿôèíäÿí 30 èëÿ éàõûí èøüàë àëòûíäà ñàõëàíûëàí ÿðàçèëÿðèíè àçàä åòìÿñè âÿ þç ÿðàçè áöòþâëöéöíö áÿðïà åòìÿñè, ìöíàãèøÿíèí ùÿëëèíäÿí ñîíðà áþëýÿäÿ éàðàíìûø éåíè âÿçèééÿò, ùÿì÷èíèí ùàçûðäà Àçÿðáàéúàíûí èøüàëäàí àçàä îëóíìóø ÿðàçèëÿðèíäÿ àïàðûëàí áþéöê ãóðóúóëóã âÿ áÿðïà èøëÿðè áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðèá. Ñïèêåð Ñàùèáÿ Ãàôàðîâà Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Ìÿúëèñèíèí ÀÑÅÀÍ Ïàðëàìåíòëÿðàðàñû Àññàìáëåéàñûíäà ìöøàùèäÿ÷è ñòàòóñó àëìàñû èëÿ áàüëû ìöðàúèÿòèíÿ äÿðùàë úàâàá âåðèëìÿñèíÿ âÿ äÿñòÿêëÿíìÿñèíÿ ýþðÿ, áó òÿøêèëàòûí ðÿùáÿðëèéèíÿ, î úöìëÿäÿí Ñèíãàïóð âÿ Òàèëàíäà ìèííÿòäàðëûüûíû áèëäèðèá.

Î, ùÿì÷èíèí Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíûí Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñèíèí ñÿäðè êèìè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñè ÀÑÅÀÍ ÏÀ äà äàõèë îëìàãëà, äèýÿð ïàðëàìåíò òÿøêèëàòëàðû èëÿ ôÿàë ÿëàãÿ ãóðàðàã öìóìè ùÿäÿôëÿðÿ òþùôÿ âåðìÿéÿ ùàçûðäûð. Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Ìÿúëèñèíèí Ñÿäðè èëÿ ýþðöøäÿ Òàèëàíä Êðàëëûüû Ìèëëè Àññàìáëåéàñû âÿ Íöìàéÿíäÿëÿð Ïàëàòàñûíûí ñÿäðè ×óàí Ëèêïàé ñïèêåð Ñàùèáÿ Ãàôàðîâàíûí àññàìáëåéàäàêû ÷ûõûøûíà äèããÿòëÿ ãóëàã àñäûüûíû âÿ Àçÿðáàéúàí ùàããûíäà, ùÿì÷èíèí Àçÿðáàéúàíëà Åðìÿíèñòàí àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿð áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò ÿëäÿ åòäèéèíè áèëäèðèá. Î, äåéèá êè, úîüðàôè óçàãëûüà áàõìàéàðàã, îíóí þëêÿñè ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿëàãÿëÿðèìèçè äàùà äà èíêèøàô åòäèðìÿê èñòÿéèð. Äîñòëóã ãðóïóíóí éàðàäûëìàñû ìöíàñèáÿòëÿðèìèçèí äàùà äà äÿðèíëÿøìÿñèíÿ òþùôÿ âåðÿ áèëÿð. ×óàí Ëèêïàé ùÿì÷èíèí Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíûí Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñèíèí ôÿàëèééÿòèíäÿ èøòèðàê åòìÿêäÿ ìàðàãëû îëäóãëàðûíû äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Ñèíãàïóð Ðåñïóáëèêàñû Ïàðëàìåíòèíèí Ñÿäðè Òàí ×óàí-Æèí áó úöð òÿäáèðëÿðèí ÿìÿêäàøëûãëà áàüëû ìÿñÿëÿëÿðè ìöçàêèðÿ åòìÿê ö÷öí éàõøû ôöðñÿò îëäóüóíó áèëäèðèá, þëêÿñèíèí áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûã ìÿñÿëÿëÿðèíÿ áþéöê þíÿì âåðäèéèíè ãåéä åäèá. Î, ùÿì÷èíèí Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Ìÿúëèñè èëÿ ÿëàãÿëÿðèí èíêèøàôûíäà ìàðàãëû îëäóãëàðûíû áèëäèðèá. Íåïàë Ôåäåðàë Äåìîêðàòèê Ðåñïóáëèêàñû Ìèëëè Àññàìáëåéàñûíûí Ñÿäðè Ãàíåø Ïðàñàä Òèìèëñèíà èñÿ Àçÿðáàéúàíûí Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíà óüóðëó ñÿäðëèéè ùàããûíäà ôèêèðëÿðèíè áþëöøöá. Î, äåéèá êè, Àçÿðáàéúàíûí ùÿðÿêàòà óüóðëà ñÿäðëèéè îíóí ôÿàëèééÿòèíèí ñÿìÿðÿëèëèéèíè äàùà äà àðòûðûð. Î, ùÿì÷èíèí Ãîøóëìàìà Ùÿðÿêàòûíûí Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñèíèí éàðàäûëìàñû òÿøÿááöñöíÿ ýþðÿ Àçÿðáàéúàíû òÿáðèê åäèá. Ãåéä åäèá êè, Íåïàë Ïàðëàìåíò Øÿáÿêÿñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ôÿàëèééÿòèíè äàùà äà ýöúëÿíäèðÿúÿê. ÀÑÅÀÍ ÏÀ-íûí áàø êàòèáè Íãóéåí Òóîíã Âàí òÿøêèëàòûí ôÿàëèééÿòè áàðÿäÿ ýåíèø ìÿëóìàò âåðèá. Î, äåéèá êè, àäÿòÿí, ïàðëàìåíòëÿðèí òÿøêèëàòà ìöøàùèäÿ÷è ñòàòóñó àëìàã ö÷öí ìöðàúèÿòèíÿ 2-3 èë ÿðçèíäÿ áàõûëûð. Ëàêèí Àçÿðáàéúàíûí ìöðàúèÿòèíÿ äÿðùàë ìöñáÿò úàâàá âåðèëèá âÿ Ìèëëè Ìÿúëèñ ÀÑÅÀÍ ÏÀ-äà ìöøàùèäÿ÷è þëêÿ ñòàòóñó àëûá. Ýþðöøëÿðäÿ ãàðøûëûãëû ìàðàã äîüóðàí äèýÿð ìÿñÿëÿëÿð ÿòðàôûíäà äà ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëûá. "Àçÿðáàéúàí"

4

23 íîyabr 2022-úè èë

ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ

Àçÿðáàéúàí Àñèéàäà ôàéäàëû ÿìÿêäàøëûüûí óüóðëó ïëàòôîðìàñûíà ÷åâðèëèð Áàêûäà ÛÚÀÏÏ-ûí "Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã: ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ðîëó" ìþâçóñóíäà õöñóñè êîíôðàíñû êå÷èðèëèá

Íîéàáðûí 22-äÿ Áàêûäà Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí (ÉÀÏ) åâñàùèáëèéè èëÿ Àñèéà Ñèéàñè Ïàðòèéàëàð Áåéíÿëõàëã Êîíôðàíñûíûí (ÛÚÀÏÏ) "Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã: ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ðîëó" ìþâçóñóíäà õöñóñè êîíôðàíñû êå÷èðèëèá. ÉÀÏ Ñÿäðèíèí ìöàâèíè - Ìÿðêÿçè Àïàðàòûí ðÿùáÿðè Òàùèð Áóäàãîâ òÿäáèðäÿ à÷ûëûø íèòãè èëÿ ÷ûõûø åäÿðÿê êîíôðàíñ èøòèðàê÷ûëàðûíû Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû âÿ øÿõñÿí þç àäûíäàí ñÿìèìè ñàëàìëàéûá, "Àçÿðáàéúàíà õîø ýÿëìèñèíèç" äåéèá: "Òÿøÿááöñöìöçö âÿ òÿêëèôèìèçè ãÿáóë åäÿðÿê ÛÚÀÏÏ-ûí õöñóñè êîíôðàíñûíûí Áàêûäà êå÷èðèëìÿñèíÿ ðàçûëûã âåðäèêëÿðè ö÷öí ÛÚÀÏÏ-ûí ðÿùáÿðëèéèíÿ òÿøÿêêöðöìö áèëäèðèðÿì. Äÿâÿòèìèçè ãÿáóë åäèá þëêÿìèçÿ ñÿôÿð åäÿí âÿ áóýöíêö òÿäáèðäÿ èøòèðàê åäÿí ìöõòÿëèô þëêÿëÿðèí íöôóçëó ñèéàñè ïàðòèéà ìÿíñóáëàðûíà ñÿìèìè ìèííÿòäàðëûüûìû èôàäÿ åäèðÿì. Áèç äöíÿí Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí ùÿéàòûíäà ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿ îëàí 30 èëëèê éóáèëåéè ñèçèíëÿ áèðëèêäÿ ãåéä åòäèê. Ôöðñÿòäÿí èñòèôàäÿ åäÿðÿê, áèçèì éóáèëåé òÿäáèðèíÿ ãàòûëäûüûíûç âÿ áèçèì ñåâèíúèìèçè áþëöøäöéöíöç ö÷öí ñèçèí ùÿð áèðèíèçÿ ùþðìÿò âÿ åùòèðàìûìû áèëäèðèðÿì". Òàùèð Áóäàãîâóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, ãëîáàëëàøàí äöíéàìûçäà, òÿÿññöôëÿð îëñóí êè, ãàðøûäóðìàëàð, èíñàíëàðûí ùÿéàòû ö÷öí úèääè òÿùëöêÿëÿð ñöðÿòëÿ àðòûð: "Áåëÿ áèð çàìàíäà, ùåñàá åäèðÿì êè, äèàëîãà, áèðýÿ ìöçàêèðÿëÿðÿ, ÿìÿêäàøëûüà äàùà ÷îõ åùòèéàú âàð. ×öíêè ìöùàðèáÿëÿðÿ, ìöíàãèøÿëÿðÿ ñèëàù ýöúö èëÿ äåéèë, ìÿùç ãàðøûëûãëû àíëàøìà øÿðàèòèíäÿ äèàëîã éîëó èëÿ ñîí ãîéìàã, ñöëùÿ, áàðûøûüà íàèë îëìàã ìöìêöíäöð. Éöêñÿê äèããÿòèíèçÿ ÷àòäûðìàã èñòÿéèðÿì êè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ áþëýÿäÿ ñàáèòëèéèí áÿðãÿðàð åäèëìÿñè, Úÿíóáè Ãàôãàç ðåýèîíóíäà âÿ áöòþâëöêäÿ äöíéàäà ìþùêÿì ñöëùÿ, ãàðøûëûãëû ÿìÿêäàøëûüà íàèë îëóíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ÷îõ èøëÿð ýþðöëöá âÿ áó ýöí äÿ ýþðöëìÿêäÿäèð. Ìöõòÿëèô äèíè êîíôåññèéàëàðûí, ÷îõñàéëû ìèëëÿòëÿðèí óçóí èëëÿð ÿìèí-àìàíëûã øÿðàèòèíäÿ ðàùàò éàøàäûüû Àçÿðáàéúàíäà ñöëù, áàðûøûã, òîëåðàíòëûã äþâëÿòèí ÿí ïðèîðèòåò ìÿñÿëÿñè îëìàãëà éàíàøû, ùÿì äÿ òàðèõè ñÿðâÿòè ùåñàá åäèëèð. Áèçèì ùàìûìûçûí âàùèä åâè îëàí Éåð êöðÿñèíè ãîðóìàüûí, äþâëÿòëÿð âÿ õàëãëàð àðàñûíäà ìþùêÿì ñöëùÿ íàèë îëìàüûí, èíñàíëàðà òÿùëöêÿñèç, ðàùàò ùÿéàò áÿõø åòìÿéèí éåýàíÿ éîëó àìáèñèéàëàðäàí, úûëûç ùèññëÿðäÿí óçàã îëàí ãàðøûëûãëû ÿìÿêäàøëûã, áèð-áèðèíÿ ùþðìÿò âÿ ñÿìèìè ìöíàñèáÿòäèð. Éàëíûç áèðýÿ ôÿàëèééÿò éîëó èëÿ äöíéàìûçûí ñèéàñè àòìîñôåðèíè ñàôëàøäûðà, îíó ñàüëàìëàøäûðà âÿ ýþçÿëëÿøäèðÿ áèëÿðèê. Ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿð ãàðøûñûíäà ìÿñóëèééÿòèìèç äÿ áóíó òÿëÿá åäèð. Ùåñàá åäèðÿì êè, õàëãëàðûí, äþâëÿòëÿðèí ìöãÿääÿðàòû èëÿ áàüëû áó âàúèá ìÿñÿëÿéÿ áåéíÿëõàëã èúòèìàèééÿò, åëÿúÿ äÿ þëêÿëÿðèí àïàðûúû ñèéàñè ïàðòèéàëàðû äà ìöùöì òþùôÿ âåðÿ áèëÿð. Áèçèì êîíôðàíñûìûçûí ìþâçóñó äà òÿñàäöôÿí ñå÷èëìÿéèá, òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã ìÿñÿëÿñè ÷àüäàø äþâðöìöçëÿ âÿ îíóí òÿëÿáëÿðè èëÿ òàìàìèëÿ ùÿìàùÿíýäèð". ÉÀÏ Ñÿäðèíèí ìöàâèíè - Ìÿðêÿçè Àïàðàòûí ðÿùáÿðè Àçÿðáàéúàíûí óçóí èëëÿð Åðìÿíèñòàíûí ùÿðáè òÿúàâöçöíÿ ìÿðóç ãàëäûüûíû õàòûðëàäûá: "Òÿÿññöôëÿð îëñóí êè, èêèëè ñòàíäàðòëû éàíàøìà ñÿáÿáèíäÿí ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíûí ìöíàãèøÿéÿ ñîí ãîéóëìàñû âÿ Åðìÿíèñòàí ñèëàùëû ãöââÿëÿðèíèí Àçÿðáàéúàí ÿðàçèëÿðèíäÿí ãåéä-øÿðòñèç ÷ûõàðûëìàñûíà äàèð 4 ãÿòíàìÿñè èúðà åäèëìÿìèø, ñàäÿúÿ êàüûç öçÿðèíäÿ ãàëìûøäûð. Ùÿìèøÿ ñöëùöí, áàðûøûüûí òÿðÿôäàðû îëìóø þëêÿìèçèí áó ìöíàãèøÿíèí äàíûøûãëàð éîëó èëÿ ùÿëëèíÿ äàâàìëû úÿùä-

ëÿðè äÿ ìöñáÿò íÿòèúÿëÿíìÿìèøäèð. ßêñèíÿ, ìöõòÿëèô áÿùàíÿëÿðëÿ äàíûøûãëàðäàí áîéóí ãà÷ûðàí Åðìÿíèñòàí éåíè òîðïàã èääèàëàðû èðÿëè ñöðÿðÿê âÿçèééÿòè äàùà äà ìöðÿêêÿáëÿøäèðìÿéÿ äàâàì åòìèøäèð. Áóíà ýþðÿ äÿ 2020-úè èëäÿ Àçÿðáàéúàí Îðäóñó Åðìÿíèñòàíûí íþâáÿòè ùÿðáè òÿõðèáàòûíûí ãàðøûñûíû àëìàã ìÿãñÿäèëÿ ÿêñ-ùöúóì ÿìÿëèééàòûíà áàøëàéàðàã 44 ýöí ÿðçèíäÿ èøüàëà ñîí ãîéàðàã òîðïàãëàðûìûçû àçàä åòäè. Àçÿðáàéúàí áåéíÿëõàëã ùöãóã ïðèíñèïëÿðèíÿ èñòèíàä åäÿðÿê ùÿì òàðèõè ÿäàëÿòè áÿðïà åòäè, ùÿì äÿ ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíûí ìÿëóì 4 ãÿòíàìÿñèíèí èúðàñûíû òÿìèí åòäè. Àçÿðáàéúàí, Ðóñèéà âÿ Åðìÿíèñòàí ëèäåðëÿðè òÿðÿôèíäÿí èìçàëàíìûø 10 íîéàáð 2020-úè èë òàðèõëè Áÿéàíàò èêè þëêÿ àðàñûíäà ñöëùöí ÿëäÿ îëóíìàñûíà çÿìèí éàðàòìûøäûð. Ëàêèí Åðìÿíèñòàí þç öçÿðèíÿ ýþòöðäöéö þùäÿëèêëÿðè éåðèíÿ éåòèðìÿêäÿí áîéóí ãà÷ûðûð. Äöøöíöðÿì êè, áóýöíêö êîíôðàíñûìûç äà Úÿíóáè Ãàôãàçäà äàâàìëû ÿìÿêäàøëûã éîëó èëÿ ñöëùöí âÿ òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿìèí åäèëìÿñèíÿ éþíÿëìèø ñÿéëÿðÿ áåéíÿëõàëã èúòèìàèééÿòèí äÿñòÿéèíè ýöúëÿíäèðÿúÿêäèð". Òàùèð Áóäàãîâ ÿìèí îëäóüóíó ñþéëÿéèá êè, êîíôðàíñ éöêñÿê èøýöçàð ôÿàëëûã, ìÿùñóëäàð ìöçàêèðÿëÿð øÿðàèòèíäÿ êå÷ÿúÿê, èøòèðàê÷ûëàðûí ìþâçó èëÿ áàüëû ñàíáàëëû, êîíêðåò òÿêëèôëÿðè èëÿ ñå÷èëÿúÿê âÿ ùàçûðäà äöíéàìûçäà ÿí ùÿññàñ ìÿñÿëÿ îëàí ñöëùéàðàòìà âÿ ñöëùÿíàèëîëìà ïðîñåñëÿðèíÿ þç ëàéèãëè òþùôÿñèíè âåðÿúÿê: "Èíàíûðàì êè, öìóìèëèêäÿ Áàêû êîíôðàíñû Àñèéàíûí 370-äÿí àðòûã ñèéàñè ïàðòèéàñûíû þç ÿòðàôûíäà áèðëÿøäèðÿí ÛÚÀÏÏ àèëÿñè ö÷öí ÿëàìÿòäàð âÿ éàääàãàëàí áèð òÿäáèð îëàúàã. ßçèç äîñòëàð, ñèçè áèð äàùà ñÿìèìè ñàëàìëàéûð, êîíôðàíñûìûçûí èøèíÿ âÿ ùÿð áèðèíèçÿ óüóðëàð àðçóëàéûðàì". Ñîíðà Ïðåçèäåíò Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí Ñèéàñè ïàðòèéàëàð âÿ ãàíóíâåðèúèëèê ùàêèìèééÿòè èëÿ ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíèí ìöäèðè ßäàëÿò Âÿëèéåâ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè, Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí Ñÿäðè Èëùàì ßëèéåâèí êîíôðàíñ èøòèðàê÷ûëàðûíà ìÿêòóáóíó îõóéóá. ÛÚÀÏÏ-ûí Äàèìè Êîìèòÿñèíèí ùÿìñÿäðè, Êîðåéà Ðåñïóáëèêàñûíûí ñàáèã õàðèúè èøëÿð íàçèðè, Ìèëëè Òÿùëöêÿñèçëèê Îôèñèíèí êå÷ìèø äèðåêòîðó ×óíã Åó-éîíã âèäåîôîðìàòäà ÷ûõûø åäÿðÿê êîíôðàíñ èøòèðàê÷ûëàðûíû ñàëàìëàéûá, Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíà ÛÚÀÏÏ-ûí "Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã: ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ðîëó" ìþâçóñóíà ùÿñð îëóíìóø õöñóñè êîíôðàíñûíà åâñàùèáëèéè åòäèéèíÿ ýþðÿ òÿøÿêêöðöíö áèëäèðèá. Î, ÛÚÀÏÏ àäûíäàí Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíÿ âÿ õàëãûíà ÉÀÏ-ûí 30 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ òÿáðèêëÿðèíè ÷àòäûðûá. ×óíã Åó-éîíã ãåéä åäèá êè, Àçÿðáàéúàí ðåýèîíóí àïàðûúû äþâëÿòèíÿ ÷åâðèëìèøäèð. Ãàçàíûëàí óüóðëàð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ýÿëÿúÿéÿ áàõûøû, úÿñàðÿòè

âÿ þç õàëãûíà èíàìû íÿòèúÿñèíäÿ ìöìêöí îëóá. Åéíè çàìàíäà Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ Àçÿðáàéúàíûí ÿëäÿ åòäèéè íàèëèééÿòëÿðè ÷îõ éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèðèê. ÉÀÏ-ûí ÛÚÀÏÏ-ûí þíÿìëè òÿäáèðëÿðèíÿ åâñàùèáëèéè åòäèéèíè äåéÿí Äàèìè Êîìèòÿíèí ùÿìñÿäðè õàòûðëàäûá êè, áóíóí íÿòèúÿñèíäÿ ÛÚÀÏÏ ýÿëÿúÿéÿ áàõûøûíû äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèá âÿ Àñèéà úÿìèééÿòëÿðèíè ñòàáèëëèê, ùàðìîíèéà âÿ èíêèøàôà ñÿñëÿéÿ áèëèá. Áóýöíêö êîíôðàíñûí "Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã: ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ðîëó" ìþâçóñóíà ùÿñð åäèëìÿñè ÷îõ äöçýöí ãÿðàðäûð. Î, ñþéëÿéèá êè, äöíéàäà òÿùëöêÿñèçëèéÿ òÿùäèä éàðàäàí ùàëëàðà ãàðøû úèääè ìöáàðèçÿ àïàðûëìàëû âÿ ïðîáëåìëÿð áåéíÿëõàëã ìèãéàñäà äàíûøûãëàð âàñèòÿñèëÿ ùÿëë îëóíìàëûäûð. Òÿùëöêÿëÿðèí ãàðøûñûíû àëìàã âÿ ñöëùöí áÿðãÿðàð îëìàñû ö÷öí äèàëîã âÿ äèïëîìàòèéà éåýàíÿ âÿ ÿí éàõøû éîëäóð. ÛÚÀÏÏ-ûí Äàèìè Êîìèòÿñèíèí ùÿìñÿäðè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, ùå÷ áèð äþâëÿò ìþâúóä ÷ÿòèíëèêëÿðÿ òÿêáàøûíà úàâàá âåðÿ áèëìÿç: "Áóíëàðûí ùàìûñû ãëîáàë ÷ÿòèíëèêëÿðäèð âÿ îíëàð ãëîáàë úàâàá òÿëÿá åäèð. Îíà ýþðÿ äÿ áèç ðåñóðñëàðûìûçû, úÿùäëÿðèìèçè áèð àðàéà ýÿòèðìÿëèéèê. Áèç ùàìûìûç áèðëèêäÿ éàõûíäàí èøëÿìÿëèéèê. Ùå÷ áèð þëêÿ áèð-áèðèíäÿí àéðû äåéèëäèð. Áèç ÿëèìèçäÿí ýÿëÿíè åòìÿëèéèê êè, ýåîñèéàñè òÿùëöêÿñèçëèê áÿðãÿðàð îëñóí âÿ äöíéà ùàìûìûç ö÷öí äàùà òÿùëöêÿñèç ìÿêàíà ÷åâðèëñèí. Áèç èíñàíëàðûí øÿðàèòèíè, ðèôàùûíû ùÿð øåéäÿí öñòöí òóòìàëûéûã. Ñèéàñè ïàðòèéàëàð úÿìèééÿòèí ùÿð áèð òÿáÿãÿñè èëÿ ñûõ áàüëûäûð. Îíà ýþðÿ äÿ ïàðòèéàëàð áó èñòèãàìÿòäÿ ÷àëûøìàëûäûðëàð. Ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëìàëû âÿ ýöúëö ñòðàòåýèéàëàð èøëÿíèá ùàçûðëàíìàëûäûð. Áåëÿëèêëÿ, ïàðòèéàëàð èúòèìàè ôèêðè ùþêóìÿò ñèéàñÿòèíÿ ÷åâèðìÿëèäèðëÿð. Ñèéàñè ïàðòèéàëàðäàí òÿëÿá îëóíóð êè, áåéíÿëõàëã òÿäáèðëÿðäÿ ôÿàë òÿðÿôäàø êèìè ÷ûõûø åòñèíëÿð. ÛÚÀÏÏ áó áàõûìäàí óíèêàë ïëàòôîðìàäûð". "Áèðýÿ èøëÿéÿðÿê áèç áó ìÿñÿëÿëÿðÿ äàùà äÿðèíäÿí áàõìàëûéûã âÿ åëÿ áèð éîë òàïìàëûéûã êè, ñöëù áÿðãÿðàð îëñóí. Ìÿí èíàíûðàì êè, ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ñöëùéàðàòìà ïðîñåñèíÿ úÿëá åäèëìÿñè ãëîáàë òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿìèí îëóíìàñû áàõûìûíäàí éàõøû èìêàíäûð. Öìèäâàðàì êè, áèçèì úÿùäëÿðèìèçëÿ õöñóñè êîíôðàíñ äöíéàìûçû äàùà éàõøû, òÿùëöêÿñèç áèð ìÿêàíà ÷åâèðìÿê ö÷öí áÿøÿðèééÿòÿ ÷îõ ìöùöì áèð èìêàí éàðàäàúàã" , - äåéÿ ÛÚÀÏÏ-ûí Äàèìè Êîìèòÿñèíèí ùÿìñÿäðè ãåéä åäèá. Ñîíðà êîíôðàíñ èøòèðàê÷ûëàðû áèðýÿ ôîòî ÷ÿêäèðèá. Äàùà ñîíðà Òöðêèéÿíèí ßäàëÿò âÿ Èíêèøàô Ïàðòèéàñûíûí (ÀÊ Ïàðòè) Õàðèúè ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíèí ñÿäð ìöàâèíè Àôèô Äåìèðêûðàíûí ìîäåðàòîðëóüó èëÿ "Ñöëù ãóðóúóëóüó ïðîñåñèíäÿ ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí èøòèðàêû" ìþâçóñóíäà ñåññèéà êå÷èðèëèá.

ÀÊ Ïàðòèíèí Õàðèúè ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíèí ñÿäð ìöàâèíè Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí 30 èëëèê éóáèëåéè ìöíàñèáÿòèëÿ òÿáðèêëÿðèíè ÷àòäûðûá: "Ãöðóð ùèññè äóéóðàì êè, ÛÚÀÏÏ-ûí õöñóñè êîíôðàíñû ÷îõ ýþçÿë áèð øÿùÿð îëàí Áàêûäà êå÷èðèëèð. Áèç ÛÚÀÏÏ àèëÿñè îëàðàã èñòÿðäèê êè, áèð äàùà Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí 30 èëëèê éóáèëåéè ìöíàñèáÿòèëÿ òÿáðèêëÿðèìèçè ÷àòäûðàã". Î ãåéä åäèá êè, éàøàäûüûìûç äöíéàäà ìöùàðèáÿëÿð âÿ ìöíàãèøÿëÿð ÷îõäóð. "Èíñàíëàð ùÿð çàìàí ñöëù áàðÿñèíäÿ äàíûøûð. Àììà äöíéà úèääè òÿùäèäëÿðëÿ öç-öçÿäèð" äåéÿí À.Äåìèðêûðàí ñþéëÿéèá êè, ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí òÿùëöêÿñèçëèéèí âÿ ñöëùöí òÿìèí îëóíìàñûíäà ìöùöì ðîëó âàð: "Ñèéàñè ïàðòèéàëàð ñöëùöí òÿìèí îëóíìàñû ïðîñåñèíäÿ ôÿàë èøòèðàê åäÿ âÿ ìöíàãèøÿëÿðäÿí ñîíðà äèàëîãóí áàøëàíìàñûíû ùÿéàòà êå÷èðÿ áèëÿðëÿð". Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí Òÿôòèø Êîìèññèéàñûíûí öçâö, Ìèëëè Ìÿúëèñèí Áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿð âÿ ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿëàãÿëÿð êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Ñÿìÿä Ñåéèäîâ ãåéä åäèá êè, 1992-úè èëäÿ ÉÀÏ-ûí éàðàäûëìàñû ìèëëè èíêèøàôûí òÿìèí îëóíìàñû ö÷öí âàúèá èäè. Äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, î âàõò Óëó Þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ çèéàëûëàðûí ìöðàúèÿòèíÿ ìöñáÿò úàâàá âåðäè âÿ õàëãûí èðàäÿñè èëÿ Àçÿðáàéúàíûí ýÿëÿúÿéèíè ìöÿééÿíëÿøäèðÿí ïàðòèéà éàðàäûëäû. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ Àçÿðáàéúàíûí ýöúëö äþâëÿòÿ ÷åâðèëäèéèíè âóðüóëàéàí Ñÿìÿä Ñåéèäîâ áèëäèðèá êè, Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿ òîðïàãëàðûìûç èøüàëäàí àçàä îëóíäó, þëêÿìèçèí ÿðàçè áöòþâëöéö òÿìèí åäèëäè. Áóíóíëà äà Àçÿðáàéúàí ðåýèîíäà éåíè ðåàëëûã éàðàòäû. ÛÚÀÏÏ-ûí Äàèìè Êîìèòÿñèíèí öçâö, Ðóñèéàíûí "Éåäèíàéà Ðîññèéà" Ïàðòèéàñûíûí Àëè Øóðàñû Áöðîñóíóí öçâö, Ôåäåðàñèéà Øóðàñûíûí Áåéíÿëõàëã ìÿñÿëÿëÿð êîìèòÿñèíèí ñÿäð ìöàâèíè Àíäðåé Êëèìîâ õöñóñè êîíôðàíñûí ÷îõ ìöùöì ìÿñÿëÿëÿðÿ ùÿñð îëóíäóüóíó áèëäèðèá. À.Êëèìîâ ãåéä åäèá êè, äöíéàäà ÿñàñ ïðèíñèïëÿðäÿí áèðè áåéíÿëõàëã íîðìàëàð ÿñàñûíäà äþâëÿòëÿðèí ñóâåðåíëèê ùöãóãóíà ìöäàõèëÿ åòìÿìÿêäèð. Ëàêèí òÿÿññöô êè, áÿçè þëêÿëÿð äèýÿð äþâëÿòëÿðèí ñóâåðåíëèéèíÿ, äàõèëè èøëÿðèíÿ ìöäàõèëÿ åòìÿéÿ ÷àëûøûðëàð. Àíäðåé Êëèìîâ ñöëù âÿ òÿùëöêÿñèçëèê ìÿñÿëÿëÿðèíäÿ ïàðòèéàëàðûí ÿìÿêäàøëûüûíûí âàúèá îëäóüóíó ñþéëÿéèá. Êàìáîúà Õàëã Ïàðòèéàñû Ìÿðêÿçè Êîìèòÿñèíèí öçâö Õåàâ Ñàìáàò òÿøêèëàò÷ûëûüà âÿ ãîíàãïÿðâÿðëèéÿ ýþðÿ òÿøÿêêöðöíö áèëäèðèá, ÉÀÏ-ûí 30 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ òÿáðèêëÿðèíè ÷àòäûðûá. Î ùÿì÷èíèí ÉÀÏ-ûí ôÿàëèééÿòèíè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèá. Õ.Ñàìáàò Êàìáîúà Õàëã Ïàðòèéàñûíûí þëêÿíèí àïàðûúû ãöââÿñè îëàðàã ñöëù ñèéàñÿòèíè äÿñòÿêëÿäèéèíè ñþéëÿéèá. Î ãåéä åäèá êè, Êàìáîúà êè÷èê þë-

êÿ îëñà äà, äöíéàäàêû ñöëù ìÿñÿëÿëÿðèíÿ ìÿñóëèééÿòëÿ éàíàøûð. ÛÚÀÏÏ-ûí Äàèìè Êîìèòÿñèíèí öçâö, Êîðåéà Ìèëëè Àññàìáëåéàñûíûí öçâö âÿ ÛÚÀÏÏ Ïàðëàìåíòàðèëÿð Èòòèôàãûíûí ñÿäð ìöàâèíè Ùà Òàå-êåóíã áèëäèðèá êè, áó èë Àçÿðáàéúàí èëÿ Êîðåéà Ðåñïóáëèêàñû àðàñûíäà äèïëîìàòèê ìöíàñèáÿòëÿðèí éàðàäûëìàñûíûí 30 èëëèéè ãåéä åäèëèá. Î, äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, Àçÿðáàéúàíëà Êîðåéà Ðåñïóáëèêàñû àðàñûíäà ìöäàôèÿ, èãòèñàäèééàò âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûã ìÿñÿëÿëÿðè äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿäèð. Ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ñöëù âÿ òÿùëöêÿñèçëèê ìÿñÿëÿëÿðèíäÿ àêòèâ ðîëóíà òîõóíàí Ùà Òàå-êåóíã áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàð âàñèòÿñèëÿ ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíèí âÿ ýöúëÿíäèðèëìÿñèíèí âàúèáëèéèíè âóðüóëàéûá. Ãåéä åäèá êè, ýÿëÿí èëèí àïðåëèíäÿ ÛÚÀÏÏ Áèçíåñ Øóðàñûíûí éàðàäûëìàñû ðÿñìè øÿêèëäÿ åëàí îëóíàúàã âÿ áó, ÿìÿêäàøëûüûí ÿùàòÿ äàèðÿñèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíÿ òÿêàí âåðÿúÿê. Ñîíðà ÉÀÏ Âåòåðàíëàð Øóðàñûíûí öçâö, "91-ëÿð"äÿí áèðè Ñóäåéô Èìàìâåðäèéåâ ÷ûõûø åäèá. Î, 1990-úû èëëÿðèí ÿââÿëèíäÿ þëêÿìèçäÿ ìþâúóä îëàí ñèéàñè áþùðàí øÿðàèòèíäÿ Àçÿðáàéúàí òîðïàãëàðûíûí Åðìÿíèñòàí òÿðÿôèíäÿí èøüàë îëóíäóüóíó áèëäèðèá. Áåëÿ áèð ÷ÿòèí âÿçèééÿòäÿ õàëãûìûçûí òÿêèäëè òÿëÿáè èëÿ Óëó Þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí éåíèäÿí ñèéàñè ùàêèìèééÿòÿ ãàéûòìàñû Àçÿðáàéúàíû ïàð÷àëàíìàã òÿùëöêÿñèíäÿí õèëàñ åòäè. Ùåéäÿð ßëèéåâèí ìÿãñÿäéþíëö ñèéàñÿòè íÿòèúÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí èíêèøàô éîëóíà ãÿäÿì ãîéäóüóíó äåéÿí Ñóäåéô Èìàìâåðäèéåâ áèëäèðèá êè, áó ñèéàñÿòèí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà äàâàì åòäèðèëìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí ÿðàçè áöòþâëöéö áÿðïà îëóíäó. "Ñèéàñè ïàðòèéàëàð àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûã âàñèòÿñèëÿ ðåýèîíàë âÿ ãëîáàë òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿøâèãè" ìþâçóñóíäà êå÷èðèëìèø ñåññèéàäà ÷ûõûø åäÿí Òöðêèéÿíèí ßäàëÿò âÿ Èíêèøàô Ïàðòèéàñûíûí Õàðèúè ßëàãÿëÿð Äåïàðòàìåíòèíèí ñÿäð ìöàâèíè Ìåùìåò Úåéëàí õöñóñè êîíôðàíñûí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ òÿøêèëèíÿ ýþðÿ ìèííÿòäàðëûüûíû áèëäèðèá. Î ãåéä åäèá êè, ìþùêÿì ÿíÿíÿëÿð ÿñàñûíäà ãóðóëìóø ïàðòèéàëàð áåéíÿëõàëã ñöëùöí òÿìèí îëóíìàñûíäà ìöùöì ðîëà ìàëèêäèð. Áó êîíôðàíñ ôèêèð ìöáàäèëÿñè âÿ áåéíÿëõàëã ìÿñÿëÿëÿðè ìöçàêèðÿ åòìÿê ö÷öí ÷îõ âàúèá ïëàòôîðìàäûð. "Úÿíóáè Ãàôãàçäàêû ñîí ùàäèñÿëÿð ýöíäÿëèéèìèçèí ÿí âàúèá ìÿñÿëÿëÿðèíäÿíäèð. Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí òîðïàãëàðûíûí èøüàëäàí àçàä åäèëìÿñè ðåýèîíäà éåíè ÿìÿêäàøëûã èìêàíëàðû éàðàäûð. Åðìÿíèñòàí éàðàíìûø áó èìêàíëàðû äÿéÿðëÿíäèðìÿëè, Àçÿðáàéúàíëà ñöëù ñàçèøè èìçàëàìàëûäûð", - äåéÿ Ì.Úåéëàí ãåéä åäèá. Î ùÿì÷èíèí áèëäèðèá êè, Åðìÿíèñòàíäàêû òÿõðèáàò÷û ÷ûõûøëàðà áàõìàéàðàã, Àçÿðáàéúàí ñöëù ö÷öí ìöùöì òÿøÿááöñëÿð èðÿëè ñöðöð. Ëàîñ Õàëã Èíãèëàá Ïàðòèéàñû Ìÿðêÿçè Êîìèòÿñèíèí Õàðèúè ÿëàãÿëÿð êîìèòÿñè ñÿäðèíèí ìöàâèíè Ñîìôîí Ñè÷àëåóí ãåéä åäèá êè, Áàêûäà êå÷èðèëÿí õöñóñè êîíôðàíñ ÉÀÏ-ûí éàðàäûëìàñûíûí 30 èëëèéèíÿ òÿñàäöô åäèð âÿ áó, þíÿìëè òàðèõè ùàäèñÿäèð. Î, ÉÀÏ öçâëÿðèíè áó ìöíàñèáÿòëÿ òÿáðèê åäèá âÿ ïàðòèéàéà ôÿàëèééÿòèíäÿ óüóðëàð àðçóëàéûá. "Ùàçûðêû äþâðäÿ ãëîáàë òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿìèí îëóíìàñû ÷îõ âàúèáäèð. Áóíóí ö÷öí ñèéàñè ïàðòèéàëàð ÿìÿêäàøëûã åòìÿëèäèðëÿð. Ïàðòèéàëàð àðàñûíäàêû ÿìÿêäàøëûã éåíè äþâðöí ÷àüûðûøëàðûíà úàâàá âåðìÿê ö÷öí âàúèáäèð. Áèç ÷àëûøìàëûéûã êè, èøáèðëèéèíè ýåíèøëÿíäèðìÿêëÿ ÷àüûðûøëàðûí þùäÿñèíäÿí ýÿëÿê", - äåéÿ Ñîìôîí Ñè÷àëåóí äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. ÉÀÏ Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö, Àèëÿ, Ãàäûí âÿ Óøàã Ïðîáëåìëÿðè öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñè ñÿäðèíèí ìöàâèíè Àéíóð Ñîôèéåâà áèëäèðèá êè, Àñèéà ðåýèîíóíäà

www.azerbaijan-nnews.az

ÛÚÀÏÏ-ûí "Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã: ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ðîëó" ìþâçóñóíäà õöñóñè êîíôðàíñûíûí Áàêû Áÿéàíàòû Áèç, 10 þëêÿíèí 11 ñèéàñè ïàðòèéàñûíûí ëèäåðëÿðè âÿ íöìàéÿíäÿëÿðè 2022-úè èë 20-22 íîéàáð òàðèõëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Áàêû øÿùÿðèíäÿ "Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã: Ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ðîëó" ìþâçóñóíäà ÛÚÀÏÏ-ûí õöñóñè êîíôðàíñûíà òîïëàøàðàã "Ñöëùéàðàòìà ïðîñåñëÿðèíäÿ ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí èøòèðàêû" âÿ "Ñèéàñè ïàðòèéàëàð àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûã éîëó èëÿ ðåýèîíàë âÿ ãëîáàë òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿøâèãè" àäëû èêè ìþâçóéà äèããÿòèìèçè éþíÿëòäèê âÿ àøàüûäàêûëàðû áèð äàùà òÿñäèãëÿäèê: 1. Ìèëëè äþâëÿòëÿðÿ ÿñàñëàíàí ãëîáàë òÿùëöêÿñèçëèê âÿ áåéíÿëõàëã ùöãóã ñèñòåìèíèí áþùðàí éàøàäûüû ùàçûðêû äþâðäÿ úÿìèééÿòèí áöòöí òÿáÿãÿëÿðè èëÿ ñûõ òÿìàñëàðû îëàí ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ñöëù âÿ ÿìÿêäàøëûã ìÿñÿëÿëÿðèíäÿ äèàëîãà òþùôÿ âåðÿí âàñèòÿ÷è âÿ èøòèðàê÷û êèìè èìêàíëàðûíäàí ýåíèø èñòèôàäÿ îëóíìàñûíà áþéöê åùòèéàú âàðäûð; 2. ßêñÿð ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí öçâëÿðèíèí âÿ åëåêòîðàòûíûí ìöõòÿëèô åòíèê, äèíè, ìÿäÿíè ìÿíñóáèééÿòè âÿ äÿéÿðëÿðè îëàí èíñàíëàðäàí èáàðÿò îëìàñû îíëàðûí òîëåðàíòëûã âÿ äèàëîãóí ÿñàñ òÿìèíàò÷ûëàðûíäàí âÿ òÿáëèüàò÷ûëàðûíäàí áèðèíÿ ÷åâðèëìÿñèíÿ çÿìèí éàðàäûð. Ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ýöúëÿíäèðèëìÿñè äàùà ýþçÿë ýÿëÿúÿê íàìèíÿ îðòàã áàõûøëà áèðëÿøÿí äàùà ýöúëö âÿ ìþùêÿì úÿìèééÿòëÿð äåìÿêäèð; 3. Èäåîëîæè ôÿðãëÿðèíÿ áàõìàéàðàã, äåìÿê îëàð êè, áöòöí ïàðòèéàëàðûí ñöëù, ÿìÿêäàøëûã, òÿùëöêÿñèçëèê, ðèôàù êèìè îðòàã áÿøÿðè äÿéÿðëÿðè áþëöøìÿñè úÿìèééÿò äàõèëèíäÿ ñèéàñè ïàðòèéàëàð ñÿâèééÿñèíäÿ ãàðøûëûãëû àíëàøìà âÿ ÿìÿêäàøëûã ö÷öí òÿìÿë øÿðòëÿðè ôîðìàëàøäûðûð; 4. Ùàçûðêû øÿðàèòäÿ ãëîáàë ñöëùöí âÿ òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿìèí îëóíìàñûíà òþùôÿ âåðìÿê áàõûìûíäàí ìöõòÿëèô þëêÿëÿðèí âÿ ðåýèîíëàðûí ñèéàñè ïàðòèéàëàðû àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûã ÿëàãÿëÿðèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñèíèí, îíëàðûí âàõòàøûðû áèð àðàéà ýÿëÿðÿê àêòóàë ãëîáàë ìÿñÿëÿëÿðè ìöçàêèðÿ åòìÿñèíèí, òÿúðöáÿ âÿ ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðìàñûíûí, êîíêðåò ìþâçóëàð öçðÿ áèðýÿ ëàéèùÿëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíèí ÿùÿìèééÿòè äàùà äà àðòìûøäûð. 5. 2020-úè èë íîéàáðûí 10-äà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ, Åðìÿíèñòàí Ðåñïóáëèêàñûíûí áàø íàçèðè Íèêîë Ïàøèíéàí âÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíûí Ïðåçèäåíòè Âëàäèìèð Ïóòèí òÿðÿôèíäÿí èìçàëàíìûø ö÷òÿðÿôëè áÿéàíàò Àçÿðáàéúàí èëÿ Åðìÿíèñòàí àðàñûíäà ñöëù ìöãàâèëÿñèíÿ çÿìèí éàðàòìûø, áöòþâëöêäÿ Úÿíóáè Ãàôãàç ðåýèîíóíäà òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ùÿðòÿðÿôëè ÿìÿêäàøëûã ö÷öí éåíè èìêàíëàðà éîë à÷ìûøäûð. Úÿíóáè Ãàôãàçäà ñöëù âÿ òÿùëöêÿñèçëèéèí ôàéäàëàðûíûí éàëíûç áó èêè þëêÿíèí ñÿðùÿäëÿðè èëÿ ìÿùäóäëàøìàäûüûíà èíàíàí ÛÚÀÏÏ äàâàìëû ÿìÿêäàøëûã âàñèòÿñèëÿ ðåýèîíóí ñöëù âÿ òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè âÿ ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñèíÿ ñàäèãäèð. Áèç åâñàùèáëèéè åäÿí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíà ñÿìèìè ãîíàãïÿðâÿðëèéÿ âÿ êîíôðàíñûí ìöêÿììÿë òÿøêèëèíÿ ýþðÿ äÿðèí ìèííÿòäàðëûüûìûçû èôàäÿ åòäèê. Ùÿì÷èíèí ÛÚÀÏÏ Êàòèáëèéèíÿ êîíôðàíñûí óüóðëà êå÷ìÿñè ö÷öí ýþñòÿðäèéè äÿñòÿéÿ ýþðÿ òÿøÿêêöðöìöçö áèëäèðäèê. Ñÿíÿä 2022-úè èë íîéàáðûí 22-äÿ Àçÿðáàéúàíûí Áàêû øÿùÿðèíäÿ éåêäèëëèêëÿ ãÿáóë åäèëèá. âÿ áöòöí äöíéàäà ñöëùöí, ñàáèòëèéèí, òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿìèí îëóíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ÿìÿêäàøëûüûíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñèíäÿ ÛÚÀÏÏ-ûí ðîëóíóí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè õöñóñèëÿ ÿùÿìèééÿòëèäèð. Î äåéèá êè, ÛÚÀÏÏ-ûí òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ êå÷èðèëÿí áóýöíêö êîíôðàíñ ãåéä åäèëÿí ìÿñÿëÿëÿðèí ùÿëëè èñòèãàìÿòèíäÿ ìöçàêèðÿëÿðèí òÿøêèëèíäÿ îéíàäûüû ðîëà ýþðÿ ìöùöì þíÿìÿ ìàëèêäèð. Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèë õàðèúè ñèéàñÿòèíèí ôîíóíäà Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí ôÿàëèééÿòèíäÿ áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûüûí ïðèîðèòåò îëäóüóíó áèëäèðÿí À.Ñîôèéåâà ãåéä åäèá êè, ïàðòèéà ùÿì ÛÚÀÏÏ, ùÿì äÿ ãóðóìäà òÿìñèë îëóíàí þëêÿëÿðèí ñèéàñè ïàðòèéàëàðû èëÿ ìöíàñèáÿòëÿðè èíêèøàô åòäèðìÿê ö÷öí ñÿéëÿð ýþñòÿðèð. Ìàëàéçèéà ×èíëè Àññîñèàñèéàñû Áåéíÿëõàëã Êîììóíèêàñèéà âÿ Äèïëîìàòèéà Áöðîñóíóí Ñÿäðè, Ìÿðêÿçè Êîìèòÿñèíèí öçâö Òè ×èíã Ñåíã ÉÀÏ-ûí òÿñèñ îëóíìàñûíûí 30 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ òÿáðèêëÿðèíè ÷àòäûðûá. Î, ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí áÿøÿðèééÿò ö÷öí àêòóàë âÿ þíÿìëè ìÿñÿëÿëÿðëÿ ÿëàãÿäàð ÿìÿêäàøëûüûíûí âàúèáëèéèíè ãåéä åäèá. Âóðüóëàéûá êè, ñèéàñè ïàðòèéàëàð ñöëù ãóðóúóëóüóíà, ðåýèîíàë òÿùëöêÿñèçëèéÿ þç òþùôÿëÿðèíè âåðìÿëèäèðëÿð. Âéåòíàì Êîììóíèñò Ïàðòèéàñûíûí Ìÿðêÿçè Êîìèòÿñèíèí Áåéíÿëõàëã ÿëàãÿëÿð øþáÿñè ìöäèðèíèí ìöàâèíè Íãî Ëå Âàí õöñóñè êîíôðàíñäà ìöçàêèðÿ îëóíàí ìþâçóíóí ÷îõ àêòóàë îëäóüóíó ñþéëÿéèá. Î, ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ñöëù âÿ òÿùëöêÿñèçëèê ìÿñÿëÿñèíè ìöçàêèðÿéÿ ÷ûõàðìàñûíûí òÿãäèðÿëàéèã îëäóüóíó íÿçÿðÿ ÷àòäûðûá. Øèìàëè Ìàêåäîíèéà Òöðê Äåìîêðàòèê Ïàðòèéàñûíûí ñÿäðè Áåéúàí Èëéàñ õöñóñè êîíôðàíñûí êå÷èðèëìÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíäÿí áÿùñ åäèá. Òÿäáèðÿ äÿâÿòÿ ýþðÿ òÿøÿêêöðöíö áèëäèðÿí Á.Èëéàñ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû èëÿ Òöðê Äåìîêðàòèê Ïàðòèéàñû àðàñûíäà ñÿìÿðÿëè ÿìÿêäàøëûüûí ìþâúóä îëäóüóíó äèããÿòÿ ÷àòäûðûá âÿ åéíè çàìàíäà ÛÚÀÏÏ-ûí ôÿàëèééÿòèíèí ñèéàñè ïàðòèéàëàð àðàñûíäà äèàëîãóí èíêèøàôû áàõûìûíäàí þíÿì êÿñá åòäèéèíè äåéèá. Àçÿðáàéúàí Äåìîêðàòèê Èñëàùàòëàð Ïàðòèéàñûíûí ñÿäðè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Àñèì Ìîëëàçàäÿ áèëäèðèá êè, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ þëêÿìèçäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí èñëàùàòëàð ñèéàñè ñôåðàíû äà ÿùàòÿ åäèð. Áó èñëàùàòëàð íÿòèúÿñèíäÿ öìóììèëëè, ñöëù âÿ òÿùëöêÿñèçëèê ìÿñÿëÿëÿðè èëÿ áàüëû ñèéàñè ïàðòèéàëàð áèðëèê âÿ ùÿìðÿéëèê íöìàéèø åòäèðèðëÿð. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, ÛÚÀÏÏ-à öçâ ñèéàñè ïàðòèéàëàð äà áó êîíôðàíñäà ìöçàêèðÿ îëóíàí ìÿñÿëÿëÿðëÿ ÿëàãÿäàð ñûõ ÿìÿêäàøëûã åòìÿëèäèðëÿð. Ðåñïóáëèêà÷û Àëòåðíàòèâ Ïàðòèéàñûíûí Ñèéàñè Êîìèòÿñèíèí öçâö, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Åðêèí Ãÿäèðëè äåéèá êè, òÿùëöêÿñèçëèê àìèëè áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿðèí ÿñàñûíû òÿøêèë åäèð. Ñèéàñè

ïàðòèéàëàð äà òÿùëöêÿñèçëèê ìÿñÿëÿñèíäÿ àêòèâ ÿìÿêäàøëûã åòìÿëèäèðëÿð. Áó áàõûìäàí êå÷èðèëÿí õöñóñè êîíôðàíñ áþéöê ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð. ÉÀÏ Ýÿíúëÿð Áèðëèéèíèí ñÿäðè Áÿõòèéàð Èñëàìîâ ÷ûõûøûíäà òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã ñàùÿñèíäÿ ýÿíúëÿðèí ðîëóíäàí áÿùñ åäèá. Áó ñàùÿäÿ þëêÿìèçäÿ ìþâúóä îëàí ìöñáÿò âÿçèééÿòäÿí äàíûøàí Áÿõòèéàð Èñëàìîâ ãåéä åäèá êè, ÛÚÀÏÏ-à äàõèë îëàí ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ýÿíúëÿðèíèí äÿ ñöëù âÿ òÿùëöêÿñèçëèê êîíòåêñòèíäÿ àêòóàë ìÿñÿëÿëÿðëÿ ÿëàãÿäàð ìöçàêèðÿëÿð àïàðìàã âÿ ÿìÿêäàøëûã åòìÿê ö÷öí áþéöê ïîòåíñèàëû âàð. ÉÀÏ Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ïÿðâèí Êÿðèìçàäÿ áèëäèðèá êè, ñöëù âÿ òÿùëöêÿñèçëèê ìÿñÿëÿñè áó ýöí ãëîáàë ÷àüûðûøäûð. Ïÿðâèí Êÿðèìçàäÿíèí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, Èêèíúè Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí òîðïàãëàðûíû èøüàëäàí àçàä åòìÿêëÿ ðåýèîíäà ãàéíàð ìöíàãèøÿéÿ ñîí ãîéäó. ÉÀÏ Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö Àçÿðáàéúàí ãàäûíëàðûíûí úÿìèééÿòäÿêè ðîëóíäàí, ñöëù íàìèíÿ òÿøÿááöñëÿðèíäÿí äÿ áÿùñ åäèá. Ñîíðà ÛÚÀÏÏ-ûí "Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã: ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ðîëó" ìþâçóñóíäà õöñóñè êîíôðàíñûíûí Áàêû Áÿéàíàòû ãÿáóë îëóíóá. Áÿéàíàòû Àñèéà Ñèéàñè Ïàðòèéàëàðû Áåéíÿëõàëã Êîíôðàíñûíûí áàø êàòèáè ×î Áéóíã-úàå ñÿñëÿíäèðèá. Êîíôðàíñûí éåêóíóíäà ÷ûõûø åäÿí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Áàø íàçèðèíèí ìöàâèíè, ÉÀÏ Ñÿäðèíèí ìöàâèíè ßëè ßùìÿäîâ áèëäèðèá êè, àéðû-àéðû þëêÿëÿðè, áöòöí áÿøÿðèééÿòè íàðàùàò åäÿí ÷îõ âàúèá ÷àüûðûøëàðäàí áèðè ñöëù âÿ òÿùëöêÿñèçëèê ìÿñÿëÿñèäèð. ÛÚÀÏÏ-ûí áó ìþâçóéà ùÿñð îëóíìóø õöñóñè êîíôðàíñûíûí êå÷èðèëìÿñè ìöùöì ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèêäèð: "Ìÿí ÛÚÀÏÏ-ûí Àñèéàíûí ñèéàñè ùÿéàòûíäà ðîëóíó àéðûúà ãåéä åòìÿê èñòÿéèðÿì. Ôÿàëèééÿò ýþñòÿðäèéè äþâðäÿ Àñèéàäà àéðû-àéðû ñèéàñè ïðîáëåìëÿðëÿ ÿëàãÿäàð ÷îõ úèääè ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëûá. Èíàíûðàì êè, ÛÚÀÏÏ áóíäàí ñîíðà Àñèéàäà ñèéàñè äèàëîãóí òÿìèí åäèëìÿñèíäÿ âÿ äÿðèíëÿøìÿñèíäÿ äàùà áþéöê èøëÿð ýþðÿúÿê". ßëè ßùìÿäîâ ìþâúóä ÷àüûðûøëàð ôîíóíäà ÛÚÀÏÏ òÿðÿôèíäÿí Àñèéà Òÿùëöêÿñèçëèê Êîíôðàíñû àäëû ïëàòôîðìàíûí éàðàäûëìàñûíû òÿêëèô åäèá. Ñîíäà ÛÚÀÏÏ-ûí Äàèìè Êîìèòÿñèíèí ùÿìñÿäðè, Êîðåéà Ðåñïóáëèêàñûíûí ñàáèã õàðèúè èøëÿð íàçèðè, Ìèëëè Òÿùëöêÿñèçëèê Îôèñèíèí êå÷ìèø äèðåêòîðó ×óíã Åó-éîíã ÷ûõûø åäÿðÿê "Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ÿìÿêäàøëûã: ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ðîëó" ìþâçóñóíäà êå÷èðèëÿí õöñóñè êîíôðàíñäà ýåíèø ôèêèð ìöáàäèëÿñèíèí àïàðûëäûüûíû âÿ áóíóí ýÿëÿúÿê ÿìÿêäàøëûüà ìöùöì òþùôÿ îëäóüóíó äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Öëêÿð ÕÀÑÏÎËÀÄÎÂÀ, "Àçÿðáàéúàí"

ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ

www.azerbaijan-nnews.az

23 íîyabr 2022-úè èë

Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Ìÿúëèñè âÿ Ðóñèéà Ôåäåðàë Ìÿúëèñèíèí èêèòÿðÿôëè ïàðëàìåíòëÿðàðàñû êîìèññèéàñûíûí íþâáÿòè èúëàñû êå÷èðèëèá Íîéàáðûí 22-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìèëëè Ìÿúëèñè âÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñû Ôåäåðàë Ìÿúëèñèíèí èêèòÿðÿôëè ïàðëàìåíòëÿðàðàñû êîìèññèéàñûíûí 18-úè èúëàñû êå÷èðèëèá. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàèééÿòëÿ ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíäÿí âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, èúëàñà Ìèëëè Ìÿúëèñ Ñÿäðèíèí áèðèíúè ìöàâèíè ßëè Ùöñåéíëè âÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñû Ôåäåðàë Ìÿúëèñèíèí Ôåäåðàñèéà Øóðàñûíûí ñÿäð ìöàâèíè Ãàëèíà Êàðåëîâà ùÿìñÿäðëèê åäèáëÿð. Òÿäáèðè à÷àí Ìèëëè Ìÿúëèñ Ñÿäðèíèí áèðèíúè ìöàâèíè, Ùöãóã ñèéàñÿòè âÿ äþâëÿò ãóðóúóëóüó êîìèòÿñèíèí ñÿäðè ßëè Ùöñåéíëè Àçÿðáàéúàí âÿ Ðóñèéà àðàñûíäà ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿëàãÿëÿðèí äèíàìèê èíêèøàôûíäàí ñþç à÷ûá, Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñû ñóáéåêòëÿðè èëÿ äÿ ïàðëàìåíò ÿëàãÿëÿðèíèí äÿðèíëÿøìÿñèíÿ áþéöê ÿùÿìèééÿò âåðäèéèíè äåéèá, ïàðëàìåíòàðèëÿðèìèçèí áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüûíà òîõóíóá. Î, Àçÿðáàéúàí âÿ Ðóñèéà äþâëÿò áàø÷ûëàðûíûí

ñÿéëÿðè íÿòèúÿñèíäÿ þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ñòðàòåæè òÿðÿôäàøëûã ìöíàñèáÿòëÿðèíèí ìöòòÿôèãëèê ñÿâèééÿñèíÿ éöêñÿëìÿñèíäÿí áÿùñ åäÿðÿê, ùÿð èêè þëêÿíèí ãàíóíâåðèúèëèê îðãàíëàðûíûí áó èñòèãàìÿòäÿ ôÿàëèééÿòèíè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèá. Àçÿðáàéúàí âÿ Ðóñèéà àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ïàðëàìåíòëÿðàðàñû êîìèññèéàíûí ùÿìñÿäðè Àçÿðáàéúàí âÿ Åðìÿíèñòàí àðàñûíäàêû ìþâúóä âÿçèééÿò áàðÿäÿ äÿ ìÿëóìàò âåðèá. Î, áèëäèðèá êè, Àçÿðáàéúàí ö÷òÿðÿôëè Áÿéàíàòûí áöòöí øÿðòëÿðèíÿ ÿìÿë åäèá, ëàêèí Åðìÿíèñòàí áó áÿéàíàòëà öçÿðèíÿ ýþòöðäöéö þùäÿëèêëÿðè éåðèíÿ éåòèðìèð. Èúëàñäà Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñû Ôåäåðàë Ìÿúëèñèíèí Ôåäåðàñèéà Øóðàñûíûí ñÿäð ìöàâèíè Ãàëèíà Êàðåëîâà ÷ûõûøûíäà áèëäèðèá êè, Àçÿðáàéúàí Ðóñèéà ö÷öí äîñò âÿ ñòðàòåæè òÿðÿôäàø þëêÿäèð. Ùàçûðäà þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ìþâúóä îëàí ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿìÿêäàøëûã, èãòèñàäè âÿ ùóìàíèòàð ÿëàãÿëÿð áèð ÷îõ ìÿñÿëÿëÿðèí ùÿëëè áàõûìûíäàí õöñóñè ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð.

Ãàëèíà Êàðåëîâà âóðüóëàéûá êè, áó èë þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà äèïëîìàòèê ìöíàñèáÿòëÿðèí ãóðóëìàñûíûíí 30 èëè òàìàì îëóð. Äîñòëóüà ñþéêÿíÿí ÐóñèéàÀçÿðáàéúàí ìöíàñèáÿòëÿðè áóíäàí ñîíðà äà ýöúëÿíèá èíêèøàô åäÿúÿê. Ñîíðà èúëàñûí ýöíäÿëèéèíäÿ îëàí ìÿñÿëÿëÿðÿ áàõûëûá âÿ ìöâàôèã ãÿðàðëàð ãÿáóë åäèëèá. Èúëàñäà Àçÿðáàéúàíûí Ðóñèéàäàêû ñÿôèðè Ïîëàä Áöëáöëîüëó ÷ûõûø åäÿðÿê ÀçÿðáàéúàíÐóñèéà ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿí äàíûøûá. Ýþðöøäÿ Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ðóñèéà èëÿ ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿëàãÿëÿð öçðÿ èø÷è ãðóïóíóí ðÿùáÿðè Íèçàìè Ñÿôÿðîâ, ãðóïóí öçâö Ìèõàèë Çàáåëèí, Ðóñèéàíûí Àçÿðáàéúàíäàêû ñÿôèðè Ìèõàèë Áî÷àðíèêîâ ÷ûõûø åäÿðÿê, Àçÿðáàéúàí-Ðóñèéà ÿìÿêäàøëûã ìöíàñèáÿòëÿðè, èãòèñàäè ñàùÿäÿêè ïåðñïåêòèâëÿð, þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà òèúàðÿò, òèêèíòè âÿ êÿíä òÿñÿððöôàòû ñàùÿñèíäÿ òÿðÿôäàøëûã âÿ äèýÿð ìÿñÿëÿëÿð áàðÿäÿ äàíûøûáëàð. Ðóñèéà Äþâëÿò Äóìàñûíûí äåïóòàòû Êàçáåê Òàéñàéåâ ÷û-

õûøûíäà 2023-úö èëèí "Ùåéäÿð ßëèéåâ èëè" îëäóüóíó ñþéëÿéÿðÿê áóíóíëà áàüëû Ðóñèéàíûí áèð ÷îõ øÿùÿð âÿ áþëýÿëÿðèíäÿ òÿäáèðëÿðèí êå÷èðèëÿúÿéèíè áèëäèðèá. Äàùà ñîíðà î, Åðìÿíèñòàíà åòäèéè ñîí ñÿôÿðèíäÿí áÿùñ åäèá. Ùÿì÷èíèí Äþâëÿò Äóìàñûíûí Åëì âÿ òÿùñèë êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Ñåðýåé Êàáûøîâ èúëàñà îíëàéí ãîøóëàðàã þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà åëì âÿ òÿùñèë ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûã áàðÿäÿ ôèêèðëÿðèíè áþëöøöá. Äàùà ñîíðà èúëàñäà Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Åìèí Ùàúûéåâ, Ðóñèéà òÿðÿôäÿí èñÿ Èëéàñ Óìàõàíîâ, Àëåêñàíäð Áàøêèí, Àíàòîëèé Àðòàìîíîâ, Èííà Ñâéàòåíêî âÿ Äìèòðè Ñàâåëéåâ ÷ûõûø åäÿðÿê Àçÿðáàéúàí-Ðóñèéà ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ äàèð ãåéä âÿ òÿêëèôëÿðèíè ñÿñëÿíäèðèáëÿð. Ýöíäÿëèêäÿêè ìÿñÿëÿëÿðèí ìöçàêèðÿñèíäÿí ñîíðà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìèëëè Ìÿúëèñè âÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñû Ôåäåðàë Ìÿúëèñèíèí èêèòÿðÿôëè ïàðëàìåíòëÿðàðàñû êîìèññèéàñûíûí 18-úè èúëàñû áàøà ÷àòûá.

Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàèééÿòëÿ ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíäÿí âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, Èíñàí ùöãóãëàðû êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Çàùèä Îðóú ãîíàãëàðû ñàëàìëàéàðàã, îíëàðà ñîí èëëÿðäÿ êîìèòÿ òÿðÿôèíäÿí ýþðöëÿí èøëÿð áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèá. Áèëäèðèá êè, èíñàí ùöãóãëàðû ùÿì ãàíóíâåðèúèëèê ñèéàñÿòèíäÿ, ùÿì ùöãóã ïðîñåñèíäÿ, ùÿì äÿ äþâëÿò èäàðÿ÷èëèéèíäÿ ìöùöì éåð òóòóð. Êîìèòÿ ñÿäðè ãåéä åäèá êè, 44 ýöíëöê Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿêè ãÿëÿáÿäÿí ñîíðà Àçÿðáàéúàí äàùà ýåíèø áåéíÿëõàëã ÿëàãÿëÿðèí ãóðóëìàñûíäà ìàðàãëûäûð. Àçàä îëóíìóø òîðïàãëàðà Áþéöê ãàéûäûø, èíñàíëàðûí ùöãóãëàðû âÿ àçàäëûãëàðû èëÿ áàüëû ìöùöì ìÿñÿëÿëÿð äàèì äèããÿòäÿ ñàõëàíûëûð. "Ìåäèà ùàããûíäà" âÿ "Ñèéàñè ïàðòèéàëàð ùàããûíäà" ãàíóíëàðäàí ñþç à÷àí Çàùèä Îðóú áó ñÿíÿäëÿðèí ùàçûðëàíìàñû ïðîñåñèíäÿí áÿùñ åäèá. Áèëäèðèá êè, "Ìåäèà ùàããûí-

äà" ãàíóí ãÿáóë åäèëìÿçäÿí ÿââÿë þëêÿìèçäÿêè ìåäèà îðãàíëàðûíûí òÿìñèë÷èëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ ýåíèø ìöçàêèðÿ àïàðûëûá. "Ñèéàñè ïàðòèéàëàð ùàããûíäà" ãàíóí ëàéèùÿñè èñÿ 1966-úû èë Ìöëêè âÿ Ñèéàñè Ùöãóãëàð Ùàããûíäà Ïàêòà, 2000-úè èë Àâðîïà Øóðàñûíûí Èíñàí Ùàãëàðû Êîíâåíñèéàñûíà, Êîïåíùàýåí ñàììèòèíäÿ ãÿáóë åäèëìèø Äåêëàðàñèéàéà, Âåíåñèéà Êîìèññèéàñûíûí 20102020-úè èë Êîíâåíñèéàñûíà, Àâðîïà Èíñàí Ùöãóãëàðû Ìÿùêÿìÿñèíèí îíëàðúà ãÿðàðëàðûíäàêû äèðåêòèâëÿðÿ ñþéêÿíÿðÿê ùàçûðëàíûá. Áóíóí íÿòèúÿñèíäÿ ìöêÿììÿë, òÿêìèë áèð ëàéèùÿ éàðàäûëûá. Ýþðöøäÿ ÷ûõûø åäÿí Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Êàìàë Úÿôÿðîâ Àçÿðáàéúàíûí ãàíóíâåðèúèëèê ïðîñåñèíäÿ ÀØ ÏÀ-íûí ñÿíÿäëÿðèíè íÿçÿðÿ àëäûüûíû ñþéëÿéèá. Î, 30 èë ìöääÿòèíäÿ äàâàì åäÿí ÅðìÿíñèòàíÀçÿðáàéúàí ìöíàãèøÿñè çàìàíû þëêÿìèçÿ ãàðøû àéðû-ñå÷êèëèéèí, èêèëè ñòàíäàðòëàðûí ìöøàùèäÿ åäèëäèéèíè òÿÿññöô ùèññè èëÿ áèëäèðèá. Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Òàùèð Êÿðèìëè áèëäèðèá êè, Àçÿðáàéúàíäà Àâðîïà Èíñàí Ùöãóãëàðû Ìÿùêÿìÿñèíèí áöòöí ãÿðàðëàðû

íÿçÿðÿ àëûíûð. Î, ùÿì÷èíèí äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, Àâðîïà Àçÿðáàéúàí âÿòÿíäàøëàðûíûí Åðìÿíèñòàí òÿðÿôèíäÿí ïîçóëàí ùöãóãëàðûíà áèýàíÿ ìöíàñèáÿò áÿñëÿéèð. Åéíè çàìàíäà Ôðàíñà Ñåíàòûíûí Àçÿðáàéúàíà ãàðøû ãÿðÿçëè ãÿòíàìÿñè ãÿáóëåäèëìÿçäèð. ÀØ ÏÀ-íûí Ùöãóã ìÿñÿëÿëÿðè âÿ èíñàí ùöãóãëàðû êîìèòÿñèíèí öçâö Êîíñòàíòèíîñ Åôñòàòèó áèëäèðèá êè, èíñàí ùöãóãëàðûíà ùþðìÿò áÿñëÿíìÿñè úÿìèééÿòèí ÿñàñûíû òÿøêèë åäÿí ìÿñÿëÿäèð. Ãåéä åäèá êè, áöòöí Àâðîïàäà ãàíóíâåðèúè îðãàíëàð ùÿì ãàíóíëàðûí ãÿáóë îëóíìàñû, ùÿì äÿ îíëàðûí èúðàñûíà íÿçàðÿò íþãòåéè-íÿçÿðèíäÿí ÷îõ áþéöê ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèðëÿð. Ýþðöø ãàðøûëûãëû ìàðàã äîüóðàí ìÿñÿëÿëÿðèí ìöçàêèðÿñè èëÿ äàâàì åäèá. Ãîíàãëàðûí ñóàëëàðû Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòëàðû òÿðÿôèíäÿí úàâàáëàíäûðûëûá. Ýþðöøäÿ ÀØ ÏÀ-íûí Ùöãóã ìÿñÿëÿëÿðè âÿ èíñàí ùöãóãëàðû êîìèòÿñèíèí ÿìÿêäàøû Åëèíîð Ùóðèãàí âÿ Àâðîïà Øóðàñûíûí Áàêû Îôèñèíèí ðÿùáÿðè Ïåòð Çèõ èøòèðàê åäèáëÿð. "Àçÿðáàéúàí"

Ìèëëè Ìÿúëèñèí êîìèòÿ èúëàñûíäà áöäúÿ çÿðôèíÿ äàõèë îëàí ãàíóí ëàéèùÿëÿðè èêèíúè îõóíóøäà ìöçàêèðÿ åäèëèá Íîéàáðûí 22-äÿ Ìèëëè Ìÿúëèñèí Èãòèñàäè ñèéàñÿò, ñÿíàéå âÿ ñàùèáêàðëûã êîìèòÿñèíèí íþâáÿòè èúëàñû êå÷èðèëèá. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàèééÿòëÿ ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíäÿí âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, Èãòèñàäè ñèéàñÿò, ñÿíàéå âÿ ñàùèáêàðëûã êîìèòÿñèíèí ñÿäð ìöàâèíè ßëè Ìÿñèìëè èúëàñû à÷àðàã ýöíäÿëèéè òÿãäèì åäèá. Î, ýöíäÿëèêäÿ ÿñàñÿí 2023-úö èë ö÷öí áöäúÿ çÿðôèíÿ äàõèë îëàí ãàíóí ëàéèùÿëÿðèíèí èêèíúè îõóíóøäà ìöçàêèðÿéÿ ÷ûõàðûëäûüûíû áèëäèðèá. Áóíëàð "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí 2023-úö èë äþâëÿò áöäúÿñè", "Äþâëÿò Ñîñèàë Ìöäàôèÿ Ôîíäóíóí 2023-úö èë áöäúÿñè ùàããûíäà" , "Èøñèçëèêäÿí Ñûüîðòà Ôîíäóíóí 2023-úö èë áöäúÿñè ùàããûíäà", "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà 2023-úö èë ö÷öí éàøàéûø ìèíèìóìó ùàããûíäà", "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà 2023-úö èë ö÷öí åùòèéàú ìåéàðûíûí ùÿääè ùàããûíäà", Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíäÿ, Ýþìðöê Ìÿúÿëëÿñèíäÿ, "Äþâëÿò ðöñóìó ùàããûíäà", "Áöäúÿ ñèñòåìè ùàããûíäà" âÿ "Íàüäñûç ùåñàáëàøìàëàð ùàããûíäà" ãàíóíëàðäà äÿéèøèêëèê åäèëìÿñè áàðÿäÿ èêèíúè îõóíóøäà îëàí ãàíóí ëàéèùÿëÿðèäèð. Êîìèòÿ ñÿäðèíèí ìöàâèíè áöäúÿ çÿðôèíÿ äàõèë îëàí ãàíóí ëàéèùÿëÿðèíèí êîìèòÿ âÿ ïëåíàð èúëàñëàðäà ýåíèø øÿêèëäÿ ìöçàêèðÿ îëóíäóüóíó âÿ ìàëèééÿ íàçèðè Ñàìèð Øÿðèôîâóí áöäúÿ çÿðôè áàðÿäÿ êèôàéÿò ãÿäÿð ìö-

ôÿññÿë ìÿëóìàò âåðäèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Þëêÿìèçèí òàðèõèíäÿ ÿí áþéöê áöäúÿéÿ ìöíàñèáÿòèí ÷îõ ìöñáÿò îëäóüóíó âóðüóëàéàí ßëè Ìÿñèìëè áöäúÿéÿ áÿçè äÿéèøèêëèêëÿðèí òÿêëèô åäèëäèéèíè äÿ áèëäèðèá. ×ûõûø åäÿí ìàëèééÿ íàçèðèíèí ìöàâèíè Àçÿð Áàéðàìîâ áèëäèðèá êè, ýÿëÿí èëèí äþâëÿò áöäúÿñè äþâëÿòèí þùäÿëèêëÿðèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè, èãòèñàäè äàéàíûãëûüûí âÿ èíêèøàôûí òÿìèíè ö÷öí ëàçûìè ìàëèééÿ òÿìèíàòûíû éàðàäûð. Ìàëèééÿ íàçèðèíèí ìöàâèíè áöäúÿ ìöçàêèðÿëÿðèíäÿ äåïóòàòëàðûí ãàëäûðäûãëàðû ìÿñÿëÿëÿðÿ àéäûíëûã ýÿòèðèá, òÿêëèôëÿðèíÿ ìöíàñèáÿò áèëäèðèá. Äþâëÿò áöäúÿñèíäÿ íåôòèí áèð áàðåëèíèí ãèéìÿòèíèí äöíéàäàêû ìàëèééÿ èíñòèòóòëàðûíûí òÿãäèì åòäèéè ïðîãíîçëàðûí ÿí àøàüû ùÿääèíäÿ ýþòöðöëäöéöíö áèëäèðÿí íàçèð ìöàâèíè íåôòèí þëêÿíèí öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóíäà âÿ áöäúÿ äàõèëîëìàëàðûíäà ïàéûíûí ýåòäèêúÿ àçàëäûüûíû âóðüóëàéûá. Àçÿð Áàéðàìîâ éåíè ñÿôèðëèêëÿðèí âÿ äèïëîìàòèê íöìàéÿíäÿëèêëÿðèí à÷ûëìàñû âÿ äèýÿð ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû õÿðúëÿðèí àðòäûüû ö÷öí áöäúÿäÿ ìöâàôèã äöçÿëèøëÿðèí åäèëìÿñèíèí òÿêëèô îëóíäóüóíó äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Î, äÿéèøèêëèêëÿðèí ãàíóíâåðèúèëèéÿ óéüóí íÿçÿðÿ àëûíäûüûíû áèëäèðèá. ×ûõûø åäÿí èãòèñàäèééàò íàçèðèíèí áèðèíúè ìöàâèíè Åëíóð ßëèéåâ áèëäèðèá êè, Äöíéà Áàíêûíûí âÿ Áåéíÿëõàëã Âàëéóòà

Ôîíäóíóí þëêÿìèç ùàããûíäà âåðäèéè ðÿéëÿð ìöñáÿòäèð. Î, äåéèá êè, ýÿëÿí èëèí äþâëÿò áöäúÿñè "Àçÿðáàéúàí-2030: ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôà äàèð Ìèëëè Ïðèîðèòåòëÿð"ÿ óéüóí ùàçûðëàíûá âÿ ÿñàñ äèããÿò òàðàçëûüûí ãîðóíìàñû âÿ äàéàíûãëû èíêèøàôà éþíÿëäèëèá. Ðåýèîíëàðà ñÿðìàéÿëÿðèí éàòûðûëìàñû âÿ ìàëèééÿ èìêàíëàðûíûí éàðàäûëìàñû áàðÿäÿ äàíûøàí Ìÿðêÿçè Áàíêûí ñÿäðèíèí áèðèíúè ìöàâèíè Ðÿøàä Îðóúîâ ìàëèééÿ èíñòèòóòëàðûíûí çÿìàíÿò ìåõàíèçìëÿðè àëÿòëÿðèíäÿí äàùà ÷îõ èñòèôàäÿ åòìÿñèíèí âàúèáëèéèíè âóðüóëàéûá. Äþâëÿò Âåðýè Õèäìÿòè ðÿèñèíèí ìöàâèíè Ñàìèðÿ Ìóñàéåâà Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíÿ äÿéèøèêëèêëÿðëÿ áàüëû ìÿëóìàò âåðèá. Î, èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðäÿ ñîñèàë ñûüîðòàëàðûí ñóáñèäèéàëàøäûðûëìàñûíûí äèããÿòäÿ ñàõëàíûëäûüûíû áèëäèðèá. Ìöçàêèðÿëÿðäÿ äåïóòàòëàð Âàùèä ßùìÿäîâ, Çèéàä Ñÿìÿäçàäÿ, Âöãàð Áàéðàìîâ, Ìàùèð Àááàñçàäÿ, Àéäûí Ùöñåéíîâ, Ðöôÿò Ãóëèéåâ, Ìÿçàùèð ßôÿíäèéåâ, Äþâëÿò Ýþìðöê Êîìèòÿñèíèí èäàðÿ ðÿèñè Ìèðãàñûì Âàùàáîâ ÷ûõûø åäÿðÿê ôèêèðëÿðèíè áþëöøöáëÿð, ðÿé âÿ òÿêëèôëÿðèíè ñÿñëÿíäèðèáëÿð. Äåïóòàòëàð èêèíúè îõóíóøäà ìöçàêèðÿéÿ ÷ûõàðûëàí ãàíóí ëàéèùÿëÿðèíè Ìèëëè Ìÿúëèñèí ïëåíàð èúëàñûíûí ìöçàêèðÿñèíÿ òþâñèéÿ åäèáëÿð. Ñîíðà êîìèòÿ ñÿäðèíèí ìöàâèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè,

Íîéàáðûí 22-äÿ Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäð ìöàâèíè, Àçÿðáàéúàí-Ãàçàõûñòàí ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿëàãÿëÿð öçðÿ èø÷è ãðóïóíóí ðÿùáÿðè Àäèë ßëèéåâ Ãàçàõûñòàí Ïàðëàìåíò Ìÿúëèñèíèí äåïóòàòû, Ãàçàõûñòàí-Àçÿðáàéúàí ïàðëàìåíòëÿðàðàñû èø÷è ãðóïóíóí öçâö, òàíûíìûø ïîëèòîëîã Àéäîñ Ñàðûì âÿ Ãàçàõûñòàíûí þëêÿìèçäÿêè ñÿôèðè Ñåðæàí Àáäûêÿðèìîâëà ýþðöøöá. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàèééÿòëÿ ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíäÿí âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, ãîíàãëàðû ñàëàìëàéàí âèòñå-ñïèêåð èêè ãàðäàø õàëãû áèðëÿøäèðÿí îðòàã äÿéÿðëÿðäÿí äàíûøàðàã, þëêÿëÿðèìèçèí èñòÿð èêèòÿðÿôëè, èñòÿðñÿ äÿ áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüûíäàí áÿùñ åäèá. Î, Òöðê Äþâëÿòëÿðè Òÿøêèëàòûíäà, åëÿúÿ äÿ äèýÿð áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðäà ùÿð èêè þëêÿíèí áèð-áèðèíÿ ãàðøûëûãëû äÿñòÿéèíèí ìàðàãëàðûìûçà óéüóí îëäóüóíó ãåéä åäèá. Âèòñå-ñïèêåð þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ÿñàñû

ýöíäÿëèêäÿêè äèýÿð ìÿñÿëÿëÿð áèðèíúè îõóíóøäà òÿãäèì åäèëÿí 4 ãàíóí ëàéèùÿñèäèð. Áåëÿ êè, íþâáÿòè ö÷ ãàíóí ëàéèùÿñè Ìöëêè Ìÿúÿëëÿäÿ äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìÿñè áàðÿäÿ, Ìöëêè Ïðîñåññóàë Ìÿúÿëëÿäÿ, Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíäÿ âÿ Úèíàéÿò-Ïðîñåññóàë Ìÿúÿëëÿñèíäÿ äÿéèøèêëèê åäèëìÿñè ùàããûíäà, "Âàëéóòà òÿíçèìè ùàããûíäà", "Òåððîð÷óëóüà ãàðøû ìöáàðèçÿ ùàããûíäà", "Íîòàðèàò ùàããûíäà", "Äþâëÿò ðöñóìó ùàããûíäà", "Áàíêëàð ùàããûíäà", "Äàøûíìàç ÿìëàêûí äþâëÿò ðåéåñòðè ùàããûíäà", "Èïîòåêà ùàããûíäà" âÿ "Èíâåñòèñèéà ôîíäëàðû ùàããûíäà" ãàíóíëàðäà äÿéèøèêëèê åäèëìÿñè áàðÿäÿ ãàíóí ëàéèùÿëÿðè ãèéìÿòëè êàüûçëàðëà áàüëû ãàíóíâåðèúèëèêäÿ åäèëìèø äÿéèøèêëèêëÿðÿ óéüóíëàøäûðìà õàðàêòåðè äàøûéûð. Ìèãðàñèéà Ìÿúÿëëÿñèíäÿ âÿ "ßëÿò Àçàä Èãòèñàäè Çîíàñû ùàããûíäà" ãàíóíäà äÿéèøèêëèê åäèëìÿñè áàðÿäÿ ãàíóí ëàéèùÿñèíäÿ èñÿ àçàä èãòèñàäè çîíàäà ôÿàëèééÿò ö÷öí âåðèëÿí ýèðèø âèçàñûíûí, áó ìÿãñÿäëÿ ýÿëìèø ÿúíÿáèëÿðèí âÿ âÿòÿíäàøëûüû îëìàéàí øÿõñëÿðèí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ÿðàçèñèíÿ äàõèë îëìàñû, ìöâÿããÿòè ãàëìàñû ìÿñÿëÿëÿðèíèí òÿíçèìëÿíìÿñè ö÷öí ùöãóãè ÿñàñëàð ìöÿééÿí åäèëèð. Êîìèòÿ öçâëÿðè áèðèíúè îõóíóøäà ìöçàêèðÿéÿ ÷ûõàðûëàí ãàíóí ëàéèùÿëÿðèíè äÿ Ìèëëè Ìÿúëèñèí ïëåíàð èúëàñûíà òþâñèéÿ åäèáëÿð. "Àçÿðáàéúàí"

Öìóììèëëè Ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí ãîéóëìóø äîñòëóã ìöíàñèáÿòëÿðèíèí äþâëÿò áàø÷ûëàðû Èëùàì ßëèéåâ âÿ ÊàñûìÆîìàðò Òîêàéåâèí äþâðöíäÿ äàùà äà äÿðèíëÿøäèéèíè ìÿìíóíëóãëà äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Àäèë ßëèéåâ Êàñûì-Æîìàðò Òîêàéåâèí éåíèäÿí Ãàçàõûñòàíûí Ïðåçèäåíòè ñå÷èëìÿñè èëÿ ÿëàãÿäàð áèð äàùà ãàðäàø õàëãû òÿáðèê åäèá. Âèòñå-ñïèêåð ãîíàüûí Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí éàðàäûëìàñûíûí 30 èëëèéèíÿ ùÿñð åäèëìèø òÿäáèðäÿ èøòèðàê ö÷öí þëêÿìèçÿ ñÿôÿðèíè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèá. Î, þçöíöí áèòÿðÿô ìèëëÿò âÿêèëè îëìàñûíà áàõìàéàðàã, ÉÀÏ-ûí Àçÿðáàéúàí òàðèõèíäÿ áþéöê èøëÿð ýþðäöéöíö âÿ ùàçûðäà þç ýÿðýèí ôÿàëèééÿòèíè äàâàì åòäèðäèéèíè áèëäèðèá. Àçÿðáàéúàí òàðèõèíèí ÿí áþéöê ùàäèñÿëÿðèíäÿí áèðè îëàí òàðèõè òîðïàãëàðûìûçûí äöøìÿíäÿí àçàä åäèëìÿñè èëÿ éåêóíëàøàí Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíÿ òîõóíàí Ñÿäð ìöàâèíè Àçÿðáàéúàíûí ãÿëÿáÿñèíèí ùÿì äÿ þë-

êÿìèçèí äîñòëàðûíûí ãÿëÿáÿñè îëäóüóíó âóðüóëàéûá. Àäèë ßëèéåâ Àçÿðáàéúàí-Åðìÿíèñòàí ìöíàñèáÿòëÿðèíèí íîðìàëëàøäûðûëìàñû úÿùäëÿðèíÿ Ôðàíñà êèìè þëêÿëÿðèí ãûñãàíúëûãëà éàíàøäûüûíû, ùÿð àääûìäà ñåïàðàò÷ûëûüû äÿñòÿêëÿìÿêëÿ ñöëùöí ãàðøûñûíäà ÿíýÿë îëìàüà ÷àëûøäûüûíû âÿ áóíóíëà äà áåéíÿëõàëã ùöãóãó êîáóä øÿêèëäÿ ïîçäóüóíó ãîíàãëàðûí äèããÿòèíÿ ÷àòäûðûá. Ñÿìèìè ýþðöøÿ ýþðÿ ìèííÿòäàðëûüûíû áèëäèðÿí Ãàçàõûñòàí Ïàðëàìåíò Ìÿúëèñèíèí äåïóòàòû Àéäîñ Ñàðûì ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿìÿêäàøëûüûí äîñòëóã ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ ìöùöì òþùôÿëÿð âåðäèéèíè ãåéä åäÿðÿê, èêè ãàðäàø þëêÿíèí ùÿð çàìàí áèð-áèðèíèí éàíûíäà îëìàñûíäàí âÿ äÿñòÿéèíäÿí áÿùñ åäèá. Î, Àçÿðáàéúàíûí Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿ ãàçàíäûüû ãÿëÿáÿéÿ ÿí ÷îõ ñåâèíÿíëÿðäÿí áèðèíèí ãàðäàø ãàçàõ õàëãû îëäóüóíó äèããÿòÿ ÷àòäûðûá, þëêÿëÿðèìèçèí áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðäàêû ãàðøûëûãëû ôÿàëèééÿòèíäÿí äàíûøûá. Ýþðöøäÿ òÿðÿôëÿðè ìàðàãëàíäûðàí äèýÿð ìþâçóëàðäà äà ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëûá. "Àçÿðáàéúàí"

Ýÿëÿí èë åùòèéàú ìåéàðû éàøàéûø ìèíèìóìóíà áÿðàáÿðëÿøÿúÿê

"Àçÿðáàéúàí"

ÀØ ÏÀ-íûí Ùöãóã ìÿñÿëÿëÿðè âÿ èíñàí ùöãóãëàðû êîìèòÿñèíèí íöìàéÿíäÿëÿðè Ìèëëè Ìÿúëèñäÿ îëóáëàð Íîéàáðûí 22-äÿ Ìèëëè Ìÿúëèñèí Èíñàí ùöãóãëàðû êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Çàùèä Îðóú èëÿ ÀØ ÏÀ-íûí Ùöãóã ìÿñÿëÿëÿðè âÿ èíñàí ùöãóãëàðû êîìèòÿñèíèí öçâö Êîíñòàíòèíîñ Åôñòàòèó àðàñûíäà ýþðöø êå÷èðèëèá.

Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäð ìöàâèíè Ãàçàõûñòàí ïàðëàìåíòèíèí äåïóòàòû èëÿ ýþðöøöá

Íîéàáðûí 22-äÿ Ìèëëè Ìÿúëèñèí ßìÿê âÿ ñîñèàë ñèéàñÿò êîìèòÿñèíèí âèäåîêîíôðàíñ ôîðìàòûíäà íþâáÿòè èúëàñû êå÷èðèëèá. Êîìèòÿ ñÿäðè Ìóñà Ãóëèéåâ äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, ìöçàêèðÿéÿ 2023-úö èëèí äþâëÿò áöäúÿñè çÿðôèíÿ äàõèë åäèëÿí 8 ãàíóí ëàéèùÿñè èêèíúè îõóíóøäà òÿãäèì îëóíóá. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàèééÿòëÿ ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíäÿí âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, Ìóñà Ãóëèéåâ ãàíóí ëàéèùÿëÿðè áàðÿäÿ ôèêèðëÿðèíè à÷ûãëàéàðàã áèëäèðèá êè, "Äþâëÿò Ñîñèàë Ìöäàôèÿ Ôîíäóíóí 2023-úö èë áöäúÿñè ùàããûíäà" ãàíóí ëàéèùÿñèíÿ ÿñàñÿí, íþâáÿòè èëäÿ Ôîíäóí ùÿì ýÿëèð, ùÿì õÿðú ùèññÿñè 6,3 ìèëéàðä ìàíàò òÿøêèë åäÿúÿê. Ýÿëÿí èë îðòà àéëûã ïåíñèéàíûí ìÿáëÿüè 423 ìàíàò, éàøà ýþðÿ ïåíñèéàíûí ìÿáëÿüè 455 ìàíàò, ÿëèëëèéÿ ýþðÿ ïåíñèéà 369 ìàíàò, àèëÿ áàø÷ûñûíû èòèðìÿéÿ ýþðÿ ïåíñèéàíûí ìÿáëÿüèíèí èñÿ 374 ìàíàò îëàúàüû ïðîãíîçëàøäûðûëûð. Ñîíðà Ìóñà Ãóëèéåâ Èøñèçëèêäÿí Ñûüîðòà Ôîíäóíóí 2023-úö èë áöäúÿñèíäÿí äàíûøûá. Áèëäèðèá êè, íþâáÿòè èëäÿ Ôîíäóí ýÿëèðëÿðè âÿ õÿðúëÿðè áÿðàáÿð îëìàãëà 212,7 ìèëéîí ìàíàò íÿçÿðäÿ òóòóëóá. Áó èñÿ Ôîíäóí ãàðøûéà ãîéäóüó 12 èñòèãàìÿòäÿ ìÿøüóëëóã ìÿñÿëÿëÿðèíèí ùÿëëèíÿ èìêàí éàðàäàúàã. Ôîíäóí þçöíöìÿøüóëëóã ïðîãðàìûíû óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðäèéèíè äåéÿí êîìèòÿ ñÿäðè ãåéä åäèá êè, íþâáÿòè èëäÿ 17 ìèíÿ éàõûí âÿòÿíäàøûí áó ïðîãðàìà úÿëá îëóíìàñû ïëàíëàøäûðûëûð. Êîìèòÿ ñÿäðè ýÿëÿí èë ùÿì éàøàéûø ìèíèìóìóíóí, ùÿì äÿ åùòèéàú ìåéàðûíûí àðòàúàüûíû ñþéëÿéèá. Áèëäèðèá êè, èëê äÿôÿ îëàðàã åùòèéàú ìåéàðû éàøàéûø ìèíèìóìóíà áÿðàáÿðëÿøÿúÿê âÿ ùÿð èêèñè 246 ìàíàò òÿøêèë åäÿúÿê. Áó, ñîñèàë-èãòèñàäè ñàùÿäÿ àïàðûëàí èñëàùàòëàðûí ìöñáÿò íÿòèúÿñè êèìè äÿéÿðëÿíäèðèëèð.

Ñîíðà èúëàñäà èøòèðàê åäÿí Äþâëÿò Ñîñèàë Ìöäàôèÿ Ôîíäóíóí äèðåêòîðó Ùèìàëàé Ìÿìèøîâ áèëäèðèá êè, Äþâëÿò Ñîñèàë Ìöäàôèÿ Ôîíäóíóí íþâáÿòè èë ö÷öí áöäúÿñèíèí ýÿëèðëÿðè âÿ õÿðúëÿðè áÿðàáÿð îëìàãëà, 6 ìèëéàðä 264 ìèëéîí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ïðîãíîçëàøäûðûëûð. Ýÿëèðëÿðèí 76 ôàèçè âÿ éàõóä 4 ìèëéàðä 784 ìèëéîí ìàíàò ìÿúáóðè äþâëÿò ñîñèàë ñûüîðòà ùàãëàðûíäàí äàõèëîëìàëàð ùåñàáûíà ïðîãíîçëàøäûðûëûá. Íþâáÿòè èë ö÷öí òðàíñôåðò 1 ìèëéàðä 468 ìèëéîí ìàíàò ùÿúìèíäÿ ìöÿééÿí îëóíóá. Ãåéä åäèëèá êè, õÿðúëÿðèí 97 ôàèçè âÿ éàõóä 6 ìèëéàðä 78 ìèëéîí ìàíàòû ÿùàëèéÿ þäÿíèøëÿðèí ïàéûíà äöøöð. ßìÿê ïåíñèéàëàðûíûí þäÿíèëìÿñèíÿ 5 ìèëéàðä 907 ìèëéîí ìàíàò, ìÿúáóðè äþâëÿò ñîñèàë ñûüîðòà ùàãëàðû ùåñàáûíà ìöàâèíÿò õÿðúëÿðèíÿ 170 ìèëéîí ìàíàò âÿñàèò ñÿðô îëóíàúàã. Ùèìàëàé Ìÿìèøîâ áöäúÿ èëÿ áàüëû äèýÿð ýþñòÿðèúèëÿðè äÿ ñÿñëÿíäèðÿðÿê, ôîíäóí úàðè ôÿàëèééÿòè, ÿëäÿ åäèëÿí íàèëèééÿòëÿð, ýÿëÿúÿêäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëàí ëàéèùÿëÿð áàðÿäÿ äÿ ìÿëóìàò âåðèá. ßìÿê âÿ ßùàëèíèí Ñîñèàë Ìöäàôèÿñè Íàçèðëèéèíèí òàáåëèéèíäÿ Äþâëÿò Ìÿøüóëëóã Àýåíòëèéèíèí Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí ñÿäðè Ìóñòàôà Àááàñáÿéëè ÷ûõûøûíäà äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, Èøñèçëèêäÿí Ñûüîðòà Ôîíäóíóí 2023-úö èë ö÷öí áöäúÿñè 212,7 ìèëéîí ìàíàò îëàðàã ïðîãíîçëàøäûðûëûá. Î, þçöíöìÿøüóëëóã ñàùÿñèíäÿ øÿôôàôëûüûí òÿìèí åäèëäèéèíè, 42 èñòèãàìÿò öçðÿ êè÷èê òÿñÿððöôàòëàðûí éàðàäûëäûüûíû äåéèá, ïåøÿ ùàçûðëûüû èëÿ áàüëû ýþðöëÿí èøëÿðäÿí äàíûøûá. Ôîíä ñÿäðè ìöàñèð èííîâàñèéàëàðûí òÿòáèãè, ðÿãÿìñàëëàøäûðìà òÿäáèðëÿðè, åëåêòðîí èíçèáàò÷ûëûã, î úöìëÿäÿí ÿìÿê ìöãàâèëÿëÿðèíèí åëåêòðîí ôîðìàäà áàüëàíìàñû áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèá. Î, ãåéðè-ôîðìàë ìÿøüóëëóüóí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ñàùÿñèíäÿ àòûëàí àääûìëàðäàí, ýÿíúëÿðèí ýÿëÿúÿê ÿìÿê áàçàðûíà ùàçûðëàíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿðäÿí áÿùñ åäèá.

Ñîíðà ïàðëàìåíò Àïàðàòûíûí Ñîñèàë ãàíóíâåðèúèëèê øþáÿñèíèí ìöäèðè Àäèë Âÿëèéåâ áöäúÿ çÿðôèíÿ äàõèë îëàí äèýÿð 4 ãàíóí ëàéèùÿñè áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèá. Áèëäèðèëèá êè, "ßìÿê ïåíñèéàëàðû ùàããûíäà" ãàíóíäà äÿéèøèêëèê åäèëìÿñè áàðÿäÿ ãàíóí ëàéèùÿñèíÿ (èêèíúè îõóíóø) ÿñàñÿí, ñûüîðòà ñòàæûíûí ìöääÿòèíèí 3 èë àðòûðûëàðàã 2026-úû èëÿ ãÿäÿð óçàäûëìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëóð. "Ñîñèàë ñûüîðòà ùàããûíäà" ãàíóíäà äÿéèøèêëèê åäèëìÿñè áàðÿäÿ ãàíóí ëàéèùÿñè (èêèíúè îõóíóø) èëÿ ÿëàãÿäàð ãåéä åäèëèá êè, òÿêëèô îëóíàí äÿéèøèêëèê Àçÿðáàéúàíûí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðèíäÿ 10 èë ìöääÿòèíäÿ ìÿúáóðè äþâëÿò ñîñèàë ñûüîðòà ùàããûíûí ñóáñèäèéàëàøäûðûëìàñû ìåõàíèçìèíè, î úöìëÿäÿí òÿòáèã åäèëÿúÿê êîíòèíýåíò âÿ øÿðòëÿðè ìöÿééÿíëÿøäèðèð. Ëàéèùÿäÿ åéíè çàìàíäà ôÿðäè áàéòàðëûã õèäìÿòè ïðàêòèêàñû èëÿ ìÿøüóë îëàí ôèçèêè øÿõñëÿð ö÷öí ýöçÿøòëè ñîñèàë ñûüîðòà ùàããû ìöÿééÿí îëóíóð âÿ ùÿìèí ôÿàëèééÿò íþâö äÿ äþâëÿò ñîñèàë ñûüîðòà ùàããûíûí ñóáñèäèéàëàøäûðûëìàñûíà àèä åäèëèð. Äèããÿòÿ ÷àòäûðûëûá êè, "Ñîñèàë ìöàâèíÿòëÿð ùàããûíäà" ãàíóíäà äÿéèøèêëèê åäèëìÿñè áàðÿäÿ (èêèíúè îõóíóø) ëàéèùÿäÿ òÿêëèô îëóíàí äÿéèøèêëèéÿ ýþðÿ, Àçÿðáàéúàíûí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðèíäÿ èøëÿéÿí ìöòÿõÿññèñÿ ßìÿê Ìÿúÿëëÿñèíèí 21-1-úè ìàääÿñè íÿçÿðÿ àëûíìàãëà, Àçÿðáàéúàíûí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðèíäÿ èøëÿìÿê ö÷öí àçû áèð èë ìöääÿòèíÿ áàüëàíûëìûø ÿìÿê ìöãàâèëÿñè îëäóãäà, èëêèí ìàääè-ìÿèøÿò øÿðàèòèíèí äÿñòÿêëÿíìÿñè ö÷öí 2023-úö èë éàíâàðûí 1-äÿí 5 èë ìöääÿòèíÿ áèðäÿôÿëèê ìöàâèíÿò ìöÿééÿí îëóíóð. Ãåéä åäèëèá êè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ßìÿê Ìÿúÿëëÿñèíäÿ äÿéèøèêëèê åäèëìÿñè ùàããûíäà (èêèíúè îõóíóø) ãàíóí ëàéèùÿñèíäÿ èñÿ ìÿúÿëëÿéÿ "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðèíäÿ èøëÿéÿí ìöòÿõÿññèñ" àíëàéûøûíûí ÿëàâÿ îëóíìàñû

òÿêëèô åäèëèð âÿ ùÿìèí ìöòÿõÿññèñëÿðÿ ýöçÿøò âÿ èìòèéàçëàð ìöÿééÿí åäèëèð. Òÿêëèô îëóíàí äÿéèøèêëèêäÿ ìöòÿõÿññèñëÿðèí 2023-úö èëäÿí 5 èë ìöääÿòèíäÿ ÿñàñ âÿ ÿëàâÿ ìÿçóíèééÿò ìöääÿòèíäÿí àñûëû îëìàéàðàã, ÿëàâÿ 5 ýöí þäÿíèøëè ìÿçóíèééÿò ùöãóãó ÿëäÿ åòìÿñè ÿêñèíè òàïûá. Ìÿúÿëëÿíèí 159-úó ìàääÿñèíÿ 2023-úö èë éàíâàðûí 1-äÿí 5 èë ìöääÿòèíäÿ èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðäÿ èøëÿéÿí ìöòÿõÿññèñëÿðèí ÿìÿêùàããûíûí éöêñÿê ìÿáëÿüäÿ þäÿíèëìÿñèíè òÿìèí åäÿí àðòûìëàðûí òÿòáèã åäèëìÿñè èëÿ áàüëû äÿéèøèêëèê òÿêëèô îëóíóð. Ñîíðà ýöíäÿëèêäÿêè ìÿñÿëÿëÿð ÿòðàôûíäà ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëûá. Êîìèòÿ öçâëÿðè Èëùàì Ìÿììÿäîâ, Æàëÿ ßëèéåâà, Àãèë Ìÿììÿäîâ, Ñåâèíú Ùöñåéíîâà, Ñîëòàí Ìÿììÿäîâ 2023-úö èëèí áöäúÿñè èëÿ áàüëû ãàíóí ëàéèùÿëÿðè áàðÿäÿ ôèêèðëÿðèíè à÷ûãëàéûáëàð, ãàíóíëàðà òÿêëèô îëóíàí äÿéèøèêëèêëÿðèí ìÿãñÿäÿìöâàôèã îëäóüóíó ñþéëÿéèáëÿð. Ìèëëÿò âÿêèëëÿðè áÿçè ìÿãàìëàðëà ÿëàãÿäàð ãåéäëÿðèíè âÿ ñóàëëàðûíû ñÿñëÿíäèðèáëÿð. Ùèìàëàé Ìÿìèøîâ âÿ Ìóñòàôà Àááàñáÿéëè äåïóòàòëàðûí ãàëäûðäûüû ìÿñÿëÿëÿðÿ àéäûíëûã ýÿòèðèáëÿð, ñóàëëàðûíû ÿòðàôëû úàâàáëàíäûðûáëàð. Îíëàéí èúëàñûí ñîíóíäà ýöíäÿëèéÿ äàõèë åäèëÿí "Äþâëÿò Ñîñèàë Ìöäàôèÿ Ôîíäóíóí 2023-úö èë áöäúÿñè ùàããûíäà", "Èøñèçëèêäÿí Ñûüîðòà Ôîíäóíóí 2023-úö èë áöäúÿñè ùàããûíäà", "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà 2023-úö èë ö÷öí éàøàéûø ìèíèìóìó ùàããûíäà", "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà 2023-úö èë ö÷öí åùòèéàú ìåéàðûíûí ùÿääè ùàããûíäà" ãàíóí ëàéèùÿëÿðè, ùàáåëÿ "ßìÿê ïåíñèéàëàðû ùàããûíäà", "Ñîñèàë ñûüîðòà ùàããûíäà", "Ñîñèàë ìöàâèíÿòëÿð ùàããûíäà" ãàíóíëàðäà âÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ßìÿê Ìÿúÿëëÿñèíäÿ äÿéèøèêëèê åäèëìÿñè ùàããûíäà ãàíóí ëàéèùÿëÿðè èêèíúè îõóíóøäà Ìèëëè Ìÿúëèñèí ïëåíàð èúëàñûíäà áàõûëìàã ö÷öí òþâñèéÿ îëóíóá. "Àçÿðáàéúàí"

Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòëàðû ÀÒßÒ ÏÀ-íûí ïàéûç ñåññèéàñûíäà èøòèðàê åäÿúÿêëÿð Ìèëëè Ìÿúëèñèí ÀÒßÒ Ïàðëàìåíò Àññàìáëåéàñûíäàêû (ÏÀ) íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíèí ðÿùáÿðè Àçàé Ãóëèéåâ, äåïóòàòëàð Òóðàë Ýÿíúÿëèéåâ, ßìèíÿ Àüàçàäÿ âÿ Íèçàìè Ñÿôÿðîâ ãóðóìóí ïàéûç ñåññèéàñûíäà èøòèðàê åòìÿê ö÷öí íîéàáðûí 23-äÿ Ïîëøàíûí ïàéòàõòû Âàðøàâàéà ñÿôÿð åäÿúÿêëÿð. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàèééÿòëÿ ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíäÿí ÀÇßÐÒÀÚ-à áèë-

äèðèáëÿð êè, ñåññèéàäà ùÿðáè ìöíàãèøÿëÿðèí ÀÒßÒ ðåýèîíóíà òÿñèðëÿðè, ùóìàíèòàð ôÿëàêÿò øÿðàèòèíäÿ ÿñàñ èíñàí ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíûí ìöäàôèÿñè êèìè ìÿñÿëÿëÿð ìöçàêèðÿ îëóíàúàã.

Ñåññèéà çàìàíû äåïóòàòëàðûìûç Àçÿðáàéúàíëà Åðìÿíèñòàí àðàñûíäàêû ìöíàñèáÿòëÿðèí úàðè äóðóìó ùàããûíäà ÷ûõûøëàð åäÿúÿê âÿ þëêÿìèçèí ìàðàãëàðûíà àèä ìÿñÿëÿëÿðè äèããÿòÿ ÷àòäûðàúàãëàð. Íîéàáðûí 26-äà èñÿ ÀÒßÒ ÏÀ Áöðîñóíóí èúëàñû êå÷èðèëÿúÿê. Èúëàñäà ÀÒßÒ ÏÀ-íûí Èãòèñàäè ìÿñÿëÿëÿð, åëì, òåõíîëîýèéà âÿ ÿòðàô ìöùèò öçðÿ öìóìè êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Àçàé Ãóëèéåâ èøòèðàê åäÿúÿê. Ñÿôÿð íîéàáðûí 27-äÿ áàøà ÷àòàúàã.

6

23 íîyabr 2022-úè èë

ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ

Â

ÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà òàìàìèëÿ éåíè òàðèõè ìÿðùÿëÿéÿ ãÿäÿì ãîéàí Àçÿðáàéúàíûí ðåýèîíàë âÿ ãëîáàë ìþâãåëÿðèíè äàùà äà ýöúëÿíäèðìÿñè ðåñïóáëèêàìûçû õàðàêòåðèçÿ åäÿí ÿñàñ ðåàëëûãëàðäàí áèðèäèð. Áó ìÿðùÿëÿíèí ÿñàñ úÿùÿòëÿðèíäÿí áèðè Áàêûíûí 44 ýöíëöê ìöùàðèáÿäÿ éàðàòäûüû ðåàëëûãëàðäàí èðÿëè ýÿëÿðÿê þç ìèëëè ìàðàãëàðûíû èíàìëà òÿìèí åòìÿñèäèð. Áó ñûðàäà Åðìÿíèñòàíûí ñöëùÿ ìÿúáóð îëóíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ àòûëàí àääûìëàð ýþñòÿðèð êè, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ þëêÿìèçèí óüóðëàðûíû ãÿòèééÿòëÿ òÿìèí åäèð. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿð âÿ ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿëàãÿëÿð êîìèòÿñèíèí ñÿäðè, Àâðîïà Øóðàñûíûí Ïàðëàìåíò Àññàìáëåéàñûíäà Àçÿðáàéúàí íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíèí ðÿùáÿðè Ñÿìÿä Ñåéèäîâëà ìöñàùèáÿìèç äÿ áó ìþâçóäàäûð. - Ñÿìÿä ìöÿëëèì, ìöùàðèáÿ ýöíëÿðèíäÿ îëäóüó êèìè ïîñòìöùàðèáÿ äþâðöíäÿ äÿ Àçÿðáàéúàí óüóðëàðûíû äàâàì åòäèðèð. Àçÿðáàéúàí ìöùàðèáÿäÿí ñîíðà ùÿì äÿ éåíè äþâðÿ äàõèë îëóá. Áèëìÿê èñòÿðäèê áöòöí áóíëàðûí ôîíóíäà Àçÿðáàéúàíà áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ íÿ úöð ìöíàñèáÿò ôîðìàëàøûá? -Òàìàìèëÿ äöçýöí ãåéä åòäèíèç êè, áó ýöí Àçÿðáàéúàí óüóðëàðûíû äàâàì åòäèðèð âÿ ìöùàðèáÿäÿí ñîíðà éåíè ìÿðùÿëÿ áàøëàéûá. Áó áàðÿäÿ äàíûøìàçäàí ÿââÿë Àçÿðáàéúàíûí ñîí èëëÿðäÿêè íàèëèééÿòëÿðèíèí òàìàìèëÿ éåíè ñÿâèééÿéÿ, ìÿðùÿëÿéÿ éöêñÿëìÿñèíèí áèð íå÷ÿ ôàêòîðëà áàüëû îëäóüóíó ãåéä åòìÿê èñòÿðäèì. Îíëàðûí è÷ÿðèñèíäÿ ÿí âàúèá ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè õàëãûìûçûí þçö, ìöäðèêëèéè, ñå÷äèéè éîë, ýÿëÿúÿéèíè âÿ òàëåéèíè äîüðó ìöÿééÿí åòìÿñè èëÿ áàüëûäûð. Àçÿðáàéúàí õàëãû ìöñòÿãèëëèéèíè áÿðïà åäÿíäÿ ñå÷èì ãàðøûñûíäà èäè. Ùÿìèí âàõò õàëã îíóí þç éîëóíäàí ñàïìàñûíû, éàíëûø èñòèãàìÿòäÿ ýåòìÿñèíè èñòÿéÿí ãöââÿëÿðÿ áåëÿ ùàíñûñà ñÿâèééÿäÿ èíàíìàã èñòÿäè. Ëàêèí àéäûí îëäó êè, áó, ñÿùâ éîëäóð âÿ åëÿ áèð èíñàíûí àðõàñûíúà ýåòìÿê ëàçûìäûð êè, î, äîüóðäàí äà äþâëÿòè âÿ õàëãû èðÿëè àïàðà áèëñèí. Áó áàõûìäàí Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìöäðèêëèéè îíäàäûð êè, Óëó Þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâè þçöíÿ ðÿùáÿð ñå÷äè. Îíà ýþðÿ êè, Ùåéäÿð ßëèéåâèí èäåéàëàðû õàëãûí èñòÿê âÿ àðçóëàðûíûí èôàäÿñè èäè. Ùåéäÿð ßëèéåâèí áþéöêëöéö îíäàí èáàðÿò èäè êè, î, ÿñë ëèäåð, äþâëÿò õàäèìè êèìè õàëãûí èñòÿêëÿðèíè, àðçóëàðûíû ðåàëëàøäûðàðàã, îíó êîíêðåò ïðàêòèêè ìöñòÿâèéÿ êå÷èðÿ áèëäè. Áó êîíêðåò ïðàêòèêè ìöñòÿâè èëê íþâáÿäÿ äþâëÿòèí éàðàäûëìàñû âÿ èíêèøàô éîëëàðûíûí ìöÿééÿí îëóíìàñûäûð. 1993-úö èëäÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí Ùåéäÿð ßëèéåâ 1994-úö èëäÿ õÿéàë ùåñàá îëóíàí áèð ìÿñÿëÿíè ðåàëëàøäûðäû âÿ "ßñðèí ìöãàâèëÿñè"íè èìçàëàäû. Áó àðòûã ìöàñèð Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíèí ôîðìàëàøìàñûíûí òÿúÿññöìö èäè. Ùÿòòà áèð ãÿäÿð ÿââÿëÿ äþíÿðÿê äåéÿ áèëÿðèê êè, Áàêûäà þëêÿìèçè àðçóîëóíìàç èñòèãàìÿòäÿ àïàðàí ãöââÿëÿð ùàêèìèééÿòäÿ îëäóüó çàìàí Íàõ÷ûâàíäà Ùåéäÿð ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí Àçÿðáàéúàíûí ýÿëÿúÿéèíè ìöÿééÿí åäÿí êîíòóðëàð ÷ÿêèëèð, áó èñòèãàìÿòäÿ àääûìëàð àòûëûðäû. Áåëÿëèêëÿ, ôèêðèìè öìóìèëÿøäèðÿðÿê äåìÿê èñòÿéèðÿì êè, áèç Àçÿðáàéúàíûí õàðèúè ñèéàñÿòèíèí óüóðëàðûíäàí äàíûøàíäà áó ñèéàñÿòèí êþêöíäÿ äàéàíàí àìèëëÿðè äÿ ìöòëÿã ãåéä åòìÿëèéèê. Áó àìèëëÿð õàëãûí ìöäðèêëèéè, îíóí àðçóëàðûíû ðåàëëàøäûðàí, îíó ïðàêòèê ìöñòÿâèéÿ éöêñÿëäÿí Ùåéäÿð ßëèéåâ ôåíîìåíèäèð. Áó èêè àìèë èñÿ Èëùàì ßëèéåâ ôåíîìåíèíè öçÿ ÷ûõàðäû. Õàëãûí ìàðàãëàðû âÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ ôÿëñÿôÿñè éåíè Àçÿðáàéúàíûí ìèëëè ìàðàãëàðûíû ÿí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ òÿìèí åòìÿê ö÷öí ôîðìàëàøìûø áèð øÿõñèééÿòäÿ òÿúÿññöì åòäè. Ìÿùç îíà ýþðÿ áó ýöí áèç òàìàìèëÿ áàøãà Àçÿðáàéúàí áàðÿñèíäÿ äàíûøà áèëèðèê. Òîðïàãëàðûìûçû èøüàëäàí àçàä åòäèêäÿí âÿ ÿðàçè áöòþâëöéöìöçö òÿìèí åòäèêäÿí ñîíðà áèç àðòûã ôÿðãëè Àçÿðáàéúàíäàí áÿùñ åäèðèê. Èíêàðîëóíìàç ùÿãèãÿòäèð êè, èíäè Àçÿðáàéúàíà õàðèúäÿí éåíè íÿçÿðëÿðëÿ áàõûðëàð. Ïðåçèäåíòèìèçèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ þëêÿìèçèí èíêèøàôû, ýöúëö äþâëÿòÿ ÷åâðèëìÿñè âÿ áöòöí áóíëàðûí íÿòèúÿñè êèìè òîðïàãëàðûìûçûí èøüàëäàí àçàä åäèëìÿñè Àçÿðáàéúàíà õàðèúäÿí îëàí áàõûøëàðû äà éåíèëÿéèá. Áåéíÿëõàëã ñòðóêòóðëàð äà Àçÿðáàéúàíëà òàìàìèëÿ áàøãà áèð òÿðçäÿ ðÿôòàð åòìÿéÿ áàøëàéûáëàð. - Éÿãèí êè, ðåýèîí þëêÿëÿðè èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà îëàí ìöíàñèáÿòëÿðäÿ áàø âåðÿí êåéôèééÿò äÿéèøèêëèêëÿðè äÿ áóíäàí èðÿëè ýÿëèð... - Áÿëè, Àçÿðáàéúàíûí ðåýèîíäà éàðàòäûüû éåíè ðåàëëûãëàð þëêÿëÿðèí áèçÿ îëàí ìöíàñèáÿòëÿðèíè äÿ éåíè ìÿðùÿëÿéÿ éöêñÿëäèá. Àçÿðáàéúàí äÿéèøìÿêëÿ, ÿòðàôûìûçäàêû äþâëÿòëÿð äÿ äÿéèøèáëÿð. Ýÿëèí áó äÿéèøèêëèêëÿðè þëêÿëÿð öçðÿ íÿçÿðäÿí êå÷èðÿê. Åðìÿíèñòàíäàí áàøëàéàðàã äåìÿê îëàð êè, êàïèòóëéàñèéà àêòûíû èìçàëàäûãäàí ñîíðà áó þëêÿ ôàêòèêè èôëàñà óüðàìûø áèð äþâëÿò êèìè íÿçÿðÿ ÷àðïûð. Àììà èêè èë ÿââÿë Åðìÿíèñòàí òàìàìèëÿ áàøãà úöð òàíûíûðäû. Ýöðúöñòàí áó ýöí Àçÿðáàéúàíëà ÿëàãÿëÿðèíè äàùà äà èíêèøàô åòäèðìÿê íèééÿòèíäÿ îëäóüóíó áèëäèðèð âÿ ìþâúóä ÿëàãÿëÿðè äàùà éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ãèéìÿòëÿíäè-

ðèð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí Ýöðúöñòàíà ñÿôÿðè áóíó áèð äàùà òÿñäèã åäèð. Îíà ýþðÿ äÿ Ýöðúöñòàíäà äà Àçÿðáàéúàíà ìöíàñèáÿò, áàõûø äÿéèøèá. Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà Àçÿðáàéúàí-Òöðêèéÿ ìöíàñèáÿòëÿðè òàìàìèëÿ éåíè ìÿçìóí êÿñá åäèð. Èêè ãàðäàø äþâëÿòèí ÿëàãÿëÿðèíèí ÿí éöêñÿê ýþñòÿðèúèñè Øóøà Áÿéàííàìÿñèäèð. Áó ñÿíÿä åëÿ áèð áèðëèê éàðàäûá êè, ôàêòèêè îëàðàã áèç áèð ìèëëÿò îëìàãëà éàíàøû, àðòûã áèð îðäóéà ñàùèáèê, âàùèä àìàë ùàããûíäà äàíûøìàã âÿ áó èñòèãàìÿòëÿðäÿ èøëÿð ýþðìÿê èãòèäàðûíäàéûã. Îíà ýþðÿ áèç áó ýöí Òöðêèéÿ èëÿ ãàðäàøëûüû òàìàìèëÿ éåíè ôîðìàäà áÿéàí åäèðèê. Èêè ãàðäàø äþâëÿòèí ïðåçèäåíòëÿðèíèí äÿ ãåéä åòäèéè êèìè Òöðêèéÿíèí ýöúö

ìÿñÿëÿëÿð ÿëàãÿëÿðÿ éåíè òÿêàí âåðìÿëèéäè. Ëàêèí ãåéä åòäèéèì äþâëÿòëÿðëÿ ìöíàñèáÿòëÿðäÿ äÿéèøèêëèêëÿð ìöñáÿò èñòèãàìÿòäÿ ýåòäèéè ùàëäà, Èðàíëà ìöíàñèáÿòëÿðäÿ ïàðàäîêñàëëûã áàø âåðäè. Èðàíäàí ýþçëÿìÿäèéèìèç âÿ áÿëêÿ äÿ ýþçëÿäèéèìèç, àíúàã áó øÿêèëäÿ þçöíö ýþñòÿðÿúÿéèíè ôèêèðëÿøìÿäèéèìèç ìöíàñèáÿò ýþðìÿéÿ áàøëàäûã. Ãåéä åäèì êè, áóíà îõøàð âÿçèééÿò þçöíö äàùà ÿââÿëëÿð äÿ, Àçÿðáàéúàí òîðïàãëàðû èøüàë àëòûíäà îëàðêÿí Èðàí-Åðìÿíèñòàí ìöíàñèáÿòëÿðèíèí ñÿâèééÿñè èëÿ þçöíö ýþñòÿðìèøäè. Îíà ýþðÿ êè, Àçÿðáàéúàíûí éàõûí ùåñàá åòäèéè ùå÷ áèð þëêÿ Åðìÿíèñòàíëà Èðàí ãÿäÿð ñûõ ÿëàãÿëÿð éàðàòìàìûøäû. Ùÿòòà Ðóñèéà áåëÿ Åðìÿíèñòàíëà ìöíàñèáÿòëÿðäÿ ñèéàñè íåéòðàëëûüûíû ãîðóìàüà ÷àëûøûð, áàëàíñëàøäûðûëìûø ñèéàñÿò éöðöäöðäö. Èðàí èñÿ îðòàã ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèìèç îëäóüó ùàëäà òàìàìèëÿ áàøãà õÿòò òóòìóøäó. Ìöùàðèáÿäÿí ñîíðà èñÿ Èðàíûí Àçÿðáàéúàíà ìöíàñèáÿòè áàøà äöøöëÿí äåéèë. Ãûñà ìöääÿò ÿðçèíäÿ Àçÿðáàéúàí ñÿðùÿäëÿðèíÿ éàõûí ñàéúà ö÷öíúö ýåíèøìèãéàñëû ùÿðáè òÿëèìëÿðèí êå÷èðèëìÿñèíèí äîñòúà èçàùû éîõäóð. Èðàíûí ùÿðáè ðÿùáÿðëèéè áÿéàíàò âåðèð êè, áó òÿëèìëÿðè ùÿì äîñòëàðà, ùÿì äöøìÿíëÿðÿ ìåñàæ âåðìÿê ö÷öí êå÷èðèðèê. Éàõøû, äîñòëàð, äöøìÿíëÿð äåéÿíäÿ êèìè íÿçÿðäÿ òóòóðñóíóç? Àðàç ÷àéû öçÿðèíäÿ êþðïöëÿð ãóðàøäûðàðàã òàíêëàðû êå÷èðìÿêëÿ íÿéè ìÿøã åäèðñèíèç? Èðàí Çÿíýÿçóð äÿùëèçèíè þçöíÿ òÿùëöêÿ ùåñàá åäèð. Áó äà îíäàí èðÿëè ýÿëèð êè, Èðàíäà âÿçèééÿòè äöçýöí òÿùëèë åòìèðëÿð.

Ëàêèí Åðìÿíèñòàíûí ñèéàñÿòè 180 äÿðÿúÿ ôÿðãëèäèð. Áó þëêÿ Èðàíëà äîñòëóã åòäèéè ùàëäà, îíà ãàðøû îëàí ãöââÿëÿðè ÿðàçèñèíÿ ýÿòèðèð. Ìèñàë ö÷öí, ÀÁØ-íèí äöíéàäà ÿí áþéöê ñÿôèðëèéè Åðìÿíèñòàíäàäûð. Åðìÿíèëÿð ùÿð éîëëà ÷àëûøûðëàð êè, Åðìÿíèñòàíäà ÿí ÷îõ Ãÿðáäÿí îëàí íöìàéÿíäÿëèêëÿð ôÿàëèééÿò ýþñòÿðñèíëÿð. Áÿñ ùÿìèí íöìàéÿíäÿëèêëÿð ùàíñû þëêÿëÿðè òÿìñèë åäèð? Îíëàðûí áþéöê ÿêñÿðèééÿòè ÀÁØ-íè òÿìñèë åäèð êè, îíóí äà Èðàíëà ìöíàñèáÿòëÿðè ýÿðýèíäèð. Ãÿðá þëêÿëÿðè Àâðîïà Èòòèôàãûíû, ÀÒßÒ-è òÿìñèë åäèðëÿð êè, îíëàðëà äà Èðàí àðàñûíäà ÿëàãÿëÿð ÷îõ ñîéóãäóð. Äåìÿëè, Åðìÿíèñòàí îíëàðû þëêÿéÿ ýÿòèðèðñÿ, ùàíñûñà ôîðìàäà Èðàíûí ìàðàãëàðûíà çèää àääûìëàð àòûð. Ùèéëÿýÿðëèéèí äÿðÿúÿñèíÿ áàõûí êè, áèð òÿðÿôäÿí Èðàíà éàëâàðûð, äèýÿð òÿðÿôäÿí îíóí ìàðàãëàðûíà ãàðøû ÷ûõûð. Áåëÿ êè, ôàðñëàðà òÿðÿô öç òóòàðàã îíëàðëà òàðèõè êþêëÿðèíèí åéíè îëäóüóíó âÿ áó ñÿáÿáäÿí Åðìÿíèñòàíûí Ãÿðáÿ òÿðÿô ãà÷äûüû äþâð ÿðçèíäÿ Èðàíûí âàõòèëÿ îíà õÿéàíÿò åòìèø "ãàí ãîùóìëàðûíû" éåäèðèá-è÷èðòìÿëè âÿ ãîðóìàëû îëäóüóíó áÿéàí åäèð. Åéíè ñþçëÿðè Åðìÿíèñòàíûí Ðóñèéà ñèéàñÿòè áàðÿäÿ äÿ äåìÿê îëàð. Åðìÿíèñòàí ÊÒÌÒ-íèí öçâöäöð, áöòöí èãòèñàäèééàòû Ðóñèéàäàí àñûëûäûð, ùÿòòà ñÿðùÿäëÿðèíè äÿ Ðóñèéà ãîðóéóð. Àììà Íåíñè Ïåëîñèíèí ñÿôÿðè çàìàíû áèð ýåúÿäÿ Èðÿâàíäà Ðóñèéà èëÿ äîñòëóã ïîñòåðëÿðè éûüûøäûðûëìûø, ùÿð éåðäÿ Óêðàéíà áàéðàãëàðû àñûëìûøäû. Îõøàð ôèêèðëÿðè Åðìÿíèñòàíûí Òöðêèéÿéÿ âÿ Àçÿðáàéúàíà ìöíàñèáÿòè áàðÿäÿ äÿ äåìÿê îëàð. Àçÿðáàéúàíëà ìöíàñèáÿò-

éàíÿò åäèðëÿð. Ëàêèí àðòûã éåíè ùèìàéÿäàð òàïìàã úÿùäëÿðè áèð òÿðÿôäÿí ðåýèîíäàêû öìóìè ýåîñèéàñè âÿçèééÿòëÿ, äèýÿð òÿðÿôäÿí èñÿ åðìÿíèëÿðèí ðåýèîíäà ãà÷ìàäûüû âÿ éà ñûüûíìàüà ÷àëûøìàäûüû ãîíøó äþâëÿòèí ãàëìàìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð ÷ÿòèíëÿøèá. Òàðèõ áîéó Øàù Àááàñäàí Îñìàíëûéà, îíëàðäàí ðóñëàðà, äàùà ñîíðà ñîâåòëÿðÿ ãà÷àðàã, îíëàð âÿçèééÿòäÿí èñòèôàäÿ åäèá Àçÿðáàéúàíûí áþéöê áèð ÿðàçèñèíè þç ÿëëÿðèíÿ êå÷èðèáëÿð. Íÿùàéÿò, ùÿì Ñîâåò Èòòèôàãûíà, ùÿì äÿ áèçÿ õÿéàíÿò åäèá, éåíè Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíäàí éàïûøàðàã, îíëàðà äà åéíè øÿêèëäÿ ñàòãûíëûã åäÿðÿê Ãÿðá ñèâèëèçàñèéàñûíûí áèð ùèññÿñè îëäóãëàðûíû áÿéàí åäèðëÿð. Àíúàã äàùà ãà÷ìàüà éåð ãàëìàéûá, äàèðÿ ãàïàíûá. Åðìÿíè ñèéàñè ãöââÿëÿðè ùÿì äÿ þç õàëãûíà õÿéàíÿò åäèð. Áó áàõûìäàí åðìÿíè õàëãûíûí ôàúèÿñè îíäàí èáàðÿòäèð êè, îíóí ñèéàñè ðÿùáÿðëèéè õàëã òÿðÿôèíäÿí âåðèëìèø ìàíäàòû äöçýöí èñòèôàäÿ åòìÿê èãòèäàðûíäà äåéèë. Íÿèíêè äöçýöí èñòèôàäÿ åòìÿê èãòèäàðûíäà äåéèë, ùÿì äÿ áàøãà äþâëÿòëÿðèí âÿ ñèéàñè ìÿðêÿçëÿðèí ìàðàãëàðûíû ðåýèîíäà ÿêñ åòäèðìÿêëÿ ìÿøüóëäóð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ âÿ Í.Ïàøèíéàí àðàñûíäà Ïðàãàäà Àâðîïà Èòòèôàãû Øóðàñûíûí ïðåçèäåíòè Øàðë Ìèøåëèí âàñèòÿ÷èëèéè âÿ Ôðàíñà ïðåçèäåíòè Å.Ìàêðîíóí èøòèðàêû èëÿ êå÷èðèëÿí ýþðöøäÿ òàðèõè íàèëèééÿòëÿð ÿëäÿ îëóíäó. Áó ýþðöø ùÿìèí âàõò Ïðàãàäà 44 þëêÿíèí ðÿùáÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ êå÷èðèëÿí "Àâðîïà ñèéàñè áèðëèéè" Çèðâÿ òîïëàíòûñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ áàø òóòäó. Çèðâÿ òîïëàíòûñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ÿí ñàíáàëëû òÿäáèð

www.azerbaijan-nnews.az

Àçÿðáàéúàíà ýÿëäèêäÿ, Åðìÿíèñòàí ÿðàçè áöòþâëöéöìöçö òàíûäûüû ùàëäà ÀÒßÒ, Àâðîïà Èòòèôàãû, Àâðîïà Øóðàñûíäà âÿ áàøãà òÿøêèëàòëàðäà, Ôðàíñà âÿ ÀÁØ-äÿêè ëîááèñè âàñèòÿñèëÿ þëêÿìèçÿ ãàðøû ãÿòíàìÿëÿðèí ãÿáóëóíà ÷àëûøûð. Áóíóíëà äà Àçÿðáàéúàíëà äàíûøûãëàð àïàðäûüû, Àçÿðáàéúàíûí ÿðàçè áöòþâëöéöíö òàíûäûüû âÿ ýóéà ñöëù éàðàòìàã íèééÿòè îëäóüó ùàëäà ðåñïóáëèêàìûçà ãàðøû ùàíñûñà ñÿíÿäëÿðèí ãÿáóëóíà ÷àëûøûðëàð. Ýþðöðñöç, äàíûøûãëàð ìàñàñûíûí àðõàñûíäàí ãàëõàí êèìè òàìàìèëÿ ôÿðãëè ñèéàñÿò éöðöäöðëÿð. Èðàí, Ðóñèéà, Òöðêèéÿ âÿ Ýöðúöñòàíëà äà áàüëû åéíè øÿêèëäÿ ôÿàëèééÿò ñÿðýèëÿéèðëÿð. Áàõ áåëÿ áèð ñóáéåêòëÿ áèç äàíûøûãëàð àïàðûðûã. Îíà ýþðÿ Åðìÿíèñòàíäà ýåäÿí ïðîñåñëÿð ùÿì äÿ îíó úèääè áèð òÿðÿô êèìè ãÿáóë åòìÿéÿ èìêàí âåðìèð. Ëàêèí áóíëàðà áàõìàéàðàã, Àçÿðáàéúàí Åðìÿíèñòàíû ãÿòèééÿòëÿ þùäÿëèêëÿðèíè éåðèíÿ éåòèðìÿéÿ ìÿúáóð åäèð âÿ áöòöí ïðîñåñëÿð þëêÿìèçèí ìèëëè ìàðàãëàðû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ àïàðûëûð. - Ôðàíñà ïðåçèäåíòè Ìàêðîíóí Ïðàãà ýþðöøöíäÿí ñîíðà Àçÿðáàéúàíà ãàðøû ñþéëÿäèéè ôèêèðëÿð íÿéÿ õèäìÿò åäèðäè? - Áðöññåë ôîðìàòû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ àðòûã áèð íå÷ÿ ýþðöø êå÷èðèëèá âÿ ìöñáÿò èñòèãàìÿòäÿ íÿòèúÿëÿð âàð. Áó ÷ÿð÷èâÿäÿ Ïðàãàäà êå÷èðèëÿí ýþðöøäÿ Ôðàíñà ïðåçèäåíòèíèí äÿ èøòèðàêû Àçÿðáàéúàíûí õîø íèééÿòè èäè. Òÿÿññöôëÿð îëñóí êè, Ôðàíñà ïðåçèäåíòè áó õîø íèééÿòè äÿéÿðëÿíäèðÿ áèëìÿäè âÿ íþâáÿòè äÿôÿ þç àúèçëèéèíè îðòàéà ãîéäó. Þç ñèéàñÿòèíè Àâðîïà ñÿâèééÿñèíäÿ áàøãà áèð ìöñòÿâèäÿ ýþñòÿðÿí Ôðàíñàíûí ïðåçè-

Èëùàì ßëèéåâèí ãÿòèééÿòëè ñèéàñÿòè Åðìÿíèñòàíû éåíè ðåàëëûãëàðëà áàðûøìàüà ìÿúáóð åäèð Ñÿìÿä ÑÅÉÈÄÎÂ: "Àçÿðáàéúàíûí èíêèøàôû, ýöúëö äþâëÿòÿ ÷åâðèëìÿñè âÿ òîðïàãëàðûíû àçàä åòìÿñè þëêÿìèçÿ õàðèúäÿí îëàí áàõûøëàðû äà éåíèëÿéèá" áóíäàí ñîíðà Àçÿðáàéúàíûí ýöúö, Àçÿðáàéúàíûí ýöúö èñÿ Òöðêèéÿíèí ýöúöäöð. Äåìÿëè, Òöðêèéÿ èëÿ ìöíàñèáÿòëÿð äÿ äÿéèøÿðÿê àðòûã òàìàìèëÿ ôÿðãëè áèð ìöòòÿôèãëèê ñÿâèééÿñèíÿ éöêñÿëèá. Ùÿì÷èíèí Àçÿðáàéúàí-Ðóñèéà ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿ äÿ äÿéèøèêëèêëÿð áàø âåðèá. Áàêû èëÿ Ìîñêâà àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿð ùÿìèøÿ ãàðøûëûãëû ùþðìÿò ÿñàñûíäà ãóðóëóá. Èíäè èñÿ áó ìöíàñèáÿòëÿð ìöòòÿôèãëèê ìÿçìóíó äàøûéûð. Àçÿðáàéúàí éöêñÿëìÿñÿéäè, ýöúö îëìàñàéäû, òîðïàãëàðûíû þç îðäóñó èëÿ àçàä åòìÿñÿéäè, Ðóñèéà èëÿ ìöòòÿôèãëèê äÿ ìöìêöí îëìàçäû. Ïàêèñòàíëà äà ìöíàñèáÿòëÿð òàìàìèëÿ éåíè ìöñòÿâèäÿ èíêèøàô åäèð. Èêè äþâëÿò àðàñûíäàêû ÿëàãÿëÿð Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿ äàùà äà ìþùêÿìëÿíäè, éåíè ñÿâèééÿéÿ éöêñÿëäè. Àçÿðáàéúàíûí Ìÿðêÿçè Àñèéà äþâëÿòëÿðè èëÿ äÿ ìöíàñèáÿòëÿðè êþêëö øÿêèëäÿ äÿéèøèá. Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíèí áàøà ÷àòìàñûíäàí áèð ìöääÿò ñîíðà Òöðêìÿíèñòàíëà Õÿçÿð äÿíèçèíäÿ òÿáèè ãàçûí áèðýÿ ùàñèëàòû ö÷öí ñàçèø èìçàëàíûá. Òöðêìÿíèñòàíûí òÿáèè ãàçûíûí Àçÿðáàéúàí öçÿðèíäÿí èäõàëû àðòûá. Ðåñïóáëèêàìûçûí Þçáÿêèñòàíëà, Ãàçàõûñòàíëà ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿ òàìàìèëÿ éåíè ìÿðùÿëÿ áàøëàéûá. Ãûðüûçûñòàí âÿ Òàúèêèñòàí äà äàõèë îëìàãëà, Ìÿðêÿçè Àñèéà ðåñïóáëèêàëàðû Àçÿðáàéúàíà ìöíàñèáÿòëÿðÿ àðòûã éåíè ïðèçìàäàí éàíàøûðëàð. ßí âàúèá ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè äÿ îäóð êè, Àçÿðáàéúàíûí òöðê äöíéàñûíäà éåðè èíäè áàøãàäûð âÿ þëêÿìèç þç àïàðûúû ìþâãåéè èëÿ ùÿì äÿ òöðê äöíéàñûíûí ÿìÿêäàøëûüûíû éåíè ìÿðùÿëÿéÿ éöêñÿëäèá. Éÿíè Àçÿðáàéúàí þç éöêñÿëèøè èëÿ òöðê äöíéàñûíäàêû ÿìÿêäàøëûüû äà äÿéèøäèðèá. Öìóìè øÿêèëäÿ äåñÿê, áó ýöí Àçÿðáàéúàí òöðê äöíéàñûíûí àïàðûúû âÿ áèðëÿøäèðèúè äþâëÿòèäèð. Áèç ÿââÿëëÿð áóíó éàëíûç Òöðêèéÿíèí òèìñàëûíäà ýþðÿ áèëÿðäèê. Èíäè èñÿ Àçÿðáàéúàí äà òöðê äöíéàñûíäà àïàðûúû äþâëÿòëÿðäÿí áèðèäèð. Áó éàõûíëàðäà Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí Ñÿìÿðãÿíääÿ êå÷èðäèéè âàúèá ýþðöøëÿð âÿ Òöðê Äþâëÿòëÿðè Òÿøêèëàòûíûí ÛÕ Çèðâÿ ýþðöøöíäÿêè ÷ûõûøû çàìàíû ñÿñëÿíäèðäèéè ôèêèðëÿð áóíóí ÿéàíè ñöáóòóäóð. - Èðàíûí äà Àçÿðáàéúàíà áàõûøëàðûíäà äÿéèøèêëèê âàð, àììà áó, àäûíû ÷ÿêäèéèíèç þëêÿëÿðëÿ îëäóüó êèìè õîøìÿðàìëû ìöñòÿâèäÿ äåéèë... - ßñëèíäÿ, áó äÿéèøèêëèêëÿð ôîíóíäà Èðàíëà äà ìöíàñèáÿòëÿð éåíè ìöñòÿâèéÿ éöêñÿëìÿëèéäè. Ìåùðèáàí ãîíøóëóã, îðòàã äÿéÿðëÿð ïðèçìàñûíäàí áèç áåëÿ ýþçëÿéèðäèê. Úÿíóá-Øèìàë äÿùëèçè, Õÿçÿð äÿíèçèíäÿ ÿìÿêäàøëûã, Èðàíäà 40 ìèëéîíà éàõûí àçÿðáàéúàíëûíûí éàøàìàñû êèìè

Áàøà äöøÿ áèëìèðëÿð êè, áó äÿùëèç Èðàíûí þçö ö÷öí äÿ éåíè èãòèñàäè äèâèäåíäëÿðèí éàðàíìàñû äåìÿêäèð. Äöçýöí òÿùëèëëÿð àïàðûëìàäûüû ö÷öí èñÿ Èðàí éàíëûø äàâðàíûø íöìàéèø åòäèðèð. Äèýÿð òÿðÿôäÿí áó îíó ýþñòÿðèð êè, Èðàí Àçÿðáàéúàíûí éàðàòäûüû éåíè ðåàëëûãëàðà ùàçûð äåéèë. Èðàí áó ðåàëëûãëàðû ùÿçì åäÿ áèëìèð. Ùÿçì åòìÿê ö÷öí éåíè ðåàëëûüû äÿðê åòìÿê ëàçûìäûð. Áó ðåàëëûüû äÿðê åòìÿê ö÷öí êîíêðåò ìÿñÿëÿëÿð ýöíäÿìÿ ýÿòèðèëèá òÿùëèë åäèëìÿëèäèð. Èðàíäà ñöíè øÿêèëäÿ éàðàíìûø õîô ìÿúáóð åäèð êè, îíëàð òàìàìèëÿ ðåàëëûãëà ÿëàãÿñè îëìàéàí àääûìëàð àòñûíëàð, ùÿðáè òÿëèìëÿð êå÷èðñèíëÿð, äîñòëóãäàí óçàã à÷ûãëàìàëàð âåðñèíëÿð âÿ ñàèðÿ. Áàøãà ìÿãàì èñÿ Èðàíûí áó ùÿãèãÿòëÿðè äÿðê åäèá-åòìÿìÿñèäèð. Îíëàð äÿðê åòìÿëèäèðëÿð êè, Åðìÿíèñòàíûí ñèéàñÿòè ùÿì äÿ Èðàíûí þçöíÿ ãàðøûäûð. Àíúàã èñòÿíèëÿí ùàëäà, éÿíè Èðàíûí áóíó äÿðê åäÿðÿê, éàõóä äÿðê åòìÿéÿðÿê Àçÿðáàéúàíûí ñÿðùÿäëÿðèíäÿ ýåíèøìèãéàñëû òÿëèì êå÷èðìÿñè ãîíøóëóã âÿ äîñòëóã ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ çèääèð. Èðàí ðÿùáÿðëèéè Àçÿðáàéúàíëà äîñòëóã ìöíàñèáÿòëÿðè ùàãäà ùÿìèøÿ éöêñÿê ôèêèðëÿð ñþéëÿéèá. Àììà áó íåúÿ äîñòëóãäóð êè, ñÿðùÿäëÿðèìèçäÿ ö÷öíúö äÿôÿ òÿëèìëÿð êå÷èðèëèð. Áó íåúÿ äîñòëóãäóð êè, Àðàç ÷àéûíûí öçÿðèíäÿí òàíêëàðûí êå÷èäè ñûíàã åäèëèð. Áó íåúÿ äîñòëóãäóð êè, Åðìÿíèñòàíëà ìöíàñèáÿòëÿð éåíè ñÿâèééÿéÿ ãàëäûðûëûð, Ãàôàíäà êîíñóëëóã à÷ûëûð, Òÿáðèçäÿ Åðìÿíèñòàíûí êîíñóëëóüóíóí à÷ûëìàñû áàðÿäÿ äàíûøûëûð. Áó, Èðàíûí Àçÿðáàéúàíûí éåíè éàðàòäûüû ðåàëëûãëàðû ãÿáóë åòìÿìÿñèíèí âÿ áóíóí íÿòèúÿñèíäÿ äöçýöí ñèéàñè ãÿðàðëàð âåðìÿìÿñèíèí íÿòèúÿñèäèð. ßìèíÿì êè, Èðàí áóíó áàøà äöøÿúÿê. Áóíó áàøà äöøìÿéÿ èñÿ Àçÿðáàéúàíûí ýöúö, Àçÿðáàéúàí-Òöðêèéÿ ìöíàñèáÿòëÿðè âàäàð åäÿúÿê. Àçÿðáàéúàí-Òöðêèéÿ ìöíàñèáÿòëÿðè þëêÿìèçÿ ãàðøû îëàí áöòöí úÿùäëÿðÿ ãàðøû ÿí òóòàðëû úàâàá âÿ ñèïÿðäèð. Àçÿðáàéúàíëà ùÿäÿ-ãîðõó èëÿ äàíûøìàã ìöìêöí äåéèë. Òàì ñÿìèìèééÿòëÿ äåéÿ áèëÿðèê êè, Èðàí òÿùëöêÿíè Àçÿðáàéúàíäàí éîõ, éàõûí îëäóüó Åðìÿíèñòàíäàí ýþçëÿìÿëèäèð. Îíà ýþðÿ êè, Åðìÿíèñòàíûí ìÿãñÿäè ùÿð çàìàí ðåýèîíäà ýÿðýèíëèéèí ìþâúóäëóüó, õàëãëàð àðàñûíäà íèôàã ñàëûíìàñû îëóá. Åðìÿíèñòàíûí àïàðäûüû ñèéàñÿò ðåýèîíäà ñàáèòëèéè ïîçàðàã äèâèäåíäëÿð ãàçàíìàã íèééÿòè ýöäöá. Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè ñàáèòëèéè öñòöí òóòóð, Åðìÿíèñòàí èñÿ ñàáèòëèéè ïîçóëìàüà, òÿùäèä éîëó èëÿ ìèëëè ìàðàãëàðûíû òÿìèí åòìÿéÿ ÷àëûøûð. Ìÿñÿëÿí, Àçÿðáàéúàíûí ðåýèîíäà éöðöòäöéö ñèéàñÿò ùå÷ áèð ùàëäà Èðàíûí ìèëëè ìàðàãëàðûíà ãàðøû éþíÿëìÿéèá. Áàêû áÿéàí åäèá êè, þç ÿðàçèñèíäÿí Èðàíà ãàðøû èñòèôàäÿ îëóíà áèëìÿç.

ëÿðèí íîðìàëëàøäûðûëìàñûíà ïàðàëåë îëàðàã Òöðêèéÿ èëÿ äÿ ìöíàñèáÿòëÿðèí íîðìàëëàøäûðûëìàñû ö÷öí äàíûøûãëàð ýåòäèéè ùàëäà Åðìÿíèñòàí áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ ùÿì Àçÿðáàéúàíà, ùÿì äÿ Òöðêèéÿéÿ ãàðøû èø àïàðûð. Áó, Åðìÿíèñòàí ôÿëñÿôÿñèíèí èêèöçëöëöéö äåéèëìè? Áó, Åðìÿíèñòàíûí ìàùèééÿòèíèí ðèéàêàðëûëûüû äåéèëìè? Ðèéàêàðëûã âÿ èêèöçëöëöê èñÿ ñàáèòëèéÿ ýÿòèðÿ áèëìÿç. - Ñÿìÿä ìöÿëëèì, Åðìÿíèñòàíûí äàíûøûãëàð ïðîñåñèíäÿêè çèääèééÿòëè äàâðàíûøëàðû ôîíóíäà Àçÿðáàéúàíûí îíó ñöëùÿ âÿ þùäÿëèêëÿðèíè éåðèíÿ éåòèðìÿéÿ ìÿúáóð åòìÿñèíè íåúÿ ãèéìÿòëÿíäèðìÿê îëàð? - Åðìÿíèñòàí êàïèòóëéàñèéà àêòûíû èìçàëàéàíäàí ñîíðà áèð äþâëÿò êèìè þçöíöí ìþâúóäëóüóíó ñöáóò åäÿ áèëìèð. Áó áàõûìäàí Àçÿðáàéúàí ìöùàðèáÿíèí ãàëèáè, äöíéàäà èìçàñû îëàí, ýöúëö, òàìàìèëÿ éåíè ìöñòÿâèäÿ áèð äþâëÿò êèìè áó ýöí èôëàñà óüðàìûø, þçöíö ñöáóòà éåòèðìÿéÿí, íîðìàë âÿ ìöñòÿãèë ñèéàñÿò éöðöäÿ áèëìÿéÿí áèð ãóðóìëà äàíûøûãëàð àïàðûð. Ùàêèìèééÿòäÿ îëàí Í.Ïàøèíéàí âÿ îíóí ÿòðàôûíäà îëàí ãöââÿëÿð Àçÿðáàéúàíûí ÿðàçè áöòþâëöéöíö òàíûéûð. Ïðàãà ýþðöøöíäÿ äÿ áó áÿéàí åäèëäè. Ïàøèíéàí Àçÿðáàéúàíëà ìöíàñèáÿòëÿðèí íîðìàëëàøäûðûëìàñû áàðÿäÿ äàíûøûð âÿ ÷ÿòèí äÿ îëñà, áó ïðîñåñ ýåäèð. Àíúàã Åðìÿíèñòàíäà áóíó ãÿáóë åòìÿéÿí ðåâàíøèñòëÿð, ìöùàðèáÿ èñòÿéÿíëÿð äÿ âàð. Áóíëàðäàí äà áàøãà åðìÿíè äèàñïîðóíóí äà ïðîñåñëÿðëÿ áàüëû þç ìàðàüû âàð. Äèàñïîð íÿ ùàêèìèééÿòëÿ, íÿ äÿ ðåâàíøèñòëÿðëÿ ùåñàáëàøìàäàí þç ýöíäÿìèíè îðòàéà ãîéóð. Áó ýöíäÿìè Ôðàíñà ïðåçèäåíòèíèí à÷ûãëàìàëàðû, ðåýèîíäà ýÿðýèíëèéèí áèòìÿìÿñè, ñàõòà "åðìÿíè ñîéãûðûìû" èääèàëàðûíûí ìöçàêèðÿñè òÿøêèë åäèð âÿ áóíóí âàñèòÿñèëÿ äèàñïîð Ãÿðáäÿ þçöíÿ õàë ãàçàíìàüà ÷àëûøûð. ×ÿòèíëèê îíäàí èáàðÿòäèð êè, áèðèíúèñè, Åðìÿíèñòàí ùàêèìèééÿòè þçöíöí âàùèä ñèéàñÿòèíè ôîðìàëàøäûðà áèëìèð. Èêèíúèñè, âàùèä ñèéàñÿòè ôîðìàëàøäûðñà, äàíûøûãëàð ìàñàñûíäà ÿéëÿøñÿ áåëÿ îíäàí ñîíðà ãîðõó, òÿùäèä âÿ òÿçéèã àëòûíäà âåðäèéè ñþçëÿðäÿí, èìçàëàäûüû ñÿíÿäëÿðäÿí èìòèíà åäèð, òÿõðèáàòëàðà ÿë àòûð. Òÿñÿââöð åäèí êè, áèç áåëÿ áèð þëêÿ èëÿ äàíûøûãëàð àïàðûðûã. ßââÿë ãåéä åòäèéèì êèìè, Åðìÿíèñòàí áèð òÿðÿôäÿí Èðàíûí éàíûíà ãà÷ûð, äèýÿð òÿðÿôäÿí îíà ãàðøû ùèéëÿýÿð ñèéàñÿò éöðöäöð. Áèð òÿðÿôäÿí Ðóñèéà èëÿ ìöíàñèáÿòëÿðè äàðìàäàüûí åäèð, äèýÿð òÿðÿôäÿí îíäàí êþìÿê óìóð. Áàõ Åðìÿíèñòàíûí ñèéàñÿòè áóäóð. Ýþðöíäöéö êèìè, Åðìÿíèñòàíûí ñèéàñÿòè éàëíûç èêèöçëöëöê äåéèë, ùÿì äÿ õÿéàíÿò ÿñàñûíäà ôîðìàëàøûð. Åðìÿíèëÿð Îñìàíëû äþâðöíäÿ òöðêëÿðÿ õÿéàíÿò åäèáëÿð. Ñîíðà ÿðàçèñèíäÿ éàøàäûãëàðû Àçÿðáàéúàíà õÿéàíÿò åäèáëÿð. Èíäè èñÿ Ðóñèéàéà õÿ-

äÿ ìÿùç áó ýþðöø îëäó. Áóíäàí áàøãà Ïðàãàäà íÿòèúÿéþíöìëö áàøãà áèð òÿäáèð âÿ éà ýþðöø îëìàäû. Áó ýþðöøäÿ èêè ìöùöì ìÿñÿëÿ ôàêòèêè îëàðàã þç ùÿëëèíè òàïäû. ÁÌÒ-íèí Íèçàìíàìÿñèíÿ âÿ 1991-úè èë Àëìà-àòà äåêëàðàñèéàñûíà ÿñàñÿí, Åðìÿíèñòàí Àçÿðáàéúàíûí, Àçÿðáàéúàí äà Åðìÿíèñòàíûí ÿðàçè áöòþâëöéöíö òàíûäû. Ýþðöøäÿ òÿêëèô îëóíàí ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè äÿ Àâðîïà Èòòèôàãûíûí ñÿðùÿäëÿðèí äåëèìèòàñèéàñûíû ìöøàùèäÿ ìèññèéàñûíûí ðåýèîíà ýÿëèøè èäè. Àçÿðáàéúàí þç ÿðàçèñèíÿ áåëÿ áèð ìèññèéàíûí ýÿëèøèíÿ åòèðàç åòäè êè, áó äà òàìàìèëÿ äöçýöí éàíàøìàäûð. ×öíêè Àçÿðáàéúàíëà Åðìÿíèñòàí àðàñûíäà ñÿðùÿäëÿðèí äåëèìèòàñèéàñû èëÿ áàüëû êîìèññèéàëàð éàðàäûëûá, ýþðöøëÿð êå÷èðèëèá. Îíà ýþðÿ áàøãà áèð ôîðìàäà êèìèíñÿ ÿðàçèëÿðèìèçÿ ýÿëèá äåëèìèòàñèéà âÿ äåìàðêàñèéà èëÿ áàüëû ìöøàùèäÿëÿð àïàðìàñûíà åùòèéàú éîõäóð. Åðìÿíèñòàí èñÿ äÿðùàë áó òÿêëèôÿ ðàçû îëäó âÿ îíëàðû äÿâÿò åòäè. Àììà ýþðöíäöéö êèìè, Åðìÿíèñòàí Ðóñèéà òÿðÿôèíäÿí ãîðóíàí ñÿðùÿäëÿðèíÿ ÍÀÒÎ öçâëÿðèíäÿí èáàðÿò ìöøàùèäÿ ìèññèéàñûíû äÿâÿò åäÿðÿê áèð-áèðèíÿ ãàðøû îëàí ãöââÿëÿðè þç ÿðàçèñèíäÿ öç-öçÿ ýÿòèðèð. Éÿíè íÿ äÿðÿúÿäÿ áóðíóíóí óúóíó ýþðìÿéÿí ñèéàñÿò àïàðàñàí êè, Ðóñèéà ùÿðá÷èëÿðèíèí îëäóüó éåðÿ Ãÿðá ìöøàùèäÿ÷èëÿðèíè ýÿòèðÿñÿí. Òÿáèè êè, áó, Ðóñèéàäà õîø ãàðøûëàíìûð. Áóíóíëà éàíàøû, Åðìÿíèñòàí ÀÒßÒ-èí ìèññèéàñûíû äà ÿðàçèñèíÿ ýÿòèðìÿê èñòÿéèð. Áó äà òàìàìèëÿ ãåéðè-ãàíóíè, êîíñåíñóñäàí óçàã ìèññèéàäûð. Öçâ äþâëÿòëÿðèí áèðýÿ ãÿðàðû îëìàäàí ýþíäÿðèëÿí ìöøàùèäÿ ìèññèéàñû ëåýèòèì îëà áèëìÿç. Áåëÿëèêëÿ, Åðìÿíèñòàí ùÿì Àçÿðáàéúàíëà, ùÿì äèýÿð ãîíøóëàðû âÿ òÿðÿôäàøëàðû èëÿ çèääèééÿòëè ñèéàñÿò éöðöäöð. Áèð äàùà ÿââÿëÿ ãàéûäàðàã ãåéä åäèðÿì êè, Èðàíëà ÿëàãÿëÿðè èíêèøàô åòäèðìÿê íèééÿòèíäÿ îëäóüóíó ýþñòÿðÿí Åðìÿíèñòàí áó þëêÿéÿ ãàðøû îëàí ãöââÿëÿðè ÿðàçèñèíÿ ýÿòèðèð. Òöðêèéÿ èëÿ äàíûøûãëàð àïàðäûüû ùàëäà îíà ãàðøû áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ ýöíäÿëèêäÿ îëìàéàí ìÿñÿëÿëÿðè ãàëäûðûð. Èðÿâàíäà ñîí âàõòëàð Ðóñèéà èëÿ áàüëû åëÿ ôèêèðëÿð ñÿñëÿíäèðäèëÿð êè, áó, Ìîñêâàäà ùå÷ úöð ìöñáÿò ãàðøûëàíà áèëìÿç. Áåëÿ ôèêèðëÿð î çàìàí ñÿñëÿíÿ áèëÿðäè êè, Åðìÿíèñòàíûí èãòèñàäèééàòû Ðóñèéàäàí àñûëû îëìàñûí. Î çàìàí áåëÿ áÿéàíàòëàð âåðèëÿ áèëÿðäè êè, Åðìÿíèñòàí ñÿðùÿäëÿðèíè þçö ãîðóñóí. Î çàìàí áåëÿ ùÿðÿêÿòëÿð åäèëÿðäè êè, ÿðàçèñèíäÿ Ðóñèéàíûí ùÿðáè áàçàñû îëìàñûí. Àììà áóíëàðûí ùàìûñûíûí ìþâúóäëóüó øÿðàèòèíäÿ âÿ ÊÒÌÒ-èí öçâö îëäóüó ùàëäà Åðìÿíèñòàíûí áåëÿ áÿéàíàòëàð âåðìÿñè Ðóñèéàéà äà ãàðøû ìÿêðëè ñèéàñÿòèí éöðöäöëìÿñèíèí ýþñòÿðèúèñèäèð.

äåíòè áó ìÿñÿëÿäÿ þçöíö àúèç âÿ þëêÿñèíèí áÿéàí åòäèéè äÿéÿðëÿðè ìöäàôèÿ åòìÿê èãòèäàðûíäà îëìàéàí òÿðÿô êèìè ýþñòÿðäè. Îíà ýþðÿ êè, âàñèòÿ÷è òÿðÿô òóòà áèëìÿç, òÿðÿô òóòóðñà, âàñèòÿ÷è îëà áèëìÿç. Ìàêðîíóí à÷ûãëàìàëàðû Ôðàíñàíûí äþâëÿò êèìè íöôóçóíà äà áþéöê çÿðáÿäèð. Áó íþãòåéè-íÿçÿðäÿí îðòàéà ÷ûõàí íÿòèúÿ ùÿì äÿ î îëäó êè, Ôðàíñàäà ñèéàñè êîððóïñèéà äÿðèí êþê ñàëûá. Ùå÷ òÿñàäöôè äåéèë êè, áó ýöí Àâðîïà Øóðàñûíäà äà Ôðàíñàäà ñèéàñè êîððóïñèéà, î úöìëÿäÿí ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí è÷ÿðèñèíäÿ êîððóïñèéà ìöçàêèðÿ îëóíàí ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðèäèð. Ôðàíñàíûí äöøöíÿí áåéèíëÿðè áóíó àíëàéûð. Ìèñàë ö÷öí áèð íå÷ÿ ýöí áóíäàí ÿââÿë Ôðàíñàíûí Àçÿðáàéúàíäàêû ñÿôèðè ìÿãàëÿ éàçàðàã, þëêÿñèíÿ ùàíñûñà ôîðìàäà áÿðàÿò ãàçàíäûðìàüà ÷àëûøäû. Àíúàã ðåàëëûãäà áèç ýþðöðöê êè, åðìÿíè äèàñïîðó âÿ îíóí ÿòðàôûíäà áèðëÿøÿí ãöââÿëÿð ôàêòèêè îëàðàã Ôðàíñà ñèéàñÿòèíè ýèðîâ ýþòöðöáëÿð. Ôðàíñà ñèéàñÿòèíäÿ ôðàíñûç ìèëëè ìàðàãëàðû ÿâÿçèíÿ åðìÿíè äèàñïîðóíóí ìàðàãëàðû èôàäÿ îëóíóð. Ôðàíñàíûí ÿí áþéöê ôàúèÿëÿðèíäÿí áèðè áóäóð. Îðòàéà ÷ûõàí íÿòèúÿ ùÿì äÿ îäóð êè, åðìÿíè äèàñïîðó Åðìÿíèñòàíäà ýåäÿí ïðîñåñëÿðè ÿñëà íÿçÿðÿ àëìûð, áó þëêÿíèí ýÿëÿúÿéè, ìþâúóäëóüó ùàããûíäà äöøöíìöð. Ùÿòòà îíëàð Åðìÿíèñòàí äþâëÿ÷èëèéèíÿ áåëÿ çÿðáÿ âóðìàüà ùàçûðäûðëàð êè, þç ìàðàãëàðûíû Ãÿðá ïàéòàõòëàðûíäà äàùà éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ òÿìèí åäÿ áèëñèíëÿð. Îíëàðà åðìÿíè õàëãûíûí ìÿíàôåëÿðèíèí òÿìèí îëóíìàñû éîõ, ìöíàãèøÿíèí ìþâúóäëóüó äàùà ÷îõ ìàðàãëûäûð. Îíëàðà ñöëùöí áÿðãÿðàð îëìàñûíäàíñà åðìÿíè õàëãûíûí ùàíñûñà "ñîéãûðûìëàðà" ìÿðóç ãàëìàñû äàùà âàúèáäèð, äàùà åôôåêòèâäèð, äàùà ñÿðôÿëèäèð. Áó íþãòåéè-íÿçÿðäÿí ÷îõ òÿÿññöô îëñóí êè, Ôðàíñàíûí ñèéàñè åëèòàñû þç ìàðàãëàðûíû éîõ, ùÿìèí äåñòðóêòèâ ãöââÿëÿðèí ìàðàãëàðûíû Ôðàíñàíûí ìàðàãëàðû êèìè òÿãäèì åäèðëÿð. Áó äà áèðèíúèñè, Ôðàíñàíûí ìèëëè ñèéàñÿòèíÿ òàìàìèëÿ çèääèð, èêèíúèñè, Ôðàíñàíûí íöôóçóíó àøàüû ñàëûð, ö÷öíúöñö âÿ ÿí ÿñàñû Ôðàíñàíûí âàñèòÿ÷èëèê ìèññèéàñûíäà èøòèðàêûíû ãåéðè-ìöìêöí åäèð. - Ôðàíñàíûí àðòûã þìðöíö áàøà âóðìóø Ìèíñê ãðóïó ÿòðàôûíäà ñïåêóëéàñèéàëàðû áàðÿäÿ íÿ äåìÿê îëàð? - Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿí ñîíðà Ôðàíñàäà âÿ åðìÿíèïÿðÿñò ñèéàñè ìÿðêÿçëÿðäÿ áàøà äöøäöëÿð êè, àðòûã ìöùàðèáÿ ùàããûíäà äàíûøìàã ìöìêöí äåéèë. Îíà ýþðÿ êè, Àçÿðáàéúàí þçö ÁÌÒ ãÿòíàìÿëÿðèíèíèí èúðàñûíû òÿìèí åäèá. Áàøà äöøäöëÿð êè, þçöíÿ ùþðìÿò ãîéàí äþâëÿò Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã ïðèíñèïëÿðè ïîçäóüóíó èääèà åäÿ áèëìÿç. Áóíäàí ñîíðà Àçÿðáàéúàíà ãàðøû ñÿðùÿäëÿðäÿ òÿõðèáàò òþðÿòìÿê éîëó èëÿ

ìÿêðëè ññåíàðèíè èøÿ ñàëäûëàð. Áó ññåíàðèíè Àçÿðáàéúàíûí äàõèëèíäÿ, Ãàðàáàüäà åäÿ áèëìÿäèëÿð. ×öíêè áèðèíúèñè, áóðà Àçÿðáàéúàíûí þç ÿðàçèñèäèð, èêèíúèñè èñÿ áóðàäà ìöâÿããÿòè Ðóñèéà ñöëùìÿðàìëûëàðû âàð. Ùÿì äÿ áó ÿðàçèäÿ òÿõðèáàò îëàíäà Àçÿðáàéúàí þç ùÿðáè çÿðáÿñèíè åíäèðèá âÿ êèìñÿ äÿ þëêÿìèçÿ áèð ñþç äåéÿ áèëìÿéèá. Îíà ýþðÿ áó ÷èðêèí ñåíàðèíè Àçÿðáàéúàí-Åðìÿíèñòàí ñÿðùÿäëÿðèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðìÿéÿ úÿùä åòäèëÿð. Ñåíòéàáðäà áó òÿõðèáàòû òþðÿòäèêäÿí ñîíðà áöòöí äöíéàéà ùàé-ùÿøèð ñàëìàüà áàøëàäûëàð êè, Àçÿðáàéúàí Åðìÿíèñòàíûí ÿðàçè áöòþâëöéöíö ïîçóá, ùÿðá÷èëÿðèìèçè þëäöðöá âÿ ñàèðÿ. Áóíó åìîñèîíàë øÿêèëäÿ äöíéàéà ÷àòäûðìàã ö÷öí ôîòî âÿ âèäåîìîíòàæëàðäàí èñòèôàäÿ åòäèëÿð. Åðìÿíèëÿðèí ïëàíû áó éàëàí èääèàëàð ÿñàñûíäà Àçÿðáàéúàíà ãàðøû áåéíÿëõàëã êàìïàíèéàíûí áàøëàíìàñû, ñÿíÿäëÿðèí ãÿáóëó âÿ ùÿìèí ñÿíÿäëÿðäÿí äàíûøûãëàð ïðîñåñèíäÿ Àçÿðáàéúàíà ãàðøû òÿçéèã âàñèòÿñè êèìè èñòèôàäÿ åòìÿê, Ãàðàáàüäàêû åðìÿíèëÿð ö÷öí ñòàòóñ àëìàãäûð. Ñòàòóñ ìÿñÿëÿñè ýöíäÿìäÿí ÷ûõûá, àììà åðìÿíèëÿð áó éîëëàðëà ñòàòóñ ìÿñÿëÿñèíè éåíèäÿí ýöíäÿìÿ ýÿòèðìÿê èñòÿéèðëÿð âÿ Ìèíñê ãðóïó ÿòðàôûíäà ñïåêóëéàñèéàëàð äà áóðàäàí ãàéíàãëàíûð. Áóíäàí èðÿëè ýÿëÿðÿê åðìÿíèëÿð áöòöí äöíéàäà Àçÿðáàéúàíà ãàðøû éåíè èíôîðìàñèéà ìöùàðèáÿñè áàøëàäûáëàð. Ëàêèí ÿââÿëäÿ ãåéä åòäèéèì êèìè, áó ýöí îíëàðûí ãàðøûñûíäàêû ôÿðãëè Àçÿðáàéúàíäûð, ýöúëö Àçÿðáàéúàíäûð, ÿðàçè áöòþâëöéöíö áÿðïà åòìèø, áåéíÿëõàëã ùöãóãó òÿìèí åòìèø Àçÿðáàéúàíäûð. Èíäè äöíéàäà Àçÿðáàéúàíà áàøãà úöð éàíàøûðëàð. Áó áàõûìäàí Àçÿðáàéúàíà òÿñèð ýþñòÿðìÿê ìöìêöí äåéèë âÿ åðìÿíèëÿðèí èñòÿíèëÿí ññåíàðèñè èôëàñà ìÿùêóìäóð. Ðåýèîíäà éåíè ðåàëëûãëàð éàðàäàí Àçÿðáàéúàí áóíäàí ñîíðà äà ìèëëè ìàðàãëàðûíû ãÿòèééÿòëÿ òÿìèí åäÿúÿê. - Ôðàíñà ñåíàòûíäà ãÿáóë îëóíìóø áÿäíàì ãÿòíàìÿ áàðÿäÿ íÿ äåéÿ áèëÿðñèíèç? - Äàùà ÿââÿë äÿ ãåéä åòäèéèì êèìè, áó ýöí áåéíÿëõàëã ìèãéàñäà Àçÿðáàéúàíûí ýöúö, ìþâãåéè ìþùêÿìëÿíèá. Àâðîïàíûí éåíè ôîðìàëàøàí òÿùëöêÿñèçëèê, èãòèñàäèééàò, èíôîðìàñèéà, ìÿäÿíèééÿò, ìèëëÿòëÿðàðàñû ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàí éåð àëûá. ×öíêè Àçÿðáàéúàí ÿðàçèëÿðè åðìÿíè èøüàëûíäà îëäóüó çàìàí ìöíàñèáÿòëÿð òàìàì áàøãà áèð ðàêóðñäà èäè. Àðòûã Àçÿðáàéúàí þç ÿðàçèëÿðèíè àçàä åäèá âÿ þëêÿìèçèí ìþâãåéè òàìàì áàøãà úöð ãÿáóë åäèëèð. ÛÛ Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñèíÿ ãÿäÿð áèçÿ îëàí òÿçéèãëÿð òîðïàãëàðûí èøüàë ôàêòû èëÿ áàðûøìàãëà áàüëû èäè. Èíäè èñÿ áèçÿ ãàðøû áàøãà áèð ñÿìòäÿ òÿçéèã ýþñòÿðèëèð. ×öíêè áèç àðòûã ðåýèîíäà ýöú ìÿðêÿçèéèê, Àâðîïàäà þç òÿñèð èìêàíëàðûìûç âàð. Àçÿðáàéúàíûí ãàðäàø Òöðêèéÿ èëÿ áèðýÿ ôÿàëèééÿòè äÿ áó ìÿñÿëÿëÿðÿ òàìàìèëÿ áàøãà úöð òÿñèð ýþñòÿðèð. Èíäè ìÿùç áó ôÿëñÿôÿ ýöíäÿìÿ ýÿëèá. ßñëèíäÿ ÛÛ Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñèíÿ ãÿäÿð äÿ Ôðàíñà èêèòÿðÿôëè îéóí îéíàéûðäû. Ñàäÿúÿ ùàçûðäà ìÿãñÿäëÿð áèð ãÿäÿð áàøãàäûð. Àçÿðáàéúàíûí éàðàòäûüû éåíè ðåàëëûã èíäè òàìàì ôÿðãëè áèð éàíàøìà òÿëÿá åäèð. Íÿçÿðÿ àëñàã êè, ùàçûðäà ÛÛÛ âèðòóàë Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè ýåäèð, Ôðàíñà âÿ îíóí êèìè ãÿðÿçëè ìþâãåäÿ îëàí äèýÿð äþâëÿòëÿð áó ýöí ñþçöí ÿñë ìÿíàñûíäà âóðíóõóðëàð. Áóíà áàõìàéàðàã, Àçÿðáàéúàíûí áèð ÷îõ Àâðîïà þëêÿëÿðè, Àâðîïà Èòòèôàãû èëÿ éàõøû ìöíàñèáÿòëÿðè ìþâúóääóð. Ïðåçèäåíòèìèç Àâðîïàäà ÿí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ãÿáóë îëóíóð. Åéíè çàìàíäà Àçÿðáàéúàí Àâðîïàéëà åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüû ýåíèøëÿíäèðèð, Àâðîïàéà ãàç íÿãëèíè èêè äÿôÿäÿí ÷îõ àðòûðûð. Ùÿì÷èíèí èãòèñàäè, òÿùëöêÿñèçëèê âÿ èíôîðìàñèéà ñàùÿëÿðèíäÿ ìöíàñèáÿòëÿð éåíè ñÿâèééÿéÿ éöêñÿëèð. Áó ýöí Ôðàíñà äàõèëèíäÿ åëÿ áèð ìÿíçÿðÿ éàðàäûáëàð êè, þçëÿðè þç ñèéàñÿòëÿðèíèí ãóðáàíû îëóðëàð. Åðìÿíè äèàñïîðó Ãÿðá þëêÿëÿðèíäÿ õÿð÷ÿíý õÿñòÿëèéè êèìè éåð àëûá. Áó õÿð÷ÿíý õÿñòÿëèéè Ôðàíñàäà áþéöê äþâëÿò îëäóüó ö÷öí àéäûí ýþðöíìÿñÿ äÿ, áóíóí åëåìåíòëÿðèíè ìöøàùèäÿ åòìÿê ìöìêöíäöð. Áóíó Ìàêðîíóí áèð ýöí "ùÿ" äåéèá, ñîíðà "éîõ" äåìÿñèíäÿí à÷ûã øÿêèëäÿ ñåçìÿê îëóð. Èíäè èñÿ îíëàð Ôðàíñà ñåíàòûíäà åëÿ úÿôÿíý õàðàêòåðëè ìÿñÿëÿëÿðÿ éåð âåðèáëÿð êè, áó, ìÿñõÿðÿéÿ ÷åâðèëèá. Ñàäÿúÿ îëàðàã Ôðàíñà ñåíàòûíäà ãÿáóë åäèëÿí ùÿìèí î áÿäíàì ãÿòíàìÿ ðåàëëûãäàí î ãÿäÿð óçàã âÿ ãÿðÿçëèäèð êè, áöòöí äÿéÿðñèçëèéèíÿ âÿ ëöçóìñóçëóüóíà áàõìàéàðàã êîíêðåò ìÿíà êÿñá åäèð. Éÿíè àðòûã Ôðàíñà þçöíöí äàíûøûãëàð ïðîñåñèíäÿêè âàñèòÿ÷èëèéèíè òàìàìèëÿ åòèáàðñûç åòìèøäèð âÿ áó ãÿòíàìÿíèí ùàíñûñà áÿíäèíÿ úèääè éàíàøìàã àáñóðä ýþðöíöð. ßñëèíäÿ, Áèðèíúè âèòñå-ïðåçèäåíòèìèçèí ÓÍÅÑÚÎ èëÿ áàüëû àòäûüû àääûì ùÿì ÓÍÅÑÚÎ-éà, ùÿì Ôðàíñà ñåíàòûíà äÿðñ îëìàëûäûð. Ìèëëè Ìÿúëèñ äÿ àðòûã áó ãÿòíàìÿ èëÿ áàüëû áÿéàíàò âåðèá âÿ ùÿð çàìàí îëäóüó êèìè, áóíäàí ñîíðà äà þëêÿìèçÿ ãàðøû áó úöð ùÿðÿêÿòëÿðÿ, ãÿðÿçëè ìþâãåéÿ Àçÿðáàéúàí þç ñÿðò ðåàêñèéàñûíû âåðÿúÿê. Ðÿøàä ÚßÔßÐËÈ, "Àçÿðáàéúàí"

ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ

www.azerbaijan-nnews.az

23 íîyabr 2022-úè èë

Éåíè ðåêîðä

ëàðûíû éàðàòäû, ùöãóãè äþâëÿò ãóðóúóëóüóíó ðåàëëàøäûðäû, ìöòÿðÿããè èñëàùàòëàð éîëó èëÿ Àçÿðáàéúàíû èíêèøàô éîëóíà ÷ûõàðäû, äöíéà áèðëèéèíèí åùòèðàì îëóíàí öçâöíÿ ÷åâèðäè.

Äöíéà Àçÿðáàéúàíûí ãöäðÿòèíÿ øàùèäëèê åäèð

Ùåéäÿð ßëèéåâëÿ áàøëàíàí, Èëùàì ßëèéåâëÿ äàâàì åäÿí ñèéàñÿò Áó, Àçÿðáàéúàíû òàðèõèíèí ÿí ãöäðÿòëè äþâëÿòèíÿ ÷åâèðèá Þòÿí àé ìöñòÿãèëëèéèíèí áÿðïàñûíûí 31 èëèíè ýåðèäÿ ãîéàí Àçÿðáàéúàíûí áöòöí ïàðàìåòðëÿð öçðÿ ÿí ãöäðÿòëè äþâðöíö éàøàìàñû ÿñàñ òàðèõè ðåàëëûãëàðäàí áèðèäèð. Òÿñàäöôè äåéèë êè, áó ýöí þëêÿìèç äöíéàäà Ãàôãàçûí ëèäåðè, òîðïàãëàðûíû ýöú éîëó èëÿ àçàä åäÿí ãàëèá äþâëÿò, þçöíöí ìöñòÿãèë âÿ ãÿòèééÿòëè ñèéàñÿòè îëàí, Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ÿñàñ òÿìèíàò÷ûëàðûíäàí áèðèíÿ ÷åâðèëÿí, ãëîáàë ñöëùÿ ìöùöì òþùôÿëÿð âåðÿí þëêÿ êèìè òàíûíûð. Âÿ áöòöí áó ùÿãèãÿòëÿð çÿíúèðâàðè øÿêèëäÿ áèðëÿøÿðÿê òàðèõèí ÿí ýöúëö Àçÿðáàéúàíûíû äöíéàéà áÿéàí åäèð.

Àçÿðáàéúàí òÿùëöêÿëÿðäÿí õèëàñ îëàðàã áóýöíêö óüóðëàðà èñòèãàìÿò àëäû Áó ýöí òàðèõèìèçèí ãöðóðâåðèúè äþíÿìèíäÿí þòÿí äþâðÿ íÿçÿð ñàëàíäà Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèéèíè áÿðïà åòäèêäÿí ñîíðà ùàíñû äîëàíáàúëàðäàí, ùàíñû ìàíåÿëÿðäÿí êå÷äèéèíè äàùà àéäûí ýþðöðöê. Áèð äàùà ãÿòèëÿøäèðèðèê êè, ÿýÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ îëìàñàéäû, îíóí ðÿùáÿðëèéè èëÿ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû ñèéàñè àðåíàéà äàõèë îëìàñàéäû, Óëó Þíäÿð 1993-úö èëèí àüûð ýöíëÿðèíäÿ ùàêèìèééÿò ñöêàíûíûí àðõàñûíà êå÷ìÿñÿéäè, áóýöíêö ýöúëö Àçÿðáàéúàí áàðÿñèíäÿ ãöðóðëà áÿùñ åäÿ áèëìÿçäèê. Òàðèõè åëÿ ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíûí òàðèõè èëÿ áÿðàáÿð îëàí Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí éàðàäûëìàñûíûí 30 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿð-

êÿçèíäÿ êå÷èðèëÿí òÿäáèðäÿ ÷ûõûøû çàìàíû Ïðåçèäåíò, Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí Ñÿäðè Èëùàì ßëèéåâ áó ìÿãàìëàð öçÿðèíäÿ õöñóñèëÿ äàéàíäû. Äþâëÿò áàø÷ûñûíûí ãåéä åòäèéè êèìè, Àçÿðáàéúàí õàëãû Ùåéäÿð ßëèéåâÿ ìöðàúèÿò åäèá îíó ùàêèìèééÿòÿ äÿâÿò åòìÿñÿéäè, þëêÿìèç äàùà áþéöê ôÿëàêÿòëÿ öçëÿøÿ áèëÿðäè: "Áó ýöí Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí éóáèëåéèíè ãåéä åäÿðêÿí ùÿð áèðèìèç, øöáùÿñèç, ùÿð áèðèìèç éåíÿ äÿ Óëó Þíäÿðèí õàòèðÿñèíÿ åùòèðàìûìûçû èôàäÿ åäèðèê. ×öíêè èëëÿð êå÷äèêúÿ âÿ äöíéà äÿéèøäèêúÿ ùÿð áèðèìèç ÷îõ ýþçÿë áèëèðèê êè, ÿýÿð î âàõò Àçÿðáàéúàí õàëãû Ùåéäÿð ßëèéåâÿ ìöðàúèÿò åäèá îíó ùàêèìèééÿòÿ äÿâÿò åòìÿñÿéäè, þëêÿìèç äàùà áþéöê ôÿëàêÿòëÿ öçëÿøÿ áèëÿðäè". Ìöñòÿãèëëèéèìèçèí ãîðóíìàñû, äþâëÿò÷èëèéèìèçèí éàøàäûëìàñû ö÷öí çè-

éàëûëàðûí Ùåéäÿð ßëèéåâÿ ìöðàúèÿò åòìÿëÿðè òÿñàäöôè äåéèëäè. ×öíêè Àçÿðáàéúàí úÿìèééÿòè áóíà ãÿäÿð Óëó Þíäÿðäÿí Âÿòÿí âÿ õàëã ñåâýèñè ýþðìöøäö. Ùåéäÿð ßëèéåâ èñòÿð Àçÿðáàéúàíà ñîâåò äþâöíäÿ ðÿùáÿðëèéè çàìàíû, èñòÿðñÿ äÿ ÑÑÐÈ ðÿùáÿðëèéèíäÿ òÿìñèë îëóíäóüó èëëÿðäÿ þëêÿìèçèí èíêèøàôû ö÷öí ÿëèíäÿí ýÿëÿíè åòìèøäè. Ìÿùç Ùåéäÿð ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàí î äþâðäÿ òàðèõèíèí ÿí áþéöê èãòèñàäè éöêñÿëèøèíÿ íàèë îëìóøäó. Úÿìèééÿò ùÿéàòûíûí áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ éöêñÿê ýþñòÿðèúèëÿð ÿëäÿ îëóíìóø, øÿùÿðäÿí òóòìóø óúãàð êÿíäëÿðÿ ãÿäÿð Àçÿðáàéúàíûí ñèìàñû äÿéèøìèø, èíêèøàô åòìèø, èíñàíëàðûí ñîñèàë ðèôàùû éöêñÿëìèøäè. Äàùà ñîíðà Óëó Þíäÿð þç ñèéàñè òÿúðöáÿñè èëÿ ìèëëè àçàäëûã ìöúàäèëÿñèíèí ýöúëÿíìÿñèíÿ ëàéèãëè òþùôÿëÿð âåðìèø, Íàõ÷ûâàíû åðìÿíè èøüàëûíäàí ãÿòèééÿòëÿ ãîðóìóøäó. Áóíà ýþðÿ äÿ 1993-úö èëèí àüûð ýöíëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàí õàëãû ÿí äîüðó ñå÷èìèíè åäÿðÿê Ùåéäÿð ßëèéåâè òÿêèäëÿ ùàêèìèééÿòÿ äÿâÿò åòäè. Ìÿùç Óëó Þíäÿðèí ñàéÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí áöòöí òÿùëöêÿëÿðäÿí õèëàñ îëàðàã áóýöíêö óüóðëàðà äîüðó èñòèãàìÿò àëäû. Ùåéäÿð ßëèéåâ ìöàñèð äþâëÿò÷èëèéèìèçèí ÿñàñ-

7

Áó, Èëùàì ßëèéåâèí èãòèñàäè èñëàùàòëàðûíûí ìþùòÿøÿì íàèëèééÿòèäèð

Þòÿí 19 èëäÿ Àçÿðáàéúàí Óëó Þíäÿðèí éàðàòäûüû ìþùêÿì âÿ ñàðñûëìàç òÿìÿëëÿð öçÿðèíäÿ èíêèøàô åäÿðÿê, òàðèõèíèí ÿí ãöäðÿòëè äþâëÿòèíÿ ÷åâðèëèá. Áöòöí áóíëàðû òÿìèí åäÿí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ýåäèëÿí ìþùòÿøÿì èíêèøàô éîëó ìöñòÿãèëëèê òàðèõèìèçèí ìöùöì ùàäèñÿñèäèð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ãåéä åòäèéè êèìè, Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè õÿòòè äàâàì âÿ èíêèøàô åòäèðèëÿðÿê ýöúëö Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè ãóðóëäó: "Ñîí 19 èëèí ùàäèñÿëÿðè îíó ýþñòÿðèð êè, áåëÿ äÿ îëäó, Óëó Þíäÿðèí áöòöí òàïøûðûãëàðû, áöòöí òþâñèéÿëÿðè éåðèíÿ éåòèðèëäè. Î, þç ñèéàñè âÿñèééÿòèíäÿ äåìèøäèð êè, áèð ÷îõ èøëÿð ýþðöëäö, àíúàã ýþðÿ áèëìÿäèéèìèç èøëÿðè ìÿíèì äàâàì÷ûëàðûì ýþðÿúÿê, áåëÿ äÿ îëäó. Áèç îíóí ñèéàñè õÿòòèíè äàâàì âÿ èíêèøàô åòäèðÿðÿê ýöúëö Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè ãóðäóã êè, ñþçöí ÿñë ìÿíàñûíäà, ùÿð áèð àçÿðáàéúàíëû áó äþâëÿòëÿ, äîüìà äþâëÿòèìèçëÿ ôÿõð åäèð. Áèç èãòèñàäè èñëàùàòëàðû äÿðèíëÿøäèðäèê âÿ ñîí 19 èëäÿ áó ñàùÿäÿ ýþðöëÿí èøëÿð ýþç ãàáàüûíäàäûð. Òÿêúÿ îíó äåìÿê êèôàéÿòäèð êè, 2003-úö èëäÿí áó ýöíÿ ãÿäÿð áèçèì èãòèñàäèééàòûìûç 3 äÿôÿäÿí ÷îõ àðòìûøäûð". Ùåéäÿð ßëèéåâèí áàíèñè îëäóüó ìöàñèð Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè áó ýöí ðåýèîíäà ñþç ñàùèáè îëàí äþâëÿòäèð. Þëêÿìèç ùÿì äÿ ãëîáàë åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíäÿ àïàðûúû ðîë îéíàéûð. ßí ÿñàñû, Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè ìàëèê îëäóüó åíåðæè ðåñóðñëàðû èëÿ èãòèñàäè âÿ ñîñèàë èíêèøàôû ñöðÿòëÿíäèðäèéè êèìè, þçöíöí ìèëëè ìàðàãëàðûíû äà ãÿòèééÿòëÿ òÿìèí åäèð. Áó ìÿíàäà Àçÿðáàéúàí ðåýèîíäà þç ñþçöíö äåìÿêëÿ éàíàøû, ãëîáàë ìèãéàñäà äà åùòèðàìëà ãÿáóë îëóíàí, ïðèíñèïèàë ìþâãåéè îëàí þëêÿäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâëÿ áàøëàíàí, Èëùàì ßëèéåâëÿ äàâàì åòäèðèëÿí èíêèøàô ñèéàñÿòèíèí ìÿðêÿçèíäÿ äàéàíàí ÿñàñ ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè òîðïàãëàðûìûçûí èøüàëäàí àçàä åäèëìÿñè èäè. Äöçýöí âÿ ãÿòèééÿòëè ñèéàñÿò, Àçÿðáàéúàíûí éöêñÿëèøè, áåéíÿëõàëã ìþâãåëÿðèíè äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðìÿñè íÿòèúÿ åòèáàðèëÿ òîðïàãëàðûìûçûí äà èøüàëäàí àçàä îëóíìàñûíû òÿìèí åòäè. Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿ ãàçàíûëàí ãÿëÿáÿ Àçÿðáàéúàíûí òàðèõèíèí ÿí ãöäðÿòëè äþâëÿòè îëìàñûíûí ïðàêòèê òÿñäèãèäèð. Èëùàì ßëèéåâèí áèëäèðäèéè êèìè, Àçÿðáàéúàí Óëó Þíäÿðèí åòäèéè âÿñèééÿò ÿñàñûíäà ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿð öçÿðèíäÿ ãóðóëóð, èíêèøàô åäèð. Áó èíêèøàô ùÿð áèð àçÿðáàéúàíëûíûí ãöðóð ìÿíáÿéèäèð. Ãàðàáàü âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðäà àïàðûëàí íÿùÿíý áÿðïà âÿ éåíèäÿíãóðìà èøëÿðèíèí òèìñàëûíäà äöíéà áèð äàùà Àçÿðáàéúàíûí ãöäðÿòèíÿ, èðàäÿñèíÿ øàùèäëèê åäèð. Áöòöí áóíëàð áèð äàùà òÿñäèã åäèð êè, áó ñèéàñè êóðñ Àçÿðáàéúàíû òàðèõèíèí ÿí ãöäðÿòëè äþâëÿòèíÿ ÷åâèðèá. Ðÿøàä ÚßÔßÐËÈ, "Àçÿðáàéúàí"

"Ñîí 19 èëäÿ ýþðöëÿí èøëÿð ýþç ãàáàüûíäàäûð. Òÿêúÿ îíó äåìÿê êèôàéÿòäèð êè, 2003-úö èëäÿí áó ýöíÿ ãÿäÿð áèçèì èãòèñàäèééàòûìûç 3 äÿôÿäÿí ÷îõ àðòìûøäûð. Áó èë èãòèñàäèééàòûìûç ðåêîðä ùÿääÿ ÷àòàúàã. Èëèí ñîíóíà ãÿäÿð ýþçëÿíèëÿí ïðîãíîç îíó äåéèð êè, èãòèñàäèééàòûìûç 130 ìèëéàðä ìàíàòà ÷àòàúàã. Áó, ðåêîðä ýþñòÿðèúèäèð".

Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí éàðàäûëìàñûíûí 30 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ êå÷èðèëÿí òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ þëêÿéÿ ðÿùáÿðëèê åòäèéè äþâðäÿ ãàçàíûëàí ìþùòÿøÿì íàèëèééÿòëÿðè äÿéÿðëÿíäèðäè. Òàðèõÿ ãûñà åêñêóðñ åòñÿê, 2003-úö èëäÿí 2022-úè èëÿäÿê Àçÿðáàéúàíûí ÷îõ áþéöê èíêèøàô éîëó êå÷äèéèíè ýþðÿðèê. ßýÿð 2003-úö èëäÿ Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò áöäúÿñèíèí ýÿëèðëÿðè 6 ìèëéàðä äîëëàð èäèñÿ, áó ýöí ùÿìèí ðÿãÿì 30,7 ìèëéàðä, õÿðúëÿðè èñÿ 33,3 ìèëéàðä ìàíàò ïðîãíîçëàøäûðûëûð. 2004-úö èëäÿ "Ðåýèîíëàðûí Ñîñèàë Èãòèñàäè Èíêèøàôûíà äàèð Û Äþâëÿò Ïðîãðàìû"íûí èúðàñûíà áàøëàíàðêÿí 1,8 ìèëéàðä äîëëàð âàëéóòà åùòèéàòëàðûíà ìàëèê îëàí Àçÿðáàéúàí ùàçûðäà áó ýþñòÿðèúèíè 56 ìèëéàðä äîëëàðà éöêñÿëäèá. Þëêÿ èãòèñàäèééàòû 3 äÿôÿäÿí ÷îõ àðòûá. Öìóìèééÿòëÿ, 2022-úè èëäÿ öìóìè äàõèëè ìÿùñóë - 7,2 ôàèç, ãåéðè-íåôò ñåêòîðó 11,5 ôàèç, ãåéðè-íåôò ñÿíàéåñè 15 ôàèçäÿí ÷îõ àðòûá. Õàðèúè áîðúóìóç ÖÄÌ-íèí 12,5 ôàèçèíè òÿøêèë åäèð. Îíó äà ÿëàâÿ åäÿê êè, Äöíéà Áàíêû áó èë Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòûíûí ðåàë èôàäÿäÿ 3,1 ôàèç, 2023-úö èëäÿ èñÿ 2,7 ôàèç àðòàúàüûíû ïðîãíîçëàøäûðûð. Éÿíè 2022-2023-úö èëëÿðäÿ þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí îðòà àðòûì òåìïèíèí 2,9 ôàèç îëàúàüû ýöìàí åäèëèð. Ãåéä åäèëèð êè, ãåéðè-åíåðæè ñåêòîðóíóí, ìöíàãèøÿäÿí ñîíðàêû éå-

íèäÿíãóðìà äà äàõèë îëìàãëà, àðòàí äþâëÿò ñÿðìàéÿñè èëÿ äÿñòÿêëÿíÿí èãòèñàäè àðòûìà òÿêàí âåðÿúÿéè ýþçëÿíèëèð. Ýþðöíäöéö êèìè, Àçÿðáàéúàí ýåòäèêúÿ èãòèñàäè èìêàíëàðûíû äàùà äà ýöúëÿíäèðèð. Íÿçÿðÿ àëìàëûéûã êè, ìöùàðèáÿäÿí ÷ûõìûø âÿ èøüàëäàí àçàä åäèëìèø òîðïàãëàðäà áþéöê òèêèíòè-ãóðóúóëóã èøëÿðèíÿ áàøëàéàí Àçÿðáàéúàí áöòöí áóíëàðû ùå÷ áèð áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòäàí ìàëèééÿ éàðäûìû àëìàäàí þç ãöäðÿòè ñàéÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèð. Ñîí 19 èëäÿ Èëùàì ßëèéåâèí éöðöòäöéö ìöñòÿãèë ñèéàñÿò Àçÿðáàéúàíûí èãòèñàäè ìöñòÿãèëëèéÿ, ìöçÿôôÿð îðäóéà ñàùèá îëàí ãöäðÿòëè äþâëÿòÿ ÷åâðèëìÿñèíè øÿðòëÿíäèðèá. Ùàçûðäà äà äöíéàíû òÿùäèä åäÿí ãëîáàë èãòèñàäè áþùðàí ôîíóíäà Àçÿðáàéúàíûí äàéàíûãëû èíêèøàôû ìÿùç Èëùàì ßëèéåâèí ùÿéàòà êå÷èðäèéè ìöòÿðÿããè èñëàùàòëàð ñàéÿñèíäÿ ÿëäÿ åäèëèá. Óçàãýþðÿí ëèäåð êèìè ãÿáóë åòäèéè ãÿðàðëàðëà, ðåàëëàøäûðäûüû èíêèøàô ñòðàòåýèéàñû èëÿ Àçÿðáàéúàíûí ýöúöíÿ ýöú ãàòàí Èëùàì ßëèéåâèí áöòöí äþâðëÿðäÿ ìöÿééÿíëÿøäèðäèéè ñîñèàëèãòèñàäè èíêèøàô ñòðàòåýèéàñû þëêÿìèçèí èñòÿíèëÿí áþùðàíäàí àç èòêè èëÿ ÷ûõìàñûíû òÿìèí åäèá. Ïðåçèäåíòèí ñþéëÿäèéè êèìè, èãòèñàäè ýöú, èãòèñàäè ìöñòÿãèëëèê áöòöí áàøãà ñàùÿëÿðäÿêè ôÿàëèééÿòèí òÿìÿëèäèð: "Óëó Þíäÿðèí éîëó èëÿ ýåäÿðÿê áèç, ÿëáÿòòÿ, áó ýöí

äöíéàäà áàø âåðÿí äÿéèøèêëèêëÿðÿ äÿ ÷îõ äèããÿòëÿ éàíàøûðûã, ÿí ìöòÿðÿããè òÿúðöáÿíè Àçÿðáàéúàíäà òÿòáèã åäèðèê. ßìèíÿì êè, íþâáÿòè èëëÿðäÿ áó ñàùÿäÿ èñòÿäèéèìèçÿ íàèë îëàúàüûã". Àïàðûëàí óüóðëó èãòèñàäèìàëèééÿ ñèéàñÿòè íÿòèúÿñèíäÿ þëêÿìèçèí õàðèúè äþâëÿò áîðúó ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ àøàüû äöøöá. Áó èñÿ ùÿì ùàçûðêû äþâð ö÷öí, ùÿì äÿ ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿð ö÷öí áþéöê öñòöíëöê òÿøêèë åäèð. Ïðåçèäåíò áó èëèí ñîíóíà ãÿäÿð õàðèúè áîðúóí öìóìè äàõèëè ìÿùñóëäàêû ïàéûíûí 10 ôàèçÿ ãÿäÿð åíäèðèëÿúÿéèíè äÿ âóðüóëàéûá: "ßýÿð âàëéóòà åùòèéàòëàðûìûçû ýþòöðñÿê, áèçèì âàëéóòà åùòèéàòëàðûìûç õàðèúè áîðúäàí 8 äÿôÿ ÷îõäóð. Éÿíè àíúàã íàäèð þëêÿëÿð áó ýþñòÿðèúèëÿðëÿ ôÿõð åäÿ áèëÿð". Èëùàì ßëèéåâ ÷ûõûøûíäà ãàðøûäàêû ùÿäÿôëÿðè âÿ îíëàðûí ùÿëëè èëÿ áàüëû éîë õÿòèðÿñèíè äÿ ìöÿééÿíëÿøäèðäè. Äåäè êè, èãòèñàäèééàòûìûçûí øÿôôàôëàøäûðûëìàñû, õîøàýÿëìÿç ùàëëàðà ãàðøû ìöáàðèçÿ, êþëýÿ èãòèñàäèééàòûíûí ùÿúìèíèí ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ àçàëäûëìàñû, áèçíåñ ìöùèòèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñû, èíùèñàð÷ûëûüà ãàðøû äàùà úèääè ìöáàðèçÿ - áöòöí áóíëàð ýöíäÿëèêäÿ äóðàí ìÿñÿëÿëÿðäèð. Úÿíóáè Ãàôãàçûí èãòèñàäè ìÿðêÿçèíÿ ÷åâðèëÿí Àçÿðáàéúàíûí úîüðàôè ìþâãåéè, áþéöê òðàíçèò ïîòåíñèàëû, íÿùÿíý ðåýèîíàë ëàéèùÿëÿðè âÿ ÿëâåðèøëè áèçíåñ ìöùèòè þëêÿìèçÿ õàðèúè èíâåñòèñèéàëàðûí úÿëá îëóíìàñûíà áþéöê òþùôÿ âåðèð. Ìöñòÿãèëëèê èëëÿðèíäÿí áóýöíÿäÿê Àçÿðáàéúàíà éàòûðûëìûø èíâåñòèñèéàëàðûí ùÿúìèíÿ íÿçÿð éåòèðñÿê ýþðÿðèê êè, èãòèñàäèééàòà éàòûðûëàí èíâåñòèñèéàíûí éàðûñû õàðèúè ñÿðìàéÿëÿðäèð. Áó, ÿëáÿòòÿ êè, õàðèúè èíâåñòîðëàðûí Àçÿðáàéúàíà îëàí èíàìûíûí ýþñòÿðèúèñèäèð. Òàðèõèíèí ÿí ãöäðÿòëè äþâðöíö éàøàéàí Àçÿðáàéúàí ùÿì äÿ ðåýèîíäà éàðàòäûüû éåíè ðåàëëûãëàðà óéüóí àääûì àòûð. Àðòûã ãàðøûéà ãîéóëàí ùÿäÿôëÿð äÿ áÿëëèäèð. Áöòöí áó ïðîñåñëÿð "Àçÿðáàéúàí 2030: ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôà äàèð Ìèëëè Ïðèîðèòåòëÿð" èíêèøàô ñòðàòåýèéàñûíà óéüóí ðåàëëàøäûðûëûð. Ðÿøàä ÁÀÕØßËÈÉÅÂ, "Àçÿðáàéúàí"

Òàõûë èäõàëûíû ìèíèìóìà åíäèðìÿê ö÷öí... Ìþâúóä èìêàíëàðäàí âÿ äþâëÿòèí äÿñòÿéèíäÿí ìàêñèìóì èñòèôàäÿ îëóíìàëûäûð Ðóñèéà-Óêðàéíà ìöùàðèáÿñè âÿ äèýÿð ñÿáÿáëÿð öçöíäÿí äöíéàäà ÿðçàã áþùðàíû ðèñêè ãàëìàãäàäûð. Áó éàõûíëàðäà Ðóñèéàíûí Ñåâîñòîïîë ùàäèñÿñèíè áÿùàíÿ åäÿðÿê "Òàõûë ñàçèøè"íäÿí ÷ûõìàñû, äàùà äîüðóñó ÷ûõìàã èñòÿìÿñè éÿãèí êè, ùàìûíûí éàäûíäàäûð. Éàëíûç Òöðêèéÿíèí ñÿéè íÿòèúÿñèíäÿ øèìàë ãîíøóìóç éåíèäÿí àíëàøìàíûí øÿðòëÿðèíè éåðèíÿ éåòèðìÿéè ãÿáóë åòìèøäèð. Ùå÷ êÿñ èíêàð åòìÿç êè, Òöðêèéÿ Ïðåçèäåíòè Ðÿúÿá Òàééèá ßðäîüàí äöíéàíûí òàõûëà îëàí åùòèéàúûíûí þäÿíèëìÿñèíäÿ ìöñòÿñíà ðîë îéíàéûð. Ìÿùç îíóí ãÿòèééÿòè ñàéÿñèíäÿ òàõûë àíëàøìàñûíû äàùà 120 ýöí ìöääÿòèíäÿ óçàäûëìàñû ìöìêöí îëìóøäóð. Òÿñàäöôè äåéèë êè, Àâðîïà Èòòèôàãûíûí ïðåçèäåíòè Øàðë Ìèøåë áóíóí äöíéà ö÷öí "éàõøû õÿáÿð" îëäóüóíó áèëäèðìèøäèð. Îíó äà ãåéä åäÿê êè, ãàðäàø þëêÿíèí ñÿéè íÿòèúÿñèíäÿ Ðóñèéà âÿ Óêðàéíàäàí äöíéà áàçàðëàðûíà ìèëéîíëàðëà òîí òàõûë èõðàú îëóíìóøäóð. Áöòöí áóíëàð áèð äàùà ýþñòÿðèð êè, òàõûë áþùðàíûíà ñÿáÿá òÿêúÿ áóüäà ãûòëûüû äåéèë. Ðóñèéà-Óêðàéíà ìöùàðèáÿñè ñÿáÿáèíäÿí Ãÿðáèí Ðóñèéàéà òàõûë èõðàúûíà èìêàí âåðìÿìÿñè, Ðóñèéàíûí äà úàâàá îëàðàã Óêðàéíàäàí äÿíèç âàñèòÿñèëÿ áóüäà èõðàúûíà ìàíå îëìàñû ãûòëû-

üûí äèýÿð ÿñàñ ñÿáÿáèäèð. Ìÿëóìàò ö÷öí áèëäèðÿê êè, úàðè èëäÿ øèìàë ãîíøóìóç 152 ìèëéîí òîí áóüäà òÿäàðöê åäèá êè, áó äà 55-60 ìèëéîí òîí èõðàúà èìêàí âåðèð. Àíúàã Ãÿðá þëêÿëÿðèíèí áóíà èìêàí âåðèá-âåðìÿéÿúÿéè ùÿëÿëèê áèëèíìèð. Àçÿðáàéúàí äà äàõèëè òÿëÿáàòû þäÿéÿúÿê ãÿäÿð áóüäà èñòåùñàë åòìèð. Áó öçäÿí òàõûë èäõàë åäÿí þëêÿëÿðäÿí ñàéûëûðûã. Þëêÿìèç èëäÿ òÿõìèíÿí õàðèúäÿí 1,2-1,3 ìèëéîí òîí áóüäà èäõàë åäèð. Îäóð êè, ùþêóìÿò äàõèëè áàçàðûí òÿëÿáàòûíûí òàì þäÿíèëìÿñè ö÷öí ëàçûì îëàí áöòöí òÿäáèðëÿðè ýþðöð. Èãòèñàä÷û åêñïåðòëÿð äÿ åòèðàô åäèðëÿð êè, ãèéìÿò àðòûìû ãà÷ûëìàç îëñà äà, òàõûë ãûòëûüûíäàí ñþùáÿò ýåäÿ áèëìÿç. Áó ýöí Àçÿðáàéúàíûí êèôàéÿò ãÿäÿð òàõûë åùòèéàòû âàð. Ùàçûðêû òàõûë åùòèéàòûìûç 200-250 ýöí åùòèéàúëàðûìûçû þäÿìÿéÿ áÿñ åäèð. Öñòÿëèê äÿ,

Àçÿðáàéúàí Ãàçàõûñòàíëà éåíè ìöãàâèëÿëÿð áàüëàéûá. Áó ìöãàâèëÿëÿð ùåñàáûíà Ãàçàõûñòàíäàí òàõûë ìÿùñóëëàðûíûí èäõàëû äÿôÿëÿðëÿ àðòûá. Áóíóíëà áåëÿ, þëêÿìèçèí òàõûë èäõàëûíäàí àñûëûëûüûíû ìàêñèìóì äÿðÿúÿäÿ àðàäàí ãàëäûðìàã ö÷öí áó ñàùÿ èëÿ ìÿøüóë îëàí ôåðìåðëÿðè äàùà ÷îõ áóüäà ÿêìÿéÿ òÿøâèã åòìÿê ëàçûìäûð. Íåúÿ äåéÿðëÿð, ãîíøó èøûüûíà (÷þðÿéèíÿ) öìèä åòìÿê îëìàç. Åëÿ èñÿ áó ñàùÿäÿ âÿçèééÿò íåúÿäèð? Êÿíä Òÿñÿððöôàòû Íàçèðëèéèíäÿí âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, ïèâîò ñóâàðìà ñèñòåìëÿðèíèí ìþâúóä îëäóüó 20 ìèí ùåêòàð ñàùÿ öçðÿ 18 ñóáéåêòëÿ ìöãàâèëÿëÿð áàüëàíûëûá. Áó èøÿ 50 ùåêòàðäàí ÷îõ ñàùÿñè îëàí òÿñÿððöôàòëàð úÿëá åäèëèá. Áàüëàíìûø ìöãàâèëÿëÿð úàðè èë ÿêèëÿí òàõûë ö÷öí íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Ôåðìåðëÿðÿ ìÿùñóë ñóáñèäèéàñûíûí âåðèëìÿñè þëêÿäÿ ÿðçàãëûã áóüäàíûí êåéôèééÿòèíèí âÿ ùÿúìèíèí àðòûðûëìàñûíà ñÿáÿá îëàúàã. Ìÿëóìàòäà ùÿì÷èíèí áèëäèðèëèð êè, êè÷èê òÿñÿððöôàò ñàùèáëÿðè ãîíøóëàðû èëÿ òîðïàã ñàùÿëÿðèíè áèðëÿøäèðÿðÿê ìèíèìóì 50 ùåêòàð ñàùÿ öçðÿ ìöðà-

úèÿò åäÿ áèëÿðëÿð. Òÿáèè êè, áó, ìöàñèð ñóâàðìà ñèñòåìëÿðèíè òÿòáèã åäÿí òÿñÿððöôàò ñàùÿëÿðè îëìàëûäûð. Êÿíä Òÿñÿððöôàòû Íàçèðëèéè èëÿ áàüëàíàúàã ìöãàâèëÿéÿ ÿñàñÿí, ìöàñèð ñóâàðìà ñèñòåìëÿðèíèí òÿòáèã åäèëäèéè òÿñÿððöôàòëàðäà ÿðçàãëûã áóüäà èñòåùñàëû èëÿ áàüëû þùäÿëèê ýþòöðìöø øÿõñëÿð òÿðÿôèíäÿí èñòåùñàë îëóíàí âÿ Äþâëÿò Åùòèéàòëàðû Àýåíòëèéèíÿ âÿ óí äÿéèðìàíëàðûíà (òÿäàðöê÷öëÿðÿ) òÿùâèë âåðèëÿí ÿðçàãëûã áóüäàéà ýÿëÿí èëäÿí áàøëàéàðàã 5 èë ìöääÿòèíäÿ ìÿùñóë ñóáñèäèéàñû òÿòáèã åäèëÿúÿê. Èíäèéÿäÿê òÿãðèáÿí 30-40 àãðîïàðêëà âÿ 20-äÿí ÷îõ èðè ôåðìåð òÿñÿððöôàòû èëÿ ýþðöø êå÷èðèëèá âÿ ùàçûðäà áåëÿ ýþðöøëÿð äàâàì åäèð. Äàíûøûãëàð ÿñàñÿí èêè èñòèãàìÿòäÿ àïàðûëûð. Áèðèíúèñè, ìþâúóä ïèâîò ñèñòåìëÿðèíèí òÿòáèã åäèëäèéè ñàùÿëÿð öçðÿ ìöãàâèëÿëÿð èìçàëàíûð. Èêèíúèñè èñÿ ÿðçàãëûã áóüäà èñòåùñàë åòìÿê ö÷öí ïèâîò ñóâàðìà ñèñòåìëÿðèíèí ãóðóëìàñû èëÿ áàüëûäûð. Îíó äà ãåéä åäÿê êè, ÊÒÍ-äÿ ÿðçàãëûã áóüäà èëÿ þçöíöòÿìèíåòìÿ ñÿâèééÿñèíèí éöêñÿëäèëìÿñèíÿ äàèð òÿäáèðëÿðèí èúðàñû èëÿ áàüëû Èø÷è Ãðóïó éàðàäûëûá. Àéäà èêè äÿôÿ Èø÷è Ãðóïó

àèäèééÿòè àãðîïàðêëàðäàí íöìàéÿíäÿëÿð âÿ äèýÿð ìàðàãëû øÿõñëÿðëÿ áèðëèêäÿ ìöçàêèðÿëÿð àïàðûð. Ìöçàêèðÿëÿðäÿ ïðîáëåìäÿí äàíûøûëûð, òÿêëèôëÿð âåðèëèð. Áó ìöçàêèðÿëÿðäÿí ñîíðà ùÿð áèð àèäèééÿòè ãóðóì öçÿðèíÿ äöøÿí þùäÿëèêëÿðè àéäûí áàøà äöøöð. Ìÿëóìäóð êè, Ãàðàáàüûí âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðóí èøüàëäàí àçàä åäèëìÿñè òàõûë÷ûëûüûí èíêèøàôû ö÷öí éåíè èìêàíëàð éàðàäûá. Ùÿìèí ÿðàçèëÿðäÿí ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ þëêÿìèç èäõàëäàí àñûëûëûüû õåéëè àçàëòìàüû ùÿäÿôëÿéèá. Ïðåçèäåíò

Èëùàì ßëèéåâ áó áàðÿäÿ äåìèøäèð: "Àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðäÿ ùÿì êÿíä òÿñÿððöôàòû, ùÿì ìàëäàðëûã, ùÿì áèòêè÷èëèê ö÷öí ÷îõ ìöíáèò èãëèì âÿ òÿáèè øÿðàèò âàð. Áèç, ÿëáÿòòÿ êè, ìàêñèìóì äÿðÿúÿäÿ áóíäàí ñÿìÿðÿëè øÿêèëäÿ èñòèôàäÿ åòìÿëèéèê. Åéíè çàìàíäà ÿðçàã òÿùëöêÿñèçëèéè èëÿ áàüëû ìþâúóä îëàí ìÿñÿëÿëÿð, áó ýöíöí ìÿñÿëÿëÿðè äåéèë. Ñàäÿúÿ îëàðàã, Ðóñèéà-Óêðàéíà ìöùàðèáÿñè íÿòèúÿñèíäÿ áó ìÿñÿëÿëÿð äàùà äà êÿñêèíëÿøèð. ßëáÿòòÿ, òîðïàãëàðûìûç èøüàë÷ûëàðäàí àçàä

îëóíàíäàí ñîíðà ìÿí äÿðùàë ýþñòÿðèø âåðäèì êè, áèç âàõò èòèðìÿäÿí áó òîðïàãëàðäà ÿêèí-áè÷èíëÿ ìÿøüóë îëìàëûéûã. …Ìÿí ùåñàá åäèðÿì êè, áèç àçàä åäèëìèø òîðïàãëàðäà òàõûë÷ûëûã ö÷öí ÿí àçû 100 ìèí ùåêòàðû äþâðèééÿéÿ áóðàõìàëûéûã âÿ ÿëáÿòòÿ êè, áöòöí ìöàñèð àãðîòåõíèêè òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñè, î úöìëÿäÿí ñóâàðìà ìÿñÿëÿëÿðèíèí äöçýöí òÿøêèë åäèëìÿñè øÿðòèëÿ". Ðöñòÿì ÊÀÌÀË, "Àçÿðáàéúàí"

8

ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ

23 íîyabr 2022-úè èë

www.azerbaijan-nnews.az

Áþéöê ãàéûäûøûí ìàíèôåñòè Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðèíÿ Áþéöê ãàéûäûøà äàèð Û Äþâëÿò Ïðîãðàìû"íû òÿñäèã åäèá. Ãàðàáàü âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðà Áþéöê ãàéûäûø Àçÿðáàéúàíûí 2030-úó èëÿäÿê áåø ìèëëè ïðèîðèòåòèíäÿí áèðè êèìè ìöÿééÿí îëóíóá. Áó äþâëÿò ïðîãðàìû èñÿ éåíè èíêèøàô ìÿðùÿëÿñèíäÿ ìèëëè ùÿäÿôëÿðèìèçÿ ÷àòìàüà õèäìÿò åäÿí ìöùöì ñÿíÿääèð. Ìþâçó èëÿ áàüëû Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòëàðûíûí ôèêèðëÿðèíè þéðÿíäèê. Äåïóòàòëàðûí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, áó ñÿíÿä ùÿì äÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ÿðàçèëÿðèìèçèí äèð÷ÿëäèëìÿñè èëÿ áàüëû èðàäÿñèíèí ÿìÿëè èôàäÿñèäèð.

Äàùà áèð ãðóï àüàëûëû Éåíè èëè Çÿíýèëàíäà ãàðøûëàéàúàã Àçÿðáàéúàí 44 ýöíëöê ìöùàðèáÿäÿêè ïàðëàã çÿôÿðäÿí ñîíðà òàìàìèëÿ éåíè, ÷àüûðûøëàðëà äîëó âÿ óüóðëó áèð äþâðÿ ãÿäÿì ãîéóá. 30 èëëèê èøüàëà ñîí ãîéàðàã ÿðàçè áöòþâëöéöíö òÿìèí åäÿí þëêÿìèç ìöùàðèáÿäÿí äÿðùàë ñîíðà Ãàðàáàüäà âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðäà íÿùÿíý áÿðïà âÿ ãóðóúóëóã èøëÿðèíÿ áàøëàéûá. Íîéàáðûí 21-äÿ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí (ÉÀÏ) éàðàäûëìàñûíûí 30 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ êå÷èðèëÿí òÿäáèðäÿêè ÷ûõûøû çàìàíû Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ äÿ ñþéëÿäè êè, Ãàðàáàüû, Øÿðãè Çÿíýÿçóðó éåíèäÿí ãóðóðóã: "Ùÿéàòûìûçäà âÿ þëêÿìèçèí ùÿéàòûíäà òàìàìèëÿ éåíè äþâðäöð. Áó ãóðóúóëóã èøëÿðèíäÿ ùÿð áèðèìèç áþéöê ùÿâÿñëÿ, áèð ìÿãñÿäëÿ èøòèðàê åäèðèê êè, êå÷ìèø êþ÷êöíëÿðè òåçëèêëÿ þç äÿäÿ-áàáà òîðïàãëàðûíà ãàéòàðàã, äàüûëìûø øÿùÿð âÿ êÿíäëÿðè òåçëèêëÿ áÿðïà åäÿê âÿ áöòöí äöíéàéà áèð äàùà ýþñòÿðÿê êè, áèç áþéöê õàëãûã".

Áþéöê ãàéûäûø ìèëëè ïðèîðèòåòäèð Êå÷ìèø ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðèí þç éóðäëàðûíà òåçëèêëÿ ãàéòàðûëìàñûíû ãàðøûñûíà ìèëëè ïðèîðèòåò îëàðàã ãîéàí Àçÿðáàéúàí

äþâëÿòè èøüàëäàí àçàä åäèëÿí ÿðàçèëÿðäÿ òÿùëöêÿñèç âÿ éöêñÿê ùÿéàòûí òÿìèíè ö÷öí ìöùöì ëàéèùÿëÿð ýåð÷ÿêëÿøäèðèð. Èëê îëàðàã Ãàðàáàüûí âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðóí èíôðàñòðóêòóðó ãóðóëóð, åéíè çàìàíäà "àüûëëû êÿíä", "àüûëëû øÿùÿð"ëÿð ñàëûíûð. 30 èë ÿðçèíäÿ Åðìÿíèñòàíûí õàðàáà ãîéäóüó áèð ÿðàçèíè, Çÿíýèëàíûí Àüàëû êÿíäèíè ÷îõ ãûñà çàìàíäà ãóðóá, áÿðïà åäÿí äþâëÿòèìèç áó êÿíäè çÿôÿðäÿí ñîíðà ãàéûäûøûí èëê öíâàíûíà ÷åâèðìÿêëÿ éàíàøû, ùÿì äÿ Úÿíóáè Ãàôãàçäà èëê "àüûëëû êÿíä" êîíñåïñèéàñû èëÿ ãóðóëìóø ìþùòÿøÿì ìÿêàíà ÷åâèðäè. 2022-úè èëèí 19 èéóëóíäà âàõòèëÿ Àüàëûäàí çîðëà äèäÿðýèí ñàëûíàí èíñàíëàð þç éóðäëàðûíà äþíäöëÿð, êþ÷êöíëöê éöêöíäÿí ãóðòóëàðàã îíëàð ö÷öí ãóðóëìóø éåíè ùÿéàòà ãÿäÿì ãîéäóëàð. Ñþçöýåäÿí òàðèõäÿí åòèáàðÿí Àüàëû êÿíäèíÿ ÿùàëèíèí äþðä ìÿðùÿëÿäÿ êþ÷öðöëìÿñèíÿ ñòàðò âåðèëäè. Ñåíòéàáðûí 7-äÿ èñÿ Àüàëû êÿíäèíÿ ÿùàëèíèí êþ÷öðöëìÿñèíèí èêèíúè ìÿðùÿëÿñèíÿ áàøëàíûëäû. Ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðèí 12 àèëÿäÿí (63 íÿôÿð) èáàðÿò íþâáÿòè ãðóïó Àáøåðîí ðàéîíó Ìàñàçûð ãÿñÿáÿñèíäÿ éåðëÿøÿí "Çÿíýèëàí øÿùÿðúèéè"íäÿí þç éóðä-éóâàëàðûíà éîëà ñàëûíäû. Áþéöê ãàéûäûøà óéüóí îëàðàã èêèíúè ìÿðùÿëÿäÿ äàùà 25 àèëÿíèí (125 íÿôÿð)

êþ÷öðöëìÿñè ïëàíëàøäûðûëûðäû âÿ äèýÿð 13 àèëÿ (62 íÿôÿð) èñÿ ñåíòéàáðûí 10-äà Àüàëû êÿíäèíÿ êþ÷öðöëäö. 30 èëëèê éóðä ùÿñðÿòè áèòÿí àèëÿëÿð éåíè ñàëûíìûø âÿ ÿí ìöàñèð èíôðàñòðóêòóðó îëàí êÿíääÿ îíëàðà âåðèëìèø åâëÿðäÿ äàèìè éàøàìàüà áàøëàäûëàð. "Àüûëëû êÿíä"äÿ ìöàñèð øÿùÿðñàëìà ñòàíäàðòëàðû òÿòáèã îëóíóá. Êö÷ÿëÿðèí "àüûëëû" èøûãëàíäûðûëìàñû, èñòè âÿ ñîéóüà äàâàìëû åêîëîæè åâëÿðèí èíøàñû, ìÿèøÿò òóëëàíòûëàðûíûí èäàðÿ îëóíìàñû, ýöíÿø ïàíåëëÿðèíèí ãóðàøäûðûëìàñû êèìè àìèëëÿð áó êîíñåïñèéàíûí òÿðêèá ùèññÿëÿðèäèð. Àüàëû êÿíä ìåéäàíûíäà Äþâëÿò Õèäìÿòëÿðè Ìÿðêÿçè éàðàäûëûá. Åëÿúÿ äÿ áóðàäà àèëÿ ñàüëàìëûã ìÿðêÿçè (òèáá ìÿíòÿãÿñè), óøàã áàü÷àñû âÿ êÿíä îðòà ìÿêòÿáè òèêèëèá. Àðòûã Àüàëûäà èëê ìÿêòÿá çÿíýè äÿ ÷àëûíûá âÿ áó òÿäðèñ èëèíäÿí àüàëûëû øàýèðäëÿð þç êÿíäëÿðèíäÿêè ìÿêòÿáÿ éîëëàíûáëàð.

Ýÿëÿí èë ìàðòûí ñîíóíà ãÿäÿð äàùà éöç íÿôÿðèí Àüàëûéà êþ÷öðöëìÿñè ïëàíëàøäûðûëûð Øÿðãè Çÿíýÿçóð èãòèñàäè ðàéîíóíà äàõèë îëàí Çÿíýèëàí ðàéîíóíäà Àçÿð-

Íàðêîòèê ñàòûøû, îüóðëóã, ñÿðíèøèíëÿðÿ ãåéðè-åòèê òÿêëèôëÿð... Ïàéòàõòäà òàêñè ñöðöúöëÿðè àðàñûíäà êå÷èðèëÿí ðåéä çàìàíû áó ãàíóí ïîçóíòóëàðû ìöÿééÿí åäèëèá Áàêûäà òàêñè ñöðöúöëÿðè àðàñûíäà êå÷èðèëÿí íþâáÿòè ðåéäèí íÿòèúÿëÿðèíÿ ÿñàñÿí, òàêñè ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàí 31 ñöðöúöíöí ìöõòÿëèô ãàíóí ïîçóíòóëàðûíà éîë âåðäèêëÿðè ãåéäÿ àëûíûá. Ñöðöúöëÿðäÿí áèðè íàðêîòèê âàñèòÿëÿðèí ãàíóíñóç äþâðèééÿñè, äèýÿðè îüóðëóã úèíàéÿòè, 29-ó èñÿ ãàäûí ñÿðíèøèíëÿðÿ ãàðøû ãåéðè-åòèê òÿêëèôëÿðèíÿ ýþðÿ ïîëèñ òÿðÿôèíäÿí ñàõëàíûëûá. Îíëàðäàí 29 íÿôÿðè èíçèáàòè ìÿñóëèééÿòÿ, 2 íÿôÿðè èñÿ úèíàéÿò ìÿñóëèééÿòèíÿ úÿëá åäèëèá.

Ýþðöíÿí îäóð êè, áÿçè ñöðöúöëÿð þçëÿðèíèí ÷èðêèí úèíàéÿò ÿìÿëëÿðè ö÷öí äÿ áÿçÿí òàêñèëÿðäÿí èñòèôàäÿ åäèðëÿð. Ìöøàùèäÿëÿð ýþñòÿðèð êè, òàêñè õèäìÿòëÿðè çàìàíû áàø âåðÿí ùöãóãïîçìàëàð ùÿòòà ðåéäëÿð çàìàí àøêàðëàíàíëàðäàí äà ÷îõäóð. Îíà ýþðÿ äÿ ðåñïóáëèêàäà ãåéðè-ãàíóíè øÿêèëäÿ òàêñè ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàí, Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíèí òàêñè òÿëÿáè èëÿ áàüëû åëàí åòäèéè ðåãëàìåíòè ïîçàíëàðûí àøêàðëàíìàñû ö÷öí êå÷èðèëÿí ðåéäëÿð ìöíòÿçÿì õàðàêòåð äàøûìàëûäûð. Íÿãëèééàò ìÿñÿëÿëÿðè öçðÿ åêñïåðò Åëäÿíèç Úÿôÿðîâ

áàéúàí Ïðåçèäåíòèíèí õöñóñè íöìàéÿíäÿñè Âàùèä Ùàúûéåâ ìÿëóìàò âåðèá êè, "àüûëëû êÿíä"äÿ öìóìèëèêäÿ 210 åâèí òèêèíòèñè íÿçÿðäÿ òóòóëóá. Àðòûã 87 åâèí òèêèíòèñè áàøà ÷àòûá, 113 åâèí òèêèíòèñè èñÿ äàâàì åòäèðèëèð. Äåêàáðäà ñàêèíëÿðèí íþâáÿòè ãðóïó êÿíäÿ êþ÷ÿúÿê. Â.Ùàúûéåâ áèëäèðèá êè, 2023-úö èë ìàðòûí ñîíóíà ãÿäÿð äàùà éöç íÿôÿðèí Àüàëûéà êþ÷öðöëìÿñè ïëàíëàøäûðûëûð. Ýÿëÿí èëèí îðòàëàðûíäà Çÿíýèëàíäàêû äèýÿð êÿíäëÿðèí, î úöìëÿäÿí àðòûã ëàéèùÿëÿíäèðìÿ èøëÿðè áàøà ÷àòàí Çÿíýèëàí øÿùÿðèíäÿ äÿ òèêèíòè èøëÿðèíÿ áàøëàíûëàúàã. Õöñóñè îëàðàã ãåéä åäÿê êè, áó ýöí äöíéàíûí äà ýþçö Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ãûñà çàìàí è÷ÿðèñèíäÿ õàðàáàëûãëàðäàí àáàä ìÿêàíà ÷åâèðäèéè, ÿí ìöàñèð èíôðàñòðóêòóð ãóðäóüó èëê "àüûëëû êÿíä"èìèç Àüàëûäûð. Þòÿí ìöääÿò ÿðçèíäÿ õåéëè ñàéäà áåéíÿëõàëã èúòèìàèééÿò íöìàéÿíäÿñè, ñÿééàùëàð, ìåäèà ìÿíñóáëàðû éîëëàðûíû Çÿíýèëàíäàí ñàëàðàã Úÿíóáè Ãàôãàçûí èëê "àüûëëû êÿíä"è èëÿ òàíûø îëóá, áóðà ýÿëÿðêÿí éîëáîéó øàùèä îëäóãëàðû åðìÿíè âàíäàëèçìèíèí ôîíóíäà Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ãóðóúóëóüóíà áèð äàùà ùåéðÿòëÿ òàìàøà åäèáëÿð.

áèëäèðèá êè, ùàçûðäà ïàéòàõòäà òàêñè õèäìÿòëÿðè ÿë÷àòàí îëñà äà, êåéôèééÿò âÿ òÿùëöêÿñèçëèê áàõûìûíäàí õåéëè ÷àòûøìàçëûãëàð âàð: "Ùÿð ýöí òàêñèëÿðëÿ áàüëû ìöõòÿëèô ïðîáëåìëÿð éàøàíûð, ôÿðãëè øèêàéÿòëÿð ñÿñëÿíäèðèëèð. Ýþðöíÿí îäóð êè, þëêÿäÿ òàêñè øèðêÿòëÿðè èëÿ ñöðöúöëÿð, åëÿúÿ äÿ ñöðöúöëÿðëÿ ñÿðíèøèíëÿð àðàñûíäà ïðîáëåìëÿð ÷îõäóð. Îíà ýþðÿ äÿ ïîëèñèí áó èñòèãàìÿòäÿ àïàðäûüû ðåéäëÿðèí ñàéûíû àðòûðìàã ôàéäàëûäûð. Ýåòäèêúÿ òàêñè ôÿàëèééÿòè èëÿ áàüëû èíòåíñèâëÿøÿí ñóèèñèôàäÿ ùàëëàðûíûí ãàðøûñû àëûíìàëûäûð. Ðåéäëÿð íÿòèúÿñèíäÿ ãåéðè-ãàíóíè òàêñè ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàíëàðû, ÷èðêèí ÿìÿëëÿðè ö÷öí áåëÿ õèäìÿòëÿðäÿí èñòèôàäÿ åäÿí ñöðöúöëÿðè àøêàðëàìàã ìöìêöíäöð. Íÿçÿðÿ àëìàã ëàçûìäûð êè, ìÿçìóíóíäàí àñûëû îëìàéàðàã èñòÿíèëÿí ãàíóí ïîçóíòóñó ðåàë ãÿçà äåìÿêäèð". Í.ÃÀÐÄÀØÕÀÍÎÂÀ, "Àçÿðáàéúàí"

Éàñÿìÿí ÌÓÑÀÉÅÂÀ, "Àçÿðáàéúàí"

Ãàðàáàüûí âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðóí éàõûí âÿ óçàã ýÿëÿúÿéèíè ÿéàíè òÿñâèð åäÿí äþâëÿò ïðîãðàìû Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð Àêàäåìèéàñûíûí (ÀÌÅÀ) ïðåçèäåíòè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû, àêàäåìèê Èñà Ùÿáèááÿéëè áèëäèðèá êè, èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðÿ Áþéöê ãàéûäûøà äàèð Û Äþâëÿò Ïðîãðàìû ÕÕÛ ÿñðäÿ àçàä Ãàðàáàüûí âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðóí ìöêÿììÿë éîë õÿðèòÿñèäèð: "Áó, ìþùòÿøÿì òàðèõè çÿôÿðÿ èìçà àòìûø Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí þëêÿìèçèí ÿðàçè áöòþâëöéö øÿðàèòèíäÿ Ãàðàáàüûí âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðóí éåíèäÿí ãóðóëìàñû ñàùÿñèíäÿ àïàðäûüû ìÿãñÿäéþíëö ñèéàñÿòèí ñòðàòåýèéàñû âÿ òàêòèêàñûíû þçöíäÿ ÿêñ åòäèðÿí ìöùöì ñÿíÿääèð. Äþâëÿò ïðîãðàìû, ùÿì÷èíèí Áþéöê ãàéûäûøûí ìàíèôåñòèäèð. Ùÿìèí ñÿíÿä Ãàðàáàüûí âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðóí éàõûí âÿ óçàã ýÿëÿúÿéèíè ÿéàíè øÿêèëäÿ òÿñÿââöð åòìÿéÿ èìêàí éàðàäàí áÿëÿä÷èäèð". Äåïóòàò áèëäèðèá êè, èãòèñàäè úÿùÿòäÿí ñîí äÿðÿúÿ ÿùÿìèééÿòëè îëàí äþâëÿò ïðîãðàìû ñèéàñè-èäåîëîæè úÿùÿòäÿí äÿ ÿñàñëàíäûðûëìûø ñÿíÿääèð: "Ïðîãðàìûí ìöääÿàëàðû ùÿì äÿ úèääè åëìè ÿñàñëàðà ìàëèêäèð. Òÿãäèì åäèëìèø äþâëÿò ïðîãðàìû Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèê òàðèõèíÿ Èëùàì ßëèéåâ ïðîãðàìû êèìè äàõèë îëóð. Ùå÷ øöáùÿñèç êè, ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíòèìèçèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ èíäèéÿäÿê äþâëÿò ñÿâèééÿñèíäÿ èìçàëàíìûø äèýÿð äþâëÿò ïðîãðàìëàðû êèìè "Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðèíÿ Áþéöê ãàéûäûøà äàèð Û Äþâëÿò Ïðîãðàìû" äà âàõòûíäà âÿ éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ éåðèíÿ éåòèðèëÿúÿêäèð". Èñà Ùÿáèááÿéëèíèí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, ÀÌÅÀ-íûí êîëëåêòèâè äÿ Ãàðàáàüûí âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðóí ðåàë ýÿëÿúÿéèíè âÿ èíêèøàô ïåðñïåêòèâëÿðèíè ÿêñ åòäèðÿí áó ìöùöì ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèê îëàí äþâëÿò ïðîãðàìûíûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ö÷öí öçÿðèíÿ äöøÿí âÿçèôÿëÿðè ìÿñóëèééÿòëÿ ùÿéàòà êå÷èðÿúÿê.

Ïðîãðàì ñèñòåìëè òÿäáèðëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíè íÿçÿðäÿ òóòóð Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Âöãàð Áàéðàìîâ áèëäèðèá êè, ïðîãðàì Ãàðàáàü âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðà ãàéûäûøûí áèðèíúè ìÿðùÿëÿñèíäÿ âÿòÿíäàøëàðûìûçûí þç àòà-áàáà éóðäëàðûíäà ìÿñêóíëàøìàñû ö÷öí ñèñòåìëè âÿ öíâàíëû òÿäáèðëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíè íÿçÿðäÿ òóòóð: "Äþâëÿò ïðîãðàìûíûí ÿñàñ ùÿäÿôëÿðè èíôðàñòðóêòóðóí, èãòèñàäèééàòûí ôîðìàëàøìàñû âÿ èíòåãðàñèéàñû, ñîñèàë èíêèøàô âÿ ÿðàçèëÿðäÿ åêîëîæè ìöùèòèí éàõøûëàøäûðûëìàñûäûð. Ùÿäÿôëÿð ìöàñèð ÷àüûðûøëàðà óéüóíäóð. Òÿÿññöô êè, Ãàðàáàü âÿ Øÿðãè Çÿíýÿçóðäà èíôðàñòðóêòóð ìÿíôóð äöøìÿí òÿðÿôèíäÿí òàìàìèëÿ äàüûäûëûá. Ùàçûðäà îíóí éåíèäÿí ãóðóëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ èøëÿð ýåäèð, íÿãëèééàò âÿ ëîýèñòèê èìêàíëàðûí ýåíèøëÿíìÿñè, øÿùÿð, ãÿñÿáÿ âÿ êÿíä òèïëè éàøàéûø ìÿíòÿãÿëÿðèíèí ãóðóëìàñû ùÿéàòà êå÷èðèëèð". Äåïóòàò áèëäèðèá êè, ýÿëÿí èëäÿí åòèáàðÿí èøüàëäàí àçàä åäèëìèø ÿðàçèëÿðäÿ 10 èë ìöääÿòèíÿ ýÿëèð âåðýèñè ýöçÿøòëÿðèíèí òÿòáèãè äÿ ïëàíëàøäûðûëûð: "Áó, èãòèñàäèééàòûí ôîðìàëàøìàñû áàõûìûíäàí âàúèáäèð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ýþñòÿðèøè îíäàí èáàðÿòäèð êè, äÿäÿ-áàáà éóðäóíà êþ÷ÿí âÿòÿíäàøëàðûìûç èøëÿ òÿìèí îëóíñóíëàð. ßðàçèëÿðäÿ ìÿñêóíëàøàí âÿòÿíäàøëàðûìûçûí ñîñèàë òÿìèíàòû äà ïðîãðàìûí ïðèîðèòåòëÿðèíäÿíäèð. Ïðîãðàìäà êîíêðåò ùÿäÿô âÿ ôÿàëèééÿòëÿð, ùÿì÷èíèí ãèéìÿòëÿíäèðìÿ ÿêñèíè òàïûá".

Òöðêèéÿíèí àíòèòåððîð ÿìÿëèééàòû äàâàì åäèð Ùóëóñè Àêàð èëèí ÿââÿëèíäÿí áÿðè 3585 òåððîð÷óíóí çÿðÿðñèçëÿøäèðèëäèéèíè áÿéàí åäèá Íîéàáðûí 21-äÿ ÉÏÝ òåððîð÷óëàðû Òöðêèéÿíèí úÿíóáóíà ðàêåò çÿðáÿëÿðè åíäèðèá. Ãàçèàíòåï âèëàéÿòèíèí Êàðêàìûø ñÿðùÿä áþëýÿñèíèí àòÿøÿ òóòóëìàñû Ñóðèéàíûí øèìàëûíäàí ùÿéàòà êå÷èðèëèá. Ãàçèàíòåï âàëèñè Äàâóä Ýöë áèëäèðèá êè, òåððîð÷óëàð öìóìèëèêäÿ Êàðêàìûø áþëýÿñèíÿ 5 ìÿðìè àòûá, íÿòèúÿäÿ 3 íÿôÿð þëöá, 6 íÿôÿð éàðàëàíûá. Áóíäàí ÿëàâÿ, Ñóðèéà èëÿ ùÿìñÿðùÿä Êèëèñ âèëàéÿòèíÿ ðàêåò çÿðáÿëÿðè åíäèðèëìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ òöðê ùÿðá÷èëÿðè éàðàëàíûá. ÉÏÝ/ÏÊÊ òåððîð÷óëàðû Îíúóïûíàð êå÷èä ìÿíòÿãÿñèíè àòÿøÿ òóòóá. Òöðêèéÿ îðäóñó áþëýÿäÿ òåððîð òÿùëöêÿñèíèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí ÿìÿëèééàòëàðà áàøëàéûá. Úèíàéÿò òÿøêèëàòëàðûíûí îáéåêòëÿðèíÿ ùöúóìëàð ùÿì Òöðêèéÿ äàõèëèíäÿ, ùÿì äÿ îíóí ùöäóäëàðûíäàí êÿíàðäà ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Áóíó Òöðêèéÿíèí Ìèëëè Ìöäàôèÿ íàçèðè Ùóëóñè Àêàð äöíÿí ïàðëàìåíòäÿ þëêÿíèí ìöäàôèÿ íàçèðëèéèíèí áöäúÿñè èëÿ áàüëû ìöçàêèðÿëÿðäÿ ÷ûõûøû çàìàíû äåéèá. Òåððîð÷óëàðûí ùÿðÿêÿòëÿðèíÿ úàâàá îëàðàã íîéàáðûí 20-íÿ êå÷ÿí ýåúÿ Òöðêèéÿ Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðè Ïåí÷å-Êûëû÷ ÿìÿëèééàòû êå÷èðèá. Áèðèíúè ìÿðùÿëÿäÿ Èðàã âÿ Ñóðèéàíûí øèìàëûíäà òåððîð÷óëàðûí 81 ùÿäÿôè, ñîíðà èñÿ ãàíëû òÿøêèëàòûí éàðàãëûëàðûíûí äàùà 8 éåðëÿøäèðìÿ ìÿíòÿãÿñè ìÿùâ åäèëèá. Ìöäàôèÿ Íàçèðëèéèíèí ðÿùáÿðè Òöðêèéÿ Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðèíèí ñîí èëëÿðäÿ àïàðäûüû ÿìÿëèééàòëàðûí ñòàòèñòèê ìÿëóìàòëàðûíà èñòèíàä åäèá.

Àêàðûí äåäèéèíÿ ýþðÿ, áó èë éàíâàðûí 1-äÿí èíäèéÿäÿê Òöðêèéÿ Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðè þëêÿ ÿðàçèñèíäÿ, åëÿúÿ äÿ Øèìàëè Èðàã âÿ Ñóðèéàäà 3585 òåððîð÷óíó çÿðÿðñèçëÿøäèðèá, öìóìèëèêäÿ Òöðêèéÿíèí àíòèòåððîð ìöáàðèçÿñèíèí éåíè ìÿðùÿëÿñèíèí áàøëàäûüû 24 èéóë 2015-úè èë òàðèõäÿí áó ðÿãÿì 36 854 íÿôÿð òÿøêèë åäèð. Íàçèð Òöðêèéÿíèí èñòÿíèëÿí ñàêèíèíèí þëöìöíöí ãàíëû úèíàéÿòêàð òÿøêèëàòëàð ö÷öí àüûð íÿòèúÿëÿð âåðÿúÿéèíè âóðüóëàéûá. Àêàð Òöðêèéÿ Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðèíèí áó èëèí àïðåëèíäÿí áÿðè Øèìàëè Èðàãûí 3 áþëýÿñèíäÿ äàâàì åòäèðäèéè "Ïåí÷å-Êèëèò" ÿìÿëèééàòûíäàí äà äàíûøûá. "Ïåí÷å-Êèëèò ÿìÿëèééàòû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ 460 òåððîð÷ó çÿðÿðñèçëÿøäèðèëèá, 530 ìèí äþéöø ñóðñàòû îëàí àíáàð àøêàð åäèëèá, 1146 ñèëàù, 1929 ìèíà

âÿ ïàðòëàìàìûø ùÿðáè ñóðñàò ÿëÿ êå÷èðèëèá", - äåéÿ íàçèð âóðüóëàéûá. Íàçèðèí äåäèéèíÿ ýþðÿ, þëêÿíèí òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ìöùöì òÿðêèá ùèññÿñè äþâëÿò ñÿðùÿäèíèí ïîçóëìàñû ùàëëàðûíûí ãàðøûñûíûí àëûíìàñûäûð. Ùóëóñè Àêàð áèëäèðèá êè, òÿêúÿ èëèí ÿââÿëèíäÿí Òöðêèéÿ ùÿðá÷èëÿðè 234 282 íÿôÿðèí ñÿðùÿäè ãàíóíñóç êå÷ìÿñèíèí ãàðøûñûíû àëûá, 7 107 ãàíóíñóç ìèãðàíòû ñàõëàéûá. 724 òåððîð÷ó éàõàëàíàðàã ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðûíà òÿùâèë âåðèëèá". Åýåé äÿíèçè âÿ Àðàëûã äÿíèçèíèí øÿðã ùèññÿñèíäÿêè âÿçèééÿòÿ òîõóíàí òöðêèéÿëè íàçèð âóðüóëàéûá êè, Òöðêèéÿ ðåýèîíäà Àíêàðàíûí ìàðàãëàðûíû ïîçàúàã ñòàòóñ-êâîíóí ôîðìàëàøìàñûíà èìêàí âåðìÿéÿúÿê. Ð.ÙÈËÀËÎÜËÓ, "Àçÿðáàéúàí"

Íÿçðèí ÃÀÐÄÀØÕÀÍÎÂÀ, "Àçÿðáàéúàí"

Àçÿðáàéúàí Îðäóñóíóí ìþâãåëÿðè àòÿøÿ òóòóëóá Íîéàáðûí 22-ñè ñààò 10:35-äÿí 14:30-äÿê Åðìÿíèñòàí ñèëàùëû ãöââÿëÿðèíèí áþëìÿëÿðè Áàñàðêå÷ÿð ðàéîíóíóí ßçèçëè éàøàéûø ìÿíòÿãÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ éåðëÿøÿí ìþâãåëÿðèíäÿí Îðäóìóçóí Êÿëáÿúÿð ðàéîíóíóí Éóõàðû Àéðûì éàøàéûø ìÿíòÿãÿñè èñòèãàìÿòèíäÿêè ìþâãåëÿðèíè ìöõòÿëèô ÷àïëû àòûúû ñèëàùëàðäàí ôàñèëÿëÿðëÿ àòÿøÿ òóòóá. Íîéàáðûí 22-ñè ñààò 09:17-äÿí 14:48-äÿê Ðóñèéà ñöëùìÿðàìëûëàðûíûí ìöâÿããÿòè éåðëÿøäèéè Àçÿðáàéúàí ÿðàçèñèíäÿêè ãåéðè-ãàíóíè åðìÿíè ñèëàùëû äÿñòÿñèíèí öçâëÿðè òÿðÿôèíäÿí Àçÿðáàéúàí Îðäóñóíóí Ôöçóëè, Øóøà, Õîúàâÿíä, Òÿðòÿð âÿ Õîúàëû ðàéîíëàðû èñòèãàìÿòëÿðèíäÿ éåðëÿøÿí ìþâãåëÿðè äÿ ôàñèëÿëÿðëÿ àòÿøÿ òóòóëóá. Áó èñòèãàìÿòëÿðäÿ éåðëÿøÿí áþëìÿëÿðèìèç òÿðÿôèíäÿí àäåêâàò úàâàá òÿäáèðëÿðè ýþðöëöá.

ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ

www.azerbaijan-nnews.az

Êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðûíûí èñòåùñàëû 3,2 ôàèç àðòûá Äþâëÿò Ñòàòèñòèêà Êîìèòÿñè úàðè èëèí éàíâàð-îêòéàáð àéëàðû öçðÿ êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðûíûí èñòåùñàëû áàðÿäÿ ðÿãÿìëÿðè à÷ûãëàéûá. Áèëäèðèëèá êè, áó äþâðäÿ þëêÿ öçðÿ ôàêòèêè ãèéìÿòëÿðëÿ äÿéÿðè 9 ìèëéàðä 728,7 ìèëéîí ìàíàò îëàí êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðû èñòåùñàë åäèëèá. Áóíóí äà 4 ìèëéàðä 424,5 ìèëéîí ìàíàòëûüû ùåéâàíäàðëûã, 5 ìèëéàðä 304,2 ìèëéîí ìàíàòëûüû èñÿ áèòêè÷èëèê ìÿùñóëëàðûíûí ïàéûíà äöøöð. Þòÿí èëèí ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðûíûí èñòåùñàëû 3,2, î úöìëÿäÿí ùåéâàíäàðëûã ìÿùñóëëàðû öçðÿ 3,1, áèòêè÷èëèê ìÿùñóëëàðû öçðÿ èñÿ 3,2 ôàèç àðòûá.

Òÿäàðöê ìÿíòÿãÿëÿðèíÿ 275 ìèí òîíäàí ÷îõ ïàìáûã òÿùâèë âåðèëèá Ñîí ìÿëóìàòà ýþðÿ, ôåðìåðëÿð êîíäèñèéà ÷ÿêèäÿ 275327 òîí ïàìáûã éûüàðàã òÿäàðöê ìÿíòÿãÿëÿðèíÿ òÿùâèë âåðèáëÿð. Ïàìáûüûí îðòà ìÿùñóëäàðëûüû ùåêòàðäàí 26,41 ñåíòíåðäèð. Àüúàáÿäè, Àüäàì, Áåéëÿãàí, Áÿðäÿ, Èìèøëè, Ñààòëû, Òÿðòÿð, Éåâëàõ âÿ Çÿðäàá ðàéîíëàðûíäà îðòà ìÿùñóëäàðëûã ýþñòÿðèúèñè öìóìðåñïóáëèêà ýþñòÿðèúèñèíäÿí éöêñÿêäèð. Àðòûã áèðèíúè éûüûì áàøà ÷àòìûø áÿçè áþëýÿëÿðäÿ ïàìáûüûí èêèíúè éûüûìû áàøëàéûá.

Áó èë Àçÿðáàéúàíûí 16 ðàéîíóíäà öìóìèëèêäÿ 100 ìèí ùåêòàðäàí àðòûã ñàùÿäÿ ïàìáûã ÿêèíè àïàðûëûá. ßí ÷îõ ïàìáûã Ñààòëû, Àüúàáÿäè, Ñàáèðàáàä âÿ Áÿðäÿ ðàéîíóíëàðûíûí ÿðàçèñèíäÿ ÿêèëèá. Áó ðàéîíëàðûí ÿðàçèñèíäÿ ïàìáûã ÿêèíëÿðèíèí ñàùÿñè 11 ìèí ùåêòàðäàí ÷îõäóð. Öìóìèëèêäÿ þëêÿ öçðÿ ïàìáûã ÿêèíè ñàùÿëÿðèíèí 45 ôàèçäÿí ÷îõó áó 4 ðàéîíóí ïàéûíà äöøöð. Ïàìáûã éûüûìû ïðîñåñèíÿ 447 êîìáàéí âÿ 3085 òðàêòîð éåäÿéè úÿëá îëóíóá. Ïàìáûãéûüàí êîìáàéíëàðûí ñàéû ñàùÿëÿðäÿí ìÿùñóëóí 100 ôàèçÿ éàõûíûíû òåõíèêà âàñèòÿñèëÿ éûüìàüà èìêàí âåðèð. Ïàìáûã éûüûìûíûí îïòèìàë ìöääÿòäÿ áàøà ÷àòàúàüû ïðîãíîçëàøäûðûëûð.

23 íîyabr 2022-úè èë

Ùÿð ãàðûø òîðïàüû áÿðÿêÿòäèð

 ÈËß ÉÅÊÓÍ ÂÓÐÓËÓÐ

Ë

ÿíêÿðàí þëêÿìèçèí èðè èãòèñàäè, èúòèìàè-ñèéàñè, ìÿäÿíè ìÿðêÿçëÿðèíäÿíäèð. Ñÿñè-ñîðàüû ÿñðëÿðèí î áàøûíäàí ýÿëÿí áó äèéàð òàðèõèí áöòöí äþâðëÿðèíäÿ ÿùàëèñèíèí ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðè, òîðïàüà áàüëûëûüû, âÿòÿíÿ ìÿùÿááÿòè, ñÿäàãÿòè èëÿ ñå÷èëìèøäèð. Åë àðàñûíäà Ëÿíêÿðàíà úÿíóá áþëýÿñèíèí ïàéòàõòû äà äåéèðëÿð. Òàðèõäÿí ìÿëóì îëäóüó êèìè, ÕÂÛÛÛ ÿñðèí 2-úè éàðûñûíäàí áàøëàéàðàã èíêèøàô åòìÿéÿ áàøëàéàí Ëÿíêÿðàí øÿùÿðèíäÿ éàäåëëè èøüàë÷ûëàðäàí ãîðóíìàã ö÷öí ãàëàëàð âÿ äèýÿð ìöäàôèÿ èñòåùêàìëàðû èíøà îëóíìóøäóð. Øÿùÿðäÿ áèð ñûðà áàøãà òèêèíòè èøëÿðè äÿ àïàðûëìûø âÿ íÿòèúÿäÿ Ëÿíêÿðàí ýåòäèêúÿ áþéöìöø, èíêèøàô åòìèøäèð. Èíêèøàôäàí ñþç äöøìöøêÿí, åòèðàô åäÿê êè, ñîâåòëÿðèí ìþâúóä îëäóüó 70 èë ÿðçèíäÿ Ëÿíêÿðàí ñöðÿòëè èíêèøàô éîëó êå÷ìèøäèð. Õöñóñÿí Óëó Þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí Àçÿðáàéúàíà ðÿùáÿðëèê åòäèéè 1969-1982-úè èëëÿðäÿ ùÿìèí èíêèøàô äàùà ñöðÿòëè îëìóøäóð. Ùÿìèí èëëÿð Ëÿíêÿðàíäà ÷îõ ìöùöì îáéåêòëÿð òèêèëèá èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð. Õàíáóëàí÷àé ñó äÿðéà÷àñû îíëàðäàí áèðèäèð. Îíóí èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñè ðàéîíäà ÷àé÷ûëûüûí, òÿðÿâÿç÷èëèéèí èíêèøàôûíà ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ òÿñèð ýþñòÿðìèøäèð. Âÿ áèð äÿ ùÿìèí èëëÿð Ëÿíêÿðàí î ãÿäÿð àáàäëàøìûøäûð êè, ðåñïóáëèêàìûçà ýÿëÿí àëè, ùþðìÿòëè ãîíàãëàðû, íöìàéÿíäÿ ùåéÿòëÿðèíè ìöòëÿã áóðà ýÿòèðèðäèëÿð. Îíëàðûí áó ÿñðàðÿíýèç äèéàð ùàããûíäà äåäèêëÿðè õîø ñþçëÿð áó ýöí äÿ ðàéîíóí Òàðèõ âÿ Äèéàðøöíàñëûã Ìóçåéèíäÿêè õàòèðÿ êèòàáûíäà ñàõëàíûëûð. Òÿÿññöô êè, ÑÑÐÈ-íèí ñöãóòà óüðàìàñûíäàí ñîíðà áàø âåðÿí ìÿëóì ùàäèñÿëÿð íÿòèúÿñèíäÿ ùÿð éåðäÿ îëäóüó êè-

ìè, Ëÿíêÿðàíäà äà âÿçèééÿò äÿéèøìèøäèð. Òÿñÿððöôàòëàð, çàâîä âÿ ôàáðèêëÿð ôÿàëèééÿòëÿðèíè äàéàíäûðìûø, èíñàíëàð èøñèç ãàëìûø, áàõûìñûçëûã öçöíäÿí éîëëàð, êö÷ÿëÿð, áàüëàð, õèéàáàíëàð áÿðáàä ùàëà äöøìöø, ÿùàëèíèí åëåêòðèê åíåðæèñè, òÿáèè ãàç, è÷ìÿëè ñó òÿúùèçàòû éîõ äÿðÿúÿñèíÿ åíìèøäèð. Áöòöí áóíëàðû ìöàñèð äþâðöìöçëÿ ìöãàéèñÿ åäÿíäÿ àäàìûí ùÿìèí ìÿøÿããÿòëÿðÿ èíàíìàüû ýÿëìèð. Ùÿì äÿ èíàíìàüû ýÿëìèð êè, úÿìè 25-30 èëÿ Àçÿðáàéúàí áó ñÿâèééÿäÿ èíêèøàô éîëó êå÷ÿ áèëìèøäèð. Áó èëëÿð ÿðçèíäÿ Ëÿíêÿðàíäà äà ñîñèàë-èãòèñàäè ïðîáëåìëÿð ìÿðùÿëÿëè øÿêèëäÿ ùÿëëèíè

òàïìûøäûð. Èëê íþâáÿäÿ ÿùàëèíèí èøûã, òÿáèè ãàç, è÷ìÿëè ñó ïðîáëåìëÿðè ùÿëë îëóíìóø, ñîíðà éîëëàð, êö÷ÿëÿð, éàøàéûø ìÿíòÿãÿëÿðè àáàäëàøäûðûëìûø, àðäûíúà éåíè ìöÿññèñÿëÿð éàðàäûëìûø, èø éåðëÿðè à÷ûëìûø, ìöàñèð òèïëè ìÿêòÿáëÿð, õÿñòÿõàíàëàð, ìÿäÿíèééÿò îúàãëàðû èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð. Àçÿðáàéúàíäà èëê ìöàëèúÿ-äèàãíîñòèêà ìÿðêÿçè Ëÿíêÿðàíäà à÷ûëìûø âÿ ðåýèîíëàð öçðÿ èëê à÷ûã öðÿê ÿìÿëèééàòû áó ìÿðêÿçäÿ àïàðûëìûøäûð. Ëÿíêÿðàí Áåéíÿëõàëã Ùàâà Ëèìàíû, Îëèìïèéà Èäìàí Êîìïëåêñè, Óøàã Ñàüëàìëûã Ìÿðêÿçè âÿ äèýÿð îáéåêòëÿð äÿ áó úÿíóá øÿùÿðèíè ìÿøùóðëàøäûðàí, òàíûäàí öí-

âàíëàðäûð. Âÿ ÷îõ ôÿðÿùëè ùàëäûð êè, ùÿìèí îáéåêòëÿðèí ÷îõóíóí òÿìÿëãîéìà âÿ èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿ ìÿðàñèìëÿðèíäÿ äþâëÿò áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâ, áèðèíúè õàíûì Ìåùðèáàí ßëèéåâà èøòèðàê åòìèøëÿð. Òÿñÿððöôàò ñàùÿñèíÿ ýÿëäèêäÿ, áó ýöí Ëÿíêÿðàíäà ÷àé÷ûëûüûí, ñèòðóñ ìåéâÿ÷èëèéèí, ÷ÿëòèê÷èëèéèí èíêèøàôû èëÿ áàüëû ìöùöì ïðîãðàìëàð ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Êþùíÿ ÷àé ïëàíòàñèéàëàðû òÿìèð åäèëèð, éåíèëÿðè ñàëûíûð, ìöàñèð ÷àé ôàáðèêëÿðè òèêèëèá èñòèôàäÿéÿ âåðèëèð. Èíäè êåéôèééÿòëè, åêîëîæè úÿùÿòäÿí òÿìèç Ëÿíêÿðàí ÷àéû õàðèúè þëêÿëÿðäÿ òÿðÿääöäñöç àëûíûð. Äþâëÿò ïðîãðàìëàðû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ðàéîíäà ñèòðóñ ìåéâÿ÷èëèéèíèí ùÿúìè ýåíèøëÿíäèðèëìèø, Êîðåéà, Ùîëëàíäèéà âÿ äèýÿð þëêÿëÿðäÿí ìÿùñóëäàð, õÿñòÿëèéÿäàâàìëû, äàäëû-ëÿççÿòëè ñîðòëàð ýÿòèðèëìèøäèð. Îíëàðûí áèð ÷îõó ìöàëèúÿâè ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèêäèð. ×ÿëòèê Ëÿíêÿðàí ö÷öí ÿíÿíÿâè áèòêèäèð. Ùàçûðäà îíóí èíêèøàôû, èñòåùñàëûíûí àðòûðûëìàñû ö÷öí ýåíèø èìêàíëàð âàð. ×àé÷ûëûã âÿ ñèòðóñ÷óëóãäà îëäóüó êèìè, áó ñàùÿíèí èíêèøàôû ö÷öí äÿ äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí ëàçûìè øÿðàèò éàðàäûëûð, ñàùèáêàðëàðà, òîðïàã ìöëêèééÿò÷èëÿðèíÿ ñóáñèäèéàëàð âåðèëèð. Áóíóí íÿòèúÿñèäèð êè, ýþñòÿðèëÿí ñàùÿëÿðèí ùÿð áèðèíäÿ äèíàìèçì þçöíö ýþñòÿðèð.

Ëÿíêÿðàí ùÿì äÿ òÿêðàðñûç òÿáèÿòè èëÿ òóðèçì ìÿðêÿçèäèð. Úÿíóá-ãÿðáäÿí éàøûë þðòöêëö äàüëàð, øÿðãäÿí ìàâè ýþçëö Õÿçÿð, ÷àéëàð, áóëàãëàð, øÿëàëÿëÿð, ëèìîí, íàðûíýè, ïîðòàüàë, ôåéõîà áàüëàðû áóðà ãîíàã ýÿëÿí ùÿð êÿñè îâñóíëàéûð. Òóðèçì ñàùÿñè öçðÿ ðàéîíäà Òóðèçì Èíôîðìàñèéà Ìÿðêÿçè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð. Èñòèðàùÿò ìÿðêÿçëÿðèíèí, ìöàëèúÿâè ÿùÿìèééÿòëè éåðëÿðèí ñàéû èëäÿíèëÿ àðòûð. Èíäè ðàéîíäà îíëàðúà áåëÿ îáéåêòëÿð âàð. 2022-úè èëèí áàøà ÷àòìàñûíà áèð àéäàí áèð àç ÷îõ âàõò ãàëûð. Ëÿíêÿðàíëûëàð 2019-2023-úö èëëÿðè ÿùàòÿ åäÿí ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû äþâëÿò ïðîãðàìûíûí äàùà áèð èëèíè éîëà ñàëìàüà ùàçûðëàøûðëàð. Áó èë ñÿíàéåíèí èíêèøàôû èëÿ áàüëû áèð ñûðà èøëÿð ýþðöëìöøäöð. "ËÏ" ÌÌÚ òÿðÿôèíäÿí ïëàñòèê ìÿìóëàòëàðûí èñòåùñàëû ìöÿññèñÿñèíèí èíøàñû àðòûã áàøà ÷àòìàã öçðÿäèð. Äèýàù êÿíäèíäÿ äàì þðòöêëÿðè èñòåùñàë åäÿí "Íóð" êè÷èê ìöÿññèñÿñè èñÿ ôÿàëèééÿòÿ áàøëàéûá. Åéíè çàìàíäà ãÿííàäû ìÿùñóëëàðû ùàçûðëàéàí "Ëàðàí" ÌÌÚ-íèí òèêèíòèñè òàìàìëàíìûøäûð. Ïàðàëåë îëàðàã "Ýèëàí Ëÿíêÿðàí Êîíñåðâ" çàâîäóíäà àéëûã èñòåùñàë ýöúö 1500 òîí îëàí òîìàòäîëäóðìà õÿòòè âÿ "Ëÿíêÿðàí Êîíñåðâ" ÀÑÚ-äÿ ëå÷î èñòåùñàëû ö÷öí éåíè àâàäàíëûãëàð ãóðàøäûðûëûá.

Âÿòÿí ìöùàðèáÿñè èøòèðàê÷ûñû Ä èø àäàìëàðûíà íöìóíÿ ýþñòÿðèá

À

Ö.Ìÿììÿäîâ Âÿòÿí ìöùàðèáÿñè áàøëàíàí èëê ýöíäÿí ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíè äàéàíäûðàðàã åùòèéàòäà îëàí çàáèò êèìè äþéöøëÿðÿ ãàòûëìûø, Õîúàâÿíä, Ôöçóëè, Ãóáàäëû âÿ Çÿíýèëàí ðàéîíëàðûíûí àçàä åäèëìÿñèíäÿ ãÿùðÿìàíëûãëà äþéöøìöø, Çÿôÿð Ýöíöíö úÿáùÿäÿ ãåéä åòìèøäèð. Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿ ýþñòÿðäèéè ãÿùðÿìàíëûãëàðà ýþðÿ Ïðåçèäåíòèí ñÿðÿíúàìëàðû èëÿ "Õîúàâÿíäèí àçàä åäèëìÿñèíÿ ýþðÿ", "Ôöçóëèíèí àçàä åäèëìÿñèíÿ ýþðÿ", "Ãóáàäëûíûí àçàä

åäèëìÿñèíÿ ýþðÿ", "Çÿíýèëàíûí àçàä åäèëìÿñèíÿ ýþðÿ", "Õöñóñè øöúàÿòÿ ýþðÿ" âÿ "Âÿòÿí ìöðàèáÿñè èøòèðàê÷ûñû" ìåäàëëàðû èëÿ òÿëòèô åäèëìèøäèð. Ìöùàðèáÿäÿí ñîíðà ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíè äàâàì åòäèðÿí Öìöäâàð Ìÿììÿäîâ ýÿíú íÿñëèí ôèçèêè úÿùÿòäÿí ñàüëàì áþéöìÿñèíäÿ èäìàíûí ÿâÿçñèç ðîë îéíàäûüûíû íÿçÿðÿ àëàðàã ×àéîáà êÿíäèíäÿ èäìàí ìåéäàí÷àñûíûí èíøàñûíà áàøëàìûø, Çÿôÿð Ýöíöíöí èêèíúè èëèíäÿ òèêèíòè èøëÿðèíè òàìàìëàìûøäûð. Ýåíèø ÿðàçèäÿ ìöàñèð ñòàíäàðòëàðà óéüóí ñàëûíìûø èäìàí ìåéäàí÷àëàðûíà ñöíè îò þðòöéö äþøÿíìèø, èøûãëàíäûðìà ñèñòåìè âÿ ãîðóéóúó ìÿùÿúúÿðëÿð ãóðàøäûðûëìûøäûð. À÷ûëûøäà ÷ûõûø åäÿí Àñòàðà ÐÈÙ-íèí áàø÷ûñû áåëÿ áèð òÿøÿááöñÿ ýþðÿ Öìöäâàð Ìÿììÿäîâà òÿøÿêêöð åäÿ-

ðÿê áèëäèðìèøäèð êè, Ìöçÿôôÿð Àëè Áàø Êîìàíäàíûí ðÿùáÿðëèéè, ÿñýÿð âÿ çàáèòëÿðèìèçèí ôÿäàêàðëûüû èëÿ 30 èë èøüàëäà îëàí òîðïàãëàðûìûç àçàä åäèëìèøäèð: "Õàëãûìûçà ãÿëÿáÿ ñåâèíúèíè éàøàäàí, ìöùàðèáÿäÿ øöúàÿòè èëÿ ôÿðãëÿíÿí îüóëëàðäàí áèðè äÿ Öìöäâàðäûð. Î, ãÿëÿáÿíèí ÿëäÿ åäèëìÿñèíäÿ ôèçèêè úÿùÿòäÿí ñàüëàì ýÿíúëÿðèí ðîëóíó ýþðÿðÿê èäìàí ìåéäàí÷àñûíûí ñàëûíìàñûíû çÿðóðè ùåñàá åòìèø âÿ áó èøè óüóðëà áàøà ÷àòäûðìûøäûð". Ñîíäà øÿùèäëÿðèìèçèí áèçëÿðÿ ÿìàíÿò åòäèéè þâëàäëàðûíà ùÿäèééÿëÿð òÿãäèì åäèëìèø, øÿùèä àèëÿëÿðè, ãàçèëÿð âÿ Âÿòÿí ìöùàðèáÿñè èøòèðàê÷ûëàðû ö÷öí çèéàôÿò ñöôðÿñè òÿøêèë îëóíìóøäóð. Ñ.ÚÀÂÀÄÎÂ, "Àçÿðáàéúàí"

Áó èøäÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ãåéðè-íåôò ìÿùñóëëàðûíûí "Ìàäå èí Àçåðáàèæàí" áðåíäè àëòûíäà õàðèúè áàçàðëàðà èõðàúûíûí àðòûðûëìàñûíû íÿçÿðäÿ òóòàí 2016-úû èë 5 îêòéàáð òàðèõëè ôÿðìàíû áþéöê ðîë îéíàéûð. Ôÿðìàí Àçÿðáàéúàíäà èñòåùñàë îëóíàí ìÿùñóëëàðûí þëêÿ õàðèúèíäÿ òàíûäûëìàñû âÿ èõðàúûí ñòèìóëëàøäûðûëìàñûíäà éåíè èìêàíëàð à÷ûð. Ùÿìèí èìêàíëàðäàí èñòèôàäÿ åäèá ìÿùñóëëàðûíû õàðèúè áàçàðëàðà ÷ûõàðàí ìöÿññèñÿëÿðäÿí áèðè äÿ Ýîðàíáîéäàêû "Ýèëàí & Êíàóô" çàâîäóäóð. Àçÿðáàéúàíûí èíøààò áàçàðûíäà 15 èëäÿí àðòûãäûð ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí çàâîäóí òèêèíòèñèíÿ 2006úû èëäÿ áàøëàíìûøäûð. Ìöÿññèñÿ 2008-úè èëäÿ àðòûã èëê ìÿùñóëëàðûíû èñòåùñàë åòìèøäèð. Øèðêÿò èëê îëàðàã èñòåùñàë åòäèéè ìÿùñóëëàðûí òÿáëèüè, þëêÿäÿ âÿ þëêÿäÿí êÿíàðäà òàíûíìàñû, ðåêëàì èøëÿðè ö÷öí ìàðêåòèíý òÿøêèëàòûíû éàðàòìûøäûð. Áóíäàí ñîíðà ìÿùñóëëàðûí ðåêëàì ñèéàñÿòè, òåõíèêè äÿñòÿê, àéðû-àéðû äþâëÿò ãóðóìëàðû, î úöìëÿäÿí Àçÿðáàéúàí Èíøààò Ìåìàðëûã Åëìè Òÿäãèãàò Èíñòèòóòó èëÿ ÿìÿêäàøëûã ÿëàãÿëÿðè ãóðóëìóøäóð. Àðäûíúà èñòåùñàë îëóíàí ýèïñêàðòîí ëþâùÿëÿðè âÿ ïðîôèëëÿð öçðÿ íîðìàòèâ ñÿíÿäëÿð ùàçûðëàéàí øèðêÿò Òèêèíòèäÿ Òÿùëöêÿñèçëèéÿ Íÿçàðÿò Äþâëÿò Àýåíòëèéè, åëÿúÿ äÿ èíøààò ñòàíäàðòëàðû öçðÿ Àëìàíèéàíûí áèð íå÷ÿ èíñòèòóòó èëÿ ñÿìÿðÿëè ÿìÿêäàøëûüà áàøëàìûøäûð êè, áó äà èñòåùñàë îëóíàí èíøààò ìÿùñóëëàðûíûí äöí-

Ý

ÿíúëÿð âÿ Èäìàí Íàçèðëèéè, Êè÷èê âÿ Îðòà Áèçíåñèí Èíêèøàôû Àýåíòëèéè âÿ Ýÿíúëÿð Ôîíäóíóí áèðýÿ òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ Òîâóçäà Ýÿíú ñàùèáêàðëàðûí ÛÛÛ ôîðóìó êå÷èðèëìèøäèð. Ôîðóìà þëêÿíèí ìöõòÿëèô ðàéîíëàðûíäàí ñàùèáêàðëûãëà ìÿøüóë îëàí 100-äÿí ÷îõ ýÿíú ãàòûëìûøäûð. Ìÿãñÿäè ýÿíúëÿð àðàñûíäà ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíèí òÿøâèãè, ìþâúóä äþâëÿò äÿñòÿéè ìåõàíèçìëÿðè áàðÿäÿ îíëàðûí ìÿëóìàòëàíäûðûëìàñû, éåíè èìêàíëàð âÿ ÷àüûðûøëàð áàðÿäÿ ôèêèð âÿ òÿêëèôëÿðèíèí þéðÿíèëìÿñè îëàí ôîðóìäà äþâëÿò ãóðóìëàðûíûí, ýÿíúëÿð ñàùÿñèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí èúòèìàè òÿøêèëàòëàðûí íöìàéÿí-

"Ùÿéàò" ÷þðÿê çàâîäóíäà äà éåíè àâàäàíëûãëàðûí ãóðàøäûðûëìàñûíûí éåêóíëàøìàñûíà ÷îõ ãàëìàéûá. Úàðè èëäÿ ðàéîíóí Îñàêö÷ÿ êÿíäèíäÿ "Áåòà" øèðêÿòè, Èñòèñó ãÿñÿáÿñèíäÿ "Éàøûë ×àé" ôåðìåð òÿñÿððöôàòû, Ùàôòîíè ãÿñÿáÿñèíäÿ, Âèëâàí âÿ Õàíáóëàí êÿíäëÿðèíäÿ ôåðìåð âÿ àèëÿ òÿñÿððöôàòëàðû òÿðÿôèíäÿí éåíè, äàùà ìÿùñóëäàð ÷àé ïëàíòàñèéàëàðû ñàëûíìûø, "Áåòà" øèðêÿòè òÿðÿôèíäÿí òèíý÷èëèê òÿñÿððöôàòû éàðàäûëìûøäûð. Ñþç äöøìöøêÿí, áèëäèðÿê êè, ùàçûðäà ðàéîí öçðÿ 567,3 ùåêòàð ÷àé ïëàíòàñèéàñû ìþâúóääóð. Ùÿìèí ïëàíòàñèéàëàðäàí 230 òîíäàí ÷îõ éàøûë ÷àé éàðïàüû éûüûëìûøäûð. Ñèòðóñ áàüëàðûíûí ùÿúìè èñÿ 1967,8 ùåêòàðäûð âÿ áàüëàðäà éûüûì äàâàì åäèð. Êîììóíàë õèäìÿòëÿðÿ ýÿëäèêäÿ, úàðè èëèí þòÿí äþâðöíäÿ ðàéîí ÿðàçèñèíäÿ 920 ïàãîíìåòð éåíè ãàç õÿòòè ÷ÿêèëìèø, èñòèñìàð ìöääÿòèíè áàøà âóðàí ñàéüàúëàð, ãàçòÿíçèìëÿéèúèëÿð éåíèëÿøäèðèëìèøäèð. Ùàçûðäà ðàéîíäà 47,5 ìèí íÿôÿðäÿí ÷îõ àáîíåíò òÿáèè ãàçäàí èñòèôàäÿ åäèð. Ùÿì÷èíèí úàðè èë õåéëè ñàéäà ÿùàëè àáîíåíòèíÿ ñó âÿ êàíàëèçàñèéà øÿáÿêÿñèíÿ ãîøóëìàã ö÷öí òåõíèêè øÿðò âåðèëìèøäèð. Ñåéðàí ÚÀÂÀÄÎÂ, "Àçÿðáàéúàí"

Ëåðèêäÿ äöíéàíûí ÿí êè÷èê õàë÷àñû òîõóíóá

öíéàäàêû áþùðàíëû âÿçèééÿòÿ áàõìàéàðàã, þëêÿìèçäÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðó èíêèøàôäàí ãàëìûð. Áó èñÿ î äåìÿêäèð êè, Àçÿðáàéúàí íåôòäÿí àñûëûëûüûíû àçàëòìàãëà éàíàøû, èõðàú ïîòåíñèàëûíû äà àðòûðûð, áàøãà ñþçëÿ äåñÿê, "Ìàäå èí Àçåðáàèæàí" áðåíäè ùÿì ÷åøèä, ùÿì äÿ úîüðàôèéà úÿùÿòäÿí ýåòäèêúÿ ýåíèøëÿíèð.

ñòàðàíûí ×àéîáà êÿíäèíäÿ Âÿòÿí ìöùàðèáÿñè èøòèðàê÷ûñû, ñàùèáêàð Öìöäâàð Ìÿììÿäîâóí òÿøÿááöñö âÿ øÿõñè âÿñàèòè ùåñàáûíà à÷ûã âÿ ãàïàëû ìèíè-ôóòáîë âÿ âîëåéáîë ìåéäàí÷àëàðû èíøà îëóíóá.

9

É

åíè òîõóíàí õàë÷àäà úÿìè 41 ñûðà, îíóí ùÿð áèð êâàäðàò ñàíòèìåòðèíäÿ èñÿ 311 èëìÿ âàð. Áóíóíëà ëåðèêëè õàë÷à÷û ùÿì äöíéà, ùÿì äÿ þç ðåêîðäóíó òÿçÿëÿéèá.

"Ýèëàí & Êíàóô" øèðêÿòèíèí ìÿùñóëëàðûíà õàðèúäÿ òÿëÿáàò ÷îõäóð éà ñòàíäàðòëàðûíà úàâàá âåðìÿñèíÿ èìêàí âåðìèøäèð. Éàëíûç áóíäàí ñîíðà êàäð ùàçûðëûüû àïàðûëìûø, àëè, îðòà âÿ èáòèäàè-ïåøÿ òÿùñèëè ìöÿññèñÿëÿðè èëÿ ôÿàë ÿìÿêäàøëûã ÿëàãÿëÿðè éàðàäûëìûøäûð. Î úöìëÿäÿí Àçÿðáàéúàí Ìåìàðëûã âÿ Èíøààò Óíèâåðñèòåòè èëÿ ÿìÿêäàøëûã ñàçèøè èìçàëàíìûø âÿ ùÿìèí óíèâåðñèòåòëÿ áèðëèêäÿ Êíàóô Òÿäðèñ-Ìÿñëÿùÿò Ìÿðêÿçè éàðàäûëìûøäûð. Ñîíðàëàðñà Åëì âÿ Òÿùñèë Íàçèðëèéèíèí äÿñòÿéè èëÿ Àçÿðáàéúàíäà èêè Êíàóô Ðåñóðñ Ìÿðêÿçè ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìûøäûð. Ùÿéàòà êå÷èðèëÿí áöòöí áó òÿäáèðëÿð ìöÿññèñÿäÿ èñòåùñàë îëóíàí ìÿùñóëëàðûí áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðà úàâàá âåðìÿñè èëÿ íÿòèúÿëÿíìèøäèð. ßñàñÿí ýèïñêàðòîí ëþâùÿëÿðè âÿ ïðîôèë èñòåùñàë åäÿí ìöÿññèñÿ èíäè äåìÿê îëàð êè, òàì ýöúö èëÿ èøëÿéèð.

192 íÿôÿðèí ÷àëûøäûüû ìöÿññèñÿ ìöàñèð òåõíîëîýèéà èëÿ òÿúùèç îëóíìóøäóð. Àëìàí ìöòÿõÿññèñëÿðèíèí ãóðàøäûðäûüû àâàäàíëûãëàðà åëÿ àëìàíëàðûí þçëÿðè õèäìÿò ýþñòÿðèð. Áóíäàí áàøãà, èø÷èëÿð òÿúðöáÿëÿðèíè àðòûðìàã ö÷öí Òöðêèéÿ, Óêðàéíà, Ðóñèéà âÿ Àçÿðáàéúàíäà ìöíòÿçÿì òÿëèìëÿð êå÷èðëÿð. Ãàáëàøäûðìà ìÿùñóëëàðû, î úöìëÿäÿí ïàëåò, êàëñèò âÿ äèýÿð ìÿùñóëëàð äà Àçÿðáàéúàíäà èñòåùñàë îëóíóð. Ùàçûðäà ìöÿññèñÿíèí ìÿùñóëëàðû ÌÄÁ âÿ áèð íåúÿ äèýÿð õàðèúè þëêÿéÿ èõðàú åäèëèð. Îíó äà ãåéä åäÿê êè, èñòåùñàëà áàøëàäûüû ýöíäÿí èíäèéÿäÿê "Ýèëàí & Êíàóô" çàâîäóíóí ìÿùñóëëàðû ùàããûíäà ìÿíôè ðÿé ñþéëÿíèëìÿìèøäèð. Ñàáèð ßËÈÉÅÂ, "Àçÿðáàéúàí"

Ðàéîíóí Ìîíèäèýàù êÿíä ñàêèíè, ìèíèàòöð õàë÷à óñòàñû Èëãàìÿò Ùàäèéåâ äöíéàäà ÿí êè÷èê þë÷öëÿðÿ ìàëèê õàë÷à òîõóéóá. Õàë÷àíûí öçÿðèíäÿ ãÿëÿáÿìèçèí ñèìâîëó îëàí "äÿìèð éóìðóã" øÿêëè ÿêñ îëóíóá. Î, ÿë èøèíè Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿ ìöçÿôôÿð îðäóìóçóí ÿëäÿ åòäèéè øàíëû çÿôÿðÿ ùÿñð åäèá: "Äÿìèð éóìðóã" õàë÷àñûíû áåø ýöí ÿðçèíäÿ òîõóéóá áèòèðìèøÿì. Áó õàë÷à íÿèíêè ìÿíèì òîõóäóüóì ìèíèàòöð õàë÷àëàð àðàñûíäà, ùÿòòà äöíéàäà ÿí êè÷èê þë÷öëö õàë÷àäûð. Åíè 1,8 ñàíòèìåòð, óçóíëóüó 2,2 ñàíòèìåòð, ãàëûíëûüû èñÿ 1 ìèëëèìåòðäèð. Õàë÷àíûí ùÿð êâàäðàò ñàíòèìåòðèíÿ 311 èëìÿ äöøöð. Þòÿí èë áóíäàí áèð àç áþéöê, Âÿòÿí ìöùàðèáÿñèíäÿ øÿùèä îëàí èýèäëÿðèí ÿçèç õàòèðÿñèíÿ "Õàðûáöëáöë" õàë÷àñû ùÿñð åòìèøäèì. Îíóí åíè 1,9 ñàíòèìåòð, óçóíëóüó èñÿ 2,1 ñàíòèìåòðäèð. Ùÿìèí õàë÷àäà úÿìè 33 ñûðà, ùÿð êâàäðàò ñàíòèìåòðèíäÿ 275 èëìÿ âàð. "Õàðûáöëáöë" õàë÷àñûíûí ãàëûíëûüû äà 1 ìèëëèìåòðäèð. Áåëÿëèêëÿ, ùÿì äöíéà ðåêîðäóíó, ùÿì äÿ þç ðåêîðäóìó òÿçÿëÿìèø îëäóì".

Ýÿíú ñàùèáêàðëàð Òîâóçà òîïëàøäûëàð äÿëÿðè âÿ ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàí, ùÿì÷èíèí áó ñàùÿéÿ ìàðàã ýþñòÿðÿí ýÿíúëÿð èøòèðàê åòìèøëÿð. ×ûõûøëàðäà áèëäèðèëìèøäèð êè, Ýÿíú ñàùèáêàðëàðûí ôîðóìëàðû ýÿíúëÿðèí ìÿøüóëëóã ïðîñåñèíÿ àêòèâ úÿëá îëóíìàñû, èíôðàñòðóêòóð ðåñóðñëàðûíäàí ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ, ýÿíúëÿð ö÷öí ìàëèééÿ ðåñóðñëàðûíà ÷ûõûø èìêàíëàðûíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíÿ äÿñòÿê îëàí ïëàòôîðìàéà ÷åâðèëìÿêäÿäèð. "Ýÿíú ñàùèáêàðëàðà äþâëÿò äÿñòÿéè: èìêàíëàð âÿ ÷àüûðûøëàð" ïàíåë ìöçàêèðÿëÿðèí ÿñàñ áàøëûüûäûð. Ìöçàêèðÿëÿðäÿ

Êè÷èê âÿ Îðòà Áèçíåñèí Èíêèøàôû Àýåíòëèéè, Äþâëÿò Ìÿøüóëëóã Àýåíòëèéè, Êÿíä Òÿñÿððöôàòû Íàçèðëèéè éàíûíäà Àãðàð Êðåäèò âÿ Èíêèøàô Àýåíòëèéè, Ñàùèáêàðëûüûí Èíêèøàôû Ôîíäó, Àèëÿ Áèçíåñèíÿ Àñàí Äÿñòÿê ïóáëèê ùöãóãè øÿõñè âÿ Äþâëÿò Âåðýè Õèäìÿòèíèí ìÿñóë ÿìÿêäàøëàðû þç ãóðóìëàðûíûí ýÿíú ñàùèáêàðëàðëà áàüëû ùÿéàòà êå÷èðäèéè èøëÿð âÿ ñàùèáêàðëàðà äþâëÿò äÿñòÿéè ìåõàíèçìëÿðè áàðÿäÿ èøòèðàê÷ûëàðëà áèðýÿ ìöçàêèðÿëÿð àïàðìûøëàð.

Äàùà ñîíðà ÒÅÄõ ôîðìàòûíäà "Ìàëèééÿ ñåêòîðóíóí ýÿëÿúÿéèíè òåõíîëîýèéà íåúÿ äÿéèøÿúÿê", "Ñàäÿ èäàðÿåòìÿ" ìþâçóñóíäà òÿãäèìàòëàð êå÷èðèëìèøäèð.

10

23 íîyabr 2022-úè èë

ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ

www.azerbaijan-nnews.az

Àðýåíòèíà øîêäàäûð

Ì

óíäèàëäà ÷åìïèîíëóüà ÿñàñ íàìèçÿäëÿðäÿí áèðè êèìè ýþñòÿðèëÿí Àðýåíòèíà éûüìàñû Ú ãðóïóíóí èëê òóðóíäà Ñÿóäèééÿ ßðÿáèñòàíû èëÿ ãàðøûëàøäû. Ìàò÷ ÿðÿáëÿðèí 2:1 ùåñàáëû ãÿëÿáÿñè èëÿ éåêóíëàøäû. Áåëÿëèêëÿ, ÷åìïèîíàòäà èëê ñåíñàñèéà ãåéäÿ àëûíäû. Ôóòáîëäà òàêòèêà, îéóí ïëàíû âÿ ñ. ÷îõ âàúèá ìÿñÿëÿëÿðäÿíäèð. Àíúàã ÿçìêàðëûã, ðóù éöêñÿêëèéè, ãÿëÿáÿ ãàçàíìàã èíàäêàðëûüû êîìàíäàëàðû ãàðøûëàøìàéà äàùà ôÿðãëè ìîòèâàñèéà åäèð. Äöíÿí ãàëèá ýÿëÿí ÿðÿáëÿðäÿ ìÿùç áóíóí øàùèäè îëäóã. Ìåéäàí÷àíûí áöòöí ôàçàëàðûíäà äàùà éàõøû òÿñèð áàüûøëàéàí Ñÿóäèééÿ ßðÿáèñòàíû ùåñàáäà èðÿëè ÷ûõäûãäàí ñîíðà òîïó ðÿãèáèíÿ âåðÿðÿê êîìàíäà øÿêëèíäÿ ìöäàôèÿ îëóíäó. Áîø çîíàëàðû ÷îõ éàõøû áàüëàäûëàð. Ìÿðêÿç âÿ úèíàù ìöäàôèÿ÷èëÿðè áèð-áèðèëÿðèíè ÷îõ éàõøû èäàðÿ åòäèëÿð.

Õöñóñèëÿ Àðýåíòèíàíûí ùöúóìëàðû çàìàíû ìöäàôèÿíèí àðõàñûíà àòäûüû þòöðìÿëÿðäÿ ãàïû÷û Ìÿùÿììÿä ÀëÎâàèñèí ìþùòÿøÿì ãóðòàðûøëàðû ìàò÷ûí äèããÿò÷ÿêÿí ìÿãàìëàðûíäàí áèðè èäè. Ìÿüëóá îëìàñûíà áàõìàéàðàã, Àðýåíòèíà þç ãðóïóíäà éåíÿ ôàâîðèòäèð. Àíúàã áóíäàí ñîíðàñû î ãÿäÿð äÿ àñàí îëìàéàúàã. Áó ãàðøûëàøìàäà äà ýþðäöê êè, êîìàíäà áöòöí çîíàëàðäà èñòÿíèëÿí ñÿâèééÿäÿ äåéèë. ×öíêè ÷åìïèîíëóã ö÷öí ùöúóìëà éàíàøû, ìöäàôèÿ âÿ éàðûììöäàôèÿ äÿ ÿùÿìèééÿòëèäèð. Úÿíóáè àìåðèêàëûëàðûí õöñóñÿí ìöäàôèÿ îëóíìàãäà ÷ÿòèíëèê ÷ÿêäèêëÿðèíèí øàùèäè îëäóã. Ãåéä åäÿê êè, áó, Ëèîíåë Ìåññèíèí ñîí ìóíäèàëû îëàúàã. Êàðéåðàñû ÿðçèíäÿ áöòöí ìöìêöí òèòóëëàðû ãàçàíìûø ñóïåð-óëäóçóí êîëëåêñèéàñûíäà éåýàíÿ ÷àòûøìàçëûã äöíéà êóáîêóäóð. Î, à÷ûãëàìàñûíäà 40 éàøûíà ãÿäÿð ôóòáîë îéíàìàã ôèêðèíäÿ îëìàäûüûíû äåéèá. Äåìÿëè, Ìåññè ö÷öí ñîí øàíñ Ãÿòÿð ìóíäèàëûäûð. Àììà áó íÿòèúÿäÿí ñîíðà îíóí àðçóñóíóí ýåð÷ÿêëÿøìÿñè ñóàë àëòûíäàäûð…

"Êîìàíäà óäóçàíäà ýöíàùêàð áàø ìÿøã÷è îëóð"

23 íîéàáð òÿãâèìè Ô ãðóïó: Å ãðóïó: Å ãðóïó: Ô ãðóïó:

Ú ãðóïó Àðýåíòèíà- Ñÿóäèééÿ ßðÿáèñòàíû

Èðàí ìèëëèñèíäÿ çÿäÿ øîêó

Ä ãðóïó Äàíèìàðêà-Òóíèñ

0 - 0

"Ä×-2022"íèí èëê òóðóíäà Èíýèëòÿðÿ èëÿ ìàò÷äà ñûðàäàí ÷ûõàí Èðàí ìèëëèñèíèí öçâö ßëèðçà Áåéðÿíâàíäûí äóðóìóíà àéäûíëûã ýÿëèá. Ãîë.àç õÿáÿð âåðèð êè, 30 éàøëû ãàïû÷û êÿëëÿ-áåéèí òðàâìàñû àëûá. Î, áó ñÿáÿáäÿí éûüìàíûí ìóíäèàëäàêû äèýÿð ìàò÷ëàðûíû áóðàõàúàã. Ãåéä åäÿê êè, ßëèðçà Áåéðÿíâàíä Èíýèëòÿðÿéÿ ãàðøû ýþðöøäÿ (6:2) êîìàíäà éîëäàøû èëÿ òîããóøàðàã çÿäÿëÿíèá. Áóðóí íàùèéÿñèíäÿí õÿñàðÿò àëàí ãîëêèïåð îéóíó äàâàì åòäèðÿ áèëìÿéèá âÿ 18-úè äÿãèãÿäÿ ìåéäàíû õÿðÿêäÿ òÿðê åäèá. Õàòûðëàäàã êè, Èðàí Á ãðóïóíäà Èíýèëòÿðÿ èëÿ éàíàøû, Óåëñ âÿ ÀÁØ-éÿ ãàðøû äà ìöáàðèçÿ àïàðûð.

Òàðèõèí ÿí áîë ãîëëó ãàðøûëàøìàëàðû Äöíéà ÷åìïèîíàòëàðû òàðèõèíäÿ ÿí ÷îõ ãîë âóðóëàí îéóíëàðûí ñèéàùûñû ìöÿééÿíëÿøèá. ÛÔÔÙÑ ìóíäèàëëàðäàêû ÿí ìÿùñóëäàð ìàò÷ëàðû à÷ûãëàéûá. "Ä×-2022"íèí ãðóï ìÿðùÿëÿñèíäÿ êå÷èðèëÿí Èíýèëòÿðÿ-Èðàí ýþðöøö òóðíèð òàðèõèíäÿ 6:2 ùåñàáû èëÿ íÿòèúÿëÿíÿí èëê ãàðøûëàøìà îëóá. Ãåéä åäÿê êè, äöíéà ÷åìïèîíàòû ìàò÷ûíäà âóðóëàí ÿí ÷îõ ãîë 12-äèð. Áó, 1954-úö èëäÿ Àâñòðèéà -Èñâå÷ðÿ (7:5) ãàðøûëàøìàñûíà òÿñàäöô åäèá.

64 èëëèê ùÿñðÿòÿ ñîí

Òàðèõ

Ìÿðùÿëÿ

26/06/1954

1/4 ôèíàë

Àâñòðèéà - Èñâå÷ðÿ - 7:5

12

05/06/1938

1/8 ôèíàë

Áðàçèëèéà - Ïîëøà - 6:5

11

20/06/1954

Ãðóï

Ìàúàðûñòàí - Àëìàíèéà - 8:3

11

14/06/1982

Ãðóï

Ìàúàðûñòàí - Ñàëâàäîð - 10:1

11

08/06/1958

Ãðóï

Ôðàíñà - Ïàðàãâàé - 7:3

10

19/07/1930

Ãðóï

Àðýåíòèíà - Ìåêñèêà - 6:3

9

17/06/1954

Ãðóï

Ìàúàðûñòàí - Úÿíóáè Êîðåéà - 9:0

9

23/06/1954

Ãðóï

Àëìàíèéà - Òöðêèéÿ - 7:2

9

28/06/1958

3-úöëöê îéóíó

Ôðàíñà - Àëìàíèéà - 6:3

9

27/05/1934

1/8 ôèíàë

Èòàëèéà - ÀÁØ - 7:1

8

"Ïîðòóãàëèéàíûí áþéöê ïîòåíñèàëû âàð, àììà áèç Ãàíà èëÿ îéóí ùàãäà äöøöíìÿëèéèê. ßí éàõøû êîìàíäà îëñàã, ôèíàëà êèìè éöêñÿëÿúÿéèê. ×åìïèîí êîìàíäà òóðíèðèí ÿí éàõøû êîìàíäàñû îëàúàã. Áèçäÿ ýÿíú âÿ éàõøû îéóí÷óëàð âàð. Áÿñ òóðíèðèí ôàâîðèòëÿðè êèìëÿðäèð? Áðàçèëèéà, Àðýåíòèíà, Ôðàíñà, Èñïàíèéà, Àëìàíèéà ÿí ÷îõ øàíñû îëàí êîìàíäàëàðäûð. Îíëàð àçàðêåøëÿðè äÿ äàõèë îëìàãëà éàõøû ýþðöíöðëÿð. Áóíóíëà áåëÿ, 2016-úû èëäÿ Ïîðòóãàëèéà àðòûã ýþñòÿðäè êè, áèç òÿÿúúöáëÿíäèðÿ âÿ þç îéóíóìóçó òÿòáèã åòìÿéÿ ãàäèðèê". Õàòûðëàäàã êè, Ïîðòóãàëèéà "Ä×-2022"äÿ Ãàíà, Úÿíóáè Êîðåéà âÿ Óðóãâàé ìèëëèëÿðè èëÿ åéíè ãðóïäà ìöáàðèçÿ àïàðàúàã.

12/06/1938

1/4 ôèíàë

Èñâå÷ - Êóáà - 8:0

8

02/07/1950

Ãðóï

Óðóãâàé - Áîëèâèéà - 8:0

8

09/07/1950

Ôèíàë ãðóïó

Áðàçèëèéà - Èñâå÷ - 7:1

8

17/06/1954

Ãðóï

Èíýèëòÿðÿ - Áåë÷èêà - 4:4

8

03/06/1962

Ãðóï

ÑÑÐÈ - Êîëóìáèéà - 4:4

8

23/07/1966

1/4 ôèíàë

Ïîðòóãàëèéà - Øèìàëè Êîðåéà - 5:3

8

01/06/2002

Ãðóï

Àëìàíèéà - Ñÿóäèééÿ ßðÿáèñòàíû - 8:0

8

Ùàçûðëàäû: Åë÷èí ÚßÔßÐÎÂ, “Àçÿðáàéúàí”

08/07/2014

Éàðûìôèíàë

Áðàçèëèéà - Àëìàíèéà - 1:7

8

21/11/2022

Ãðóï

Èíýèëòÿðÿ - Èðàí - 6:2

8

Óåëñ ìèëëèñè 64 èëäÿí ñîíðà äöíéà ÷åìïèîíàòûíäà ãîë âóðóá. Áóíà éûüìàíûí öçâö Ãàðåò Áåéë ìóíäèàëûí èëê òóðóíäà ÀÁØ-éÿ ãàðøû ìàò÷äà (1:1) èìçà àòûá. 33 éàøëû ùöúóì÷ó 82-úè äÿãèãÿäÿ ïåíàëòèíè äÿãèã éåðèíÿ éåòèðèá. Áó èñÿ Óåëñ éûüìàñûíûí 64 èë ñîíðà ìóíäèàëëàðäà èëê ãîëó îëóá. Êîìàíäà ñîíóíúó äÿôÿ 1958-úè èëäÿ Èñâå÷äÿ êå÷èðèëÿí äöíéà ÷åìïèîíàòûíäà ãîë âóðóá. Ãåéä åäÿê êè, Óåëñ ìèëëèñè Á ãðóïóíäà ÀÁØ-ëÿ éàíàøû, Èíýèëòÿðÿ âÿ Èðàíà ãàðøû äà ìöáàðèçÿ àïàðûð. Óåëñ íþâáÿòè îéóíóíó íîéàáðûí 25-è Èðàíà ãàðøû êå÷èðÿúÿê.

Áó ñþçëÿðè Íèäåðëàíä ìèëëèñèíèí áàø ìÿøã÷èñè Ëóè Âàí Ãàë "Ä×-2022"íèí èëê òóðóíäà Ñåíåãàëëà ýþðöøäÿí ñîíðà ìÿòáóàò êîíôðàíñûíäà äåéèá. Î, 2:0 ùåñàáëû ãÿëÿáÿíè áåëÿ øÿðù åäèá: "Èëê ãîëóìóçó âóðàí Êîäè Ãàêïî äà ãÿëÿáÿäÿ ìöùöì ðîë îéíàäû. Àììà ÷îõ éàõøû îéíàìàäûã. Ñîí ìÿøãäÿ áóíó ãàáàãúàäàí ýþðìöøäöì. ×îõ éàõøû ôîðìàäà äåéèëèê, äîüðóäóð. Íèäåðëàíä ìèëëèñè äàùà éàõøû îéíàéà áèëÿð. Ùèññ åòäèì êè, êîìàíäàäà ýÿðýèíëèê âàð. Íîïïåðòÿ ýÿëèíúÿ, î, ùÿëÿ äÿ áèçèì ÿñàñ ãàïû÷ûìûçäûð".

Õîðâàòèéà Éàïîíèéà Êîñòàðèêà Êàíàäà

0 - 0

Êîìàíäàñûíäàí ðàçû îëäóüóíó äåéÿí ìöòÿõÿññèñ áóðàõäûãëàðû èêè ãîëà ýþðÿ ìÿéóñëóüóíó ýèçëÿòìÿéèá: "Äöçöíö äåñÿì, áóíäàí áåçìèøÿì. ßëáÿòòÿ, ãÿëÿáÿ ãàçàíäûüûìûçà, éàõøû îéíàäûüûìûçà ýþðÿ ñåâèíìÿëèéèê. Ùàçûð ýþðöíöðäöê âÿ èíäèêè êèìè êîìàíäà îëìàã èñòÿéèðäèê. Îéóí÷óëàð ôàñèëÿëÿðèí ÷îõëóüóíà áàõìàéàðàã, éàõøû ÷ûõûø åòäèëÿð. Áèçèì ïðåññèíãèìèç âÿ ùÿðÿêÿòèìèç ÷îõ éàõøû èäè. Ñåâèíìÿëèéÿì, àììà ìàò÷ûí áó ìÿðùÿëÿñèíäÿ èêè ãîë áóðàõìàìàëûéûã. ÀÁØ-ëÿ ãàðøûëàøìàäà áèç çèðâÿäÿ îëìàëûéûã. Òóðíèðÿ éàõøû áàøëàäûã, àíúàã èíêèøàô åòìÿëèéèê. Îéóíà öìóìèëèêäÿ 24 äÿãèãÿ âàõò ÿëàâÿ åäèëäè. Áåëÿ âÿçèééÿòäÿ òàì êîíñåíòðàñèéàíû ñàõëàìàã ÷ÿòèíäèð. Éàâàø òåìïäÿ îéíàäûüûìûç çàìàí î ãÿäÿð äÿ òÿñèðëè îëìóðóã".

"Äåïàéû ìåéäàíà áóðàõäûãäàí ñîíðà ãîë âóðàúàüûìûçû ýþçëÿéèðäèì. Âÿ áåëÿ äÿ îëäó. Ìåìôèñ îéóíóí ýåäèøàòûíû äÿéèøäèðÿ áèëÿí ôóòáîë÷óäóð".

-

Ìåêñèêà-Ïîëøà

Ñàóòãåéò íÿäÿí íàðàçûäûð?

Ëóè Âàí Ãàë ãÿëÿáÿéÿ ðÿüìÿí îéóíäàí ðàçû äåéèë

Ìÿðàêåø Àëìàíèéà Èñïàíèéà Áåë÷èêà

1 - 2

Èíýèëòÿðÿ ìèëëèñèíèí áàø ìÿøã÷èñè Ãàðåò Ñàóòãåéò "Ä×-2022"íèí ãðóï ìÿðùÿëÿñèíèí èëê òóðóíäà Èðàíû ìÿüëóá åòäèêäÿí (6:2) ñîíðà ôèêèðëÿðèíè áèëäèðèá.

Ñåíåãàë ìèëëèñèíèí áàø ìÿøã÷èñè Àëèó Ñèññå "Ä×-2022"íèí èëê òóðóíäà Íèäåðëàíäà ìÿüëóá îëäóãëàðû ýþðöø (0:2) áàðÿäÿ äàíûøûá. Ìöòÿõÿññèñ ÿí àçû ùå÷-ùå÷ÿéÿ ëàéèã îëäóãëàðûíû äåéèá: "Éöêñÿê ñÿâèééÿëè ìàò÷ îëäó. Ùåñàá îéóíóí áöòöí ìàùèééÿòèíè ÿêñ åòäèðìèð. Áÿëè, ãîë âóðà áèëìÿäèê, àììà éàõøû øàíñëàðûìûç îëäó. Ãàðøûäàêû èêè ýþðöøäÿ øàíñëàðûìûçû ðåàëëàøäûðìàüà ÷àëûøàúàüûã. Áèç ÿñÿáèëÿøäèê. Ôóòáîë÷óëàð ìåéäàíäà ÷îõ åíåðæè èòèðäèëÿð, ÿí àçû ùå÷-ùå÷ÿéÿ ëàéèã èäèê. Áÿëêÿ äÿ ìÿí ýöíàùêàðàì. Êîìàíäà óäóçàíäà ýöíàùêàð áàø ìÿøã÷è îëóð. Ôóòáîëäà ñÿìÿðÿëèëèê âàúèáäèð, ãîë âóðìàñàí, ãàçàíìàçñàí. Áèç áóíóí öçÿðèíäÿ èøëÿéÿúÿéèê. Íèäåðëàíä öçÿðèíäÿ ãÿëÿáÿ áèçè äöçýöí éîëà ñàëà áèëÿðäè. Àììà áó áàø âåðìÿäè. Ìÿüëóáèééÿò áèçè ìîòèâàñèéà åäèð. Îéóíóìóç î ãÿäÿð äÿ ïèñ äåéèëäè, èíäè äàùà äà éàõøûëàøäûðìàã ëàçûìäûð". Ãåéä åäÿê êè, ìóíäèàëûí 2-úè òóðóíäà Ñåíåãàë åâ ñàùèáè Ãÿòÿðëÿ ãàðøûëàøàúàã. Ãàðøûëàøìà íîéàáðûí 25-äÿ áàø òóòìàëûäûð.

14:00 17:00 20:00 23:00

Ðîíàëäó þëêÿñèíè ôàâîðèò ùåñàá åòìèð Ïîðòóãàëèéà ìèëëèñèíèí ùöúóì÷óñó Êðèøòèàíî Ðîíàëäó "Ä×-2022"íèí ôàâîðèòëÿðèíè à÷ûãëàéûá. Èñïàíèéàíûí "Ìàðêà" íÿøðè õÿáÿð âåðèð êè, î, Ïîðòóãàëèéàíû ôàâîðèòëÿð ñûðàñûíäà ýþðìÿéèá:

Îéóí

Ãîë ñàéû

ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ 22 íîéàáð ßíâÿð Ïàøàíûí äîüóì ýöíö èäè Áàü÷àíûí îðòàñûíäà, ìóì éàíàð ñöôðÿñèíäÿ, Áó úàùàíäàí ýåäèøèì ìÿìëÿêÿò ñåâäàñûíäàí... Áèð òöðêöäÿí Úÿñóðëóã, èýèäëèê ßíâÿð áÿéèí àëíûíà éàçûëìûøäû. Áèð èë ñöðÿí Òðàáëóñ-Ãÿðá ìöùàðèáÿñèíèí àõûðëàðûíäà Áàëêàí ñàâàøûíûí áàøëàìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð Áåíãàçèäÿ îëàí òöðê çàáèòëÿðè êèìè î äà Èñòàíáóëà ÷àüðûëìûø âÿ ùÿìÿí áó ÷àüûðûøûí àðäûíúà éîëà ÷ûõìûøäû. Ñåâèìëè þâëàäûíû úÿáùÿäÿí-úÿáùÿéÿ éîëà ñàëàí àíàñû - ÿñëÿí Áàëêàí òöðêëÿðèíäÿí îëàí Àéøÿ Äèëàðà õàíûì áèð ÷îõëàðû êèìè äàâàéà ýþíäÿðäèéè îüëóíà ñàðûëûá àüëàéàí âÿ áóíóíëà áàëàñûíû ïÿðèøàí åäÿí àíàëàðûí ÿêñèíÿ îëàðàã úèéÿðïàðàñûíû áó ãîðõóëó ñÿôÿðÿ òöðê ãàäûíëàðûíà õàñ áèð ãöðóðëà âÿ ìÿòàíÿòëÿ óüóðëàìûøäû: "Ýåäèðñÿí... áó ñÿíèí þç ñå÷äèéèí éîëäóð, áó éîëäà øÿùèäëèê äÿ âàð, àììà âÿòÿíè ãîðóìàã äà ñÿíèí òÿê èýèä îüóëëàðà äöøÿð". Ñîíðà èñÿ îíäàí þçö èëÿ ýþòöðìÿéÿ øÿêèë èñòÿéÿí îüëóíà àðõàñûíà "Îüëóì, ßíâÿð, áàøëàäûüûí èøè áèòèðìÿäÿí äþíñÿí, ñöäöìö ñÿíÿ ùàëàë åòìÿðÿì…" éàçäûüû ôîòîñóíó âåðìèøäè. ßíâÿð Ïàøà äà àíàñûíûí òàïøûðäûüû êèìè åòìèøäè; äþíìÿìèøäè, áàøëàäûüû èø óüðóíäà àòäûüû ùÿð àääûìäà àíà þéöäö îíó èçëÿìèøäè, öðÿêäèðÿê âåðìèøäè, áîéíóíà áþéöê ìÿñóëèééÿò ãîéìóøäó. Îüóç èýèäëÿðè ñàéàã - "Âÿòÿí ùàããû - àíà ùàããû" äåéèá éîëà ÷ûõìûøäû... Éîë èñÿ äàâàì åäèðäè. ßáÿñ éåðÿ äåìÿéèáëÿð, þìöð áèòÿð, éîë áèòìÿç... "Ìÿìëÿêÿò úàíûìûç, ÿðìàüàí ãàíûìûç" - ßíâÿð Ïàøàíûí àìàëû, äþéöø øöàðû èäè. Ýåòäèéè ùÿð éåðäÿ, åëÿ Òöðêöñòàíäà äà îíà "Úÿáùÿäÿ ìèòðàëéîç àéíà êèìè ïàðëàéûð, Òöðêöñòàí òöðêëÿðè áàéðàã à÷ìûø, ñÿíè ýþçëÿéèð!" úîøãóñóéëà ãóúàã à÷ìûøäûëàð… Ãûñà âàõò ÿðçèíäÿ áó òîðïàãëàðäà äà î, Òöðêöñòàí, Áàøãûðäûñòàí, Ãàçàõûñòàí íöìàéÿíäÿëÿðè èëÿ ýþðöøöá ìÿñëÿùÿòëÿøìèøäè, ýÿëÿúÿéèí ìÿøùóð òöðêîëîãó, ýÿíú ÿñýÿð áàøãûðä ßùìÿä Çÿêè Âÿëèäè Òîüàíëà òàíûø îëìóøäó. Òåçëèêëÿ ÿòðàôûíà áåø ìèíÿ ãÿäÿð ôÿäàèëÿð îðäóñó òîïëàíìûøäû. Àíúàã ÿíÿíÿâè õÿéàíÿòëÿð, "éåðè, âóð, ñÿíèíëÿéèê" äåéèá àðõàäàí ãà÷ìàëàð áó éåðëÿðäÿ äÿ àääûì-àääûì èçëÿìèøäè îíó… Áó, îíóí òàëåéè èäè. Àüðûëû, òÿÿññöô äîüóðàí, åéíè çàìàíäà ãà÷ûëìàç ãÿçàâö-ãÿäÿð… Ùÿð äÿôÿñèíäÿ äÿ þçöíöí éåð öçöíäÿêè ìÿíÿâè èñòèíàäýàùû êèìè Íàúèéÿñèíÿ ñÿñëÿíèðäè: "Ìÿíÿ äóà åò, ùÿì äÿ ÷îõ äóà åò, ñÿíèí äóàíà, àëãûøûíà ÷îõ åùòèéàúûì âàð. Ìÿíè óíóòìà…" …Äþéöø ìåéäàíûíäà èëê õÿéàíÿò àúûñûíû îíà Ñàðûãàìûø ôàúèÿñèíäÿí ÿââÿë 3-úö îðäó êîìàíäàíû Ùàôèç Ùàããû Ïàøà éàøàòìûøäû. Áó õÿéàíÿòèí òÿìÿëèíäÿ ÷îõ ýÿíú îëìàñûíà áàõìàéàðàã ùÿðá ñàùÿñèíäÿ óëäóç êèìè ïàðëàéàí ßíâÿð Ïàøàéà ãàðøû îëàí ãûñãàíúëûã, áó ýÿíú, àììà áàúàðûãëû çàáèòèí, ñóëòàí êöðÿêÿíèíèí óüóðëàðûíà ïàõûëëûã ùèññè äàéàíûðäû. Ðÿãèáëÿðè áó ýÿíú ãÿùðÿìàíû äàùà áþéöê çÿôÿðÿ âÿ øþùðÿòÿ ýþòöðÿúÿê ãÿëÿáÿëÿðè ùÿçì åäÿ áèëìèðäèëÿð, ãûñãàíûðäûëàð. Ùÿð âÿúùëÿ áó óüóðëàðûí ãàðøûñûíû àëìàüà ãÿðàðëû èäèëÿð. Äîüðóäóð, äþéöøöí èëê ìÿðùÿëÿñèíäÿ 3-úö îðäó êîìàíäàíû àëáàé (ïîëêîâíèê-ðåä.) Ùàôèç Ùàããû Ïàøà ðóñëàðû ñûõûøäûðàðàã ýåðè ÷ÿêèëìÿéÿ, à÷ûã-à÷ûüûíà ãà÷ìàüà ìÿúáóð åòìèøäè. Àíúàã î, óüóðñóçëóüà äö÷àð îëóá, úàíûíû ýþòöðöá ãà÷àí ðóñ ÿñýÿðëÿðèíè òÿãèá åòìÿê ÿâÿçèíÿ áàø÷ûëûã åòäèéè ùèññÿíè äþéöø ìåéäàíûíäàí îí áåø êèëîìåòð ýåðè ÷ÿêìèøäè. ßíâÿð Ïàøà èíäèíèí þçöíäÿ äÿ Ùàôèç Ùàããû Ïàøàíûí áó ìöÿììàëû ùÿðÿêÿòèíèí ùàíñû ñÿáÿá öçöíäÿí áàø âåðäèéèíè ùå÷ úöð àíëàéà áèëìèð, äàùà äîüðóñó, áóíóí áèð õÿéàíÿò îëäóüóíó äöøöíìÿéÿ þçöíö èíàíäûðà áèëìèðäè. ßçìè ãûðûëìûø, ïÿðÿí-ïÿðÿí äöøìöø äöøìÿí îðäóñóíó òÿãèá åäèá íÿôÿñèíè êÿñìÿê ÿâÿçèíÿ ÿìèí-àðõàéûí øÿêèëäÿ áèð ãÿäÿð ýåðè ÷ÿêèëèá, ãàðøû òÿðÿôèí éåíèäÿí òîïàðëàíìàñûíà èìêàí âåðìÿê, áóíóíëà äà Ñàðûãàìûø ôàúèÿñèíÿ çÿìèí éàðàòìàã êèìè ìÿñóëèééÿòñèçëèéÿ Ùàôèç Ùàããû Ïàøà êèìè áèðè òÿêáàøûíà ãîë ãîéà áèëìÿçäè. Þçöíö êþìÿéÿ éåòèðìÿëè îëàí åùòèéàò ãöââÿëÿðèí ùå÷ áèð ñÿáÿá îëìàäàí ëÿíýèìÿñè íÿ èëÿ áàüëûéäû? Ìþâãå âÿ øþùðÿò õÿñòÿëèéèíäÿí ãàéíàãëàíàí äÿùøÿòëè ãûñãàíúëûã áÿëàñû íÿ èäè? Ùàíñûñà ýþçÿýþðöíìÿç ÿë ýèçëèíúÿ èøëÿìÿêäÿ, äþéöøÿí ÿñýÿðëÿð àðàñûíäà ðóù äöøêöíëöéöíÿ ñÿáÿá îëàúàã òîõóìëàð ñÿïìÿêäÿéäè… Ñàðûãàìûø ôàúèÿñèíèí øàùèäè îëàí ðóñ îðäó ýåíåðàëû Ëèíåâè÷ Ëåâ Ïåòðîâè÷èí Ìîñêâàéà äÿùøÿò è÷èíäÿ éîëëàäûüû òåëåãðàìäàêû úöìëÿëÿðè òàðèõèí ãàíëû éàääàøûíäà éåíÿ òöðê úÿñóðëóüó, ôÿäàêàðëûüû, ñîí íÿôÿñèíÿ ãÿäÿð âóðóøìàüûí íÿ îëäóüó áàðÿäÿêè ðÿéëÿðè ìþùöðëÿéÿúÿêäè: "Òöðêëÿðè òÿñëèì àëà áèëìÿäèì, ÷öíêè ÿñèð àëûíàñû ùå÷ êèìñÿ éîõäóð. Îíëàð áèçäÿí ÿââÿë þç Àëëàùëàðûíà òÿñëèì îëìóøäóëàð". Áó äÿùøÿòè Ùàôèç Ùàããû Ïàøà èñÿ ßíâÿð Ïàøàéà éîëëàäûüû òåëåãðàìäà áåëÿ èôàäÿ åòìèøäè: "Áèòäè, Ïàøàì, îðäóìóçóí êöëëèñè ìÿùâ îëäó!.." Þç þìðö äÿ áàøëàäûãëàðû áþéöê èøëÿð êèìè éàðûì÷ûã ãàëàí Ùàôèç Ùàããû Ïàøàíûí þëöìöíäÿí ñîíðà ýöíäÿëèéèíäÿêè ïåøìàíëûã åòèðàôëàðû, ìÿéóñëóüó, áèð íþâ òþâáÿñè ýöí öçöíÿ ÷ûõàúàãäû. 1915-úè èë, éàíâàðûí 6-äà éàçäûüû ñÿòèðëÿð îíóí ðóù ùàëûíû äà, ùèññ åòäèéè öçöíòöíö, ìÿéóñëóüó äÿ þçöíäÿ åùòèâà åäèðäè. Àíúàã àïõàäàí àòûëàí äàø òîïóüà äÿéÿð… "6 éàíâàð 1915: Õÿñòÿëÿðèí éåìÿêëÿðè âÿ ùàëû ùå÷ úöð äöçÿëìèð. Áó ýöí éåíÿ áèð ÷îõ èíñàíû äþéäöì âÿ çÿíí åäèðÿì êè, "àðòûã äöçÿëèð" äåéÿðêÿí éåíÿ áèð ôÿëàêÿò ãàðøûñûíäà ãàëäûì: Éàðàëû âÿ õÿñòÿëÿð ö÷öí àéðûëìûø áàðàêëàðûí éàíûíäà áèð õÿñòÿ òèòðÿê àéàãëàðû èëÿ ÿñÿ-ÿñÿ ÿëèíäÿêè ñó ãàáûíû äîëäóðìàüà ýåäèðäè. "Ùàðà ýåäèðñÿí" äåéÿ ñîðóøäóì. "Ñó ýÿòèðìÿéÿ", - äåäè. Ñîíðà äà òÿëÿñèê ÿëàâÿ åòäè: "Íÿ åäèì, ÿôÿíäèì, ïóëëà ñàòûðëàð ñóéó. Ìÿíèì äÿ ïóëóì éîõäó!" - Êèì ñàòûð? - Ãàïû÷û. - Ùàéäû, ýþñòÿð ýþðöì. Éåðèäè. Çàâàëëû ìåéèò êèìè. ßëëè ìåòðëèê ìÿñàôÿíè áåø äÿãèãÿéÿ ýöúëÿ ãÿò åòäè. Õÿñòÿõàíà äåéèëÿí òþâëÿéÿ ýèðäèê. Éåíÿ èêè þëö âàðäû. È÷ÿðèäÿ áèð òÿëàø! Òÿê

23 íîyabr 2022-úè èë

www.azerbaijan-nnews.az

ñó äåéèë, ÷þðÿê äÿ ñàòûëûðäû. Èðè áÿäÿíëè áèð ÷àâóø ÷þðÿéè ïóëëà ñàòûðäû. Þëöìúöë ùàëà äöøöíúÿéÿ ãÿäÿð îíó äþéäöì. Äàøëà áàøûíû ÿçäèì. Ãà÷ìàüà áàøëàäû. Éàíûìäàêûëàð ùÿðèôè éàõàëàäûëàð. Õÿñòÿëÿðÿ áàõàí íÿçàðÿò÷èíè äÿ áÿðáàä ùàëà ñàëäûì. Îôô, ùÿëÿ ìöùàúèðëÿðèí ñÿôàëÿòè… Àüëàéàí, ÿëè-àéàüû äîíìóø óøàãëàð, èõòèéàð ãîúàëàð, ãàäûíëàð… Éà Ðÿááèì! Ìÿí áó ñÿôàëÿòÿ ñÿáÿá îëäóì! Ìÿí áó çÿôÿðè òàì ãàçàíìàã ö÷öí, áó ùÿðáäÿ ãàëèá ýÿëìÿê ö÷öí ÷àëûøäûì. Îëñóí! Áó ôÿëàêÿòëÿðè éîõ åòìÿéÿ ÷àëûøàúàüàì âÿ ÿëáÿòòÿ, áóíà ìöâÿôôÿã îëàúàüàì!" äåéÿ àíä è÷äèì". Àíúàã äåäèéè êèìè îëìàäû. Áó ñÿôàëÿòè àðàäàí ãàëäûðìàüà ìöâÿôôÿã îëà áèëìÿäè Ùàôèç Ùàããû Ïàøà… Ñàðûãàìûø ñàâàøûíäàí ÿââÿë ßíâÿð Ïàøà þç ìöÿëëèìè, áþëýÿ êîìàíäàíû Ùÿñÿí Èççÿò Ïàøà èëÿ ýþðöøöá ÿñýÿðëÿðèí äóðóìóéëà ìàðàãëàíìûøäû. Äöíéàýþðìöø áþëýÿ êîìàíäàíû ùàâàëàðûí íàìöíàñèá îëìàñû ñÿáÿáèíäÿí åùòèéàòëû îëìàüû ìÿñëÿùÿò áèëìèøäè. "Ýþçëÿéÿê" äåìèøäè. Áó, ßíâÿð Ïàøàíûí áèð áþëýÿ êîìàíäàíûíäàí ýþçëÿìÿäèéè úàâàá èäè. Î áóíó åøèòìÿê áåëÿ èñòÿìèðäè… Ãåéçëÿíìèøäè. Èíäèéÿúÿí äÿðèí ñàéüû áÿñëÿäèéè êå÷ìèø ìöÿëëèìèíè îðäóäàí óçàãëàøäûðìàüà äÿðùàë ãÿðàð âåðìèø, îíà "ÿýÿð ìöÿëëèìèì îëìàñàéäûí, ñÿíèíëÿ áàøãà úöð äàâðàíàðäûì" - äåìèøäè… Ùàãëûéäûìû? Íÿ åòìÿëè, äþíìÿç âÿ ãûçüûí áèð ñàâàø÷ûíûí ùÿëëåäèúè áèð ìÿãàìäà, ùå÷ ýþçëÿìÿäèéè ùàëäà òÿúðöáÿëè áèð êîìàíäàíûí äèëèíäÿí ÿñýÿðèí äþéöø ÿçìèíÿ õÿëÿë ýÿòèðÿ áèëÿúÿê áèð úàâàáû åøèòìÿñèíèí ãàðøûëûüû éÿãèí åëÿ áåëÿ äÿ îëìàëûéäû… Ùàãñûç èäèìè? Áÿëêÿ ìöÿëëèìè "ùàâàëàðûí íàìöíàñèá îëìàñû" ãÿíàÿòèíèí ïÿðäÿñè àëòûíäà ÿñëèíäÿ îíà àðõà úÿáùÿíèí ìàðàã ÷åâðÿñèíäÿ éàøàíàí ùàäèñÿëÿðèí ýåð÷ÿéèíè àíëàòìàã èñòÿìèøäè? Áöòöí ùàëëàðäà þç ãÿ-

éÿí ãàëìàìàëûäûð. Áóíóí ö÷öí îðäóäà õöñóñè õÿòòèúÿäèä ñèñòåìëè ÿëèôáà òÿòáèã îëóíìàñûíû èñòÿéèðÿì. Ãûñàúà äåñÿê, ÿíâÿðèééÿ éàçûñû. Áó éàçûíû îíà ýþðÿ òÿòáèã åòìÿê âàúèáäèð êè, Îñìàíëû éàçûñû ñàäÿëÿøñèí, ùÿð áèð çàáèò âÿ ÿñýÿð îõóìàüû, éàçìàüû áèëñèí. ßíâÿðèééÿ éàçûñûíäà îõóíóø ðàùàò îëàúàã, ùÿðôëÿð áèð-áèðèíÿ áèðëÿøìÿéÿúÿê, àéðûëûãäà éàçûëàðàã äàùà àñàí îõóíàúàã, ñàèòëÿð äÿ ýþñòÿðèëÿúÿê. Áó éàçû ñèñòåìè îòóç áåø ñàìèò âÿ îí ñàèòäÿí èáàðÿò îëàúàã. Áóíóíëà áàüëû ÿëèôáà êèòàáû ùàçûðëàìàüû äà äöøöíöðÿì... Ñÿäðÿçÿì Ñàèò Ùàëèì Ïàøà øþâãëÿ äàíûøàí ßíâÿð Ïàøàíû òÿìêèíëÿ, ñþçöíö êÿñìÿäÿí äèíëÿìèø, áó äÿëèãàíëû âÿ ùÿâÿñëè ýÿíúèí ùÿìèí âàõò áÿçèëÿðèíÿ õöëéà êèìè ýÿëÿí áó àðçóëàðû ðåàëëàøäûðàúàüûíà, Îñìàíëû îðäóñóíóí èíêèøàôûíà òþùôÿëÿð âåðÿúÿéèíÿ èíàíìûøäû. ßíâÿð Ïàøà äà þç íþâáÿñèíäÿ áöòöí áóíëàðû åëÿìÿê èãòèäàðûíäà îëäóüóíó ÿìÿëëÿðè èëÿ ñöáóò åëÿìèøäè. Äåäèêëÿðè ñþçäÿ ãàëìàìûøäû, ÷îõóíó ùÿéàòà êå÷èðìèøäè. Äîüðóäóð, áÿçè ìÿãàìëàð òÿíãèäëÿ äÿ ãàðøûëàíìûø, äàùà éàõøû âàðèàíòëàð àëòåðíàòèâ êèìè ýþñòÿðèëìèøäè. Úèääè ôèêèð àéðûëûãëàðû îëñà äà, ìÿìëÿêÿòèí õåéðè ö÷öí, Âÿòÿí íàìèíÿ úàíûíû äà âåðìÿéÿ ùàçûð îëàí Ìóñòàôà Êàìàë Ïàøà ÿíâÿðèééÿ éàçûñû èëÿ áàüëû 1918-úè èëäÿ þç ôèêèðëÿðèíè áåëÿ áèëäèðìèøäè: "Áó èø éàõøû íèééÿòëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ ðÿüìÿí, éàðûìéàìàëàã âÿ çàìàíñûç åäèëèá. Ñàâàø çàìàíû ùÿðôëÿðëÿ ìÿøüóë îëìàã âàõòûäûð? Íÿ ö÷öí? Õÿáÿðëÿøìÿíè àñàíëàøäûðìàã ö÷öí? Áó ñèñòåì õÿáÿðëÿøìÿíè êå÷ìèø ñèñòåìÿ ýþðÿ äàùà éàâàø âÿ äàùà ÷ÿòèí åäèá. Ñöðÿòèí þíÿì äàøûäûüû áèð âàõòäà èøëÿðè ëÿíýèäÿí âÿ èíñàíëàðû ÷àøäûðàí áó ñû÷ðàéûøûí öñòöíëöéö íÿäèð? Ôÿãÿò, ìàäàì áèð èøÿ áàøëàäûíûç, áóíó äîüðó-äöðöñò åäÿúÿê úÿñàðÿòè ýþñòÿðèí..."

ßÍÂßÐ ÏÀØÀ (ðîìàíäàí áèð ïàð÷à) ðàðûíäà ãÿòè, äþíìÿç, èíàäêàð îëàí ßíâÿð Ïàøà áÿëêÿ î ìÿøùóð ôàúèÿäÿí þíúÿ äöíéàýþðìöø ìöÿëëèìèíèí àíëàòìàã èñòÿäèêëÿðèíèí ìàùèééÿòèíÿ åëÿ äÿ äèããÿò éåòèðìÿìèøäè? …Ùàëáóêè þíúÿëÿð ùÿð øåé î ãÿäÿð éàõøû âÿ öìèä äîëó úîøãóíëóãëà áàøëàìûøäû êè… Ëàï àç ãàëìûøäû. Ýöíëÿðè ñàéûðäû. Éàõûí ýöíëÿðèí áèðèíäÿ îíóí ùÿðáè íàçèð òÿéèí îëóíìàñû ìÿñÿëÿñè ùÿëë îëóíàúàãäû. Òÿêúÿ Òÿëÿò áÿéèí ðàçûëûã âåðìÿñè áÿñ åäÿðäè. Àììà Òÿëÿò áÿéèí áó ìþâçóäà ùÿðÿêÿòñèçëèéè ýåò-ýåäÿ äàùà ÷îõ ùèññ îëóíìàãäàéäû. Áó õöñóñäà Éàãóá Úÿìèëëÿ áÿðàáÿð éàíûíà ýåäÿí äîñòëàðûíà áåëÿ õîø öç ýþñòÿðìÿìèøäè. Àììà áó, îíóí äÿôîëóíìàç èñòÿéè èäè. Íÿéèí áàùàñûíà îëóðñà-îëñóí, áó èñòÿéÿ ÷àòìàëûéäû; èëëÿð áîéó ãÿëáèíäÿ éåíè îðäó ãóðóúóëóüó èñëàùàòû êå÷èðìÿéèí ïëàíëàðûíû ãóðìóøäó. Áó ñàùÿäÿ áàø àëûá ýåäÿí ùÿðú-ìÿðúëèéèí øàùèäè èäè. Áó ýåäèøàò äÿéèøìÿëèéäè, þçö äÿ Ùöððèééÿò Ãÿùðÿìàíû ßíâÿð áÿéèí áàø÷ûëûüû èëÿ. Äóðìàã, âàõò èòèðìÿê çàìàíû äåéèëäè. Ãÿðàðûíäà ãÿòè èäè. Ñÿäðÿçÿì Ñàèò Ïàøàíûí êàáèíåòèíèí ãàïûñûíû äà áó ãÿðàðëû ãÿòèééÿòè èëÿ à÷ìûø, èñòÿéèíè àéäûí øÿêèëäÿ, áèðáàøà äèëÿ ýÿòèðìèøäè: - Èñòÿéèì ùÿðáè íàçèð îëìàãäûð… Ñèçäÿí õàùèø åäèðÿì, èìêàí äàõèëèíäÿ åëÿ áó ýöí, éóáàíìàäàí èñòÿéèìè íÿçÿðÿ àëûá ãÿðàð âåðèí. Ñÿäðÿçÿì Ñàèò Ùàëèì Ïàøà èëê áàõûøäà îíóí áó ãÿòèééÿòèíÿ ÷îõ ùåéðÿòëÿíìèøäè. ßíâÿð Ïàøà èñÿ òÿêèäëÿ òÿêðàðëàìûøäû: - Áó ãÿðàð ìÿíèì ö÷öí ÷îõ ìöùöìäöð. Âÿòÿíè äöøäöéö äóðóìäàí ãóðòàðàúàã, éóðäóí êåøèê÷èñè îëàúàã, îðäóíó íèçàìà ýÿòèðÿúÿê, òóòäóüóíó ãîïàðûá àòà áèëÿúÿê øÿõñèééÿòëÿð îðäóäà îëìàëûäûð. Ùÿéàòà êå÷èðäèéè èøëÿðäÿ ãÿòèééÿòñèçëèê ýþñòÿðÿí êîìàíäèðëÿðèí âÿòÿíè, îðäóíó íÿ ùàëà ñàëäûãëàðûíû êå÷ÿí Áàëêàí ñàâàøûíäà ùàìûìûç ýþðìöøöê, ñÿäðÿçÿì ùÿçðÿòëÿðè! ßíâÿð Ïàøà åëÿ èëê ýþðöøäÿí ñÿäðÿçÿì Ñàèò Ùàëèì Ïàøàíûí îíà áÿñëÿäèéè õöñóñè ðÿüáÿòèí øàùèäè îëìóøäó. Ñÿäðÿçÿì ßíâÿð Ïàøàéà ÷îõ ýöâÿíèðäè, ùÿð çàìàí îíà åòèáàð åäÿ áèëÿúÿéèíÿ ÿìèí èäè. Áåëÿ îëìàñàéäû, ùÿìèí ýþðöøäÿí ãûñà ìöääÿò ñîíðà - 1914-úö èëäÿ, ßíâÿð Ïàøàíûí úÿìè îòóç ö÷ éàøû îëàíäà áþéöê åòèìàä ýþñòÿðèá îíó Îñìàíëû Èìïåðàòîðëóüóíóí ùÿðá íàçèðè òÿéèí åäÿðäèìè? Ýÿíú ßíâÿð Ïàøà äà áó åòèìàäû äîüðóëòìàã ö÷öí âÿçèôÿéÿ òÿéèí îëóíàí ýöíäÿí èìïåðàòîðëóüóí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí ÿëèíäÿí ýÿëÿíè ÿñèðýÿìÿìèøäè. Îíäà áó òÿéèíàòäàí íàðàçû ãàëàíëàð äà àç äåéèëäè. Áÿçèëÿðè öçöíÿ ýöëöá àðõàñûíúà ôèòíÿëÿð òþðÿòìÿéÿ ÷àëûøûð, áÿçèëÿðè èñÿ à÷ûã-àøêàð þç õèñëÿòëÿðèíè áÿëëè åäèð, äöøìÿí÷èëèê ìþâãåéèíäÿ îëäóãëàðûíû ýèçëÿòìèðäèëÿð. ßíâÿð Ïàøà áöòöí áóíëàðà ôèêèð âåðìÿäÿí èìïåðàòîðëóüóí ùÿðá ñàùÿñèíäÿ éåíèëèêëÿð åëÿìÿéÿ ñÿé ýþñòÿðèðäè. Îñìàíëû îðäóñóíäà Ôðàíñà ìîäåëèíèí éåðèíÿ Àëìàíèéà ìîäåëèíèí òÿòáèãè ö÷öí íÿ ãÿäÿð çÿùìÿòëÿð ÷ÿêäèéèíè ñîíðàëàð äà õàòûðëàéûðäû. Áóíà ãàðøû ÷ûõàíëàð äà âàðäû, áó àääûìûí ñÿùâ îëäóüóíó èñðàðëà òÿêðàð åäÿíëÿð äÿ. Àíúàã ßíâÿð Ïàøà èíàíäûüû éîëäàí ýåðè ÷ÿêèëÿí äåéèëäè. Äîüðó áèëäèéè, ìÿìëÿêÿòèí èíêèøàôû ö÷öí ôàéäàëû ùåñàá åòäèéè èøëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèðäè. Ùÿðáèééÿ íàçèðè òÿéèí îëóíäóüó èëê âàõòëàðäà ñÿäðÿçÿì Ñàèò Ïàøà èëÿ ìöêàëèìÿñèíè, îíóí ñóàëëàðûíà ÿìèíëèêëÿ âåðäèéè úàâàáëàðû ñþçáÿñþç õàòûðëàéûðäû: - Ùþðìÿòëè ñÿäðÿçÿì úÿíàáëàðû, îðäóäà ýÿíúëÿøìÿ ÷îõ âàúèáäèð. Äöøöíöðÿì êè, Àëìàíèéàäà òÿùñèë àëàí úàâàí ùÿðá÷èëÿðè îðäóäà þíÿìëè âÿçèôÿëÿðÿ ýÿòèðìÿê ëàçûìäûð. Áó, ùÿì îðäóäà Àëìàíèéà ìîäåëèíèí òÿòáèãè ö÷öí, ùÿì äÿ îðäóíóí úàâàíëàøìàñûíû òÿìèí åòìÿê áàõûìûíäàí õöñóñèëÿ ôàéäàëûäûð. Èçíèíèçëÿ, áèð ÷îõ àëìàí çàáèòèíè Îñìàíëû îðäóñóíäà ìöøàâèð îëìàã ö÷öí ÿìÿêäàøëûüà äÿâÿò åòìÿê íèééÿòèíäÿéèê. Îðäóìóçäàêû áÿçè çàáèòëÿðèìèçèí òÿðúöìåéè-ùàëëàðûíû äà äÿãèãëèêëÿ èíúÿëÿìèøÿì - ùÿì ñÿíÿäëÿðèíÿ áàõìûøàì, ùÿì äÿ áàðÿëÿðèíäÿ áèð ÷îõ åòèáàðëû àäàìëàðäàí ëàçûìëû ìÿëóìàòëàð àëìûøàì. Ôèêðèìúÿ, ìèíäÿí àðòûã éàøëû çàáèò, - îíëàðûí è÷ÿðèñèíäÿ ÿãèäÿñèíÿ âÿ ùàðàéà õèäìÿò åòäèêëÿðèíÿ äàèð ÿñàñëû øöáùÿëÿðèì îëàíëàð äà âàð,- îðäóäàí êÿíàðëàøäûðûëìàëûäûð. Ùÿðá÷èëÿðèí óíèôîðìàëàðû äÿéèøäèðèëìÿëèäèð, îðäóäà ñàâàäëûëûã äÿðÿúÿñè àðòûðûëìàëûäûð. Îðäóäà îõóéóá-éàçìà áèëìÿ-

ßíâÿð Ïàøàíûí ùÿðáèééÿ íàçèðè êèìè úÿñàðÿòè èñÿ áÿçÿí ëàçûì îëäóüóíäàí äà àðòûã îëóðäó. Ìóñòàôà Êàìàë Ïàøàíûí äà äåäèéè êèìè, áóíëàð éàõøû íèééÿòëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëñÿ äÿ, áÿçÿí ÿêñ åôôåêò âåðèðäè... Îñìàíëû Èìïåðàòîðëóüóíóí ùÿðá íàçèðè îëäóüó âàõò îíóí áöòöí ùÿéàòûíûí ÿí åíèøëè-÷ûõûøëû äþíÿìè îëàúàãäû. Õöñóñèëÿ äÿ 1915-úè èë. Ñàðûãàìûø ùÿðÿêàòûíäà ÿñàñ ùÿäÿôè ÿëáÿòòÿ êè, áó êè÷èê ãÿñÿáÿíè ðóñëàðäàí àëìàã äåéèëäè. ßñë ùÿäÿôè î èäè êè, ðóñëàðû Òèôëèñÿ ãÿäÿð ãîâñóí, îðàäàí Òÿáðèç, Áàêû, Òåùðàíà ãÿäÿð óçàíàðàã ßôãàíûñòàíû äà òÿñèð äàèðÿñèíÿ àëìàãëà ìöñÿëìàíëàðû ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðèá áöòþâëöêäÿ ðåýèîíäàêû ðóñ èøüàëûíà ñîí ãîéñóí. Òåëåãðàìëàðûíäà õöñóñèëÿ âóðüóëàéûðäû: "Ýèðÿúÿéèìèç þëêÿëÿðäÿ èøüàë÷û îëìàéàúàüûã. Îðàëàðû ðóñ çöëìöíäÿí ãóðòàðûá, ìöñòÿãèëëèêëÿðèíè ãàçàíìàñûíà íàèë îëóá ýåðè äþíÿúÿéèê..." Ñàðûãàìûøäà, Àëëàùó ßêáÿð äàüëàðûíäà èñÿ áó àëè âÿ íÿúèá õÿéàëû "ñîéóãäàí äîíàúàãäû..." Òàðèõäÿ ôÿðãëè ðÿãÿìëÿð ñÿñëÿíñÿ äÿ, îí ìèíëÿðëÿ ÿñýÿðèí Ñàðûãàìûøûí øàõòàñûíäà äîíóá øÿùèä îëìàñû ßíâÿð Ïàøàíûí ìöäàôèÿ íàçèðè îëäóüó äþíÿìèí ÿí òöíä ëÿêÿñè èäè. Öñòöíäÿí íå÷ÿ çÿôÿðëÿð ãàçàíûëñà äà, áó òöíä ëÿêÿ àüàðìàéàúàãäû, ìÿøóì áèð äþíÿìèí ñöáóòó êèìè äàèì ýþçÿ ÷àðïàúàãäû... Ñàðûãàìûø ôàúèÿñè ùÿéàòûíûí ñîíðàêû äþíÿìëÿðèíäÿ äÿ äþçöëìÿç àüðû èëÿ õàòûðëàäûüû àúû áèð õàòèðÿ êèìè ùÿìèøÿ éàääàøûíûí ôîíóíäà ãàëàúàãäû. Ùÿìèí âàõò ùÿðÿêàòûí èëê äþíÿìëÿðèíäÿ íåúÿ áèð ÿíäèøÿ èëÿ ôàúèÿíèí ãàðøûñûíû àëìàã ö÷öí ÷ûðïûíäûüûíû, þçöíö îäà-êþçÿ âóðäóüóíó éàõøû õàòûðëàéûðäû. Ýàù òîïëàðûí áàøûíà êå÷èá þçö àòÿø åäèðäè, ýàù ÿëèíÿ ñèëàù àëûá ýöëëÿëÿðè ñàüà-ñîëà éàüäûðûðäû, ýàù ýåðè äþíìÿê èñòÿéÿí çàáèòëÿðè úÿçàëàíäûðûðäû, ýàù äà íþâáÿ çàìàíû éàòàí ùÿðá÷èëÿðè ýþçöíö äÿ ãûðïìàäàí åäàì åòäèðèðäè. Ñàðûãàìûø ÿíýÿëèíè êå÷èá òåçëèêëÿ ßôãàíûñòàíûí è÷ÿðèëÿðèíÿ äàõèë îëìàã òÿëàøû äà áèð éàíäàí... Þëöìö î ãÿäÿð éàõûíûíäà ùèññ åäèðäè êè, áÿëêÿ äÿ áó ñÿáÿáäÿí åëÿ ùÿìèí äþíÿìäÿ ýåúÿëÿð âÿñèééÿòèíè éàçûðäû. Éöç îí ìèíëèê 3-úö Îðäóäàí ýåðèéÿ ñàäÿúÿ èéèðìè ìèí íÿôÿð ãàëàíäà ìÿüëóáèééÿòèíè, áàúàðà áèëìÿäèéèíè ãÿáóë åòìÿê ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëäû. Ñàðûãàìûøäàêû ìÿüëóáèééÿòèí áèð ñÿáÿáèíè äà õàëãûí ðóù äöøêöíëöéöíäÿ ýþðöðäö. Éåðëÿðäÿ ÿäàëÿòñèçëèéèí ãàðøûñûíûí àëûíìàñû éîëëàðûíû àõòàðûðäû. ßðçóðóì ýÿäèêëÿðèíÿ ÷àòàíà ãÿäÿð áàøëàðûíà àúû áèð ìÿüëóáèééÿòèí äàìàðëàðäà ãàíû áåëÿ äîíäóðà áèëÿí ëîïàëîïà ãàðû éàüûðäû... ßéíèíäÿêè ùÿðáè óíèôîðìà ßíâÿð Ïàøàéà èëê äÿôÿ îëàðàã äàð ýÿëèðäè. Îíà åëÿ ýÿëèðäè êè, êîìàíäàíëàðûí áó ìÿüëóáèééÿòäÿí ñîíðà èëê èøè ùÿìèí ëèáàñëàðëà âèäàëàøìàã, èñòåôàëàðûíû âåðìÿê îëìàëûäûð. Íÿäÿíñÿ øÿðãè Àíàäîëóíóí ãàð ãàðûøûã ÷îâüóíëó ýöíëÿðèíäÿ óøàãëûüûíûí èëûã (àììà ìÿüëóáèééÿò ùÿíèðëè) áèð ÿùâàëàòûíû õàòûðëàéûðäû. Ìÿùÿëëÿ áàøûíäàêû èëê ýöíëÿðäÿí "ýþç éàüû éåäèéè" Íèúàò àäëû áèð óøàã òÿðÿôèíäÿí äþéöëìöøäö. Öç-ýþçöíö Îñìàí ìÿñúèäèíèí ÷åøìÿñèíäÿ éóéàíäàí ñîíðà ìÿùÿëëÿëÿðèíÿ ýåðè äþíöøöíö ñàõëàìûøäû. Ñþçëÿðè äÿ ÿòðàôûíäàêû òàé-òóøóíó ùåéðÿòëÿíäèðìèøäè: - Ìÿí Íèúàòäàí ùåéôèìè àëìàã ö÷öí ýåðè äþíöðÿì. Óøàãëûãäàêû ùÿìèí àääûìûíû éàäà ñàëûá, öìèäëÿíÿí êèìè îëäó. Ìÿüëóáèééÿòèí áÿíèçèíèí ðÿíýèíè ãà÷ûðûá âàðëûüûíû àü áàéðàüà ÷åâèðäèéè, è÷èíäÿ éàðàòäûüû òÿñëèì÷èëèê ùèññëÿðèíäÿí ñèëêèíèá ÷ûõìàüà ùàçûðëàøäû. Ùÿìèí àääûìûíû ñîíðàëàð èëê úÿñàðÿò àíäû êèìè éàäûíà ñàëûðäû: Ùÿð êÿñ ìÿüëóá îëäóüó éåðÿ äþíöá ìÿüëóáèééÿòèíè ãàëèáèééÿòëÿ òÿìèçëÿéÿ, éåíèäÿí ãÿùðÿìàí îëà áèëÿð. Áàéàãäàí îíà åëÿ ýÿëèðäè êè, Ñàðûãàìûø ìåéäàíûíäà ùöíÿðèíè, úÿñàðÿòèíè, îíëàðûí ðÿìçè ùÿðáè ôîðìàñûíû, ñèëàùûíû ãîéóá ýåðè ãàéûäûð... Öñòÿëèê, äþíÿíäÿí ñîíðà Íàúèéÿ Ñóëòàíûí äà ýþçöíÿ íåúÿ áàõàúàüûíû äöøöíÿíäÿ ýåí äöíéà áàøûíà äàð îëóðäó. Áèðäÿí-áèðÿ ùÿìéàøûäû Íèúàòëà äàëàøäûüû âàõò óøàãëûãäà þçöíÿ âåðäèéè ñþç éàäûíà äöøäö: Ìÿüëóáèééÿò éåðèíÿ ýåðè äþíÿ áèëìÿê, ãÿùðÿìàíëûüûí áèðèíúè àääûìûäûð. Ðóñëàðûí öçÿðèíÿ ÿââÿë úàíûìäà òÿïÿð, ñîíðà äà îðäóìäà ýöú òîïëàéûá áèð äÿ äþíÿúÿ-

éÿì! Øÿùèä âåðäèéèìèç ùÿð Àíàäîëó ÿñýÿðèíèí ãèñàñûíû áèðÿ-îí àëàúàüàì! Ñîíðàëàð þçöíÿ âåðäèéè áó ñþçÿ, áó ìöãÿääÿñ àíäà ÿìÿë åòñÿ äÿ, Ñàðûãàìûø ìÿüëóáèééÿòè éöç èë äÿ óíóäóëìàéàúàãäû. ßíâÿð Ïàøàíûí äèýÿð õèäìÿòëÿðè ýþçàðäû åäèëèá áöòöí äèããÿòëÿðèíè áó èòêèéÿ éþíÿëäÿíëÿð äÿ àç îëìàéàúàãäû... Ùàëáóêè ãàðøûäà éåíÿ äÿ îíóí èìçàñû èëÿ áþéöê áèð çÿôÿð îëàúàãäû. Ñàðûãàìûø ìÿüëóáèééÿòèíäÿí úÿìè 61 ýöí ñîíðà - 1915-úè èë ìàðòûí 18-äÿ ßíâÿð Ïàøà ×àíàããàëàíû êå÷ìÿéÿ ÷àëûøàí èíýèëèñ äîíàíìàñûíà ýþçäàüû âåðÿúÿêäè, 1916-úû èëäÿ èñÿ ãÿòè ãÿëÿáÿ ãàçàíûëàúàãäû. Áó áþéöê çÿôÿðëÿ èøüàë÷û èíýèëèñ îðäóñóíà "×àíàããàëà êå÷èëìÿç" ùÿãèãÿòèíè áàøà ñàëàí ßíâÿð Ïàøà áó ãÿëÿáÿ èëÿ êèôàéÿòëÿíìÿéÿúÿêäè, àðä-àðäà çÿôÿðëÿð ñûðàëàíàúàãäû... Àíúàã áó ãÿëÿáÿëÿð äÿ Îñìàíëû Èìïåðòîðëóüóíó ñöãóòäàí ãóðòàðà áèëìÿéÿúÿêäè. Îñìàíëû äþâëÿòè Áèðèíúè Äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿ ìÿüëóá îëäóüóíó ãÿáóë åòäèêäÿí ñîíðà "Èòòèùàä âÿ Òÿðÿããè" 1918-úè èëèí îêòéàáðûíäà èñòåôàéà ýåòäè. ßíâÿð Ïàøàíûí ìöäàôèÿ íàçèðè îëäóüó äþíÿì áóíóíëà äà áàøà ÷àòäû. ßíâÿð Ïàøà, Òÿëÿò Ïàøà âÿ Úàìàë Ïàøà Èñòàíáóëó òÿðê åòìÿê ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëäûëàð. ßíâÿð Ïàøà ÿââÿëúÿ Êðûìà, îðàäàí èñÿ Áåðëèíÿ ýåäèð... Áó ýåäèøäÿí ñîíðà ùàããûíäà åäàì ãÿðàðû äåñÿí, - ÷ûõàðûëûð, ùÿáñ åäèëìÿ ÿìðè äåñÿí, - î äà âåðèëèð... Ìÿùç áó ãÿðàðëàðà ýþðÿ Àíàäîëóäàêû Ãóðòóëóø Ñàâàøûíû èäàðÿ åòìÿê õÿéàëû äà éåðëÿéåêñàí îëóð. Âÿ îíäàí ñîíðà Ïàìèð äàüëàðûíà öç òóòóð. Îðòà Àñèéà ìöñÿëìàíëàðûíû òÿøêèëàòëàíäûðûá áîëøåâèê èøüàëûíäàí ãóðòàðìà õÿéàëû äà ñîíðàëàð òàð-ìàð îëóá þç ãàíû èëÿ áÿðàáÿð Áÿëúèâàí òîðïàãëàðûíà ÷èëÿíÿúÿêäè... Òàðèõ÷èëÿðèí äÿ ãèéìÿòëÿíäèðäèéè êèìè, áöòöí ôàúèÿâè òÿðÿôëÿðèíÿ ðÿüìÿí Ñàðûãàìûø ùÿðÿêàòû áèð äðàì äåéèëäè, ãÿùðÿìàíëûã äàñòàíû èäè. Äèëèíäÿ "êÿëìåéèøÿùàäÿò", ãÿëáèíäÿ Âÿòÿí ñåâýèñè Àëëàùà òÿñëèì îëàí ãÿùðÿìàí òöðê ÿñýÿðèíèí èýèäëèê ùèìíè! Ñàðûãàìûø äþéöøöíäÿ èíäèéÿäÿê ñàâàø òàðèõèíäÿ ìèñëè - áÿðàáÿðè ýþðöíìÿìèø ÿõëàã þðíÿéè - êîìàíäàí ÿìðèíÿ èòàÿò éàøàíìûøäû… Èíäè áöòöí áó ñóàëëàðà úàâàá âåðìÿéÿ, ýåð÷ÿéè öçÿ ÷ûõàðòìàüà âàõò éîõ èäè. Ùÿãèãÿò îëàí î èäè êè, ùàçûðêû ùàëäà äàéàíäûüû ×åüàí òÿïÿñèíèí äàð êå÷èäèíäÿ ãàðøûäàí ùèññ åäèëÿí, ÿñýÿðëÿðèíèí ñåéðÿëìÿñè ñÿáÿáèíäÿí éàðàíàí äþéöø øÿðàèòè ùÿãèãÿòÿí ÷îõ íàìöíàñèá èäè. Éåíÿ äÿ Ñàðûãàìûø äþéöøöíöí ýåäèøàòûíäà ãÿðàðëû øÿêèëäÿ éàçûá óíèôîðìàñûíûí äþø úèáèíÿ ãîéäóüó âÿñèééÿòíàìÿñèíèí ùÿð úöìëÿñè éàääàøûíäà äîëàøìàãäàéäû. Äèëè ÿñýÿðëÿðèíè ãóòëàéûð, îíëàðà öðÿêäèðÿê âåðèð, àüëû, äöøöíúÿñè Ñàðûãàìûø äþéöøöíöí ÿí ãûçüûí ÷àüûíäà éàçäûüû âÿñèééÿòíàìÿíèí ñîí úöìëÿëÿðèíè òÿêðàðëàìàãäàéäû: "…Áó ùàëäà âÿñèééÿòèì: ìÿí âÿçèôÿìè éåðèíÿ éåòèðäèéèìè ñàíûðàì âÿ î úöð äÿ þëöðÿì. Äöøìÿíÿ ãàðøû ñîíàúàí ìöáàðèçÿ àïàðûí. Ùÿð ùàëäà, àõûðäà ìöâÿôôÿã îëàúàüûã. Ìÿí ùÿðÿêÿòèìÿ ïåøìàí îëìàäàí ãÿëáÿí ðàùàò øÿêèëäÿ þëöðÿì. Éàøàñûí äèíèì, âÿòÿíèì, ïàäøàùûì. ßýÿð ýåðèäÿ ãàëàíëàðûìà éàðäûì åòìÿê èñòÿñÿíèç: ùÿéàò éîëäàøûì Ñóëòàí ßôÿíäè ùÿçðÿòëÿðèíèí þäÿíÿéè êàôè äåéèëäèð. Ðàùàò éàøàìàñû ö÷öí ùå÷ îëìàñà áàøêîìàíäàíëûã ìààøûìûí îíóí ìÿâàúèáèíÿ ÿëàâÿñèíè âÿ àíàìëà àòàìûí ðèôàùûíûí éåðèíäÿ îëìàñû èëÿ èëàùè ðÿùìÿòÿ ãîâóøìàì ö÷öí áèð ãÿäÿð ãàéüû ýþñòÿðèëìÿñè ö÷öí ðèúà åäèðÿì. Éöêñÿëèøèíÿ ÷àëûøìàãäàí áàøãà áèð ìÿãñÿä ýöäìÿäèéèì äèíèìÿ âÿ ìèëëÿòèìÿ äóà åäèð, òàíûéàíëàðà ñàëàì äåéèðÿì. Éàøàñûí Ìöñÿëìàíëûã, Îñìàíëûëûã âÿ îñìàíëûëàðûí ïàäøàùû Ñóëòàí Ìåùìåä õàí! Ñÿðâÿò àäûíà áèð øåéèì éîõäóð. Îëàí-ãàëàí íÿ âàðñà ðÿôèãèì Ñóëòàí ßôÿíäè ùÿçðÿòëÿðèíÿ áóðàõûðàì: ßíâÿð". Ñàðûãàìûø ùÿðÿêàòûíûí ïëàíû éàõøû ùàçûðëàíìûøäû, àíúàã òÿòáèãè óüóðëó àëûíìàìûøäû. Ñîíðàëàð ðóñ âÿ àëìàí çàáèòëÿðè, ùÿðáè éàçàðëàð Ñàðûãàìûø ùÿðÿêàòûíû ÿí ìöõòÿëèô éþíäÿí äÿéÿðëÿíäèðèá öìóìè óüóðñóçëóüóíà ðÿüìÿí éåíÿ äÿ òöðê ÿñýÿðèíèí ìöáàðèçëèéèíÿ îëàí ùåéðàíëûãëàðûíû ýèçëÿäÿ áèëìÿìèøäèëÿð: "Ñàðûãàìûø ùöúóì ïëàíû ãÿòè íÿòèúÿíè ñöðÿòëÿ ÿëäÿ åòìÿê ö÷öí éàõøû ïëàí èäè. Àíúàã áþëýÿíèí øÿðòëÿðè íÿçÿðÿ àëûíìàìûøäû, òÿäàðöê ìÿñÿëÿëÿðè éåòÿðèíúÿ ùÿëëèíè òàïìàìûøäû. Òöðê îðäóñóíóí êîìàíäèðëÿðè ìÿëóìàòëû, úÿñóð âÿ ìöáàðèç èäèëÿð, àììà äþéöø òÿúðöáÿëÿðè êèôàéÿò ãÿäÿð äåéèëäè. Õöñóñèëÿ òöðê ÿñýÿðèíèí ñÿáðè, úÿñàðÿòè, èíòèçàìû, ÿìðÿ òàáå÷èëèéè, ìöùàñèðÿ ÿìÿëèééàòûíà ñîíà ãÿäÿð äàéàíìàëàðû ìþúöçÿ êèìè èäè. Áöòöí áóíëàð ñöáóò åäèð êè, òöðê ÿñýÿðè ìÿüëóá îëìàéûá. ßíâÿð Ïàøàíûí éåýàíÿ èñòÿéè áèð àí ÿââÿë Ñàðûãàìûøà ÷àòìàã èäè. Ãÿðàðýàù êîìàíäèðëÿðè èñÿ ùÿð âÿúùëÿ îíóí áó ãÿðàðûíà ìàíå îëìàüà ÷àëûøûðäûëàð". Ñàðûãàìûø äþéöøöíäÿí ÿââÿë ùàâàëàð éàõøû èäè, ñîíðàäàí ùàâàëàðûí áèðäÿí-áèðÿ êÿñêèí äÿéèøìÿñè äÿ óüóðñóçëóüà àïàðàúàãäû. Öñòÿëèê äÿ îðäó êîðïóñëàðû àðàñûíäà êîîðäèíàñèéàíûí òÿøêèë åäèëìÿìÿñè, ýèðèøèëÿí ÿìÿëèééàòûí úîüðàôè âÿ èãëèì øÿðòëÿðèíèí òàì îëàðàã íÿçÿðÿ àëûíìàìàñû ñîíðàëàð ßíâÿð Ïàøàíûí òÿíãèä ùÿäÿôè îëìàñû ö÷öí ÿñàñ ýþòöðöëÿúÿêäè... Àììà áóíà ãÿäÿð äÿ äèýÿð óüóðñóçëóãëàð âÿ ìÿíùóñ ñÿáÿáëÿð äÿ ìþâúóä èäè: Øÿðèô áÿé âÿ Èùñàí Ïàøà ÛÕ Êîðïóñ Ñàðûãàìûøà ÷àòäûüû àõøàì ßíâÿð Ïàøàíûí ùöúóì ÿìðèíè äàéàíäûðìàéûá äàâàì åòñÿéäèëÿð... Ùàôèç Ùàããû áÿé éîëó óçàòìàéûá Ñàðûãàìûøà âàõòûíäà ÷àòà áèëñÿéäè... Ðóñëàð Àðàç áîéóíäàêû áèðëèêëÿðèíè ñöðÿòëÿ ýåðè ÷ÿêÿðêÿí ÕÛ Êîðïóñ êîìàíäèðè îíëàðû ñàõëàéàðàã äöøìÿí ãöââÿëÿðèíèí ìþùêÿìëÿíìÿñèíÿ èìêàí âåðìÿñÿéäè... Áó "øÿðòëÿð"èí ùàìûñûíûí áèð àðàéà ýÿëìÿñè èëÿ øàíñ ðóñ ÿñýÿðëÿðèíèí öçöíÿ ýöëÿúÿêäè. Àììà ýÿë ýþð êè, áöòöí áó ÷àòûøìàçëûãëàðëà áèð ñûðàäà, êèìèí íåúÿ ãèéìÿòëÿíäèðìÿñèíäÿí àñûëû îëìàéàðàã áàøëàðûíäà ßíâÿð Ïàøà îëìàãëà áþéöê áèð îðäóíóí óúà Éàðàäàíà èíàíûá ùÿð úöð ÷ÿòèíëèéÿ, éîõëóüà âÿ ñîéóüà ãàðøû ôþâãÿëàäÿ äÿðÿúÿäÿ áèð äþçöì âÿ ìÿòàíÿòëÿ ãàëèá ýÿëìÿê ö÷öí èðÿëèéÿ ùÿðÿêÿò åòìÿñè ìèñèëñèç áèð ùÿðá íöìóíÿñè èäè. Ñîíðàëàð áÿçèëÿðèíèí ßíâÿð Ïàøàíûí þç ôÿðäè åùòèðàñû, øÿõñè ìÿíôÿÿòëÿðè ö÷öí îðäóíó Ñàðûãàìûøûí þíöíÿ ÷ÿêìÿñè èääèàëàðû úÿôÿíý èäè, éàíëûø ðÿé èäè... Áó, íÿèíêè ìöáàðèç áèð ïàøàéà, ùÿì äÿ îíóí ÿìðèíäÿ "Àëëàù... Àëëàù!" äåéèá þëöì-äèðèì äþéöøöíÿ ýèðÿí òöðê ÿñýÿðèíÿ, îíóí ãÿùðÿìàíëûüûíà äà öíâàíëàíàí áèð ùÿãàðÿòäèð, ùàãñûçëûãäûð. ×öíêè Ñàðûãàìûø ùÿðÿêàòû ñàäÿúÿ áèð ìöùàðèáÿ ìÿüëóáèééÿòè äåéèëäè, ùÿì äÿ þç ÿçìèíÿ, ñÿáàòûíà, íÿùàéÿò, âåðäèéè ãóðáàíëàðûíà ýþðÿ áþéöê òöðê ìèëëÿòèíèí ôÿõàðÿò äàñòàíû èäè... Ùöñåéíáàëà ÌÈÐßËßÌÎÂ

11

Èëìÿëÿðäÿ, íàõûøëàðäà éàçûëàí òàðèõ Ìèí èëëÿðèí òàðèõè éàääàøûíäà èëìÿ-èëìÿ, õàíà-õàíà ñöçöëöá ýÿëÿí õàë÷à÷ûëûã ñÿíÿòèíèí éàøû õàëãûìûçûí éàøû ãÿäÿð ãÿäèìäèð äåñÿê, éàíûëìàðûã. Ãóáà-Øèðâàí, Ýÿíúÿ-Ãàçàõ, Ãàðàáàü, Òÿáðèç õàë÷à÷ûëûã ìÿêòÿáëÿðè áó ýöí áöòöí äöíéàäà ìÿøùóðäóð. Áó áþëýÿëÿðäÿ òîõóíàí õàë÷àëàð èëìÿëÿðèíèí ñûõëûüûíà, ðÿíý ÷àëàðëàðûíà, öç èïëèéèíèí õîâóíà, òîõóíóøóíà âÿ îðíàìåíòëÿðèíÿ ýþðÿ éàõøû ìÿíàäà ñå÷èëèð. Ìöõòÿëèô ðÿíý ÷àëàðëàðûíà ìàëèê Ýÿíúÿ õàë÷àëàðû èñÿ ùÿð çàìàí þçöíÿìÿõñóñ öñëóáó èëÿ ôÿðãëÿíèá. Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàí õàë÷àëàðû äöíéàíûí ÿí ìÿøùóð ìóçåéëÿðèíè áÿçÿéèð.

Áó ãÿäèì ñÿíÿò íöìóíÿëÿðèíèí ÿí åòèáàðëû ñàõëàíú éåðëÿðèíäÿí áèðè Àçÿðáàéúàí õàë÷à ìóçåéèäèð. Ìóçåéèí éàðàíìàñûíäàí 55 èë þòöð. 1967-1993-úö èëëÿðäÿ áó èíúÿñÿíÿò îúàüû Àçÿðáàéúàí Õàë÷àñû âÿ Õàëã Òÿòáèãè Ñÿíÿòè Äþâëÿò Ìóçåéè, 1993-2014-úö èëëÿðäÿ Ëÿòèô Êÿðèìîâ àäûíà Àçÿðáàéúàí Õàë÷àñû âÿ Õàëã Òÿòáèãè Ñÿíÿòè Äþâëÿò Ìóçåéè, 2014-2019-úó èëëÿðäÿ Àçÿðáàéúàí Õàë÷à Ìóçåéè, 2019-úó èëäÿí áó ýöíÿäÿê Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Õàë÷à Ìóçåéè êèìè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð. Ñÿíÿòêàðëàðûìûçûí éàðàòäûãëàðû õàë÷à ñÿíÿòè èíúèëÿðè éöçèëëèêëÿð áîéó äöíéàíûí áèð ÷îõ ìóçåéëÿðèíè - Íéó Éîðêóí Ìåòðîïîëèòåí, Ëîíäîíóí Âèêòîðèéà âÿ Àëáåðò, Ñàíêò-Ïåòåðáóðãóí Åðìèòàæ, Ïàðèñèí Ëóâð ìóçåéèíè áÿçÿìèøäèð. Ãóáàäà òîõóíàí õàë÷àëàðäàí -"Ïèðÿáÿäèë", "Ãûìûë", "Ñûðò-×è÷è" çÿðèôëèéè, ðÿñì âÿ íàõûø åëåìåíòëÿðè àéðûíòûëàðûíûí íÿúèáëèéè, ñÿòùÿ òàõûëìûø êèìè ýþðöíÿí, òîõóíìàñû áåëÿ ùèññ îëóíìàéàí åëåìåíòëÿðè, õûðäàëàíìûø úèçýè ðÿñìè, éûüúàì ðÿíý ãàììàëàðû èëÿ èíñàíû ùåéðàí åäèð. Øèðâàí õàë÷àëàðûíäàí - "Ìóüàí", "Øèëéàí" áèð íþâ èëê - ãÿäèì õàë÷àëàðûìûçà îõøàéûð. Áó õàë÷àëàðäà ãÿäèì õàë÷à êîìïîçèñèéàëàðû úèääè ðèòìëÿ ðåàëèçÿ åäèëèð, ñàêèò êîëîðèò öñòöíäöð. Ãàðàáàü õàë÷àëàðû - "Õàíëûã", "Ìàëûáÿéëè", "Ëÿìïÿ"äÿ éöêñÿê êîìïîçèñèéà óñòàëûüû, àüëàñûüìàç ôàíòàçèéà, êîëîðèò ÿëâàíëûüû èëÿ þí ïëàíäà äàéàíûð. Áàêûäà ùàçûðëàíàí õàë÷àëàðäàí - "Õèëÿ Áóòà"íûí, "Íîâõàíû"íûí, "Ôàòìàéè"íèí çÿðèô úèçýè ðÿñìè, ìöðÿêêÿá îðíàìåíòëÿðè âàðäûð. Îëäóãúà áþéöê øÿðòèëèéÿ ÿñàñëàíàí "Ôàõðàëû", "Øûõëû", "Áîð÷àëû", "Ãà÷àüàí", "Ãÿäèì Ýþé÷ÿ", "Äÿìèð÷èëÿð" êèìè Ýÿíúÿ âÿ Ãàçàõ ìÿêòÿáëÿðèíÿ àèä õàë÷àëàðäà ÿñàñÿí íàõûøëàðûí ùÿíäÿñè öñëóáóíà äàùà ÷îõ öñòöíëöê âåðèëèð. Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Õàë÷à Ìóçåéè ìÿùç áåëÿ íàäèð ñÿíÿò íöìóíÿëÿðèíè þç êîëëåêñèéàñûíäà òîïëàìûøäûð. Ìóçåéèí çÿíýèí êîëëåêñèéàñûíäà ãèéìÿòëè ìåòàëäàí ùàçûðëàíìûø çÿðýÿðëèê ìÿìóëàòëàðû, çèíÿò ÿøéàëàðû âÿ ñîéóã ñèëàùëàð; ÷èíè, êàüûç, øöøÿ, àüàú âÿ äàø öçÿðèíäÿ îéìà èëÿ èøëÿíìèø ÿøéàëàð, áÿäèè òèêìÿ, ïàð÷à âÿ êèøè, ãàäûí, óøàã ìèëëè ýåéèìëÿðè, çÿðèô íàõûøëû áÿäèè ìåòàë ìÿìóëàòëàðû âÿ ñàèð õàëã òÿòáèãè ñÿíÿò íöìóíÿëÿðè íöìàéèø åòäèðèëèð. Ìóçåéèí åêñïîçèñèéàñûíäà òîõóúóëóüóí ìöõòÿëèô öñóëëàðûíû, 10-äàí àðòûã òîõóíìà íþâöíö, îíóí ñèðëÿðèíè þéðÿíìÿê âÿ ÿéàíè òàíûø îëìàã îëàð. Ìóçåéèí íöôóçëó åëìè ìÿðêÿç êèìè òàíûíìàñû îíóí áåéíÿëõàëã ìèãéàñà ÷ûõûøûíà èìêàí âåðèð. Ìóçåéèí çÿíýèí ìàääè âÿ åëìè áàçàñû ÿñàñûíäà 1983-1988-úè âÿ 2003-úö èëëÿðäÿ "Øÿðã õàë÷à ñÿíÿòè", "Àçÿðáàéúàí õàë÷à ñÿíÿòè" âÿ "Àçÿðáàéúàí õàë÷àñû âÿ õàëã òÿòáèãè ñÿíÿòè" ìþâçóëàðûíäà Û, ÛÛ âÿ ÛÛÛ áåéíÿëõàëã ñèìïîçèóìëàð êå÷èðèëìèøäèð. Àçÿðáàéúàíûí ìÿäÿíè èðñèíèí óçàã âÿ éàõûí õàðèúäÿ òÿáëèü åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ ìóçåé ðåñïóáëèêàäà âÿ 30-äàí àðòûã õàðèúè þëêÿäÿ, Ôðàíñà, Àâñòðèéà, Èñâå÷, Äàíèìàðêà, Áåë÷èêà, Ùèíäèñòàí, Éàïîíèéà, Èñðàèë, Áþéöê Áðèòàíèéà, Êóáà, Èðàí, Ùîëëàíäèéà, Êàìáîúà, Ìàäàãàñêàð, Òöðêèéÿäÿ õàë÷à âÿ õàëã òÿòáèãè ñÿíÿòèíÿ àèä ñÿðýèëÿð òÿøêèë åòìèøäèð. Ìóçåéèí êîëëåêñèéàñû àðäûúûë îëàðàã éåíèëÿíèð. Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Õàë÷à Ìóçåéè þòÿí èëëÿð ÿðçèíäÿ ìèëëè èðñ íöìóíÿëÿðèíèí ãîðóíóáñàõëàíûëìàñû âÿ òÿáëèüè èëÿ éàíàøû, êîëëåêñèéàëàðûíûí çÿíýèíëÿøäèðèëìÿñè èøèíäÿ äÿ áþéöê íàèëèééÿòëÿðÿ èìçà àòûá. Òÿãäèì îëóíàí íàäèð ñÿíÿò íöìóíÿëÿðè ìóçåéèí 2022-úè èëäÿ áó èñòèãàìÿòäÿ ôÿàëèééÿòèíè óüóðëà äàâàì åòäèðäèéèíäÿí õÿáÿð âåðèð. Éåíè äàõèë îëàí åêñïîíàòëàð - ÕÂÛÛÛ ÿñðèí ÿââÿëèíÿ àèä áÿäèè òèêìÿëÿðèí âÿ ÕÛÕ ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíà àèä ñûðüàëàðûí àäûíû ÷ÿêìÿê îëàð. "Ïàñùà Ùîëäèíý"èí ìàëèééÿ äÿñòÿéè èëÿ ÿëäÿ îëóíìóø Ãàðàáàüà àèä áÿäèè òèêìÿ íöìóíÿñè êîìïîçèñèéàñûíûí ãóðóëóøó, ðÿíý àùÿíýäàðëûüû úÿùÿòäÿí Àçÿðáàéúàí òèêìÿëÿðèíè ôÿðãëÿíäèðÿí áöòöí ÿñàñ õöñóñèééÿòëÿðè þçöíäÿ ÿêñ åòäèðèð. ÕÂÛ ÿñðÿ àèä áó úöð êîìïîçèñèéàëû òèêìÿëÿð Ñÿôÿâè ñàðàé åìàëàòõàíàëàðûíäà ùàçûðëàíûð âÿ äþâðöí éöêñÿê äÿéÿðëè äåêîðàòèâ-òÿòáèãè ñÿíÿò ÿñÿðè ñàéûëûðäû. ÕÂÛÛ-ÕÂÛÛÛ ÿñðëÿðäÿ áó òèêìÿëÿðÿ îëàí áþéöê òÿëÿáàòû íÿçÿðÿ àëàðàã, Áÿðäÿ, Íàõ÷ûâàí, Øàìàõû êèìè áèð ÷îõ øÿùÿðëÿðèí åìàëàòõàíàëàðûíäà îíëàðäàí áÿùðÿëÿíìÿêëÿ éåíè íöìóíÿëÿð éàðàäûëûá. Ìóçåéèí âÿñàèòè ùåñàáûíà "Áîíùàìñ" ùÿððàú åâèíäÿí àëûíàí ãûçûë ñûðüàëàðûí ìèíà âÿ áàñìàãÿëèá òåõíèêàñûíäà Òÿáðèçäÿ ùàçûðëàíäûüû ãåéä îëóíóð. Þëêÿìèçäÿ õàë÷à ñÿíÿòèíèí èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíÿ âÿ ãîðóíìàñûíà äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí õöñóñè äèããÿò ýþñòÿðèëèð. Õàë÷à ìóçåéèíèí øÿùÿðèìèçèí ñèìâîëóíà ÷åâðèëìèø óíèêàë áèíàñûíûí òèêèëìÿñè, Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí äÿñòÿéè èëÿ äöíéà ìèãéàñëû íàäèð õàë÷àëàðûìûçûí òàðèõè éóðäóíà ãàéòàðûëàðàã ìóçåéÿ áàüûøëàíìàñû áþéöê ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèê íàèëèééÿòëÿðäèð. Åëøÿí ÃßÍÈÉÅÂ, "Àçÿðáàéúàí"

12

23 íîyabr 2022-úè èë

ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ

"ÉÀØÀÒ" Ôîíäó äàùà áèð ãàçèíèí ìöàëèúÿ õÿðúëÿðèíè ãàðøûëàéûá "ÉÀØÀÒ" Ôîíäó òÿðÿôèíäÿí òèáá èñòèãàìÿòè öçðÿ èøëÿð äàâàì åòäèðèëèð. Ôîíäóí äÿñòÿê ýþñòÿðäèéè ùÿññàñ òÿáÿãÿ íöìàéÿíäÿëÿðèíäÿí áèðè äÿ Âÿòÿí ìöùàðèáÿñè ÿëèëè Åìèí Åìèíîâäóð. Áåëÿ êè, Å.Åìèíîâóí ìöàëèúÿ õÿðúëÿðè "ÉÀØÀÒ" Ôîíäó òÿðÿôèíäÿí ãàðøûëàíûá, ìÿèøÿò øÿðàèòè éàõøûëàøäûðûëûá. Áó áàðÿäÿ ÀÇßÐÒÀÚ-à Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Âÿòÿíäàøëàðà Õèäìÿò âÿ Ñîñèàë Èííîâàñèéàëàð öçðÿ Äþâëÿò Àýåíòëèéèíèí Èúòèìàèééÿòëÿ ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíäÿí ìÿëóìàò âåðèëèá. Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Íåôò âÿ Ñÿíàéå Óíèâåðñèòåòèíèí ìÿçóíó, ìöùàðèáÿ ÿëèëè Åìèí Åìèíîâ 2020-úè èë ñåíòéàáðûí 28-äÿ þí úÿáùÿéÿ éîëëàíûá. Âÿòÿí ìöùàðèáÿñè äþâðöíäÿ Ôöçóëè, Úÿáðàéûë, Õîúàâÿíä ðàéîíëàðûíûí èøüàëäàí àçàä îëóíìàñûíäà èøòèðàê åäÿí

Åìèí Ùàäðóò èñòèãàìÿòèíäÿ àïàðûëàí ùÿðáè ÿìÿëèééàòëàðäàí áèðèíäÿ éàðàëàíûá. Î, ùÿìèí ýöíëÿðè áåëÿ õàòûðëàéûð: "Ùàäðóòà ÷àòìàìûø éöêñÿêëèêëÿðäÿí áèðèíäÿ ìþâãå òóòìóøäóã. Äöøìÿí ìèíààòàíëàð âàñèòÿñèëÿ îëäóüóìóç ìþâãåéÿ çÿðáÿëÿð åíäèðèðäè. Ùÿìèí âàõò ñàü ãîëóìäàí éàðàëàíäûì. Îêòéàáðûí 14-äÿ òÿõëèéÿ åäèëèá, Ôöçóëèäÿêè, àðäûíúà èñÿ Øèðâàíäàêû ùîñïèòàëà ýþíäÿðèëäèì. Äàùà ñîíðà Áàêûéà - Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðèí Áàø Êëèíèê Ùîñïèòàëûíà ýÿòèðäèëÿð. Áóðà

ýÿòèðèëÿíäÿ âÿçèééÿòèì àüûðëàøìûøäû. Ãîëóì êÿñèëìÿê öçðÿ èäè. Ùÿêèìëÿðèí âàõòûíäà âÿ äöçýöí ìöäàõèëÿñè íÿòèúÿñèíäÿ ãîëóìóí àìïóòàñèéàñûíûí ãàðøûñû àëûíäû. Ñàü ÿëèìè õèëàñ åòìÿê ö÷öí 12-éÿ éàõûí ÿìÿëèééàò êå÷èðäèì, îíëàðäàí äþðäö àüûð èäè. Éàðàëàðûì ñàüàëäûãäàí ñîíðà Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Áÿäÿí Òÿðáèéÿñè âÿ Èäìàí Àêàäåìèéàñûíûí Åëìèòÿäðèñ ëàáîðàòîðèéàñûíäà ðåàáèëèòàñèéà ïðîñåäóðëàðûíäàí êå÷ìÿéÿ áàøëàäûì. Ñàü ÿëèìëÿ éàçà áèëìÿñÿì äÿ, ñîë ÿëëÿ

éàçìàüû þéðÿíìèøÿì. Öìóìèééÿòëÿ, ñàü ÿëèìèí ôóíêñèéàëàðûíû òàì áÿðïà åäÿ áèëìÿìèøèê, ëàêèí ìöÿééÿí ùèññÿñèíè ýåðè ãàéòàðà áèëìèøèê". Å.Åìèíîâ áèëäèðèá êè, õÿñòÿõàíàäàí åâÿ ýÿëÿíäÿí ñîíðà "ÉÀØÀÒ" Ôîíäóíóí ÿìÿêäàøëàðû îíóíëà ÿëàãÿ ñàõëàéûá, åùòèéàúëàðûíû þéðÿíèáëÿð: "Ôîíä ùÿì ìöàëèúÿ õÿðúëÿðèìÿ, ùÿì äÿ ìÿèøÿò øÿðàèòèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñûíà éàðäûì ýþñòÿðäè. Ôîíäóí ðÿùáÿðëèéèíÿ äÿ, èàíÿ åäÿíëÿðÿ äÿ ìèííÿòäàðàì". Ãåéä åäÿê êè, ãàçè ùàçûðäà "Áàêû Ìåòðîïîëèòåíè" Ãàïàëû Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíäÿ ÿìÿê ôÿàëèééÿòèíè äàâàì åòäèðèð. Ôîíä òÿðÿôèíäÿí ýþðöëÿí èøëÿðëÿ áàüëû ÿòðàôëû ìÿëóìàòû éàñùàò.ýîâ.àç ðÿñìè èíòåðíåò ñàéòûíûí "Ùåñàáàòëàð" (ùòòïñ://éàñùàò.ýîâ.àç/ðåïîðò/òàáëåàó) áþëìÿñèíäÿí ÿëäÿ åòìÿê ìöìêöíäöð.

"Àçÿðèøûã" ÀÑÚ-íèí ñÿäðè Øÿìêèðäÿ âÿòÿíäàøëàðëà ýþðöøÿúÿê "Àçÿðèøûã" ÀÑÚ-íèí ñÿäðè Âöãàð ßùìÿäîâ íîéàáðûí 23-äÿ ñààò 10:00-äà Øÿìêèð øÿùÿðèíäÿ Øÿìêèð âÿ Ýÿäÿáÿé ðàéîíëàðûíäàí îëàí âÿòÿíäàøëàðû ãÿáóë åäÿúÿê. Ãÿáóë Øÿìêèð øÿùÿðè, Úàùàíýèð ßëèéåâ, 33 öíâàíûíäà éåðëÿøÿí "Àçÿðèøûã" ÀÑÚ-íèí Øÿìêèð Èäàðÿåòìÿ âÿ Íÿçàðÿò Ìÿðêÿçèíäÿ êå÷èðèëÿúÿê. Ãÿáóë ìÿðêÿçè èúðà ùàêèìèééÿòè îðãàíëàðû âÿ äèýÿð èäàðÿåòìÿ ãóðóìëàðûíûí ðÿùáÿðëÿðèíèí øÿùÿð âÿ ðàéîíëàðäà âÿòÿíäàøëàðûí ãÿáóëó úÿäâÿëèíÿ ÿñàñÿí áàø òóòàúàã.

Ãÿáóëäà èøòèðàê åòìÿê èñòÿéÿí øÿõñëÿð Øÿìêèð Åëåêòðèê Øÿáÿêÿñèíÿ âÿ éà "Àçÿð-

èøûã" ÀÑÚ-íèí 199 ÷àüðû ìÿðêÿçèíÿ, îíëàéí èñÿ èíôî@àçåðèñùèã.àç åëåêòðîí ïî÷ò öíâàíûíà ìöðàúèÿò åòìÿêëÿ ãåéäèééàòäàí êå÷ÿ áèëÿðëÿð. Âÿòÿíäàøëàðûí äèããÿòèíÿ ÷àòûäûðûðûã êè, ãÿáóëäà ìöðàúèÿòëÿð éàëíûç "Àçÿðèøûã" ÀÑÚ-íèí ôÿàëèééÿò èñòèãàìÿòèíÿ àèä ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû îëìàëûäûð. Éåíè íþâ êîðîíàâèðóñ (ÚÎÂÛÄ-19) èíôåêñèéàñû èëÿ áàüëû ìþâúóä ñàíèòàð-åïèäåìèîëîæè âÿçèééÿòÿ óéüóí îëàðàã, ãÿáóëäà ïåéâÿíä âÿ éà èììóí ñåðòèôèêàòû, åëÿúÿ äÿ ÿêñ-ýþñòÿðèø ñåðòèôèêàòû îëàí øÿõñëÿð èøòèðàê åäÿ áèëÿðëÿð.

"Àçÿðåíåðæè" ïàéûç-ãûø ìþâñöìöíÿ ùàçûðäûð 2022-2023-úö èëèí ïàéûç-ãûø ìþâñöìöíÿ ùàçûðëûã ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ "Àçÿðåíåðæè" ÀÑÚ-íèí ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ ìöâàôèã òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèá. Þëêÿíèí ôàñèëÿñèç åëåêòðèê åíåðæèñè èëÿ òÿìèí åäèëìÿñè, èõðàú èìêàíëàðûíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, åíåðæèíèí èñòåùñàëû âÿ þòöðöëìÿñè öçðÿ ïëàí òàïøûðûãëàðûíûí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè, åíåðæè ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ à÷ûëìà âÿ èìòèíàëàðûí ñàéûíûí ìèíèìóìà åíäèðèëìÿñè ãàðøûéà ÿñàñ âÿçèôÿ îëàðàã ãîéóëóá.

"Àçÿðåíåðæè" ÀÑÚ-íèí Ìÿòáóàò õèäìÿòèíäÿí âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, áó ìÿãñÿäëÿ

åíåðæè ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ ïëàíëû òÿìèð-áÿðïà, éåíèäÿíãóðìà èøëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèëèá. Ëàçûìè

éàíàúàã åùòèéàòû òÿäàðöê åäèëèá. Áóíäàí áàøãà, ÿñàñ âÿ êþìÿê÷è àâàäàíëûãëàðûí òÿìèðè òÿéèí åäèëìèø íîðìàëàðà óéüóí êåéôèééÿòëÿ éåðèíÿ éåòèðèëèá. Åëåêòðèê ñòàíñèéàëàðûíäà òåõíèêè ýþñòÿðèúèëÿðèí éàõøûëàøäûðûëìàñû öçðÿ ìöùöì òÿäáèðëÿð ýþðöëöá. Ùÿéàòà êå÷èðèëìèø òÿìèð èøëÿðè ãèéìÿòëÿíäèðèëäèêäÿí ñîíðà "Àçÿðåíåðæè" ÀÑÚ-äÿ éàðàäûëìûø Àèäèééÿòè Òÿäáèðëÿð Ïëàíûíûí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè öçðÿ Êîìèññèéà òÿðÿôèíäÿí ìöÿññèñÿëÿðÿ 2022-2023-úö èëèí ïàéûç-ãûø ìþâñöìöíÿ "Ùàçûðëûã Ïàñïîðòó"íóí âåðèëìÿñè ãÿðàðà àëûíûá.

ÎÕÓÚÓËÀÐÛÍ ÍßÇßÐÈÍß! “Àçÿðáàéúàí” ãÿçåòèíÿ àáóíÿ éàçûëûøû äàâàì åäèð! Àáóíÿ ðåñïóáëèêàíûí áöòöí ïî÷ò øþáÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí àïàðûëûð. Åéíè çàìàíäà àøàüûäà ýþñòÿðèëÿí ìÿòáóàòéàéûìû ãóðóìëàðûíà ìöðàúèÿò åäÿ áèëÿðñèíèç:

íÿúÿê. Ùàâàíûí òåìïåðàòóðó ýåúÿ 0-5°, ýöíäöç 15-19° èñòè îëàúàã. Õàíêÿíäè øÿùÿðèíäÿ, Øóøà, Õîúàëû, Õîúàâÿíä, Àüäàì, Äàøêÿñÿí, Ýÿäÿáÿé ðàéîíëàðûíäà ùàâà ÿñàñÿí éàüìóðñóç êå÷ÿúÿê. Ýåúÿ âÿ ñÿùÿð áÿçè éåðëÿðäÿ äóìàí îëàúàã. Ãÿðá êöëÿéè ÿñÿúÿê, áÿçè éåðëÿðäÿ àðàáèð ñöðÿòëÿíÿúÿê. Ùàâàíûí òåìïåðàòóðóíóí ýåúÿ 3-8°, ýöíäöç 9-14° èñòè îëàúàüû ïðîãíîçëàøäûðûëûð. Øÿðãè Çÿíýÿçóð: Úÿáðàéûë, Êÿëáÿúÿð, Ãóáàäëû, Ëà÷ûí, Çÿíýèëàí ðàéîíëàðûíäà ùàâà ÿñàñÿí éàüìóðñóç êå÷ÿúÿê. Ýåúÿ âÿ ñÿùÿð áÿçè éåðëÿðäÿ äóìàí îëàúàã. Ãÿðá êöëÿéè ÿñÿúÿê, áÿçè éåðëÿðäÿ àðàáèð ýöúëÿíÿúÿê. Ùàâàíûí òåìïåðàòóðóíóí ýåúÿ 38°, ýöíäöç 9-14° èñòè îëàúàüû áèëäèðèëèð. Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ, Ãàçàõ, Ýîðàíáîé, Òÿðòÿð, Ôöçóëè ðàéîíëàðûíäà ùàâà ÿñàñÿí éàüìóðñóç êå÷ÿúÿê. Ýåúÿ âÿ ñÿùÿð áÿçè éåðëÿðäÿ äóìàí îëàúàã. Ãÿðá êöëÿéè ÿñÿ-

úÿê, áÿçè éåðëÿðäÿ àðàáèð ñöðÿòëÿíÿúÿê. Ùàâàíûí òåìïåðàòóðóíóí ýåúÿ 6-11°, ýöíäöç 16-21° èñòè îëàúàüû åùòèìàë åäèëèð. Áàëàêÿí, Çàãàòàëà, Ãàõ, Øÿêè, Îüóç, Ãÿáÿëÿ, Èñìàéûëëû, Àüñó, Øàìàõû, Ñèéÿçÿí, Øàáðàí, Õûçû, Ãóáà, Õà÷ìàç, Ãóñàð ðàéîíëàðûíäà ùàâà ÿñàñÿí éàüìóðñóç êå÷ÿúÿê. Ýåúÿ âÿ ñÿùÿð áÿçè éåðëÿðäÿ äóìàí îëàúàã. Ãÿðá êöëÿéè ÿñÿúÿê, áÿçè éåðëÿðäÿ àðàáèð ýöúëÿíÿúÿê. Ùàâàíûí òåìïåðàòóðóíóí ýåúÿ 6-11°, ýöíäöç 15-20° èñòè, äàüëàðäà ýåúÿ 3-8°, ýöíäöç 10-15° èñòè îëàúàüû åùòèìàëû âàð. Ìèíýÿ÷åâèð âÿ Øèðâàí øÿùÿðëÿðèíäÿ, Éåâëàõ, Ýþé÷àé, Àüäàø, Êöðäÿìèð, Èìèøëè, Àüúàáÿäè, Áåéëÿãàí, Ñàáèðàáàä, Áèëÿñóâàð, Ñààòëû, Ùàúûãàáóë, Ñàëéàí, Íåôò÷àëà ðàéîíëàðûíäà ùàâà ÿñàñÿí éàüìóðñóç êå÷ÿúÿê. Ýåúÿ âÿ ñÿùÿð áÿçè éåðëÿðäÿ äóìàí îëàúàã. Ãÿðá êöëÿéè ÿñÿúÿê, áÿçè éåðëÿðäÿ àðàáèð ñöðÿòëÿíÿúÿê. Ùàâàíûí òåìïåðàòóðóíóí ýåúÿ 7-11°, ýöíäöç 1621° èñòè îëàúàüû ýþçëÿíèëèð. Ìàñàëëû, Éàðäûìëû, Ëåðèê, Ëÿíêÿðàí, Àñòàðà ðàéîíëàðûíäà ùàâà ÿñàñÿí éàüìóðñóç êå÷ÿúÿê. Ýåúÿ âÿ ñÿùÿð áÿçè éåðëÿðäÿ äóìàí îëàúàã. Øèìàë-øÿðã êöëÿéè ÿñÿúÿê, áÿçè éåðëÿðäÿ àðàáèð ýöúëÿíÿúÿê. Ùàâàíûí òåìïåðàòóðó ýåúÿ 8-11°, ýöíäöç 15-19° èñòè, äàüëàðäà ýåúÿ 9-11°, ýöíäöç 14-17° èñòè îëàúàã.

Áÿõòèéàð ÑÀÄÛÃÎÂ

(012) 598-49-55, (051) 225-02-13

“Ãàéà” ôèðìàñû

(012) 566-77-80, (050) 214-40-53

“Ðåýèîí Ïðåññ” ÌÌÚ

(055) 316-79-01, (050) 316-79-01

“Ñÿìà-Ì” ÌÌÚ

(012) 594-09-59

“Çèéà” ËÒÄ

(012) 497-76-96, (050) 306-77-22

“Ïðåññèíôîðì” ÌÌÚ

(012) 598-49-52, (070) 340-01-00

“Úèòé ïðåññ” ÌÌÚ

(055) 819-09-26

ÀÇ 1073, Bakû øÿùÿðè, Mÿtbuat prospekti, 529-cu mÿhÿllÿ, IV mÿrtÿbÿ

e-mail: [email protected] [email protected] [email protected] www.azerbaijan-news.az

Qÿbul otaüû

- 539-68-71,

Baø redaktor möavinlÿri - 538-86-86, 434-63-30,

Mÿsul katib

Àáóíÿ èëÿ áàüëû ùÿð ùàíñû áèð ïðîáëåìëÿ öçëÿøñÿíèç, (012) 539-59-33 íþìðÿëè òåëåôîíà çÿíý âóðà áèëÿðñèíèç.

Ìöñàáèãÿäÿ èøòèðàê åòìÿê èñòÿéÿí øÿõñëÿð www.asco.az ñÿùèôÿñèíÿ äàõèë îëìàãëà åëàíëàð áþëìÿñèíäÿí ÿëàâÿ ñÿíÿäëÿðè âÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàòû ÿëäÿ åäÿ áèëÿðëÿð. Ìöðàúèÿò ö÷öí ñîí ìöääÿò 28 íîéàáð 2022-úè èë ñààò 17:00-äÿêäèð. Öíâàí: ÀÇ1003, Áàêû øÿùÿðè, Ì.Óñåéíîâ êö÷., 2. ßëàãÿ òåëåôîíó: (012) 404-37-00, äàõèëè:1016. Òåíäåð êîìèññèéàñû

"Àçÿðáàéúàí Õÿçÿð Äÿíèç Ýÿìè÷èëèéè" Ãàïàëû Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòè ñòðóêòóð èäàðÿëÿðèíÿ òÿëÿá îëóíàí ìöõòÿëèô òÿéèíàòëû õîðòóìëàðûí ñàòûí àëûíìàñû ìÿãñÿäèëÿ ìöñàáèãÿ åëàí åäèð Ìöñàáèãÿäÿ èøòèðàê åòìÿê èñòÿéÿí øÿõñëÿð www.àñúî.àç ñÿùèôÿñèíÿ äàõèë îëìàãëà åëàíëàð áþëìÿñèíäÿí ÿëàâÿ ñÿíÿäëÿðè âÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàòû ÿëäÿ åäÿ áèëÿðëÿð. Ìöðàúèÿò ö÷öí ñîí ìöääÿò 28 íîéàáð 2022-úè èë ñààò 17:00-äÿêäèð. Ñÿíÿäëÿð Àçÿðáàéúàí äèëèíäÿ, 2 íöñõÿäÿ (ÿñëè âÿ ñóðÿòè) òÿðòèá îëóíìàëûäûð (õàðèúè äèëäÿêè òåíäåð òÿêëèôëÿðè Àçÿðáàéúàí äèëèíÿ òÿðúöìÿ åäèëìÿëèäèð). Ýþñòÿðèëÿí âàõòäàí ýåú òÿãäèì îëóíàí çÿðôëÿð à÷ûëìàäàí ýåðè ãàéòàðûëàúàãäûð. Öíâàí: Áàêû øÿùÿðè, Íåôò÷èëÿð ïðîñïåêòè, 2. ßëàãÿ òåëåôîíó: (012) 404-37-00, äàõèëè: 1263. Òåíäåð êîìèññèéàñû

ÀËËÀÙ ÐßÙÌßÒ ÅËßÑÈÍ! Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìèëëè Ìÿúëèñè Àïàðàòûíûí Äþâëÿò ãóðóúóëóüó, èíçèáàòè âÿ ùÿðáè ãàíóíâåðèúèëèê øþáÿñèíèí ìöäèðè Ùàúû Ìèðùÿøèì Ñåéèä Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó Åë÷èí Áàáàéåâÿ ãàðäàøû ÍÀÇÈÌ ÁÀÁÀÁßÉËÈÍÈÍ âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèéèíè áèëäèðèð âÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèð. Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû, Èíòèçàì êîìèññèéàñûíûí ñÿäðè Åëäàð Èáðàùèìîâ âÿ ãàðäàøû Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ïðîôåññîðó, ÀÌÅÀ-íûí ìöõáèð öçâö Âàãèô Èáðàùèìîâ àèëÿëÿðè èëÿ áèðëèêäÿ Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó Åë÷èí Áàáàéåâÿ ãàðäàøû ÍÀÇÈÌ ÁÀÁÀÁßÉËÈÍÈÍ âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèêëÿðèíè áèëäèðèð âÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèðëÿð. Äþâëÿò Ýþìðöê Êîìèòÿñèíèí Àêàäåìèéàñûíûí ðÿèñè Ãóëó Íîâðóçîâ âÿ àêàäåìèéàíûí êîëëåêòèâè Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó Åë÷èí Áàáàéåâÿ ãàðäàøû ÍÀÇÈÌ ÁÀÁÀÁßÉËÈÍÈÍ âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèêëÿðèíè áèëäèðèð âÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèðëÿð.

Äèíè Ãóðóìëàðëà Èø öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñè ñÿäðèíèí áèðèíúè ìöàâèíè Ñÿééàä Àðàí Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó Åë÷èí Áàáàéåâÿ ãàðäàøû ÍÀÇÈÌ ÁÀÁÀÁßÉËÈÍÈÍ âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèéèíè áèëäèðèð âÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèð. ßäëèééÿ Íàçèðëèéè Ïåíèòåíñèàð õèäìÿòèí ðÿèñ ìöàâèíè Ìÿùÿððÿì Ãàôàðîâ âÿ Ïåíèòåíñèàð õèäìÿòèí Ìàëèééÿ-èãòèñàäèééàò èäàðÿñèíèí ðÿèñè Ñÿðõàí Õÿëèëîâ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàëèééÿ Íàçèðëèéèíèí Ùÿðáè ãóðóìëàðûí âÿ ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðûíûí ìàëèééÿñè øþáÿñèíèí ñåêòîð ìöäèðè Âöãàð Øûõìÿììÿäîâà àòàñû ÔÅÂÐÀË ØÛÕÌßÌÌßÄÎÂÓÍ âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèêëÿðèíè áèëäèðèð âÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèðëÿð. ÀÌÅÀ Àçàä Ùÿìêàðëàð Èòòèôàãûíûí ñÿäðè, ïðîôåññîð Ùàáèë Ãóðáàíîâ Áàáàéåâëÿð àèëÿñèíÿ ÿçèçëÿðè, ïðîôåññîð ÍÀÇÈÌ ÁÀÁÀÁßÉËÈÍÈÍ âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèéèíè áèëäèðèð âÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèð.

Beynÿlxalq hÿyat, èäìàí vÿ èíôîðìàñèéà øþbÿsi

- 539-63-82, 432-37-68

539-72-39,

Humanitar siyasÿt øþbÿsi - 538-56-60

- 539-43-23,

Èúòèìàè ÿëàãÿëÿð øþbÿsi - 539-49-20, 538-31-11,

Mÿsul katib möavinlÿri - 539-44-91,

Fotoèëëöñòðasiya øþbÿsi - 538-84-73,

Parlament âÿ ñèéàñÿt øþbÿsi - 539-84-41, 539-21-00,

Kompöter mÿrkÿzi

- 538-20-87,

Èqtisadiyyaò øþáÿñè

Möhasibatëûã

- 539-59-33

- 538-42-32, 538-35-55,

Ùþðìÿòëè îõóúóëàð!

"Àçÿðáàéúàí Õÿçÿð Äÿíèç Ýÿìè÷èëèéè" ÃÑÚ ïèðîòåõíèêè âàñèòÿëÿðèí óòèëèçàñèéàñû (ìÿùâ åäèëìÿñè) öçðÿ õèäìÿòëÿðèí ñàòûí àëûíìàñû ìÿãñÿäèëÿ à÷ûã ìöñàáèãÿ åëàí åäèð

Òåëåôîíëàð

Öíâàí

ÁÀØ ÐÅÄÀÊÒÎÐ

“Àçÿðïî÷ò” ÌÌÚ

1 èëëèê -124,80 (éöç èéèðìè äþðä ìàíàò ñÿêñÿí ãÿïèê) ìàíàò 6 àéëûã - 62,40 (àëòìûø èêè ìàíàò ãûðõ ãÿïèê) ìàíàò 3 àéëûã - 31,20 (îòóç áèð ìàíàò èéèðìè ãÿïèê) ìàíàò

Þëêÿ ÿðàçèñèíäÿ ýåúÿ âÿ ñÿùÿð áÿçè éåðëÿðäÿ äóìàí îëàúàã Àçÿðáàéúàíäà íîéàáðûí 23-íÿ ýþçëÿíèëÿí ùàâà ïðîãíîçó à÷ûãëàíûá. Åêîëîýèéà âÿ Òÿáèè Ñÿðâÿòëÿð Íàçèðëèéèíèí Ìèëëè Ùèäðîìåòåîðîëîýèéà Õèäìÿòèíäÿí ÀÇßÐÒÀÚ-à âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, Áàêûäà âÿ Àáøåðîí éàðûìàäàñûíäà ùàâàíûí äÿéèøêÿí áóëóäëó îëàúàüû, àðàáèð òóòóëàúàüû, ÿñàñÿí éàüìóðñóç êå÷ÿúÿéè ýþçëÿíèëèð. Ýåúÿ âÿ ñÿùÿð áÿçè éåðëÿðäÿ äóìàí îëàúàã. Ýöí ÿðçèíäÿ àðàáèð ýöúëÿíÿí øèìàë-ãÿðá êöëÿéè ÿñÿúÿê. Ùàâàíûí òåìïåðàòóðó Àáøåðîí éàðûìàäàñûíäà ýåúÿ 1014°, ýöíäöç 15-17° èñòè, Áàêûäà ýåúÿ 1214° èñòè, ýöíäöç 15-17° èñòè îëàúàã. Àòìîñôåð òÿçéèãè 756 ìèëëèìåòð úèâÿ ñöòóíóíäàí 764 ìèëëèìåòð úèâÿ ñöòóíóíà éöêñÿëÿúÿê. Íèñáè ðöòóáÿò 60-70 ôàèç òÿøêèë åäÿúÿê. Àçÿðáàéúàíûí ðàéîíëàðûíäà ùàâà ÿñàñÿí éàüìóðñóç êå÷ÿúÿê. Ýåúÿ âÿ ñÿùÿð ñààòëàðûíäà äóìàí îëàúàã. Ãÿðá êöëÿéè ÿñÿúÿê, áÿçè éåðëÿðäÿ àðàáèð ýöúëÿíÿúÿê. Ùàâàíûí òåìïåðàòóðó ýåúÿ 7-11°, ýöíäöç 16-21° èñòè, äàüëàðäà ýåúÿ 3-8°, ýöíäöç 914° èñòè îëàúàã. Íàõ÷ûâàí øÿùÿðèíäÿ, Úóëôà, Îðäóáàä, Ñÿäÿðÿê, Øàùáóç âÿ Øÿðóð ðàéîíëàðûíäà ùàâà ÿñàñÿí éàüìóðñóç êå÷ÿúÿê. Ýåúÿ âÿ ñÿùÿð áÿçè éåðëÿðäÿ äóìàí îëàúàã. Ãÿðá êöëÿéè ÿñÿúÿê, áÿçè éåðëÿðäÿ àðàáèð ýöúëÿ-

www.azerbaijan-nnews.az

Qeydiyyat nþmrÿsi 1 “Azÿrbaycan” qÿzetinin kompöter mÿrkÿzindÿ yûüûëûb sÿhifÿlÿnmiø, “Àçÿðáàéúàí Íÿøðèééàòû” ÌÌÚ-äÿ ÷ap edilmiødir

"ÀçåðÝîëä" ÃÑÚ-íèí ðÿùáÿðëèéè âÿ êîëëåêòèâè úÿìèééÿòèí ÿìÿêäàøû Ìÿòëÿá Èìàíîâà áàúûñû ÐÖÁÀÁß ÍÀÌÀÇÎÂÀÍÛÍ âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèêëÿðèíè áèëäèðèð âÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèðëÿð. ÀÌÅÀ-íûí âèòñå-ïðåçèäåíòè, àêàäåìèê Èðàäÿ Ùöñåéíîâà Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó Åë÷èí Áàáàéåâÿ ãàðäàøû ÍÀÇÈÌ ÁÀÁÀÁßÉËÈÍÈÍ âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèéèíè áèëäèðèð âÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèð. Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòè Ùöãóã ôàêöëòÿñèíèí äåêàíëûüû âÿ ïðîôåññîðìöÿëëèì ùåéÿòè ÁÄÓ-íóí ðåêòîðó Åë÷èí Áàáàéåâÿ ãàðäàøû ÍÀÇÈÌ ÁÀÁÀÁßÉËÈÍÈÍ âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèêëÿðèíè áèëäèðèð âÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèðëÿð. Àêàäåìèê Âàñèô Áàáàçàäÿ àèëÿñè èëÿ áèðëèêäÿ Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó Åë÷èí Áàáàéåâÿ ãàðäàøû ÍÀÇÈÌ ÌÖßËËÈÌÈÍ âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèéèíè áèëäèðèð âÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèð.

Rÿsmi sÿnÿd vÿ ÷ûxûølarda ñþéëÿíèëÿíëÿðëÿ áÿðàáÿð, äÿðú ö÷öí ýþíäÿðèëÿí äèýÿð éàçûëàðäàêû ôèêèðëÿð äÿ Azÿrbaycan dþvlÿtinin ìÿíàôåéèíÿ uyüun gÿlmÿlidir ßlyazmalara cavab verilmir vÿ onlar geri qaytarûlmûr

Göndÿlik qÿzet Òèðàæ 6507 Ñèôàðèø 3312 Ãèéìÿòè 40 ãÿïèê