12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

1 İslam ve Bilim - 1 1. Din, vahiy yoluyla Allah’ın gönderdiği buyruklar neticesinde oluşmuş sistematik bir bütündür. Bu mesajlar ve kurallar bütününün hedefi, insanın anlam arayışına cevap oluşturarak hem bu dünyada hem de ahirette mutlu olmasını sağlamaktır. Bilim ise insanın belli konulardaki araştırmaları, deney ve bulguları, akıl yoluyla ve sistematik olarak değerlendirmesiyle ulaştığı sonuçlardır. İnsan bilim aracılığı ile evrenin yasalarını keşfederek hayatı kolaylaştırmayı ve nihayetinde mutlu olmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda din ve bilimin, kaynak ve yöntemlerde ayrılsalar bile amaçlarında bir birlikten söz edilebilir.

4. Din - bilim ilişkisi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Din, ilahi kaynaklı; bilim insan kaynaklı olduğundan birbirine alternatif durumdadır. B) Hem din hem de bilim; doğa, insan, evren, varlıklar ve olaylar hakkında bilgiler verir. C) Din daha çok “Niçin?” sorusuna cevap verirken bilim, “Nasıl?” sorusuna cevap bulmaya çalışır. D) Din ve bilim; insanın merak ettiği, öğrenmeyi arzuladığı pek çok konuyu açıklığa kavuşturur. E) Din, temel bilgileri vahiy yoluyla verirken bilim, gözlem ve deney metodunu kullanarak bilgi üretir.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

D) Aklın ürettiği deneysel bilgiden insanın faydalandığı E) İnsan mutluluğunun, din ve bilimin asıl gayesi olduğu

2. Din ve bilim ile ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisinin ortak olduğu söylenemez? A) İnsan hayatına yön verirler. B) İnsanın gelişmesine yardımcı olurlar. C) Metafizik konularda etkinlik gösterirler. D) Kaliteli bir hayat sürülmesini amaçlarlar. E) Hayatı anlamlandırmaya katkı sunarlar.

3. Bilimsel gelişmeler sayesinde insanlar hem doğa olaylarına atfettikleri bilinmezlikten bir nebze kurtulmuş hem de afetlere karşı önlem alarak kendilerini korumaya çalışmışlardır. Örneğin; ilk çağlarda bazı insanlar gök gürlemesi, şimşek çakması, Güneş ve Ay tutulması gibi olayların tanrıların öfkelenmesi sonucu ortaya çıktığına inanmışlardır. Bu nedenle de korkmuşlar, tanrılara kurbanlar sunmuşlardır. Bilim, böylesi tabiat olaylarının nedenlerini açıklayarak insanların yersiz korkularını gidermelerine katkıda bulunmuştur. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Bilimin, tabiat olayları ile ilgili bazı korkuları giderdiğine B) Yapılan çalışmalarla bilimin dinlerin yerini aldığına C) Doğa olaylarının insanlarca farklı yorumlandığına D) Bilimsel gelişmelerin, insanların tabiata bakışını etkilediğine E) Felaketlere karşı tedbir almada bilimsel gelişmelerden istifade edildiğine

●

C) Dinin insan hayatında vazgeçilmez bir yeri olduğu

MEB

B) Din ve bilimin birçok ortak noktasının bulunduğu

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) İnsanın anlam arayışı içinde olduğu 5. “…Kulları içinden ancak âlimler Allah’a karşı derin saygı duyarlar…” (Fâtır suresi, 28. Ayet) Bu ayette aşağıdaki kavramlardan hangileri arasındaki ilişkiye dikkat çekilmektedir? A) İlim - Takva

B) Ahlak - İman

C) İlim - Amel

D) Ahlak - Takva E) İman - İbadet

6. Allah; insanın varlık ve olaylar karşısında tefekkür etmesi, ortaya çıkan problemlere kendini diğer varlıklardan ayıran zihnî yetiyi kullanarak çözüm üretmesi üzerinde ısrarla durur. Buna göre, I. “Onlara, ‘Allah’ın indirdiğine uyun.’ denildiğinde, ‘Hayır, atalarımızdan gördüğümüze uyarız.’ dediler. Ya atalarının aklı bir şeye ermemiş, doğru yolu bulamamışlarsa!” (Bakara suresi, 170. ayet) II. “...Allah’ın gökten yağmur indirip yeri onunla ölümünden sonra diriltmesinde, rüzgârları çeşitli yönlerden estirmesinde düşünenler için alınacak dersler vardır.” (Câsiye suresi, 5. ayet) III. “Dinde zorlama yoktur. Doğru eğriden açıkça ayrılmıştır. Artık kim sahte tanrıları reddeder de Allah’a inanırsa kopmayan sağlam bir kulpa yapışmıştır. Allah, her şeyi işitir ve bilir.” (Bakara suresi, 219. ayet) ayetlerinden hangileri sözü edilen duruma örnek gösterilebilir? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

1

12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

İslam ve Bilim - 1 7.

• “İlim öğreniniz ve onu insanlara öğretiniz.”

9. Aşağıdaki ayetlerin hangisi ‘‘aklı kullanmanın önemi’’ ile ilgili değildir?

• “İlim, müminin yitik malıdır. Nerede bulursa onu alsın.”

A) “Kime uzun ömür verirsek onu yaratılış çizgisinde tersine çeviririz. Hiç düşünmezler mi?” (Yâsîn suresi, 68. ayet)

• “İlim öğrenmek, Müslüman her erkek ve kadına farzdır.” Bu hadislerden aşağıdaki sonuçların hangisine ulaşılamaz?

B) “…Sen kitap nedir, iman nedir bilmiyordun. Ama şimdi onu (Kur’an’ı), dilediğimiz kullarımızı sayesinde doğruya eriştirdiğimiz bir ışık kıldık.” (Şûrâ suresi, 52. ayet)

A) Bilgi, insanlığın ortak değeridir. B) İslam araştırmayı teşvik etmektedir.

C) “(İnsanlar) devenin nasıl yaratıldığına, göğün nasıl yükseltildiğine, dağların nasıl dikildiğine, yeryüzünün nasıl yayıldığına bir bakmazlar mı?” (Gâşiye suresi, 17-20. ayetler)

C) Ulaşılan doğru bilgi yaygınlaştırılmalıdır. D) Bilgi, doğruluğu sorgulanmadan kabul edilmelidir.

Bu parçadan ilim ile ilgili aşağıdaki yargıların hangisine varılamaz? A) Vahiy yoluyla gelen bilgilere de bu isim verilmiştir. B) İnsanın varlık ve hakikatle ilişkisi sonucu ortaya çıkmıştır. C) Kur’an, insanın bilme eylemine fazlasıyla önem vermektedir. D) Fiziki âlemle sınırlandırılmış bir kavram olarak kullanılmaktadır. E) Kur’an’da, insanın aklıyla elde ettiği bilgi anlamında kullanılmıştır.

● MEB

8. Sözlükte “bilmek” anlamına gelen ilim, genellikle “bilgi” ve “bilim” karşılığında kullanılır. Kur’an-ı Kerim’de ilim kökünden türeyen kelimelerin yaklaşık 750 yerde geçmesi bilginin ve öğrenmenin önemini ortaya koymaktadır. İlim kavramı Kur’an-ı Kerim’de daha çok “ilahi bilgi” veya “vahiy” anlamında kullanılmaktadır. Ayrıca gerek insanın vahyedilmiş ilahi hakikate dair ilmi gerekse bilme melekesiyle ilgili kazandığı dünyevi ilmi ifade etmek üzere çeşitli ayetlerde yer almaktadır. Buna göre ilim sahipleri veya kendilerine ilim verilenler, ilahi bilgiye muhatap olan ve bu bilginin doğruluğuna inananlardır.

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

E) İlim tahsilinde cinsiyet ayrımından kaçınılmalıdır.

D) “Allah; o su ile size ekin, zeytin, hurma, üzüm ve daha türlü türlü ürünler de bitirir. İşte bunda düşünen bir topluluk için büyük ibret vardır.” (Nahl suresi, 11. ayet) E) “Şüphesiz göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün art arda gelişinde aklıselim için gerçekten açık deliller vardır.” (Âl-i İmrân suresi, 190. ayet)

10. Fetihlerle kültürel coğrafyanın genişlemesi, İslam dünyasında fikrî hareketliliğin artması ve VIII. yüzyılda başlayan tercüme faaliyetleri sayesinde Müslümanlar; Grek, Helenistik, İran ve Hint kültür havzalarının bilgi birikimiyle tanışmışlardır. Bu dillerde yazılan önemli eserlerden edindikleri bilgilere yenilerini ekleyerek insanlığa sunmuşlardır. Müslümanların özgüven içerisinde bu çalışmaları yapmalarını, I. “Kim ilim tahsil etmek için bir yola girerse Allah, o kişiye cennetin yolunu kolaylaştırır.” (Hadis) II. “Kıyamet gününde âlimlerin mürekkebi şehitlerin kanı ile tartılır.” (Hadis) III. “De ki: Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” (Zümer suresi, 9. ayet) ayet ve hadislerinden hangilerinin teşvik ettiği söylenebilir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III