1. VERBOS COMPUESTOS DE SUM

1 VERBOS COMPUESTOS DE SUM EN LATÍN 1. VERBOS COMPUESTOS DE SUM 2. IES BENICALAP (Valencia) Elena Gallardo Paúls. Curso 2009-10 TEXTOS LATÍN I EL

85 downloads 178 Views 127KB Size

Recommend Stories


TEMA 1: ELEMENTOS Y COMPUESTOS
TEMA 1: ELEMENTOS Y COMPUESTOS IMPORTANCIA DE LA QUÍMICA Y EL MÉTODO CIENTÍFICO ELEMENTOS QUÍMICOS MOL DE ELEMENTOS TIPOS DE COMPUESTOS QUÍMICOS MOL D

Compuestos
Nomenclatura. Propiedades. Sintesis. Reacciones

Story Transcript

1

VERBOS COMPUESTOS DE SUM EN LATÍN

1. VERBOS COMPUESTOS DE SUM 2.

IES BENICALAP (Valencia) Elena Gallardo Paúls. Curso 2009-10

TEXTOS

LATÍN I EL VERBO LATINO VII

2

VERBOS COMPUESTOS DE SUM EN LATÍN

1. COMPUESTOS DE SUM

COMPUESTOS DE SUM. El verbo esse forma compuestos con la ayuda de preverbios, que son generalmente preposiciones. Solamente dos de ellos, possum y prosum tienen un preverbio inseparable, y presentan diferencias en su flexión. POSSUM (poder) y PROSUM INDICATIVO SIS TE

PRESENTE

MA

DE

IN

IMPERFECTO

FEC TUM

IMPERATIVO SUBJUNTIVO INFINITIVO

Pos-sum pot-es pot-est pos-sumus pot-estis pos-sunt

pos-sim pos-sis pos-sit pos-simus pos-sitis pos-sint

Ø

(puedo)

(pueda)

pot-eram pot-eras pot-erat pot-eramus pot-eratis pot-erant

pos-se-m pos-se-s pos-se-t pos-se-mus pos-se-tis pos-se-nt

Ø

(podía...)

PARTICIPIO Potens,-entis

Pos-se (el que puede, pudiendo) (poder)

Ø

Ø

(pudiera)

Pot-ero FUTURO Pot-eris IMPER- Pot-erit Pot-erimus FECTO Pot-eritis Pot-erunt

Ø Ø

(podré)

SIS TE

PERFECTO

MA DE PER FEC TO

potu-i potu-isti potu-it potu-imus potu-istis potu-erunt

potu-erim potu-eris potu-erit potu-erimus potu-eritis potu-erint

Ø

(pude)

PLUSCUAMPERFECTO

potu-eram potu-eras potu-erat potu-eramus potu-eratis potu-erant

(haya podido)

Ø

(había podido

potu-ero FUTURO potu-eris potu-erit PERFEC- potu-erimus potu-eritis TO potu-erint

potu-issem potu-isses potu-isset potu-issemus potu-issetis potu-issent

Potu-isse

Ø

(haber podido)

Ø

Ø

Ø

Ø

(hubiera ...)

Ø

Ø

(habré podido

IES BENICALAP (Valencia) Elena Gallardo Paúls. Curso 2009-10

LATÍN I EL VERBO LATINO VII

3

VERBOS COMPUESTOS DE SUM EN LATÍN

El preverbio varía según la forma simple empiece por vocal o por consonante. El verbo prosum conserva el antiguo prod- delante de vocal, pero ante consonante es siempre pro-; el tema de perfecto es sin-d: profu-. El verbo possum tiene una doble flexión, porque el prevervio pot- se transforma en pos- siempre que el verbo comienza por s-. El tema de perfecto pertenece, en realidad, a otro verbo, un arcaico poteo, cuyo sistema de presente cayó en desuso. Es totalmente regular.

OTROS COMPUESTOS. A la hora de conjugar: Preverbio + tiempos de sum: -absum, abes, abesse, afui -adsum, ades, adesse, adfui -desum, dees, deesse, defui -insum, ines, inesse, infui -intersum, interes, interesse, interfui -obsum, obes, obesse, offui / obfui -praesum, praees, praeesse, praefui -supersum, superes, superesse, superfui

(estar presente) (estar ausente) (faltar) (estar en) (estar entre, intervenir; interesar) (ser un obstáculo, perjudicar) (estar al frente) (sobrevivir)

ATENCIÓN: En todos los verbos el pretérito imperfecto de indicativo (aberam, aderam, deeram...) se puede confundir con un pluscuamperfecto, y el futuro imperfecto (abero, aberis, aberit...) parece un futuro perfecto o un perfecto de subjuntivo. ¡HAY QUE FIJARSE!, e identificar el verbo como compuesto de sum. 

CONSTRUCCIONES: Después del sum, possum es el verbo más usado en latín: -construye generalmente con infinitivo: possum dicere... -absum suele llevar un ablativo de lugar de donde con la preposición ab: ab oppido abesse: “estar lejos de la ciudadela” -adsum puede construir con un dativo de interés, y en tal caso significa “ayudar”: amici, adeste nobis: “amigos, ayudadnos”. -Otros se construyen con dativo: eis frumentum deerat “les faltaba trigo”; proelio interfuit “tomó parte en el combate”; sua pecunia huic obfuit: “le ha perjudicado su propio dinero”...

IES BENICALAP (Valencia) Elena Gallardo Paúls. Curso 2009-10

LATÍN I EL VERBO LATINO VII

4

VERBOS COMPUESTOS DE SUM EN LATÍN

2. TEXTOS -Dum eo modo equites proeliantur, Bocchus cum peditibus, quos Volux, filius eius, adduxerat neque in priore pugna, in itinere morati, adfuerant, postremam Romanorum aciem invadunt (Sal. Bell.Iug. CI, 5) -Agrigentinum quidem doctum quemdam virum carminibus graecis vaticinatum [esse] ferunt, quae in rerum natura totoque mundo constarent.. (Cic. De amic. VII/ 24) -…quis est qui id non maximis efferta laudibus ? Cic. De amic. VII/ 24) -Iamque paulum ab fuga aberant, cum Sulla, profligatis eis quos advorsum ierat, rediens ab latere Mauris incurrit. (Sal. Bell.Iug. CI, 8) - ...virtutem non reliquere (3ªp.pl!!!), neque poterant: (Sal. Bell.Iug.LXXXV, 38) -Haec enim est tyrannorum vita nimirum in qua nulla fides, nulla caritas, nulla stabilis benevolentiae potest ese fiducia (Cic. De ami. XIII) -Sed hoc primum sentio, nisi in bonis amicitiam esse non posse (Cic. De Am.V) -Dicere etiam solebat ullum esse librum tam malum ut non aliqua parte prodesset (Plinio el Joven, III- 5, 8-16) Quod quidem quale sit, etiam in bestiis quibusdam animadverti potest, quae ex se natos ita amant ad quoddam tempus et ab eis ita amantur, ut facile earum sensus adpareat (Cic.De amic.VIII/27) -Igitur diu multumque fatigati, tandem in castellum perveniunt, desertum ab ea parte, quod omnes, sicut aliis diebus, advorsum hostis aderant (Sal. Bell.Iug. XCIV, 3) -Omnis ingenuorum adest multitudo, etiam tenuissimorum (Cic. Cat. 4, VII, 16) -Ego vos hortari tantum possum ut amicitiam omnibus rebus humanis anteponatis (Cic. De Am. V) -Itaque paucis diebus cum auro et argento multo Romam legatos mittit, quis praecipit primum uti veteres amicos muneribus expleant, deinde novos adquirant, postremo quaecumque possint largiundo parare ne cunctentur (Sal. Bell.Iug XIII, 6) - Equidem, ex omnibus rebus quas mihi aut fortuna aut natura tribuit, nihil habeo quod cum amicitia Scipionis possim comparare (Cic. De amic. 103) -Nam contra reputando neque maius aliud neque praestabilius invenias, magisque naturae industriam hominum quam vim aut tempus deesse (Sal. Bell.Iug. I,2) -Quod in familia nostra fuit, praestitit, uti (=ut) in omnibus bellis asesset vobis (Sal. Bell.Iug. XIV, 3) - Quam ob rem vita quidem talis fuit vel fortuna vel Gloria ut nihil posset accedere, moriendi autem sensum celeritas abstulit (Cic.De amic.12) - Nam vi quidem regere patriam aut parentis, quamquam et possis et delicta corrigas, tamen inportunum est, cum praesertim omnes rerum mutatione caeadem portendant (Sal. Bell.Iug. III, 2) - Atque hoc maxime iudicaretur, si quid tale posset contingere, ut aliquis nos deus ex hac hominum frequentia tolleret et in solitudine uspiam collocaret... (Cic. De amic. 87) - Equidem, ex omnibus rebus quas mihi aut fortuna aut natura tribuit, nihil habeo quod cum amicitia Scipionis possim comparare (Cic. De amic. 103) - Quod in familia nostra fuit, praestitit, uti in omnibus bellis adesset vobis (Sal. Bell.Iug. XIV, 13) - Quod si exemeris ex rerum natura benevolentiae coniunctionem, nec domus ulla nec urbs stare poterit, ne agri quidem cultus permanebit. (Cic. De Am. 23)

IES BENICALAP (Valencia) Elena Gallardo Paúls. Curso 2009-10

LATÍN I EL VERBO LATINO VII

VERBOS COMPUESTOS DE SUM EN LATÍN

5

-Sed ipse, paucos post annos morbo atque aetate confectus, cum sibi finem vitae adesse intellegeret, coram amicis et cognatis itemque Adherbale et Hiempsale filiis dicitur huismodi verba cum Iugurtha habuisse (Sal. Bell. Iug. IX, 4) --...cum ad me, quod aderam in consilio Laenati et Rupilio consulibus, deprecatum venisset, ut sibi ignoscerem, hanc causam adferebat, quod... (Cic.De amic.37) - Hactenus mihi videor de amicitia quid sentirem potuisse dicere; si quae praeterea sunt (credo autem esse multa), ab iis, si videbitur, qui ista disputant, quaeritote. (Cic. De Amic,24)

IES BENICALAP (Valencia) Elena Gallardo Paúls. Curso 2009-10

LATÍN I EL VERBO LATINO VII

Get in touch

Social

© Copyright 2013 - 2024 MYDOKUMENT.COM - All rights reserved.