sidideebis gazomva fizikis gacnoba imis SeswavliT iwyeba, Tu rogor izomeba sxvadasxva sidideebi, magaliTad: sigrZe, dro, masa, temperatura, wneva da denis Zala. TiToeul fizikur sidides Tavisi zomis erTeuli aqvs, romelsac etalonTan vadarebT. zomis erTeuli sididis raodenobrivad gamoxatvis saSualebaa.

აღნიშვნა

•

სახელი

სიდიდე

წმ

წამი

დრო

მ

მეტრი

სიგრძე

კგ

კილოგრამი

მასა

ა

ამპერი

დენის ძალა

K

კელვინი

თერმოდინამუკუ რი ტემპერატურა

მოლი

ნივთიერების რაოდენობა

კანდელა

სინათლის ძალა

მოლ კდ

• 1971 wels zoma-wonis me-14 saerTaSoriso konferenciaze dadginda Svidi sabaziso sidide, romlebic erTeulTa saerTaSoriso sistemis SemoklebiT SI (Système international) safuZvels Seadgens;

Zalian did da Zalian patara ricxvebze muSaobis gasamartiveblad gamoiyeneba prefiqsebi, prefiqsi 10-is romelime xarisxs warmoadgens. SI sistemis erTeulisTvis prefiqsis mierTeba am erTeulis Sesabamis sidideze gamravlebas gulisxmobs.

sigrZe 1792 wels safrangeTis axlad gamocxadebul respublikaSi SemoiRes erTeulTa axali sistema. am sistemis qvakuTxedi iyo metri, romelic ganisazRvra, rogorc CrdiloeT polusidan ekvatoramde manZilis erTi meaTedmemilionedi.

• Dდro dros ori aspeqti aqvs. samoqalaqo da, zogjer, mecnieruli TvalsazrisiT, drois codna imisTvis gvWirdeba, rom movlenebi garkveuli TanmimdevrobiT davalagoT. seriozuli samecniero muSaobisas gvainteresebs, ramden xans grZeldeba konkretuli movlena. maSasadame, drois nebismieri etaloni or SekiTxvas unda pasuxobdes: `rodis moxda?~ da `ra drois manZilze?~.

მასა SI sistemis masis etaloniplatinairidiumi s cilindri aRiarebulia 1 kilogrami masis etalonad.

• dedamiwis sferos radiusi daaxloebiT 6,37×106 metria. ra iqneba misi: a) garSemoweriloba kilometrebSi? b) farTobi kvadratul kilometrebSi? g) moculoba kubur kilometrebSი.

• davuSvaT, wylis kuburi santimetris masa zustad 1 gramia. gamoTvale wylis erTi kuburi metris masa kilogramebSi; b) davuSvaT, wyliT savse 5700m3 moculobis rezervuaris daclas 10 saaTi sWirdeba. risi tolia wylis masis Semcirebis siCqare kilogram/wamebSi?

• leqciis xangrZlivoba (50wT) daaxloebiT 1 mikrosaukunea. a) ramdeni wuTia mikrosaukuneSi?