îÅñÅ îäÕ¶

ñ¶ÖÕ çÆÁ» Õ°Þ Ô¯ð ê¹ÃåÕ» : ñ¶Ö ÿ×ÌÇÔ

: ⿱ØÆÁ» ÇÃÖð» ðÅÔ ðÃå¶ Á³åð ÞÅå ÁÅÔî¯-ÃÅÔîä¶ ìÈÔ¶-ìÅðÆÁ» ùõé-ùé¶Ô¶ ÇòÁÅÇÖÁÅ Çòôñ¶ôä üگ-Ã¼Ú åðÕò¶ç ØÅà ØÅà çÅ êÅäÆ

ÁÅñ¯ÚéÅ Áå¶ Ö¯Ü

: ê³ÜÅìÆ ÕÇòåÅ ÇòÚ ðÅôàðÆ Â¶ÕåÅ çÆ íÅòéÅ Ç×ÁÅé Çç¼å ÇÿØ-ÜÆòé å¶ ðÚéÅ ê³ÜÅìÆ ê¼åðÕÅðÆ çÅ ÇòÕÅÃ

Áé°òÅç

: å°ð×é¶ò: ÇêÀ° ê¹¼åð ÜòÅÔð ñÅñ éÇÔðÈ: ×ÅæÅ íÅðå ç¶ô çÆ Ü¼ÃÅ ÇÃ¿Ø ÁÅÔñÈòÅñÆÁÅ îÅðÇàé ¬æð ÇÕ¿× íÅÂÆ òÆð ÇÿØ: ìÅìÅ é½è ÇÿØ

îÅñÅ îäÕ¶

éÇð¿çð ÇÃ¿Ø Õê±ð

Thoughts and Reflections

MALA MANKE (Thoughts and Reflections)

by

NARINDER SINGH KAPOOR 4245, Phase II, Urban Estate, PATIALA-147 002 (India) 2009 Published by Lokgeet Parkashan S.C.O. 26-27, Sector 34 A, Chandigarh-160 022 India Ph.0172-5077427, 5077428 Punjabi Bhawan Ludhiana, 98154-71219 visit us at : www.unistarbooks.com

Type Setting & Design PCIS Ph:0172-2640382 © 2009 Produced and bound in India All rights reserved This book is sold subject to the condition that it shall not, by way of trade or otherwise, be lent, resold, hired out, or otherwise circulated without the publisher's prior written consent in any form of binding or cover other than that in which it is published and without a similar condition including this condition being imposed on the subsequent purchaser and without limiting the rights under copyright reserved above, no part of this publication may be reproduced, stored in or introduced into a retrieval system, or transmitted in any form or by any means(electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise), without the prior written permission of both the copyright owner and the above-mentioned publisher of this book.

î°¼ãñ¶ ôìç Ç×ÁÅé ÇòÚ îé°¼Ö çÆ Ã¯Ú Áå¶ ÇòÔÅð ç¯Ô» ù ìçñä çÆ Áî°¼Õ åÅÕå Ô°¿çÆ ÔË¢ Ü篺 Õ°ð±Õô¶åð ÇòÚ ÁðÜé ù Ç×ÁÅé Ô¯ Ç×ÁÅ å» À°Ãé¶ Ã°¼à¶ ԯ¶ ÔÇæÁÅð Ú°¼Õ ñ¶ Ãé Áå¶ Ü篺 ÕÅÇñ¿×Å ÇòÚ Áô¯Õ ù Ç×ÁÅé Ô¯ Ç×ÁÅ å» À°Ãé¶ Ú°¼Õ¶ ԯ¶ ÔÇæÁÅð ð¼à Çç¼å¶ Ãé¢ Áðæ-ê±ðä ôìç Áå¶ Ã°ÇÔðç ÕÅðÜ, îé ç¶ ñ¼Ûä Áå¶ ÃðÆð ç¶ ×°ä ìçñ Çç¿ç¶ Ôé Áå¶ îé ç¶ ìçñä éÅñ ÜÆòé çÅ À°ç¶ô Áå¶ ÕÅðÜ Õðé çÅ ã¿× ìçñ Ü»çÅ ÔË¢ îé°¼Ö Ü篺 òÆ ìçÇñÁÅ ÔË Áå¶ Ü篺 òÆ ìçñ¶×Å, ÇÂà ã¿× éÅñ ÔÆ ìçÇñÁÅ ÔË Áå¶ ÇÂà ã¿× éÅñ ÔÆ ìçñ¶×Å¢ çÅðôÇéÕ ×ÇÔðÅÂÆ òÅñ¶ ÕÆîåÆ ôìç» çÅ ÁÅêäÅ ÇéÁÅðÅ å¶ÜêÌåÅê Áå¶ êÌíÅò Ô°¿çÅ ÔË¢ ÇÂÔ ôìç îé°¼ÖÆ îé Áå¶ Ã¯Ú ù à°¿ìç¶ ÔÆ éÔƺ, Ãׯº ð°ôéÅÀ°ºç¶ òÆ Ôé¢ Ã¯Ú» ç¶ Çé¼Õ¶-Çé¼Õ¶ Ü°×ù, îé°¼ÖÆ Ã¯Ú Áå¶ ÇòÔÅð ÇòÚ ìçñÅú ÔÆ éÔƺ, ÇÂéÕñÅì òÆ ñË ÁÅÀ°ºç¶ Ôé¢ ÁÅêä¶ ÜÆòé ç¶ Ãøð ç½ðÅé î˺ ܯ Õ°Þ Ã°ÇäÁÅ-ÃîÇÞÁÅ, êÇó·ÁÅêðÇÖÁÅ, ò¶ÇÖÁÅ-ÇòÚÅÇðÁÅ Áå¶ ÇñÇÖÁÅ-ñ¼ÇíÁÅ ÔË, À°Ãù ÿֶê ÇòÚÅð», Çà¼êäÆÁ», ÃñÅÔ», à±Õ», ðÅò», ðé¶ÇÔÁ» ÁÅÇç ç¶ ð±ê ÇòÚ ÇÂà ÿ×ÌÇÔ ÇòÚ Ã»íä çÅ ïåé ÕÆåÅ ÔË¢ ÇÂÔ î¶ð¶ Çé¼ÜÆ ÇòÚÅð Ôé, ï ÇÂé·» ÇòÚ¯º î¶ð¶ ê¼ÖêÅå» çÅ ÞñÕäŠðíÅòÕ ÔË Áå¶ Áé¶Õ æÅÂƺ å°ÔÅâÆ ðÅÇ çÅ î¶ðÆ Ã¯Ú éÅñ¯º ò¼Öð¶ Ô¯äÅ

ÕÂÆ Áé°íò çÆ ÇÂÕ ÕÅåð Áå¶ ÕÂÆ çðç çÅ ÇÂÕ ë¿ìÅ ÔÆ êÌåÆå Ô¯ä׶; ÕÂÆ Ã¯Ú», ê±ðé-í»å Ãêôà Ô¯ä×ÆÁ» Áå¶ ÕÂÆÁ» ç¶ Áðæ» é¶ Ø¿°â Õ¼ÇãÁÅ Ô¯ò¶×Å; ÕÂÆ ÇòÚÅð ÇååñÆ ò»× ñ¿Ø ÜÅä׶ êð ÕÂÆ ôÇÔç çÆ î¼ÖÆ ò»× â¿× òÆ îÅðé׶¢ ÇÂÔ î¶ðÅ ÇòôòÅà ÔË ÇÕ ÇÂà ÿ×ÌÇÔ ÇòÚñ¶ ÕÂÆ Û¯à¶-ۯචòÅÕ, ÁÅêä¶ ÁÅÕÅð 寺 À°ñà, îé ù ò¼âÆ èðòÅà ç¶ä׶¢ Õ°Þ ÇòÚÅð çÅçÅçÅçÆ, éÅéÅ-éÅéÆ çÆ ×¯ç çÅ Çé¼Ø, îÅåÅ-ÇêåÅ çÆ éÃÆÔå Áå¶ Ã¼Ú¶ ç¯Ãå çÆ é¶Õ ÃñÅÔ êÌåÆå Ô¯ä׶ Áå¶ Õ°Þ â°¼ìç¶ ù ÇåäÕ¶ çÅ ÃÔÅðÅ ìä Õ¶ ò¼âÅ á°¿îäÅ ÃÅìå Ô¯ä׶¢ Õ°Þ ÇòÚÅð òè¶ð¶ ÁÅêä¶-ÁÅêä¶ Áå¶ ÜÅä¶-êÛÅä¶ ÜÅêä׶, Ü篺 ÇÕ Õ°Þ ÁÃñ¯º úêð¶ òÆ êÌåÆå Ô¯ä׶¢ ÇÂà ÿ×ÌÇÔ ÇòÚñÆÁ» ÕÂÆ Ã¯Ú», ÇòÚÅð», Çà¼êäÆÁ» Áå¶ èÅðäÅò» å°ÔÅⶠÇòÚÅð» çÆ ê°ôàÆ Õðé×ÆÁ» Áå¶ ÕÂÆ Çà¼êäÆÁ» Çòð¯è òÆ À°êÜÅÀ°ä×ÆÁ» êð ÇÂé·» çŠûÞÅ À°ç¶ô ÜÆòé êÌåÆ Ã¿å°ñå, À°çÅð, ðå¿åð, ÇÃÔåî¿ç Áå¶ Ö°ôÔÅñ ÇçÌôàÆÕ¯ä À°ÃÅðéÅ ÔË å» Ü° ÃîÅÜ ÇòÚ ÃÖÆ, ÃÇÔï¯×Æ, ðÖÅò¶º Áå¶ ÃæÅÂÆ Çðôå¶ À°êÜä, êðÃêð ñÞ-ì±Þ òè¶ Áå¶ ÁÃƺ ç±ÇÜÁ» çÆ Áå¶ ç±Ü¶ ÃÅâÆ åÅÕå ìäé¢ ÇÂÔ ê°ÃåÕ Ú¿Ç×Á» ù Ô¯ð ڿ׶ ñ¼×ä çÆ ðÆÞ éÅñ ÇòÀ°ºåÆ ×ÂÆ ÔË å» ÇÕ êÅáÕ ÇòÚ ÃòË-ÇòÕÅà çÆ ñ×é Áå¶ ÇòôòÅà À°êܶ¢ ÁÅà ÔË, ÇÂé·» ÇòÚÅð» ÇòÚ¯º ÇÕö î°ôÇÕñ Áå¶ î°ÃÆìå, ÇÕö À°çÅà Áé°íò Áå¶ Õ½ó¶ åÜðì¶, ÇÕö ç°ÖçÅÂÆ ëËÃñ¶ Áå¶ îÅéÇÃÕ À°ñÞä ÁÅÇç ÇòÚ¯º ìÅÔð ÇéÕñä ñÂÆ Õ¯ÂÆ Ã¿Õ¶å ÷ð±ð Çîñ ÜÅò¶×Å, ÇÜà éÅñ êÅáÕ ÇòÚ, Úó·çÆ ÕñÅ çÆ íÅòéÅ éÅñ, ÁÅêä¶ Á¿çðñ¶ Ö÷ÅÇéÁ» ù ëð¯ñä çÅ ÃÅÔÃ, ÁÅêäÆÁ» ð¼åÆÁ» ÇÔ¿îå» ù òðåä çÆ çñ¶ðÆ Áå¶ çñ¶ð Ô¯ Õ¶ ÇÕö è°Á»ÖÆ Ç÷¿ç×Æ çÅ ð»×ñÅ ÇÃðéÅò» ìäé çÆ Ã¿íÅòéÅ À°ÜÅ×ð Ô¯ò¶×Æ¢ Çç¼Ö Áå¶ Ã°íÅú ê¼Ö¯º, ÇÂÔ Ã¿×ÌÇÔ ÇÂÕ êÌÕÅð çÆ Ã¯Ú» çÆ Ö°ñ·Æ ìÅð·»çðÆ ÔË, ÇÜà çŠÿÃÅð Áå¶ ÜÆòé ò»×, éÅ Õ¯ÂÆ ÁÅð¿í ÔË éÅ Õ¯ÂÆ Á¿å¢ êÅáÕ ÇÜ毺 ÚÅÔ¶ ÇÂà ÇòÚ êÌò¶ô Õð ÃÕçÅ ÔË¢ ÇÂà ÿ×ÌÇÔ ÇòÚ¯º ܶ Õ°Þ èÅðäÅò» ÇÕö ù Û¯Ô ×ÂÆÁ» Áå¶ À°Ô ïÚä ñ¼× ÇêÁÅ å»

îÅñÅ îäÕ¶¶/ 8

Ç÷¿ç×Æ ÇòÚ¯º ×°ÁÅÇÚÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ À°åôÅÔ Áå¶ ÃëñåÅ çÅ íð¯ÃÅ î°ó êÌÅêå Ô¯ ÃÕçÅ ÔË¢ ÇÂà ê°ÃåÕ çÆ ÇåÁÅðÆ ÇòÚ ÇÜÔó¶ Ã˺Õó¶-Ô÷Åð» ðÔÅ×-Ççé ×°÷ð¶ Ôé, À°é·» çÆ ÕîÅÂÆ ù ñÞ, éÆÞ Áå¶ ðÆÞ éÅñ êó·é òÅñ¶ êÅáÕ» ù Áðêä Õðé çÆ î½Ü îÅäé çÆ ÁÅÇ×ÁÅ î¿×çÅ Ô»¢

- éÇð¿çð ÇÃ¿Ø Õê±ð ÃÅìÕÅ ê̯ëËÃð, ÜðéÇñ÷î ÇòíÅ×,

çÆòÅñÆ, B@@G

ê¿ÜÅìÆ ï±éÆòðÇÃàÆ, êÇàÁÅñÅ

îÅñÅ îäÕ¶/ 9

îÅñÅ îäÕ¶ ܶ Á³çð ÁÅé§ç Ô¯ò¶ å» ×±¿×¶ òÆ ×ÅÀ°ä ñ× êËºç¶ ÔéÍ ê³ÛÆÁ» çÆÁ» êËó» ç¶ ÇéôÅé éÔƺ Ô¹¿ç¶, Ôð ê³ÛÆ ù ÁÅêäÆ À°âÅä ÁÅê åñÅôäÆ ê˺çÆ ÔËÍ ÇòçòÅé éÅñ ìÇÔà éÔƺ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ, À°Ã ù ùÇäÁÅ ÔÆ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÇòçòÅé ù ðäéÅ ÔÆ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÇÜÔóÅ ñóé ñÂÆ ÇåÁÅð Ô¯ò¶, À°Ô éÔƺ ò¶ÖçÅ ÇÕ çÈÜÅ ñóé ñÂÆ ÇåÁÅð ÔË ÇÕ éÔÆºÍ Ü¶ òðåÆ éÅ ÜÅò¶ å» ï¯×åÅ, Áï¯×åÅ ìä Ü»çÆ ÔËÍ ç¹ÕÅé Ö¯ñ·äÆ Ã½ÖÆ Ô¿¹çÆ ÔË êð Ö¹ñ·Æ ðÖäÆ Á½ÖÆ Ô¿¹çÆ ÔËÍ Ú¿×Å ÕñÅÕÅð, ê¼æð ÇòÚ¯º îÈðå ò¶Ö Õ¶, Ôæ½óÆ Áå¶ ÛËäÆ éÅñ òÅèÈ çÅ ê¼æð ñÅÔ Õ¶, îÈðåÆ ù ÃÅÕÅð Õð Çç¿çÅ ÔËÍ Ôð ÃëñåÅ çÆ ÕÆîå Ô¿ ¹ ç Æ ÔË , ÇÜÔóÆ ÇîÔéå éÅñ ÁçÅ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÇÃÁÅä¶ ÃÇÔîå Ô¿¹ç¶ Ôé, îÈðÖ ìÇÔà Õðç¶ ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ãëñ ì¿ç¶ ÇÂò¶º ÕÅðÜ Õðç¶ Ôé ÇÕ ÁÃëñåÅ Áÿíò Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ ï¯×åÅ ×ðÆì çÆ ç½ñå Ô¹¿çÆ ÔË, ÇÜà çÆ ï¯× òð寺 éÅñ ×ðÆì, ÁîÆð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ

îÅñÅ îäÕ¶¶/ 10

Ôé¶ðÆÁ», òÅåÅòðä ù ÃÅë-ùæðÅ Õð Çç¿çÆÁ» ÔéÍ ÇÔîÅñÅ ÇÂà ñÂÆ Ú¿×Å ñ×çÅ ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂà òð×Å Õ¯ÂÆ Ô¯ð éÔƺ ÔËÍ îÔÅé ÇòÁÕåÆÁ» çÆ Ã¯Ú ÇòÚ, éò¶º ï°×» ç¶ ÇçÃÔ¼ç¶ Ô¿¹ç¶ ÔéÍ ÇÂÕ¼ñ¶ ðÇÔ ÜÅä çÅ å½ÖñÅ, ÃÅù Çðôå¶ À°ÃÅðé Áå¶ êÌòÅé Õðé ñÂÆ îÜìÈð ÕðçÅ ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ Ü¶ Çðôå¶çÅð» 寺 òè¶ð¶ ÇÃÁÅä¶ ìäé çÅ ïåé Õð¯×¶ å» å°Ãƺ À°é·» é¿È Áå¶ À°Ô å°ÔÅé§È éøðå Õðé×¶Í ×¹¼ÃÅ Õç¶ òÆ çñÆñ éÔƺ Ô¿¹çÆ, Ü篺 çñÆñ î¹¼Õ Ü»çÆ ÔË, À°ç¯º ×¹¼ÃÅ ÁŪçÅ ÔËÍ åÅÕåòð ÇòÁÕåÆ ô»å Ô¿¹ç¶ Ôé, ÇÕªÇÕ ô»å Ô¯äÅ ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ÇÂÕ åÅÕå Ô°¿çÆ ÔËÍ èðî ÃÅù êÌÿé Ô¯ Õ¶ ç¹¼Ö ÃÇÔä çÆ ÜÅÚ ÇÃÖŪçÅ ÔËÍ ç¿×ñ 寺 êÇÔñ» ç¯ò¶º íñòÅé ëó·» îÅðç¶ Ôé, Õ°ôåÆ î×𯺠Çܼåä òÅñÅ ÔÆ Ú¹¼ê ðÇÔ¿çÅ ÔËÍ ÁÅêäÆ ÃîðæÅ ù ÜÅä¯, ×óòÆ ÇòÚ ìÅñàÆ éÔƺ À°ñàÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆÍ çñÆñ ù ÷¯ð éÅñ êÌ×àÅÀ°ä çÆ æ», ÷¯ðçÅð çñÆñ ù èÆðÜ éÅñ êÌ×àÅÀ°ä éÅñ, À°Ã çÆ åÅÕå ò¼è Ü»çÆ ÔËÍ Ü¶ ÁÚÅéÕ ìÔ¹å èé Çîñ ÜÅò¶ å» À°åéÅ Õ° ÔÆ ìÚçÅ ÔË, ÇÜåé¶ ù ÿíÅñä çÆ ï¯×åÅ Ô¿¹çÆ ÔËÍ êÌÿÃÅï¯× ÚÇðåð, éÆò¶º Áé¹íò» éÅñ éÔƺ À°ÃðçÅ, ÇÂà ÚÇðåð ù î¹ôÇÕñ» Áå¶ î¹ÃÆìå» ÇÃðÜçÆÁ» ÔéÍ Áܶ åÕ Õ¯ÂÆ òÆ Ãì¼ì éÅñ Áå¶ ÁÚÅéÕ ÇÃÁÅäÅ éÔƺ ìÇäÁÅÍ ÇÕÃÅé Õ¯ñ ÷îÆé ÿíÅñä çÆ ï¯×åÅ Ô¿¹çÆ ÔË, èé ÿíÅñä çÆ éÔƺ; îÔÅÜé Õ¯ñ êËÊÿíÅñä çÆ Ãîð¼æÅ Ô¿¹çÆ ÔË, ÷îÆé ÿíÅñä çÆ éÔƺÍ

îÅñÅ îäÕ¶/11

ÇÕö çÆ Çéð¿åð îçç é°ÕÃÅé ÕðçÆ ÔË, ÇÜåéÆ ÜñçÆ Ô¯ò¶, îçç ñËä 寺 î¹Õå Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÇÂà ÿÃÅð ù îÇÔñ Ü» ܶñ· ìäÅÀ°äÅ ÃÅⶠԼæ ÔËÍ ¦Ø ׶ Õ¼ñ· ç¶ ÕÅðÜ, Á¼Ü ç¶ Çüචìä Ü»ç¶ ÔéÍ Ü¶ Øð ÇòÚ Õ¶òñ ê¹¼åð ÔÆ ê¹¼åð Ô¯ä å» Øð Ô¯Ãàñ òð×Å ñ×ä ñ× ê˺çÅ ÔËÍ ÇÃÁÅäê ù Ôð Õ¯ÂÆ êÿç ÕðçÅ ÔË, ÚñÅÕÆ ù ÚñÅÕ ÁÅê òÆ êÿç éÔƺ Õðç¶Í ÇÜÃ é¶ ÁÅåî-ÇòôòÅà ׹ÁÅ ÇñÁÅ ÔË, À°Ã Õ¯ñ ×¹ÁÅÀ°ä ñÂÆ ìÇÚÁÅ ÔÆ Õ°Þ éÔƺ Ô°¿çÅÍ ÃëñåÅò», î¹ôÇÕñ» ç¶ Áé°êÅå ÇòÚ ÔÆ îÔ¼åòêÈðé Ô¿¹çÆÁ» ÔéÍ êÇðòÅð çÆ åÅÕå ÒîËºÓ Çò¼Ú éÔƺ, ÒÁÃÆºÓ Çò¼Ú Ô¿¹çÆ ÔËÍ ÚÆ÷» ù áÆÕ ã¿× éÅñ òðåä ù ÃñÆÕÅ ÕÇÔ¿ç¶ ÔéÍ ñ¯Õ ÁÕÃð î½ÇÕÁ» çÆ ØÅà ÕðÕ¶ éÔƺ, Ççzó· ÇÂðÅç¶ çÆ ÁäÔ¯ºç ÕðÕ¶ ÁÃëñ Ô¿¹ç¶ ÔéÍ ï¯×åÅ ç¶ ê³Ü êóÅú Ôé: ò¶ÖäÅ, êðÖäÅ, ÃîÞäÅ, ÇÃÖäÅ Áå¶ ÕðéÅÍ ê¹¼åð À°ç¯º ÇÃÁÅäÅ Ô¯ Ç×ÁÅ ÃîÇÞÁÅ Ü»çÅ ÔË, Ü篺 À°Ô ÁÅêä¶ ÇêåŠ寺 êËö î³×ä çÆ æ» À°èÅð î³×çÅ ÔËÍ À°ÔÆ êåéÆÁ» ÁÅåîØÅå ÕðçÆÁ» Ôé, ÇÜé·» ç¶ êåÆÁ» ÇòÚ, êåÆ ìäé çÆ ï¯×åÅ éÔƺ Ô¿¹çÆÍ ÕÅñÜ»-ï±éÆòðÇÃàÆÁ» ÇòÚ Ôð ÃÅñ çÅÖÇñÁ» ò¶ñ¶ ÁÅà ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË ÇÕ ÇÂà òÅðÆ ôÅÇÂç Õ°Þ Ú¿×¶ ÇòÇçÁÅðæÆ òÆ çÅÖñ Ô¯ ÜÅäÍ Ü¶ ê¹ðô, ÇÂÃåðÆ ù Ø𯺠ռã¶, À¹Ô ìðçÅôå Õð ñ˺çÆ ÔË êð ܶ ÇÂÃåðÆ, ê¹ðô ù Õ¼ã ç¶ò¶ å» êåÆ ÁÅêäÆ ÚÈñ 寺 ÇÔñ Ü»çÅ ÔËÍ

îÅñÅ îäÕ¶¶/ 12

îÔÅé ÕÅã» íÅò¶º ÚîÕÅð¶ Çò¼Ú À°êÜçÆÁ» êÌåÆå Ô¹¿çÆÁ» Ôé êð ÇÂé·» ÇêÛ¶ Ôî¶ôÅ ÇÂÕ ¦îŠÿØðô Ô¹¿çÅ ÔËÍ ï¯×åÅ ðÅÔƺ ÁÃƺ Ç÷¿ç×Æ ç¶ é¶î ÃîÞç¶ Ô», åÜðì¶ ðÅÔƺ ÁÃƺ À°Ô òðåÅð¶ Ú¹äç¶ Ô», ÇÜé·» À°µå¶ ÇÂÔ é¶î ñÅ×È Ô¿¹ç¶ ÔéÍ ÇÜÔóÅ ÁÇçÖ ù ò¶Ö ÃÕçÅ ÔË, À°Ô Áÿíò ù ÿíò òÆ ìäÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÕö ÇòçòÅé ù Çîñä ñÂÆ, ùÇÔðç ÁÇ×ÁÅéåÅ çÅ Ô¯äÅ ÷ðÈðÆ ÔËÍ éò» Õ¿î Õ¯ÂÆ òÆ Ô¯ò¶, À°Ô ÃÅâÆ Ãî¹¼ÚÆ ï¯×åÅ Áå¶ Ãîð¼æÅ çÆ î³× ÕðçÅ ÔËÍ Ü篺 Ç÷¿î¶òÅðÆ ÇçÀ°×¶ Õ°Þ ÇòÕÅà Õðé׶, Õ°Þ î¹ðÞÅ ÜÅä׶, Õ°Þ Õ¿î Õðé ñÂÆ òè¶ð¶ ÔÅ÷ð ðÇÔä׶, Õ°Þ êÈðé í»å ñ¯ê Ô¯ ÜÅä×¶Í Ú¿×¶ ÇòÚÅð» éÅñ, êÌÅêå ÃÔÈñå» ù, îÅäé çÆ ï¯×åÅ ò¼è Ü»çÆ ÔËÍ ÇÜé·» ñ¯Õ» çÅ òÅÔ êËö éÅñ ê˺çÅ ðÇÔ¿çÅ ÔË, À¹Ô Ú¹Ãå Áå¶ Ã¹Ú¶å ðÇÔ¿ç¶ ÔéÍ Ã¿ÃÅð çÆÁ» ÃîÈÇÔÕ Ãî¼ÇÃÁÅò», ÇòÁÕåÆ×å Ãî¼ÇÃÁÅò» éÅñ ÔÆ ô¹ðÈ Ô¿¹çÆÁ» ÔéÍ Ôð ÇòÕÅÃ ç¶ Çå¿é é¶î Ô°¿ç¶ Ôé: Úñ¯, Úñç¶ ðÔ¯ Áå¶ Ô¯ð» ù Úñä ÇòÚ ÃÇÔï¯× ÇçúÍ ÁÅêäÆ ÚÅñ êÛÅä¯ Áå¶ ÁÅêäÆ ðøåÅð éÅñ Úñ¯, ÜñçÆ ÔÆ ìóÆ çÈð ÇéÕñ ÜÅú×¶Í ÇÕåÅì» Ã¯Úä, îÇÔÃÈÃä Áå¶ Õ¿î Õðé çÅ ã¿× ìçñ Çç¿çÆÁ» ÔéÍ íÅò¶º áÆÕ Áå¶ ÃÔÆ ðÅÔ Óå¶ ÔÆ Ô¯Âƶ, ܶ ìÇÔ ×¶ å» Õ°Úñ¶ ÜÅò»×¶Í Ç÷¿ç×Æ ÃÅù òÕå Çç¿çÆ ÔË, À°Ã ù òðåäÅ ÇÕò¶º ÔË, ÇÂÔ ÃÅâÆ Ç÷¿î¶òÅðÆ ÔËÍ

îÅñÅ îäÕ¶¶/ 14

ÇÜé·» ç¶ ÁÃƺ ÿêðÕ ÇòÚ ÁÅªç¶ Ô», À°é·» 寺 ÔÆ ÃÅù ÁÅêä¶ ìÅð¶ êåÅ ñ×çÅ ÔËÍ Õ¿î, ê¹ðô-ÿÕñê ÔË; ÕñÅ, ÇÂÃåðÆ-ÿÕñê ÔËÍ éÅÚ, ×Æå Áå¶ Ã¿×Æå, Õ¿î î¹¼Õä çÆ Ö¹ôÆ ÇòÚ¯º À°êÜç¶ Ôé Áå¶ ÇÂÔ ÃÅð¶ Ô¯ð Õ¿î Õðé çÆ ê̶ðéÅ Çç¿ç¶ ÔéÍ Ôð ÃîÅÜ Áå¶ Ôð òð× çÆÁ» ðÃî», ðÆåÆÁ» Áå¶ Õ°ðÆåÆÁ» çÆ ÇÕÃî ò¼ÖðÆ Ô¿¹çÆ ÔËÍ ÇéðÅôÅòÅçÆ Õç¶ îÔ¼åòêÈðé éÔƺ Ô¿¹ç¶ Áå¶ îÔ¼åòêÈðé Õç¶ ÇéðÅôÅòÅçÆ éÔƺ Ô¿¹ç¶Í ÿÃÅð éÅ ÇÃÁÅäÅ ÔË éÅ ÔÆ åðÕêÈðé, ÇÕªÇÕ Ã¿ÃÅð åðÕ éÅñ éÔƺ, íÅòéÅò» çÅ ÚñÅÇÂÁÅ ÚñçÅ ÔËÍ ÚîÕç¶ ÃÈðÜ òñ ÇÕö çÅ ÇèÁÅé éÔƺ Ü»çÅ, Ü篺 ×ÌÇÔä ñ¼×Å Ô¯ò¶, ÃÅð¶ ñðÜ òñ ò¶Öç¶ ÔéÍ Ü¶ Õ°çðå é¶ îé°¼Ö ù ÁÅêä¶ ÃðÆð ç¶ Á³× Á¼×¶-ÇêÛ¶ Õðé çÆ Ö¹ñ· ÇçåÆ Ô¿¹çÆ å» Ôð ÇÕö é¶ ÔÅï-ÔÆäÅ ìä¶ Ô¯äÅ ÃÆÍ ç¹ðíÅ× ÇÂÔ ÔË ÇÕ îé°¼Ö êÌÿÃÅ Õðé òÅñ¶ çÆ, öòÅ Õðé òÅñ¶ éÅñ¯º òÆ, òè¶ð¶ Õçð ÕðçÅ ÔËÍ íÅÂÆòÅñÆÁ» ÇÂà ñÂÆ éÔƺ ÇéíçÆÁ», ÇÕªÇÕ Õ¿î» ù áÆÕ ã¿× éÅñ ò¿ÇâÁÅ éÔƺ Ç×ÁÅ Ô¿¹çÅÍ ÇÂÃåðÆÁ», íðÅò» ù ÁÅêà Çò¼Ú éÔƺ ñóŪçÆÁ», À°Ô ÁÅêä¶ êåÆÁ» ç¶ Ô¼Õ» çÆ ðÅÖÆ ÕðçÆÁ» ÔéÍ ÇîÔðìÅéÆÁ» éÅñ òøÅçÅðÆÁ» éÔƺ À°êÜçÆÁ», ÇîÔðìÅéÆÁ» ì¿ç Ô¯ä å¶ ÁÇÜÔ¶ òøÅçÅð Ãí 寺 êÇÔñ» ìöÅòå Õðç¶ ÔéÍ í¯× Ã, ôðè»ÜñÆ ÇòÚ, ÇòÛó¶ ì¿ç¶ ç¶ ×¹ä Ç×ä Õ¶, ì¯ñä òÅñ¶ ÁÃñ

îÅñÅ îäÕ¶/15

ÇòÚ ÇÂÔ ÕÇÔ ðÔ¶ Ô¿¹ç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ ×¹ä, À°Ã Çò¼Ú Ô¯ä¶ ÚÅÔÆç¶ ÃéÍ Ü¶ ÁÃƺ Õ°óÆÁ» ù î°¿ÇâÁ» ò»× êÅñ»×¶ å» îÅÇêÁ» ç¶ ì°ãÅê¶ ÇòÚ, À°Ô èÆÁ» òÅñÅ éÔƺ, ê°¼åð» ò»× ÔÆ ÇòÔÅð Õðé×ÆÁ»¢ èÅðÇîÕ ÃæÅé å¶ Ô¼Ãä çÆ ÁÅÇ×ÁÅ éÅ Ô¯ä ÕðÕ¶, À°æ¶ Ôð Õ¯ÂÆ ÁÅêäÆ À°îð éÅñ¯º ò¼âÅ é÷ð ÁŪçÅ ÔËÍ ÚÅê¬Ã éÅ ÁÅêäÆ Õçð ÕðçÅ ÔË, éÅ ÔÆ À°Ã çÆ Õçð ÕðçÅ ÔË, ÇÜà çÆ À¹Ô ÚÅê¬ÃÆ Õð ÇðÔÅ Ô¹¿çÅ ÔË, ÚÅêñ±Ã ÁÅêäÅ Çã¼â òÜÅÀ°ºçÅ ÔËÍ ìÔ¹å ÁîÆð, åÅÕåòð Áå¶ êÌÇüè ì¿ç¶ Áå¶ ìÔ¹å Õî÷¯ð, ×ðÆì Áå¶ ìçéÅî ÇòÁÕåÆ, åðÕÿ×å Ã¯Ú ç¶ èÅðäÆ éÔƺ Ô¿¹ç¶Í éÆòÆÁ» æÅò» 寺 À°µá¶ ñ¯Õ» ÇòÚ, ò¼â¶ ìäé çÆ ÕÅÔñ Ô¿¹çÆ ÔËÍ ôðè»ÜñÆÁ» ò¶ñ¶ ì¯ñä òÅñ¶ ù ÁÅêäÆ ÁÅòÅ÷ Áå¶ êÇðòÅð ù ÁÅêäÆ êÌÿÃÅ Ú¿×Æ ñ× ðÔÆ Ô¿¹çÆ ÔË, Ô¯ð ÇÕö çÆ ôðè»ÜñÆ Çò¼Ú Õ¯ÂÆ ÇçñÚÃêÆ éÔƺ Ô¿¹çÆÍ ÇÕö ù ÃìÕ ÇÃÖÅÀ°ä çÆ Ç÷¼ç éÅ Õð¯, Õ¯ÂÆ éÔƺ ÇÃÖçÅ, ÇÕªÇÕ ÃìÕ ÇÃÖŶ éÔƺ Ü»ç¶, ÇÃÖ¶ Ü»ç¶ ÔéÍ Ü¶ ÇÕö å¶ Ô¼ÇÃÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ Ô¯ò¶ å» À°Ã çÆ ÁÅñ¯ÚéÅ Õðé çÆ ñ¯ó éÔƺ ê˺çÆÍ ÇêÁÅðÅ Ãí Õ°Þ ÃîÞçÅ Ô¿¹çÅ ÔË, ç¹ôîä Ãí Õ°Þ ÜÅäçÅ Ô¿¹çÅ ÔËÍ ÇÕö ÃÅÔîä¶ êÌÿÃÅ ç¯ À°ç¶ô» ÁèÆé ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË, êÇÔñÅ ÇÂÔ ÇÕ À°Ô ÜÅä ÜÅò¶ ÇÕ ÁÃƺ À¹Ã çÆ êÌÿÃÅ ÕÆåÆ ÔË, çÈÜÅ ÇÂÔ ÇÕ À°Ô òÆ ÃÅâÆ êÌÿÃÅ Õð¶Í êð¿êðÅ, êÇðòðåé çÆ ç¹ôîä Ô¿¹çÆ ÔËÍ ÇÂà ÿÃÅð ÇòÚ, ÁÃƺ ÇÜÀ±ä ÔÆ éÔƺ ÁŶ, îðé òÆ ÁŶ Ô»Í À°çÅð Ô¯ä 寺 êÇÔñ», ÇéÁ»-êÈðä Ô¯äÅ ÷ðÈðÆ Ô¿¹çÅ ÔËÍ