СЭДЭВ:XV-XVII ЗУУНЫ МОНГОЛ УЛС ХИЧЭЭЛИЙН ЗОРИЛГО: XV-XVII ЗУУНЫ МОНГОЛ УЛСЫН БАГА ХААДЫН ҮЕ БОЛОН УЛС ТӨРИЙН БУТРАЛЫН ШАЛТГААН ТҮҮХЭН ҮЙЛ ЯВДЛЫГ ТАНИЖ МЭДНЭ.

Монголчууд Хятадын нутаг дэвсгэр дээр Юань гүрнийг 1271 оноос 1368 оныг хүртэл ноёрхов. ХУРААНГУЙ

1368 ОН ГЭХЭД ЮАНЬ УЛСЫН НИЙСЛЭЛ ДАЙДУГ ХЯТАДЫН УЛААН АЛЧУУРТНЫ БОСОГЧИД ЭЗЛЭН АВЧ МИН УЛС БАЙГУУЛАГДСАН. МОНГОЛЧУУД БАЙН БАЙН ХЯТАД РУУ ДОВТОЛЖ, ТЭР НЬ ДОТООДЫН НОЁДОД ДАРАМТ БОЛЖ, ЭЗЭНТ УЛСЫН УЛС ТӨРИЙН БУТРАЛ УЛАМ ХҮЧТЭЙ БОЛОХОД НӨЛӨӨЛСӨН БАЙНА. 1368 ОНД ТОГООНТӨМӨР ХААН, ӨВӨГ ДЭЭДСИЙНХЭЭ БАЙГУУЛСАН УУГУУЛ НИЙСЛЭЛ ДАЙДУ ХОТООС ЗУГТАН ГАРЧ, ЭХ МОНГОЛ НУТАГТАА ИРСНЭЭР МОНГОЛ УЛСЫН ТҮҮХ ШИНЭЭР ЭХЛЭВ

1 МОНГОЛ УЛСЫН ТӨРИЙГ 22 ХААН СОЛИГДОН БАРЬСАН Ч ТЭДНИЙ ОЛОНХ НЬ ХОРЛОГДОЖ, ЦАГ БУСААР ХОРВООГ ОРХИЖЭЭ 1368-1634 ОНД 2 МОНГОЛЫГ ДАХИН НЭГТГЭЖ ЧАДСАН ХҮН БОЛ ЧИНГИС ХААНЫ УДАМ БАТМӨНХ ДАЯН ХААН ЮМ. БУТРАЛЫН ҮЕИЙН МОНГОЛЫН ХАМГИЙН ХҮЧИРХЭГ БАЙСАН ҮЕ НЬ БАТМӨНХИЙН ҮЕ БӨГӨӨД ЭНЭ ҮЕД ХЯТАД УЛС МОНГОЛД АЛБА БАРЬЖ БАЙВ. 1470-ААД ОНООС БАТМӨНХ ДАЯН ХААН МОНГОЛ АЙМГУУДЫГ НЭГТГЭСЭН XVI ЗУУН 3 МАНЖ НАР ХҮЧИРХЭГЖИЖ, ХӨРШ МОНГОЛ АЙМГУУДТАЙ УРАГ БАРИЛДАХ ЗАМААР ӨӨРТӨӨ ТАТАЖ ЭХЭЛСЭН НЬ МОНГОЛЫН ТУСГААР ТОГТНОЛД АЮУЛ ЗАНАЛ УЧРУУЛАВ. МОНГОЛ УЛСЫН СҮҮЛЧИЙН ХААН ЛИГДЭН ЭНЭ АЮУЛЫГ УХААРЧ СӨРӨН ТЭМЦСЭН БОЛОВЧ БУСАД НОЁДЫН ДЭМЖЛЭГИЙГ АВЧ ЧАДАЛГҮЙ 1634 ОНД ТЭНГЭРТ ХАЛИВ. 16-Р ЗУУН

XIV-XVI ЗУУНЫ ҮЕИЙН БАРУУН, ЗҮҮН МОНГОЛ 14-Р ЗУУНЫ 2-Р ХАГАСААС МОНГОЛ УЛС ЗҮҮН, БАРУУН ГЭСЭН 2 ХЭСЭГ БОЛСОН. ЗҮҮН МОНГОЛ ДОТРОО “6 ТҮМЭН БУЮУ 6 ИХ УЛСТАЙ” БАЙСАН. ХАЛХ, ЦАХАР, ОРДОС, УРИАНХАЙ, ТҮМД, ЮНШЭБҮ 6 ЮМ. БАРУУН МОНГОЛ БУЮУ ОЙРАДЫГ УРЬДЫН АДИЛ “ДӨРВӨН ТҮМЭН” БУЮУ “ДӨРВӨН ОЙРАД” ГЭЖ НЭРЛЭЖ БАЙВ. ДӨРВӨД, ХОШУУД, ТОРГУУД, ЦОРОС 4 ЮМ.

МОНГОЛЧУУД БУТАРСАНЫ УРШГААР,ЭХЛЭЭД БАРУУН, ЗҮҮН МОНГОЛ ГЭЖ 2 ХЭСЭГТ ХУВААГДСАН ЭНЭ НЬ 1368 ОНД ХЯТАДЫН “УЛААН АЛЧУУРТНЫ БОСЛОГОТ ДАРАГДСАН ТОГООНТӨМӨР ХААН БЭЭЖИН ДЭХ ДАЙДУ НИЙСЛЭЛЭЭ ОРХИСОНООС МОНГОЛД УЛС ТӨРИЙН БУТРАЛЫН ЭХЛЭЛ ТАВИГДСАН ГЭЖ ҮЗДЭГ ДЭЛХИЙГ ЭЗЭГНЭСЭН МОНГОЛЧУУДЫН НОЁРХОЛ ЭЦЭС БОЛЖ,МОНГОЛЧУУД ЭХ НУТАГТАА ЭРГЭН ИРСЭН.. ДҮГНЭЛТ