2021’in Aralık Ayında

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri Burak Erdoğan & Kerem Kuş

Giriş

1

2021’in Aralık Ayında Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

Giriş

Türkçeye Fransızcadan geçen “spor” sözcüğü, Türk Dil Kurumuna göre “Bedeni veya zihni geliştirmek amacıyla kişisel veya toplu olarak gerçekleştirilen, bazı kurallara göre uygulanan hareketlerin tümü” anlamına gelmektedir1. Özsoy ve Yıldız ise sporun özünde “dostluk ve barış” gibi olumlu değerler barındırdığını öne sürmektedir2. Modernleşme ile Türk içtimaî hayatında kendisine önemli bir yer edinen spor, tabii olarak basınla ilişki hâlindedir. Türkiye’de sosyal hayat bakımından önemli bir yer tutan spor hakkında edinilen bilgilerin büyük bir çoğunluğu, medya üzerinden dağılmaktadır ve spor hakkındaki modern yaklaşım, spor olaylarının halka aktarılmadığı sürece bir değer taşımadığı üzerine şekillenmiştir3. 21. yüzyılda spor, büyük paralar kazanılan yahut kaybedilen önemli endüstrilerden biridir4. Medyada müsabakalar, transferler ve yönetimler hakkında sık sık haber yapılmakta, ayrıca çeşitli spor olayları üzerinden spekülasyonlar ve eleştiriler de basında yer almaktadır. Spor haberlerinin genellikle toplumun alt kesimini hedef almadığı iddia edilmektedir, bu sebeple beğeni toplamak amacıyla basit bir dil kullanır, sıklıkla deyimlere yer verir ve alt kitleye Türk Dil Kurumu Sözlüğü “Spor” maddesi. Son Güncelleme: 8 Ocak 2022. https://sozluk.gov.tr/ 2 Selami Özsoy ve Kadir Yıldız, “Türkiye’deki Spor Basınında Nefret Söylemi”, International Journal of Social Science Research, 2/2, (2013), 48. 3 Selami Özsoy, “Spor Gazetelerinin Başlıklarında Militarist ve Şiddet İçerikli Metaforlar”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1 (2011), 91. 4 Kaan Kural, Hastasıyım Bu Oyunun, 7. bs. İstanbul: Profik Kitap, 2021, 131-136. 1

2

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

hitap etmek amacıyla zaman zaman sınırları aşabilir5. Bu sınır aşımı, Türkiye’de basının nefret söylemi öğelerini resmî bir şekilde gazetelere aktarmasıyla sonuçlanmaktadır. Toplumun zihninde çoğunlukla olumlu mesajları, centilmenliği ve dostluğu temsil eden sporun basında nefret söylemleri ve şiddet unsurlarıyla yansıması, etik bir sorun teşkil etmektedir. Bu çalışma, Türk spor basınında temel meselelerden birini, nefret söylemini ele alacaktır. Çalışma kapsamında, Türk spor basınında nefret söylemi ele alınırken en güncel veriye ulaşmak için 2021 yılının Aralık ayına ait spor manşetleri incelenecektir. Bu incelemenin ana kaynağı, NTV’nin internet sitesindeki “Günün Spor Manşetleri”6 sayfası olacak, 1 Aralık 2021 ile 31 Aralık 2021 tarihleri arasında NTV tarafından yayımlanan her sayfa incelenecektir. Araştırma, literatür taramasının ardından nefret söylemi örnekleri sunacak, nicel bir okuma ile nefret söylemi oranını paylaşacak ve çeşitli çözümlemelerde bulunacaktır. Literatür Taraması Türk Dil Kurumu sözlüğünde “nefret” kelimesi “Bir kimsenin kötülüğünü, mutsuzluğunu istemeye yönelik duygu veya tiksinti” olarak tanımlamıştır7. Söylem ise, Erol Mutlu tarafından “cümlelerin üstünde dilin örgütlü bir biçimde kullanımı” olarak açıklanmıştır8. “Nefret Söylemi” tanımı ise Hrant Dink Vakfına göre, “Bir kişinin veya grubun; din, dil, etnik kimlik, engellilik, yaş, cinsiyet, cinsel yönelimini hedef

A. Yalçın Kaya, “Spor Basınında Dil Kullanımı”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 2/2 (2002): 145-147. 6 NTV, “Günün Spor Manşetleri (1 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-1-aralik-2021,bllEv7TVUORWBE2z3owtg/VL6te9dY10GDHzPlk2ZW2w 7 Türk Dil Kurumu Sözlüğü “Nefret” maddesi. Son Güncelleme: 8 Ocak 2022. https://sozluk.gov.tr/ 8 Erol Mutlu, İletişim Sözlüğü, Ankara: Ütopya Yayınları, 2017, 206. 5

Giriş

3

alan, önyargıya dayalı, olumsuz ve saldırgan ifadeler.” olarak tanımlanmıştır9. Nefret söylemi, uluslararası geçerlilik kazanmış “aşırı söylem” ve “nefret propagandası” ile aynı anlamda kullanılmaktadır ve nefret söylemiyle; sinema, spor, sanat ve siyaset gibi çeşitli alanlarda karşılaşılmaktadır10. Nefret söylemi, kendi varlığına karşıt görülen bir birey yahut gruba dair kurgulanan veya dillendirilen stereotipiler, ötekileştirme, hakaret ve ayrımcılık ile meydana çıkar11. Nefret söyleminin fark edilmesi ve nefret söylemine karşı harekete geçilmesi, 1970’li yıllarda başlamıştır12. 1970’li yıllardan bu yana nefret söylemine karşı harekete geçilmesi, yapılan araştırmalar ışığında mevcut çabanın yeterli olmadığına işaret etmektedir13. Tarihî süreçte insanların birlikte yaşamasının oluşturduğu “toplum” hayata kolaylıklar getirdiği gibi zorluklar da getirmiştir. Toplum, bir yandan insanlara birlikte yaşama imkânı sunarken öte yandan bir “biz” ve “öteki” mantığı oluşturmuştur14. Bu mantık zaman içerisinde

Hrant Dink Vakfı. “Nefret Söylemi Nedir”. Son Güncelleme: 9 Ocak 2022. https://hrantdink.org/tr/asulis/faaliyetler/projeler/yeni-bir-soylem-ve-diyalogadogru/2812-nefret-soylemi- nedir 10 Fulya Akgül ve Asiye Güneş, “Fransa’da Yükselen Nefret Söylemi ve Nefret Suçu: Tematik Bir Çözümleme”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4/6 (2017), 128. 11 Esra Tunçay, “Medyada Nefret Söylemi: Ankara Patlaması Örneği”, Marmara İletişim Dergisi, 27 (2017), 43. 12 Akgül ve Güneş, “Fransa’da Yükselen Nefret Söylemi ve Nefret Suçu: Tematik Bir Çözümleme”, 130. 13 Özsoy, ”Spor Gazetelerinin Başlıklarında Militarist ve Şiddet İçerikli Metaforlar”; M.Tuğba Yıldız-Tekin, “Spor Basınında Futbol Anlatım Dili: Manşet ve Başlıklar”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18/1 (2005); Özsoy ve Yıldız, ” Türkiye’deki Spor Basınında Nefret Söylemi”; Betül Sabahçı, ”Spor Haberlerinde Nefret ve Ayrımcı Söylemler: www.fotomac.com.tr, www.fanatik.com.tr, www.fotospor.com Haber Sitesi Örneği”, Global Media Journal Turkish Edition, 8/6, 2018; Kaya, ”Spor Basınında Dil Kullanımı”. 14 Mahmut Akgül, Çevrimiçi Ortamlarda Nefret Söylemi: Ekşi Sözlük’te 65 Yaş Üstü Sokağa Çıkma Yasağı Tartışmaları”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 51 (2020), 58. 9

4

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

“biz” ve “öteki” arasında cereyan eden kimi anlaşmazlıklar doğurmuş, bu anlaşmazlıkların çözümlenirken zaman zaman “nefret” ortaya çıkmıştır. Nefret söylemi, nefret suçuna giden yolu açan bir dışavurum olarak adlandırılmaktadır. Nefret söylemine maruz kalan şahıs yahut topluluklara toplumda yeri olmadığı belli edilir ve bu şahıs veya gruplar suskun bir hâle gelir15. “Nefret Söylemi” toplumun doğasında olan bir söylem pratiğidir ve bu pratik medya ile görünürlük kazanmaktadır16. Medya, geniş kitlelere ulaşma ve insanların hayata yaklaşımını etkileme kabiliyetine sahiptir17. Modern topluma tabi fertler, kendi yakın çevreleri haricindeki haberleri medya üzerinden takip etmektedir18. Medya toplumun meselelere yaklaşımını etkilemekle birlikte, yoğun olarak toplumdan da etkilenmektedir. Bu karşılıklı etkileşim, çeşitli medya türlerinde çeşitli etik sorunlar meydana getirmektedir. Nefret söyleminin yayılması ve yaygınlaşmasında medya büyük bir rol sahibidir19. Bahsedilen etik sorunlardan bir tanesi ise, spor basınında karşılaşılan nefret söylemidir20.

Sabahçı, Türkiye’deki Spor Basınında Nefret Söylemi”; Betül Sabahçı, ”Spor Haberlerinde Nefret ve Ayrımcı Söylemler: www.fotomac.com.tr, www.fanatik.com.tr, www.fotospor.com Haber Sitesi Örneğ”i, 191. 16 Akgül, Çevrimiçi Ortamlarda Nefret Söylemi: Ekşi Sözlük’te 65 Yaş Üstü Sokağa Çıkma Yasağı Tartışmaları”, 60. 17 İlker Erdoğan, ”Dördüncü Güç Medyadan Beşinci Güç İnternete: Demokratik Bir Dönüşüm Mü Yaşanıyor?”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 8/1, 2013, 176. 18 Müge Demir, “2012 Süper Kupa Finalinin Televizyonlardaki Yansıması, Söylemlerin Nefret Algısı Oluşturma Bağlamında Değerlendirilmesi”, Akademik Araştırmalar Dergisi, 56 2013, 233. 19 Elif Küzeci, “AİHS’nin 10. Maddesi Işığında Nefret İçerikli ve Irkçı Nitelikli Düşünce Açıklamaları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 71 (2007):177-181. 20 Özsoy ve Yıldız, “Türkiye’deki Spor Basınında Nefret Söylemi”, 56. 15

Giriş

5

Sporun bir oyun yahut rahatlama alanı olmanın ötesine geçerek bir endüstriye dönüşmesi, beraberinde sert bir rekabet ve düşmanlık da getirmiştir. Mutlak başarıya malik olma hırsı sporun dostluk ruhunu köreltmiş, başarı uğruna her yol mubahtır anlayışı spora yerleşmiştir21. Diğer haber türleri gibi kendisine ait bir üslûp oluşturma zorunluluğunda olan basının dili, okurun talebi etrafında şekillenmektedir22. Hedef kitlesinin bir yansıması olan spor basınının kamusal sorumlulukları da vardır23. Nefret söyleminden kaçınmak, bu sorumluluklardan yalnızca bir tanesidir. Türk Spor Basını Dünyada spor odaklı gazeteciliğin tarihi 1800’lü yılların başına dayanır24. İlk Türk spor yayın ise, 28 Eylül 1910 tarihinde yayın hayatına başlayan Futbol dergisidir25. Türkiye’de sporun basında kendine yer edindiği ilk günlerde dahi savaş metaforları kendine yer bulmuştur26. Birçok Türk gazetesi, 1950 yılından sonra spor birimleri kurmuş, spor haberlerine daha fazla sayfa ayırmaya başlamıştır. Spor haberlerinin günlük gazetelerin son sayfalarında bulunması ise, 1970’li ve 80’li yıllara dayanır. 1990’lara gelindiğinde spor gazeteleri, dört büyük kulüp olarak da bilinen Galatasaray, Beşiktaş, Fenerbahçe ve

Yıldız, “Türkiye’deki Spor Basınında Nefret Söylemi”, 49. Oya Tokgöz, Temel Gazetecilik, Ankara: İmge Kitabevi, 1994, 177. 23 Kaya, “Spor Basınında Dil Kullanımı”, 146. 24 Selami Özsoy, “Spor Basını Açısından Türkiye’de 1950’den Günümüze Milliyet Gazetesi’nde Yaşanan Değişim”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 7/1 2013, 212-13. 25 Cem Atabeyoğlu, Türkiye’de Spor Yazarlığının 100 Yılı 1891-1991, İstanbul: Türkiye Spor Yazarları Derneği Yayınları, 1991, 7. 26 Özsoy, “Spor Basını Açısından Türkiye’de 1950’den Günümüze Milliyet Gazetesi’nde Yaşanan Değişim”, 215. 21

22

6

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

Trabzonspor’un haberlerinin aktarıldığı “futbol gazetelerine” dönüşmüştür27. Spor basını denildiği zaman, ekserî olarak Futbol haberleri anlaşılmaktadır28. Günümüzde spor basının dili, sade ve okuma bilen herkesin anlayacağı bir yazım dilini hedef almaktadır fakat kullanılan dilin basitliği ve düzensizliği ilk olarak okurun dikkatini çekse de zaman içinde okuru kullanılan haber dilinden soğutmaktadır29. Spor basını, liberal pazar içerisinde en iyi tirajı yakalamak ve en çok okunan gazete olmak gayesiyle kimi etik sorumluluklarından uzaklaşmıştır. Bu uzaklaşma, liberal pazar içinde en çok okunma gayesiyle, zaten aşağı kesime hitap eden spor basınının okuyucu tarafından beğenilmek adına hem diline hem de habere yaklaşımına etki etmektedir30. Sözcü gazetesinin yan yayını Açık Mert Korkusuz spor gazetesi, hedef kitlesinin ilgisini çekmek için adının kısaltmasını AMK yapmıştır. Bu isimlendirme ayrıca spor basınının kendi hedef kitlesine nasıl yaklaştığını da göstermektedir31. Spor haberlerinde nefret söyleminin kullanım amacı, taraftar oluşturma yahut gruplar arası ayrımcılık yapmaya yöneliktir32.

Sabahçı, Türkiye’deki Spor Basınında Nefret Söylemi”; Betül Sabahçı, ”Spor Haberlerinde Nefret ve Ayrımcı Söylemler: www.fotomac.com.tr, www.fanatik.com.tr, www.fotospor.com Haber Sitesi Örneğ”i, 188. 28 Yıldız-Tekin, “Spor Basınında Futbol Anlatım Dili: Manşet ve Başlıklar”, 97. 29 Kaya, “Spor Basınında Dil Kullanımı”, 144-145. 30 John Kanene, çev: Haluk Şahin, Medya ve Demokrasi, 6. bs. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2021, 101-112. 31 Yıldız, “Türkiye’deki Spor Basınında Nefret Söylemi”, 50-51. 32 Sabahçı, Türkiye’deki Spor Basınında Nefret Söylemi”; Betül Sabahçı, ”Spor Haberlerinde Nefret ve Ayrımcı Söylemler: www.fotomac.com.tr, www.fanatik.com.tr, www.fotospor.com Haber Sitesi Örneğ”i, 191. 27

Giriş

7

Yöntem Bu çalışma, ilk olarak 1 Aralık 2021 ile 31 Aralık 2021 arasında NTV Spor tarafından “Günün Spor Manşetleri” başlığı altında paylaşılan gazete sayfalarındaki haberleri incelemiş, nefret söylemi içeren unsurları diğer haberlerden ayırmak için Betül Sabahçı tarafından kullanılan 6 kategori altında toplamıştır33. Bu kategoriler, sırayla: 1. Yargıda Bulunma: Bir olayı olduğundan farklı olarak aktarma, bireysel bir bakış açısıyla anlamlandırma ve yargıda bulunma durumudur. 2. Abartma/Yüceltme: Haber dilini kavramları ve olayları abarta rak kullanmaktır. 3. Aslından Farklı Şekilde Adlandırma: Haberleri gerçek bağla mından kopartarak değişik şekilde adlandırmaktır. 4. Aşağılama/ Alay Etme: Haber içerisinde geçen özne yahut öz nelerle hakaretâmiz bir dil veya aşağılayıcı üslup ile alay etmek tir. 5. Doğal Kimlik Öğesini Küçük Düşürme Amacıyla Kullanma: İnsanların doğuştan gelen kimliğiyle yahut bu kimliği kullanarak alay etme hâlidir. 6. Önemsememe/Yok Sayma: Bir şahıs ya da grubu küçültmek, önemsememek yahut değersizleştirmektir. şeklinde tasnif edilmiştir. Haber içeriğinin tasnifatı sonucunda elde edilen veri, üç ayrı tablo ile paylaşılmıştır. Bu tablolardan ilki, “Günün Spor Manşetleri”

Sabahçı, Türkiye’deki Spor Basınında Nefret Söylemi”; Betül Sabahçı, ”Spor Haberlerinde Nefret ve Ayrımcı Söylemler: www.fotomac.com.tr, www.fanatik.com.tr, www.fotospor.com Haber Sitesi Örneğ”i, 192. 33

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

8

başlığı altında paylaşılan gazete sayfalarındaki nefret söylemini, gazete başına sayfa baz alınarak bahsedilen sayfada 1 Aralık 2021 ile 31 Aralık 2021 tarihleri arasında toplam kaç sayfa paylaşıldığı ve bu sayfalardan kaçında nefret söylemi içerdiği paylaşılmıştır. İkinci tabloda, nefret söyleminin hangi kategoride olduğu, toplam nefret söylemi içeriğine oranlanmıştır. Üçüncü tablo ise, genel olarak hangi nefret söylemi kategorisinin genele oranla ne kadar kullanıldığına işaret etmektedir. Tabloların anlaşılır kılınması adına elde edilen veri açıklanmış, elde edilen bulgular ışığında Türk spor basınında nefret söylemi tartışılmış ve bu meselenin sebepleri, sonuçları ve çözümleri incelenmiştir. Bulgular: İncelenen Haber

Nefret Söylemine Rastlanan

Nefret Söylemi

Sayısı

Haber Sayısı

Yüzdesi

687

117

%17,03

Tablo 1

Yapılan nicel okuma sonucunda toplam 687 sayfa incelenmiş, bu 687 sayfa içerisinde 117 sayfanın nefret söylem içerdiği tespit edilmiştir. Yüzdelik orana vurulduğunda bu değer, %17,03’e tekabül etmektedir. Spor basınının tutulan klişeleri ufak değişikliklerle tekrarladığı ve kendi kendini tekrar ettiği göze alındığı takdirde34 bu oran epey yüksektir. NTV Spor’un internet sitesinde “Günün Spor Manşetleri” başlığı altında yayımlanan her 5 spor sayfasının yaklaşık bir tanesi, nefret söylemi içermektedir. Bu oran, Türk spor liglerinin durgun olduğu, henüz rekabetin zirveye tırmanmadığı aralık ayına ait verileridir. Lig 34

Kaya, “Spor Basınında Dil Kullanımı”,143-145.

Giriş

9

sona yaklaşırken spor sayfalarındaki nefret söylemi oranının yükselmesi, kuvvetle muhtemeldir. Nefret Söylemi Türü

Söylem Türü-

Nefret Söylemi

nün Adedi

İçinde Yüzdesi

Yargıda Bulunma

20

%17

Abartma/Yüceltme

34

%29

Aslından Farklı Şekilde Adlandırma

22

%18

Aşağılama/Alay Etme

21

%17

Doğal Kimlik Ögesini Küçük Düşürme

12

%10

Önemsememe/Yok Sayma

8

%6

Tablo 2

İkinci tablo, incelenen gazete sayfalarında karşılaşılan nefret söylemlerinin daha önceden Betül Sabahçı tarafından kullanılan ve bu araştırmada da ana ölçüt olan kategoriler açıklanmıştır. Bu açıklamalara göre karşılaşılan gazete sayfalarında en sık nefret söylemi türü, %29,05 ile Abartma/Yüceltme olarak tespit edilmiştir. Abartma/Yüceltme öğeleri, genellikle gazetecilerin hedef kitlenin ilgisini celb etmeye çalışırken sınırı aştığı durumlardır. Bu kategoriye uygun bir örnek, 9 Aralık 2021 tarihinde Takvim gazetesinde neşredilen “Roma’yı Yak Gel Aslanım” başlıklı haberdir35. Haberin ana metni, Galatasaray’ın Avrupa Birliği maçları dahilinde Roma ile oynayacağı maçı duyurmaktır fakat başlık sınırı aşmış, özü dostluk olan bir spor müsabakasının şiddet ve yangın ile çağrıştırmıştır. Sınıflandırmaya göre en sık kullanılan ikinci nefret söylemi türü, %18,80 ile Aslından Farklı Şekilde Adlandırma olmuştur. Türkiye gazetesinin 5 Aralık 2021 tarihli nüshasında, Sivasspor’un Alanyaspor’u NTV, “Günün Spor Manşetleri (9 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-9-aralik-2021,nlKVD84B06xJtAwTye2tQ 35

10

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

1-0 mağlup ettiği bir müsabaka sonucunu “Sivas’tan Tek Kurşun” olarak adlandırması36, tek kurşunun gol olduğu göze alındığında farklı şekilde adlandırmadır ve şiddet unsuru içermektedir. Bu kullanım, Alanyaspor’a düşmanca bir yaklaşım sergilemektedir. Belirlenen sınıflandırmaya göre en sık kullanılan üçüncü nefret söylemi türü, Aşağılama/Alay Etme olarak tespit edilmiştir. Toplamda 21 defa kullanılan ve Aralık 2021’de taranan spor sayfalarında kullanılan nefret söylemi içerisinde %17,94 oranına sahiptir. Bu söylem türüne bir örnek, 29 Aralık 2021 tarihinde Akşam gazetesinin spor ekinde Galatasaray’ın Denizlispor’a yenilmesine binaen atılan “Kahırsaray” başlığıdır37. Galatasaray’ın Denizlispor’a yenilmesi diğer gazetelerde de tepki toplamıştır fakat “Kahırsaray” başlığı, Galatasaray’ın adıyla da dalga geçmekte ve aşağılamaktadır. Türk spor basınında rastlanan diğer nefret söylemi türleri, %17,09 ile Yargıda Bulunma, %10,25 ile Doğal Kimlik Öğesini Küçük Düşürme, %6,84 ile Önemsememe/Yok Sayma olarak tespit edilmiştir. Spor basınında karşılaşılan en ağır iki söylem türü olan Önemsememe/Yok Sayma ile Doğal Kimlik Öğesini Küçük Düşürme kullanımının nispeten az olması, Türkiye adına görece sevindirici bir durumdur. Bu iki söylem türü, kahir ekseriyetle bilinç gerektiren söylem türleridir.

NTV, “Günün Spor Manşetleri (5 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-5-aralik2021,SMRZtdxBjkaL8-iqlGA5hQ 37 NTV, “Günün Spor Manşetleri (29 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-29-aralik2021,Skbnon_fo0e0Y_1rpZzA4w 36

Giriş Nefret Söylemi Türü

Söylem Türü-

Tüm Haberler

nün Adedi

İçinde Yüzdesi

Yargıda Bulunma

20

%2

Abartma/Yüceltme

34

%4

Aslından Farklı Şekilde Adlandırma

22

%3

Aşağılama/Alay Etme

21

%3

Doğal Kimlik Ögesini Küçük Düşürme

12

%1

Önemsememe/Yok Sayma

8

%1

11

Tablo 3

Aralık ayında Türk spor basının incelenmesi neticesinde elde edilen verilere göre altıya ayrılan nefret söylemi öğesi barındıran sayfaların genel haberlere tür olarak oranı; Yargıda Bulunma türünde %2,91, Abartma/Yüceltme türünde %4,94, Aslından Farklı Şekilde Adlandırma türünde %3,20, Aşağılama/Alay Etme türünde %3,05, Doğal Kimlik Öğesini Küçük Düşürme türünde %1,74 ve Önemsememe/Yok Sayma türünde %1,16 olarak tespit edilmiştir. Her ne kadar kategorilere ayrıldığında bu sayılar küçük görünse de incelenen toplam 687 sayfa içerisinde %17,03’e tekabül etmektedir. Türkiye gibi köklü bir basın tarihine sahip olan bir ülke için bu oran hayli yüksektir. Bazı nefret öğeleri, göze gayet tabii görünmekle birlikte, tespit edilen 117 haber sayfası hakkında daha detaylı bilgi örnekler kısmında paylaşılacaktır.

Nefret Söylemi Örnekleri A. Yargıda Bulunma A.1 Çakır Çıldırttı (5 Aralık 2021, Fotomaç) Haberde Galatasaray ile Altay arasında oynanan maçın hakemi Cüneyt Çakır’ın bir penaltı pozisyonu ile ilgili kararını değiştirmesinin Galatasaraylı taraftarları çıldırttığı, delirttiği yazılmıştır. Haber Galatasaraylı taraftarların bakış açısını destekler nitelikte bir haber olma

12

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

unsuru taşıyan bir haber olup hakemin verdiği kararın doğruluğunu veya yanlışlığını değerlendirecek bir kaynağa başvurulmamıştır. Haber, hakem Cüneyt Çakır’ın verdiği kararlarla taraftarı “çıldırttığı” yargısında bulunmuş öznel bir bakış açısıyla yazılmış bir haberdir. Haber aynı zamanda Cüneyt Çakır’ı hedef göstermeye, kötülemeye açık bir haberdir38. A.2 Rakibe Çalıştı (20 Aralık 2021, Sabah) Haberde Beşiktaş Kulübü asbaşkanı Emre Kocadağ’ın Fenerbahçe-Beşiktaş maçının hakemi Fırat Aydınus’un taraflı maç yönettiği yazılmıştır. Haberde Kocadağ, hakemin hataları ve vermedikleriyle sonucu etkilediğini söylemektedir. Haberin içinde açıklamaları bulunan Emre Kocadağ’ın haberin başlığında kullanılan “rakibe çalıştı” ifadesini kullanmadığı görülmektedir. Haberin başlığında kullanılan “rakibe çalıştı” ifadesi, Emre Kocadağ’ın açıklamalarından daha keskin bir biçimde hakemin art niyetli olduğu kanısına varmaktadır. Bu başlık, okuyucuların önyargı ile taraf tutmasını kolaylaştırmaktadır. Haber, başlıkta kullanılan “rakibe çalıştı” ifadesiyle hakemin taraf tuttuğu yargısına varan öznel bir bakış açısı mevcuttur39. B. Abartma/Yüceltme B.1 Cristiano Dursunaldo (6 Aralık 2021, Fotomaç) Haberde Çaykur Rizespor’u 4-0 yenen Fenerbahçe’de oyuna sonradan girerek üç gol atan Serdar Dursun’un galibiyetin mimarı olduğu

NTV, “Günün Spor Manşetleri (5 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-5-aralik2021,SMRZtdxBjkaL8-iqlGA5hQ 39 NTV, “Günün Spor Manşetleri (20 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-20-aralik2021,7PlWaS9UwEWVZK7J6W9V0A 38

Giriş

13

yazılmıştır. Üç gol atmış ve galibiyeti getirmiş olsa da Serdar Dursun’un kimileri tarafından dünyanın en iyi futbolcusu olarak görülen Cristiano Ronaldo’ya benzetilmesi, abartma tabiriyle bire bir örtüşmektedir. Serdar Dursun’un Dursunaldo gibi oynaması, Dursun’u yüceltirken rakiplerini küçümsemektedir40. B.2 Tek Rakibi PSG (23 Aralık 2021, Fotomaç) Haberde 18. hafta sonunda Avrupa’da en çok puan toplayan takımın; Fransa’nın PSG takımı ile birlikte Trabzonspor olduğu yazılmıştır. Trabzonspor’un diğer büyük Avrupa takımlarını geride bıraktığı yazılan bu haberde sanki Avrupa’nın en büyük ve en güçlü takımlarından biri olan PSG ile aynı güçte olduğu izlenimi verilmiş. “Tek Rakibi PSG” başlığı ile de bu abartılı izlenim pekiştirilmiş ve Türkiye’deki rakiplerinin Trabzonspor’a denk olmadığı belirtilerek diğer Türk takımları küçümsenmiştir41. C. Aslından Farklı Şekilde Adlandırma C.1 Kiralık Katil (22 Aralık 2021, Akşam) Haberde Adana Demirspor’la karşılaşan Galatasaray’ın 2-0 yenildiği maçta atılan iki golü de Galatasaray’ın Adana Demirspor’a kiraladığı futbolcu Yunus Akgün’ün atması üzerine “kiralık katil” ifadesi, haberin başlığı olarak kullanılmıştır. Kullanılan bu ifade sebebiyle haberin başlığı haber gerçek anlamından farklı, şiddet öğesi içeren bir

NTV, “Günün Spor Manşetleri (6 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-6-aralik2021,I226eF1u_kWgEl5tRvEVPQ 41 NTV, “Günün Spor Manşetleri (23 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-23-aralik2021,X9u3YOg640qaeR_l-O2ifA 40

14

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

anlama evrilmiş, aynı zamanda Yunus Akgün’e toplumda küçük düşürücü bir söylem olan “kiralık katil” yakıştırması yapışmıştır42 C.2 Pereira’dan 5’li Neşter (17 Aralık 2021, Hürriyet) Haberde Fenerbahçe Teknik Direktör’ü Vitor Pereira’nın Beşiktaş maçı için kadroda beş değişiklik yapmayı planlaması “Pereira’dan 5’li Neşter” ifadesi ile yayımlanmıştır. Neşter kelimesi, aslından farklı şekilde kullanılmış ve bu yüzden haberin başlığı, şiddet unsuru barındıran bir başlığa dönüşmüştür. Pereira’nın kadro değişikliği, futbolcuları “neşter ile kesmesi” şeklinde sunulmuştur43. D. Aşağılama/Alay Etme D.1 Avrupa’da Tarihi Tersten Yazdı! (9 Aralık 2021, Sabah) Haberde Beşiktaş’ın 29 yıllık Şampiyonlar Liginin grup aşamalarındaki en başarısız beş takımdan biri olduğu ve en çok gol yiyen sekizinci takım olduğu yazılmıştır. Beşiktaş her ne kadar başarısız olsa da bir gazete haberinin başlığında kullanılan “tarihi tersten yazdı” ifadesi arkadaş gruplarında kullanılan gündelik bir ifadeden öteye gidememiş, Beşiktaş ile alay eden bir ifadeye dönüşmüştür. Hem kulüp üyeleri hem de taraftarları adına bu söylem, küçük düşürücü bir ifadedir44.

NTV, “Günün Spor Manşetleri (22 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-22-aralik2021,n5gnL66o8EqcV2UpvrH4cQ 43 NTV, “Günün Spor Manşetleri (17 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-17-aralik-2021,imEILSQ_d0-hF_6yfvDRJg 44 NTV, “Günün Spor Manşetleri (9 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-9-aralik-2021,nlKVD84B06xJtAwTye2tQ 42

Giriş

15

D.2 Cincon Öfkesi (8 Aralık 2021, Türkiye) Haberde Galatasaray ile Fenerbahçe kadın futbol takımlarının oynadığı bir dostluk maçı sonrası Fenerbahçeli bir yöneticinin Fenerbahçe soyunma odasında futbolculara söylediği “Cincon’a 6 Kasım’da 6 tane atmıştık, siz 7 Aralık’ta 7 tane attınız” cümlesinin Galatasaraylı taraftarları sinirlendirdiği yazılmış. Her ne kadar haberi yazan gazete bu alaycı ifadeyi kendisi kullanmış olmasa da kullanılan “cincon öfkesi” başlığının taraflar arası sürtüşmeye etkisinin olduğu açıktır ve gerilim, medyanın da işin içine dahil olması ile tırmandırılmaktadır45. E. Doğal Kimlik Öğesini Küçük Düşürme Amacıyla Kullanma E.1 Trabzonspor Töközledi (12 Aralık 2021, Akşam) Haberde Antalyaspor deplasmanında 2-1 yenilen Trabzonspor’un sekiz maçlık galibiyet serisinin sona erdiği yazılmıştır. Başlıkta kullanılan “töközledi” ifadesi de Trabzonspor’lu futbolcu Dorukhan Toköz’ün kendi kalesine gol atması sonucunda kullanılmış bir ifadedir. Haberde ayrıca bu golün bedelinin ağır olduğuna değinilmiş, futbolcunu soyadı kullanılarak futbolcuyu küçük düşürecek bir başlık kullanılmıştır46. E.2 Yine Göle Maya Çaldılar! (23 Aralık 2021, Akşam) Haberde Karagümrük ile Fenerbahçe arasında oynanan ve 1-1 berabere sonuçlanan maçta Fenerbahçenin yaptığı hücumların “ya tutarsa” diye yapıldığı yazılmıştır. Maçın o günkü Fenerbahçe Teknik

NTV, “Günün Spor Manşetleri (8 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-8-aralik2021,mfI5v09hHECEPVywjvFe6Q 46 NTV, “Günün Spor Manşetleri (12 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-12-aralik-2021,eI8nt7TUU6myYeM8buUZg 45

16

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

Direktörü Zeki Murat Göle’nin çabasını yok sayan “Yine Göle Maya Çaldılar!”, “ya tutarsa” ifadeleri Fenerbahçe Futbol Takımı’nı ve Zeki Murat Göle’yi, Zeki Murat Göle’nin soyadını kullanarak küçük düşürmüştür47. F. Önemsememe/ Yok Sayma Söylemi F.1 Türkiye’ye Kolay Lokmalar (17 Aralık 2021, Sabah) Haberde Türkiye Futbol A Milli Takımının Uluslar Ligi gruplarındaki rakiplerinin belli olması, bu rakiplerin son derece zayıf takımlar olan Lüksemburg, Litvanya ve Faroe Adaları olması yazılmıştır. Bu haberde ve haber için yazılan bu başlıkta alenen bu ülkelerin milli takımları önemsenmemiş ve değersizleştirilmiştir48. F.2 Ava Hazır! (24 Aralık 2021, Fanatik) Haberde savunma ve hücum hattını oturtan Trabzonspor teknik direktörü Abdullah Avcı’nın yarın 3. zaferinin peşinde olacağı yazılmış. Trabzonspor’un o günkü rakibi neredeyse Trabzonspor kadar başarılı futbol oynayan Başakşehir Futbol Kulübü olsa da haberin başlığında kullanılan “Ava Hazır!” ifadesi Başakşehir Futbol Kulübünü önemsemeyen, değersizleştiren bir ifade olarak kullanılmıştır49.

NTV, “Günün Spor Manşetleri (23 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-23-aralik2021,X9u3YOg640qaeR_l-O2ifA 47

NTV, “Günün Spor Manşetleri (17 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-17-aralik-2021,imEILSQ_d0-hF_6yfvDRJg 49 NTV, “Günün Spor Manşetleri (24 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntvspor.net/foto-galeri/sporun-mansetleri-24-aralik-202161c54ac0b91a8015b8269398 48

Giriş

17

Sonuç Spor basını, kendi kitlesinin “alt kesim” olduğu ön kabulüne dayanarak uzun süredir bilinçli yahut bilinçsiz nefret söylemi uygulamaktadır. Medyanın kendisine has bir eko çemberi olduğu göz önüne alındığında, nefret söyleminin devam etmesi, uzun vadede toplumsal sıkıntılar açma mahiyetine haiz bir etik meseledir. Araştırmanın baş kısmında da okura ibraz edildiği üzere daha önceden nefret söylemi gerçeği, gerek uluslararası gerek Türkiye özelinde çalışmalarda tespit edilmiş ve duyurulmuştur. Ne yazık ki bu çalışmaların gerekli akisleri oluşturmadığı, yalnızca bir ay içinde incelenen 687 sayfanın 117’sinde karşılaşılan nefret söylemi ile ortadadır. Spor basınında nefret söylemine karşı atılacak ilk adım, her şeyden önce “spor takip edenlerin en alt kitle” olduğu ön kabulünün tekrar değerlendirilmesi olacaktır. Bununla birlikte, resmî yahut sivil fark etmez, kurum ve kuruluşların bu konuda etkisiz olduğu ortadadır. Ayrıca spor basınındaki nefret söylemi, ideolojik bir çerçeve ile ele alınmaya çok uzak olduğu için, siyasî organların da bu konuda bir etki oluşturması, çok düşük bir ihtimaldir. Spor basını camiasının kendi aralarında bir tenkit kültürü ile bu meseleye yaklaşması, olası bir çözüm olabilir. Nitekim meslektaşlar arası iletişim, halk yahut kurumlar ile gazeteciler arasındakinden çok daha kuvvetlidir. Araştırma sırasında karşılaştığımız ve nefret söylemi içeren haberlerin çoğu, bilinçli nefret söylemlerinden ve ayrıştırmadan öte, sporun rekabet kültürüne yedirilmiş ve eskiden devam eden kültürün ürünüdür. Türk spor basını, 2021 yılında bu meseleye bütüncül bir şekilde, neden-sonuç ilişkisi kurarak baştan yaklaşmalı ve spor haberlerinde

18

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

nefret söylemi kullanımını ivedilikle en aza indirmenin yollarını aramalıdır. Kaynakça: • Akgül, Fulya. Güneş, Asiye. “Fransa’da Yükselen Nefret Söylemi ve Nefret Suçu: Tematik Bir Çözümleme”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 4/6 (2017):126-145. • Akgül, Mahmut. “Çevrimiçi Ortamlarda Nefret Söylemi: Ekşi Sözlük’te 65 Yaş Üstü Sokağa Çıkma Yasağı Tartışmaları”. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 51 (2020): 57-78. • Atabeyoğlu, Cem. Türkiye’de Spor Yazarlığının 100 Yılı 1891-1991. İstanbul: Türkiye Spor Yazarları Derneği Yayınları, 1991. • Demir, Müge. “2012 Süper Kupa Finalinin Televizyonlardaki Yansıması, Söylemlerin Nefret Algısı Oluşturma Bağlamında Değerlendirilmesi”. Akademik Araştırmalar Dergisi. 56 (2013): 231-254. • Erdoğan, İlker. “Dördüncü Güç Medyadan Beşinci Gün İnternete: Demokratik Bir Dönüşüm Mü Yaşanıyor?”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi. 8/1 (2013): 176-191. • Hrant Dink Vakfı. “Nefret Söylemi Nedir”. Son Güncelleme: 9 Ocak 2022. https://hrantdink.org/tr/asulis/faaliyetler/projeler/yeni-bir-soylem-ve-diyaloga-dogru/2812-nefret-soylemi-nedir • Kaene, John. Medya ve Demokrasi. çev: Şahin, Haluk. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2021. • Kaya, A. Yalçın. “Spor Basınında Dil Kullanımı”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi. 2/2 (2002): 142-149. • Kural, Kaan. Hastasıyım Bu Oyunun. 7. bs. İstanbul: Profil Kitap, 2020. • Küzeci, Elif. “AİHS’nin 10. Maddesi Işığında Nefret İçerikli ve Irkçı Nitelikli Düşünce Açıklamaları”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 71 (2007):174-200. • NTV, “Günün Spor Manşetleri (1 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022,https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-1-aralik2021,bllEv7TV-UORWBE2z3owtg/VL6te9dY10GDHzPlk2ZW2w • NTV, “Günün Spor Manşetleri (2 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-2-aralik2021,7jn_OcIBvky6pC7_g8fu5Q

Giriş

19

• NTV, “Günün Spor Manşetleri (3 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-3-aralik2021,yJnO3yvTY0mg6lNqS69ceg • NTV, “Günün Spor Manşetleri (4 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-4-aralik2021,SO47fFzGsEajQG2VHoAbKA • NTV, “Günün Spor Manşetleri (5 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-5-aralik2021,SMRZtdxBjkaL8-iqlGA5hQ • NTV, “Günün Spor Manşetleri (6 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-6-aralik2021,I226eF1u_kWgEl5tRvEVPQ • NTV, “Günün Spor Manşetleri (7 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-7-aralik2021,5B_ndSfn_Uu377JAUQ4LKw • NTV, “Günün Spor Manşetleri (8 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-8-aralik2021,mfI5v09hHECEPVywjvFe6Q • NTV, “Günün Spor Manşetleri (9 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-9-aralik2021,nlKVD84B-06xJtAwTye2tQ • NTV, “Günün Spor Manşetleri (10 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-10-aralik2021,zTNFbGZho0- kD6uTOKvWZg • NTV, “Günün Spor Manşetleri (11 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-11-aralik2021,RDjX93U_DUSvSK_3P8fHzA • NTV, “Günün Spor Manşetleri (12 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-12-aralik2021,eI8nt7- TUU6myYeM8buUZg • NTV, “Günün Spor Manşetleri (13 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-13-aralik2021,-aWSAoMJzU- 8RWV4rTUh1w

20

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

• NTV, “Günün Spor Manşetleri (14 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-14-aralik2021,0X3a6LHTQ0mRb3qdkLP9mQ • NTV, “Günün Spor Manşetleri (15 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-15-aralik2021,4kVO52jvvk- iykU48kmoGw • NTV, “Günün Spor Manşetleri (16 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-16-aralik2021,lmw9- FbTdUOUk_0VGsXvPw • NTV, “Günün Spor Manşetleri (17 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-17-aralik2021,imEILSQ_d0-hF_6yfvDRJg • NTV, “Günün Spor Manşetleri (18 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-18-aralik2021,qQ5nMgjO6EqlaLULwewnBQ • NTV, “Günün Spor Manşetleri (19 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-19-aralik2021,dwVpSlcz4UifwebQmDfLeQ • NTV, “Günün Spor Manşetleri (20 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-20-aralik2021,7PlWaS9UwEWVZK7J6W9V0A • NTV, “Günün Spor Manşetleri (21 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-21-aralik2021,Ru_bXXHrvEatMzmDilHwDQ • NTV, “Günün Spor Manşetleri (22 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-22-aralik2021,n5gnL66o8EqcV2UpvrH4cQ • NTV, “Günün Spor Manşetleri (23 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-23-aralik2021,X9u3YOg640qaeR_l-O2ifA • NTV, “Günün Spor Manşetleri (24 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntvspor.net/foto-galeri/sporun-mansetleri-24-aralik2021-61c54ac0b91a8015b8269398 • NTV, “Günün Spor Manşetleri (25 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-25-aralik2021,p8D_359f30mXjALWLT2ojA

Giriş

21

• NTV, “Günün Spor Manşetleri (26 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-26-aralik2021,vhoGKczC30CiiK30ZWCD9g/64mjJ-mNsEm4HB98X_e5uQ • NTV, “Günün Spor Manşetleri (27 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-27-aralik2021,W7x3h_6bf0a2iWtmeFfosA • NTV, “Günün Spor Manşetleri (28 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-28-aralik2021,w3tGZopPgkKTxlkvG4sXpw • NTV, “Günün Spor Manşetleri (29 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-29-aralik2021,Skbnon_fo0e0Y_1rpZzA4w • NTV, “Günün Spor Manşetleri (30 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-30-aralik2021,UaqoWQT9zUumrCQpIXDAdQ • NTV, “Günün Spor Manşetleri (31 Aralık 2021)” Son Güncelleme: 10 Ocak 2022, https://www.ntv.com.tr/galeri/spor/gunun-spor-mansetleri-31-aralik2021,JzW6bMQo10yP0qS- 7uVekA • Özsoy, Selami. “Spor Basını Açısından Türkiye’de 1950’den Günümüze Milliyet Gazetesi’nde Yaşanan Değişim”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi. 7/1 (2013): 212-221. • Özsoy, Selami. “Spor Gazetelerinin Başlıklarında Militarist ve Şiddet İçerikli Metaforlar”. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 1 (2011): 88-114. • Özsoy, Selami. Yıldız, Kadir. “Türkiye’deki Spor Basınında Nefret Söylemi”. International Journal of Social Science Research. 2/2 (2013): 46-60. • Sabahçı, Betül. “Spor Haberlerinde Nefret ve Ayrımcı Söylemler: www.fotomac.com.tr, www.fanatik.com.tr, www.fotospor.com Haber Sitesi Örneği”. Global Media Journal Turkish Edition. 8/16 (2018):186-203. • Tokgöz, Oya. Temel Gazetecilik. Ankara: İmge Kitabevi, 1994. • Tunçay, Esra. “Medyada Nefret Söylemi: Ankara Patlaması Örneği”. Marmara İletişim Dergisi. 27 (2017): 41-62. • Türk Dil Kurumu Sözlüğü. “Nefret” Son Güncelleme: 8 Ocak 2022. https://sozluk.gov.tr/

22

Türk Spor Basınında Nefret Söylemi Öğeleri

• Türk Dil Kurumu Sözlüğü. “Spor” Son Güncelleme: 8 Ocak 2022. https://sozluk.gov.tr/ • Yıldız-Tekin, M. Tuğba. “Spor Basınında Futbol Anlatım Dili: Manşet ve Başlıklar”. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 18/1 (2005): 103-96. Burak Erdoğan 21602402 Kerem Kuş 21601444 Comd 471/2