บทเรียน คอมพิวเตอร์ ช่วยสอน

คำนำ รายงานเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของวิชาการผลิตและ การนำเสนอมัลติมิเดียระดับประถมศึกษา เพื่อให้ได้ศึกษาหาความรู้ ในเรื่่องสื่อคอมพิวเตอร์ช่วยสอน และได้ศึกษาอย่างเข้าใจเพื่อเป็น ประโยชน์กับการเรียน ผู้จัดทำหวังว่า รายงานเล่มนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน หรือ นักเรียน นักศึกษา ที่กำลังหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่ หากมีข้อแนะนำหรือข้อ ผิดพลาดประการใด ผู้จัดทำขอน้อมรับไว้และขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย ผู้จัดทำ นางสาวเจษฎาภรณ์​มีเย็น นางสาวธีรวรรณ ​อุทธา​ นางสาวนิชานาถ​แจ้งจันทร์​ นางสาวม่านตะวัน​ งามดี​ วันที่ 18 มกราคม 2566

สารบัญ คอมพิวเตอร์ช่วยสอนคืออะไร

1

คุณลักษณะที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 2 ประเภทคอมพิวเตอร์ช่วยสอน

4

เครื่องมือวัดผลการเรียนรู้ที่ดี

9

ข้อดีของคอมพิวเตอร์ช่วยสอน cai

10

ข้อจำกัดของคอมพิวเตอร์ช่วยสอน cai

12

Application ที่ใช้สำหรับสร้างคอมพิวเตอร์ช่วยสอน

13

บรรณานุกรม

17

คอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI) คอมพิวเตอร์ช่วยสอน (Computer Assisted Instruction : CAI) เป็นกระบวนการเรียนการสอน โดยใช้สื่อคอมพิวเตอร์ CAI ย่อ มาจากคำว่า COMPUTER-ASSISTED หรือ AIDEDINSTRUCTION คอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI) หมายถึง สื่อการเรียนการสอนทาง คอมพิวเตอร์รูปแบบหนึ่ง ซึ่งใช้ความสามารถของคอมพิวเตอร์ใน การนำเสนอสื่อประสมอันได้แก่ ข้อความ ภาพนิ่ง กราฟิก แผนภูมิ กราฟ วิดีทัศน์ ภาพเคลื่อนไหว และเสียง เพื่อถ่ายทอดเนื้อหาบทเรียน หรือองค์ความรู้ในลักษณะที่ ใกล้เคียงกับการสอนจริงในห้องเรียนมาก ที่สุด โดยมีเป้าหมายที่สำคัญก็คือ สามารถดึงดูดความสนใจของผู้เรียน และกระตุ้นให้เกิดความต้องการที่ จะเรียนรู้ คอมพิวเตอร์ช่วยสอน เป็นตัวอย่างที่ดีของสื่อการศึกษาในลักษณะตัวต่อตัวในการนำเสนอ เนื้อหาเรื่องราวต่างๆ มีลักษณะเป็นการเรียนโดยตรง และเป็นการ เรียน แบบมีปฏิสัมพันธ์ (Interactive) คือสามารถโต้ตอบระหว่างผู้ เรียนกับคอมพิวเตอร์ได้ ซึ่งผู้เรียนเกิดการเรียนรู้จากการมีปฏิสัมพันธ์ หรือการโต้ตอบพร้อมทั้งการได้รับผลป้อนกลับ(FEEDBACK) นอกจากนี้ยังเป็นสื่อที่สามารถตอบสนองความแตกต่างระหว่างผู้เรียน ได้เป็นอย่างดี รวมทั้งสามารถที่จะประเมิน และตรวจสอบความเข้าใจ ของผู้เรียนได้ตลอดเวลา

คุณลักษณะที่เป็นองค์ประกอบสำคัญ ของคอมพิวเตอร์ช่วยสอน องค์ประกอบสำคัญของคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 4 ประการ ได้แก่ 1. สารสนเทศ (Information) หมายถึง เนื้อหาสาระที่ได้รับการเรียบเรียง ทำให้ผู้เรียนเกิดการ เรียนรู้ หรือได้รับทักษะอย่างหนึ่งอย่างใดตามที่ผู้สร้างได้กำหนด วัตถุประสงค์ไว้ การนำเสนออาจเป็นไปในลักษณะทางตรง หรือทาง อ้อมก็ได้ ทางตรงได้แก่ คอมพิวเตอร์ช่วยสอนประเภทติวเตอร์ เช่น การอ่าน จำ ทำความเข้าใจ ฝึกฝน ตัวอย่าง การนำเสนอในทางอ้อม ได้แก่ คอมพิวเตอร์ช่วยสอนประเภทเกมและการจำลอง 2. ความแตกต่างระหว่างบุคคล (Individualization) การตอบสนองความแตกต่างระหว่างบุคคล คือลักษณะสำคัญ ของคอมพิวเตอร์ช่วยสอน บุคคลแต่ละบุคคลมีความแตกต่างกัน ทางการเรียนรู้ คอมพิวเตอร์ช่วยสอน เป็นสื่อประเภทหนึ่งจึงต้องได้ รับการออกแบบให้มีลักษณะที่ตอบสนองต่อความแตกต่างระหว่าง บุคคลให้มากที่สุด

คุณลักษณะที่เป็นองค์ประกอบสำคัญ ของคอมพิวเตอร์ช่วยสอน (ต่อ) 3. การโต้ตอบ (Interaction) คือการมีปฏิสัมพันธ์กันระหว่างผู้เรียนกับคอมพิวเตอร์ช่วยสอน การเรียนการสอนรูปแบบที่ดีที่สุดก็คือเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้มี ปฏิสัมพันธ์กับผู้สอนได้มากที่สุด 4. การให้ผลป้อนกลับโดยทันที (Immediate Feedback) ผลป้อนกลับหรือการให้คำตอบนี้ถือเป็นการ เสริมแรงอย่าง หนึ่งการให้ผลป้อนกลับแก่ผู้เรียนในทันทีหมายรวมไปถึงการที่ คอมพิวเตอร์ช่วยสอนที่สมบูรณ์จะต้องมีการทดสอบหรือประเมิน ความเข้าใจของผู้เรียนในเนื้อหาหรือทักษะต่าง ๆ ตามวัตถุประสงค์ ที่กำหนดไว้

ประเภทคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 1. ประเภทการสอน (Tutorial) เป็นแบบผู้ช่วยสอน คอมพิวเตอร์จะทำหน้าที่สอน โดยเสนอเนื้อหาให้ผู้เรียนได้ศึกษา ต่อจากนั้นจะมีการตั้งคำถามให้ผู้เรียนตอบ หากตอบไม่ได้ก็จะได้ รับคำแนะนำเนื้อหานั้นใหม่ และให้ตอบคำถามใหม่จนกว่าจะเข้าใจ โปรแกรมจะเสนอบทเรียนใหม่และเน้นให้ผู้เรียนเกิดความรู้ความ เข้าใจ ซึ่งคำตอบอาจตอบได้หลายวิธี เป็นประเภท CAI ที่นิยมใช้กัน มากที่สุด

ประเภทคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 2. ประเภทฝึกหัดและปฏิบัติ (Drill and Practice) เป็นการให้ผู้ เรียนได้ทำแบบฝึกหัดหลังจากที่ได้เรียนเนื้อหานั้น ๆ แล้ว หรือมีการ ฝึกซ้ำ ๆ เพื่อให้เกิดทักษะหรือเป็นการแก้ปัญหาแบบท่องจำ เช่นการ ฝึกท่องจำคำศัพท์ ฝึกบวก ลบ คูณ หาร เป็นต้น

ประเภทคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 3. ประเภทสถานการณ์จำลอง (Simulation) CAI แบบนี้ ออกแบบเพื่อสอนเนื้อหาใหม่และทบทวนหรือเสริมในสิ่งที่ได้เรียน หรือทดลองไปแล้ว โดยใช้สถานการณ์จำลองเป็นการเลียนแบบหรือ จำลองเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นตามความจริง หรือตามธรรมชาติ

ประเภทคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 4. ประเภทเกม (Game) เป็นการเรียนรู้จากการเล่น อาจจะเป็น ประเภทให้แข่งขันเพื่อไปสู่ชัยชนะ หรือเป็นประเภทเกมความร่วมมือ คือ เล่นเป็นทีมเพื่อฝึกการทำงานเป็นทีม อาจใช้เกมในการสอนคำ ศัพท์ เกมการคิดคำนวณ หรือเกมจับผิด เป็นต้น

ประเภทคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 5. ประเภทการทดลอง (Tests) เพื่อทดสอบผู้เรียนโดยตรงหลัง จากที่ได้เรียนเนื้อหาหรือฝึกปฏิบัติได้แล้ว โดยผู้เรียนจะทำแบบ ทดสอบผ่านคอมพิวเตอร์ ซึ่งเมื่อคอมพิวเตอร์รับคำตอบแล้วก็จะบัน ทึกผล ประมวลผลตรวจให้คะแนน และเสนอผลให้ผู้เรียนทราบทันที ที่ทำข้อสอบเสร็จ

เครื่องมือวัดผลการเรียนรู้ที่ดี 1. มีความเที่ยงตรง ( validity ) ค่า IOC แต่ละข้อต้องมีค่ามากกว่า 0.5 ซึ่งหมายถึงวัดได้ตรงตามจุดประสงค์ของการวัด 2. มีความเชื่อมั่น ( Reliability ) ของแบบทดสอบทั้งฉบับมีค่าไม่ ต่ำกว่า 0.7 ซึ่งแสดงว่าเครื่องมือวัดให้ผลการวัดที่สม่ำเสมอ แน่นอน คงที่ แม้จะวัดกี่ครั้งก็ตาม 3. มีความเป็นปรนัย หมายถึง เครื่องมือวัดที่มีข้อความชัดเจนการ ตรวจให้คะแนนมีมาตรฐานสามารถแปลความหมายพฤติกรรมรม ได้ตรงกัน ไม่ว่าใครจะเป็นผู้วัดหรือผู้ตรวจ 4. มีค่าความยากระหว่าง 0.2 - 0.8 (ไม่ควรยากเกินไปและไม่ง่าย เกินไป) 5. มีค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.2 – 1.0 (ค่ายิ่งมากยิ่งดี ค่าที่คำนวณ ได้จะอยู่ระหว่าง -1 ถึง 1)

ข้อดีของคอมพิวเตอร์ช่วยสอน cai 1. ทำให้ผู้เรียนเรียนได้ในอัตราความเร็วของตนเองเนื่องจาก คอมพิวเตอร์ในฐานะเป็นสื่อการเรียนการสอนของการเรียนเป็นราย บุคคลที่ดีสามารถจัดกระบวนการเรียนการสอนตามความสามารถ ของแต่ละบุคคลที่จะเรียนตามอัตราความเร็วของแต่ละคน โดยที่ผู้ เรียนไม่ต้องรอหรือเร่งการตอบสนอง (respond) และไม่ต้องรอ ข้อมูลย้อนกลับ (feed back) จากครู เพราะคอมพิวเตอร์สามารถให้ ข้อมูลกลับแก่ผู้เรียนทุกคนในเวลาเดียวกันโดยใช้ระบบการเจียด เวลา (Time Sharing) 2. ผู้เรียนจะเรียนที่ไหนเมื่อใดก็ได้ ด้วยความก้าวหน้าของระบบการ สื่อสารทำให้ผู้เรียนสามารถใช้คอมพิวเตอร์ติดต่อถ่ายทอดความรู้ กับผู้อื่น หรือศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองจากโปรแกรมที่กำหนดไว้ได้ ทุกเวลาที่ต้องการจะเรียนในทุก ๆ แห่ง

ข้อดีของคอมพิวเตอร์ช่วยสอน cai (ต่อ) 3. ผู้เรียนสามารถเรียนได้จากสื่อประสม (Multi media) จากระบบ คอมพิวเตอร์ เนื่องจากระบบไมโครคอมพิวเตอร์ช่วยการเรียนการ สอนในปัจจุบันได้รับการพัฒนาจนสามารถที่จะแสดงภาพลายเส้นที่ เคลื่อนไหวและการเสนอบทเรียนเป็นภาษาไทย การต่อวงจรระบบ คอมพิวเตอร์ควบคุมสื่ออื่นให้เสนอบทเรียนในเวลาที่เหมาะสมกับ การตอบสนองของผู้เรียน จะทำให้ประสิทธิภาพการเรียนการสอนดี ขึ้นมาก 4.ผู้เรียนสามารถทราบผลการเรียนของตนเองในการปฏิบัติ กิจกรรมรวดเร็วกว่าสื่ออื่นๆ เนื่องจากคอมพิวเตอร์มีลักษณะเด่น คือ การเก็บข้อมูลซ่อนคำตอบของกิจกรรมไว้ในหน่วยความจำหรือ แผ่นดิสก์ได้ครั้งละมากๆเมื่อผู้เรียนได้ปฏิบัติกิจกรรมแต่ละ กิจกรรมแล้วระบบคอมพิวเตอร์สามารถบอกคำตอบหรือผลเฉลี่ย ของกิจกรรมที่ถูกต้องได้ทันที

ข้อจำกัดของคอมพิวเตอร์ช่วยสอน cai 1. ขาดบทเรียนสำเร็จรูปที่ใช้กับระบบคอมพิวเตอร์ช่วยการเรียน การสอนถึงแม้ว่าจะมีการพัฒนาบทเรียนสำเร็จรูปเพื่อใช้กับ คอมพิวเตอร์ในต่างประเทศเกี่ยวกับการสอนวิชาต่างๆ แต่วิชาเหล่า นี้ไม่ได้จัดกระบวนการเรียนการสอนตามหลักสูตรของประเทศไทย ทำให้ไม่สามารถนำมาใช้ได้โดยตรงจำเป็นต้องมีการนำมาพัฒนา หรือปรับปรุงให้เหมาะสมกับหลักสูตรของประเทศไทยและเป็น ภาษาไทยให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจบทเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ 2. ขาดบุคลากรที่มีความรู้ทางด้านการออกแบบระบบคอมพิวเตอร์ ช่วยการเรียนการสอนให้เหมาะสมกับระบบการเรียนการสอน แต่ละ ท้องถิ่นของประเทศไทยซึ่งมีความแตกต่างทางด้านสังคมเศรษฐกิจ และสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ผู้มีความรู้ด้านคอมพิวเตอร์อย่าง ดีขาดความรู้ด้านการจัดระบบการศึกษาและฝึกอบรมบุคลากรใน สาขาวิชาชีพอื่น ๆ และผู้ที่มีความรู้ในด้านการจัดระบบการศึกษา

Application ที่ใช้สำหรับสร้างคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 1.Macromedia Authorware โปรแกรม Authorware จะมีข้อเด่นที่ความสามารถในการนำเสนอบทเรียนในลักษณะสาขา (Branching) และเป็นโปรแกรมที่ใช้ไอคอน (Icon) ในการสร้างบท เรียน สามารถออกแบบบทเรียนให้ผู้เรียนมีการโต้ตอบ หรือมี ปฏิสัมพันธ์ (Interaction) ในรูปแบบต่างๆ เช่น การเลือกตอบ การจับคู่ หรือการเติมข้อความ เป็นต้น

Application ที่ใช้สำหรับสร้างคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 2.Macromedia Director โปรแกรม Director มีข้อเด่นทางด้าน การทำภาพเคลื่อนไหว มีภาษาสคริปต์ของตัวเองเรียกว่า Lingo ช่วยให้สามารถเขียนโปรแกรมทำงานได้ตาต้องการ สามารถเขียน โปรแกรมในลักษณะวัตถุ (Object Oriented) ได้

Application ที่ใช้สำหรับสร้างคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 3.Multimedia ToolBook ข้อเด่นที่โปรแกรมมีความยืดหยุ่น สามารถดำเนินเรื่องราวได้ตามที่นักออกแบบการเรียนการสอน ต้องการได้เป็นอย่างดี โดยการพิมพ์คำสั่ง (Script) ลงในแต่ละวัตถุ หน้าแสดงผล (Page) หรือพื้นหลัง นอกจากนี้ยังมีตัวอย่างพร้อมใช้ (Widgets) เพื่อช่วยในการสร้างงาน และแบบฝึกหัดในรูปแบบต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี ปัจจุบันโปรแกรมได้พัฒนาให้สามารถบันทึกไฟล์ ในรูปแบบ HTML เพื่อแสดงผลทางอินเตอร์เน็ตได้เป็นอย่างดี

Application ที่ใช้สำหรับสร้างคอมพิวเตอร์ช่วยสอน 4.Adobe Captivate 5 ข้อดีของโปรแกรม Adobe Captivate 5 ผู้ ใช้สามารถออกแบบชิ้นงานในโปรแกรม Microsoft PowerPoint แล้วนำมาใส่ในโปรแกรม Adobe Captivate 5 เพื่อสร้างเป็น CAI ได้เลย ง่าย รวดเร็วแล้วก็สะดวก โปรแกรม Adobe Captivate 5 ยัง สามารถทำงานร่วมกับโปรแกรม Adobe Photoshop ได้อีกด้วยใน การออกแบบสื่อบทเรียน โดยที่นักเรียนไม่จำแบบจะต้อง Export ภาพออกมาเป็น JPEG โปรแกรม Adobe Captivate 5 สามารถที่ จะอ่านค่า Layer ของชิ้นงานในโปรแกรม Photoshop ได้โดย อัตโนมัติ โปรแกรม Adobe Captivate 5 ยังมีเครื่องมือที่ใช้ สร้างสรรค์งานได้ง่ายและสะดวกอีกด้วย

บรรณานุกรม

Ajyutt. คอมพิวเตอร์ช่วยสอน. สืบค้นเมื่อ 20 มกราคม 2566. สืบค้นจาก https://shorturl.asia/PYgTV Khunputt. คอมพิวเตอร์ช่วยสอน. สืบค้นเมื่อ 20 มกราคม 2566. สืบค้นจาก https://shorturl.asia/fQqYT คอมพิวเตอร์ช่วยสอน. สืบค้นเมื่อ 20 มกราคม 2566. สืบค้นจาก hppt://senarak.tripod.com. มงคลทอง ปินทองมูล.บทความโครงการนักศึกษา. สืบค้นเมื่อ 20 มกราคม 2566. สืบค้นจาก https://shorturl.asia

สมาชิก 1.นางสาวเจษฎาภรณ์​มีเย็น​ รหัสนักศึกษา 634188009 2.นางสาวธีรวรรณ​ อุทธา​ รหัสนักศึกษา 634188019 3.นางสาวนิชานาถ​ แจ้งจันทร์​รหัสนักศึกษา 634188021 4.นางสาวม่านตะวัน​ งามดี​ รหั​สนักศึกษา 634188036