โรงเรียนบ านหนองแวงนางเบ า กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สาระ อาหารและสารอาหาร รหัส ว 16101 ประมวลสาระ หนวยประสบการณที่ 5 การวิเคราะหความสัมพันธของระบบตางในรางกายมนุษย โดย นางอภิญญา คำไพเราะ

โรงเรียนบ านหนองแวงนางเบ า กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สาระ อาหารและสารอาหาร ประถมศึกษาป2ที่ 6 ชุดการสอน หนวยประสบการณที่ 5 การวิเคราะหความสัมพันธของระบบตาง ๆในรางกายมนุษย ประมวลสาระ โดย อภิญญา คำไพเราะ ตำแหนงครู วิทยฐานะ ชำนาญการพิเศษ

คำแนะนำในการใชชุดการสอนหนวยการเรียนรูรางกายมนุษย 1. ทําแบบทดสอบก่อนเรียน 2. อ่านเนือเรืองโดยตลอด เพือให้รู้วาเรืองนั ่นประกอบด้วยอะไรบ้าง 3. อ่านโดยละเอียด เพือทําความเข้าใจให้ชัดเจน 4. อ่านซําในตอนทียังไม่เข้าใจ 5. ตอบคําถามในเรืองทีอ่าน 6. อธิบายลักษณะและหน้าทีของอวัยวะในระบบขับถ่ายของเสีย 7. ฝึ กปฏิบัติกิจกรรมทีกาหนดให้ ํ 8. ทบทวนอ่านอีกครังเมือไม่เข้าใจหรือถามคุณครูผู้สอน 9. ทําแบบทดสอบหลังเรียน

คำนำ ชุดการสอน หน วยการเรียนรูร างกายมนุษย ชุดที่ 5 เรื่อง ความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกาย ผูจัดทำไดนำเอาความรูเกี่ยวกับความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกาย ใหนักเรียน ศึกษาใบความรู ทดสอบการเตนของหัวใจโดยการออกกำลังกาย การหายใจเขาออก ปริมาณของ เหงื่อ ตอบคำถาม ขอความที่กำหนดให ในเรื่อง ความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกาย ให ถูกตอง จัดทำขึ้นเพื่อใชในการจัดการเรียนการสอนชั้นประถมศึกษาป2ที่ 6 ในกลุ มสาระการเรียนรู วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สาระที่ 1 อาหารและสารอาหาร โดยมุ งจัดการเรียนรูที่เนนผูเรียน เป6นสำคัญ เป6นนวัตกรรมทางการศึกษาที่ช วยใหผูเรียน มีความรูเกี่ยวกับร างกายมนุษย พัฒนา ทักษะวิทยาศาสตร คุณลักษณะอันพึงประสงค ขอบคุณท านผูอำนวยการ นายธวัชชัย ศรีภูมิ ผูอำนวยการโรงเรียนบานหนองแวง นางเบา ตลอดจนคณะครูโรงเรียนบานหนองแวงนางเบา ที่มีส วนร วมช วยเหลือและใหคำแนะนำ ในการจัดทำชุดการสอน หน วยการเรียนรูร างกายมนุษย ชุดที่ 5 เรื่อง ความสัมพันธของระบบ ต าง ๆในร างกาย ใหสำเร็จลุล วงตามวัตถุประสงค หวังเป6นอย างยิ่งว าชุดการสอน หน วยการเรียนรูร างกายมนุษยชุดนี้คงเป6นประโยชนแก นักเรียน ครูผูสอน และผูสนใจทุกท านเป6นอย างดี อภิญญา คำไพเราะ ตำแหน ง ครู วิทยฐานะ ชำนาญการพิเศษ โรงเรียนบานหนองแวงนางเบา

สารบัญ เรื่อง หนา จุดประสงคการเรียนรู 1 คำแนะนำในการใชชุดการสอน หน วยการเรียนรูร างกายมนุษย 2 คำนำ 4 สารบัญ 7 แผนผังแนวคิดเนื้อหาสาระ อาหารและสารอาหาร 9 ประมวลสาระ 9 ความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกาย 9 เรื่อง ความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกาย 6 ใบความรู เรื่อง ความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกาย 6 ชุดฝAกปฏิบัติกิจกรรม เรื่อง ความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกาย 15 แบบทดสอบก อนเรียน - หลังเรียน 19 กระดาษคำตอบแบบทดสอบก อนเรียน เรื่อง ความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกาย 21 กระดาษคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง ความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกาย 21 บรรณานุกรม 22

แผนผังแนวคิดเนื้อหาสาระ อาหารและสารอาหาร หนวยที่ 1 เรื่อง รายกายมนุษย ตอนที่ 5.1 การวางแผนและเตรียมการ วิเคราะหความสัมพันธของระบบต างๆ ในร างกายมนุษย 5.1.1 แนวคิด วิเคราะหความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกายมนุษย 5.1.2 วัสดุอุปกรณ สิ่งอำนวยความสะดวก และ สถานที่การวิเคราะหความสัมพันธของระบบ ต าง ๆในร างกายมนุษย 5.1.3 งบประมาณในการวิเคราะหความสัมพันธ ของระบบต างๆในร างกายมนุษยและเขียนแผน ปฏิบัติการวิเคราะหความสัมพันธของระบบต างๆ ในร างกาย มนุษย หน วยที่ 1 ร างกาย มนุษย ตอนที่ 5.2 การดำเนินการวิเคราะหความสัมพันธ ของระบบต าง ๆในร างกายมนุษย 5.2.1 วิธีการและขั้นตอนการวิเคราะหความสัมพันธ ของระบบต างๆในร างกายมนุษย 5.2.3 การดำเนินการวิเคราะหความสัมพันธของ ระบบต างๆในร างกายมนุษย 5.2.4 การบันทึกและตรวจผลการวิเคราะห ความสัมพันธของระบบต างๆในร างกายมนุษยแต ละขั้น ตอนที่ 5.3 การประเมินและตรวจสอบการ วิเคราะห ความสัมพันธของระบบต างๆ ในร างกายมนุษย 5.3.1 ประเมินและตรวจสอบการวิเคราะหความ สัมพันธของระบบต างๆในร างกายมนุษย 5.3.2 เตรียมสื่อประกอบการรายงาน (เช น ทำ เอกสาร สื่อการรายงาน กำหนดผูรายงาน และจัด นิทรรศการ) ตอนที่ 5.4 การวิเคราะหผลกระทบการวิเคราะห ความสัมพันธของระบบต างๆใน ร างกายมนุษย 5.4.1 วิธีการใหผลยอนกลับการวิเคราะหความ สัมพันธของระบบต างๆในร างกายมนุษย 5.4.2 การรวบรวมขอมูลและวิเคราะหผลยอนกลับ 5.4.3 การบันทึกผลยอนกลับและนำผลยอนกลับไป ปรับปรุง

ประมวลสาระ หน วยประสบการณที่ 5 การวิเคราะหความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกายมนุษย ประสบการณหลักที่ 5.1 แนวคิดความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกายมนุษย ในการทำกิจกรรมของมนุษย ระบบต าง ๆ ในร างกายตองทำงานสัมพันธกัน เช น ขณะที่เราออก กำลังกาย ร างกายตองใชพลังงานมาก จึงตองการแกHสออกซิเจนและสารอาหารเพิ่มมากขึ้น เพื่อใชใน กระบวนการเปลี่ยนแปลงสารอาหารใหเกิดพลังงาน ระบบหายใจจึงตองทำงานหนัก เราจึงหายใจถี่ และเร็ว เพื่อนำแกHสออกซิเจนเขาสู ร างกาย และนำแกHสคารบอนไดออกไซดออกไป การหมุนเวียนเลือดในร างกายก็จะ เป6นไปอย างรวดเร็ว หัวใจจะเตนเร็วเพื่อสูบฉีดเลือดใหทันต อความตองการของร างกาย ของเสียในรูป ของเหลวก็จะเกิดขึ้นอย างรวดเร็ว ระบบขับถ ายในร างกายก็จะขับเหงื่อออกเป6นจำนวนมาก หลังจากออก กำลังกาย ร างกายก็จะรูสึกหิว และกระหายน้ำ เราจึงตองดื่มน้ำและกินอาหาร ส งผลใหระบบย อยอาหารตอง ทำงานต อไป หากระบบใดระบบหนึ่งทำงานบกพร อง ร างกายก็จะอ อนแอ ส งผลต อสุขภาพได เช น

ความสัมพันธของระบบตาง ๆในรางกาย ในร างกายเราประกอบดวยระบบอวัยวะต าง ๆ หลายระบบ ซึ่งทำงานสัมพันธกัน เพื่อใหร างกายสามารถทำงานไดเป6นปกติ ดังนี้ ที่มา:อจท. วิทยาศาสตร ป.6

ประมวลสาระ เรื่อง ความสัมพันธของระบบตาง ๆในรางกายมนุษย หน วยประสบการณที่ 5 การวิเคราะหความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกายมนุษย คำชี้แจง ใหนักเรียนออกกำลังกายโดยการวิ่งหรือเดินเร็ว ๆ ประมาณ 3 นาที แลวสังเกตการ เปลี่ยนแปลงของร างกาย วัสดุ อุปกรณ นาLิกา 1 เรือน 99 บาท ตั้งสมมติฐาน.......................................................................................................................... ตัวแปรที่ศึกษา........................................................................................................................ ............................................................................................................................................................... ตารางบันทึกผล กอนออกกำลังกาย หลังการออกกำลังกาย การเตนของหัวใจ ............................................................. ............................................................ การเตนของหัวใจ ................................................................ ............................................................... อัตราการหายใจเขา – ออก ............................................................ .................... ....................................... อัตราการหายใจเขา – ออก ................................................................. ..................... ........................................... ปริมาณเหงื่อ .............................................................. ............................................................. ปริมาณเหงื่อ ................................................................. ................................................................. สรุปผลการทดลอง ................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

แบบฝ2กปฏิบัติที่ 1 เรื่อง ความสัมพันธของระบบตาง ๆในรางกายมนุษย หน วยประสบการณที่ 5 การวิเคราะหความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกายมนุษย คำชี้แจง ใหนักเรียนเขียนตอบคำถาม การวิเคราะหความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกายมนุษย ให ถูกตอง ตามที่กำหนดให 1. ถาระบบหายใจผิดปกติจะส งผลต อร างกายอย างไร (1 คะแนน) .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... 2. อวัยวะต างๆ ในร างกายของเรามีการทำงานสัมพันธกันอย างไร (4 คะแนน) ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................... 3. ถาระบบใดระบบหนึ่งผิดปกติ จะส งผลต อการทำงานของระบบใดในร างกาย (2 คะแนน) ......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... 4. ขณะออกกำลังกาย ระบบลำเลียงเลือด ระบบหายใจ และระบบขับถ ายทำงานสัมพันธกัน อย างไร (1 คะแนน) .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................ 5. การออกกำลังกายมีผลต อการทำงานของระบบอวัยวะใด ( 2 คะแนน) ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................

. เฉลย ประมวลสาระ เรื่อง ความสัมพันธของระบบตาง ๆในรางกายมนุษย หน วยประสบการณที่ 5 การวิเคราะหความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกายมนุษย คำชี้แจง 1. ใหนักเรียนออกกำลังกายโดยการวิ่งหรือเดินเร็ว ๆ ประมาณ 3 นาที แลวสังเกตการ เปลี่ยนแปลงของร างกาย วัสดุ อุปกรณ นาLิกา 1 เรือน 99 บาท ตั้งสมมติฐาน................อยู ในดุลพินิจของครู....................................................................... ตัวแปรที่ศึกษา...............อยู ในดุลพินิจของครู....................................................................... ................................................................................................................................................................. ตารางบันทึกผล กอนออกกำลังกาย หลังการออกกำลังกาย การเตนของหัวใจ ....................ชาปกติ.............................. การเตนของหัวใจ ........................ถี่และเร็วขึ้น.................... อัตราการหายใจเขา – ออก ....................ชา ปกติ ......................... อัตราการหายใจเขา – ออก ..................... ถี่และเร็วขึ้น ..................... ปริมาณเหงื่อ ....................ไม มีเหงื่อ......................... ปริมาณเหงื่อ .........................มีเหงื่อมาก....................... สรุปผลการทดลอง - ก อนออกกำลังกาย และหลังออกกำลังกาย อัตราการหายใจเขา – ออก แตกต างกัน คือ หลังการออกกำลังกาย อัตราการหายใจเขา – ออกถี่และเร็วขึ้น - ก อนและหลังจากการออกกำลังกาย อัตราการเตนของหัวใจ หลังการออกกำลังกาย อัตราการ เตนของหัวใจถี่และเร็วขึ้นกว าก อนการออกกำลังกาย - ก อนและหลังจากการออกกำลังกาย เหงื่อที่ร างกายขับออกมาแตกต างกัน ก อนการออกกำลัง กาย ร างกายไม มีเหงื่อ แต หลังการออกกำลังกาย ร างกายมีเหงื่อมากขึ้น

เฉลย แบบฝ2กปฏิบัติที่ 1 เรื่อง ความสัมพันธของระบบตาง ๆในรางกายมนุษย หน วยประสบการณที่ 5 การวิเคราะหความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกายมนุษย คำชี้แจง ใหนักเรียนเขียนตอบคำถาม การศึกษาความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกายมนุษย ให ถูกตอง ตามที่กำหนดให 1. ถาระบบหายใจผิดปกติจะส งผลต อร างกายอย างไร (1 คะแนน) ถาระบบหายใจผิดปกติจะส งผลกระทบต อการทำงานของระบบอื่น ๆ ทำใหร างกายอ อนแอ ส งผลต อสุขภาพได 2. อวัยวะต างๆ ในร างกายของเรามีการทำงานสัมพันธกันอย างไร (4 คะแนน) - ขณะที่เราเคลื่อนไหวเพื่อทำกิจกรรมต าง ๆ ร างกายตองการพลังงานที่ไดรับจากสารอาหารและ แกHสออกซิเจนทำใหระบบลำเลียงเลือดทำงานเพิ่มมากขึ้น - ระบบหายใจตองทำงานเพิ่มมากขึ้นเพื่อใหสัมพันธกับระบบลำเลียงเลือด - ระบบขับถ ายขับเหงื่อออกมาเพื่อระบายความรอนออกจากร างกาย - เมื่อร างกายใชพลังงานมาก ทำใหรูสึกอ อนเพลีย จึงตองการสารอาหารและน้ำมาชดเชยพลังงาน ที่สูญเสียไป - เมื่อเรากินอาหารเขาไป ระบบย อยอาหารทำงาน โดยย อยอาหารและดูดซึมสารอาหารเขาสู หลอดเลือด เพื่อไปเลี้ยงร างกาย - ระบบขับถ ายของเสียออกจากร างกายในรูปของปNสสาวะและอุจจาระ 3. ถาระบบใดระบบหนึ่งผิดปกติ จะส งผลต อการทำงานของระบบใดในร างกาย (2 คะแนน) การทำงานของระบบต าง ๆ ในร างกายมีความสัมพันธกัน ถาระบบใดระบบหนึ่งผิดปกติ จะทำใหระบบอื่น ๆ ที่เกี่ยวของผิดปกติไปดวย และอาจส งผลต อสุขภาพร างกายได 4. ขณะออกกำลังกาย ระบบลำเลียงเลือด ระบบหายใจ และระบบขับถ ายทำงานสัมพันธกัน อย างไร (1 คะแนน) การออกกำลังกายทำใหอัตราการเตนของชีพจรเตนเร็วขึ้น และอัตราการหายใจเร็วและถี่กว าปกติ 5. การออกกำลังกายมีผลต อการทำงานของระบบอวัยวะใด ( 2 คะแนน) ระบบลำเลียงเลือด ระบบย อยอาหาร ระบบหายใจ และระบบขับถ ายของเสีย

แบบทดสอบกอนเรียน-หลังเรียน หน วยประสบการณที่ 5 การวิเคราะหความสัมพันธของระบบต าง ๆในร างกายมนุษย คำชี้แจง : ใหนักเรียนทำเครื่องหมาย X ทับตัวอักษรในกระดาษคำตอบโดยเลือกคำตอบที่ถูกตองที่สุด เพียงคำตอบเดียว ขอสอบทังหมดมีจำนวน 10 ขอ คะแนน 10 คะแนน ใชเวลาทำ 10 นาที 1. ก อนออกกำลังกายการเตนของหัวใจเป6นอย างไร ก. ชามาก ข. ชาปกติ ค. ถี่ เร็ว ง. ถี่เร็วมาก 2. หลังจากออกกำลังกาย อัตราการหายใจเขา – ออก เป6นอย างไร ก. ชา ปกติ ข. ชา มาก ๆ ค. ถี่ เร็ว ง. ถี่ เร็วมาก ๆ 3. เพราะเหตุใดหลังออกกำลังกายจึงมีเหงื่อออกมาก ก. เพราะหายใจเร็วขึ้น ข. เพราะย อยอาหารไดเร็วขึ้น ค. เพราะขับถ ายไดเร็วขึ้น ง. ของเสียในรูปของเหลวเกิดขึ้นอย างรวดเร็ว 4. หลังจากนักเรียนออกกำลังกายแลวรูสึกอย างไร ก. รูสึกตัวรอน ข. รูสึกกระหายน้ำ ค. รูสึกเย็นสบาย ง. รูสึกร างกายอ อนแรง 5. ในขณะที่เราออกกำลังกาย ร างกายตองการแกHสออกซิเจนและสารอาหารมากเพราะเหตุใด ก. ตองการลดความอวน ข. ร างกายตองการพลังงานมาก ค. ร างกายหายใจเร็วและถี่มาก ง. ตองขับแกHสคารบอนไดออกไซดออก 6. ถานักเรียนเป6นโรคกระเพาะอาหารระบบต าง ๆจะเป6นอย างไร ก. ระบบต าง ๆเป6นปกติ ข. ระบบต าง ๆ หยุดทำงาน ค. ร างกายเกิดความอ อนแอ ง. สุขภาพร างกายเป6นปกติ 7. ถานักเรียนอยู ใกลคนที่สูบบุหรี่นาน ๆ แลวเกิดเป6นโรคปอดระบบต าง ๆ เป6นอย างไร ก. ระบบต าง ๆเป6นปกติ ข. ระบบต าง ๆ หยุดทำงาน ค. ร างกายเกิดความอ อนแอ ง. สุขภาพร างกายแข็งแรงเป6นปกติ 8. นักเรียนมีหลักการดูแลระบบต าง ๆในร างกายอย างไร ก. กินอาหารประเภทโปรตีน ข. กินอาหารใหครบ 5 หมู ค. ออกกำลังกายเป6นประจำ ง. ขอ ข และ ค

9. เพราะเหตุใดบุคคลสูงอายุหรือบุคคลโดยทั่วไปถึงชอบออกกำลังกายเวลาเชา หรือเย็น ก. กลามเนื้อแข็งแรง ข. ลดความอวน ค. เพื่อร างกายสมส วน ง. เพื่อใหระบบต าง ๆทำงานสัมพันธกัน 10. การกำจัดของเสียออกจากร างกายไดนั้น ตองอาศัยการทำงานของระบบอะไรบาง ก. ระบบย อยอาหาร ข. ระบบหายใจ ค. ระบบการเตนหัวใจ ง. ระบบหมุนเวียนเลือด กระดาษคำตอบ แบบทดสอบกอนเรียน-หลังเรียน เรื่อง การวิเคราะหความสัมพันธของระบบตาง ๆในรางกายมนุษย ชื่อ......................................................................เลขที่..................ชั้นประถมศึกษาป2ที่............. ขอที่ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 คะแนนที่ได 7 8 10 9 10

เฉลย แบบทดสอบกอนเรียน-หลังเรียน เรื่อง การวิเคราะหความสัมพันธของระบบตาง ๆ ในรางกายมนุษย 1. ข 2. ค 3. ง 4. ข 5. ข 6. ค 7. ค 8. ง 9. ง 10. ค

บรรณานุกรม กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ.(2535).คูมือครูการประเมินผลการเรียน ระดับมัธยมศึกษา ตามหลักสูตรฉบับปรับปรุง พ.ศ.2533.กรุงเทพฯ: โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว. บานหนองแวงนางเบา. (2546).หลักสูตรสถานศึกษา กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร ชั้น ประถมศึกษาป@ที่ 6. โรงเรียนบานหนองแวงนางเบา, ขอนแก น. ศรีลักษณ ผลวัฒนะ และคณะ.(2546). รางกายของเราและชีวิตสัตว กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร หลักสูตรขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. กรุงเทพฯ: หางหุนส วนสามัญนิติบุคคล นิยมวิทยา. ศ.เพื่อนคิด.(ม.ป.ป.). แผนการจัดการเรียนรู สาระวิทยาศาสตร ชั้นประถมศึกษาป@ที่ 6 หลักสูตร แกนกลาง ป@ พ.ศ. 2551. กำแพงเพชร.:ม.ป.พ. ศ.เพื่อนคิด.(ม.ป.ป.). แผนการจัดการเรียนรู สาระวิทยาศาสตร ชั้น มัธยมศึกษาป@ที่ 2 หลักสูตร แกนกลาง ป@ พ.ศ. 2551. กำแพงเพชร.:ม.ป.พ. สถาบันส งเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี กระทรวงศึกษาธิการ.(2549).หนังสือเรียนสาระ การเรียนรูพื้นฐานวิทยาศาสตร กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร ชั้น ประถมศึกษาป@ที่ 6 ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. พิมพ ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ คุรุสภาลาดพราว. _________.(2551). คูมือครูสาระการเรียนรูพื้นฐาน วิทยาศาสตร กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร ชั้นประถมศึกษาป@ที่ 6 ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. พิมพครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ สกสค. ลาดพราว. _________.(2538). หนังสือเรียนวิชาวิทยาศาสตร เลม 3 ว 203 ชั้นมัธยมศึกษาป@ที่ 2 หลักสูตร มัธยมศึกษาตอนตน พุทธศักราช 2521 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2533). พิมพครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว. _________.(2538).CD แผนการสอนวิทยาศาสตร ชั้นประถมศึกษาป@ที่ 6 กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. พิมพครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว. _________.(2538).CD แผนการสอนวิทยาศาสตร ชั้นมัธยมศึกษาป@ที่ 2 กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. พิมพครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว.

บรรณานุกรม (ตอ) สำนักงานวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ.(2551). ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแห งประเทศ ไทย จำกัด. อักษรเจริญทัศน อจท.จำกัด(2538).CD แผนการจัดการเรียนรู ชั้นประถมศึกษาป@ที่ 4-6 กลุมสาระการ เรียนรูวิทยาศาสตร ตามหลักสูตรแกนกลาง 51. _________.(2538).CD แผนการจัดการเรียนรู ชั้นมัธยมศึกษาป@ที่ 1- 3 กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร ตามหลักสูตรแกนกลาง 51. www.aksom.com