İÇİNDEKİLER 1-

Önsöz

2-

Afişler

3-

Toprak Altında Yaşayan Canlılar

4-

Haberler

5-

Şiir ( Toprak ve Doğa)

6-

Masallarımız (Toprak Ana ve Defne)

7-

Masallarımız (Bilgi Ağacı)

8-

Toprağa Yeni Bir Yaklaşım – Permakültür

9-

Toprağı Neden Korumalıyım?

10- Karikatürler 11- Bilmeceler 12- İlginç Bilgiler 13- Bilmece Cevaplar

Sevgili Okuyucularımız, Dergimizin adı, “Topraktan Yaşama” Dergimizi hazırlarken “Toprak canlılar için vazgeçilmez bir unsundur.” ana fikrinden yola çıktık. Toprakla ilgili hikâyeler yazdık, gazete haberleri bulduk. Birçok kaynaktan araştırma yaptık. Arkadaşlarımızla bir araya gelerek masal yazdık, şiirler okuduk. Bilmecelerimize cevaplar ararken güldük, bilmenin heyecanını yaşadık. Çalışma arkadaşlarımızla kafa kafaya verdik ve büyük bir emek harcadık. Toprak tüm canlılar için çok önemli bu yüzden bu proje bizim için çok anlamlı ve önemliydi. Birlikte araştırdık, birlikte sorguladık, işbirliği içinde hep birlikte çalıştık. Bu dergiyi hazırlarken sadece kendimizi değil herkesi düşündük. Bu dergiyi yeryüzünde yaşayan tüm canlılara armağan ediyoruz. Toprağımızı koruyalım ona sahip çıkalım! Bir sonraki sayımızda görüşmek üzere. Keyifli okumalar dileriz. 3A Sınıfı Öğrencileri

Toprak Altında Yaşayan Canlılar Nelerdir? Yeryüzündeki hayatın kaynağı olan toprağın içerisinde ve altında yaşayan birçok canlı ve mikroorganizma bulunmaktadır. Yaşam alanları toprağın içi olan mikroorganizmalar toprağın canlı ve zengin olarak kalması için önemli görevler yerine getirmektedirler. Yine aynı şekilde toprağın nefes alması, suyu emmesi ve karışarak canlı kalmasını da toprağın altında kazdıkları tünellerde yaşayan hayvanlar sağlar. Genel olarak toprakta açtıkları kanallarda yaşayan karınca ve solucanlar sayesinde toprak suyu daha iyi emerek, nefes alır. Bunun yanında toprak altında, her yöne açtıkları tünellerle karışmasını sağlayan, köstebek, fare gibi hayvanlar mevcuttur.

Toprakta Yaşayan Canlılar Mikroorganizmalar Verimli toprakların en önemli unsuru olan mikroorganizmalar, canlı yaşamı için önemli varlıklardır. Toprakta bitkiler tarafından depolanan karbon, organizmalar sayesinde karbondioksit olarak, tekrar atmosfere salınır. Toprakta bitkilerin yaşaması, atmosfere salınan gazlar ve karbondioksitin sera etkisi sayesinde iklim dengesi gibi önemli bir zincirin önemli bir halkası mikroorganizmalardır.

Köstebekler ve Özellikleri Yaşam alanları, toprağın altına kazdıkları tünel ve kanallar olan köstebekler, sert toprakları dahi kazarak kendilerine yer açabilirler. Tarım yapılan bölgelerde pek sevilmeyen köstebeklerin bazı türleri suda da yaşayabilirler. Deri altında kalmış, görme yetisini çoğunlukla kaybetmiş olan küçük gözleri olan köstebekler, memeli hayvanlardır. Besin kaynakları, bitki kökleri, yumrulu bitkiler ve omurgasız canlılardır.

Solucanlar ve Özellikleri Gövdeleri ince uzun silindir biçiminde ya da yassı ve uzantısı olmayan, boyları 1 mm’nin altından başlayıp, 15 m’yi aşabilen canlılardır.100 ile 200 arasında halkanın yan yana gelmesi ile oluşmuş olan solucanların, vücudunu saran derileri, solunum ve duygu organı olma özelliği taşırlar. Toprak yutarak içerisindeki bitki artıkları ile beslenen solucanlar, genel olarak nemli zamanlarda toprağın 50 cm, kuru zamanlarında ise 2 m’yi bulan derinliklerde yaşarlar.

Karıncalar ve Özellikleri Yeryüzünde hemen hemen tüm kara parçalarında yaşayan karıncalar, eklem bacaklılar şubesinden, zar kanatlılar takımına ait canlılardır. Yaklaşık olarak, 14 000 civarında türü olduğu sanılan karıncaların, 12000 den fazla türü sınıflandırılmıştır.

Küçük boyutlarda doğal boşluklarda yaşayan karıncalar, koloniler halinde organize biçimde yaşarlar. Karıncaların boyutları, 0,75 mm ile 52 mm arasındadır. Karıncalar yaklaşık olarak kendi ağırlıklarının 10 katını taşıyabilirler.

Yılanlar ve Özellikleri Yılanlar, pullular takımına ait ve ayaksız etçil beslenen, uzun canlılardır. Kafataslarında birçok eklem bulunan yılanların hareketli çeneleri sayesinde, kendi kafalarından daha büyük avları yutabilme özellikleri vardır. Bazı adalar ve Antarktika dışında yeryüzünün her yerinde bulunan yılanların 456 cinsi ve 2900 ün üzerinde türü mevcuttur. 10 cm ile 15 metre arasında değişen boya sahip olan yılanların yaklaşık 47 türü Türkiye de yaşamaktadır.

Kirpiler ve Özellikleri En belirgin özellik olarak gövdeleri üzerinde 2 – 2,5 cm boyunda dikenler bulunan kirpiler, ortalama 30 cm boyunda ve 500 – 1200 gr. arasında ağırlığa sahiptir. Toprak içine açtıkları tünel ve kaya oyuklarında yaşayan kirpiler, Avrupa ve Asya’da

görülürler. Ortalama 18 yıl kadar yaşayabilen kirpiler, 5-6 hafta süren gebelik döneminde, 3-8 arası yavru doğurabilirler. Böcek, kurbağa, solucan, fare ve yılan yavrularını yiyerek beslenen kirpiler, engerek zehri ve bazı zehirler dışındaki çoğu zehre dayanıklı canlılardır.

Kunduzlar ve Özellikleri Ortalama 70 cm boyunda ve 30 kg ağırlığına sahip olan kunduzlar, kemirici memelilerdir. Topluluk halinde yaşayan bu canlılar, kemirerek devirdikleri ağaçlardan göl veya nehir üzerinde kendilerine yuvalar yaparak yaşarlar. Dal ve otlarla karışık çamurla sıvanmış kubbe görünümlü ve oldukça sağlam yuvaları saldırılara karşı güvenlidir. Yazın beslendikleri kök, su bitkileri ve ağaç kabuklarından kış için de depolarlar.10-12 cm uzunluğundaki ön dişleri oldukça keskindir. Erkek kunduzlar yalnız bir dişi ile yaşar ve eşleşmelerinin ardından, 100 gün sonra meydana gelen yavruları 2-4 adet olabilir. Yaklaşık 20 ile 30 yıl arasında ömürleri vardır.

Erdem Baranoğlu, Bayraktar Bayraklı, Kaan Alp İnan

TOPRAĞA VE DOĞAYA SAHİP ÇIKMAK Bir kış mevsimi uzun sürerse kış mevsiminin ardından özlenen sıcak günler, nihayet kendini gösterir. Bu yıllarda etkisi oldukça artan soğuk günler ve yoğun kar yağışı toprağı suyu ile besler. Yurtların her yerine yağan bol kar boşalan barajları taşacak şekilde dolduruyor, toprak suya doyuyor.

TOPRAK KİRLİLİĞİ NASIL ÖNLENMELİ? Hava ve su kirliliği kadar önemli bir çevre sorununun da toprak kirliliği olduğunu vurgulayan uzmanlar, fabrikaların tehlikeli atıkların toprağa gömülmesinin, tarımında bilinçsiz ve kontrolsüz şekilde kullanılan gübre ve ilaçların ve hafriyat atıklarının toprak kirliliğine yol açtığını dikkat çekiyor. Uzmanlar, toprak kirliliğini önlemede en etkili yöntemin, yeniden hammadde olarak kullanılabilecek olan plastik, metal, kâğıt ve cam atıklarının, atık olmaktan çıkıp ekonomiye kazandırılması olduğunu belirtiyor.

TOPRAK KİRLİLİĞİ HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR Hava ve su gibi vazgeçilmez doğal kaynaklarımızdan biri olan toprağın da hayati önem taşıdığını belirten öğretim görevlisi Ahmet Adiller, ‘’İnsanoğlu hava ve su olmadan yaşayamazsa toprak ve toprağın sunduğu besinler olmadan da yaşaması mümkün değildir. Yeşil doğanın sanayi ve enerji üretimi adına ortadan kaldırılmak istenmesinin acı sonuçlardan biri de tarımda yaşanılan kıtlık ile sebze ve meyve fiyatlarının rekor düzeyde pahalı olan fiyatları. Enerji santralleri uğruna asırlık zeytin ağaçları kesiliyor, gür ormanlar altın çıkarma uğruna siyanürle kıraçlaştırılıyor, liman dolgusu için dağlar delinerek kaya çıkarılıyor, üretken tarım ovalarının göbeğine elektrik üretme adına kömürlü ve biyokütle santralleri kuruluyor.

AYŞE KARAKAŞ ALYA İLKİM ERÇİL

TOPRAK VE DOĞA Doğayı koruyun, Bize yardım eder. Ona çok borcumuz var, Nasıl ödeyeceğiz bizler.

Ne yapacağız biz acaba, Borcumuzu nasıl ödeyeceğiz. O bizim için her şeyi yaptı, Biz onun için ne yapacağız.

Toprağı koruyup kollayacağız, Tohumları sevgimizle sulayacağız, Bizim doğaya çok borcumuz var, El ele verip korumayı başaracağız.

Yeniden gelecek kendine, Yiyecek ve yaşam alanı verecek bize Toprak ve doğa ana sayesinde Tüm canlılar yaşayacak özgürce.

Zeynep Berksun, Naz Ertem Emre Melih Gürler, Tuvana Odabaş

TOPRAK ANA VE DEFNE Bir varmış bir yokmuş. Napolyon adlı bir tanrı varmış. Arkadaşı Eros ile sürekli kavga ederlermiş. Bir gün Eros Napolyon’a çok sinirlenmiş ve ondan intikam almak istemiş. Napolyon’un çok sevdiği arkadaşı Defne’ye gümüş bir ok atmış. Defne okun etkisiyle Napolyon’a çok kötü davranmaya başlamış. Artık Napolyon’u sevmiyormuş. Sürekli ona kızıyor, onunla uğraşıyor, başına işler açıyormuş. Napolyon bu duruma çok üzülüyormuş. Nasıl yapsam da Defne beni eskisi gibi sevse diye düşünüyormuş. Kimden yardım istesem diye düşünmüş. Aklına tüm dünyaya yardım eden, canlıların yaşamlarında büyük bir yeri olan toprağı yöneten Toprak Ana gelmiş. Koşarak Toprak Ana’nın yanına gitmiş. -Toprak Ana, Toprak Ana! Bana yardım et beni bu deliden kurtar, demiş. Toprak Ana Napolyon’un bu isteğini duymuş ve Defne’yi bir ağaç eve dönüştürmüş. Napolyon’a da: -Bu ağaç evde bir süre yaşayacaksın sonra her şey kendiliğinden düzelecek demiş. Napolyon, uzun bir süre ağaç evde yaşamaya başlamış. Her gün doğanın içinde gözünü açıyor, etrafı gözlemleme şansı buluyormuş. Bir sabah yine huzurla uyanmışken dışarda dolaşan Zeus’u görmüş. Zeus dışarıya çöp atıyor ve bunu hiç umursamıyormuş. Napolyon Zeus’un yanına giderek, “Zeus bunu nasıl yaparsın? Bizler tanrıyız bizim doğayı korumamız ve herkese örnek olmamız gerek.” demiş. Zeus yaptığının yanlış olmadığını düşünmüş ve Napolyon’a “Sen bu işe karışma, istediğim gibi davranırım.” demiş. Napolyon, “Bak doğa bize ne güzel fırsatlar sunuyor. Karnımızı doyuruyoruz, güzel çiçekleri görüyoruz, ağaçlar bize oksijen sağlıyor. Toprak sayesinde bitkiler ve hayvanlar yaşam alanı buluyor. Bizse bunun değerini bilmiyoruz. Ben günlerdir bu ağaç evde yaşıyorum. Doğada gözünü açmak öyle güzel ki, arkadaşım Defne’yle aramın bozulduğunu bile unuttum.” demiş. O sırada ağaç ev bir anda Defne’ye dönüşmüş. Napolyon ve Zeus bu işe çok şaşırmışlar. “Bu nasıl olabilir?” diye sesli düşünmüşler.

O sırada Toprak Ana, “Birbirinizle o kadar çok uğraşıyordunuz ki doğayı unuttunuz, sadece çöplerinizi atmak için buraya uğrar oldunuz. Hatalarınızı anlamak için size böyle bir ders verdim.” demiş. Tüm olanları bir ağacın tepesinden dinleyen Eros ve diğerleri yaptıklarından çok utanmış. Bir araya gelerek bu yanlışlarını düzeltmek istemişler. Hep birlikte dolanarak dünyadaki tüm çöpleri toplamışlar, atıkları geri dönüşüme atmışlar. Dünyada çöp kalmadığını görünce bir sürü güzel bitki yetiştirmişler ve hayvanların yaşam alanlarını güzelleştirmişler. Toprak Ana gördüklerinden çok mutlu olmuş ve onları mutlulukla izlemeye devam etmiş.

Derin Şeremet, Ranya Çardak, Ela Uysal

BİLGİ AĞACI Toprak ve Melodi adında iki kardeş bir gün fidan ekmek istemişler, aramışlar fakat bulamamışlar. Fidan bulamadıkları için tohum ekmeye karar vermişler fakat hiçbir yerde tohum bulamıyorlarmış. İnsanlar artık toprağa önem vermiyor, bahçeleriyle ilgilenmiyorlarmış. Bu yüzden ekilecek fidan ve tohum bulmakta herkes çok zorlanıyormuş. İki kardeş bu duruma çok üzülmüşler. Bitkilerin, toprağın ve ağacın önemini çok iyi biliyorlarmış. İnsanların neden böyle davrandığına anlam veremiyorlarmış. Keşke insanlar doğaya böyle davranmasalardı o zaman biz de istediğimiz tohumu ekebilir çevreyi yeşillendirebilirdik diye düşünmüşler. Sadece kendileri için değil tüm canlılar için çok üzülüyorlarmış. Çünkü toprak sadece insanlar için değil tüm canlılar için önemliymiş. Melodi köpeklerine dönüp “Görüyorsun ya, hem bizi hem de sizleri üzüyorlar. Keşke böyle olmasaymış demiş.” Köpekleri de bu duruma çok üzülmüş. Uzun zamandır sakladığı bir ağaç tohumunu iki kardeşe vermiş. İki kardeş buna çok sevinmiş. O gece hiç uyumamışlar ve güneşin tam doğuşuna denk getirip tohumu toprakla buluşturmuşlar. Fidana her gün su vermişler. Fidanın yanına gidip ona çok iyi bakacaklarını söylemişler. Onu sevgiyle büyütmüşler. Her gittiklerinde yanlarında götürdükleri ödevlerini yapıyorlarmış ve fidana da anlatıyorlarmış. Fidan gitgide büyümeye başlamış. Sonunda fidan kabuk bağlamaya başlamış ve büyük bir ağaç olmuş. Toprak, Melodi ve diğer çocuklar ağacın yanında kitap okumaya başlamış. Sonra tüm arkadaşları ağacın yanında ders çalışmaya başlamışlar. Ağacın yanında ders çalışınca daha iyi öğrendiklerini düşünüyorlarmış. Kuraklaşan alanların ortasına diktikleri ağaca batıkça umutla doluyorlarmış. Ağacın sayesinde öğrendikleri birçok konuyu gözlemleme şansı da bulmuşlar. Yosun tutan bölümünü gözlemleyerek yön bulmayı ve kuzey yönünü daha iyi öğrenmişler. Büyüme aşamalarını gözlemleyerek zaman kavramlarını daha iyi anlamışlar.

Çocuklar bu ağacın altında ders çalışmayı ve ondan yeni bilgiler öğrenmeyi öyle çok seviyorlarmış ki ağacın adının o günden sonra bilgi ağacı olmasına karar vermişler. Yıllar boyunca insanlar bilgi ağacının altına gelerek çalışmaya başlamışlar ve ağaçların, yeşilin, doğanın ne kadar önemli olduğunu anlamışlar. Yağmur Zeytingöz, Eliz Ada Tunç, Reşat Ali Kartal, Rüzgâr Pelit

Permakültür Nedir? Permakültürün amacı bitki, hayvan ve insanları doğa içerisinde bir araya getirerek bakımı kolay, istikrarlı ve kendi kendine yeten üretim sahaları oluşturmak. Permakültür, tanım olarak İngilizce permanent (kalıcı) ve agriculture (tarım) kelimelerinin birleşmesinden oluşuyor. 1970'lerde Avustralyalı Bill Mollison ve David Holmgren tarafından temelleri atılan permakültürün amacı bitki, hayvan ve insanları doğa içerisinde bir araya getirerek bakımı kolay, istikrarlı ve kendi kendine yeten üretim sahaları oluşturmak. Permakültür, doğal ekosistemlerde gözlemlenen özellikleri taklit ederek kurulan bir model olmasından hareketle doğadan ilham alan tasarım modeli biyomimikri ile de yakından ilişkili.

Permakültür Uygulama Örnekleri

    

Permakültürün pratik uygulamalarına bugün dünyanın pek çok yerinde rastlanmaktadır. Bazıları şehir hayatında da uygulanabilecek bu örneklere göz atarsak: Yağmur suyunun biriktirilmesi ve su ihtiyacı için kullanılması Gübreleme için kompost yapımı Toprak iyileştirme amacıyla baklagil ekilmesi Toprak sağlığı ve ürün verimliliği için birbirini dengeleyen ürünlerin bir arada yetiştirilmesi Hayvansal ve bitkisel üretimin aynı anda gerçekleştirilmesi

BATU ÇELİKKAN BARAN ÇETİNKAYA

Yağmur Zeytingöz

Bayraktar Bayraklı

Erdem Baranoğlu

Alya İlkim Erçil

Ela Uysal

Tuvana Odabaş

Zeynep Berksun

Derin Şeremet

Hüseyin Kaan Tanören

Naz Ertem

Batu Çelikkan

Alya Güner

Ayşe Karakaş

Reşat Ali Kartal

Kaan Alp İnan

Rüzgâr Pelit

Eliz Ada Tunç

Emre Melih Gürler

Ranya Çardak

ALYA GÜNER

HÜSEYİN KAAN TANÖREN

BİLMECELER Kayalardan ezilir, Yeryüzünü dökülür, Yetiştirmek için bitkiler oraya dikilir. 1

Ağacın parçasıdır, Rüzgâr ile sallanır, Rengi yeşildir ama Yazın giyinir, Kışın soyunur. 2

Yer altında yuvası var, Fırça gibi dikeni var. 3

BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?

Bir avuç toprakta yeryüzündeki insanlardan daha fazla mikroorganizma vardır. Birkaç santimetrelik üst toprağın hemen altında ürün üretmek 500 yıl alır, bu verimli toprak tabakasıdır.

Toprak yaşayan bir sistemdir. Toprak, yeraltı suyu için bir filtre görevi görür ve kirleticileri filtreler.

Toprak besin zincirinin en altındadır, ancak dünyadaki yaşamın temel taşıdır. Solucanlar topraktaki organik materyali besleyerek ve onu bitkiler için besin maddelerine dönüştürerek üst toprağı zenginleştirir.

Solucanlar yağmurlu havalarda toprağın üstüne çıkar. Nedeni yağmur sularının toprağı tıkaması sonucunda nefes alamamalarıdır.

BİLMECELER Kayalardan ezilir, Yeryüzünü dökülür, Yetiştirmek için bitkiler oraya dikilir. TOPRAK

Ağacın parçasıdır, Rüzgâr ile sallanır, Rengi yeşildir ama Yazın giyinir, Kışın soyunur. YAPRAK

Yer altında yuvası var, Fırça gibi dikeni var. KİRPİ

SONSÖZ

Birlikte güldük, öğrendik, eğlendik. El ele verdik çalıştık. Bazen üzüldük, bazen kızdık. Ne olursa olsun birbirimize tutunduk. Her çalışmamızda sevgi ve saygıyla yoğrulduk. 3A sınıfı olarak “Topraktan Yaşama” dergimizin ilk sayısını oluşturduk. Gülüşlerimiz, umutlarımız, tüm çabalarımız daha güzel, daha yeşil, daha yaşanabilir bir dünya için! Dünyamızı, toprağımızı koruyalım çünkü yenisi yok! 3/A’dan Sevgilerle..