MAKALAH ILMU GIZI KELOMPOK 3 Flipbook PDF

MAKALAH ILMU GIZI KELOMPOK 3

55 downloads 103 Views 635KB Size

Recommend Stories


Porque. PDF Created with deskpdf PDF Writer - Trial ::
Porque tu hogar empieza desde adentro. www.avilainteriores.com PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial :: http://www.docudesk.com Avila Interi

EMPRESAS HEADHUNTERS CHILE PDF
Get Instant Access to eBook Empresas Headhunters Chile PDF at Our Huge Library EMPRESAS HEADHUNTERS CHILE PDF ==> Download: EMPRESAS HEADHUNTERS CHIL

Story Transcript

MAKALAH PENGETAHUANTENTANGPROTEI NDANMI NERAL

Unt ukme me nuhi t ugasmat ak ul i ahI l muGi z i yangdi ampuol e h: Dr a. Si t i Nur r oc hmah, M. Ke s

Di s us unol e h: Ke l ompok3 1 . Abdul Gahf ur

( 2 0061 1 63 5 662 )

2 .Abi dat urRohmani yah

( 1 803 3 1 61 6069)

3 .El f i r aDwi Kr i s t i aJDG

( 2 0061 1 63 5 7 1 6)

4.MuhammadI z z ul Haq

( 2 0061 1 43 5 7 93 )

UNI VERSI TASNEGERIMALANG FAKULTASI LMUKEOLAHRAGAAN PRODIPENDI DI KANJ ASMANIKESEHATANDANREKREASI 1

SEPTEMBER2 02 1

2

KATAPENGANTAR Puj is yuk ur k e hadi r at Tuhan Yang Mahak uas a k ar e na t e l ah me mbe r i k ank e s e mpat anpadaKe l o mpok3unt ukme nye l e s ai k anmak al ahi ni . At asr ahmatdanhi dayahNyal ahpe nul i sdapatme nye l e s ai k anmak al ah be r j udul Pe nge t ahuanTe nt angPr ot e i nDanMi ne r al t e patwak t u. Mak al ahi nidi s us unguname me nuhit ugasI buDr a.Si t iNur r oc hmah, M. Ke spadaMat aKul i ahI l muGi z idiUni ve r s i t asNe ge r iMal ang.Se l ai ni t u, pe nul i sj ugabe r har apagarmak al ahi nidapatme nambahwawas anbagi pe mbac a. Pe nul i sme nguc apk ant e r i mak as i hs e be s ar be s ar nyak e padaI buDr a. Si t i Nur r oc hmah, M. Ke ss e l ak uDos e nMat aKul i ahI l muGi z i . Tugasyangt e l ah di be r i k an i nidapatme nambah pe nge t ahuan dan wawas an.Kamij uga me nguc apk ant e r i mak as i hpadas e muapi hakyangt e l ahme mbant upr os e s pe nyus unanmak al ahi ni . Pe nul i sme nyadar imak al ahi nimas i hj auhdar ik at a s e mpur na.Ol e hk ar e nai t u,k r i t i kdans ar anyangme mbangunak anpe nul i s t e r i made mi k e s e mpur naanmak al ahi ni . Mal ang, 2 9Se pt e mbe r2 02 1

Pe nul i s

3

DAFTARI SI Hal aman HALAMANJ UDUL

1

KATAPENGANTAR

2

DAFTARI SI

3

DAFTARGAMBAR

4

BABIPENDAHULUAN

5

A. Lat arbe l ak ang

5

B. Rumus anmas al ah

6

C. Tuj uan

6

D. Manf aat

7

BABI IPEMBAHASAN

8

A. Pe nge r t i anPr ot e i n

8

B. Sus unanPr o t e i n

8

C. Fungs i Pr o t e i n

1 1

D. Sumbe rPr o t e i ndanKe but uhanPr ot e i n

1 3

E. Kur angEne r gi Pr ot e i n( KEP)

1 5

BABI I IPENUTUP

2 8

A. Si mpul an

2 8

B. Sar an

2 9

DAFTARPUSTAKA

3 0

4

DAFTARGAMBAR Gambar2 . 1St r uk t urAs amAmi no

9

5

BABI PENDAHULUAN A.Lat arbe l akang Pe r t umbuhandanpe r k e mbanganpadamanus i adi pe ngar uhi ol e hduaf ak t oryai t u:f ak t o ri nt e r naldanf ak t ore k s t e r nal .Fak t or i nt e r nal / me r upak anf ac t o ryangbe r as aldar idal amt ubuhmanus i ai t u s e ndi r is e pe r t i ge n, r as dan j e ni sk e l ami n, s e dangk an f ak t or e k t e r nal / l uarbe r as aldar il i ngk ungan,s t i mul us ,s os i al ,e k onomidan nut r i s i . Nut r i s i at augi z i me r upak anf ak t ormut l akyangdi pe r l uk anol e h t ubuhdal ampr os e st umbuhk e mbang.Ke but uhannut r i s iunt uks e t i ap or angbe r be dabe dadi pe ngar uhiol e hus i a,j e ni sk e l ami ndanak t i f i t as . Nut r i s iyangdi but uhk ananakus i adi nit i daks amade nganor ang de was a,anak anak me mbut uhk an as upan nut r i s il e bi h banyak di bandi ngk an or angde was a.Mak ananyangdi k ons ums ihar us nya me ngandungz atgi z iyangme mpunyai t i gaf ungs ipe nt i ngunt ukt ubuh, yai t u:s e bagais umbe re ne r git e r dapatpadak ar bohi dr at ,pr ot e i n,dan l e mak .Me me l i har aj ar i ngant ubuhdanpe r t umbuhant e r daptpada pr ot e i n,mi ne r al ,danai r .Me ngat urpr os e sdal am t ubuh:pr ot e i n, mi ne r al , ai r , danvi t ami n. Pr ot e i n me r upak an s al ah s at us umbe re ne r gipada t ubuh. Pr ot e i n me mi l i k ipe r an pe nt i ng dal am mak hl uk hi dup,s e bagai pe mbe nt uks t r uk t urs e ldanbe be r apaj e ni spr ot e i nme mi l i k ipe r an f i s i ol ogi s .Padat ubuhmanus i as e t i ap1gr am pr ot e i nme nghas i l k an4 k al or i .Ke k ur anganpr o t e i ndapatme nye babk angi z ik ur angdangi z i bur uk t e r mas uk mar as mus dan k was hi or k or .Sal ah s at uc ar a me ndapat k an pr ot e i n adal ah de ngan me ngk oms ums ii k an.I k an me r upak an s umbe r pr ot e i n yang me mpunyaiar t ipe nt i ng bagi k e s e hat ank ar e name ngandungas aml e makt akj e nuhbe r ant aipanj ang ( t e r ut amayangt e r go l ongas am l e mako me ga3 ) ,vi t ami ns e r t amak r o danmi k r omi ne r al . Mak l uk hi dup me mbut uhk an mi ne r al .Se l ai ni t u,ai rj uga 6

me r upak ank e but uhanvi t albagik e hi dupan. Tubuhk i ats e bagi anbe s ar t e r di r iat asai r .Tanahyangbe nar be nark e r i ng,t anamant i dakdapat hi dupk ar e naak ar nyat i dakdapatme nye r apmi ne r alt anah yang di but uhk annya.Ai radal ahs uat uz atyangme r upak anbahnape l ar ut . Kar e nabanyakz at z atyangdapatl ar utdal am ai r ,mak aai rdi s e but uni ve r s al . Sal ahs at umak r omi ne r al yangme mi l i k i pe r anpe nt i ngdal am pe r t umbuhant ubuhmanus i aadal ahk al s i umyai t uunt ukme mpe r k uat gi gi dan me nj aga pe r t umbuhan t ul ang guna me nc e gah r e s i k o os t e opor os i s . Se l ai nk al s i um,magne s i um j uga me r upak an mi ne r alyang be r manf aatbagi t ubuhk ar e nat e r l i batdal aml e bi h3 00r e ak s i me t abol i k e s e ns i alyangdi pe r l uk anunt ukme t abol i s mee ne r gi ,s i nt e s i spr ot e i n, pe nggunaangl uk os a,k ont r ak s iot ot ,s i nt e s i sdanpe me c ahanas am l e mak ,t e r l i batdal am hampi rs e l ur uhr e ak s ihor monal ,s e r t ame nj aga k e s e i mbangani oni ks e l ul e r .Ol e hk ar e nai t u,k e but uhank al s i um dan magne s i um dal am t ubuhhar usdi j agak e s e i mbangannyaagart i dak me ni mbul k anbe be r apape r mas al ahank e s e hat an. B.Rumus anmas al ah 1 .Apayangdi mak s udde nganpr ot e i n? 2 .Apayangme nj adif ak t or f ak t orpe nye babt e r j adi nyaKur ang Ene r gi Pr ot e i n( KEP) ? 3 .Bagai mana dampakt ubuh yang me ngal amiKur ang Ene r gi Pr ot e i n( KEP) ? 4.Bagai manapr os e spe nye r apanpr ot e i ndal amt ubuh? 5 .Apayangdi mak s udde nganmi ne r al ? 6.Bagai manapr os e spe nye r apanmi ne r al dal amt ubuh? C.Tuj uan 1 .Unt ukme nge t ahui pr nge r t i anpr ot e i n 2 .Unt ukme nge t ahui f ak t orf ak t orpe nye babk ur agpr ot e i n( KEP) 3 .Unt ukme nge t ahui dampakk ur ange ne r gi pr ot e i n( KEP)

7

4.Unt ukme nge t ahui pr os e spe nye r apanpr ot e i ndal amt ubuh 5 .Unt ukme nge t ahui pe nge r t i anmi ne r al 6.Unt ukme nge t ahui pr os e spe nye r apanmi ne r al dal amt ubuh D.Manf aat Unt uk me mbe r i k an pe nge t ahuan k e pada pe mbac at e nt ang pr ot e i ndanmi ne r al yangs angatdi but uhk anbagi t ubuh.

8

BABI I PEMBAHASAN A.Pe nge r t i anPr ot e i n Pr ot e i nme r upak ans al ahs at uz atgi z imak r oyangpe nt i ngbagi k e hi dupanmanus i as e l ai nk ar bohi dr atdanl e mak .Pr ot e i ndi k ai t k an de nganbe r bagaibe nt ukk e hi dupan,s al ahs at unyaadal ahe nz i myang di buatdar ipr ot e i n.Ti dakadak e hi dupant anpaadanyae nz i m yang t e r dapatdal ambe r bagaij e ni sdanf ungs iyangbe r be dadidal amt ubuh manus i a.Pr ot e i nbe r as aldar ibahas aYunani“ Pr ot e i os ”yangbe r ar t i pe r t ama at au ut ama. Pr o t e i n me r upak an mak r omol e k ul yang me nyus unl e bi hdar is e par uhbagi andar is e l .Pr ot e i nme ne nt uk an uk ur andans t r uk t urs e l , k o mpone nut amadar i s i s t e mk omuni k as i ant ar s e ls e r t as e bagaik at al i sbe r bagair e ak s ibi ok i mi adi dal ams e l .Kar e na i t ul ahs e bagi anbe s arak t i vi t aspe ne l i t i anbi ok i mi at e r t uj upadapr ot e i n k hus us nya hor mon,ant i bodi ,dan e nz i m ( Fat c hi yah dk k ,2 01 1 ) . Se pe r l i mabagi ant ubuhadal ahpr o t e i n, Se t e ngahnyaadadi dal amot ot , s e pe r l i madidal am t ul angdant ul angr awan,s e pe r s e pul uhdidal am k ul i tdans e l e bi hnyabe r adadi j ar i nganl ai ndanc ai r ant ubuh. B.Sus unanPr ot e i n Pr ot e i nadal ahmol e k ulmak r oyangme mpunyaibe r atmol e k ul ant ar al i mar i buhi nggabe be r apaj ut a.Pr ot e i nt e r di r iat asr ant ai r ant aipanj angas amami no,yangt e r i k ats at us amal ai ndal ami k at an pe pt i da. As amami not e r di r iat asuns urk ar bon, hydr oge n, ok s i ge n, dan ni t r oge n,be be r apaas am ami nodi s ampi ngi t ume ngandunguns ur uns urf os f or ,be s i ,i odi um dank obal t .Uns urni t r oge nadal ahuns ur ut amapr ot e i n,k ar e nat e r dapatdidal am s e muapr ot e i nak ant e t api t i dak t e r dapatdidal am k ar bohi dr atdan l e mak .Uns urni t r oge n me r upak an 1 6% dar ibe r atpr o t e i n.Pr ot e i n me r upak an s e nyawa k ompl e k syangt e r di r i dar i as amas amami noyangdi i k ats at us amal ai n de ngani k at anpe pt i da.As am ami nos e ndi r it e r di r idar ir ant aik ar bon ( R=r ant aic abang) , at omhi dr oge n, gugusk ar bok s i l at( COOH) , k adang9

k adanggugushi dr o k s i l( OH) ,be l e r ang( S) ,s e r t agugusami no( NH2 ) . St r uk t urpr ot e i ndapatdi l i hatpadaGambar2 . be r i k ut ;

gambar2 . 1St r ukt urAs amAmi no Sat umol e k ulpr ot e i ndapatt e r di r idar i1 2s ampai2 0mac am as am ami nodanj uml ahs e t i apmac am as am ami not e r s e butdapat me nc apair at us an buah.Se t i ap mac am as am ami nodi hubungk an de ngani k at anpe pt i dame mbe nt ukpe pt i de .Kar e naj uml ahpe pt i da t e r s e buts angatbanyakmak a pr ot e i ns e r i ng k al idi s e buts e bagai pol i pe pt i da.Mac am,j uml ah,dans us unanas am ami nodal am s uat u pr ot e i nme ne nt uk ans i f at s i f atpr ot e i nt e r s e but . Pr ot e i nt e r s us unat asduapul uhas amami noyangbe r be da. Ni l ai

1 0

pr ot e i nyangdi but uhk ano l e ht ubuhdi t e nt uk anol e hk adaras amami no e s e ns i al , yai t uas amyangdi but uhk anpadapr os e sme t abol i s me . Namun bi as anyani l aipr ot e i nhe wanil e bi ht i nggidi bandi ngk anpr ot e i nnabat i . Rat ar at amas yar ak atI ndone s i ame ngons ums is e k i t ar60% pr ot e i n yangbe r as al dar i t e l ur . As amami nodapatdi be dak andal am3gol ongan yai t u: 1 .As amami noe s e ns i al As amami noe s e ns i ali nit i dakdapatdi be nt ukol e ht ubuhs e ndi r i , t e t apihar usdi s upl aidal ambe nt ukj adi( pe r f or me d)dal amme nuyang di mak ans e har i har i . As amami not e r s e butdi k e nals e bagaias amami no e s e ns i alyanghanyadi dapatde nganme ngons ums is e j uml ahmak anan. Ada8as am ami noe s e ns i alunt ukor angde was adan1 0as am ami no e s e ns i al unt ukanak anakyanghar usdi pe nuhi . yai t u: I s ol e us i n, Le us i an, Li s i n, Me t i oni n, Fe ni l al ani n, Tr e oni n, Tr i pt opan, Val i n, Ar gi ni n, Hi s t i di n. 2 .As amami nos e mi e s e ns i al As am ami no s e mie s e ns i alar t i nya as am ami no i nidapat me nj ami n pr os e sk e hi dupan j ar i ngan o r ang de was a,t e t apit i dak me nc uk upi unt ukpe r t umbuhananak anak 3.As amami nonone s e ns i al As am ami no none s e ns i al, as amas am ami no i nit i dak dapat di s i nt e s a t ubuh s e panj ang bahan das ar nya me me nuhi bagi pe r t umbuhannya. Adapunme nur utmac am as am ami noyangme mbe nt uk nya,pr ot e i n dapatdi gol ongk anme nj adi : a.Pr ot e i ns e mpur na( Compl e t ePr ot e i n) , yai t u Pr ot e i nyangme ngandungas amas amami noe s e ns i alyangbai k mac am maupunj uml ahnya,s e hi nggame nj ami npe r t umbuhandan me mpe r t ahank ank e hi dupanj ar i nganyangada. Umumnyapr ot e i n he wani me r uapak anpr o t e i ns e mpur na. b.Pr ot e i nt i daks e mpur na( I nc ompl e t ePr ot e i n) , yai t u

1 1

Pr ot e i nyangt i dakme ngandungat aus angats e di k i tbe r i s is at u at au l e bi h as amas am ami no e s e ns i al .Pr ot e i ni nit i dakdapat me nj ami npe r t umbuhandanme mpe r t ahank anj ar i nganyangada. Te r dapatpadaj agumgdanpr ot e i nnabat i l ai nnya. c .Pr ot e i nkur angs e mpur na( Par t i al l yCompl e t ePr ot e i n) , yai t u Pr ot e i ni nime ngandungas am ami noe s e ns i alyangl e ngk ap t e t apibe be r apadi ant ar nyahanyas e di k i t .Pr ot e i ni nit i dakdapat me nj ami n unt uk pe r t umbuhan,t e t apidapatme mpe r t ahank an k e hi dupanj ar i nganyangs udahada. Sumbe r nyadi dapatdar i k ac angk ac angan. Pr ot e i nme me gangpe r ane s e ns i aldal am me ngangk utz at z at gi z idar is al ur anc e r name l al uidi ndi ngs al ur anc e r nak edal am dar ah, dar idar ahk ej ar i nganj ar i ngandanme l al uime mbr ans e lk e dal am s e l s e l .Se bagi anbe s arbahanynagme ngangk utz atgi z ii ni adal ahpr ot e i n.Al atangk utpr o t e i ni nidapatbe r t i ndaks e c ar a k hus us ,mi s al nyapr o t e i npe ngi k atr e t i nolyanghanyame ngangk ut vi t ami nAat audapatme ngangk utz atgi z il ai ns e pe r t ibe s i ,yai t u t r ans f e r i ndanme nangk utl i pi dadanbahans e j e ni sl i pi da,yai t u l i popr ot e i n. C.Fungs i Pr ot e i n Apabi l adi l i hatdar ik e but uhant ubuhak anpr ot e i nmak apr ot e i n me mpunyai f ungs i yanguni kbagi t ubuhyai t u: 1 .Pe r t umbuhan dan Pe mbe nt uk an Kompone n St r ukt ur alSe r t a I k at anEs e ns i al Pr ot e i n yangbe r as aldar imak anan be r f ungs ime nye di ak an as am ami noe s e ns i alunt uks i nt e s i spr ot e i nj ar i ngan.Se l ai ni t u, pr ot e i nj ugame nye di ak anni t r o ge n( N dar igugusami n)unt uk s i nt e s i sas am ami nonone s e ns i al ,as am nuk l e at ,pr ot e ogl i k an,dan mol e k ull ai nyangdi pe r l uk an.Ko mpone ns t r uk t ur alyangdi be nt uk

1 2

dar ipr ot e i nant ar al ai nadal ahmat r i k si nt r as e l ,ot ot ,t ul ang,k uk u, k ul i t , k e r at i n, ak t i n, dank ol age n. Unt ukpe mbe nt uk anbe be r apaj e ni s j ar i ngant ubuhdi pe r l uk anas amami not e r t e nt udal amj uml ahbe s ar . Se bagai c ont oh, r ambut , k ul i t , dank uk ume mbut uhk anl e bi hbanyak as amami noyangme ngandungs ul f ur . 2 .Hor mondanPe nyampai Pe s an Be be r apaj e ni shor mons e pe r t ii ns ul i n,e pi ne f r i n,danhor mon t i r oi d adal ah pr ot e i n.Ho r monhor mon i nibe r f ungs is e bagai k at al i s at orat aume mbant upe r ubahanpe r ubahanbi ok i mi ayang t e r j adididal am t ubuh.Hor monpe r t umbuhanadal ahs al ahs at u j e ni shor monyangdi s e butj ugas e bagaipr ot e i npe nyampaipe s an ( pr ot e i nme s s e nge r )yangbe r f ungs ime nyampai k anpe s anunt uk me ngk oor di nas ipr os e sbi ol ogidi ant ar abe r bagais e l ,j ar i ngandan or ganyangbe r be da. 3.Enz i m Be r bagaij e ni se nz i m yang me mbant ur i buan r e ak s i r e ak s i bi ok i mi ayangt e r j adi di dal ams e l at aube r t i ndaks e bagai k at al i s at or adal ahpr ot e i n. Se bagai c o nt ohadal ahf e ni l al ani nhi dr ok s i l as eyang me r upak an e nz i m yang me ngk onv e r s ias am ami no f e ni l al ani n me nj adias am ami noyangl ai nyai t ut i r os i n.Enz i mj ugadapat be r f ungs ime mbant u pe mbe nt uk an mol e k ulbar u de ngan c ar a me mbac ai nf or mas i k odege ne t i kyangdi s i mpandi DNA. 4.Pe mbe nt ukanAnt i bodi I nf e k s i adal ahs al ahs at uf ak t o rs e l ai nas upane ne r gi danz atgi z i yangme mpe ngar uhi s t at usgi z i s e or anganak . Angk ak e mat i ananak dans t unt i ngdiI ndone s i ayangmas i ht i nggidi pe ngar uhij ugaol e h t i nggi nya pr e val e ns ipe nyak i ti nf e k s i ,mi s al nya i nf e k s is al ur an pe r napas anat as ,TBC,dandi ar e .Ke mampuant ubuhme l awan

1 3

pe nyak i t i nf e k s i be r gant ung de ngan k e mampuan t ubuh me nghas i l k anant i bo di yangak anme me r angi mi k r oor gani s meyang me nye babk an i nf e k s i .Ant i bodiadal ah pr ot e i n yang me ngi k at par t i k e l par t i k e las i ngbe r bahayayangme mas uk it ubuhmanus i a, mi s al nyavi r usdanbak t e r iunt ukme l i ndungit ubuhdar ipe ngar uh yang me mbahayak an k e s e hat an. Se bagai c ont oh adal ah i munogl obul i nGyangme r upak anant i bodiyangbe r e dardidal am dar ah dan me nde t e k s i par t i k e l as i ng yang me mbahayak an k e s e hat anmanus i a. 5.Me ngangkutdanMe nyi mpanZatGi z i Pr ot e i nme me gangpe r ananpe nt i ngdal am me ngangk utdan me nyi mpanz at z atgi z ididal am t ubuh.Pr ot e i npe ngi k at r e t i no l at aur e t i nol bi ndi ngpr ot e i n( RBP) , t r ans e r i n, danl i popr ot e i nadal ah pr ot e i nyangme ngangk utv i t ami nA,z atbe s i ,mangan,s e r t al i pi da. Pr ot e i npe ngangk uti nidapatme ngangk utz at z atgi z idar is al ur an c e r nak edal amdar ah, j ar i ngan, dans e ldidal amt ubuh. Se dangk an f e r i t i nadal ahbe nt uks i mpananz atbe s iyangj ugaadal ahpr ot e i n. Fe r i t i nme ngi k atdanme mbawaat om danmol e k ulk e c i ll ai nnyadi dal ams e l dandi s e l ur uht ubuh. 6.Me ngat urKe s e i mbanganAi rdanAs amBas a Pr ot e i ndapatme mbant ume nj agak e s e i mbanganai rdidal am t ubuhde nganme ngat urdi s t r i bus ic ai r ans e c ar at i dakl angs ung. Adapun al as an me ngapa pr o t e i n dapatme mbant u me ngat ur di s t r i bus ic ai r andi dal am t ubuhadal ahbe s ar nyamol e k ulpr ot e i n dandayat ar i k nyat e r hadapai r( hi dr of i l i k ) .Ke s e i mbanganant ar a as am danbas aj ugadi j agao l e hpr ot e i n.Pr ot e i nt ubuhbe r t i ndak s e bagaibuf f e rde nganme nj agapH dal am k e adaank ons t anpada s e bagi anbe s arj ar i ngant ubuh,yai t upHne t r alat aus e di k i tal k al i ( pH7 , 3 5 7 , 45 ) .

1 4

7 .Sumbe rEne r gi Pr ot e i nj ugadapatbe r pe r ans e bagais umbe re ne r gidi s ampi ng k ar bohi dr atdanl e mak .De nganpe nj e l as an,yai t u1gr am pr ot e i n dan1gr amk ar bo hi dr ats amas amame nghas i l k an4k i l ok al or iat au k k al .Namun,pr ot e i nr e l at i fl e bi hmahaldi l i hatdar is e gihar ga bahan mak anan s umbe rpr ot e i ns e r t a pr os e sme t abol i s me nya. Pr ot e i ndapatme nye di ak ane ne r gi( Ade nos i nTr i f os f atat auATP) unt ukak t i vi t ast ubuhapabi l ak o ns ums ik ar bohi dr atdanl e mak k ur angdar iyangs e har us nya.Namunt i dakdi anj ur k ank ons ums i pr ot e i ndal amwak t uyangl amas e bagaipe nggant ik ar bohi dr atdan l e maks e bagais umbe re ne r gi .Hali nidi k ar e nak anpe r anut ama pr ot e i n adal ah unt uk pe r t umbuhan at au me mbangun s e ldan j ar i nganyangbar u.Pr ot e i nj ugadapatme nye di ak anal ani ndan as amami nol ai nnyaunt ukdi k onve r s i me nj adi gl uk os aat augl i k oge n dar i r angk ak ar bonat auk at abol i s meas amami no. D.Sumbe rPr ot e i ndanKe but uhanPr ot e i n Me nur utFoo d Agr i c ul t ur eOr gani z at i on ( FAO)t ahun 2 007 , k e but uhan pr ot e i n adal ah k adar t e r e ndah as upan pr ot e i n dar i mak ananyangdapatme nye i mbangk ank e hi l anganni t r oge ndar it ubuh manus i as e hi ngga dapatme me l i har a mas s a pr ot e i nt ubuh pada i ndi vi dude ngank ondi s ias upane ne r gi yangs e i mbangde nganak t i vi t as f i s i kt i ngk ats e dang.Ke but uhanpr ot e i ni nihar usj ugadi pe r hi t ungk an unt ukme me nuhik e but uhananak ,i buhami l ,danme nyus uidal am r angk aunt ukme me nuhik e but uhanunt ukc adangant ubuhat aus e k r e s i Ai rSus uI bu( ASI )padak ondi s ik e s e hat anyangopt i mal .Le bi hl anj ut f ak t or de t e r mi nan k e but uhan pr ot e i n har us me mpe r t i mbangk an s e k al i gusj uml ah dan k ual i t asas am ami no( N) ,yai t uk e mampuan me nc e r nadanme nye r appr ot e i ns e r t ak andunganas amami noe s e ns i al at au “ i ndi s pe ns abl e ami no ac i ds ( I DAA) ” .Ada be be r apa c ar a me nghi t ungk e but uhanpr ot e i n,dahul udi gunak anme t odef ak t or i al ,

1 5

t e t apis e k ar angme nggunak anme t odek e s e i mbanganni t r oge n. Adapun me t odeunt ukme nghi t ungk e but uhanas am ami nos e c ar ai ndi vi dual adal ah me nggunak an me t ode di r e c tas am ami no axi dat i on at au i ndi c at oras amami noaxi dat i on. Be r das ar k an Angk a Ke c uk upan Gi z i( AKG) t ahun 2 01 2 , k e but uhanpr ot e i nunt ukor angI ndo ne s i adi hi t ungbe r das ar k anbe r at badanak t ualhas i ls ur ve y,f ak t o rk or e k s imut upr ot e i nunt ukanak , or angde was a,dani buhami ls e hi nggadi dapatr at ar at ak e c uk upan pr ot e i nunt ukor angde was adi at asus i a1 8t ahunadal ahs e k i t ar1 , 01 , 2 g/ k gBB/ har i ,s e dangk an unt ukanakus i a1 01 8t ahun k e c uk upan pr ot e i nr at ar at aadal ahs e k i t ar1 , 2 1 , 7g/ k gBB/ har i ,s e dangk anunt uk bayihi nggaanakus i a9t ahunr at ar at ak e c uk upanpr ot e i nadal ah s e k i t ar1 , 82 g/ k gBB/ har i .Mak anans umbe rpr ot e i ndapatbe r as aldar i he wanmaupunt umbuht umbuhan.Bahanmak anans umbe rpr ot e i n he wanime ngandungs e muaj e ni sas am ami noe s e ns i al ,s e dangk an bahanmak anans umbe rpr ot e i nnabat ir e ndahk andunganbe be r apa j e ni sas am ami noe s e ns i al .Co nt ohmak anans umbe rpr ot e i nhe wani adal ah t e l ur ,dagi ng,ayam,dan i k an,s e dangk an c ont oh bahan mak anans umbe rpr ot e i nnabat i adal ahk ac angk ac angan, t e mpe , t ahu, dan onc om.Be r as j uga me r upak an s umbe r pr ot e i n nabat idan s umbangannyat e r hadapas upanpr o t e i nor angI ndone s i ac uk upbe s ar k ar e nadi k ons ums i s e bagai mak ananpok ok . Wal aupunk andunganas amami noe s e ns i aldal ampr ot e i nyang be r as aldar it umbuht umbuhans e pe r t ik e de l aidank ac angk ac angan k ur angl e ngk ap, t e t api s e k ar angi ni mul aidi pe r hat i k ans e bagais umbe r pr ot e i n.Se j aks l ogane mpats e hatl i mas e mpur nahi nggape domangi z i s e i mbangt ahun2 01 4, t e mpedank ac angk ac angant e l ahdi j adi k ans at u dal am k e l ompok l auk pauk .De mi k i an j uga dal am pe doman gi z i s e i mbangdiAme r i k aSe r i k at ,k ac angk ac anganj ugadi k e l ompok k ank e dal am mak anan s umbe r pr ot e i n.Uni t e d St at e s De par t me nt of Agr i c ul t ur e( USDA)padat ahun2 01 6mul aime mpe r hat i k ank e l ompok 1 6

k ac angpol ongl ai nnyas e pe r t ik ac angme r ahdank ac angk apr is e bagai mak ananyanguni k ,me mas uk ank edal amk e l ompokmak anans umbe r pr ot e i nk ar e naj ugame ngandungz i nkdanz atbe s i ,t e t apidapatj uga mas ukk edal am k e l ompoks ayur ank ar e nas umbe ryangs angatbai k unt uks e r atmak anan, f ol at , dank al i um. E.Kur angEne r gi Pr ot e i n( KEP) KEP( Kur angEne r giPr ot e i n)me r upak ans al ahs at upe nyak i t gangguangi z iyangpe nt i ngdiI ndone s i amaupundine gar ayang s e dangbe r k e mbangl ai nnya.Pr e val e ns it e r t i nggit e r dapatpadaanak anakbal i t a,i buyangs e dangme ngandungdanme nyus ui .Pe nde r i t a KEPme mi l i k i be r bagai mac amk e adaanpat ol ogi syangdi s e babk anol e h k e k ur angane ne r gimaupunpr ot e i ndal am pr opor s iyangbe r mac ammac am.Ak i batk e k ur angant e r s e butt i mbulk e adaanKEPpadade r aj at yangr i ngans ampai yangbe r at . Pe nyak i tKEP di be r inamas e ar ai nt e r nas i onalyai t uCal or y Pr ot e i nMal nut r i t i on( CPM) ,k e mudi andi ubahme nj adiPr ot e i nEne r gy Mal nut r i t i on( PEM) .Pe nyak i ti nimul aibanyakdi s e l i di k idiAf r i k a,dan dibe nuat e r s e butKEPdi k e nalde ngannamal ok alk was hi or k horyang be r ar t ipe nyak i tr ambutme r ah.Mas yar ak atdit e mpatt e r s e but me nganggapk was hi o r k hors e bagaik ondi s iyangbi as at e r dapatpada anakk e c i l yangs udahme ndapatadi k . KEPme r upak ank e adaank ur anggi z iyangdi s e babk anol e h r e ndahnyak ons ums ie ne r gidanpr o t e i ndal am mak anans e har i har i s e hi nggat i dakme me nuhi k e c uk upanyangdi anj ur k an. Be r das ar k ange j al anya, KEPdi bagi me nj adi duaj e ni s , yai t u  KEPr i ngan Ke j adi anKEPr i nganl e bi hbanyakt e r j adidimas yar ak at , KEP r i ngan s e r i ng t e r j adi pada anak anak pada mas a pe r t umbuhan.Ge j al ak l i ni syangmunc uldi ant ar anyaadal ah pe r t umbuhanl i ni e rt e r gangguat aut e r he nt i ,k e nai k anbe r at

1 7

badanbe r k ur angat aut e r he nt i ,uk ur anl i ngk arl e nganat as ( LI LA)me nur un,danmat ur as it ul angt e r hambat .Ni l aiz s k or i nde k s be r at badan me nur ut t i nggibadan ( BB/ TB) j uga me nunj uk k anni l aiyangno r malat aume nur un,t e ball i pat an k ul i tnor malat aube r k ur ang,danbi as anyadi s e r t aiane mi a r i ngan.Se l ai ni t u,ak t i vi t asdank ons e nt r as ibe r k ur angs e r t a k adangdi s e r t ai de ngank e l ai nank ul i tdanr ambut . Ke adaanpat ol ogidapatme nuj uk k anpe r ubahannyat a padak ompos i s i t ubuhs e pe r t i 1 .Ede mak ar e nape nde r i t ame mi l i k i l e bi hbanyakc ai r an e k s t r as e l ul ar . 2 .Ko ns e nt r as ik al i um t ubuh me nur un s e hi ngga me ni mbul k angangguanme t abol i kt ubuh. 3 .Ke l ai nan yang di t unj uk k an pada or gan t ubuh pe nde r i t a KEP di ant ar anya pe r muk aan or gan pe nc e r naan me nj adiat r of i ss e hi ngga pe nc e r naan mak anan me nj adi t e r ganggu dan dapat t i mbul gangguanabs o r bs imak anandans e r i ngme ngal ami di ar e . 4.Pada j ar i ngan hat it e r dapat t i mbunan l e mak s e hi nggahat i t e r l i hatme mbe s ar . 5 .Pank r e ast ampakme nge c i l , ak i bat nyapr oduk s i e nz i m pank r e asme ngal ami gangguan. 6.Padagi nj al t e r j adi at r of i ss e hi nggat e r j adi pe r ubahan f ungs i gi nj al s e pe r t i be r k ur angnyaf i l t r as i . 7 .Pada s i s t e m e ndok r i n,bi as anya s e k r e s ii ns ul i n r e ndah, ho r mo n pe r t umbuhan me ni ngk at , TSH me ni ngk at , t e t api f ungs i t i r oi dme nur un  KEPbe r at . KEPbe r att e r di r i dar i t i gat i pe , yai t u 1 .Kwas hi or kor 1 8

Kwas hi or k oradal ahk e adaanyangdi ak i bat k anol e h k e k ur anganmak anans umbe rpr ot e i n.Ti pei nibanyak di j umpai padaanakus i a1s ampai 3t ahun. Ge j al aut amak was hi o r k or: a.Pe r t umbuhant e r hal angdanbadanbe ngk ak , t angan,k ak i ,s e r t aaj aht ambaks e mbabdan o t ot nyak e ndur . b.Waj ah t ampak be ngong dan pandangan k o s ong, t i dakak t i fdans e r i ngme nangi s . c .Rambutme nj adibe r war nal e bi ht e r angat au c ok l att e mbaga. Pe r utbunc i t , s e r t ak ak ik ur us danbe ngk ok .Kar e naadanyape mbe ngk ak an, mak at i dakt e r j adipe nur unanbe r atbadan, t e t api pe r t ambahant i nggi t e r hambat . d.Li ngk ark e pal ame ngal amipe nur unan.Se r um al bumi ns e l al ur e ndah,bi l at ur uns ampai2 , 5 ml at au l e bi h r e ndah, mul ai t e r j adi pe mbe ngk ak an Ge j al ak l i ni sk was hi or k or adal ah pe nampi l an anak s e pe r t ianak ge muk ( s ugarbaby) ,t e t apipada bagi an t ubuh l ai nt e r ut ama pant at t e r l i hat at r of i . Pe r t umbuhan t ubuh me ngal ami gangguan yang di t unj uk k ande nganni l aizs k ori nde k sBB/ Ube r adadi bawah2SD,padat i nggibadananakj ugame ngal ami k e t e r l ambat an.Me nt al anak me ngal ami pe r ubahan me nc ak upbanyakme nangi sdanpadas t adi um yang l anj utanaks angatapat i s . Pe nde r i t ak was hi or k ordi i k ut i de nganmunc ul nyae de madant e r k adangme nj adias i t e s . Se l ai ni t uj ugat e r j adiat r o f iot ots e hi nggape nde r i t a t e r l i hatl e mah. Pada

pe nde r i t a 1 9

k was hi or k or

me ngal ami

gangguan s i s t e m gas t r oi nt e s t i nal ,s e pe r t i pe nde r i t a me nol aks e mua mak anan s e hi ngga k adang mak anan har usme l al uis ondel ambung.Pe nde r i t ak was hi or k or mudah me ngal amik e l ai nan k ul i tyang k has ( c r az y pave me ntde r mat os i s ) , yai t umunc ul nyak e l ai nandi mul ai dar i bi nt i k bi nt i k me r ah be r c ampur be r c ak ,l amak e l amaanme nghi t amk e mudi anme nge l upas . Ke j adi ani ni umumnyat e r j adidi punggung,pant at ,dans e k i t arvul va yangs e l al ume mbas ahk ar e nak e r i ngatat auur i n.Pada hat it e r j adipe mbe s ar an,t e r k adangbat aspe mbe s ar an s ampaik epus ar ,hali nidi s e babk ank ar e nas e l s e lhat i t e r i s il e mak .Pe nde r i t ak was hi or k or j uga me nde r i t a ane mi a.Al bumi ndangl obul i ns e r ums e di k i tme nur undi bawah2 ,t e r k adags ampai0.Kadark ol e s t e r ols e r um r e ndah,hali nimungk i ndi s e babk ank ar e naas upangi z i yangr e ndahat aut e r ganggunyape mbe t uk ank ol e s t e r o l t ubuh. 2 .Mar as mus Mar as musadal ahge j al ak e l apar anyanghe batk ar e na mak ananyang di k ons ums it i dakme nye di ak ane ne r giyangc uk upunt uk me mpe r t ahank an hi dupnya s e hi ngga badan me nj adi s angatk e c i l dant i nggal k ul i tpe mbal utt ul ang. Mar as mus bi as anyat e r j adipadabayibe r us i as e t ahunpe r t ama. Hal i nit e r j adiapabi l ai bu t i dakdapatme nyus uik ar e na pr oduk s iASIs angatr e ndahat aui bume mut us k anunt uk t i dakme nyus ui bayi nya. Ge j al amar as musyai t u: a.Be r atbadans angatr e ndah, b.Ke mundur anpe r t umbuhanot ot c .( at r o phi ) , 2 0

d.Waj ahanaks e pe r t i or angt ua( ol df ac e ) , e .Uk ur ank e pal at i dak f .s e bandi ngde nganuk ur ant ubuh, g.Ce nge ngdanapat i s( k e s adar anme nur un) , h.Mudaht e r k e nape nyak i ti nf e k s i , i . Kul i tk e r i ngdanbe r l i pat l i patk ar e nat i dak adaj ar i nganl e makdi bawahk ul i t . j . Se r i ngdi ar e k .Rambutt i pi s l . Mudahr ont ok 3.Mar as mi k k was hi or kor . Mar as mi k k was hi or k ordi s e babk ank ar e namak anan s e har i har i k e k ur angane ne r gi danj ugapr ot e i n. Ge j al aMar as mi k k was hi o r k oryai t u: a.Be r atbadananaks ampaidibawah3SDs e hi nggat e l i hat k ur us b.t e t api adage j al ae de ma c .k e l ai nanr ambut d.k ul i tme nge r i ngdank us am e .ot otme nj adi l e mah f . me nur unnyak adarpr ot e i n( al bumi n) dal amdar ah F.Fakt or f akt orpe nye babKur angEne r gi Pr ot e i n( KEP) Pe nye babl angs ungdar iKEPadal ahde f i s i e ns ik al or imaupun pr ot e i n, yangbe r ar t i k ur angnyak ons ums i mak ananyangme ngandung k al or imaupunpr ot e i n,hambat anut i l i s as iz atgi z i .Adanyape nyak i t i nf e k s idani nve s t as ic ac i ngdapatme mbe r i k anhambat anabs or ps idan hambat anut i l i s as iz at z atgi z iyangme nj adidas art i mbul nyaKEP. Pe nye babl angs ungKEPdapatdi j e l as k ans e bagai be r i k ut :  Pe nyaki ti nf e ks i Pe nyak i ti nf e k s iyangdapatme nye babk anKEP yai t u c ac arai r ,bat uk r e j ang,TBC,mal ar i a,di ar e ,dan c ac i ng, 2 1

mi s al nya c ac i ng As c ar i sl umbr i c oi de s dapat me mbe r i k an hambat anabs or bs idanhambat anut i l i s as iz at z atgi z iyang dapatme nur unk andayat ahant ubuhyangs e mak i nl amadan t i dakdi pe r hat i k anak anme r upak andas art i mbul nyaKEP.  Kons ums i makan KEPs e r i ngdi j umpai padaanakus i a6bul anhi ngga5 t ahundi manapadaus i at e r s e butt ubuhme me r l uk anz atgi z i yangs angatt i nggi ,s e hi nggaapabi l ak e but uhanz atgi z it i dak t e r pe nuhimak at ubuhak anme nggunak anc adanganz atgi z i yang ada didal am t ubuh,yang be r ak i bats e mak i nl ama c adangans e mak i nhabi sdanak anme nye babk ant e r j adi nya k e k ur anganyangme ni mbul k anpe r ubahanpadage j al ak l i ni s .  Ke but uhane ne r gi Ke but uhan e ne r git i ap anak be r be dabe da.Hali ni di t e nt uk anol e hme t abol i s mebas alt ubuh,umur ,ak t i vi t as ,f i s i k , s uhu,l i ngk ungans e r t ak e s e hat annya.Ene r giyangdi but uhan s e s e or angt e r gant ungpadabe be r apaf ak t or , yai t uj e ni sk e l ami n, umur , ak t i v i t asf i s i k , dank o ndi s i ps i k ol ogi s .  Ke but uhanpr ot e i n Pr ot e i n me r upak an z at gi z i pe nt i ng k ar e na e r at hubungannyade ngank e hi dupan.  Ti ngkatpe ndi di kandanpe nge t ahuani bu Pe ndi di k anor angt uame r upak ans al ahs at uf ak t oryangpe nt i ng dal am t umbuhdank e mbanganak ,k ar e nade nganpe ndi di k an yangbai kmak aor angt uadapatme ne r i mas e gal ai nf or mas i dar i l uar t e r ut ama t e nt ang c ar a pe ngas uhan anak yang bai k . Se or ang i bu de ngan pe ndi di k an yang t i nggiak an dapat me r e nc anak anme numak anyangs e hatdanbe r gi z ibagi di r i nya dank e l uar ganya.  Ti ngkatpe ndapat andanpe ke r j aanor angt ua Pe ndapat ank e l uar gayangme madaiak anme nunj ang 2 2

t umbuhk e mbanganak ,k ar e naor angt uadapatme nye di ak an s e mua k e but uhan anakbai kyang pr i me rs e pe r t imak anan maupun yang s e k unde r . Ti ngk at pe ndapat an j uga i k ut me ne nt uk anj e ni spanganapayangak andi be l i .Ke l uar gayang pe ndapat annyar e ndahme mbe l anj ak ans e bagi anbe s arunt uk s e r e al i a,s e dangk ank e l uar gade nganpe ndapat anyangt i nggi c e nde r ungme mbe l anj ak ans e bagi anbe s arunt ukhas i l ol ahs us u. J adi ,pe nghas i l anme r upak anf ak t orpe nt i ngbagik uant i t asdan k ual i t as mak anan.Ant ar a pe nghas i l an dan gi z ij e l as ada hubungan yang me ngunt ungk an. Pe ngar uh pe ni ngk at an pe nghas i l an t e r hadap pe r bai k an k e s e hat an dan k ondi s i k e l uar ga l ai n

yang me ngadak an

i nt e r ak s i de ngan

s t at us gi z i yangbe r l ak uhampi r uni ve r s al .  Be s aranggot ake l uar ga Adapunpadak e l uar gade ngank e adaans os i ale k onomi yangk ur ang,j uml ahanakyangbanyakak anme ngak i bat k an k ur angnya k as i hs ayang dan pe r hat i an pada anak ,j uga k e but uhan pr i me rs e pe r t imak anan,s andang,papan t i dak t e r pe nuhi .Pe nye babt i dakl angs ungdar iKEPadabe be r apahal yangdomi nan,ant ar al ai npe ndapat anyangr e ndahs e hi ngga dayabe l it e r hadap mak anan t e r ut amamak anan be r pr ot e i n r e ndah.Pe nye babt i dakl angs ungyangl ai nadal ahe k onomi ne gar a,j i k ae k o nomine gar ame ngal amik r i s i smone t e rak an me nye babk an k e nai k an har ga bar ang, t e r mas uk bahan mak anans umbe re ne r gi danpr o t e i ns e pe r t i be r as , ayam, dagi ng, dant e l ur .Pe nye babl ai nyangbe r pe ngar uht e r hadapde f i s i e ns i k ons ums imak ananbe r e ne r gidanbe r pr ot e i nadal ahr e ndahnya pe ndi di k anumumdanpe ndi di k angi z is e hi nggak ur angadanya pe mahaman pe r anan z atgi z ibagimanus i a.At au mungk i n de ngan adanya pr oduk s i pangan yang t i dak me nc uk upi k e but uhan,j uml ahanakyangt e r l al ubanyak ,k ondi s ihi gi e ne 2 3

yangk ur angbai k , s i s t e mpe r dagangandandi s t r i bus i yangt i dak l anc ars e r t at i dakme r at a. G.Pe nye r apanPr ot e i n Se t e l ahpr ot e i ndi pe c ahme nj adi as amami noyangt e r nyat al ar ut dal am ai rmak ape nye r apanmudahdi l ak uk anyai t ume l al ui:pr os e s di f us ipas i fdans e l e k t i fdi ant ar ayangak t i f .De ngande mi k i anl e bi h me mudahk andal ampe nye r apannya.Pe nye r apanbe r l angs ungs e t e l ah me l al uime mbr aneus us-ve napor t al–hat i -mas uks i r k ul as idar ah-k e j ar i ngan di s e l ur uh t ubuh.Pe nye r apan as am ami no t e r ut ama be r l angs ungpadabagi anat asus us .J e l as nya:60%dar ias am ami no be basdi s e r apdius ushal us , 2 8%dius usbe s arat auc ol on, 1 2%t e l ahdi mul ai di l ambung. H.Pe nge r t i anMi ne r al Mi ne r aldal am t ubuhmanus i ame mpunyaipe r ananpe nt i ng gunape me l i har aanf ungs it ubuhs e c ar ak e s e l ur uhan,bai kt i ngk ats e l , j ar i ngan,maupunor gan.Mi ne r aladal ahs uat uz atanor gani kyang be r as aldar ibahanmak anan, dandapatdi pe r ol e hdar ipe r ubahanz at z att e r s e butpadat e mpe r at urdant e k ananyangt i nggi .Mi ne r alhanya di but uhk andal am j uml ah s e di k i tt e t apime mpunyaipe r anan yang pe nt i ng dal am pr os e s pr os e s didal am t ubuh,yai t us e bagaiz at pe ngat urdanpe mbangun. Mi ne r al di bagi me nj adi 2j e ni syai t u: 1 )‘ ’ Mayor at au Mak r onut r i e ntmi ne r al ’ ’ yai t u mi ne r alyang di pe r l uk anat audi dapat k anal am j uml ahyangr e l at i vebe s ar di dal am t ubuhhe wan.Te r mas ukdi s i nii al ahCal s i um,f os f at , s ul f ur , k al i um, nat r i um, c hl o r i dedanmagne s i um. 2 )‘ ’ Tr ac ee l e me n’ ’at auMi c r onut r i e ntmi ne r al ( uns urr e ni k , uns ur j ar ang,uns urangi na) ,yai t umi ne r alyangdi pe r l uk andal am j uml ah yang s angats e di k i tdan s e c ar a umum di dapat k an di dal am j ar i ngan dal am k ons e nt r as i yang s angat k e c i l .

2 4

Te r mas ukdi s i ni i al ahuns urbe s i , t e mbaga, s e ng, mangan, c obal t , i odi um,mal i bde num dans e l e ni um.Adabe be r apamac am z at mi ne r alyangt e r s i mpanpadat ubuhmanus i as e s uaif ungs i nya mas i ngmas i ngyai t u: 1 .Kal s i um( Ca) Pe r anank al s i umbe r f ungs it i daks aj apadape mbe nt uk an t ul angdangi gi ,namunme me gangpe r ananpe nt i ngpada be r bagaipr o s e sf i s i ol ogi kdanbi ok he mi kdidal am t ubuh, s e pe r t ipada pe mbe k uan dar ah,e k s t i bi l i t ass yar afot ot , k e r e k at ans e l ul e r , t r ans mi s ii mpul i mpuls yar af , me me l i har a danme ni ngk at k anf ungs i me mbr anes e l , me ngak t i f k anr e ak s i e nz i me nz i ml i pas edans e k r e s ihor mon.Kal s i umdi pe r l uk an dal ampe mbe k uandar ahadahubungannyade nganvi t ami n K.Mi ne r ali nidi pe r l uk anunt ukme ngak t i f k anpr ot r ombi n yangbe r pe r andal am r e nt e t anpr os e spe mbe k uandar ah. Bahanmak ananyangbanyakme ngandungs umbe rk al s i um adal ahs us udanhas i lol ahnya( k e c ual ime nt e ga)s e pe r t ik e j u dane sk r i m.Dis ampi ngi t us ayur anhi j au,br ok ol i ,k ac angk ac angan, buahbuahan, i k ant e r i k e r i ng, 2 .Fos f or( P) Tubuhmanus i ame ngandungs e k i t ar1 2gr am f os f orpe r k i l ogr amj ar i ngant anpal e mak . Dar ij uml ahi nik i r ak i r a85 pe r s e nt e r k andungdal amk e r angk at ul ang. Didal ampl as ma t e r dapatf os f ors e k i t ar3 . 5mg/ 1 00mlpl as ma.Bi l abut i r dar ah me r ah t e r mas uk mak at ot alf os f ordal am dar ah ant ar a3 045mg/ 1 00mldar ah.Fos f orbe r pe r ans e bagai bahan pe mbe nt uk t ul ang dan gi gi ,me r upak an bagi an pe nt i ngdar ii nt is e l ,me ngat urk e s e i mbanganas am bas a dal am dar ah, me ngat ur pr os e s pr os e s me t abol i s me , me ngat urpr os e so k s i ge n.Bahanmak anans umbe rf os f or adal ahdagi ng,hat i ,i k ant e r ik e r i ng,k uni ngt e l ur ,k ac ang2 5

k ac angan, be k at ul . 3.Sul f ur( S) Sul f urme mpunyaipe r ananpe nt i ngk ar e name r upak an bagi anpe nt i ngdar ivi t ami nB1 ,di pe r l uk anol e hs e muas e l k ar e na me r upak an bagi an dar ias am ami no s i s t i n dan me t i oni n.Bahan mak anan s umbe rs ul f uradal ah bahanbahanmak anans umbe r– s umbe rpr ot e i n( k ac angk ac angan) . 4.Nat r i um( Na) Nat r i um

be r f ungs i me ngat ur t e k anan os mos e ,

k e s e i mbanganai rdanas ambas a,me nj agak e pe k aans e l s e l s yar afdank ont r ak s i o t ot . Bahanmak anannyaadal ahgar am dapur , bahanmak anandar i l autdanhe wani . 5.Be s i ( Fe ) J uml ah s e l ur uh be s ididal am t ubuh or ang de was a t e r dapats e k i t ar3 . 5g, dimana7 0pe r s e nnyat e r dapatdal am he mogl obi n,2 5pe r s e nnyame r upak anbe s ic adangan( i r on s t or ge )yangt e r di r idar if e r i t i ndanhe mos i de r i nt e r dapat dal amhat i ,l i mf adans ums umt ul ang.Be s ibe r f ungs ibahan pe mbe nt ukhe mo gl obi numumnyas e be s ar2 02 5mgpe rhar i , j uga me ngangk uto k s i ge nk ej ar i ngaj ar i ngan.J uml ahbe s i dal am t ubuh di at ur t e r ut ama ol e h pe nye r apan yang be r var i as i .Bi l abe s is i mpananbe r k ur angmak ape nye r apan be s i ak anme ni ngk atBahanmak anans umbe rz atbe s i adal ah dagi ng, hat i , k ac angk ac angan, s ayur anhi j au. 6.Yodi um( J ) Se panj angdi k e t ahui ,yodi um be r f ungs is e bagaibagi an dar it i r ok s i n dan s e nyawa l ai nnya yang di s i nt e s i sol e h k e l e nj art i r oi d. Tubuhme ngandungs e k i t ar2 5mgyodi um, di manas e pe r t i ganyat e r dapatdal am k e l e nj art i r oi d.Namun de mi k i an,yodum t e r dapatdal am s e muaj ar i ngant ubuh. Padaovar i , ot otdandar ahme ngandungyodi umyangr e l at i v 2 6

t i nggis e t e l aht i r oi d. Bahanmak anans umbe ryodi umadal ah bahanmak anandar il autdanbahanmak ananyangt umbuh di dae r ahbuk andae r ahgondo ke nde mi k . 7 .Kal i um( K) Tubuhmanus i ame ngandung2 . 6mgk al i umpe rk i l ogr am be r at badan be bas l e mak ,s e l s e ls yar af dan ot ot me ngandungbanyakk al i um.Dar ij uml ahk e c i lmi ne r ali ni di j umpaidal am c ai r ane k s t r as e l ul e r ,k adarKdal am s e r um adal ah1 4–2 2mg/ 1 00ml .Tampak nyak al i um me mpunyai k e mampuan me nor obo s me mbr an s e l l e bi h be s ar di bandi ngk ande ngannat r i um.Kal i um be r pe r ant e r dapat dal am s e mua s e l , me ngat ur t e k anan os mos a dan k e s e i mbanganas ambas a, di pe r l uk andal amr e ak s i e nz i ms e l . Bahan mak anan yang me ngandung k al i um adal ah s ayur s ayur an, padi padi an, k ac angk ac angan. 8.Te mbaga( Cu) Tubuhmanus i ame ngandung1 . 5 2 . 5mgt e mbaga( Cu)pe r k i l ogr am be r atbadanbe basl e mak .Mi ne r ali nit e r s e bardi s e l ur uhj ar i ngant ubuh, namunhat i , ot ak , j ant ung, dangi nj al me ngandungCudal am j uml ahyangl e bi hbanyak .Dal am dar ah, t e mbagat e r dapatdal amj uml ahyangk i r ak i r as ama padapl as madane r i s t r os i t . Pl as mame ngandungs e k i t ar1 1 0 mc g/ 1 00 mldan e r i s t r os i t1 1 5 mc g/ 1 00 ml .Te mbaga be r f ungs idal ampe mbe nt uk anhe mogl obi n.Bahanmak anan s umbe rt e mbagaadal ahk ac angk ac angan,j e r ohan,padi padi an, i k an, bangs ak e r ang. 9.Fl our( F) Fl our be r f ungs i me nc e gah k e r us ak an gi gi . Bahan mak anans umbe rf l ouradal ahgar amdapurdanai rmi num. 1 0.Chl oor( Cl ) Mi ne r alc hl o orbe r f ungs ime ngat urt e k anan os mos e , 2 7

k e s e i mbanganai rdanas am bas a,bahanpe mbe nt ukge t ah l ambung ( HCL) .Bahan mak anan s umbe rc hl ooradal ah gar amdapur , bahanmak anandar i l autdanbahanmak anan he wani .Mi ne r al mi ne r all ai nMo,Mg,Mn,danZn.Mi ne r al mi ne r ali nibe l um banyak di k e t ahuit e nt ang f ungs i nya, umumnya me r upak an bagi an dar ie nz i me nz i m . Bahan mak anannya di dapat t e r s e bar dal am be r bagai bahan mak anan. I . Fungs i Mi ne r al Mi ne r al s e bagai z atpe ngat urbe r f ungs i s e bagai : a.Me ngat urk e s e i mbanganas ambas a. b.Me ngat urme t abo l i s met ubuh c .Pr os e spe ngangk ut ano k s i ge ndar i par upar uk ej ar i ngant ubuh. d.Pr os e spe mbe k uandar ah e .Ke pe k aans yar afdank o nt r ak s i ot ot . f . Pr os e sme t abo l i s mes e bagai bagi andar i e nz i m J .Sumbe rMi ne r al Sumbe rmi ne r albi s ak i t a dapat k an de ngan me ngk ons ums i Kac angdanBi j i Bi j i an, Te l urKe r ang, Al puk at , Yogur tdanKe j u, Br ok ol i , BuahBe r r y. Te l ur , s us udanpr odukol ahannyat e r mas ukk e j u, yoghur t , t ahu,i k an,k e r ang,i k ant e r i ,k ac angk ac angandans ayur an.I k an, udang,k e r r ang,dagi ng,t e l ur ,gar am,ac ar dan z ai t un mas ak . Mi ne r al   be r as aldar ibumidant i dakbi s adi pr oduk s iol e hmak hl uk hi dup.Tanaman  me ndapat k an mi ne r aldar it anah.Se bagi an be s ar mi ne r aldal am mak ananmanus ibe r as aldar ime mamak ant umbuhan danhe wandar i ai rmi num. K.Pe nye r apanMi ne r al Pe nye r apan mi ne r alyang pe nt i ng bagipe r t umbuhan dan pe me l i har aant ubuhdi dapat k anl e bi hmudah,k ar e na mi ne r alpada umunyal ar utdal amai r . Di k e t ahuij ugaadayangdi s e r apl e bi hs e l e k t i f mi s al : z atbe s idal ambe nt ukf e r r oak anl e bi hmudahdi s e r apdar ipada 2 8

f e r r i . Pe nye r apan vi t ami n yang l ar utdal am ai rak an me l e wat i me mbr aneus uss e c ar al angs ungmas uks i s t e m pe mbul uh dar ah , k e c ual ivi t ami n B1 2me mbut uhk an c ar r i e rbe r upa pr ot e i n( s pe c i al pr ot e i nc ar r i e r ) .Se dangk anv i t ami nyangl ar utdal am l e makak an di s e r aps e c ar at akl angs ungyai t ume l al uis i s t e ml i mf at i kdanpada umumnya me mbut uhk an “ pr o t e i nc ar r i e r ” .Pe nye r apan ai r dan e l e k t r ol i ts e bagi anbe s art e r j adi di dal am k ol on( us usbe s ar ) .

2 9

BABI I I PENUTUP A.Si mpul an Be r das ar k anur ai andi at as ,dapatdi s i mpul k anbahwapr ot e i n danmi ne r al me r upak anf ak t oryangs angatpe nt i ngbagi t ubuh.Pr ot e i n me ne nt uk anuk ur andans t r uk t urs e l ,k o mpone nut amadar is i s t e m k omuni k as iant ars e ls e r t as e bagaik at al i sbe r bagair e ak s ibi ok i mi a di dal ams e l ,pe mbe nt uk anant i bo di ,me ngat urdanme nyi mpanz atgi z i , me ngat urk e s e i mbanganai rdanas ambas a, dans umbe re ne r gi . Dal am t ubuhmanus i as e t i ap1gr am pr ot e i nme nghas i l k an4k i l ok al or i / k k al . Be be r apapr ot e i nme ngandunguns urmi ne r alyai t uf os f or ,s ul f ur , dan z atbe s i . Mol e k ulpr ot e i nt e r s us undar i s at uans at uandas ark i mi ayang as am ami no.KEP ( Kur angEne r giPr ot e i n)me r upak an s al ah s at u pe nyak i tgangguangi z iyangpe nt i ngdiI ndone s i amaupundine gar a yangs e dangbe r k e mbangl ai nnya.Pr e val e ns it e r t i nggit e r dapatpada anak anak bal i t a,i bu yang s e dang me ngandung dan me nyus ui . Pe nde r i t a KEP me mi l i k ibe r bagaimac am k e adaan pat ol ogi syang di s e babk anol e hk e k ur angane ne r gimaupunpr ot e i ndal am pr opor s i yangbe r mac ammac am.Ak i batk e k ur angant e r s e butt i mbulk e adaan KEPpadade r aj atyangr i ngans ampaiyangbe r at .Mak ananyang me ngandungpr ot e i ndapatdi pe r ol e hdar ibahanmak ananhe wani , s e pe r t idagi ng,t e l urdanpr odukol ahannyas e pe r t is us uk e mudi an dapatdi pe r ol e h dar inabat is e pe r t ik ac angk ac ang dan pr oduk ol ahannyas e pe r t i t e mpe , t ahu. Mi ne r aldal am t ubuhmanus i ame mpunyaipe r ananpe nt i ng gunape me l i har aanf ungs it ubuhs e c ar ak e s e l ur uhan,bai kt i ngk ats e l , j ar i ngan,maupunor gan.Mi ne r aladal ahs uat uz atanor gani kyang be r as aldar ibahanmak anan, dandapatdi pe r ol e hdar ipe r ubahanz at z att e r s e butpadat e mpe r at urdant e k ananyangt i nggi . Mac ammac am z atmi ne r alyangt e r s i mpanpadat ubuhmanus i adi ant ar anyayai t u Kal s i um( Ca) , Fos f or( P) , Sul f ur( S) , Nat r i um( Na) , Kal i um( K) , I odi um( I ) , 3 0

dan l ai nl ai n. Sumbe r mi ne r al bi s a k i t a dapat k an de ngan me ngk ons ums iKac angdanBi j i Bi j i an,Te l urKe r ang,Al puk at ,Yogur t danKe j u,Br ok ol i ,BuahBe r r y.Te l ur ,s us udanpr odukol ahannya t e r mas ukk e j u, yoghur t , t ahu, i k an, k e r ang, i k ant e r i , k ac angk ac angan dans ayur an.I k an,udang,k e r r ang,dagi ng,t e l ur ,gar am,ac ardan z ai t unmas ak . Pe nye r apanmi ne r al yangpe nt i ngbagi pe r t umbuhandan pe me l i har aant ubuhdi dapat k anl e bi hmudah,k ar e na mi ne r alpada umunyal ar utdal amai r . B.Sar an De ngan adanya mak al ah i ni ,pe nul i s me nghar apk an par a pe mbac abi s al e bi hme mahamipe nt i ngnyaz atgi z i bagit ubuht e r ut ama pr ot e i ndanmi ne r al .

3 1

DAFTARPUSTAKA Yus pi t r a,T.D.2 01 9.Hubunganpe nge t ahuangi z idanas upanz atgi z i( be s i , vi t ami nc ,pr ot e i n)de ngans t at usane mi apadai buhami ldiDe s a Nagar e j oKe c amat anGal ang, De l i Se r dang. Rahmi ,Put r i .Pe r anNut r i s iBagiTumbuhKe mbangAnakUs i aDi ni .UI NAr Rani r yBandaAc e h. Az r i mai dal i z a,dk k .2 02 0.Buk uAj arDas arI l muGi z iKe s e hat anMas yar akat . LPPM. Uni ve r s i t asAndal as . Pal upi ,J e l i t a S.2 01 9.Ke t e r s e di aan Me nu Be r s ayur ,Kandungan Nut r i s i Be r s ayur ,danPe r s e nt as eAKGMe nuBe r s ayurdiKant i nUni ve r s i t as Kat ol i kSoe gi j apr anat aSe mar ang. Sk r i ps i . Ame l l i nda,A.2 01 7 .Mak al ah Val i das iSpe kt r of ot ome t r iUVVi s De r i vat i f Se bagaiMe t odePe ne t apanKadarKal s i um danMagne s i um Se c ar a Si mul t anDal amKac angKe de l ai . Ko mar i yah,Li l i s .ModulJ adiGi z iOl ahr aga.Fakul t asPe ndi di k anOl ahr aga danKe s e hat an. Uni v e r s i t asPe ndi di k anI ndone s i a.

3 2

Get in touch

Social

© Copyright 2013 - 2024 MYDOKUMENT.COM - All rights reserved.