VALORES DE CUM Cum cuando acompaña a un ablativo desempeña la función de preposición ablativo: 'con en compañía de'. Cum (antiguamente "quom" −acusativo singular masculino arcaico del pronombre relativo−) funciona en latín como conjunción que varía de valor según el verbo que lleve. Si el verbo está en indicativo funciona como conjunción temporal: 'cuando' Si va en presente o en pretérito perfecto de subjuntivo tiene valor causal: 'porque', 'ya que'. Si va en imperfecto o en pluscuamperfecto de subjuntivo tiene valor temporal−causal y se traduce por gereundio simple o gerundio compuesto. Si va en subjuntivo y la oración principal tiene alguna partícula como tamen, attamen o nihilominus su valor es concesivo. 1.−Cum eo venisset, Romanos vicit. 2.−Cum id Lucius audivit, Caium ad se vocavit. 3.−Caesari cum id nuntiatum esset, in Galliam ulteriorem contendit at ad Genuam pervenit. 4.−Cum adveni, dux iam profectus erat. 5.−Cum amplius sex horis continenter pugnavissent, se in castra receperunt. 6.−Cum sis fortis, vincis. 7.−Cum Iason Colchidis regem post multos labores vicisset, vellus aureum rapuit et Medeam in patriam secum vexit. 8.−Cum sol oritur, aves cantant. 9.−Milites quiesciebant, cum repente hostes advenerunt. 10.−Pyrrus, cum Argos oppugnaret, interiit. 11.−Romulus eiusque socii, cum uxores non haberent, mulieres Sabinas rapere statuerunt. 12.−Cum pater venit, abiit. 13.−Iam ver appetebat, cum Hannibal ex hibernis movit. 14.−Facile omnes, cum valemus, recta consilia aegrotis damus. 15.−Cum Caesar in Galliam venit, factines duae ibi erant. 16.−Cum Romani urbis muros ariete oppugnavissent, hostes urbem deseruerunt.

1

17.−Cum milites diu pugnavissent, hostium castris potiti sunt. 18.−Cum Argonautae in Graeciam venissent, Olympicos ludos instituerunt, quos postea omnes Graeciae populi semper celebraverunt. 19.−Cum Iason inmensam navem construxisset, et in navem conscendisset, cum Theseo et Hercule multisque Graeciae pricipibus in Colchidem pervenit. 20.−Cum id cupidas, manebo. 21.−Cum pecuniam non habeam, adiuvare non possum. 22.−Cum adveni, dux iam interfecerat. 23.−Cum legati ex oppido redirent, milites Romani oppidum oppugnaverunt. 24.−Cum omnem spem salutis deposuerint, pacem petent. 25.−Cum hoc bellum susceperimus, arma parabimus. 26.−Cum celeriter nostri arma cepissent vallumque ascendissent, hostes suos ab oppugnatione reduxerunt. 27.−Haec cum dixissent, procedit extra munitiones. 28.−Quae cum ita sint, Catilina, dubitas abire in reliquas terras? 29.−Cum in exercitu nostro optimi duces sint, necesse est in pugna vincere. 30.−Ea cum Ciceroni nuntiarentur, rem ad senatum refert. 31.−Altero die, cum ad oppidum Senonum venisset, oppugnare instituit. 32.−Cum fortuna reflavit, affilgimur. 33.−Caesar cum in Galliam pervenit, ibi multi populi erant.

2