Κερκυραίων Πάσχα

ΦΟΡΕΑΣ ΚΟΡΦΙΑΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ

ΦΟΡΕΑΣ ΚΟΡΦΙΑΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ Από τους Κερκυραίους για τους Κερκυραίους με τη συμμετοχή των Κερκυραίων Με Λίγα Λόγια…

O Φορέας Κορφιάτικης Έκφρασης, που αποτελεί Σωματείο µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ιδρύθηκε στις 15-4-1986, από µια οµάδα Κερκυραίων, που αγαπούσαν την Κέρκυρα και το Πολιτισµό της. Σκοποί του είναι: Η αναβίωση, διατήρηση, συνέχιση και προβολή της Κερκυραϊκής

Καλλιτεχνικής

παράδοσης, των Κερκυραϊκών εθίμων ή συνηθειών, η προβολή της Κερκυραϊκής ιστορίας, η µε κάθε νόμιμο τρόπο αποφυγή της καταστροφής των Μνημείων

και της αλλοίωσης της αρχιτεκτονικής των

κτιρίων της Κέρκυρας καθώς και η ανύψωση του επιπέδου, σε όλους τους τομείς της Τέχνης και του Πολιτισµού. Μέχρι και σήµερα µπόρεσε και πέτυχε µια ισχυρή παρουσία στην πολιτιστική κίνηση του νησιού µας, οργανώνοντας εκθέσεις ιστορικού - λαογραφικού χαρακτήρα, εθιµικές,

µουσικές και θρησκευτικές

εκδηλώσεις, εκδηλώσεις λόγου και µουσικής, εκδόσεις φυλλαδίων και εντύπων κ.α. Συγκεκριµένα: Το 1987, για ιστορικούς και εθιµικούς λόγους αναβίωσε την περιφορά του Επιταφίου του Μετοχίου της Ι.Μ.Υ.Θ. Πλατυτέρας, Ιερού Ναού Υ.Θ. Οδηγήτριας

(Παναγιοπούλα), στην Πόρτα

Ρεµούνδα. Το 1989, για την ενίσχυση του εθίµου, άρχισε να οργανώνει την «Γιορτή της Τηγανίτας» και από το 1993,στο Ιστορικό Κέντρο, τα Κάλαντα του Λαζάρου. Το 1994, στα πλαίσια της Συνόδου Κορυφής οργάνωσε Ηµερίδα για τον Ι. Καποδίστρια, µε την συµµετοχή επώνυµων Καποδιστριολόγων. Το1999, σε ανάµνηση ενός σηµαντικού ιστορικού και θρησκευτικού γεγονότος (της αφίξεως δηλ., στην Κέρκυρα, το 1083, του πλοίου που µετέφερε το Ιερό Σκήνωµα του Αγ. Νικολάου, από τα Μύρα της Λυκίας, στο Μπάρι της Ιταλίας),µέλη του ήταν αυτά που οργάνωσαν την εν πλω λιτάνευση της Ιεράς Εικόνας του Αγίου. Το 2001, άρχισε την προσπάθεια προβολής του εθίµου της Κολοµπίνας, µε την δωρεάν διανοµή της το Σάββατο του Λαζάρου. Το 2005, οργάνωσε εκδήλωση «Λόγου και Μουσικής», µε θέµα «Η Θεολογική και Επιστηµονική θέση για τον Σταυρικό Θάνατο». Το 2009, εξέδωσε CD, µε µαρτυρίες, φωτογραφικό υλικό και ντοκουµέντα για τον Γερµανικό εµπρησµό της πόλης στις 13-14/9/1943. Το 2015-2017, στα πλαίσια της θεµατολογίας «Πολιτισµός - Ιστορική Μνήµη και Γνώση», οργάνωσε τέσσερεις κύκλους, µηνιαίων πολυµορφικών εκδηλώσεων, το 2016 & 2017, οργάνωσε δύο µουσικοχορευτικές εκδηλώσεις µε θέµα την ιστορία και τα έθιµα του Κερκυραϊκού Καρναβαλιού. Τέλος, το 2018 οργάνωσε εκδήλωση «Λόγου και Μουσικής» σχετικά με τα έθιμα και τις συνήθειες του

Δωδεκαήμερου (Χριστούγεννα- Πρωτοχρονιά-

Φώτα) στην Κέρκυρα. Επίσης, δηµιούργησε ένα πλούσιο αρχείο φωτογραφιών, ενθυµηµάτων και έντυπου υλικού,

που

καλύπτει ένα µεγάλο µέρος της ιστορίας, του πολιτισµού και των παραδόσεων του νησιού µας, για το

Καλή Ανάσταση & Καλό Πάσχα

οποίο συνεχίζει να επιδιώκει την ανεύρεση στέγης, για την περαιτέρω ανάδειξη και αξιοποίησή του. Με την ίδρυσή του, θέλοντας να προσφέρει στον Επισκέπτη την δυνατότητα να γνωρίσει µε µεγαλύτερη σαφήνεια τα ήθη, τα έθιµα και τα δρώµενα της Κέρκυρας την Μ. Εβδοµάδα, πρώτος υιοθέτησε την

Δέηση, Θ. Κένταρχος

Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ Την έναρξη των θρησκευτικών εκδηλώσεων της Μεγάλης Εβδοµάδας σηµατοδοτεί η λιτάνευση τουΙ ερού Σκηνώµατος του Άγιου Σπυρίδωνα την «Κυριακή των Βαγιώνε». Σε αυτήν συµµετέχουν όλες οι Φιλαρµονικές του νησιού δίνοντας έναν ιδιαίτερο τοπικό χαρακτήρα. Πρόκειται για Φιλαρµονικές που η ίδρυσή τους ο ανάγεται από τον 19 αι., γνωστές παγκοσµίως και συνυφασµένες µε την πολιτιστική ιστορία της Κέρκυρας. Οι περικεφαλαίες τους είναι στολισµένες µε ένα «αγιασµένο Βάγιο» σύµφωνα µε το έθιµο. Το βράδυ στις εκκλησίες εκτυλίσσεται το θείο Δράµα µέσα στην κατανυκτική ατµόσφαιρα που δηµιουργεί ο ιδιότυπος χαρακτήρας της Κερκυραϊκής ψαλτικής. Η συνέχεια των εκδηλώσεων λαµβάνει χώρα την Μ. Πέµπτη µε το «Σήµερον κρεµάται επί ξύλου», ενώ το πρωί της Μ. Παρασκευής συνεχίζονται µε την Αποκαθήλωση. Αµέσως µετά αρχίζει ο στολισµός των Επιταφίων, που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακός, ώστε νωρίς το µεσηµέρι να εκτεθούν για προσκύνηµα. Η περιφορά τους ξεκινά διαδοχικά νωρίς το απόγευµα µε συνοδεία Φιλαρµονικών και «κόρο» (χορωδία) που ψάλλει το «Αι γενεαί πάσαι», µε τις «σκόλες» (τετράπλευρα λάβαρα), τα «φλάµπουρα» (βυζαντινές σηµαίες), τις «τόρτσες» (µεγάλα κεριά) τα βενετσιάνικα φανάρια και τις «µάρτσες φουνέµπρε» (πένθιµα εµβατήρια). Θεωρείται κάτι το επιβλητικό που συγκεντρώνει πλήθος κόσµου από κάθε πλευρά της Ελλάδας και δηµιουργεί µια ατµόσφαιρα µεγάλης κατάνυξης. Οι περιφορές κορυφώνονται µε αυτή του Επιταφίου της Μητρόπολης, στους κεντρικούς δρόµους της πόλης. Οι Φιλαρµονικές τη συνοδεύουν µε τις µάρτσιες τους που προκαλούνρίγη συγκίνησης και καθιστούν το πλήθος κοινωνό του θείου δράµατος. Το πρωί του Μ. Σαββάτου εκτυλίσσεται η µοναδική και συνάµα γνωστή σε όλη την Ελλάδα λιτάνευση του Σκηνώµατος του Αγ. Σπυρίδωνα µε περιφορά του Επιταφίου, που καταλήγει στην πρώτη Ανάσταση µε το έθιµο των Μπότηδων. Το σπάσιµο των µπότηδων µε το δυνατό κρότο που δηµιουργεί θεωρείται ότι διώχνει το κακό. Πολλοί πιστοί που κατακλύζουν την Σπιανάδα, για να το παρακολουθήσουν, παίρνουν µαζί τους κοµµάτια από τους σπασµένους µπότηδες για καλοτυχία. Το ίδιο βράδυ στις 11:40 π.µ. ξεκινά η ποµπή της Ανάστασης από την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στην Πόρτα Ρεµούνδα, για να καταλήξει στο «Πάλκο» (εξέδρα) της Σπιανάδας. Συγκεντρωµένοι όλοι οι κάτοικοι και επισκέπτες του νησιού γιορτάζουν την Ανάσταση περιμένοντας να ακουστεί το «Χριστός Ανέστη». Τα εντυπωσιακά βεγγαλικά που φωτίζουν τον ουρανό ολοκληρώνουν τον εορτασµό της Ανάστασης µε ένα εντυπωσιακό θέαµα. Την επόµενη µέρα Κυριακή του Πάσχα νωρίς το πρωί ξεκινούν, µε τη συνοδεία και πάλι των Φιλαρµονικών, οι περιφορές των εικόνων της Ανάστασης όλων των εκκλησιών. Οι περιφορές ολοκληρώνονται µε αυτή της εικόνας της Ανάστασης του Ι.Ν.τουΠολιούχου µας. Οι δύο παλιότερες Φιλαρµονικές του νησιού «Παλαιά» και «Μάντζαρος» διασχίζουν το ιστορικό κέντρο παιανίζοντας χαρμόσυνα. Εκεί βρίσκονται και οι «Ταµένοι», µια παρέα παραδοσιακών Κερκυραίων που παρακολουθούν κάθε χρόνο όλες τις Αναστάσεις από «αμπονώρα» (νωρίς) το πρωί. Οι εκδηλώσεις ολοκληρώνονται την Τρίτη τουΠάσχα µε τα «Μπάσµατα» τουΑγίου µε την απαιτούµενη λαµπρότητα. Όλη αυτή η σειρά εθίµων της Μεγάλης Εβδοµάδας σύµφυτη µε την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού αποδεικνύουν τον πνευµατικό πλούτο, τη µεγάλη µουσική παράδοση και προσδίδουν µια µοναδικότητα στον εορτασµό αυτής της µεγάλης γιορτής της Χριστιανοσύνης, καθώς αυτά τηρούνται πιστά και ευλαβικά κάθε χρόνο από τους Κερκυραίους.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ 11.30 π.μ.

8.30 μ.μ.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: Τα Κάλαντα του Λαζάρου & το έθιμο της Κολομπίνας. Οργάνωση: Φορέας Κορφιάτικης Έκφρασης. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Συναυλία Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας. Δ/νση: Σ. Προσωπάρης

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ 11.00 π.μ.

8.30 μ.μ.

Η λιτάνευση του Ιερού Σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνος. Θεσπίστηκε το 1630 σε ανάμνηση της δια θαύματος σωτηρίας της Κέρκυρας από την πανώλη. Είναι η μεγαλύτερη σε μήκος λιτανεία του Αγίου μας και διασχίζει την νοητή γραμμή του τειχισμού της πόλης. ΠΑΛΑΙΟ ΦΡΟΥΡΙΟ - Ι.Ν. ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Συναυλία της Φ.Ε. «ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ» και της Χορωδίας του Ι. Μητροπολιτικού Ναού Κερκύρας Δ/νση Φιλαρμονικής: Δ. Παπικινός, Δ/νση Χορωδίας: Μιχ. Καποδίστριας

ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ 8.30 μ.μ.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ: Συναυλία της Φ.Ε. «ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ». Δ/νση: Σωκρ. Άνθης

9.30 μ.μ.

ΑΝΑΚΤΟΡΑ ΑΓΙΩΝ ΜΙΧΑΗΛ & ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ποιητική Μουσική Βραδιά Οργάνωση: Οργανισμός Κερκυραϊκών Εκδηλώσεων

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 9.00 μ.μ.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ. Συναυλία της Δημοτικής Χορωδίας Κέρκυρας «San Giacomo», με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης Δ/νση: Antony Ivanov

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Περιφορές Επιταφίων Πόλεως & Προαστείων 2.00 μ.μ.

3.00 μ.μ. 4.00 μ.μ. 5.00 μ.μ. 5.15 μ.μ. 5.30 μ.μ. 6.00 μ.μ.

6.45 μ.μ. 7.00 μ.μ. 7.15 μ.μ. 7.30 μ.μ.

8.00 μ.μ.

8.30 μ.μ.

9.00 μ.μ. 10.00 μ.μ.

Ι.Ν. Παντοκράτορος (Πλατεία Ταξιαρχών - Καμπιέλο) Ι.Ν. Υ.Θ. Σπηλαιώτισσας (Νέο Φρούριο) Οργάνωση: Ναυτικός Σταθμός Κερκύρας. Ι.Ν. Αγ. Νικολάου των Λουτρών (Πύλη Αγ. Νικολάου) Οργάνωση: Π.Ε. Προσκόπων Κέρκυρας - Δ.Ο.Π.Α.Π. Ι.Ν. Αγ. Γεωργίου (Παλαιό Φρούριο) Οργάνωση: Οργανισμός Κερκυραϊκών Εκδηλώσεων Ι.Ν. Αναλήψεως (Ανάληψη) Ι.Ν. Υ.Θ. Οδηγήτριας (Πόρτα Ρεμούνδα) Οργάνωση: Φορέας Κορφιάτικης Έκφρασης Ι. Μονή Υ.Θ. Κασσωπίτρας (Φιγαρέτο) Ι.Ν. Αγίων Πάντων (Αγ. Πάντες) Ι.Ν. Αναστάσεως (Α΄ Δημ. Νεκροταφείο) Ι. Μονή Αγ. Θεοδώρων (Στρατιά) Ι.Ν. Αγ. Παρασκευής (Πόρτα Ρεμούνδα) Ι.Ν. Αγ. Σοφίας (Εβραϊκή) Ι.Ν. Αγ. Τριάδος (Γαρίτσα) Ι.Ν. Αγ. Αντωνίου (Σπηλιά) Ι.Ν. Αγ. Σπυρίδωνος Σαρόκου (Κoτσέλας) Ι.Ν. Αγ. Ελευθερίου (Καντούνι τ΄ Αγιού) Ι.Ν. Υ.Θ. Βλαχερνών (Γαρίτσα) Ι.Ν. Υ.Θ. Φανερωμένης (Παναγία των Ξένων-Πλακάδα τ΄Αγιού) Ι.Ν. Αγίων Τριών Μαρτύρων (Ανεμόμυλος) Ι.Ν. Αγ. Βασιλείου (Πίνια) Ι.Ν. Αγ. Νικολάου των Γερόντων (Καμπιέλο) Ι.Ν. Αγ. Ιωάννου του Λάζου (Κεφαλομάνδουκο) Ι.Ν. Αγ. Ιακώβου «Ντόμος» (Πλ. Δημαρχείου) Καθολικός Ι.Ν. Αγ. Σπυρίδωνος Περιφορά του Επιταφίου εντός του Ναού Ι.Ν. Αγ. Ιωάννη Προδρόμου (Πιάτσα) Ι.Ν. Υ.Θ. Σπηλαιωτίσσης (Σπηλιά) Μητροπολιτικός

Περιφορά Επιταφίου Μητροπόλεως, Ξωμεριτάκης

Η Λιτανεία του Μεγάλου Σαββάτου, Ξωμεριτάκης

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 6.00 π.μ. 9.00 π.μ.

11.00 π.μ.

10.00 μ.μ. 11.40 μ.μ. 11.50 μ.μ.

Ι.Ν. Υ.Θ. Φανερωμένης (Πλακάδα τ΄ Αγιού). Η αναπαράσταση του σεισμού. Η Λιτανεία του Ιερού Σκηνώματος του Αγ. Σπυρίδωνος. Είναι η αρχαιότερη και γίνεται σε ανάμνηση της δια θαύματος απαλλαγής της Κέρκυρας από την σιτοδεία (πείνα). Μαζί και η εξ' εθίμου περιφορά του Επιταφίου. Αυτό διότι οι Ενετοί για λόγους ασφαλείας απαγόρευαν το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής την περιφορά των Επιταφίων. Έτσι οι Κερκυραίοι την έκαναν μαζί με την λιτανεία που επιτρεπόταν με σχετικό θέσπισμα. Ιστορικό Κέντρο - Η «Πρώτη Ανάσταση». Εθιμική εκδήλωση που ξεκινά από το ειδωλολατρικό έθιμο της υποδοχής της άνοιξης με τη σύναξη των καρπών σε νέα δοχεία και το σπάσιμο των παλιών. Αυτό διατηρήθηκε με την επικράτηση του Χριστιανισμού, βασίζεται στον Β.9 Ψαλμό της Ακολουθίας της Μ. Παρασκευής «ως σκεύη κεράμεως συντρίψει αυτούς», και συμβολίζει το διώξιμο του θανάτου και την επαναφορά της ζωής - χαράς. Πίνια - Το έθιμο της «Μαστέλας». Οργάνωση: Οργανισμός Κερκυραϊκών Εκδηλώσεων. Πεντοφάναρο - Η άφιξη του Αγίου Φωτός. Ι.Ν. Αγ. Παρασκευής (Πόρτα Ρεμούνδα). Η Πομπή της Αναστάσεως Σπιανάδα - «Πάλκο»: Η τελετή της Αναστάσεως «Χριστός Ανέστη»

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ 10.00 π.μ. 6.00 μ.μ.

Από νωρίς το πρωί ξεκινούν οι περιφορές των Ιερών Εικόνων της Αναστάσεως των Εκκλησιών πόλεως και προαστίων. Ι.Ν. Αγ. Σπυρίδωνος (Πλακάδα τ΄ Αγιού) Ι.Ν. Αγ. Τριάδος (Γαρίτσα)

ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ (Νιά Δευτέρα) 9.30 π.μ.

Ι.Ν. Υ.Θ. Βλαχέραινας (Κανόνι): Άφιξη της Ιεράς Εικόνας της Αναστάσεως κατά την εθιμική περιφορά Της, από τον Βυρό για το Ποντικονήσι.

ΤΡΙΤΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ 6.00 μ.μ.

Ι.Ν. Αγ. Σπυρίδωνος: «Τα Μπάσματα» του Αγίου (Πλακάδα τ΄ Αγιού)

Κερκυραικό Πάσχα & Φιλαρμονικές, Ξωμεριτάκης

ΟΙ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΕΣ... Στην πόλη της Κέρκυρας εδρεύουν τρείς Φιλαρµονικές, που καλλιεργούν την Μουσική Τέχνη, παρέχοντας στους νέους και στις νέες, δωρεάν Μουσική Παιδεία. Αρχαιότερη η Φιλαρµονική Εταιρεία Κερκύρας ή αλλιώς «Παλαιά», που ιδρύθηκε το 1840, η οποία έχει ως Αρχιµουσικό τον κ. Σ. Προσωπάρη. Ακολουθούν, η Φιλαρµονική Εταιρεία «Μάντζαρος», που ιδρύθηκε το 1890 και στην οποία Αρχιµουσικός είναι ο κ. Σωκ. Άνθης και η Φιλαρµονική Ένωση Κερκύρας «Καποδίστριας», η οποία ιδρύθηκε το1980 και έχει ως Αρχιµουσικό τον κ. Μ. Μιχαλόπουλο. ...ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΡΤΣΙΕΣ ΤΟΥΣ Την Μ. Παρασκευή, κατά την διάρκεια των Επιταφίων παίζουν «µάρτσιες» Κερκυραίων Συνθετών ή Αρχιµουσικών τους. Σε αυτόν όµως της Μητροπόλεως έχουν καθιερωθεί να ερµηνεύονται: •

Από την «Παλαιά» (κόκκινη) η µελωδία «Adagio» του Ιταλού συνθέτη Tomaso Albinoni, που το έγραψε σε «Sol minore», για έγχορδα και όργανο. Καθιερώθηκε να παίζεται από την Παλαιά Φιλαρμονική, διασκευασμένο για µπάντα από τον Δ. Κάφυρη. Εναλλάξ και το πένθιμο εμβατήριο «ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΣ» του Αρχιμουσικού Σπ. Προσωπάρη.

•

Από την «Μάντζαρος» (µπλε): Η «Marcia Funebre», του Ιταλού συνθέτη G. Verdi για την οποία δεν έχουν βρεθεί ακόµα, περισσότερα στοιχεία για την προέλευση του έργου (αν δηλ. Είναι πρωτότυπο για µπάντα ή µέρος άλλης σύνθεσης ή κάποια µεταγραφή), είναι γνωστό, όµως, πως ο Verdi σε νεαρή ηλικία ήταν µαέστρος στην µπάντα του χωριού του-Busseto- και το έργο αυτό ίσως, να αποτελεί µέρος της χρηστικής µουσικής, που συνέθετε για µπάντα. Εναλλάξ ακούγεται και το πένθιµο εµβατήριο «La Madruga», του Ισπανού συνθέτη Ab. Moreno, ειδικά γραµµένο, το 1987, για την πένθιµη περιφορά που γίνεται στην Σεβίλλη, την νύχτα της Μ. Πέµπτης, προς Μ. Παρασκευή και το “Aranjuez” του Hoakin Rodrigo.

•

Από την «Καποδίστριας», η πένθιµη µάρτσια «Sventura» του Ιταλού συνθέτη G. Mariani, που την αφιέρωσε στην µνήµη του Βασιλιά της Ιταλίας, Umberto και εναλλάξ µε την πρώτη η «Marcia Funebre», του Πολωνού συνθέτη Fr. Chopin, που αποτέλεσε το τρίτο µέρος του έργου του «Piano Sonata Νο2».

Το Μ. Σάββατο, στην λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνος ερµηνεύονται: • •

•

Από την «Παλαιά» το πένθιµο εµβατήριο «Amlet», της οµώνυµης όπερας, που είναι έργο του Ιταλού συνθέτη Fr. Faccio, σε λιµπρέτο του Boito, του οποίου η φήµη είχε υπερβεί τα σύνορα της πατρίδας του. Από την «Μάντζαρος» το πένθιµο εµβατήριο «Calde Lacrime» του Ιταλού συνθέτη Ces. Di Michelis, η οποία συνετέθη τα τέλη του 19ου αι., αποτελεί ένα λυρικό αριστούργηµα και το 1896, εκδόθηκε στην Φλωρεντία από τον εκδοτικό οίκο Lapini. Μαζί ακούεται και το πένθιµο εµβατήριο, µε τίτλο «Το Βασίλειο του Πλούτωνα», του Κερκυραίου συνθέτη, πιανίστα και δ/ντή ορχήστρας, Δ. Ανδρώνη(1866-1918). Τέλος από την «Καποδίστριας» η Marcia Funebre από την «Eroica» του L. V. Beethoven (1803-1804), της οποίας η πρεµιέρα δόθηκε το 1804, ιδιωτικά, στο κάστρο Eisenberg στην Βοηµία και η πρώτη δηµόσια εκτέλεση στο θέατρο An Der Wien,στις7-4-1805, µε διευθυντή τον ίδιο τον συνθέτη.

ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΕΘΙΜΑ Στις λιτανείες του Αγίου µας, συνηθίζεται να κρεµούν, προς τιµήν Του, από τα παράθυρα και τα µπαλκόνια των σπιτιών που περνά, πορφυρά, µακρόστενα υφάσµατα, τα «Νταµάσκα». Ήταν κάτι που τηρούσαν οι κάτοικοι της Ρώµης και αργότερα της Κωνσταντινούπολης, στους δηµόσιους χώρους, προς τιµήν του αυτοκράτορα. Κατά τον ύστερο µεσαίωνα υιοθετήθηκε από τους Βενετούς και αργότερα και από τους Κερκυραίους. Το γαστρονοµικό έθιµο του βακαλάου µε τη σκορδαλιά της Κυριακής των Βαΐων, οφείλεται στο ότι παλαιά η Εκκλησία, εν µέσω της Σαρακοστής, επέτρεπε στους πιστούς να φάνε µονάχα 2 φορές ψάρι. Η µία ήταν την ηµέρα του Ευαγγελισµού και η άλλη, την Κυριακή των Βαΐων. Το συγκεκριµένο ψάρι ήταν ευρέως γνωστό από την εποχή των Βίκινγκς, ενώ το πάστωµα του έγινε πρώτα από τους Βάσκους. Στην Ελλάδα, έκανε την εµφάνισή του, περίπου τον 15ο αιώνα, κατά το χρονικό διάστηµα της Σαρακοστιανής νηστείας. Η επιλογή όµως του συγκεκριµένου ψαριού έγινε για καθαρά οικονοµικούς λόγους, µιας και αποτελούσε εύκολη και οικονοµική λύση. Μία ακόµα παράδοση αποτελεί και η αγορά της «Φογάτσας» (τσουρέκι) και της «Κολοµπίνας» (περιστεράκι) που τρώγονται την Κυριακή του Πάσχα, µετά την λειτουργία. Την Μ. Παρασκευή οι σηµαίες, σε ένδειξη πένθους, κυµατίζουν µεσίστιες (υψώνονται πάλι µε την «Πρώτη Ανάσταση»), ενώ συνηθίζεται να συνοδεύουν τους Επιτάφιους, µικρά κορίτσια µε πανεράκια γεµάτα λουλούδια. Το Μ. Σάββατο στη λιτανεία συνηθίζεται ο Άγιος να προηγείται του Επιταφίου ασκεπής και παίζει τον ρόλο του Δεσπότη, ενώ το τιµώµενο πρόσωπο είναι ο Χριστός, που ακολουθεί κάτω από το «Μπαρλακί» (Ουρανία). Αρχικά το Ιερό Λείψανο του Αγίου λιτανευόταν στην αγκαλιά ενός ιερέα. Το 1606 τοποθετήθηκε σε κρυστάλλινη λειψανοθήκη, το «κρουστάλι» και λιτανευόταν µέσα σε αυτήν έως περίπου το 1770 που το «κρουστάλι» αντικαταστάθηκε µε τη λειψανοθήκη που βρίσκεται µέχρι σήµερα.

Η πρώτη Ανάσταση- Το σπάσιμο των μπότιδω, Ξωμεριτάκης

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ Στην παλιά Κέρκυρα, το Σάββατο του Λαζάρου, ένας άνθρωπος συνήθιζε να φορά µια κόκκινη µπλούζα, δεµένη στη µέση του µε κορδόνι από πολύχρωµες κορδέλες. Κρατούσε ένα κοντάρι που επάνω του είχε κρεµασµένα διάφορα στολίδια. Στην κορυφή του υπήρχε ένα πρόσωπο σκαλισµένο σε ξύλο, που παρίστανε το Λάζαρο. Δυο οργανοπαίχτες τον συνόδευαν να πει τα κάλαντα. Περιφέρονταν σε σπίτια και µαγαζιά εισπράττοντας χρήµατα. Όλοι αγόραζαν κάτι από τα στολίδια αυτά, καθώς τα θεωρούσαν φυλαχτό και κρεµούσαν στο προσκεφάλι τους. Το έθιµο αργότερα συνέχισαν παιδιά και οµάδες µουσικών, που τα έπαιζαν ή τα τραγουδούσαν το βράδυ της γιορτής Του.

Η ΚΟΛΟΜΠΙΝΑ Οι Βενετοί, από τα πολύ παλιά χρόνια, είχαν σαν έθιµο να φτιάχνουν το Πάσχα στα σπίτια τους κέικ σε σχήµα περιστεριού, που ονόµαζαν «Colombina» (περιστεράκι), έθιµο που οι Ιταλοί και σήµερασυνεχίζουν.Όταντο1386οι Βενετοί ήλθαν στην Κέρκυρα, µεταξύ άλλων, συνέχισαν και το έθιµο αυτό που µε τον καιρό µεταδόθηκε να γίνεται και από τους Κερκυραίους. Επειδή όµως τότε ο Κορφιάτης δεν είχε την οικονοµική άνεση του κέικ, έφτιαχνε τη δική του, Κερκυραϊκή, «Κολοµπίνα». Συνήθιζε, λοιπόν, να παίρνει λίγη ζύµη από εκείνη της φογάτσας (τσουρέκι) και έφτιαχνε µια πλεξίδα, που στην άκρη της τοποθετούσε ένα κόκκινο αυγό, που συντελούσε στο να δηµιουργηθεί το υποτυπώδες σχήµα περιστεριού. Στη συνέχεια, στην κορυφή της τοποθετούσε ένα-δύο βαµµένα φτερά κότας, που συµπλήρωναν την εµφάνιση της Κολοµπίνας.

ΤΟΕΘΙΜΟΤΗΣ ΜΑΣΤΕΛΑΣ Στην «Πίνια» (κουκουνάρα) στο παλιό εµπορικό κέντρο της πόλης, γίνεται το έθιµο της «µαστέλας». Σύµφωνα µε αυτό η τότε συντεχνία των φορτοεκφορτωτών της πόλης, οι λεγόµενοι «Πινιατώροι», έστηναν από το πρωί στο πεζοδρόµιο την περίφηµη µαστέλα (µισοβάρελο) στολισµένη µε µυρτιές και µισογεµισµένη µε νερό. Μόλις χτυπούσε η καµπάνα άρπαζαν όποιον ήταν κοντά, συνήθως κάποιον περίεργο και ανέµελο και τον έριχναν µέσα. Μετά πήγαιναν και έπλεναν το πρόσωπό τους µε το νερό ευχόµενοι «Χριστός Ανέστη, παιδιά». Σήµερα το έθιµο αναβιώνει ο Οργανισµός Κερκυραϊκών Εκδηλώσεων, σε σύγχρονη όµως έκδοση.

Ανάσταση στο Πεντοφάναρο, Ξωμεριτάκης

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Φορέα Κορφιάτικης Έκφρασης, αισθάνεται την υποχρέωση να εκφράσει και δημοσίως τις θερμές του ευχαριστίες προς τις παιδικές χορωδίες: «Χορωδίας Κέρκυρας» και «Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας» καθώς επίσης και προς τις χορωδίες του παραδοσιακού τμήματος Καλλιτεχνικού Συλλόγου « Ο Αι Μαθιάς», την Κερκυραική Μαντολινάτα και τη χορωδία Αυλιωτών και του αυτή του Βαλανιού για τη συµµετοχή τους στα «Κάλαντα του Λαζάρου». Ευχαριστεί επίσης την Ένωση Παλαιών Προσκόπων Π.Ε. Κερκύρας και τους Χορηγούς: Libro D’Oro- Λιστόν, ΓΕΡΜΑΝΟΣ- Γ. Θεοτόκη, Ηλεκτροσύνθεση Α.Ε- Εθν. Παλ/τσας Καπουκίνοι, Expert- Εθν. Παλ/τσας Σολάρι και Τεχνικό Γραφείου Πρίφτης Νικόλαος & Πρίφτη Αναστασία- Εθν. Παλ/τσας αριθμός για την ευγενική τους υποστήριξη, συνεργασία και χορηγία στο έθιµο της «Κολοµπίνας», όπως και το Γραφείο Πολιτιστικών Εκδηλώσεων του Δήμου μας για κάθε τεχνική υποστήριξη που παρείχε.

Έκδοση: ΦΟΡΕΑΣ ΚΟΡΦΙΑΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ, Λ. Μαβίλη 30, Τ.Κ. 49100 Κέρκυρα © 2023 forea…………………………………………………………………….. Έργα των Κερκυραίων Ζωγράφων ΦΙΛΗ ΚΕΝΤΑΡΧΟΥ και ΑΓΗ ΞΩΜΕΡΙΤΑΚΗ