НИЙСЛЭЛИЙН ЕРӨНХИЙ БОЛОВСРОЛЫН ЛАБОРАТОРИ 20 ДУГААР СУРГУУЛЬ БАЙГАЛИЙН УХААНЫ ТЭНХИМ БҮЛЭГ МАТЕРИАЛЫН ӨӨРЧЛӨЛТ СЭДЭВ ИНДИКАТОР АНГИ 6 ДУГААР АНГИ ХИМИЙН БАГШ Б.ЭНХБИЛЭГ ХОЛБОО БАРИХ ИМЭЙЛ: [email protected]

Бид 3 дугаар улиралд сурах бичгийн 120-130 дугаар хуудас дахь агуулгыг судлалаа.

1-р хэсэг. Хүчиллэг, суурилаг шинж Хүнсний сод Тараг Кока кола Цуу Нимбэг Саван Шүдний оо Ангилж бичвэл Исгэлэн/хүчиллэг шинж/ Исгэлэн биш/суурилаг шинж/ - Тараг - Цуу - Нимбэг - Кола - Сод - Саван - Шүдний оо Бодис бүрийг амталж болохгүй Бодисыг аюулгүй байдлаар нь ангилж зэрэглэл тогтоодог байна.

Бодис Хүчиллэг шинжтэй Хүчиллэг, суурилаг аль ч шинжийг үзүүлдэггүй Индикаторын өнгийн өөрчилдөггүй Ус, хоолны давс, элсэн чихэр Суурилаг шинжтэй Найрлагадаа суурь агуулдаг Гашуун/хахуун/ амттай Хүрэхэд гулгамтгай Хүнсний сод Нүүрний маск Индикаторын өнгийг өөрчилдөг Саармаг шинжтэй Найрлагадаа хүчил агуулдаг Исгэлэн амттай Нимбэг- нимбэгний хүчил Сүү- сүүний хүчил Цуу- цууны хүчил Индикаторын өнгийг өөрчилдөг Химийн лабораторит - Хүхрийн хүчил - Давсны хүчил - Азотын хүчил Химийн лабораторит - Натрийн суурь - Калийн суурь

2-р хэсэг. Индикатор Уусмалд өнгөө өөрчилдөг бодисууд олон байдаг. Бид түүнийг хэрэглэж бодисын хүчиллэг, суурилаг шинжийг ялгах бүрэн боломжтой. Хүчиллэг, суурилаг шинжийг яаж мэдэх вэ? Уусмалд өнгөө өөрчилдөг бодисуудыг индикатор гэнэ. Уусмал болон цаасан гэсэн 2 янзын индикаторыг хэрэглэнэ. Химийн лабораторид метилоранж, фенолфталейн индикаторыг уусмал байдлаар харин лакмусыг цаасан байдлаар хэрэглэнэ. Мөн уусмалын хүчиллэг, саармаг, суурилаг шинжийг танихдаа универсаль индикатор хэрэглэнэ. Байгалийн цэцэг, хүрэн манжин, байцай, лууван зэрэг төрөл бүрийн өнгөт ургамалд өнгөт бодис агуулагддаг. Ургамлын будагч бодисоос нь байгалийн индикатор бэлддэг байна. Индикатор Хүчлийн уусмал Саармаг уусмал Суурилаг уусмал Лакмусын цаас/хөх/ Улаан - Хөх Лакмусын цаас/улаан/ Улаан - Хөх Метилоранж/улбар шар/ Улаан - Шар Фенолфталейн/өнгөгүй/ - - Ягаан Хүрэн байцай/хөх/ Улаан - Ногоон

Улаан ба хөх лакмусын цаасан индикаторын хүчил ба суурийн уусмалд үзүүлэх өнгөний өөрчлөлт Индикатор Хүчлийн уусмал Саармаг уусмал Суурилаг уусмал Лакмус/хөх/ Улаан - Хөх Лакмус /улаан/ Улаан - Хөх Энэ хэсэгт дарж видеогоо үзээрэй.

Бататгал дасгал Чацаргана жимс нь С витамины агууламж өндөртэй биеийн эсэргүүцлийг сайжруулдаг, исгэлэн амттай. Энэ жимсний хүчиллэг, суурилаг эсвэл саармаг шинжтэй эсэхийг тодорхойлоход ямар илрүүлэгчийг сонгох вэ? Илрүүлэгчийн өнгө хэрхэн хувирах вэ? A. Улаан лакмус, улаан C. Хөх лакмус, улаан B. Улаан лакмус, хөх D. Хөх лакмус, хөх