SORU KİTAPÇIĞI NUMARASI

T.C. KİMLİK NUMARASI ADI SOYADI

Cevaplar için QR Kodu okutunuz.

SALON NO.

SIRA NO.

A

AYT-2/Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler - 1 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI – SOSYAL BİLİMLER -1 1. Bu testte sırasıyla, Türk Dili ve Edebiyatı (1-24), Tarih-1 (25-34), Coğrafya-1 (35-40) alanlarına ait toplam 40 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.

1.

3.

İncecikten bir kar yağar Tozar Elif Elif diye Deli gönül abdal olmuş Gezer Elif Elif diye   Elif’in uğru nakışlı Yavru balaban bakışlı Yayla çiçeği kokuşlu Kokar Elif Elif diye Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A) Çaresizliği

B) Ölçünün

C) Kafiyenin

(I) Bütün anlatı türlerinde olduğu gibi romanda da estetik dil ve toplumsal tavır alış, tamamen yazarın benimsediği bakış açısı ve dünya görüşü ile ilgilidir. (II) Kaldı ki söylem, büyük ölçüde kalıplaşmış sözlerle oluşturulan bir anlayış olduğundan, daha çok toplumsal bir tavra bağlıdır. (III) Bireysel tavır alışların da yaygın ifade biçimleriyle geliştirilmesi sonucunda bir tür söylem oluşturması da mümkündür. (IV) Fakat roman da öteki sanat türleri gibi, romancısının kullandığı ifade kalıplarını bile sık sık kullanmasına imkân vermeyen bir yazı türüdür ve her sanat eseri gibi yeni keşiflere ihtiyaç duyar. (V) Eğer bir roman, kendinden önceki romanların ortaya koyduğu insan ve toplum ilişkilerine yeni boyutlar getirmiyorsa boşuna yazılmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi yazarın üslubuyla ilgili değildir?

D) Benzetmenin E) Ulamanın

A) I.

2.

Son zamanlarda modern tarzda çalışan sanatçılar da var. Ebruyu bu tarz çalışanların, buna modern demelerinin sebebi ise klasik ebruyu uğraşıp tutturmak zor bir iş. Avrupa’da hazır kimyevi boyalar, mumlanmış kâğıtlarla ebru çalışıyorlar. Akma, kokma problemi yok. Kâğıdı tekneden çıkarır çıkarmaz suyun altına tutuyorlar ve boyalar yine de akmıyor. Ama ortaya çıkan şeye baktığınızda, ruhtan ve estetikten mahrum bir ucube… İnsanla konuşmayan insana bir şey vermeyen bir varlık gibi. Gerçek bir çiçek ile plastik bir çiçek arasındaki fark gibidir. Klasik sanatçılarımız kâğıdı teknenin kenarına sürerek çıkarır. Hiçbir motif bozulmadan çıkar. Avrupalılar bunu beceremiyorlar. Türkiye’de bunu yapamayanlar tutup diğer boyaları deniyorlar. Adına da modern veya çağdaş etiketi vuruyorlar ki kimse dokunamasın ve tenkit edemesin. Oysa bunlar, estetik yönden klasik ebrunun yüzde biri kadar bile olamıyor.

4.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

I. Gazel II. Rubai III. Şarkı Aşağıdaki özelliklerden hangisi numaralanmış edebî türlerin bağlı olduğu gelenek için söylenemez? A) Anlam önemli değil, söyleyiş önemlidir.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmamıştır?

B) Soyut bir edebiyattır, insan ve doğa gerçekte olduğundan farklı ele alınmıştır.

A) Açıklamaya

C) Yüksek zümre edebiyatıdır, medrese kültürü hâkimdir.

B) Benzetmeye

D) Edebî sanatlara çokça yer verilmiş, sanat yapmak amaç durumuna gelmiştir.

C) Tanımlamaya D) Tartışmaya

E) Şiirler çoğunlukla “cönk” adı verilen defterlerde toplanılıyordu.

E) Kişileştirmeye

1

AYT-2/Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler - 1 5.

7.

Ben sizlere kağan oldum Alalım yay ile kalkan Nişan olsun bize buyan Bozkurt olsun bize uran Av yerinde yürüsün kulan Dana deniz, daha müren

Yukarıdaki örneği verilen, Dünya edebiyatlarının başlangıç eserleri olan ----, çeşitli konularda yaradılış hikâyelerinin yanı sıra, milletlerin hayatında büyük yankılar uyandırmış bir kahramanın veya tarih olayının millet hayalinde ortak sembol ve ifadelerle zenginleştirilmiş uzun manzum hikâyeleridir.

B) destanlar

A) Mai ve Siyah

B) Afak-ı Irak

C) Kırık Hayatlar

D) Nemide

8.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? D) koşuklar

Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk romanları yazan sanatçı olarak kabul edilir. Servetifünun Dönemi’nde roman ve hikâye türünün en önemli ismidir. Eserlerinde realizm akımının etkisi görülür. En ünlü öykülerinden biri olan “Kar Yağarken” öyküsünde anlattığı “realizm” bunun bir örneğidir. Dili süslü, sanatlı ve ağırdır. Ancak yine de dili başarıyla kullanır. Alışılmıştan farklı bir cümle düzeni vardır. Romanlarında aydın kişileri anlatır. Romanları, Cumhuriyet Dönemi’nde sadeleştirilebilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada tanıtılan sanatçının eseri değildir?

Güneş bayrak gök kurıkan

A) mitler

A

E) Aşk-ı Memnu

Ali Canip Yöntem; cumhuriyet yönetimiyle de fikir ayrılıklarına I düşmüş, Beyrut ve Halep’e sürgüne gönderilmiştir. II

C) mesneviler

Bu sürgünlerdeki gözlemleri ise bir diğer önemli hikâye

E) savlar

kitabı olan “Gurbet Hikâyeleri”ne yansımıştır. III Af kanunu ile yurda döndükten sonra “Aydede” adlı mizah IV dergisini tekrar yayımlamaya başlamıştır. V Bu parçadaki numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I. 9.

6.

“Fatih-Harbiye”, Peyami Safa’nın yegâne tarihî romanıdır. I II

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

I. Yaban

II. Küçük Ağa III. Ateşten Gömlek IV. Çalıkuşu

1940’lı yılların başlarında yazılmıştır. Yazar bu eseriyle, büyük bir Türk hükümdarının devrine ve kişiliğine ilk defa bir Türk gözüyle III

Aşağıdaki edebî ilkelerden hangisi numaralanmış eserlerle ilgili değildir?

bakmış, Batı dünyasının “geçtiği yerde ot bitmez” diye karaladığı IV

A) Yazarlar roman ve hikâyelerde Anadolu ve Anadolu insanına yönelmişlerdir.

bir devlet adamı ve kumandanı Türk gözüyle değerlendirmiştir. V

B) Tanzimat’tan beri işlenen Doğu-Batı çatışması eserlerde işlenmeye devam etmiştir.

Bu parçadaki numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

D) Realizmden etkilenilmiş, eserler realist bir anlayışla kaleme alınmıştır.

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

C) Atatürk ilke ve inkılaplarının Anadolu’ya benimsetilmesi ile ilgili konular işlenmiştir.

E) Eserlerde topluluk önünde anlatılan meddah öykülerinin etkisi ve tekniği görülür.

E) V.

2

A

AYT-2/Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler - 1

10. Beni böyle deli eden

12. I. Celaleddin Harzemşah II. Şair Evlenmesi

Yârin acı sözü imiş

III. Tahrib-i Harabat

Sırat sırat dedikleri

IV. Karabibik

Bir çift ela gözü imiş

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde numaralanmış eser-

Özümüz var özden öte

lerle ilgili bir bilgi yoktur?

Sözümüz var sözden öte

A) Tek perdelik bir piyes olan bu yapıtta yazar, görücü usulüyle evlenmeyi yerer.

Ötelerin ötesinde Gözümüz var gözden öte

B) On beş perdelik bir oyun olup oynanmak için değil, okunmak için yazılmıştır.

Bu dörtlükler ölçüsü, ezgisi ve işlediği tema bakımından aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilendirilebilir? A) Semai

B) Taşlama

C) Güzelleme

D) Koçaklama

C) Edebiyatımızdaki ilk eleştiri yazısı olup Harabat adlı esere yöneliktir.

D) Edebiyatımızda önemli bir yere sahip bu roman, ilk realist romandır.

E) Varsağı

E) İlk köy romanımız kabul edilen eser olup Nabizade Nazım yazmıştır.

11. Aşağıdaki seçeneklerde sanatçılarla ilgili verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır?

13. Selim İleri; 1968’de yayımlanan ilk öykü kitabı I

A) Ömer Bedrettin Uşaklı; Anadolu’dan değişik, canlı görünümler aktararak kullandığı  simgeler  ve yaptığı betimlemelerde “hayal”i ön planda tutmuştur. 

“Cumartesi Yalnızlığı”nda sınırlı ilişkiler içinde II sıkışan insanların yaşamlarını anlattı. “Pastırma Yazı” ve “Bir Denizin Eteklerinde” öykü III

B) Kemalettin Kamu, İstanbul’un işgali üzerine ünlü “Gurbet” şiirini kaleme alarak  ve işgal altındaki şehri terk edip Ankara’ya gitti.

kitaplarında duyarlı gençlerin tutkularını, sıkıntılı ilişkilerini anlattı. IV

C) Ahmet Kutsi Tecer, şairliğinin yanı sıra kaynağını yerli ve millî unsurlardan alan tiyatro eserleri vermiş bir oyun yazarıdır.

1973’ten sonra romana yöneldi. “Tutunamayanlar” romanıyla büyük başarı kazandı. V

D) Arif Nihat Asya; aruzla başladığı şiirde rubailer, gazeller yazarak özellikle rubailere büyük önem verdi.

Bu parçadaki numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

E) Orhan Şaik Gökyay, Âşık Veysel’i keşfetmiş ve onu Türk halkına tanıtarak âşıklık geleneği üzerinde önemli katkı-

A) I.

lar yapmıştır.

3

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

AYT-2/Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler - 1 17. Hilmi diyor ki yeminler Bana çeşmeleri hatırlatır Tabut kalın ciltli bir kitaptır Senin de çocukluğun bir ceviz tabut muydu Usulca denize bırakılan

14. Yaşar Nabi Nayır tarafından 1933’te Ankara’da yayımlanmaya başlayan ---- dergisi, 1946’dan itibaren İstanbul’da yayımlanmaktadır. Türk edebiyatının en uzun soluklu dergisi olan, kendi çizgisinden ödün vermeden farklı dönemlerde farklı akımlara ve anlayışlara ev sahipliği yapmıştır. Garip anlayışına uygun ilk örneklere ve köy edebiyatı ürünlerine sayfalarında yer vermiştir. Dergi, hâlen yayımlanmaya devam etmektedir.

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki edebî dergilerden hangisi gelmelidir? A) Varlık C) Çınaraltı

A) Deniz mecazi olarak hayat yerine kullanarak kinaye sanatı yapar.

B) Büyük Doğu E) Hisar

A

B) “Senin de çocukluğun/bir ceviz tabut muydu” dizelerinde istifham sanatına başvurulmuştur.

D) Ağaç

C) Çocukluğunun denize bırakılan bir tabut olup olmadığını bildiği hâlde bilmezlikten gelerek tecahüliarif sanatı yapılmıştır.

15. Ahmet Cemil’in arzularının kaynağı araştırıldığında, ışık hep romanda bir parça gölgede kalmış Hüseyin Nazmi’nin üzerine düşer. Ahmet Cemil’in üç büyük arzusu vardır: Birincisi büyük bir şair olmak, şöhret kazanmak; ikincisi âşık olmak ve üçüncüsü ise matbaa sahibi olmaktır. Kahraman, matbaa sahibi olmayı kendini rahatça sanatına adamak için istediğini belirtse de aslında para sahibi olmayı hem güce hem de maddi nesnelere kavuşmak için istemektedir.

D) Tabut, kalın ve ciltli olan bir kitaba benzetilir. E) Yeminler çeşmelere benzetilmiştir.

Bu parçada tanıtılan roman karakterleri aşağıdaki sanatçılardan hangisine aittir? A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu B) Halit Ziya Uşaklıgil

C) Ahmet Hamdi Tanpınar

18. Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden,

D) Refik Halit Karay

Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak,

E) Reşat Nuri Güntekin

Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak... Sular sarardı... yüzün perde perde solmakta, Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta... Eğilmiş arza, kanar, muttasıl kanar güller; Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller,

16. I. Şiirler, “göz için kafiye” anlayışıyla yazılmaktadır.

Sular mı yandı? Neden tunca benziyor mermer?

II. Anlam ve söz sanatlarına yer vermek bir hüner olarak görülmektedir.

Bu bir lisân-ı hafîdir ki ruha dolmakta,

III. Konudan çok, konunun işleniş biçimi önemsenmektedir.

Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta...

IV. Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamalar yoğun olarak kullanılmaktadır.

Bu şiirlerle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Merdiven sembolüyle hayatı anlatmaya çalıştığı

Aşağıdaki sanatçılardan hangisi numaralanmış edebî ilkelerden hiç etkilenmemiştir? A) Fuzuli

B) Gülşehri

D) Köroğlu

B) Tecahüliarif sanatına başvurulduğu

C) Empresyonizm akımının özelliklerini yansıttığı

C) Şeyh Galip

D) Teşhis ve intak sanatlarının kullanıldığı E) Aliterasyon ve tekrirlere başvurduğu

E) Âşık Ömer

4

A

AYT-2/Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler - 1

19. İkinci Yeni Akımı 1950 yılında Ülkü Tamer, Edip Cansever, Cemal Süreya, Turgut Uyar, İlhan Berk, Ece Ayhan, Sezai Karakoç gibi ünlü şairlerin temsilcisi olduğu, Garipçilere ve 1940 öncesi toplumcu gerçekçi kuşağına tepki olarak doğmuş bir akımdır. Bu akımdan etkilenen her bir şair, farklı yollar izleyerek, şiirimize yeni imgeler, çağrışımlar ve soyutlandırmalar getirerek edebiyatımıza gerçeküstü şiirler kazandırmışlardır.

20. “Yaz gelince aşağıdaki odadan yukarıdaki odalara geçilirdi. Günlük yaşam, kışın kullanılmayan ancak çalı çırpının yerleştirildiği avluda geçerdi. Ev halkı ve mahalleli, anamın çiçek gibi temiz tuttuğu bu avluda toplanırdı. Avlunun nüfusu hiçbir zaman on kişiden az olmazdı. Ben, sinek girmesini önlemek için pencerelerini sıkıca kapattığım bu odalardan en ışıklı olanının bir köşesine çekilir, akşamlara kadar okurdum. Shakespeareler, Dostoyevskiler, Balzaclar, Steinbeckler, Hemingwayler, kendi çevremdekilerden daha canlı bulduğum kişileriyle odanın içine dolarlardı.”

Bu açıklamaya göre aşağıdaki dizelerden hangisi ikinci yeni şiirine örnek gösterilemez?

“Masalını Yitiren Dev”, ilkokula on dört yaşında başlayan bir edebiyat adamının, Adnan Binyazar’ın çocukluk ve ilk gençlik anılarından oluşuyor. Diyarbakır’da başlayan, yoksulluk içinde geçen bir çocukluk, dağılmış bir aile, çocuk yaşta girilen çalışma hayatı, acımasız koşullar... Yaşadıklarını anlatırken Adnan Binyazar, o günlerin Türkiye’sinden çok canlı kesitler veriyor.

A) Görüyorsun ya bir sevdayı büyütüyoruz seninle Sana değiniyorum, sana ısınıyorum, bu o değil Bak nasıl, beyaza keser gibisine yedi renk Birleşiyoruz sessizce. B) Kardaş, senin dediklerin yok,

“Masalını Yitiren Dev” adlı romanla ilgili bu tanıtım yazısından hareketle romanın hangi türde yazıldığı söylenebilir?

Halay çekilen toprak bu toprak değil. Çık hele Anadolu’ya, Kamyonlarla gel, kağnılarla gel gayri,

A) Belgesel yaşam öyküsü

O kadar uzak değil.

B) Yazınsal yaşam öyküsü C) Yazınsal öz yaşam öyküsü

C) Önce bir ellerin vardı yalnızlığımla benim aramda

D) Belgesel öz yaşam öyküsü

Sonra birden kapılar açılıverdi ardına kadar

E) Ansiklopedik öz yaşam öyküsü

Sonra yüzün onun ardından gözlerin dudakların Sonra her şey çıkıp geldi.

21. Ev halkının süt dökmüş kedi sükûnuna yeniden emretti: “Haydi şimdi marş. Söndürün lambanızı ve yatın!” Çaresiz, içeri çekilip kapıyı yavaşça kapadılar. Az sonra da aydınlık pencere karardı. Köşe başındaki elektrikten hafifçe aydınlanan Murtaza’nın yüzü, dediğini yaptırmışların gururuyla memnun, gülümsedi. Sonra sertleşti. Buradaki işi bitmişti. Kaz adımlarıyla rap rap rap uzaklaştı. Daha sonra da “Gecelerin hâkimi”ymişçesine düdüğüne sarılarak harap evler kalabalığından ibaret mahalleye dehşetle öttürdü: “Fırrrrrrrrrr!”

D) Ben büyürüm ne zaman her yerde her deniz olana Yarısı kesik inceden bir parmakla Ondan ki yaslısıyım durup durup sevmenin Ondan ki çoraklarda büyüdüm bir dilim tatlı kavunla. E) Ben bütün hüzünleri denemişim kendimde

Canımla besliyorum şu hüznün kuşlarını



Bir bir denemişim bütün kelimeleri



Yeni sözler buldum seni görmeyeli

“Murtaza” adlı romandan alınan yukarıdaki metin ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez A) Öykülemeye başvurulduğu B) Anlatıcının yazar olduğu C) İlahi bakış açısı kullanıldığı D) Betimleyici unsurlara yer verildiği E) Anlatımda mecazlara başvurulduğu

5

AYT-2/Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler - 1

A

24. Roman ve öykülerinde, özellikle Ege yöresindeki kasaba ve kırsal kesim insanlarının sorunlarını işledi. Yaşadığı yörenin (Urla) insanlarının dramını yalın ve duygulu bir anlatımla, toplumsal oyun tarzında ve kendine özgü bir gülmeceyle dile getirdi. Ele aldığı hikâyeleri kendi oluşumu içerisinde vermeye özen gösterirken hayatı tüm gerçekliğiyle tiyatroya aktarmak görüşüyle oyunlar yazdı. Öykülerinden ve tiyatro eserlerinden birçoğu televizyon dizisi veya sinema filmi olarak uyarlandı. “Susuz Yaz” hikayesinden uyarlanan film 1964 Berlin Film Festivali’nde Altın Ayı Ödülü’nü aldı. Onun eserlerinden yola çıkılarak yapılan filmlerden birkaçı ise şöyle sıralanabilir: “Boş Beşik”, “Zeliş” ,“Derya Gülü” …

22. I) Seydi Fakıllı köyünde kadınlar su çeker gayya kuyusundan Uyan Anadolu’m uyan ölüm uykusundan II) Bütün mimarlar yüksek, mühendisler de Bir sen kaldın alçak mimar ey Sinan Usta! III) Bilmem saadeti resmetti mi Abidin Bey, Hayyam! Sen elemin takvimini yapar mısın? IV) Senin yüzündür güzel kılan evleri Cömert köyleri, unutkan şehirleri

Bu paragrafta sözü edilen kişi yazar aşağıdakilerden hangisidir?

V) Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın Gömelim gel seni tarihe desem sığmazsın

A) Necati Cumalı

B) Cevat Fehmi Başkut

C) Mehmet Baydur

Yukardaki dizelerde kullanılan söz sanatları ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?



A) I’de kinaye sanatı vardır.

D) Ferhan Şensoy

E) Refik Erduran

25. Aşağıdakilerden hangisi Mısır uygarlığını yansıtan bir özellik değildir?

B) II’de tezat (karşıtlık) sanatı vardır.

A) B) C) D) E)

C) III’te tecahüliarif sanatı vardır. D) IV’te hüsnitalil sanatı vardır. E) V’te telmih sanatı vardır.

Hiyeroglif denilen resimli yazıyı kullanmışlardır. Piramitler inşa etmişlerdir. Firavun denilen tanrı-krallar tarafından yönetilmişlerdir. Mezopotamya’da kurulmuşlardır. Ölümden sonra yaşama inanmışlardır.

26. I. Macar II. Bulgar III. Oğuz Yukarıdaki Türk topluluklarından hangileri göç ettikleri yerlerde asimile olarak Türk kimliğinden uzaklaşmıştır? A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

23. (I) Fecriâti Dönemi’nde edebiyat ortamına giren Ahmet Haşim, Cumhuriyet Dönemi’nde deneme türünün güzel örneklerini verir. (II) Ahmet Haşim, “Bize Göre”, “Gurâbâhâne-i Laklakan” adlı eserlerinde yer alan yazıları, edebiyatımızda deneme türünün ilk örnekleri arasında sayılır. (III) “Frankfurt Seyahatnamesi” adlı eser de seyahatname olarak değerlendirilse de buradaki yazıların çoğu, deneme türünün özelliklerini taşır. (IV) Ahmet Haşim, “Aziz İstanbul” adlı eserinde İstanbul’un farklı semtlerinin tarihi, coğrafi, mimari ve estetik yapısını, kültürel zenginliğini bütün incelikleriyle ve samimi bir üslupla ele alır. (V) Ahmet Haşim, denemelerinde günlük meseleleri, sanat ve kültür olaylarını, tabiat varlıklarını, bireysel sorunlarını, samimi bir üslupla gözlem ve sezgilerine dayanarak konu edinir.

27. I. Keykubat, Keyhüsrev gibi unvanlar kullanmaları II. Darüşşifalar kurmaları III. Resmî dilin Farsça olması

Yukarıda verilen durumlardan hangileri Anadolu Selçuklu Devleti’nin İran kültürünün etkisinde kaldığına kanıt gösterilebilir? A) Yalnız I D) I ve III

B) II

C) III

D) IV

B) Yalnız III

C) I ve II

E) II ve III

28. I. Feodalite rejimini başlatan gelişmedir. II. İngiltere ve Fransa arasında olmuştur. III. Bu savaşın sonucunda Çifte Gül Savaşları başlamıştır. Yüzyıl Savaşlarıyla ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

Bu parçada Ahmet Haşim’le ilgili olarak yukarıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır? A) I

C) I ve III

E) I, II ve III

A) Yalnız I

D) I ve III

E) V

6

B) Yalnız II

C) I ve II

E) II ve III

A

AYT-2/Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler - 1

29. Osmanlı Devleti’nin kısa sürede büyüyüp güçlenmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur?

34. Türkiye’nin NATO’ya üye olmasını sağlayan gelişme aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anadolu’da kurulmuş olmasının

A) B) C) D)

B) Veraset sisteminin belli olmasının

C) Fethedilen yerlerde istimalet politikası uygulanmasının D) Devlet teşkilatlanmasının hızlı olmasının

Soğuk Savaş sürecinin başlaması Japonya’ya atom bombası atılması Kore Savaşı’na asker gönderilmesi Çok partili yaşama geçilmiş olması

E) Orta Doğu’da sömürgeciliğin bitmesi

E) Coğrafi konumunun iyi olmasının

35. Aşağıdaki dünya haritasında bazı alanlar numaralandırılarak koyu renkle gösterilmiştir.

30. I. Ekber – Erşed

II. Beşik Ulemalığı III. Sancağa Çıkma

IV V

Osmanlı Devleti’ndeki yukarıdaki uygulamalardan hangileri devlet açısından olumsuz olmuştur? A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

III

II

I

E) I, II ve III Buna göre;

31. I. Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması

•

II. İlköğretimin zorunlu hâle getirilmesi

•

III. Asakir-i Mansure-i Muhammediye ordusunun kurulması

•

dağ keçisi, Tibet öküzü, kartal, kar tavşanı, kurt gibi hayvan türlerinin olduğu, alpin çayırların geniş alanlar kapladığı, eğim ve yükselti fazlalığı nedeniyle insan yerleşmelerinin çok seyrek olduğu

II. Mahmut Dönemi’nde yapılan yukarıdaki düzenlemelerin hangileri merkezî otoriteyi korumaya yöneliktir?

biyom hangi numara ile gösterilmiştir?

A) Yalnız I

A) I.

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

B) II.

C) III.

Nüfus Artış Hızını Artırma Nüfus Artış Hızını Azaltma

D) IV.

E) V.

Koruma

Müdahale yok nüfus politikalarını uygulayan ülke36. Aşağıdaki haritada farklı 0 2000 ler farklı renklerle gösterilmiştir. km

32. I. Aynı anda işgalci devletlerle mücadele edilmiştir. II. Millî egemenlik sağlanmaya çalışılmıştır

Ok ya nu su

III. Halk hareketi ile gerçekleşmiştir.

A) Yalnız I

D) I ve III

B) Yalnız II

Hint Okyanusu

C) I ve II

Koruma Müdahale yok

E) II ve III

0

At la

s

Buna göre uyguladıkları nüfus politikaları ile ülkeler eşleştirilirse aşağıdakilerden hangisi yanlış olur? A) Cezayir → Nüfus artış hızını azaltma

Yukarıdaki gelişmelerden hangileri Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan sorunlara örnek gösterilebilir? B) I ve II

D) II ve III

2000 km

Ok ya nu su

33. I. Musul Sorunu II. Nüfus Mübadele III. Kıta Sahanlığı

A) Yalnız III

Nüfus Artış Hızını Artırma Nüfus Artış Hızını Azaltma

At la s

Türk inkılabı, yukarıdaki özelliklerinin hangileriyle diğer inkılaplardan ayrılır?

B) Norveç → Nüfus artış hızını artırma

C) Umman → Nüfus artış hızını koruma

C) I ve III

D) Brezilya → Müdahale yok

E) I, II ve III

E) Fransa → Nüfus artış hızını artırma

7

Hint Okyanusu

AYT-2/Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler - 1 37. Cittaslow Birliği, nüfusu 50 000’in altındaki şehirlerin üye olabildiği uluslararası belediyeler birliğidir. “Sakin Şehirler” olarak da Türkçeye çevrilen bu kavram bir şehirdeki yaşam kalitesinin iyileştirilerek kalkınmanın, şehrin kendi özgün yapısının, mimarisinin, örf ve âdetlerinin, yerel kültürünün ve yemeklerinin tarihsel kimliğinin korunmasıyla mümkün olabileceğini öngörmektedir.

40. Birleşmiş Milletler, Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından başlatılan doğal ve kültürel miras alanları kapsamında Türkiye’de de bazı alanlardaki doğal ve kültürel yapılar UNESCO miras listesine dâhil edilerek koruma altına alınmıştır. Türkiye haritasında bu miras değerlerinden bazılarının yerleri numaralandırılarak gösterilmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi bu birliğe üye olan ve sakin şehir ünvanını alan kentler arasında sayılamaz? B) Yalvaç (Isparta)

C) Şavşat (Artvin)

D) Göynük (Bolu)

KARADENİZ

II

I EGE DENİZİ

A) Havran (Balıkesir)

A

E) Seferihisar (İzmir)

III

AKDENİZ

Bunlar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

38. Nijerya, Türkmenistan, Irak, Venezuela ekonomik kalkınmasını gerçekleştirememiş ülkeler durumundayken, Japonya, Rusya, İngiltere, Norveç gibi ülkeler ekonomik bakımdan kalkınmış ülkelerdir.

I

II

III

Buna göre açıklamanın ilk kısmında verilen ülkelerin ekonomik yönden kalkınamamasında aşağıdakilerden hangisinin etkisinden söz edilemez?

A)

Çatalhöyük Neolitik Kenti

Bursa ve Cumalıkızık

Göbeklitepe

B)

Afrodisias

Pamukkale

Kapadokya

A) Sermaye azlığı

C) Nemrut Dağı

Bergama

Efes

D) Divriği Ulu Camii

HattuşaBoğazköy

XanthosLetoon

E)

Safranbolu Evleri

Ani Harabeleri

B) Teknolojik yetersizlikler C) Nitelikli nüfusun az olması D) Doğal kaynakların azlığı E) Dış piyasalarda rekabet gücünün az olması

Troya Antik Kenti

39. Bilim insanları küresel ısınmanın durdurulamayacağını ancak yavaşlatılabileceğini dile getirmektedirler. Durdurulamayacağının öngörülmesinin nedeni olarak da hızlı nüfus artışı, kentleşme, sanayileşme ve enerji ihtiyacının artarak devam etmesini ayrıca doğal kaynakların hızlı bir şekilde tükenmesini göstermektedirler. Küresel ısınma ve iklim değişikliklerinin olumsuz etkilerinin azaltılabileceğini düşünen uzmanlar, bu olumsuz etkileri azaltmak için bazı uyum çalışmalarının yapılabileceğini ifade etmektedirler. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu çalışmalar arasında değerlendirilemez? A) Biyoçeşitliliğin ve habitatların korunması B) Organik tarım uygulamalarının artırılması

Türk Dili ve Edebiyatı Sosyal Bilimler - 1 Testi Bitti. Cevaplarınızı Kontrol Ediniz.

C) Sağlık önlemlerinin artırılarak yaygınlaştırılması D) Yenilenebilir enerji ile ilgili projelerin desteklenmesi E) Bataklıkların kurutularak tarıma açılması

8

A

AYT-2/Sosyal Bilimler - 2 SOSYAL BİLİMLER - 2 1. Bu testte sırasıyla, Tarih-2 (1-11), Coğrafya-2 (12-22), Felsefe Grubu (23-34), Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (35-40), Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini yasal olarak almak zorunda olmayan veya farklı müfredat ile alanlar için Felsefe Grubu (41-46) alanlarına ait toplam 46 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Sosyal Bilimler-2 Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.

1.

I. Atatürk’ün Nutuk adlı eseri

4.

II. İstiklal Madalyası III. Birinci TBMM’nin toplantı tutanakları

Yukarıda verilen boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilirse bilgi doğru olur?

Yukarıda verilenlerden hangileri Kurtuluş Savaşı Dönemi’ni anlatan birinci elden kaynaklar arasında yer alır? A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

C) Tımar

D) İskân

Osmanlı Devleti tarihinde gaza ve cihat amaçlı birçok savaş yapmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu savaşlara örnek gösterilebilir? A) Otlukbeli Savaşı

II. Uygur

B) Mercidabık Savaşı

III. Arap

C) Mohaç Savaşı

IV. Latin

D) Ridaniye Savaşı E) Turnadağ Savaşı

Türkler yukarıda verilen alfabelerden hangilerini İslamiyet’in kabulünden önce kullanmışlardır? B) I ve III

D) III ve IV

C) II ve III

E) I, II ve III

6. 3.

B) Devşirme

E) İkta

I. Köktürk

A) I ve II

A) İstimalet

E) I, II ve III

5.

2.

Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda kalıcı olabilmek için Anadolu’dan götürdüğü halkı bölgeye yerleştirme politikasına “………………………….” denir.

I. İlk dış borcun alınması

I. Haçlı Seferleri

II. Düyun-u Umumiye İdaresi’nin kurulması

II. Yüzyıl Savaşları

III. Osmanlıcılık fikrinin benimsenmesi

III. Rönesans

XIX. yüzyılda yaşanan yukarıdaki gelişmelerden hangileri Osmanlı ekonomisinin kötüye gittiğinin kanıtı olarak gösterilebilir?

Yukarıdakilerden hangileri Orta Çağ’da Avrupa’da yaşanan bir gelişmedir? A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

A) Yalnız I

C) I ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

9

C) I ve II

E) I, II ve III

AYT-2/Sosyal Bilimler - 2 7.

Kurtuluş Savaşı Dönemi’nde yaşanan aşağıdaki gelişmelerden hangisi diğerlerinden daha önce gerçekleşmiştir?

A

10. I. Müslümanlar arasında ekonomik iş birliğini geliştirmek II. İslam dünyasının sorunlarını çözmek III. Kutsal yerleri korumak

A) Amasya Görüşmeleri

Yukarıdakilerden hangileri İslam Konferansı Örgütü’nün kuruluş amaçları arasında yer alır?

B) Sivas Kongresi C) Erzurum Kongresi D) Amasya Genelgesi

A) Yalnız I

E) Havza Genelgesi

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. I. Altı Gün Savaşları II. Camp David Antlaşması 8.

III. Maastricht Antlaşması

I. Bulgaristan

Yukarıdaki gelişmelerden hangileri XX. yüzyılda yaşanan Arap – İsrail Savaşlarıyla bağlantılıdır?

II. Yunanistan III. Romanya

A) Yalnız II

Yukarıdaki devletlerden hangileri Türkiye’yle beraber Balkan Antantı’nı düzenleyen devletler arasında yer alır? A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

C) I ve III E) I, II ve III 12. Tayfunlar, saatteki hızları 100 km’yi geçebilen ve etkili oldukları alanlarda çok büyük yıkımlara ve can kayıplarına neden olabilen olağanüstü hava olaylarıdır.

I III

IV

V

II 9.

Aşağıdaki gelişmelerden hangisi iki Dünya Savaşı arasında yaşanan gelişmeler arasında yer almaz?

Bu hava olaylarını oluşturan faktörler göz önüne alınırsa haritadaki numaralanmış alanların hangisinde bu olaylardan kaynaklanan can kayıplarının daha fazla olması beklenir?

A) Wilson İlkeleri’nin yayınlanması B) Locarno Antlaşması’nın imzalanması C) Milletler Cemiyeti’nin kurulması D) Briand – Kellog Paktı’nın imzalanması

A) I.

E) Sadabat Paktı’nın imzalanması

10

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

AYT-2/Sosyal Bilimler - 2

A

13. Ülkelerin sanayi üretimleri, nüfusları, tüketimleri arttıkça atmosfere salınan karbon miktarı da artmaktadır. Özellikle Çin, ABD, Hindistan, Rusya, Japonya gibi ülkelerde sanayi ve enerji üretimi nedeniyle atmosfere salınan karbon miktarı giderek artmaktadır.

15. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) 1970’li yıllarda Fırat ve Dicle nehirleri üzerinde yapılması planlanan barajlarla sadece sulama ve enerji üretimine yönelik olarak düşünülürken yaşanan süreç içerisinde çok farklı amaçların hedeflendiği bir proje haline gelmiştir.

Buna göre söz konusu ülkelerin yeryüzünde ve atmosferde meydana getirdikleri bu durumun en asgari düzeye indirilebilmesi için aşağıdakilerden hangisinin yapılması daha akılcı bir çözüm yöntemi olarak görülebilir?

Aşağıdakilerden hangisi bu amaçlar arasında sayılamaz? A) Ekonomik gelişimi artırarak GAP bölgesinin diğer bölgelerle olan gelir farklılıklarını azaltmak

A) Ülkelerin nüfus artış hızlarını a 0’ın altına çekmeleri

B) Bölgedeki kırsal ve kentsel alanların altyapısını geliştirerek daha konforlu hâle getirmek

B) Sanayi üretimlerini azaltarak tarım ve hayvancılıkta istihdam edilen insan sayısını artırmaları

C) Projenin uygulandığı alanlarda özerk bir yönetim kurarak merkezî idarenin yükünü azaltmak

C) Alışveriş merkezleri ve marketlerden tüketime yönelik olarak satılan ürünlere sınırlama getirilmesi

D) Bölgedeki eğitim seviyesini yükselterek, bölgeyi bir cazibe merkezi hâline getirip bölge dışına göçleri önlemek

D) Yağmur hasadı adı altında yüksek katlı binalarda su toplama haznelerinin yapılması

E) Sanayi, tarım, maden, ormancılık, sağlık, kültür, turizm ve enerji alanlarında koşulları iyileştirmek

E) Az enerji tüketen teknolojilere geçilerek yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaştırılması

16. Günümüzde en çok kullanılan enerji kaynakları olan petrol ve doğal gazın en hızlı ve güvenli taşıma şekli boru hatlarıyla yapılan taşıma olarak kabul edilmektedir. Bu yöntemle üretim merkezleri ile tüketim merkezleri birbirine boru hatlarıyla birleştirilerek gaz ve petrolün akması sağlanır.

14. Aşağıdaki Türkiye haritasında bazı alanlar numaralandırılarak koyu renkle gösterilmiştir. KARADENİZ

Buna göre aşağıdaki ülkelerin hangileri arasında boru hatları kurularak bu kaynakların taşınması ekonomik olarak mantıklı değildir?

I

EGE DENİZİ

II

III

V

IV

A) Türkiye

AKDENİZ

B) Azerbaycan

Bu alanların hangisinde turizm faaliyetlerinin yoğun olması nedeniyle şehirleşme ve göç olgusu daha fazla yaşanmıştır? A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

C) Türkiye D) Azerbaycan

E) V.

E) Rusya

11

Doğal gaz

İran Gürcistan

Petrol Petrol Doğal gaz Doğal gaz

Irak Nijerya Türkiye

AYT-2/Sosyal Bilimler - 2 17. Türkiye’de iç ticaret oldukça hareketli bir yapıya sahiptir. Şehirler ve bölgeler arasında sürekli bir ticaret akışı olduğu görülür.

A

19. Jeotermal enerji, alternatif enerji kaynaklarından biri olduğu için birçok ülkede ısıtma, sanayi, tarım ve elektrik üretimi alanlarında kullanılmaktadır. Ayrıca hem yenilenebilir olması hem de kurulum masraflarının çok yüksek olmaması bu enerji kaynağına yönelmede etkili olmuştur.

Ticaretin şehirler ve bölgeler arasında bu kadar canlı olmasında, aşağıdakilerden hangisinin etkisi daha fazladır?

Ülkelerin doğal koşulları da göz önünde bulundurulursa aşağıdakilerin hangisinde bu enerji kaynağından yararlanma olanaklarının en fazla olduğu söylenebilir?

A) Kara ve demir yolu ulaşım masraflarının az olması B) İklim çeşitliliğine bağlı olarak farklı tarım ürünlerinin yetişmesi

A) İzlanda

B) Polonya

C) Almanya

D) Ukrayna

C) Devlet yönetiminin ticari ürünlerde vergileri azaltması

E) Brezilya

D) Yapılan duble yollarla birlikte seyahat imkânlarının artması 20. Ülkemiz göreceli ve mutlak konumu itibarıyla turizm potansiyeli açısından önemli özelliklere sahiptir. Ilıman kuşakta yer alması, güneşli gün sayılarının fazlalığı ve üç tarafının denizlerle çevrili olması deniz ve kıyı turizmini geliştirirken farklı yeryüzü şekillerine sahip olması kayak ya da yayla turizmi gibi faaliyetlerin, tarihî ve kültürel yapıların fazla olması da kültür turizminin gelişmesinde etkili olmuştur.

E) Limanların taşıma kapasitesinin artırılarak kıyılarda yeni limanlar inşa edilmesi

Aşağıdaki haritada bu turizm faaliyetleri ile ilgili olabilecek bazı alanlar numaralandırılarak gösterilmiştir.

I

KARADENİZ

V

EGE DENİZİ

II

18. Aşağıdaki haritada bazı alanlar numaralandırılarak koyu renkle gösterilmiştir.

III

A) I. Tarihî eserlerin yaygın olması kültür turizmini canlandırmıştır.

II

B) II. Kayak turizmine uygun pistler ve yeterli kar yağışı görüldüğü için kış turizmi vardır.

IV

C) III. Bölgede semavi dinleri temsil eden ibadet merkezlerinin olması inanç turizmini geliştirmiştir.

Bu alanlardan hangisi ticaretin çok uzun yıllar Doğu ve Batı kültürlerini ve ürünlerini birbirine ulaştırdığı İpek Yolu üzerinde bulunur? A) I.

B) II.

C) III.

IV AKDENİZ

Buna göre bu yerlerdeki turizm potansiyelleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

I V

III

D) IV.

D) IV. İlginç karstik mağaraların varlığı mağara turizmini geliştirmiştir. E) V. Yöreye has mimari ve yaşam biçiminin olması, temiz hava ve su kaynaklarının varlığı yayla turizmi potansiyelini artırır.

E) V.

12

AYT-2/Sosyal Bilimler - 2

A

23. Gazali önce duyular yoluyla elde edilen bilgilerin sağlam ve inandırıcı olmayacağı sonucuna varıyor. Çünkü duyu organlarının en kuvvetlisi göz bile yanılabilmektedir. Akıl da insanı sürekli şüpheye düşürdüğüne göre kesin bilgiye götürmekte yetersizdir. Gazali doğru bilgiye ulaşma yolunun Tanrı’nın insan kalbine bağışladığı doğal bir ışıkla olacağını kabul eder.

21. Bir canlının ekosistem içinde hayatını devam ettirebildiği bölgeye habitat denir. Aşağıdaki haritada bazı habitat alanları numaralandırılarak gösterilmiştir.

II

I

III

IV V

Buna göre Gazali’nin bilgi görüşü ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Bilgi arayışına şüpheyi metot olarak kullanmıştır. B) Doğru bilgiye akılla değil, deney ve gözlemle ulaşılabileceğini savunan filozoflar arasındadır.

Buna göre bu habitatlarda yaşayan canlı ve beslendiği besin ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

C) Doğru bilgiye duyu organları ve akıl ile ulaşılamayacağını savunur.

A) I. Ilıman çayırlarda beslenen bizon ve bufaloların habitatıdır.

D) Kalbin kesin ve zorunlu bilgiyi sezgi yoluyla elde edeceği sonucuna ulaşmıştır.

B) II. Buzullar üzerinde dinlenen fokları avlayan kutup ayısının habitatıdır.

E) Aklın aciz kaldığı noktada kalbin sonsuzun bilgisine ulaşabileceğini ifade eder.

C) III. Kurak iklim koşullarına uyum sağlamış deve bu habitatta kurakçıl otlarla beslenir. D) IV. Bozkırların yüksek yerlerinde yaşayan aslan koyunları ya da diğer otçul hayvanları avlar. E) V. Pandalar, bambu ağaçlarının yapraklarıyla beslenir.

22. Aşağıdaki haritada bazı alanlar taranarak gösterilmiştir.

24. Kant, “Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi” adlı eserinin ilk cümlesinde “dünyada, iyi istemeden başka kayıtsız şartsız iyi denebilecek bir şey olmadığını” söyler. Ona göre ancak görevden dolayı yapılan eylemler ahlaki değere sahiptir. Görev ise evrensel bir kanuna duyulan saygıdan dolayı davranışta bulunmak zorunluluğudur.

EGE DENİZİ

KARADENİZ

Bu parçadan Kant’ın ahlak anlayışı ile ilgili hangi yargıya ulaşılabilir?

AKDENİZ

A) Ahlaki davranışın amacı mutluluğa erişmektir. Bu alanların hepsinde de yetişebilecek tarım bitkisi aşağıdakilerden hangisidir? A) Tütün

B) İncir

C) Zeytin

D) Narenciye

B) Ahlaki olarak iyi davranışı ortaya çıkaran dış koşullardır. C) İnsan doğası gereği iyi olana yönelir. D) Ahlaki eylemin temelinde bireyin çıkarları bulunmaktadır. E) Ödev duygusu içerisinde, hiçbir çıkar veya beklenti içerisine girmeden yapılan eylem iyidir.

E) Fındık

13

AYT-2/Sosyal Bilimler - 2 25. Siyaset felsefesi; siyasi eylem tekniğini yani iktidarın kaynağını, kazanılışını ve elde tutulmasını, birey ve devlet ilişkisini ele alır. Aynı zamanda olması gerekeni ele alır ve gelecekte toplumların nasıl idare edilmesi gerektiğini ortaya koyabilmek için onların geçmişini ve bugününü inceler.

A

27. I. Tenis oynarken yapılan hareketlerin, badminton oynarken yapılanlara benzemesi nedeniyle tenis oynayan bir genç badmintonu kolay öğrenir. II. Bisiklette hangi yöne giderseniz didonu o yöne çevirmeniz gerekir. Bu tecrübe ile bindiğiniz kayığın burnunu sağa çevirdiğinizde dümen yekesini sağa çevirirseniz ters yöne gidersiniz.

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi siyaset felsefesinin özelliğidir?

III. Ders anlatırken öğretmenin “Sınavda bu bölümle ilgili soru sorulacaktır.” sözü öğrencilerin konuyu daha dikkatli dinlemesini sağlar.

A) İnsan için iyi ve zorunlu olanla ilgilenir. B) Konuları arasında ideal düzen arayışları bulunur. C) Siyasi konuları ahlak kavramları ile tartışır.

Yukarıdaki örneklerde ifade edilen öğrenmeyi etkileyen faktörler sırasıyla hangileridir?

D) Siyasi problemlere evrensel çözümler üretir.

I

E) Siyasi kavramlar ve yapılarla ilgili genel geçer bilgiler elde eder.

26. “Piaget’ye göre zekâ, zekâ testinden alınan puan değildir. Ona göre, zihinsel ya da bilişsel süreçler çocuğun dünyayı anlamasını sağlar. Çocukların dünyayı anlamaları için gerekli bilgilerin örgütlenmesi ve gelişimsel olarak bu örgütlenme süreçlerinde görülen değişiklikler Piaget’nin ilgi alanıdır.” Aşağıdakilerden hangisi Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına ait özelliklerden biri değildir?

II

III

A)

Olumlu aktarma

Olumsuz aktarma

Genel uyarılmışlık hâli

B)

Olumlu aktarma

Olumsuz aktarma

Kaygı

Olumlu aktarma

Zekã

C)

Genel uyarılmışlık hâli

D)

Genel uyarılmışlık hâli

Olumsuz aktarma

Olumlu aktarma

E)

Yaş

Olumsuz aktarma

Genel uyarılmışlık hâli

28. Araba kullanan birine arabayı çalıştırırken anahtarı hangi yöne çevirdiğini sorarsanız, birden cevap veremeyecektir. Cevabı düşünürken eliyle anahtar çevirme hareketi de yaptığını gözlemleyebilirsiniz.

A) Biliş dünyayı anlamamızı sağlayan zihinsel faaliyetler anlamına gelir. B) Gelişim evreleri değişmez bir şekilde belli bir sıra ile ortaya çıkarlar ve gelişim birbirinin üstüne giden dönemlerden oluşur.

Aşağıdakilerden hangisi bu durumu en iyi açıklayan ifadedir?

C) Gelişim evrelerinin sırası deneyimlerden çok, zekâ ile ilişkilidir ve evreler birbirinden bağımsızdır.

A) Öğrenilen bilgiler bir süre sonra unutulabilir.

D) Çocuklar her gelişim döneminde, o dönemdeki yeteneklerinin sağladığı ölçüde bir dünya görüşüne sahip olabilirler.

B) Bireyler öğrenilmiş davranışları sözel olarak ifade ederken zorlanabilirler. C) Davranışların ortaya çıkması güdülere bağlıdır.

E) Farklı yaş grubu çocukların, olgunlaşma hızına ve özel yaşantılarına bağlı olarak zihinsel yeteneklerinde değişme olur.

D) Otomatik davranışlara ait bilgilerin çoğu bilinçaltında yer alır. E) Uyarıcı ortaya çıkmadan davranış gerçekleşmez.

14

A

AYT-2/Sosyal Bilimler - 2

29. Kedi veya köpek eti bizim kültürümüzde yenilebilir değildir. Ancak bazı toplumlarda bu et çok kıymetlidir. Bunun dışında anne babanın çocuklarını her yaşta desteklemesi ülkemizde yadırganmaz. Oysaki bazı ülkelerde çocuklar belli yaşa geldiklerinde ailenin korumasından çıkmaktadır.

31. Bilgi toplumunun oluşumunu sağlayan en önemli faktör olan bilginin, hızlı bir biçimde toplumdaki en küçük birime kadar ulaşabilmesi, sanayi toplumunun katı yapısının değişmesine neden olmuştur. Bilginin sosyal örgütlerden toplumun bireylerine doğru akmaya başlaması sonucu, toplumsal ve bireysel bilinçlenme ile birlikte, mal ve hizmet talepleri de değişime uğramıştır. Talebin değişimi sonucu, üretim çeşitlenmiş ve buna bağlı olarak ekonomik faaliyetlerin türü de değişmeye başlamıştır.

Yukarıdaki örnekler kültüre ait hangi özelliği ifade etmektedir? A) Her kültürün kendine özgü değerleri ve anlam sistemleri vardır.

Buna göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?

B) İnsanlar, kültür yoluyla sosyal ve bireysel yaşamın anlamını ve amacını keşfederler.

A) Bir ilişkiler ağı olan toplumda meydana gelen bir değişim, bu ağları birçok yönden etkilemektedir.

C) Kültür, sosyal dayanışma için temel oluşturur. D) Kültür semboliktir ve dil aracılığı ile aktarılır.

B) Teknolojideki değişimler toplumların diğer toplumlarla ilişkilerini artırarak toplumsal değişimlere neden olmuştur.

E) Kültürün maddi ve manevi ögeleri birbiriyle uyum içindedir.

C) Toplumsal yapının unsurlarından birindeki değişim tüm yapının gelişmesine yol açar. D) Bilgi çağı toplumsal değişme üzerinde sanayi devriminden daha fazla etkili olmuştur. E) Bilgi toplumu, bilginin gerçek sermaye ve zenginlik yaratan başlıca kaynak hâline geldiği bir toplumdur.

30. Osmanlı Devleti’nde Enderun’da alınan eğitimden sonra askerî sınıfa girilebilir ve genellikle seyfiye içinde en yüksek mevkilere ulaşılabilirdi. Ayrıca medrese öğrenimi görmüş, kabiliyetli ve liyakat sahibi kişiler de adalet, eğitim, din ve sivil bürokraside en üst makamlara gelebilirlerdi.

32. Her gün yataktan kalktığımda beni hayata bağlayan deli bir umudum var; ‘Bugün güzel şeyler olacak.’ diye başlayan. Bugün olmadı mı olsun, yarın olur.

Yukarıdaki örnek hangi kavram ile ifade edilebilir? A) Toplumsal düzen

Yukarıdaki metinde aşağıda verilen kavram çeşitlerinden hangisi bulunmamaktadır?

B) Toplumsal etkileşim

A) Kolektif kavram

C) Toplumsal çözülme

B) Somut kavram

D) Toplumsal hareketlilik

C) Tekil kavram

E) Toplumsal değişme

D) Olumsuz kavram E) Soyut kavram

15

AYT-2/Sosyal Bilimler - 2 33. “Hiçbir insan korkusuz değildir.” önermesinin çelişiği aşağıdakilerden hangisidir?

36. •

“İki melek (insanın) sağında ve solunda oturarak yaptıklarınızı yazmaktadırlar. İnsan hiçbir söz söylemez ki, yanında gözetleyen yazmaya hazır bir melek bulunmasın.” (Kaf, 50: 17-18)

•

“Şunu iyi bilin ki üzerinizde bekçiler, değerli yazıcılar vardır. Onlar yapmakta olduklarınızı bilirler.” (İnfitâr, 82: 10-12)

A) İnsanlar korkusuzdur. B) İnsanların bir kısmı korkusuz değildir. C) Her insan korkusuzdur. D) Bazı insanlar korkusuz değildir. E) Bazı insanlar korkusuzdur.

A

Bu ayetlerde aşağıdaki meleklerin hangisine değinilmektedir? A) Kiramen Kâtibin

B) Münker ve Nekir

C) Hafaza melekleri

34. Bir şey aynı zamanda hem kendisi hem de başka bir şey olamaz. Bir şey aynı zamanda hem var hem yok olamaz. Bu durum akıl ilkelerinden çelişmezlik ilkesi olarak adlandırılır.

D) Azrail

E) Cebrail

Aşağıdakilerden hangisi çelişmezlik ilkesinin sembolik ifadesidir?

37. Yüce Allah’ın varlığını ve birliğini inkâr eden bazı inanç biçimleri ve düşünce akımları, toplumda ruhsal bunalım, ahlaki çöküntü, temel değerlerde yozlaşma, sosyal ve kültürel dokuda zedelenme, millî ve manevi duygulara yabancılaşma gibi olumsuzluklara neden olabilir. Bu durum zaman zaman toplumsal huzur ve güven ortamına da zarar verebilir.

A) A ⇒ A B) AΛ ~A C) ~(AΛ ~A) D) AV~A

Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu paragrafın ana düşüncesiyle ilişkilendirilemez?

E) A⇔ ~A

A) “Acaba onlar bir yaratıcı bulunmadan mı yaratıldılar, yoksa yaratıcı kendileri midir? Yoksa gökleri ve yeri onlar mı yaratmışlar? Hayır hayır! Onlar bir türlü idrak edip inanmıyorlar…” ( Tûr, 52: 36-38)

35. Bir insan hayatını bir dine göre şekillendiriyorsa bunun merkezinde yüce bir yaratıcıya inanmak vardır. İnanan bir insan ise inancını ibadetlerle ortaya koyar. İbadet eden bir insan öncelikle Allah’ın rızasını kazanmış olur. Ayrıca kişi ibadetlerle inancını güçlendirir, ahlakını güzelleştirir dünyada ve ahirette mutlu olur. Bu sebeple dinî hayatın iman, ibadet ve ahlak yönü birbirinden ayrı düşünülemez. Bu konuda Hac suresi, 77. ayette “Ey iman edenler! Rükû edin, secdeye kapanın, Rabb’inize ibadet edin, hayır işleyin ki kurtuluşa eresiniz.” buyrulmaktadır.

B) “Mallarını Allah yolunda harcayan, sonra da harcadıklarının peşinden (bunları) başa kakmayan ve gönül incitmeyenlerin, Rableri katında mükâfatları vardır. Onlar için korku yoktur. Onlar üzülmeyeceklerdir de.” (Bakara, 2: 262) C) “Onlar Allah’ı bırakıp kendilerine ne zarar ne de fayda verebilecek şeylere tapıyorlar. ‘Bunlar, Allah katında bizim şefaatçilerimizdir (aracılarımızdır)’ diyorlar. De ki: ‘Siz Allah’a göklerde ve yerde bilemeyeceği bir şeyi mi haber veriyorsunuz? Haşa! O, onların ortak koştuklarından uzak ve yücedir.” (Yûnus, 10: 18)

Bu metinde verilmek istenen mesaj aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsanın doğasında bir Kutsal’a inanma eğilimi vardır.

D) “Ne Kitap ehlinden ne de müşriklerden hiçbiri, size Rabbinizden bir hayır indirilsin istemez. Allah ise üstünlüğü, rahmetiyle dilediğine mahsus kılar ve Allah çok büyük lütuf sahibidir.” (Bakara, 2: 105)

B) Din, toplumda barış ve huzurun yerleşmesine katkı sağlar. C) İnanç ve ibadet arasında yakın bir ilişki vardır.

E) “İşte bu, Allah’tır, Rabbinizdir. Mülk yalnızca onundur. Allah’ı bırakıp da ibadet ettikleriniz, bir çekirdek zarına bile hükmedemezler.” (Fatır, 35: 13)

D) İman ve İslam arasında yakın bir ilişki vardır. E) Din ve bilim arasında yakın bir ilişki vardır.

16

AYT-2/Sosyal Bilimler - 2

A

38. Ahlak ile din birbirinin tamamlayıcısıdır. Din doğru olmayı emrederken ahlak doğruluğun iyi bir davranış olduğunu söyler. Yalan söylemek dinde haram, ahlakta ise kötü bir davranıştır. İftira etmek, dedikodu yapmak, büyüklenmek, alay etmek hem dinde hem ahlakta yasaklanan davranışlardır. Dinin tavsiye ettiği güzel tutum ve davranışlar toplumda sevgi ve kardeşliğin yerleşmesini sağlar. Böylece toplumsal barış ve huzur ortamı oluşur.

40. “Sûra üfürülür. Bir de bakarsın kabirlerden çıkmış Rablerine doğru akın akın gitmektedirler. Şöyle derler: Vay başımıza gelene! Kim bizi diriltip mezarımızdan çıkardı? Bu, Rahman’ın vadettiği şeydir. Peygamberler doğru söylemişler. Sadece korkunç bir ses olur. Bir de bakarsın hepsi birden toplanıp huzurumuza çıkarılmışlardır. O gün kimseye, hiç mi hiç zulmedilmez. Size ancak işlemekte olduğunuz şeylerin karşılığı verilir.” (Yasin, 36: 51-54)

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

Bu ayetlerde ahiret ile ilgili aşağıdaki kavramlardan hangilerine değinilmektedir?

A) Din güzel ahlakı teşvik eder.

A) Ba’s - Haşir

B) Dini değerlerin ahlaki değerlerle yakın bir ilişkisi vardır.

B) Haşir - Berzah

C) Kötü tutum ve davranışları hem din hem de ahlak yasaklar.

C) Berzah - Mizan

D) İslam’ın ahlak ilkeleri birey ve toplum açısından önemlidir.

D) Ölüm - Mahşer E) Hesap - Mizan

E) Dinin güzel ahlakla ilgili tavsiyeleri sadece bireye yöneliktir.

39. Hz. Muhammed arkadaşlarıyla oturuyordu. Yanına Havazin Kabilesi’nden bir grup esir getirildi. Esirler arasında emzirdiği çocuğunu kaybetmiş bir anne de vardı. O kadın çocuklara bir bir sarılıyor, sütünden emzirmeye çalışıyor, bu şekilde çocuğunu arıyordu. Sonunda çocuğunu buldu. Çocuğuna hasretle sarıldı, öptü ve emzirmeye başladı. Bu olayı takip eden Peygamber Efendimiz, “Şu kadının çocuğunu ateşe atacağını düşünür müsünüz?” diye sordu. Biz “Hayır” dedik. Bunun üzerine Peygamberimiz (s.a.v), “İşte Allah kullarına karşı bu kadının çocuğuna olan ……....…ten daha ………………. .” buyurdu.

41. Herakleitos’un akış teorisine en açık tepki varlığın değişmezliğine, sabitliğine vurgu yapan Parmenides’ten gelmiştir. Herakleitos’un teorisinden olumlu etkilenen Empedokles ise Herakleitos’un karşıtlara yaptığı vurgudan önemli derecede beslenmiştir. Platon sofistleri eleştirirken dolaylı olarak Herakleitos’un akış teorisini de eleştiriye tabi tutmuştur. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Felsefenin temelinde merak yer alır.

Bu paragrafta boş bırakılan yerler aşağıdaki kavramlardan hangisi ile doldurulmalıdır?

B) Felsefe evrenseldir, tüm insanlığa aittir ve insanlığı ilgilendiren tüm sorunlarla ilgilenir.

A) affedicilik

C) Felsefe refleksif bir düşünce biçimidir ve yığılımlı olarak ilerler.

B) güvenilirlik C) bağışlamak

D) Felsefi düşünce çelişkilerden uzaktır, tutarlıdır.

D) merhamet

E) Felsefe akıl ilkeleri ve akıl yürütme kurallarına uygun olarak bilgi üretir.

E) tevazu

17

AYT-2/Sosyal Bilimler - 2

A

42. İnsanın tarihsel süreç içinde ortaya çıkmış pek çok başarısı vardır. Bu başarıların önemli bir bölümü bilgi ile ilgilidir. Bunun yanı sıra kullanım değeri olan teknik ürünler ile güzellik değeri taşıyan eserler yaratma da ayrı önem taşır. Ancak pek çok düşünüre göre insanı insan yapan şey, değerlerle doğrudan ilişkili olmak, değer yaratmak, değerlerin taşıyıcısı olmaktır. Bu nedenle ahlak felsefenin en önemli disiplini olmuştur.

44. Bir kimse veya bir şeyle ilgili olarak belirli şart, olay ve görüntülere dayanarak önceden edinilmiş olumlu veya olumsuz yargı ön yargı olarak adlandırılır.

Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

B) Ön yargı aynı grup içindeki tüm bireylerin aynı özelliklere sahip olduğu varsayımına dayanır.

A) İnsan kendi davranışlarına yön veren değerler sistemini oluşturması ile felsefenin konusu olmuştur.

C) Olumsuz ön yargı sosyal uzaklığı artırır.

B) İnsanı insan yapan etik değerlere uygun hareket etmesidir.

E) Ön yargılar rasyonel bir düşünce sürecinin sonunda oluşur.

Aşağıdakilerden hangisi ön yargının özelliklerinden biri değildir? A) Ön yargı insanları katı bir şekilde sınıflandırma eğilimine yol açar.

D) Ön yargılar dogmatik kanaatleri içerir.

C) Ahlak insanlar tarafından oluşturulmuş değerler sistemidir. D) Ahlak tarihsel süreç içinde insan tarafından zamana uygun olarak dönüştürülmüştür.

45. Aşağıdakilerden hangisi aile kurumunun özelliklerinden biri değildir?

E) Ahlak düşünürler tarafından geliştirilmiş normlar sistemidir.

A) Zaman içinde yapısal değişikliklere uğramıştır. B) Üyelerinin fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarını karşılama işlevi bulunmaktadır. C) Topluma yeni üyeler kazandırır. D) Değişen sosyal yapı ailenin yerini alacak kurumları ortaya çıkarmaktadır. E) Bilinen her toplumun kendine özgü bir aile yapısı vardır.

43. Savunma mekanizmaları, bireyin engellenme, çatışma gibi olumsuz durumların yol açtığı duygularla baş edebilmesini sağlayan savunma araçlarıdır.

46. Aşağıdaki örneklerin hangisinde ayrıklık ilişkisi vardır? A) Hiçbir canlı ölümsüz değildir.

Aşağıdakilerden hangisi savunma mekanizmalarının özellikleri arasında yer almaz?

B) Bütün köpekler sadıktır.

A) Kişiyi kaygı duygusuna karşı korur.

D) Bazı çiçekler kokulu değildir.

C) Bazı çocuklar utangaçtır. E) Bütün kanatlı olmayanlar kuş olmayandır.

B) Sorunları çözmede kullanılan akılcı yaklaşımları içerir. C) Savunma mekanizmaları zaman zaman herkes tarafından kullanılır. D) Karşılaşılan sorunlara daha uyumlu yaklaşmayı sağlar.



E) Sürekli kullanıldıklarında sorunların çözümünü engeller.

18

Sosyal Bilimler - 2 Testi Bitti. Cevaplarınızı Kontrol Ediniz.

AYT-2/Matematik

A

MATEMATİK TESTİ

• Bu testte 40 soru vardır. • Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Matematik Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. 1.

3.

a ! R olmak üzere, 2

AB BA AA + BB 110 dur.

x – ax + 8 = 0 denkleminin kökleri x ve x dir. 1

1