1

वशाध्मामी उऩक्रभ

गोषिीींचा ळननलाय

वशाध्मामी

ऩायालयची ळाऱा

वेतू अभ्माव

उऩक्रभ

गग ु रभीि स्लाध्माम उऩक्रभ

वेतअ ू भ्माव

लार्ीलयची

ळाऱाफाशे यीर ळाऱा

वलद्माथी बेि

ळाऱा

स्लाध्माम कार्ड

टिरीशभरी कामडक्रभ ननमोजन

ई-फूक्व उऩक्रभ

फशुऩमाडमी प्रश्नननशभडती

ऩारक प्रफोधन

व्हशर्ीओनन शभडती

टिरीशभरी कामडक्रभ

ननमोजन

सानोत्वल 2

शळषक शभत्र वशाय्माने अध्ममन

आऩरे प्रेयणा ल भागगदळगक

अध्मष,व्जल्शा ऩरयऴद

भुख्म कामडकायी अधधकायी

भा.श्री.वलक्राींत

भा.श्रीभ.इंदयू ाणी

जाधल

जाखड

शळषण वबाऩती

भा.श्री.चंद्रकांत भणचेकय

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

प्राचामड, र्ाएि यत्नाधगयी

भा.श्री.डॉ.गजानन ऩाटीर

शळषणाधधकायी

वबाऩती ,ऩं.व.यत्नागगयी

(प्राथ.)

भा.श्री.लाभन

भा.वौ .वंजना भाने

जगदाऱे

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3

वशा.गिवलकाव

गटशळषणागधकायी

भा.श्री.तुकायाभ बद ू जाधल

भा.श्री.वुनीर गोवलींद

अधधकायी

ऩ.व.यत्नागगयी

ऩािीर

4

केंद्रप्रभख ु , केंद्र वडमे

भा.श्री.अभय भोशनयाल घाटगे

Covid – 19 कारालगधतीर उऩक्रभांचा अशलार

ननशभगती ल वंऩादन :

वडमे केंद्र ,

ता.जज .यत्नागगयी. वींकरन आलत्त ृ ी

प्रकाळक

: शळषक लद ीं केंद्र, वडमे : भाचग २०२२

: श्री.अभय भोशनयाल घाटगे ( केंद्रप्रभुख – केंद्र वर्मे )

वलतयण

: वलनाभूल्म ल ऑनराईन

5

गटशळषणागधकायी

भनोगत.

कोवलर् १९ च्मा मा काऱाभध्मे वलडत्र बमालश ऩरयव्स्थती अवताना .वलंजण आऩरा जील

लाचलण्माच्मा प्रमत्नात अवताना भशायाषर ळावन ल शळषण वलबाग ळाऱा फींद ऩण शळषण चारू मा उऩक्रभाींतगडत केरा जात शोता .

वलवलध उऩक्रभाींचे भापडत शळषण चारू ठे लण्माचा प्रमत्न

त्माच प्रकाये सानाचा टदला तेलत ठे लण्माचा प्रमत्न ऩींचामत वशभती यत्नाधगयी भापडत केरा जात शोता. यत्नाधगयी ऩींचामत वशभती शळषण वलबाग

व्जल्शा ऩरयऴद शळषण वलबाग

अींतगडत भशायाषर शळषण वलबागाच्मा

भागडदळडनाखारी वलवलध उऩक्रभाींचे ननमोजन केरे जात अवताना वलवलध प्रबाग ल

केंद्राभध्मे ळावनाच्मा भागडदळडन तत्लाींना अनव ु न न वलवलध ळ्षकणक उऩक्रभाींचे आमोजन केरे .

शळयगाल प्रबागातीर वर्मे केंद्राने ळाऱा फींद ऩण शळषण चारू मा उऩक्रभाींतगडत वलवलध उऩक्रभ कल्ऩकताऩुलक ड ला नावलन्मऩुणड याफलून

वलद्मार्थमांच्मा ळ्षकणक प्रगतीचा आरेख

चढता ठे लरा.वलद्मार्थमांच्मा ळ्षकणक प्रगतीवाठी केरेल्मा प्रमत्नाींवाठी भनऩल ड ळब ू क ु ेच्छा.

गटशळषणागधकायी ऩ.व.यत्नागगयी .श्री.वुनीर गोवलींद ऩािीर

6

केंद्रप्रभख ु भनोगत.

गेरे दोन लऴग अखंड जगऩरयलतगनाच्मा राटे लय शे रकाले खातआशे . मा शे रकावमांचा ऩरयणाभ भानली जीलन वमाऩणाऱ्मा अनेक घटकांलय प्रत्मष ल अप्रत्मष स्लरूऩात शोत आशे . उद्मोगांऩावून

वमलवामाऩमंत ते वमामाभाऩावून भनोयं जनाऩमंत वलगच षेत्ांलय मा ऩरयलतगनाचा प्रबाल जाणलत

आशे . मा घटकांऩेषा भानली जीलनात अजून एक अत्मंत भशत्त्लाचा घटक आशे तो म्शणजे शळषण खये तय शळषण शे च भानली जीलनाचे अगधष्ठान आशे त्माभऱ ु े मा ऩरयलतगनाच्मा राटे भध्मे भानली

जीलन वमाऩणाऱ्मा आणण भानली जीलनाचा कणा अवरेल्मा शळषणालय नेभका काम ऩरयणाभ झारा आणण तो ऩरयणाभ अगधकागधक वकायात्भक शोण्मावाठी आम्शी शळषक म्शणून नेभके काम केरे शे वांगणे तेलढे च भशत्त्लाचे आशे .

'शळषण शी अखंड चारणायी प्रक्रक्रमा आशे , कोणातच फाह्म अडथऱा

शळषणारा थांफलू ळकत नाशी', मा वलचायांळी प्राभाणणक याशून भाझ्मा वडमे

केंद्रातीर शळषकांनी

भुरांच्मा अखंड शळषणावाठी प्रचंड भेशनत घेत, जमांना जे जे ळक्म शोते त्मा वलग ऩमागमांचा वलचाय करून ळेलटच्मा भुराऩमंत शळषणाची सानगंगा ऩोशोचलण्माचा प्रत्मेक शळषकाने प्रमत्नकेरा. शा प्रमत्न कयत अवताना शळषकांनी याफलरेरे उऩक्रभ, केरेरे प्रमोग, केरेरा वंळोधन माचा वभग्र आढाला वदय ऩस् ु तकातून भांडण्माचा आम्शी

ळैषणणक उठाल आणण

प्राभाणणक प्रमत्न केरा आशे .

मा आभच्मा ळैषणणक काभाभध्मे शळषण वलबाग जजल्शा ऩरयऴद यत्नागगयी, डामट यत्नागगयी आणण ऩंचामत वशभती यत्नागगयी मांचे भोराचे वशकामग राबरे. आम्शारा जजथे जजथे आवशाने ननभागण झारी नतथे आभच्मा लरयष्ठांनी आभच्मावोफत याशून आम्शारा भागगदळगन केरे. त्माभुऱेच आज आम्शी वलद्माथी वंऩादणूकीच्मा फाफतीत अऩेक्षषत ऩातऱीलय ऩोशचरो आशोत. वलद्मार्थमांच्मा ळैषणणक प्रगतीवाठी आणण शळषकांच्मा ननमोजनफद्ध प्रमत्नांवाठी खूऩ खूऩ ळुबेच्छा.

अभय घाटगे.

केंद्र प्रभुख वडमे, ता.जज.यत्नागगयी. 7

अनुक्रभणणका अ.क्र.

उऩक्रभाचे नाल

१

गग ु रभीि

२

गशबेिी ल ऩारक वशबाग

३

गोषिीींचा ळननलाय

४

लार्ीलयची ळाऱा

५

ळाऱे चे नाल

ऩान नं.

वर्मे

11

वऩयीं दलणे लार्ाजून

14

कोतलर्े नीं.1

18

कोतलर्े

20

वलद्माथी बेि

कोतलर्े कुींबायलार्ा

22

६

स्लाध्माम उऩक्रभ

कोतलर्े गालणलार्ी

24

७

ई-फक् ू व उऩक्रभ

कोतलर्े उदड ू

27

८

टिरीशभरी कामडक्रभ ननमोजन

जाींबन ण नीं.1

30

९

व्हशर्ीओननशभडती

जाींबन ण नीं.2

34

१०

ऩारक प्रफोधन

जाींबन ण नीं.3

39

11

फशुऩमाडमी प्रश्नननशभडती

खयलते

40

१२

ऩायालयची ळाऱा

लेतोळी नीं.1

42

१३

शळषक शभत्र वशाय्माने अध्ममन

लेतोळी नीं.2

44

१४

स्लाध्माम कार्ड

लेतोळी नीं.3

59

१५

ळाऱाफाशे यीर ळाऱा

लेतोळी नीं.5

51

१६

वेतू अभ्माव

कोतलर्े उीं फयलार्ी

53

१७

वशाध्मामी उऩक्रभ

कोतलर्े घायऩुयी

55

8

वंऩादक भंडऱ

वौ.रुगचया याजन वालंत वंऩादक

श्री.वंदीऩ मलंत मादल वदस्म

श्री. यवलंद्र ऩांडुयं ग धोऩट वदस्म

श्री.ळौकत अरी गोरंदाज उऩवंऩादक

श्री.श्रीऩाद श्रीकृष्ण यामयीकय वदस्म

वौ. वंजीलनी वंदीऩ बाले वदस्म

श्री.नाझीभ मुनूव कोतलडेकय वदस्म

श्री. याजेळ ळाींतायाभ ऩलाय वदस्म

वौ.आददती आत्भायाभ लेयणेकय वदस्म

9

तांत्रत्क वशाय्म भंडऱ

वौ. भानवी ननतीन भोने

श्री. भोवीन ळयपोद्ददन अत्ताय

श्री. प्रळांत शबकाजी डोरेकय

श्री. ननतीन दाभोदय याडकय

10

वुस्लागतभ ्

जज.ऩ.ऩूणग प्राथशभक ळाऱा वडमे

आऩरे वशऴग स्लागत कयीत आशो

वलऴम – गग ु रभीट

गग ु रभीटची उद्ददष्टे –

१ कोवलर्१९ च्मा काऱात वलद्मार्थमांळी वींऩकड वाधण्माचे वलाडत वुयक्षषत ल प्रबाली वाधन

२ कोणत्माशी टठकाणालन न शभिीींग घेण्मावाठी उऩमुक्त

३ तुभच्मा भोफाईर भधीर भाटशती स्क्रीनच्मा भाध्मभातून ळेअय कन ळकता ४ शभिीींगची शरींक तमाय कयण्मावाठी अनतळम वोऩे

५ कोवलर्१९ काऱात प्रत्मष अध्ममन ल अध्माऩन फींद झारे शोते ते ऩयत गुगर भीिच्मा भाध्मभातून वुरु झारे

11

गग ु रभीटची कामगलाशी -

कोवलर्१९ काऱात अनतळम अवुयक्षषत लातालयण ननभाडण झारे शोते .त्माभुऱे प्रत्मष अध्ममन ल अध्माऩन शी प्रक्रक्रमा थाींफरी शोती .भग वलद्मार्थमांना पोनच्मा भाध्मभातन ू वींऩकड वाधन ू अभ्मावावलऴमी भागडदळडन कयण्मात आरे .त्मानींतय प्रत्मष

गशबेिी दे ऊन प्रत्मेक वलद्मार्थमाडरा ल्मव्क्तक भागडदळडन कयण्मात आरे .माच भाध्मभातून काशी टदलव वलद्मार्थमांचा अभ्माव ऩण ू ड कन न घेण्मात आरा .

त्मानींतय फऱ्माच ऩारकाींनी Android भोफाईर घेतरे अवल्माभुऱे

गग ु रभीिच्मा भाध्मभातन ू शरींक ऩाठलन ू दययोज लगडलाय वलद्मार्थमांना भागडदळडन वरु ु केरे .मा भाध्मभातून भुरेवुद्धा त्माींना ननभाडण ळींका वलचान रागरे ल त्मातून

अध्ममन अध्माऩन प्रक्रक्रमा चाींगल्मा यीतीने वुरु झारी .भुरे आनींदाने अभ्माव कन रागरी .

12

अध्ममन ननष्ऩत्ती -

१ वलद्मार्थमांना अभ्मावात गोर्ी ननभाडण झारी. २ वलदमाथी शळषणाच्मा प्रलाशात मेऊ रागरी.

३ ऩारकाींनीशी वलद्मार्थमांच्मा अभ्मावाकर्े काऱजीऩल ड रष दे ण्माव ू क वुरुलात झारी.

४ वलदमाथी टदरेरा गशऩाठ दययोज ऩण ू ड कन रागरी.

13

उऩक्रभाचे नाल – कोयोंना काऱात गश ृ बेट ल ऩारक प्रस्तालना-

वशबागातन ू वलद्मार्थमांचा गण ु लत्ता वलकाव

वींऩूणड बायतात कोयोंना भशाभायी भुळ्मे वगऱीकर्े ळाऱा फींद आशे त .ऩण ळाऱा फींद जायी अवल्मा

तयी वलद्मार्थमांचे शळषण वन ु चा

आशे . आभची व्ज.ऩ.प्र ळाऱा वऩयीं दलणे लार्ाजून शी ळाऱा इमत्ता १री ते ५ ली ऩमडन्त आशे

.आभच्मा मा ळाऱे तीर वलद्मार्थमांचे

ळ्षकणक नुकवान शोऊ नमे मावाठी ळाऱा फींद ऩण शळषण वन ु केलऱ गशबेि, एवएभएव

,हशािवऩइत्मादीींच्मा

भाध्मभातून वींऩकड वाधून आभच्मा ळाऱे तीर धचभुकल्मानी शळखनाची क्रकभमा वाधाली

मावाठी केरेरा शा छोिावा उऩक्रभ आभची गयज – उऩक्रभ घेण्माभाधगर कायण –वध्मा स्ऩधेचे मुग आशे खाजगी ळाऱा ल

व्ज.ऩ.च्मा ळाऱा माभध्मे स्ऩधाड अवून आऩल्मा व्ज.ऩ.च्मा ळाऱा टिकलणेवाठी गुणलत्ता वलकाव कयणे जास्त भशत्लाचे आशे .खाजगी ळाऱाींच्मा तुरनेत भयाठी ळाऱे कर्े ऩारकाींची ऩाशण्माची

दृषिी फदरामची अवेर तय वलद्माथी गुणलत्तेत ऩुढे आरे ऩाटशजेत .माचफयोफाऱ ळ्षकणक स्ऩधाड लाढरी आशे

माभुऱे लाढत्मा स्ऩधाडत्भक षेत्रात आऩरा

वलद्माथी टिकरा ऩाटशजे.

कोयोंना काऱात ळाऱा फींद अवल्मा तयीशी गुणलत्ता कभी शोता काभा नमे

ऩाटशजे शी काऱाची गयज आशे .मावाठी

भुराींना शळषण शभऱारे

वलद्माथी ,ऩारक शळषक भुख्माध्माऩक माींचा एक लािवऩ ग्रुऩ तमाय कयण्मात आरा .ननमशभत अभ्माव

ग्रऩ ु लय ऩाठलल्माभऱ ु े रॉकर्ाउन काऱात माचा १००% वदऩ ु मोग कयण्माचे ठयलरे. वलड वलद्मार्थमांना ऑनराइन शळषण दे ऊन उऩक्रभ ऑपराइन कन न घेण्माचे ठयलरे. गशबेिीतन ू ऑपराइन उऩक्रभ. स्लाध्माम. तपीक

वलचाय. कौळल्म वलकशवत कयणे.लमव्क्तक भागडदळडन शभऱलून दे णे. भर ु ाींची भर ू बूत कौळल्म वलकशवत कयणे. अवे अनेक उद्दे ळ वभोय ठे लून शा गशबेि उऩक्रभ वुन कयण्माचे ठयलरे.

14

उऩक्रभाचे लेगऱे ऩण

शा उऩक्रभ ऩण ड णे नलीन आशे ु ऩ

१ शा उऩक्रभ वलद्माथी शवत खेऱत कोणत्माशी दर्ऩणाखारी न मेता शवत खेऱत ऩूणड कयतात.

२ भर ु े लेगलेगळ्मा हमक्तीींच्मा अनुबलातून शळकलतात ल प्रेयक शोतात. ३ शळषण आनींददामी लातालयणात ऩूणड कयतात. ४ ऩारकशी मात आनींदाने वशबागी शोतात.

षेत्र

15

इ. १री ते ५ली च्मा भुराींवाठी शा उऩक्रभ याफलण्मात आरा .

मा उऩक्रभात स्ऩधाड ऩयीषेफयोफयच भूल्मशळषणशी दे ण्मात आरे. उऩमुक्तता ल

भशत्त्ल

१ वलद्मार्थमांचे भानशवक दर्ऩण दयू शोण्माव भदत शोते.

२ वलद्मार्थमांच्मा भनातीर न्मुींनगींर् दयू शोऊन आऩल्माराशी मेते शा आत्भवलश्लाव भुराींभध्मे ननभाडण शोतो.

३ वलद्मार्थमांचा ऩामा ऩक्का शोण्माव भदत शोते. ४ शळषण शवत खेऱत ल आनींददामी शोते.

उद्दीष्ट

१ १००% ऩिनोंदणी कयणे. २ १००% वलद्मार्थमांना शळषण प्रलाशात वाभीर घेणे. ३ भर ु ाींना वतत क्रक्रमाळीर ठे लेणे. ४ भर ु ाींना फोरके कयणे.

५ भर ु ाींच्मा भर ू बत ू षभता वलकशवत कयणे. ६ अध्ममन प्रक्रक्रमेत वशबागी कन न घेणे.

७ वलवलध उऩक्रभातून लामव्क्तक वलकाव वाधणे.

८ वलद्माथी, ऩारक, शळषक माींच्मात वभन्लम वाधणे. ९ इ. रननंग वाटशत्माची ओऱख ल आलर् ननभाडण कयणे. १०

भोफाईरची गयज ल मोग्म लाऩय मालय चचाड घर्वलणे.

११

वलवलध ळ्षकणक APP ची भाटशती दे णे. भागडदळडन कयणे.

१२

भुराींच्मा गुणलत्ता लाढीवाठी ऩारकाींचे वशकामड घेणे.

उऩक्रभाचे ननमोजन १ ऑनराइन प्रलेळप्रक्रक्रमा वन ु कयणे.

२ ऑपराइन प्रलेळावाठी ऩात्र ऩारकाींना बेिी दे णे. ३ ळाऱा प्रलेळाची जाटशयात कयणे. ४ घयोघयी जाऊन बेिी दे णे. ५ ळाऱा हमलस्थाऩन वशभती अध्मष ल वदस्म तवेच वलड शळषक ल ऩारक माींच्माळी वींऩकड वाधून वभन्लम वाधणे.

वशबागी घटक केंद्रप्रभख ु , भख् ु माध्माऩक, वशकायी शळषक

ळाऱा हमलस्थाऩन वशभती अध्मष ल वलड वदस्म ग्राभस्थ ल ऩारक

16

उऩक्रभाची कामगलाशी १ मा उऩक्रभावाठी

वलवलध उऩक्रभ शाती घेतरे.

२ ऑनराइन प्रलेळ- वुन लातीरा १ री च्मा वलद्मार्थमांचे ऑनराइन ऩद्धतीने प्रलेळ केरे.

३ ऑपराइन प्रलेळ- मा प्रक्रक्रमेत काशी ऩारक ल ग्राभस्थ उऩव्स्थत याशून वलद्माथी प्रलेळावाठी प्रमत्नळीर शोते. ४ वहशे - घयोघयी जाऊन बेिी दे ऊन वहशे कन न दाखरऩत्र वलद्माथी दाखर कयण्मात आरे.

५ हशोट्वऩग्रुऩ

तमाय कयणे - प्रलेळीत वलड नलीन फारक ऩारक माींचा

तमाय कयण्मात आरा. त्मारा. इ. १ री वऩयीं दलणे

ळाऱा

हशोट्वऩग्रुऩ

शे नाल दे ण्मात आरे.

६ भाता ऩारकाींवाठी,प्रफोधन- शळषण प्रलाशात भाताऩारकानी वशबागी हशाले. मावाठीऩारक माींच्मातशी ऑनराइन भागडदळडन केरे. त्माभुऱे शळषक ल भाताऩारक माींचे व्जहशाळ्माचे नाते तमाय झारे. ७ भुरावाठी

प्रफोधन- भुराींळी बालननक दृषट्मा एकत्र मेऊन वींलाद वाधण्मावाठी ल

भुराींना फोरके कयण्मावाठी आठलड्मातून एक ऑनराइन वत्राचे आमोजन केरे.

८ वऩर्ीएप लािऩ- भुराींना घयी जाऊन वऩर्ीएप भध्मे अभ्माव दे ण्माव वुरुलात केरी. त्माींच्मा झेयॉक्व टदल्मा.

९ वलवलध स्ऩधांचे आमोजनवलद्माथी वलकाव वाधण्मावाठी ल वलद्मार्थमांना ळ्षकणक प्रलाशात वाभीर कयण्मावाठी अभ्माववोफत काशी भनोयीं जन खेऱ ल स्ऩधाड घेण्मात आल्मा. उऩक्रभाची मळजस्लता

कोयोंना काऱ क्रकला अन्म कोणतेशी वींकि अवो वींकिाच्मा प्रवींगीशी आऩरे ध्मेम गाठता मेते. ध्मेम

गाठण्मावाठी क्रकला ध्मेमाप्रत ऩोशोचण्मावाठी वलवलध भागड आऩणाव ननलर्तात मेतात शे वलद्मार्थमांना वभजरे .चौकिीतल्मा शळषणातूनशी अभ्माव ल गण ु लत्ता प्राप्त शोते . शे मा वलवलध ऑपराइन उऩक्रभातून भुराींना वभजरे . १ १००% ऩटनोंदणी केरी.

२ १००% वलद्मार्थमांना शळषण प्रलाशात वाभीर करून घेतरे. ३ भुरांना वतत क्रक्रमाळीर ठे लरे. ४ भुरांना फोरके केरे.

५ भुरांच्मा भर ू बत ू षभता वलकशवत झाल्मा. ६ अध्ममन प्रक्रक्रमेत वशबागी करून घेतरे.

७ वलवलध उऩक्रभातन ू लैमजक्तक वलकाव वाधरा.

८ वलद्माथी, ऩारक, शळषक मांच्मात वभन्लम वाधता आरा. ९ इराननंग वादशत्माची ओऱख ल आलड ननभागण झारी. १० भोफाईरचा मोग्म लाऩय. ल गयज मालय चचाग झारी.

११ वलवलध ळैषणणक app ची भादशती ददरी ल भागगदळगन केरे. १२ भर ु ांच्मा गण ु लत्ता लाढीवाठी ऩारकांची वशकामग शभऱारे.

17

18

19

20

21

22

23

स्लाध्मामउऩक्रभ वन 2020-21 भध्मेकोवलड-19 ने वंऩूणग जगालय अगधयाजम गाजलरे. वलग मंत्णाच ठप्ऩ

झाल्मा. ळाऱाशी फंद झाल्मा. ऩदशरे काशी ददलव अभ्माव नवल्माने वलद्मार्थमांलयीर ननमंत्ण कभी झारे. वलदमाथी खेऱावाठी तावन-तावफाशे य लेऱ घारलू रागरे. मा वलग ऩरयजस्थतीने ऩारकशी त्स्त झारे.

वलदमार्थमांना मा ना त्मा भागागने शळषणप्रलाशात ठे लण्मावाठीचे शळषण वलबागाचे नलीननलीन उऩक्रभ

वुरु

शोते

आणण त्मातूनच

ळारेम

शळषण ् वलबागाने (एववीईआयटी) Whats App

स्लाध्माम उऩक्रभ इमत्ता 2यीते 10ली तीर वलदमार्थमांवाठी 17 जुरै,2021 ऩावून याजमबय वुरु केरा.

1. उऩक्रभाचीगयज

दीषाॲऩ, दटरी-शभरी, अभ्मावभारा इत्मादी उऩक्रभ वलदमार्थमांऩमंत ऩोशाचरे,

ऩण वलदमाथी मातून क्रकतऩत शळकरे ल वलद्माथांवाठी काभ कयण्माची, त्मांची वभज लाढलण्मावाठी गयज कुठे आशे शे ळो धण्मावाठी स्लाध्माम उऩक्रभ वरु ु झारा.

उऩक्रभाचीउद्दीष्टे

2.

1.मा उऩक्रभाची भादशती जास्तीत जास्त वलदमाथी ल ऩारकांऩमंत जाणे ल जास्तीत जास्त वलदमार्थमांची उऩक्रभांभध्मे नोंद शोणे. 2.वलदमार्थमांनी मा उऩक्रभाद्लाये स्लअध्ममन कयणे. 3.मा उऩक्रभाद्लाये याजम ळैष.वंळोधन ल प्रशळषण ऩरयऴद (SCERT) भशायाष्टतपे भशायाष्टातीर वलद्मार्थमांऩमंत

वंऩकग आणण वंलादाचे

4.याजमातीर

वलद्माथांभध्मे

भाध्माभ म्शणजे Whats App लरुन

स्लाध्मम.

ऩामाबत ू वाषयता आणण वंख्मा सान लाढवलणे.

5.भयाठी, वेभी इंग्रजी ल उदग ू भाध्मभांवाठी भयाठी

24

ल गणणत वलऴमाचे भल् ू मांकन कयणे.

2. उऩक्रभाची कामगलाशी स्लाध्माम

उऩक्रभाच्मा कामगलाशीवाठी ऩारकांची

वबा घेउन त्मांना शा उऩक्रभ वभजालून ददरा. तो कवा

ओऩन कयामचा ते वभजालून ददरे. शा उऩक्रभ वाध्मा पोनलयशी (Whats App अवणा-मा) घेता मेऊ ळकतो. 

मा स्लाध्मामावाठी वलद्मार्थमांना Whats App लय शरंक ऩाठवलण्मात मेईर.



शी शरंक वलबाग ननशाम अवणाय आशे , त्मातीर आऩल्मा यत्नागगयी जजल्शमचा क्रभांक ऩशाला ल तो शरंक भध्मे बयाला.



आऩल्मा स्लाध्माम क्रभांकालय Whats App द्लाये “नभस्ते“ क्रकं ला “Hello“ अवा भेवेज आरा की, त्माची वरु ु लात शोईर.

लयीर प्रक्रीमा केल्मालय स्लाध्माम मंत्ाणा आऩरी भादशती वलचाये र जवे – आऩरे नाल, इमत्ता, भाध्मभ ल ळाऱे चा मड बयाली. ु ामव क्रभांक (स्कूरकोड) शी भादशती अचक ू

शी भादशती बयल्मानंतय आऩण स्लाध्माम

वोडवलण ्माव तमाय शोतो. ळाऱे चा मुडामव क्रभांक ऩारकांना ददरा. स्लाध्माम दय ळननलायी मेतीर ल ऩुढच्मा ळक्र ु लाय ऩमंत ते वोडलामचे आशे त. दय ळननलायी नलीन स्लाध्माम मेतीर. अळा

प्रकाये कामगलाशी प्रक्रक्रमा ऩारकांना वभजालून ददरी.

25

उऩक्रभांची परननष्ऩत्ती

वन 2020-21 भध्मे

उऩक्रभातीर

मातून

वशबाग

वलद्माथी

रगेच गुण शळषकांना

घेऊ रागेर.

कऱलू

खारीर

कोतलर्े गालणलार्ी

ळाऱे तीर

वलद्मार्थमांचा

मा

प्रभाणे.

इमत्ता

ऩट

वशबाग

2यी

4

2

3यी

5

3

4थी

7

5

एकूण

16

10

स्लत:च

आल्माभुऱे

आभच्मा

भोफाईर

वलदमाथांभध्मे

लरुन

स्लाध्माम

अभ्मावाठी

रागरे ल चुकीचे उत्तय

वोडलू रागरे. स्लाध्माम वोडलल्मालय

आलड

ननभागण

झारी ल शभऱारेरे

गुण

उत्तयकीभध्मे ऩाशून आऩरे काम चुकरे ते वभजून

------------------------------------00000-------------------------------------

26

ई- फुक्व

जज.ऩ .ऩूणग प्राथशभक

कोयोना ऩरयव्स्थती शभऱारा

ता.जज .यत्नागगयी

भुऱे ळावनाच्मा

नवल्माने वलड

ळाऱा

भोपत

वलद्मार्थमांना

ऩाठम ऩुस्तके मा

कोतलडे उदग ू

मोजनेचा वलद्मार्थमांना राब

अध्ममन कयणे वोऩे हशाले ,ऑनराइन शळषण

प्रक्रक्रमेत वशबागी शोता मालेत ,गशऩाठ कयता मालेत ल ऩस् ु तक अबाली शोणाऱ्मा नक ु वानाची चे

बयऩाई

हशाली .मा उद्दे श्माने मा

भोपत लािऩ कयण्मात

मा व्स्थतीत उऩरब्ध

ळाऱे त एक नलीन उऩक्रभ

आरे .

ऩुस्तकाींफाफत घेतरेरा वलेषणात्भक आढाला

याफवलत ,ई - फक् ु व

खारीर प्रभाणे -

१० % २०%

०%

२ यी

२५ %

३ यी

४ थी

प्राप्त पुस्तकाांची इयत्तवार टक्केवारी

१री

५ ली ४० % ६ ली

७ ली

५० %

०%

27

ळ्षकणक

वदय

प्रभाणे

आढाला

घेता वभोय आरेल्मा

ऩाठ्मऩुस्तक उऩरब्ध शोणे ळाऱे तपे ई –फुक्व

स्लन ऩी ई -ऩुस्तकाींचे

प्रत्मषात उऩक्रभाची

मानुवाय

ननकऴा नुमाय प्रत्मेक वलद्मार्थमाडव

काऱाची गयज शोती .शी

गयज

च्मा इमतालाय

इमत्तलाय

रषात घेता

आभच्मा

वप्रींि

वदय वप्रींि

लािऩ

काढून

कयण्मात आरे .

अंभर फजालणी

मा उऩक्रभा वाठी ऩारकाींची

ल

ऩारकांची ऑप राईन

ळाऱा हमलस्थाऩन वशभतीची

आरी ल प्रत्मषात शा उऩक्रभ याफवलण्मात आरा .

28

वबा

ऩयलानगी

घेण्मात

ळाऱे तपे

वलडच

वलद्मार्थमांना

भोपत

दे ण्मात

काढून

आरे. लयीर छामा धचत्रात ऩाठ्मऩुस्तकाींच्मा यीं गीत वप्रींि चे लािऩ

कयताना . मा उऩक्रभाची

ऩाठ्मऩुस्तकाींच्मा ऩी . र्ी.एप . ची यीं गीत वप्रींि

परननषऩवत्त

ववद्याथी ऑनलाइन विक्षणात रमू लागले ऑनलाइन विक्षणात ववद्यार्थयाांचा उताम प्रवतसाद वमळू लागला

कोरोंना मुळे िाळा बांद पण विक्षण सुरू या मूळ उपक्रमाचा उद्देश्य साध्य होऊ लागला

आळा प्रकाये आदयनीम शळषण वलबाग

व्ज . ऩ. यत्नाधगयी ,ल ऩींचामत

वशभनत

तथा केंद्रीम प्रभुख वड्मे माींचे भागडदळडनाने ल ळाऱा हमलस्थाऩन वशभनत ल

यत्नाधगयी

ऩारक ल शळषक

मा वलांचे वशकामाडभऱ ु े मा कोयोंनाच्मा बफकि काऱात २०२०/२१ भध्मे एक अनोखा ळ्षकणक उऩक्रभ म्शणन ू

ई –ऩुस्तक शा उऩक्रभ मा व्ज.ऩ ळाऱा कोतलर्े उदड ू भापडत याफवलण्माव

मळ प्राप्त झारे .

धन्मलाद !

29

30

31

32

33

ळाऱा - जांबरुणनं .२ केंद्र – वडमे

वलऴम - जवशडडओननशभगती

34

प्रस्तालना वींकिारा ध्माडने

वाभोये गेल्मा वत्मातन ू मोग्म ती लाि शभऱतेच अवीं म्शणतात .

गेरी एक-दीर् लऴड आऩण वलडच शे अनब ु लतो आशोत .वध्मा वलडच कोयोना

भशाभायीचा वाभना कयत आशोत .मा कोयोनाभुऱे वलडच षेत्र फाधधत झारी .आकण वगळ्मात जास्त शळषणषेत्रात माची शानी झारी कायण शळषणप्रक्रक्रमा अषयळ्

थाींफरी .वध्माच्मा मा भशाबमींकय कोयोना भशाभायीभऱ ु े वींऩण ू ड शळषणषेत्रात आकण शळषकाींऩढ ु े रॉकर्ाऊन भध्मे ळाऱा फींद ऩण शळषण चारू ठे लणे आकण नव ु तेच

शळषण चारू न ठे लता ळ्षकणक गुणलत्ता लाढवलणे ल ती टिकलणे माचे पाय भोठे आहशान शोते .

मात एक भोठी अर्चण शोती ती म्शणजे ळारेम ऩरयवयात भोफाईर नेिलकड नवणे . त्माभुऱे अळा टठकाणी गूगरभीि क्रकींला झूभ भीटिींग माींचा लाऩय कन न ऑनराईन ताव घेणे ळक्म नहशते .आभची ळाऱा जाींबरुण नीं .२ टश अळाच नेिलकड नवरेल्मा बागात मेते .त्माभऱ ु े वलद्द्मार्थमांऩमंत शळषण कवे ऩोशोचलामचे शा भोठा प्रश्न आभच्मा वभोय शोता .ऩयीं तु कोणतीशी वभस्मा अवो आऩरे वलचाय वकायात्भक

अवरे क्रक त्मालय उऩाम वाऩर्तोच .मा वलचायानेच मालय उऩाम म्शणजे वलवलध

ऩाठाचे व्हशडर्ओज्कन न गशबेिीच्मा लेऱी वलद्मार्थमांना दाखलन ू अध्माऩन – अध्ममन प्रक्रक्रमा ननयीं तय चारू ठे लता मेईर ,अळी कल्ऩना वच ु री आकण उत्वाशाने आम्शी व्हशडर्ओ ननशभडती च्मा काभारा रागरो .

वदय व्लरऩफक ु अध्माऩनावाठी व्हशडर्ओननशभडती मा उऩक्रभावलऴमी वाींगते आकण त्माची उद्टदषिे ,कामडलाशी आकण ननषऩत्ती माफाफत भाटशती दे ते.

35

उद्ददष्टे

कोणताशी उऩक्रभ शाती घेताना त्माची उद्टदषिे ननव्श्चत कयणे टश ऩटशरी ऩामयी

अवते .वलद्मार्थमांना कोयोनकाऱात उत्तभ शळषण शभऱाले मा शे तन ू े अध्माऩनावाठी व्हशडर्ओ ननशभडतीचा लाऩय कयणे मा उऩक्रभाची उद्टदषिे खारीर प्रभाणे. १ .कोयोनाकाऱात

ळ्षकणक गुणलत्ता टिकलणे.

२ .अध्ममन-अध्माऩन प्रक्रक्रमा यीं जक फनवलणे.

३ .अत्माधनु नक तींत्रसानाची उऩमक् ु तता जाणून त्माच्मा लाऩयावलऴमी जाणील ननभाडण कयणे तवेच त्माचा लाऩय कयणे .

४ .व्हशडर्ओ ननशभडती कन न आनींद शभऱवलणे.

उऩक्रभ कामगलाशी

कोयोना कारालधीत वुरुलातीरा गशबेिी दे ण्मालय बय दे ण्मात आरा .ऩण भना वायखी शळषण प्रक्रक्रमा चारू नहशती .लेऱशी अऩयु ा ऩर्त शोता .त्मा भऱ ु े वलड भर ु ाींना

शळषणाचा राब शभऱत नहशता .त्माभुऱे भानशवक वभाधान शभऱत नहशते .वलड वलद्मार्थमांना शळषण प्रक्रक्रमेत वाभालन ू घेणे ळक्म नहशते .

मालय उऩाम ळोधताना रषात आरे क्रक भर ु े दयू दळडनलयीर भाशरका आलर्ीने

ऩाशतात .त्माभुऱे आऩण दीषा अॎऩवायखे ऩाठालय व्हशडर्ओ तमाय कन न गशबेिी लेऱी अध्माऩन कयताना व्हशडर्ओ दाखवलरे तय अध्माऩन यीं जक शोईर अळी कल्ऩना

वुचरी .त्माभुऱे ऩाठालय आधारयत रशान आकण वोऩे व्हशडर्ओ तमाय कयामचे शे

ननव्श्चत झारे .ऩयीं तु टश प्रक्रक्रमा नक्कीच वोऩी नहशती .त्मावाठी आम्शा शळषकाींना

व्हशडर्ओ कवा फनलामचा माचा अभ्माव कयाला रागरा .व्हशडर्ओ अधधक भोठा शोत नाशीना,तो कींिाऱलाणा शोत नाशीना ,व्हशडर्ओभधीर आलाज, दृश्म मोग्म आशे ना

माचा नीि वलचाय कन न त्मानव ु ाय व्हशडर्ओ ननशभडती कयण्माव वरु ु लात केरी .गशबेिी लेऱी वलद्मार्थमांना अध्माऩन कयताना व्हशडर्ओ दाखलू रागरो.

ज्माीं भुराींच्मा ऩारकाींकर्े अॎन्रॉईर् भोफाईर शोते त्माींना ऩाठलू रागरो .त्माभुऱे गश बेिी लेऱी दाखवलरेल्मा व्हशडर्ओची उजऱणी शोऊ रागरी. 36

ज्माींच्माकर्े अॎन्रॉईर् भोफाईर नहशते अळा वलद्मार्थमांनी कोहशीर् ननमभाींचे

ऩारनकयत व्हशडर्ओ ऩाटशरे .व्हशडर्ओ ऩाशून दे खीर ज्मा वलद्मार्थमांना ळींका शोत्मा त्मा आम्शी गशबेिी लेऱी वोर्लन ू त्मालय आधारयत गशऩाठ त्माींना दे त शोतो .माभुऱे गशऩाठ तऩावल्मालय वलद्मार्थमांना क्रकती कऱरे आशे शे रषात मेऊ रागरे आकण त्मानव ु ाय आम्शी व्हशडर्ओभध्मे आलश्मक ते फदर केरे . वलद्माथी भोफाईरचा अनत लाऩय तय कयत

नाशीत ना ,अभ्मावाशळलाम इतयगोषिी

भोफाईरलय फघतनाशी मेतना माफद्दर ऩारकाींनी आऩल्मा ऩाल्माकर्े रष द्माले

अळा वच ू ना आम्शी ऩारकाींना टदल्मा जेणेकन न भोफाईरचा चक ु ीचा क्रकींला अनतलाऩय वलद्मार्थमांकर्ून शोणाय नाशी .रॉकर्ाऊनच्मा काऱात मा उऩक्रभाचा वलद्मार्थमांना नक्कीच पामदा झारा आकण त्माींचे शळषण वुरु याटशरे .

छामागचत्े

)कोवशीड ननमभांचा ऩारन कयत जवशडडओ) भोफाईरलय शळषकांनी तमाय केरेरा जवशडडओ फघताना वलद्माथी (फघताना वलद्मागथगनी( 37

उऩक्रभाची अध्ममन ननष्ऩत्ती

१ .ऩाठालय व्हशडर्ओ ननशभडती केल्माभुऱे भोफाईर नेिलकड नवरे तयी आम्शारा व्हशडर्ओ दाखलन ू एखादा घिक भर ु ाींना वभजालन ू वाींगता आरा .

२ .मा उऩक्रभाभुऱे लेऱ कभी खचड शोऊ रागरा .वलड वलद्मार्थमांना लेऱ दे ता आरा . ३ .ऩारकाींकर्े व्हशडर्ओ व्क्रऩ अवल्माने उजऱणी शोऊ रागरी ल

अध्ममन

प्रक्रक्रमा ननयीं तय शोऊ रागरी .ऩारकाींनाशी दययोज कोणता घिक आज शळकलरा गेरा शे वभजू रागरे.

४ .व्हशडर्ओननशभडती केल्माभुऱे वलद्माथी कींिाऱा न कयता अभ्माव कन रागरे . शळषणप्रक्रक्रमा आनींदामी झारी.

५ .नलीन तींत्रासानाचा अभ्मावावाठी मोग्म लाऩय कवा कयामचा शे वलद्माथी शळकरे. ६ .ळाऱा फींद अवूनशी शळषणप्र क्रक्रमा चारू याशून वलड वलद्मार्थमांना शळषणाचा राब घेता आरा आकण मातून खूऩ वभाधान राबरे . थोर्क्मात ,व्हशडर्ओननशभडतीचा अध्माऩन प्रक्रक्रमेत लाऩयकेल्माने वलड वलद्मार्थमांचे शळषण चारू याटशरे आकण अध्ममन-अध्माऩन मा दोन्शीींचा अनब ु ल आनींददामी फनरा .

धन्मलाद

38

वि .िाांणरूण नां .िा .प्रा .प .3 कें द्र सड्ये सन मधील उपक्रम २१-२०२० -

पालकप्रबोधन प्रस्तावना:covid-19 मुळे सांपूणण देिणर लोक डाऊन लागला आवण सवण चक्रे थाांबलीपयाणयाने .सांचार बांदी वाहन बांदी नसे वनबांध लागले . निाही प रवस्थतीमध्ये िासकीय कायाणलयातील कामकाि ऑनलाईन प तीने .ववद्यार्थयाांचे व विक्षकाांचे िाळे त िाणेच थाांबणे ऑनल .ेयावे नसे वनदर्दि देसयात आलेााइन कामकाि म्हटले की नेट कनेवटटव्हीटी नसणे गरिेचे आहे .िा .प्रा .प .आमची वि . .िाांणरून नां3 ही नवतिय दुगम ण निा णागात आहे की विथे कोणत्याही प्रकारच्या वसमला रेंि नाही कदा वाडीत आले की . किाही प रवस्थतीमध्ये मुलाां .मोबाईलवर कोणत्याही प्रकारचा सांवाद होत नाहीचे विक्षण चालू रावहले पावहिे यासाठी पयाणय म्हणून त्यानुसार क नदवस कोबीड चे वनयम पाळू न पालक सणा ेवून इयत्ता वनहाय .करायचे ठरवले " पालक प्रबोधन " नवयास कसा ेयावा .पालकाांना बोलावून त्याांचे प्रबोधन करसयात आले? मुलाांना मागणदिणन कसे करावे ? याबाबत सववस्तर नसे मागणदिणन करसयात आलेकाही पालक वाडीतून बाहेर .याचा मुलाांना दायदा कसा होतोय हे गृह णेटीतून नदसून येत होते . उपक्रमाचा पालकाांना देणील दायदा झाला व विक्षणात येणाकया नडचणमची .िाऊन दोन करून मावहती ववचारत होते .त्याांनादेणील मावहती झाली

उनद्दष्टे -: १.विक्षण प्रनक्रयेतून नाही बाहेर िाऊ नये िाऊ की िाऊ . २.विक्षणात सातत्य राणणे . ३.िाळा बांद पण विक्षण चालू ठे वणे . ४.नेटवकण समस्येवर उपाययोिना करणे . ५पालक - ववद्याथी ., पालक .विक्षक व ववद्याथी समिवय साधणे -

प्रत्यक्ष नांमलबिावणी -: आमच्या वाडीत कोणत्याही वसमला रेंि नसल्यामुळे व विक्षण बांद राहता कामा नये या उद्देिाने हा उपक्रम ेसयात आला . मालक वाडीतून बाहेर िाऊन दोन करून नवयासाबाबत .याची नांमलबिावणी पालक व विक्षक याांच्यामादण त चालू ठे वली नडीनडचणी सोड .विक्षक नवयासाबाबत मावहती देत नसत .ववचारत नसतवसयास मदत करतवेळोवेळी गृह णेटीतून . .नवयासाचा आढावा विक्षण ेत होते

दलवनष्पत्ती -: १ववद्याथी - पालक ., विक्षक पालक -, विक्षक .ववद्याथी समिवय साधला गेला २.नवयासाचे दडपण दूर झाले व मुले प्रवाहाबरोबर रावहली . ३चालू नसल्याच िाळा बांद नसली तर विक्षण .ाा आनांद ववद्यार्थयाांमध्ये नदसून आला

39

खाजगी ऩवंत ळाऱा

उऩक्रभाची उद्ददष्टमे-

वलऴम–फशूऩमागमी प्रश्न ननशभगती

१ जे वलद्माथी प्रनतवाद दे त नाशीत त्माींना प्रनतवाद दे ण्माव प्रलत्त कयणे. २ चेतना ननभाडण कयणे. ३ वलद्मार्थमांचा ऩाठातीर वशबाग लाढवलणे. ४ वलऴम वभजतो की नाशी शे ऩाशणे. ५ अलधान नवरेल्माींचे रष लेधून घेणे. ६ उत्वक ु ता ल व्जसावा लाढवलणे. ७ ननणाडमकषभता लाढलणे. ८ अचूकता लाढलणे.

उऩक्रभाची कामगलाशी-

'फशुऩमाडमी प्रश्न ननशभडती'शा उऩक्रभ प्रत्मेकलगाडवाठी याफलरा गेरा ४री ते १ .इ . थीच्माप्रत्मेक इमत्ता ल त्मा इमत्तेतीर वलड वलऴमाींलय आधारयत प्रश्नननशभडती केरी गेरीप्रत्मेक प्रश्नारा .त्माभध्मे वाभान्म सानालयच्माप्रश्नाींचाशी वभालेळ शोता . उदाशयणावाठी काशी प्रश्न खारीरप्रभाणे .चाय ऩमाडमदे ण्मात आरे १ खारीरऩ्की ऩाऱील प्राणी कोणता ? अ फोरी

फ)लाघ

क)व्जयाप

र्)शवींश

२ आईच्मा बालारा काम म्शणतात ? अ काका

फ) दादा

क)आजोफा

र्)भाभा

३ ‘वभाधान’मा ळब्दात ळेलिचे अषय कोणते ? अ व

फ) न

क) भा

र्) ण

४ खारीरऩ्की भ्दानी खेऱ कोणता ? अ कॎयभ

फ) रींगर्ी

क) फुद्धधफऱ

र्)वाऩशळर्ी

५ आऩल्मा दे ळाचे नाल काम आशे ? 40

अ) यत्नाधगयी

फ) भशायाषर

क) बायत

र्)खयलते

अळाप्रकाये इमत्त्तालाय ल वाभान्म सानालयआधारयत अळी वलवलधाींगी प्रश्नननशभडती केरीजी .प्रश्नऩेढी तमाय केरी. आलश्मकतेप्रभाणे त्मा त्मा घिकालयच्मा प्रश्नऩेढीच्मा वलदमाथी वींख्मे .प्रत्मेक घिकालय स्लतींत्रऩणे शोतीएलढ्मा झेयॉक्व काढल्मा ल प्रत्मेक वलदमार्थमाडरा टदल्माकागद आभ .चे घेलून आम्शी ग्राभऩींचामतीच्मा ल ग्राभस्थाींच्मा वींभतीने आम्शी ग्राभऩींचामतीत अवरेल्मा वप्रींियलय झेयॉक्व काढल्मा आकण त्मा प्रत्मेक भर ु ाकर्ून वोर्लून घेतल्मात्माींच्मा सानाच्मा कषा रुीं दाल .जेणेकन न वलद्मार्थमांच्मा सानात बयच ऩर्री .ण्माव भदत झारी. वन २०२०|२१ चा ळाऱे चा ऩि ३१. आकण त्मातीर ३) च्मा ३१ च्मा ३१ वलदमार्थमांचा मा उऩक्रभात वशबाग शोता. इ. १ री - ७ वलद्माथी,इ. २ यी - ९वलद्माथी, इ.३यी - ११ वलद्माथी ल इ. ४ थी - ४ वलद्माथी माऩ्की जे वलद्माथी वशबागी शोणाये नहशते ते शी उत्वाशाने वशबागी झारे . उत्तय वलस्तारयत शरशालमाचे नवल्माने ल अचक ू ऩमाडमारा गोर कयालमाचा अवल्माने वलद्माथी ते आलर्ीने कन रागरी ल मातन ू चाींगरेoutput शभऱारे.

परननष्ऩत्ती

१ १००% वलद्माथी उऩक्रभात वशबागी झारे.

२ उत्तय ळोधण्मावाठी लाचनाची आलर् रागरी. ३ प्रश्नाचे नेभके उत्तय ळोधण्माची वलम रागरी. ४ आत्भवलश्लाव लाढरा. ५ सानाच्मा कषा रुीं दालण्माव भदत झारी. ६ प्रश्नाचे नेभके उत्तय ळोधण्माची वलम रागरी. ७ अचक ू ता आरी. ८ प्रत्मेकाचा वशबाग अवल्माने वलदमार्थमांना उऩक्रभाफद्दर आऩुरकी लािू रागरी.

धन्मलाद!

41

ऩायालयची ळाऱा जज.ऩ. ऩण ू ग प्राथशभक ळाऱा लेतोळी नं.१

केंद्र – वडमे

ळाऱा – व्ज.ऩ.ऩण ू ड प्राथशभक ळाऱा लेतोळी नीं.१ता. व्ज. यत्नाधगयी.

कोवलर् -१९ मा भशाभायीच्मा काऱात भाचड २०२० ऩावन ू ळाऱा फींद कयाहमा रागल्मा ,त्माभुऱे प्रत्मष अध्माऩन दे खीर नाईराजास्तल फींद कयाले रागरे .वलद्मार्थमांच्मा

शळषणात खींर् ऩर्ू नमे म्शणन ू ळावना भापडत “ळाऱा फींद ऩण शळषण वरु ु ’’शा उऩक्रभ वुरु कयण्मात आरा . त्मा

प्रभाणे

हमलस्थाऩन

आभच्मा

ळाऱे तीर

शळषकाींनी

वलचाय

वलननभम

कन न

ल

ळारेम

वशभती ,शळषक ऩारक वींघ, भाता ऩारक वींघ माींच्मा वशकामाडने “ऩायालयची ळाऱा ’’ मा उऩक्रभाद्लाये भर ु ाींचे शळषण वरु ु ठे लण्मात आरे .

लेतोळी शा गाल तवा र्ोंगयाऱ बाग,गालातीर लाड्मा ह्मा एकभेकाींऩावन ू दयू अींतयालय त्माभुऱे प्रत्मेक लार्ीतीर भध्मलती टठकाणी ऩायालय भर ु ाींना इमत्तानुवाय एकत्र फोरालन ू कोवलर् प्रनतफींधात्भक वलड ननमभाींचे ऩारनावश शळषण वरु ु ठे लरे

42

खारीर उद्टदषिऩत ू ीवाठी शा उऩक्रभ वरु ु केरा. १ वलड भुराींना शळषणाच्मा प्रलाशात ठे लणे. २ भर ु ाींचे शळषण अखींर् चारे याशणे.

३ अध्मन - अध्माऩन प्रक्रक्रमा भनोयीं जक कयणे.(आनींददामी शळषण ) ४ ळारेम लातालयण ननशभडतीतून अध्ममनाची रुची लाढलणे.

५ नलीन इ.१रीत दाखर वलद्मार्थमांना शळषण ल ळाऱे ची गोर्ी ननभाडण कयणे. ६ अध्ममन – अध्माऩन ननमशभतऩणे वुरु ठे लणे.

७ स्लाध्माम दे ऊन स्लींमअध्ममनाची आलर् ननभाडण कयणे. ८ स्लाध्माम तऩावून चुकाींची लेऱीच दरु ु स्ती कयणे. ९ भर ु ाींना

भुक्तऩणे हमक्त शोण्माव वींधी ननभाडण कयणे.

१०) एकाचलार्ीतीर इमत्तानव ु ाय भर ु ाींना एकाचलेऱी भागडदळडन कयणे.

परननषऩत्ती  भुराींचीऩायालयचीळाऱावुरु अवल्माभुऱे अखींर् शळषण वुरु याटशरे .  वरु ु लातीराकभीअवणायी उऩव्स्थनतची िक्केलायी लाढू रागरी.

 भुराींभध्मे अध्मन अध्माऩनावलऴमी आलर् ननभाडण शोऊ रागरी.  भर ु ाींभध्मे स्लींमअध्ममनाची आलर् ननभाडण शोऊ रागरी .

43

सुस्वागतम

जि.प . ा ा वततव ा नश . 2 केंद्र सड्यत -: बाट ज रगाव -: ता ररनाजगरा .जि .

े जणक वषाव त कतक्षतशया 2021/2020 सन ा ल वपनमाचत नाव

ज लक जमत्राच्या सहाय्यानत मुक्षाशचत अध्ययन प्रस्तालना भाचड कोयोंनाच्मा ऩाश्लडबूभीलय भुराींचा

.मा भशाभायीभुऱे ळाऱा फींद शोत्मा 11 ऩावून कोव्हशर् 2222

ळाऱा चारू शोतीर ल ननमशभत अभ्माव .टदलवाींचे रॉकर्ाऊन शोते 15-15 ऩटशरे .ऑनराइन अभ्माव वुन झारा

वुन शोईर अवेचलाित शोतेत्माभुऱे वलद्मार्थमांचा .ऩण कोयोंनाने शऱूशऱू उग्र न ऩ धायण कयामरा वुरुलात केरी.

.ऩण ळाऱा ननमशभत वुन शोत नहशती .त्मात नलीन ळ्षकणक लऴड शी वुन झारे .ऑनराइन अभ्मावच वुन शोता त .चळा ऩारकाींकर्े वाधे भोफाईर शोतेळाऱा ग्राभीण बागातीर अवल्माने फऱ्मा््मातच नेिलकडची शी वभस्मा वतत बेर्वालत शोतीजून भटशन्माऩावून ऩालवाऱाशी वुन झारा आकण भोफाईर नेिलकडची वभस्मा लाढू

.

तवेच ऩारक काभालय .रागरी, ळेतात जाताना भोफाईर आऩल्माफयोफय घेऊन जात शोते काशी वलद्मार्थमांकर्े

.

त्माभुऱे भोफाईर नवरेरे .तय भोफाईर ऩण नहशते, ऩारक काभालय गेरे की वलद्माथी ऑनराइन शळषणाऩावून लींधचत याशत शोतेकोयोंना

.त्माभुऱे काशी प्रभाणात का शोईना वलद्मार्थमांचा अभ्माव ननमशभत शोत नहशता .

.कारालधीत वलद्मार्थमांची ळाऱा फींद शोती ऩण शळषण वुन याशाले मावाठी अनेक उऩक्रभ वन ु झारे ‘ळाऱा फींद,

शळषण वन ु ’‘ळाऱाफाशे यची ळाऱा’‘स्लाध्माम’‘गोषिीचा ळननलाय’ मावायखे उऩक्रभ भर ु ाींच्मा शळषणावाठी वन ु झारे .

.तवेच ळाऱे च्मा लतीनेशी भर ु ाींच्मा शळषणावाठी काम कयता मेईर मालय वतत वलड शळषकाींभध्मे चचाड शोत शोती “शळषक शभत्रशी वींकल्ऩना मा चचेतन ू च शळषकाींना ” वच ु रीप्रत्मेक लार्ीत शळषकाींच्मा स्लखचाडतन ू लार्ीलाय .एका शळषक शभत्राची नेभणक ू कयण्मात आरी ल वलद्मार्थमांचे अध्ममन अध्माऩन वयु ऱीत वन ु झारे 44

.

उऩक्रभाची     

उद्टदषिे

ळाऱा फींद अवल्मा तयी वलद्मार्थमांचे अध्ममन वुयऱीत चारू ठे लणे. कोणीशी शळषणाऩावून लींधचत याशू नमे मावाठी प्रमत्न कयणे. ननमशभत अभ्माव शोण्मावाठी प्रमत्नळीर याशणे.

उऩक्रभाींची ऩत ू डता लेऱेलय शोण्मावाठी प्रमत्नळीर अवणे.

ऩारकाींभध्मे अभ्मावाफाफत जाणील जागती ननभाडण कयणे.

वपनमाचत जनयविन ा त चत नाव 2 .पण न व ोाथजमक ा ा वततव ा नश.प.जि -:केंद्र ज रगाव -:सड्यत बाट -: अ नीं. 1 2

लार्ीचे नाल

शळषक शभत्राचे नाल

लेऱ

लेतोळी फोिकेलार्ी

कल्ऩेळ केळल फोिके

9.00 ते 1.22

लेतोळी लयचीलार्ी

भमूयी वलनामक काींफऱे

9.00 ते 1.22

इयत्तानुसार ताजसका जनयविन अ न. 1 2 3 4

इयत्ता 1 क्षा व 2 रा 3 रा व 4 था 5 वा व 6 वा 7 वा

वत 9.00 तत 10 .00 10.00 तत 11.00 11.00 तत 12.00 12.00 तत 1.00

ज लक भतट जनयविन अ नश. 1 2 3

ज लकाचत नाव सौ. मानसा जनजतन मवनत श्रा. रजवशद्र पाशडुरश ग धवपट श्रा. सशिय गवजवशदा िगताप

45

भतट दतण्याचत वार सवमवार, बुधवार, गुरुवार, जनवार सवमवार, मशग वार,गुरुवार ुनवार मशग वार, बुधवार, ुनवार, जनवार

उऩक्रभ कामडलाशी व्ज 2 .ऩूणड प्राथशभक ळाऱा लेतोळी नीं .ऩ .शी ग्राभीण बागातीर ळाऱा आशे भोफाईर नेिलकडची इथे खूऩ

.

त्मातूनच .त्माभुऱे कोयोना कारालधीत ऑनराइन शळषणारा अर्चण मेत शोती .वभस्मा आशे ‘शळषक शभत्र ‘ शी

वींकल्ऩना ळाऱे तीर शळषकाींना वुचरी .

ळाऱे लय फोिकेलार्ी ल लयचीलार्ी मा दोन लाड्मा अलरींफून आशे तकोयोना कारालधीत ऩाऱालमाचे

.

क लार्ीत एक माप्रभाणे शळषक शभत्राची ननलर् कयण्मात ननमभ ल वाभाव्जक अींतय याखालमाचे अवल्माने प्रत्मे .आरी नेिलकडची वभस्मा अवल्माने दययोज शळषक स्लतत्माींना बेि :्ी दे ऊन भुराींचे काम घ्मामरा शले माचे

भागडदळडन कयत शोते लार्ीलय बेि दे ऊन शळषक शभत्राींनी काम केरे माचा आढाला लेऱोलेऱी घेत :शळषक स्लत . .त्माींना ज्मा ज्मा टठकाणी अर्चण मेत शोती त्मा त्मा टठकाणी भागडदळडन कयत शोते .शोते शळषक शभत्राींच्मा

वशकामाडने वलद्मार्थमांच्मा मोग्म लेऱी चाचण्माशी घेण्मात आल्मात्माभऱ ु े .

.वलद्मार्थमांच्मा प्रगतीचा आढाला घेणे शळषकाींना वोऩे झारे

तवेच शळषक शभत्राींच्मा वशाय्माने ळावनाभापडत याफवलरेरे उऩक्रभशी याफवलण्मात आरे माभध्मे . ‘स्लाध्माम ‘ उऩक्रभावाठी प्रत्मेक वलद्मार्थमांची नोंद कयामची शोती .काशी वलद्मार्थमांकर्े भोफाईरशी नहशते . ऩुढे दय आठलड्मारा

.ची नोंद कन न टदरीच्मा भोफाईरलय वलद्मार्थमां:कल्ऩेळ फोिके मा शळषक शभत्राने स्लत

दोन्शी शळषक शभत्राींचे वलद्मार्थमांची स्लाध्माम नो .स्लाध्मामशी वोर्लून घेतरे्ींदणी ल स्लाध्माम वोर्वलणे मावाठी उत्तभ वशकामड शभऱारे .

त्माचप्रभाणे ‘गोषिीींचा ळननलाय ‘ मा उऩक्रभाफाफत दय आठलड्मारा मेणाऱ्मा गोषिी ल त्मालय आधारयत उऩक्रभ लेऱच्मालेऱी ऩूणड कन न घेण्माव शळषक शभत्राींनी उत्तभ वशकामड केरे .

वलद्मार्थमांचा योजचा अभ्माव घेणे, जादा भागडदळडन कयणे, उऩक्रभ लेऱेत ऩूणड कन न घेणे, गशऩाठ ऩूणड

कन न घेणे ल लह्मा लेऱेत तऩावणे मावाठी शळषक शभत्राींची भदत चाींगरी झारी

.

वपनमाचा फक्षजनष्पत्ता  ज लक जमत्रामु त जवद्याथी ज लण ोवाहात राजहक्षत.  ा ा बशद असशया तरा जवद्यार्थयाां चत ज लण सुरू राजहक्षत.  जवद्यार्थयाां चत जदक्षतक्षत वपनम वत त त पण न व झाक्षत.  एकहा जवद्याथी ज लणापासन न वशजचत राजहक्षा नाहा.  ज लक जमत्राशना घततक्षतशया जवद्यार्थयाां च्या ोगताचा आढावा पुढाक्षोमाणत आढ न न आक्षा.

46

जवषय :- मराठा 12

10 8

अषयलाचन

6

ळब्दलाचन

4

वभजऩल ड लाचन ू क

2

वींबाऴण

लाक्मलाचन श्रुतरेखन

0 1 री(8)

2 यी(3)

3 यी(8)

4 थी(3)

5 ली(6)

6 ली(3)

7 ली(10)

आक्षतखाताक्ष इयत्ततसमवर कशसाताक्ष अशक हत वगाव चा पट आहत .

जवषय:- गजणत 12

10

8

वींख्मासान

6

फेयीज

4

गण ु ाकाय

लजाफाकी बागाकाय

2

0 1 री(8)

2 यी(3)

3 यी(8)

4 थी(3)

5 ली(6)

47

6 ली(3)

7 ली(10)

आक्षतखाताक्ष इयत्ततसमवर कशसाताक्ष अशक हत वगाव चा पट आहत .

वलद्मार्थमाडनी केरेरा स्लाध्माम तऩावताना ळाऱे तीर शळषक

भा.केंद्रप्रभख ु वौ.वाखयकय भॎर्भ माींची लगड बेिल शळषक शभत्र लगड घेताना

वलद्मार्थमाडनी कोयोना कारालधीत केरेरे वलवलध उऩक्रभ

स्िोन ऩें टिग ल ऩाण्मातीर याींगोऱी 48

लेतोळी नं३.

केंद्रवड्मे यत्नाधगयी

उऩक्रभाचे नाल –स्लाध्माम काडे उद्टदषिे –  वलद्मार्थमांना वयालावाठी भुफरक प्रभाणात स्लाध्माम उऩरब्ध कन न दे णे .  स्लाध्माम कार्े घयी नेऊन वोर्लण्माची वुवलधा .

 वलद्मार्थमांची अध्ममन ननषऩतीप्रभाणे प्रगती वाधणे.

 गकणत वींख्मासान ल वींख्मालयीर क्रक्रमा अचक ू ता लाढलणे .

 वलद्मार्थमांच्मा पालल्मा लेऱाचा अध्मामनावाठी लाऩय कन न घेणे .

49

स्लन ऩ ल कामडलाशी कोयोना

काऱात

वलद्मार्थमांचे शळषण थांफल्मावायखे झारे शोते वलद्मार्थमांना .whatsaap ल भोफाइर लरून शळषण दे ण्माचे प्रमत्न चारू शोते ऩयंतु त्मात वातत्म ल ऩरयणभकयकता .

ता ल नेटलकग ची यें ज ह्मा गोष्टी भोफाईरची उऩरोध. याखणे कठीण जात शोते

कयोनाभऱ ु े वलध्माथी शळकवलण्मावाठी

. ऑनराइन शळषणात अडचणीच्मा ठयत शोत्मा

अश्म. उऩरोध शोणे दयु ाऩास्त शोतेाा लेऱी वलध्मर्थमांना गश ृ बेटी दे ऊन शळषण

दे ण्माशळलाम ऩमागम नवशता वशा भुरांना एकत् -जलऱजलऱ अवरेल्मा घयातीर ऩाच. .मा भध्मे स्लाध्माम कडांची खूऩ भदत झारी

. न शळषण दे णे चारू केरेकरू

वलद्मार्थमंना शळकलरेल्मा घटकाचे िदढ कयण कयण्मावाठी प्रत्मेक वलद्माथगा्मारा एकेक स्लाध्माम काडग दे ण्मात आरे ल ऩढ ु च्मा बेटीत त्मांनी वोडलरेरा स्लाध्माम तऩावण्मात आरा .स्त कयण्माच्मा वूचना ददल्माचक ु रेरी उत्तये दरु ु .

प र नन ष्ऩ त्ती स्लाध्माम काडग भऱ ु े वलद्मार्थमंना झारेल्मा घटकालय अभ्माव दे णे ळक्म झारे .

बाऴा ल गणणत मा वलऴमात माचा .वलद्मार्थमांना ऩयु े वे गश ृ कामग शभऱामरा रागरे .चांगराच उऩमोग झारा

50

ळाऱाफाशे यीर ळाऱा व्ज.ऩ. प्राथशभक ळाऱा लेतोळी नीं.५ केंद्र – वर्मे

शळषणाऩावून दयू अवरेल्मा फारकाींना शळषण प्रलाशात आणण्मावाठी वतत प्रमत्नळीर प्राभाकणक प्रकल्ऩ

शे तू – फारकाींचा वलांगीण वलकाव वाधने

कामगलाशी

 लरयषठाींचे भागडदळडन ल ऩयलानगी  उऩक्रभाव रागणाऱ्मा वलड गयजाींची ऩूतत ड ा.  स्थान लेऱ ननव्श्चती

 भान्मलयाचे बेिी ल अशबप्राम  कुळर भागडदळडकाचे भागडदळडन  वलळेऴ नोंदी

51

उऩक्रभ



गचभण्मा ऩाखयांची ळाऱा

वकाऱी कोलळ्मा उन्शात आनींदाने शभऱे र त्मा टठकाणी फवन ू अभ्माव कयणे.

 श्रभदान

ळारेमलेऱा हमनतरयक्त वलद्मार्थमांकर्ून ऩरयवय स्लच्छता कन न घेण.े



आकाळातीर ननयीषण

आकाळातीर ग्रश ल ताये प्रत्मष ननयीषण कयणे.चींद्राचे ननयीषण कयणे.



कुळर कायागीय बेट

ऩरयवयातीर कुळर कायाधगयाींकर्ून त्माींच्मा करेवलऴमी भाटशती शभऱलणे.ल करा आत्भवात कयण्माचा प्रमत्न कयणे.



ऩयवफाग

वलवलध प्रकायची पुरापऱाींची

झार्े रालणे.बाजीऩारा रागलर् कयणे. 52

जजल्शा ऩरयऴद प्राथशभक ळाऱा कोतलडे उं फयलाडी वेतू अभ्माव

भख् ु म उद्ददष्टे -

१ च्मा ऩाश्लगबूभीलय वलद्मार्थमांच्मा भनात अध्ममनावलऴमी आत्भवलश्लाव ननभागण १९- कोवलड )

करून शळकण्मावाठी आनंददामी लातालयण ननशभगती कयणे .

२.वलद्मार्थमांचे गत ळैषणणक लऴागतीर उणील बरून काढण्मावाठी त्मांना भदत कयणे ) ३ वलद्मार्थमांची भागीर इमत्तानुरूऩ बाऴा वलऴमातीर अऩेक्षषतअध्ममन ननष्ऩत्तीनुवाय )

वभजऩूलक ग लाचनाची वंधी उऩरोध करूनवंफंगधत षभता लद् ृ गधंगत शोण्माव भदत कयणे . ४गीर इमत्तेळी जोडून घेण्मावाठीवलद्मार्थमांना भा ), स्लमंअध्ममनावाठी उऩमुक्त अळा

आनंददामी ल कृनतमुक्त आळमाची ननशभगती कयणे ल अशबवमक्त शोण्मावाठी वंधी )रेखन( उऩरोध करून दे णे .

अऩेक्षषत कौळल्म / वंकल्ऩना

१)भुख्म वंकल्ऩना ( भौणखक बाऴावलकाव ) २बाऴाभ्माव ) ३) लाचन ४रेखन )

53

अध्ममन ननष्ऩत्ती वन २०२०-मा ळैषणणक लऴागत कोवलड २१-१९ च्मा उद्बलरेल्मा ऩरयजस्थतीभुऱे

प्रत्मष अध्माऩनात अडचणी ननभागण झाल्मा शोत्मावलद्मार्थमांच्मा अध्ममन

.

ननष्ऩत्तीनुवाय प्रगती वाधण्मावाठी भशायाष्ा ळावनाचा वेतू अभ्माव उऩक्रभ

याफवलण्मात आराददलव याफवलण्मात आरा त्माभुऱे ४५ननमोजनानुवाय शा उऩक्रभ . भागीर ळैषणणक लऴागतीर इमत्तेनुवाय वलऴम ननशाम बाऴा, गणणत ल इंग्रजीच्मा

वंफगं धत षभता लद् ृ धींगत झाल्मानलीन ळैषणणक लऴागत शळकावमा रागणाऱ्मा . वलद्मा .अभ्मावक्रभाची ऩूलग तमायीशी झारीर्थमांभध्मे स्लमंअध्ममनाची गोडी ननभागण झारीवलद्मार्थमांभध्मे आत्भवलश्लाव ननभागण वलद्माथी .लाचन रेखनात प्रगल्ब झारे

54

.वलद्माथी कृतीळीर फनरे .

वशाध्मामी उऩक्रभ मा प्रक्रक्रमेभध्मे वलद्माथी एकभेकांच्मा फयोफयीने शळकतात म्शणजे एकट्माने क्रकंला स्ऩधागलत्त ृ ीने शळकता एकभेकांच्मा वशाय्माने शळकतात.

55

न

वाभद ु ानमक लतऱ ुड

वशाध्मामी उऩक्रभाींच्मा तीन यचना

गिचचाड

जोडी चचाग

अध्ममनननष्ऩत्ती -

मा प्रक्रक्रमेत वलद्माथी एकभेकाींना भदत कयतात. भाटशतीची दे लाण-घेलाण कयतात. कल्ऩना वुचतात, एकभेकाींच्मा कल्ऩनाींचे भूल्मभाऩन कयतात.

शळषक मा प्रक्रक्रमेत वभन्लमाची बूशभका ऩाय ऩार्तात. 56

धन्मलाद

57

58