TYT

TARİHSo RU

Kullanım Klavuzu için Karekodu Okut

YAYINEVİNE AİT KİTAPLAR ÖRNEK PDF’LER AKILLI TAHTA UYGULAMALARI (PARDUS İLE UYUMLUDUR.) VİDEO SORU ÇÖZÜMLERİ MOBİL UYGULAMALAR LİSE DESTEK ÖĞRENCİ UYGULAMASI

BANKASI

Sanal Sınıf Entegrasyonu ZOOM ile kurumların ders işlemelerini sağlar. Ders tekrarlarını izleme imkânı verir.

Soru Havuzu Mobil Öğretmen ve Öğrenci Uygulamaları Her testin başında bulunan karekodları okutarak video çözümlere ulaşabilirsiniz.

Ödevlendirme sistemi İçeriklere erişim Raporlama

İdari Hizmetler Sanal sınıf SMS ile duyuru Gelişim raporları

Erişilebilirlik

Tarayıcı aracılığıyla erişim

İçindekiler ÖN SÖZ REHBERLİK

1. BÖLÜM TARİH VE ZAMAN Tarih ve Zaman......................................................................... 11 İnsanlığın İlk Dönemleri............................................................. 19 Orta Çağ’da Dünya.................................................................... 31 İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası............................................ 37 İslam Medeniyetinin Doğuşu..................................................... 45 Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk-İslam Devletleri............ 53 Bölüm Tekrar Testi.................................................................... 59

2. BÖLÜM Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi ......... 63 Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302-1453) .................... 67 Devletleşme Sürecinde Savaşçılar ve Askerler ........................ 71 Beylikten Devlete Osmanlı Medeniyeti ..................................... 73 Dünya Gücü Osmanlı (1453-1595)........................................... 77 Sultan ve Osmanlı Merkez Teşkilatı ......................................... 83 Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni ..................................... 85 Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı 89 Siyaseti (1595-1774) ................................................................ 89 Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı ...................................... 93 Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) ............... 97 Devrimler Çağında Değişen Devlet-Toplum İlişkileri .............. 103 Sermaye ve Emek .................................................................. 109 XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Gündelik Hayat........................ 113 Bölüm Tekrar Testi ................................................................. 115

3. BÖLÜM XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti ve Dünya................... 119 Millî Mücadele......................................................................... 131 Atatürkçülük ve Türk İnkılabı................................................... 151 İki Savaş Arasındaki Dönemde Türkiye ve Dünya.................. 177 II. Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye ve Dünya........................ 185 II. Dünya Savaşı Sonrasında Türkiye ve Dünya...................... 189 Toplumsal Devrim Çağında Dünya ve Türkiye........................ 193 XXI. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye ve Dünya................................ 197 Bölüm Tekrar Testi.................................................................. 201

DENEMELER/203

PRO

1

BÖLÜM TEST BAŞLIKLARI

•

Tarih ve Zaman

•

İnsanlığın İlk Dönemleri

•

Orta Çağ’da Dünya

•

İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası

•

İslam Medeniyetinin Doğuşu

•

Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk-İslam Devletleri

•

Bölüm Tekrar Testi

PRO

ÖSYM KONU ANALIZI TYT

AYT

2010 2011 3

12

3

11

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 4

10

4

12

4

11

4

10

4

11

4

11

2

7

2

7

2

6

2

6

2

6

!

DİKKAT

Birinci Bölüm soruları içinde çokça kavram yer almaktadır. Bu kavramlarla ilgili soruların doğru çözülebilmesi için kavram tanımlarına bakmanız faydalı olacaktır. Bazı tanımları bilmek, hem netlerinizi hem de soru çözme hızınızı artıracaktır. Bunu bir örnekle açıklayalım. Örneğin, İlk Çağ Uygarlıkları ile ilgili bir soruda “şehir devleti yapılanması”, “şehir devletlerinden oluşmuştur” gibi tanımlama veya nitelendirmeler yapılıyorsa o uygarlıkla ilgili şu çıkarıma kolaylıkla ulaşılabilir: Merkezî otorite zayıftır. Aradığınız ifadeyi her zaman, seçeneklerde bulamayabilirsiniz. Bu defa da “şehir devleti yapılanması” ile ilgili bir tanım veya nitelendirme için “Siyasi birlik yoktur.” gibi bir seçenek aranmalıdır. Başka bir örnek, bozkır bir yaşam görülüyor, yaşanıyorsa göçebe bir yaşam tarzı vardır. Küçükbaş hayvancılık ekonomik faaliyetler arasında yer alır. Mesela mezarın varlığı noktasında sadece mezar değil de mezarın içinde ölen kişiye ait eşyaların bulunması sizi doğrudan ahiret inancına ulaştıracaktır. Halı veya kilim dokumacılığının yapılması bölgede küçükbaş hayvancılığın yapıldığını da gösteren bir durumdur. Yayın Denizi Eğitim Youtube ve Instagram Yayın Denizi hesabından örnek soru çözümlerini takip edebilirsiniz. Bu soru çözümleri, sınavdaki hızınızı artırma amaçlıdır. Kavram bilginizi geliştirmeye yöneliktir. Kısacası soru çözümü ile ilgili yöntem, teknik vs. gibi hususlar, alanında uzman hocalarımız tarafından verilmektedir.

İnsanlığın İlk Dönemleri-V 1. Sümerlerde patesi adı verilen krallar, tanrılarının adına

TEST-9

4. Anadolu’da Kayseri Kültepe’de yapılan kazılar sonu-

toprakları işleten ve koruyan yetkilere sahip iken daha sonraları yarı tanrı veya rahip-kral konumuna gelmişlerdir.

cunda bulunan MÖ 2000’li yıllara ait üzerinde çivi yazısı olan kil tabletlerin benzerlerine MÖ 3500’lerde Mezopotamya bölgesinde de rastlanılmıştır.

Bu durumun aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenebilir?

Buna göre, I. Mezopotamya’daki bazı faaliyetler ve gelişmeler Anadolu’da da görülmüştür.

A) Otoritenin dinsel nitelik kazanmasına B) Siyasi alanda birliğin sağlanmasına

II. Mezopotamya ve Anadolu coğrafyasında aynı yönetim anlayışı etkili olmuştur.

C) Kanunların yazılı hâle gelmesine

III. Tarihî dönemler Mezopotamya’da Anadolu’dan daha önce başlamıştır.

D) Özel mülkiyet hakkının getirilmesine E) Yöneticilerin halka karşı sorumlu duruma gelmesine

yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I

2. Yunan şehir devletlerinde giderek güçlenen soylular

II. Demokrasi düşüncesi ortaya çıkmıştır. III. Monarşi yönetiminin gücü kısıtlanmıştır.

Buna göre; I. yazının Sümerliler tarafından kullanıldığı, II. ihtiyaçların yeni buluşları ortaya çıkardığı, III. ibadet yerlerinin ekonomik amaçlar doğrultusunda kullanıldığı

yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I

D) I ve II

B) Yalnız II

C) Yalnız III

yorumlarından hangileri yapılabilir?

E) II ve III

A) Yalnız I

3. İlk Çağ’da Anadolu’da uygarlık kuran Lidyalılar, • Tarihte ilk kez parayı bularak kullanmışlardır. • Anadolu’dan başlayarak Mezopotamya’ya ulaşan Kral Yolu’nu geliştirmişlerdir. • Kral Yolu üzerinde birçok bölgede Antrapoller kurmuşlardır. Bu gelişmelerin Lidyalıların hangi özelliğinden kaynaklandığı söylenebilir?

E) I, II ve III

tarım ürünleri ve her türlü ticari mal rahipler tarafından kil tabletler üzerine resimler ve işaretlerle kaydedilmiştir. Zamanla bu resim ve işaretlerin heceye dönüşmesiyle çivi yazısı ortaya çıkmıştır.

YAYIN DENİZİ

I. Siyasi alanda birlik sağlanmıştır.

D) II ve III

C) I ve III

5. Sümerlerde tapınaklara halk tarafından teslim edilen

kralın bazı haklarını kısıtlayarak yönetimde etkin hâle gelmişlerdir. Daha sonraki dönemde ise orta sınıfa mensup olan halk birleşerek halkın yönetime katılmasını sağlamışlardır. Buna göre Yunan şehir devletleri ile ilgili olarak,

B) Yalnız II

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Mezopotamya; bereketli topraklara (Bereketli Hilâl) sahip olması, iklim şartlarının uygun olması, bol su kaynaklarının bulunması, istila ile göçlere uğraması ve farklı toplumlarla etkileşim içinde olması nedenlerinden dolayı birçok uygarlığa beşiklik etmiştir.

Buna göre Mezopotamya’da birçok uygarlığın kurulmasında aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır? A) Göç yolları üzerinde bulunması

A) Yer altı kaynakları bakımından zengin olmaları

B) Kültürel etkileşime açık olması

B) Güçlü merkezî bir krallık kurmaları

C) Verimli birçok ovaya sahip olması

C) Ekonomilerinin ticarete dayalı olması

D) İklimin tarım yapmaya elverişli olması

D) Tarımsal faaliyetlere büyük önem vermeleri

E) Çok tanrılı bir anlayışın egemen olması

E) Komşuları ile iyi ilişkiler içinde bulunmaları

TYT Tarih Soru Bankası

1. BÖLÜM

27

İnsanlığın İlk Dönemleri-V 7. • Mısırlılar kâğıt olarak özellikle Nil Vadisi’nde yetişen

10. Büyük İskender; Asya Seferi sonucunda ele geçirdiği

kamış cinsi bir bitki olan papirüsü kullanmışlardır.

bölgelerde egemen olan devletin düşünce sisteminin üstünlüğü anlayışı ile hareket etmemiş, yerel kültürlerin değerlerine de sahip çıkmış ve sonuçta Helenistik Uygarlık ortaya çıkmıştır.

• Sümer tapınaklarına getirilen ürün ve eşyaları tespit etmek amacıyla rahipler tarafından kullanılan çivi yazısı, kil tabletler üzerine üçgen uçlu bir çubukla yazılmıştır.

Büyük İskender’in bu düşüncesinin;

Bu cümlelere göre,

I. kurduğu uygarlığın geniş bir çevrede etkili olması,

I. Sümerliler yazıyı Mısırlılardan daha önceki zamanda kullanmışlardır.

II. Doğu ve Batı kültürlerinin kaynaşmasını sağlaması, III. Asya toplumları arasında sömürgecilik düşüncesini yayması

II. Coğrafi şartlar toplumların kültürel faaliyetlerini etkilemiştir.

gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?

III. Yazı malzemesi olarak kullanılan araç ve gereçler toplumlara göre farklılık göstermiştir.

A) Yalnız I

yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

C) Yalnız III

E) II ve III

11. Anadolu’nun üç tarafının denizlerle çevrili olması, Avrupa,

Asya ve Afrika kıtaları arasında deniz ve karadan kolayca bağlantı kurulması, olumlu iklim şartları, verimli arazilere ve bol su kaynaklarına sahip olmasından dolayı tarih boyunca birçok kez göç ve istilaya uğramıştır.

sonucunda Truva yerleşim merkezi ortaya çıkarılmıştır. Merkezde MÖ 3000’li ve MÖ 2000’li yıllar arasına ait önemli eserler bulunmuştur. “Priamos’un Hazineleri” adı verilen altın ve gümüşten yapılmış değerli süs eşyaları bu kazılar sonucunda bulunmuştur. Buna göre Truva yerleşim merkezi ile ilgili,

YAYIN DENİZİ

8. Çanakkale yakınlarında 1870 yılında yapılan kazılar

Buna göre; I. kültürel, II. ekonomi, III. coğrafya

I. Kültürel bir etkileşim olmuştur.

etkenlerinden hangilerinin Anadolu’ya yapılan göç ve istilalarda etkili olduğu söylenemez?

II. Maden işlemeciliği gelişme göstermiştir. III. Tarih öncesi çağlar sırasıyla yaşanmıştır. yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız I

B) Yalnız lI

D) I ve II

A) Yalnız I

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

C) Yalnız III

E) II ve III

12. Anadolu tarih boyunca birçok göç ve istila hareketine

uğramıştır. Anadolu’ya göç eden kavimlerden bazıları devletler kurmuş ve uygarlıklar meydana getirmişlerdir. Hititler, Frigler, İyonlar, Urartular, Persler ve Romalılar Anadolu’ya hâkim olarak uygarlıklar kurmuşlardır.

9. Anadolu’da farklı yerleşim merkezlerinde yapılan kazı-

lar sonucunda ortaya çıkarılan eserlerin Mezopotamya uygarlığında bulunan bazı eserlere benzediği görülmüştür.

Buna göre Anadolu ile ilgili, I. Kültür yönünden zengin bir özelliğe sahip olmuştur.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin bu benzerliğin oluşmasına etki eden faktörlerden biri olduğu söylenemez?

II. Jeopolitik konumu açısından önemli bir yer olmuştur.

A) Siyasi baskılar

B) Yapılan göçler

III. Kurulan uygarlıklar merkezî yapılarını güçlü tutmuşlardır.

C) Yaşanan savaşlar

D) Ticari ilişkiler

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I

E) Coğrafi yakınlık

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

1. BÖLÜM 1. A

2. E

3. C

4. C

5. E

6. E

7. E

8. B

9. A 10. D 11. A 12. D

28

B) Yalnız II

Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk-islam Devletleri-III 1. Karahanlı Devleti’nde;

4. Türk-İslam devletlerinde toplum içerisinde ayrıcalıklara

sahip olan sosyal sınıflardan veya dinî gruplardan söz etmek mümkün değildir.

• Resmî dil olarak Türkçeden başka dil kullanılmamıştır. • Yöneticiler, devlet adamları, ordu ve halkın tamamı Türklerden meydana gelmiştir.

Buna göre Türk-İslam devletlerinde sosyal hayatın düzenlenmesinde;

Buna göre Karahanlı Devleti ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

I. eşitlik,

A) Orta Asya’da egemenlik kurduklarına

II. adalet,

B) Ulusçu bir devlet özelliği taşıdıklarına

III. ulusçuluk

C) Taht kavgaları sonucunda yıkıldıklarına

düşüncelerinden hangilerinin esas alındığı savunulabilir?

D) Hoşgörülü bir yönetim anlayışı izlediklerine

A) Yalnız I

E) Yabancı kültürlerin etkisi altında kaldıklarına

2. İlk Müslüman Türk devleti olan Karahanlılar Dönemi’nde;

D) I ve II

B) Yalnız II

C) Yalnız III

E) II ve III

5. Karahanlı Devleti’nin önemli özelliklerinden bazıları

• Yusuf Has Hacip, devlet yöneticilerine yönelik olarak Kutadgu Bilig adlı eserini yazmıştır.

şunlardır:

• Hoca Ahmet Yesevi, İslamiyet ve ahlak konuları ile ilgili Divan-ı Hikmet adlı eserini yazmıştır.

• İlk medreseyi ve ribat denilen ilk kervansarayı inşa etmişlerdir.

Karahanlılar Dönemi’nde yazılmış olan bu eserler aşağıdakilerden hangisini göstermez? A) Türk dilinin gelişip yaygınlaşmaya başladığını B) Türkçenin önemli bir edebiyat dili olduğunu C) Türklerin dil, siyaset ve ahlakla ilgili eserler verdiğini D) İlk Türk-İslam eserlerinin yazılmaya başlandığını E) Türklerin İslamiyet’ten önce yazılı eserlerinin bulunmadığını

3. Büyük Selçuklu Devleti’nde meliklerin iyi bir komutan

ve yönetici olarak yetişmesi amacıyla ülkenin farklı eyaletlerine yönetici olarak gönderilmiş ve yanlarına bilgili ve tecrübeli devlet adamları olan atabeyler görevlendirilmiştir. Bu durumun zamanla Büyük Selçuklu Devleti’nde; I. merkezî otoritenin zayıflamaya başlaması, II. meliklerin bağımsızlıklarını ilan etmesi, III. atabeylerin güçlenerek bölgede egemenlik kurması sonuçlarından hangilerine zemin hazırladığı savunulabilir? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III

TYT Tarih Soru Bankası

C) l ve II

E) l, II ve III

• İlk Türk-İslam eserlerini meydana getirmişlerdir.

YAYIN DENİZİ

• Kaşgarlı Mahmut, Araplara Türkçe öğretmek ve Türk dilinin zenginliğini göstermek için Divanü Lügat’it Türk adlı eserini yazmıştır.



TEST 24

• Ülkeyi doğu ve batı olarak iki idari birime ayırarak yönetmişlerdir. Buna göre Karahanlı Devleti ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ticari faaliyetlerin gelişmesine önem vermişlerdir. B) Eğitim alanında çalışmalar yapmışlardır. C) İslam dünyasının siyasi lideri hâline gelmişlerdir. D) Yeni bir kültürel yapı oluşturmuşlardır. E) Eski Türk geleneklerini sürdürmüşlerdir.

6. Büyük Selçuklu Devleti Malazgirt Muharebesi’nden önce yapılan akınlarla Anadolu’daki Bizans İmparatorluğu’nun gücünü ve direnişini kırmayı amaçlamıştır. Muharebenin kazanılmasıyla Sultan Alp Arslan komutanlarını fetih hareketiyle görevlendirmiş ve sonuçta Anadolu’da ilk Türk beylikleri kurulmuştur. Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Anadolu’nun çok uluslu yapısı büyük ölçüde zayıflamıştır. B) Anadolu’nun birçok bölgesi Türk yurdu hâline gelmiştir. C) Bizans İmparatorluğu Türklerin ilerleyişini durdurmada başarılı olamamıştır. D) Bizans İmparatorluğu’na karşı izlenen askerî ve siyasi politika başarılı olmuştur. E) Anadolu’nun etnik yapısı Türkler lehine değişmeye başlamıştır. 1. BÖLÜM

57

Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk-islam Devletleri-III 7.

10. Yargı: Elde edilen askerî başarılar birçok siyasi başarı-

XI. yüzyıl başlarında İslam dünyasının en güçlü devletlerinden biri olan Gazneliler, düzenledikleri seferlerle yeni topraklar ve ekonomik kazançlar elde etmiş, İslamiyet’in Hindistan’da yayılmasını sağlamışlardır. Diğer taraftan da Şii Büveyhoğullarının saldırılarına karşı Abbasi halifesini korumuşlardır.

yı da beraberinde getirir.

Durum: Büyük Selçuklu Devleti Malazgirt Meydan Muharebesi ile Bizans İmparatorluğu’nu yenilgiye uğratmıştır. Buna göre Malazgirt Meydan Muharebesi’nin aşağıdaki sonuçlarından hangisi yargı ve durumda verilen bilgiye uygun düşmemektedir?

Buna göre Gaznelilerin aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olduğu savunulamaz? A) Çok uluslu bir devlet yapısını taşıma

A) Türk-İslam dünyasına yönelik düzenlenen Haçlı Seferlerinin başlaması

B) Merkeziyetçi yönetim anlayışını benimseme C) Güçlü ve düzenli bir orduya sahip olma

B) Bizans İmparatorluğu’nun Türklerin saldırılarını önlememesi

D) Ülkenin sınırlarını genişletmeye çalışma E) İslam dünyasının koruyuculuğunu üstlenme

Büyük Selçuklularda topraklar; has, ikta, vakıf ve haraci olmak üzere dört bölüme ayrılmıştır. Has ve haraci topraklardan elde edilen gelirler devlet hazinesine aktarılırken ikta arazisinin gelirleri ikta sahibine bırakılmıştır. İkta sahibi de gelirin bir kısmıyla kendi geçimini sağlamış diğer kısmı ile atlı asker beslemiştir. Vakıf toprakları ise hayır kurumlarına ayrılan topraklar arasında yer almıştır. Bu uygulamalarla Büyük Selçuklu Devleti’nin; I.

sosyal ihtiyaçları karşılama,

II. askerî alandaki masrafları azaltma,

D) Büyük Selçukluların İslam dünyasındaki saygınlığının ve gücünün artması E) Anadolu’nun birçok bölgesinde ilk Türk beyliklerinin kurulmaya başlanması

YAYIN DENİZİ

8.

C) Bizans İmparatorluğu’nun bazı toprakları Büyük Selçuklulara vermesi

III. ekonomik faaliyetleri kontrol altında tutma amaçlarından hangilerine ulaşmak istediği savunulabilir? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III

9.

C) l ve II

E) I, II ve III

Gazneli Devleti’nin hükümdarı Sultan Mahmut tahta geçtikten sonra yer altı ve yer üstü zenginliklere sahip oldukça geniş toprakları olan Hindistan’a birçok sefer düzenlemiş ve önemli başarılar elde etmiştir. Gazneli Mahmut’un bu politikasıyla; I.

Türkmenleri yerleşik hayata geçirmek,

II. ülkenin ekonomisini güçlendirmek, III. İslam dünyasında siyasi birliği sağlamak hedeflerinden hangilerine ulaşmak istediği savunulabilir? A) Yalnız I D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

ile Gürcüler arasında yapılan antlaşmada; •

Gürcistan her yıl Büyük Selçuklu Devleti’ne vergi verecek,

•

Anadolu’daki Gürcü toprakları Büyük Selçuklu Devleti’ne bırakılacak,

•

Gürcistan gerektiğinde Büyük Selçuklu Devleti’ne askerî yardımda bulunacak

hükümleri yer almıştır. Buna göre Büyük Selçuklu Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sınırlarını genişletmeyi başarmıştır. B) Ekonomik gelir elde etmiştir. C) Askerî açıdan güçlenmiştir. D) Gürcistan’a siyasi ve ekonomik üstünlüğünü kabul ettirmiştir. E) Bizans İmparatorluğu ile Gürcistan arasında kurulan ittifakı bozmuştur.

1. BÖLÜM 1. B

2. E

3. E

4. D

5. C

6. A

7. B

8. E

9. B

10. A 11. E

58

B) Yalnız II

11. Sultan Alp Arslan Dönemi’nde Büyük Selçuklu Devleti

Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni 1. Osmanlı Devleti’nde sürekli olarak ülkedeki esnafların

3. “Ben ki İstanbul Fatihi Abdi Aciz Fatih Sultan Mehmet,

ürettiği mallar, yapılan işlerin sağlamlığı ve temizliği gibi hususlar denetlenmiştir. Bu konu ile ilgili olarak anlatıcılar Ahi Evran örneğine vurgu yapmışlardır. Anlatılan anekdot şu şekildedir: Ahi Evran ayakkabıcıları gezerken beğenmediği ayakkabıları dükkânın damına asar ve herkes “Bugün falan ustanın pabucu dama atıldı.” derdi. Bu tabir o ustanın kalitesiz mal ürettiği anlamına gelirdi.

bizatihi alın terimle kazanmış olduğum akçelerimle... Ayrıca külliyemde bina inşa eylediğim imarethanemde şehit ve şühedanın kavimleri ve Medine-i İstanbul fukarası yemek yiyeler. Ancak yemek yemeye veya almaya bizatihi kendüleri gelemeyenlerin yemekleri, güneşin loş bir karanlığında ve kimse görmeden kapalı kaplar içerisinde evlerine götürüle…’’ Bu vakfiye örneğinden hareketle vakıflar ile ilgili olarak;

Bu bilgilere göre Osmanlı Devleti ile ilgili olarak; I. esnaf teşkilatını kontrol altında tuttuğu,

I. Yardımlaşma ve dayanışma anlayışının kurumsallaşmış bir şekli olduğu,

II. tüketicilerin haklarını koruduğu,

II. Toplumsal hayatın kolaylaştırılması için önemli görevler üstlendiği,

III. esnaf dayanışmasına önem verdiği ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

TEST-13

III. Adli işlerin düzenli olarak yürütülmesine birçok katkı sağladığı

C) I ve III E) I, II ve III

ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

YAYIN DENİZİ



B) Yalnız III

4. Özerk ve demokratik kuruluşlar olan loncalar, kendi

2. İslam toplumu, yardımlaşma ve dayanışma anlayışı

içerisinde güçlenerek gelişmiştir. Hz. Muhammed’in hicretin beşinci senesinde baş gösteren kıtlık nedeniyle, Mekkeli müşriklerin yardım isteğine olumlu cevap vermesi, İslam’da yardımlaşmanın insani boyutunu göstermesi bakımından önemlidir. Ayrıca Medine Sözleşmesi’nde Müslümanlar, Yahudiler ve diğer grupların birbiriyle ilişkilerinin düzenlenmesiyle toplumsal dayanışma bilincinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Öğrencileri ile İslam tarihine ait bu bilgileri paylaşan bir öğretmenin, bu sözlerini aşağıdaki konulardan hangisiyle ilişkilendirmesi beklenir? A) İskân politikası B) Çifthane sistemi C) Vakıf müessesesi D) İkta sistemi E) Millet sistemi

TYT Tarih Soru Bankası

iç denetimlerini kendileri yaparak devletin işini de kolaylaştırmışlar, narh sistemini (fiyat belirleme) uygulayarak üretilen malın fiyatını, kalitesini ve standartlara uygunluğunu denetim altına almışlardır. Ürünlerin fiyatlarını duvarlara asarak halkın bilgilenmesini sağlayan Loncaların geçmişte yaptığı görevlerin bir benzerini, günümüzde Esnaf Odası, Pazarcılar Odası ve Şoförler Odası gibi kurumlar üstlenmiştir. Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Lonca Teşkilatı’nın sosyal devlet anlayışı doğrultusunda faaliyetlerde bulunduğu B) Lonca teşkilatının, üretilen malların kontrolü aşamasında etkili olduğu C) Üretimde yer alan denetim mekanizması ile halkın haklarının korunduğu D) Görevini yapmayan esnaf üyelerinin loncalardaki görevliler tarafından yargılandığı E) Eski bazı kurum ve kuruluşların günümüzde benzer şekilde varlığını sürdürdüğü

2. BÖLÜM

87

Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni 5. Narh, malın kalitesine göre tespit edilirdi dolayısıyla

7. Osmanlı ekonomisinin üretim sisteminde Lonca

bu durum kaliteyi düşüren bir unsur değil tersine malın kalitesini belli bir düzeyde tutan bir uygulama olmuştur. Fiyatlar belirlenirken halkın alım gücü dikkate alınmış maddi imkânları sınırlı olan halk korunmaya çalışılmıştır. Yine bu uygulamayla devlet haksız rekabeti önlemek istemiş; buna riayet etmeyenleri, eksik ve hatalı mal satanları ise cezalandırmıştır.

Teşkilatı’nın ve narh uygulamasının rolü büyük olmuştur. Loncalar, Türk-İslam devletlerinde uzun bir geçmişe sahip olan fütüvvet ve ahilik zincirinin zamanla değişikliğe uğramış bir devamıdır. Buna göre; I. Türk-İslam kültürünün, Osmanlı Devleti’nde de varlığını devam ettirdiği,

Buna göre Osmanlı Devleti ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

II. Osmanlı Devleti’nin fütüvvet anlayışı aracılığıyla reayayı denetimi altına aldığı,

A) Ekonomik faaliyetleri kontrol altında tuttuğuna

III. Türk-İslam devletlerinin bazı alanlarda birbirlerini etkilediği

B) Gayrimüslimlerin, ticari alandaki ayrıcalıklarına son verdiğine

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

C) Halkın çıkarlarını korumaya yönelik çalışmalar yaptığına

A) Yalnız II

D) Üretim faaliyetlerini sürekli olarak denetlediğine

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

E) Üretilen ürünlerin halk tarafından alınmasını kolaylaştırmaya çalıştığına

8. İaşecilik ilkesine göre ekonomik faaliyetlerin amacı ülke

YAYIN DENİZİ

içinde mal ve hizmet arzının mümkün olduğu kadar bol, kaliteli ve ucuz olmasını sağlamaktır. Üretimde ziraat ve el emeğini esas alan Osmanlı ekonomisini yönetenler, bu sebeple ülkede ziraattan başlayarak esnaflık ve ticareti de içine alan kapsamlı düzenlemeler yapmışlardır. Buna göre iaşecilik ilkesinin; I. toplumun ve devletin ihtiyaçlarını karşılamak, II. devletin izlediği dış siyasete yön vermek, III. sosyal sınıf farklılıklarının devamını sağlamak amaçlarından hangileri doğrultusunda kullanıldığı söylenebilir?

6. Osmanlı şehirlerinde üretim ve hizmet sektörlerinde

görev yapan kesimin hemen hepsi loncalara üyeydi. Bu teşkilat içinde her iş kolunun başında o koldaki ustalar tarafından seçilen bir şeyh, bir kethüda ve bir yiğitbaşı bulunurdu.

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Buna göre aşağıdakilerden hangisi şeyh, kethüda ve yiğitbaşının görevleri arasında yer almaz? A) Mesleğe çıraklar kazandırmak B) Ham madde temin ederek üyelerin sıkıntısını gidermek C) Üretilen malların belirlenen standartlara olan uygunluğunu kontrol etmek

Bu ilke doğrultusunda yapılan çalışmaların aşağıdakilerden hangisinin kapsamında değerlendirilmesi gerekir? A) Lonca teşkilatı

D) Suç işleyen üyeleri kurulan şer’i mahkemelerde yargılamak

B) Ahilik örgütü

E) Meslek mensupları arasında dayanışma duygusunu güçlendirmek

D) Ticari faaliyetler

C) Vakıf müessesesi E) Narh uygulaması

2. BÖLÜM 1. B

2. C

3. C

4. D

5. B

6. D

7. C

8. A

9. C

88

9. “Mal odur ki hayra sarf oluna.”

Sermaye ve Emek-I

TEST-24

4. El emeğine dayalı üretimde üretim hızı daha az, kaliteli

1 ve 2. soruları aşağıdaki grafiğe göre cevaplayınız.

ve yavaş iken endüstriyel üretimde üretim daha fazla, standart kalitede ve hızlı olmuştur.

1.

Buna göre endüstriyel üretimde üretimin daha fazla ve hızlı olmasında;

%10

I. usta-çırak ilişkisi,

1. çeyrek 2. çeyrek

II. teknolojik gelişmeler, III. sanatkârların yaptığı el aletleri

%90

unsurlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I

Grafik: Sanayi Devrimi Öncesinde Avrupa Halkı

% 10: Şehirde Yaşayanların Oranı

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

% 90: Köyde Yaşayanların Oranı Bu grafikten hareketle Sanayi Devrimi öncesi Avrupa ile ilgili olarak; I. ekonominin ağırlıklı olarak toprağa dayalı olduğu,

5. XX. yüzyıldaki ülkelerin ekonomik anlayışının en önem-

II. insan gücüne duyulan ihtiyacın daha fazla olduğu,

li özelliği, Sanayi Devrimi’nden sonra ortaya çıkan endüstriyel üretim tarzına dayanması olmuştur. Bu durumun yaşanması Avrupa’da el emeğine dayalı olarak üretim yapan işletmelerin yavaş yavaş ortadan kalkmasına neden olmuştur.

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

YAYIN DENİZİ

III. geleneksel üretim yöntemlerinin kullanıldığı

Bu bilgideki altı çizili ifadeleri Osmanlı Devleti ile ilişkilendirmek isteyen bir araştırmacının, Sanayi İnkılabı’nın aşağıdakilerden hangisini olumsuz etkilediğini söyleyebilir?

2. Bu grafiğe göre köylerde yaşayan Avrupa halkının geçim kaynakları arasında;

A) İmarethaneler

B) Kervansaraylar

I. ticaret,

C) Loncalar

D) Külliyeler

II. hizmet,



E) Medreseler

III. tarım faaliyetlerinden hangilerinin yer alması beklenir? A) Yalnız III

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

3. Sanayi İnkılabı sonucunda ortaya çıkan endüstriyel



6. Endüstriyel üretim tarzına geçemeyen ülkeler gerekli

ihtiyaçlarını karşılayabilecek yeterliliğe ulaşamadıkları için ithalata ağırlık vermiş ve bu durum tüketici bir toplum yapısının oluşmasına neden olmuştur.

üretim anlayışında yüksek oranda kâr elde etme amacı güdülmüş ve bu nedenden dolayı bol miktarda ve ucuz ürün ortaya çıkmıştır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi endüstriyel üretime geçemeyen ülkelerin durumu ile ilgili bir gelişmedir?

Buna göre aşağıdakilerden hangisi endüstriyel üretim ile ilişkilendirilemez?

A) Gümrük gelirlerinin artış göstermesi

A) Fabrikalar

B) Patron - işçi ilişkisi

C) Dış ticaretteki alım oranının artması

C) Makineler

D) Usta - çırak ilişkisi

D) Patron-işçi ilişkisinin ortaya çıkması

E) Seri üretim

TYT Tarih Soru Bankası

B) Kurulan fabrika sayısının artması

E) Bol miktarda ürünün üretilmesi

2. BÖLÜM

109

Sermaye ve Emek-I 7. Aşağıda makineli üretime geçilmesine bağlı olarak

9.

yapılan bir makineye yer verilmiştir.

Sanayi Devrimi Öncesi

Buna göre makineli üretime geçişle birlikte aşağıdakilerden hangisinin yaşanması beklenemez?

Sanayi Devrimi Sonrası

A) Tarımsal üretimdeki verimliliğin artması B) Birim alandan elde edilen ürün miktarının artması C) Ziraata dayalı ekonomik modelin sona ermesi D) İnsan gücüne duyulan ihtiyacın büyük oranda azalması E) Çiftçiliğin büyük ölçekli işletmelerde yapılmaya başlanması

Bu görsellere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? YAYIN DENİZİ

A) Sanayi Devrimi öncesinde kas gücüne duyulan ihtiyaç fazla olmuştur.

8.

B) Sanayi Devrimi öncesinde ürünler daha çok küçük mekânlarda üretilmiştir. C) Sanayi Devrimi sonrasında ihtiyaç fazlası ürün ortaya çıkmıştır. D) Sanayi Devrimi sonrasında ekonomide rekabetçi anlayış zayıflamıştır.

Üretimin Değişkenleri

El Emeğine Dayalı Üretim

E) Sanayi Devrimi ile makineler kullanılarak seri üretime geçilmiştir.

Endüstriyel Üretim

Çalışma Ortamı

Küçük el tezgâhları ve atölyeler

Fabrikalar

Aletleri

Zanaatkârların Makineler kendi ürettikleri el aletleri ve gereçleri

10. Sanayi Devrimi; el emeğine dayanan üretim yerine, sermaye ve makinelerin yer aldığı yeni bir ekonomik yaşama geçmeyi sağlamıştır.

Bu tabloya göre aşağıdakilerden hangisi Sanayi İnkılabı’nın sonuçları arasında yer almaz?

Buna göre Sanayi İnkılabı’na bağlı olarak;

A) Seri ve hızlı üretime geçilmesi

II. üretilen mal miktarı,

B) Kas gücüne duyulan ihtiyacın azalması

III. dayanışma

C) Kişi başına düşen millî gelirin azalması

unsurlarının hangilerinde artışın yaşanması beklenir?

I. üretim hızı,

D) Bol miktarda ihtiyaç fazlası ürünün ortaya çıkması

A) Yalnız I

E) Teknik buluşların öneminin artması

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

2. BÖLÜM 1. E

2. A

3. D

4. B

5. C

6. C

7. C

8. C

9. D 10. D

110

B) Yalnız II

XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti ve Dünya-V

Zonguldak Amasya Sivas Çanakkale Bursa Eskişehir Manisa Ankara Nevşehir Elazığ İzmir Malatya Konya Muğla Antalya MersinAdana Antep Urfa KIBRIS İtalya Fransa Günümüz Türkiye sınırları

3.

Ar tv in

Edirne İstanbul Tekirdağ

İz m it

1.

Kars Ağrı Mus Van

Musul IRAK

SURİYEErmenistan İngiltere Yunanistan Gürcistan Önce İtalya sonra Önce İngiltere sonra Yunanistan tarafından İtalya tarafından işgal edilen bölgeler işgal edilen bölgeler

II. Sömürgeci Avrupa devletleri enerji ihtiyacını Orta Doğu’dan karşılamayı hedeflemiştir. III. Anadolu topraklarının önemli bölümü işgal edilmiştir.

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

2.

YAYIN DENİZİ

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

D) II ve III

Maddelerin getirdiği sonuçlar a.

İşgallere karşı Osmanlı Devleti’nin savunma gücü kırılmak istenmiştir.

liklerini tehlikede gördükleri yerleri işgal edebilecekler.

I. Boğazların denetimi İtilaf Devletleri’nin eline geçmiştir.

A) Yalnız II

Mondros Ateşkes Antlaşması’nın bazı maddeleri 1. İtilaf Devletleri güven-

Bu haritaya göre Mondros Ateşkes Antlaşması’nın sonuçlarıyla ilgili olarak,



TEST-5

2. Toros tünelleri, tüm demir yolları İtilaf Devletleri’nin denetimi altında olacaktır.

b. Gerçekleştirilecek işgallere hukuki bir dayanak oluşturulmuştur.

3. Osmanlı ordusu terhis edilecek ve ağır silahlarına el konulacaktır.

c.

4. Vilayet-i Sitte’de bir karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri bu yerleri işgal edebilecektir.

d. İtilaf Devletleri Anadolu’nun iç bölgelerine kadar nüfuz etmek istemiştir.

Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti kurulmak istenmiştir.

Mondros Ateşkes Antlaşması’nın maddelerinin ve getirdiği sonuçların eşleştirilmesi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?



A) 1-a, 2-b, 3-d, 4-c

B) 1-b, 2-a, 3-c, 4-d

C) 1-b, 2-d, 3-a, 4-c

D) 1-c, 2-b, 3-a, 4-d

E) 1-b, 2-a, 3-c, 4-d

4. Mustafa Kemal, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın

Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası Türk halkı tarafından kurulan yararlı cemiyetlerle ilgili haritaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ermenilerin isteklerine karşı Doğu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurulmuştur.

Anadolu

imzalanmasından sonra çektiği telgraflarla Osmanlı Hükûmeti’ni uyarmış, İtilaf Devletleri’nin iyi niyetine güvenilmemesini, ateşkesin açık olmayan koşullarının aleyhimize uygulanabileceğini görerek önlem alınmadan orduların terhis edilmemesi gerektiği görüşünü ifade etmiştir.

B) Pontusçu Rumların faaliyetlerine karşı Trabzon Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti kurulmuştur.

Buna göre Mustafa Kemal ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

C) Yunan işgallerine karşı Kilikyalılar Cemiyeti mücadele etmiştir.

A) Diplomasinin inceliklerine sahip olduğu

D) İzmir’in işgaline karşı İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti faaliyet göstermiştir.

C) Tarihten önemli dersler çıkardığı

E) Trakya Paşaeli Cemiyeti Yunanlıların eylemlerine karşı direniş göstermiştir.

E) Öngörülerinin yüksek olduğu

TYT Tarih Soru Bankası

B) Gelişmeleri iyi analiz ettiği D) Monarşi yönetimine karşı olduğu

3. BÖLÜM

127

XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti ve Dünya-V 5.

8.

‘‘İmzaladığımız Mondros Ateşkes Antlaşması sonucunda devletimizin bağımsızlığı, saltanatımızın hukuku bütünüyle korunmuştur. Bu ateşkes antlaşması, galip ve mağlup arasında yapılan bir ateşkes antlaşması değil belki savaş durumundan çıkmak isteyen iki denk kuvvet arasında yapılabilecek bir savaşmaya son vermek niteliğindedir.’’

Aşağıdakilerden hangisi bu yargıyı destekleyen bir işgal değildir? A) Kars ve çevresinin Ermeniler tarafından işgal edilmesi B) Antalya ve çevresinin İtalyanlar tarafından işgal edilmesi C) İngiltere’nin zengin petrol kaynaklarına sahip Irak ve Lübnan’ı işgal etmesi D) Suriye’de Fransız manda yönetiminin kurulması

Rauf Orbay Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası basına verdiği bu demetçe;

E) Zonguldak ve çevresinin Fransızlar tarafından işgal edilmesi

I. Osmanlı Devleti’nin siyasi varlığını büyük ölçüde koruduğu, II. antlaşmanın taraflar arasında eşit koşullar altında imzalandığı,

9.

III. Anadolu’nun işgaline yol açacak hükümlere yer verildiği durumlarından hangilerini ifade etmiştir?

B)Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

6. Mondros’tan sonra halkın büyük çoğunluğu, Anadolu’da

başlayan işgallere karşı İstanbul Hükûmeti’nin tepkisiz kalması nedeniyle kendiliğinden örgütlenmeye başlamış ve yaşananlara tepki göstermiştir.

YAYIN DENİZİ

A) Yalnız I

İtilaf Devletleri I. Dünya Savaşı sonrasında, daha önce kendi aralarında yaptıkları gizli antlaşmalar ile paylaştıkları Osmanlı topraklarını işgal etmeye başlamışlardır.

Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İtilaf Devletleri İttihatcılık düşüncesini bahane ederek ülkenin önde gelen devlet adamlarını ve aydınlarını tutuklamakta, hapishanelerden Rum ve Ermeni suçluları salıvermekte, savaş ve tehcir suçlarıyla itham edilenleri, Osmanlı Hükûmeti vasıtasıyla kurulan Divan-ı Harplerde yargılamaktaydı. Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası genel görünümü açıklayan bu parçaya göre; I. Anadolu’daki güven ortamı bozulmuştur. II. İtilaf Devletleri ülkedeki azınlıkları desteklemiştir.

Aşağıdakilerden hangisi bu örgütlenme ve tepki yöntemlerinden biri değildir?

III. Hukuka aykırı uygulamalar yaşanmıştır.

A) Direniş cemiyetlerinin kurulması

ifadelerinden hangileri söylenebilir?

B) İşgalcilere karşı protesto telgraflarının çekilmesi

A) Yalnız I

C) Kuvay-ı İnzibatiye birliklerinin kurulması



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

D) Kongrelerin toplanmasının sağlanması E) Protesto mitinglerinin düzenlenmesi

7. Mondros Ateşkes Antlaşması’nda ‘‘İtilaf Devletleri

10. Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra yaşanan

gelişmelerden biri de iç karışıklıklar nedeniyle İstanbul Hükûmeti’nin başında bulunan Ahmet İzzet Paşa’nın istifa etmesi ve yerine Tevfik Paşa Hükûmeti’nin kurulması olmuştur. Daha sonraki dönemde ise yine padişah Kanun-ı Esasi’nin kendisine verdiği yetkiyi kullanarak Mebusan Meclisi’ni kapatmıştır.

güvenliklerini tehlikeye düşürecek durumun ortaya çıkması hâlinde herhangi bir stratejik yeri işgal etme hakkına sahip olacaktır.’’ maddesi yer almıştır. Bu madde Osmanlı Devleti’nin; I. siyasi,

Bu durum,

II. askerî,

I. Siyasi alanda çalkantılar yaşanmıştır.

III ekonomik

II. Padişah anayasaya uygun hareket etmiştir.

alanlarının hangilerinde egemenliğinin sınırlandırıldığı söylenebilir? A) Yalnız I

D) II ve III

yargılarından hangilerinin göstergesidir?

C) I ve III E) I, II ve III

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

3. BÖLÜM 1. C

2. C

3. C

4. D

5. C

6. C

7. E

8. A

9. E

10. C

128

B) I ve II

III. Demokratikleşme süreci hızlanmıştır.

Milli Mücadele-X 1.

Sevr Antlaşması

4. Atatürk, Millî Mücadele Dönemi’nde ve sonrasında mil-

Lozan Barış Antlaşması

I.

Devleti’nin Anadolu’nun doğusun- Ermeni da Ermeni Devleti kuru- kurulması kesin olarak reddedilmiştir. lacak.

II.

Doğu Trakya ve Ege Ege ve Doğu Trakya Bölgesi Yunanistan’a Misakımillî sınırları içerisine alınmıştır. bırakılacak.

TEST-16

letin iradesinden başka bir güç tanımamıştır. Bu nedenle Millî Mücadele sırasında bütün kararların, halkın katılımı ile alınmasına özen göstermiştir. Muharebelerin yapıldığı en zor günlerinde bile meclisin onayı alınmadan hiçbir karar uygulanmamıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu yargıyı destekleyen gelişmelerden biri değildir? A) Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun kabulü

III. Kapitülasyonlardan tüm Kapitülasyonlar resmen İtilaf Devletleri faydala- kaldırılmıştır. nacak.

B) Tekalif-i Milliye Emirleri’nin uygulanması

IV. Boğazların yönetimi Boğazların yönetimi uluslararası bir komis- Türkiye’ye bırakılmıştır. yona bırakılacak.

E) Mustafa Kemal’e Başkomutanlık yetkisinin verilmesi

V.

C) Firariler Hakkında Kanun’un çıkarılması D) İstiklal Mahkemeleri’nin kurulması

Türk ordusu 50.700 kişi Askerî sınırlamalar kaldırılmıştır. ile sınırlandırılacak.

5. Lozan Barış Görüşmeleri’ne İtilaf Devletleri ile

A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

2. ‘‘Lozan Barış Konferansı’nın ilk döneminde görüşülen

konularda Türk tarafı en çok İngiltere ile karşı karşıya gelmiştir.’’ durumuna; I. Boğazların denetiminin sağlanması, II. kapitülasyonların resmen kaldırılması, III. İstanbul’un işgalci devlet tarafından boşaltılması gelişmelerinden hangileri kanıt olarak gösterebilir? A) Yalnız II



B) I ve II

D) II ve III

YAYIN DENİZİ

Yukarıdaki tabloda yapılan Sevr Antlaşması ve Lozan Antlaşması karşılaştırılmalarından hangisi yanlıştır?

TBMM’nin yanısıra İstanbul Hükûmeti de davet edilmiş ayrıca İstanbul Hükûmeti Ankara Hükûmeti’ne konferansa birlikte katılmayı teklif etmiştir. Bunun üzerine Mustafa Kemal “Türkiye devleti yalnız ve ancak TBMM tarafından temsil olunur.” diyerek önemli bir inkılap hareketini gerçekleştirmiştir. Bu gelişme üzerine gerçekleştirilen inkılap aşağıdakilerden hangisidir? A) Halifeliğin kaldırılması B) Saltanatın kaldırılması C) Cumhuriyetin ilan edilmesi D) Ankara’nın başkent olarak kabul edilmesi E) Medeni Kanun’un Kabulü

C) I ve III E) I, II ve III

6. Büyük Taarruz sonrası İngiltere; Doğu Trakya, İstanbul 3. Lozan Barış Antlaşması’nda “İstanbul’da bulunan Rumlar

ile Batı Trakya’da yaşayan Türkler yerlerinde kalacak ancak diğer yerlerdeki Türkler ve Rumlar karşılıklı olarak yer değiştirilecektir.’’ ifadesi yer almıştır. Bu durum; II. mübadele, kavramlarından hangileri ile ilişkilendirilebilir? B) I ve II

D) II ve III

TYT Tarih Soru Bankası

A) Büyük Taarruz Meydan Muharebesi’nin kazanılması

C) Sovyet Rusya’nın TBMM yanlısı bir siyaset izlemesi

III. tehcir



Bu durumun nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? B) Fransa’nın İngiltere’nin politikasına destek vermemesi

I. etabli,

A) Yalnız II

ve Boğazları savaş yapmadan Mudanya Ateşkes Antlaşması ile teslim etmiştir.

C) I ve III E) I, II ve III

D) İngiltere’nin sömürgelerinden yardım alamayacağı durumunun ortaya çıkması E) Wilson İlkeleri’ne göre Doğu Trakya’da Türklerin nüfus açısından çoğunlukta olması

3. BÖLÜM

149

Milli Mücadele-X 7. Millî Mücadele Dönemi’nde doğuda Ermeniler batıda

10.

Yunanlılar, güneyde Fransızlar ile mücadele edilmesine rağmen Antalya’dan Milas’a kadar olan bölgeyi işgal eden İtalyanlar’a karşı ciddi sayılabilecek bir direniş hareketi görülmemiştir.

Lozan Barış Antlaşması

Sevr Antlaşması A

Bu durumun nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaktadır?

Wilson İlkeleri

A) İtalya’ya vaad edilen yerlerin Yunanistan’a verilmesi B) TBMM’nin aynı anda birçok cephede savaşmak istememesi

Diyagrama göre bu üç belgede bulunan ortak karar aşağıdakilerin hangisidir?

C) İtalya’da iç karışıklığın yaşanması ve Mussolini’nin iktidara gelmesi

A) Azınlık Hakları

D) ABD’nin İtalya’yı izlediği politika konusunda desteklemesi

B) Yabancı Okullar

E) I. Dünya Savaşı’nda İtalya’nın taraf değiştirmesi

D) Kapitülasyonlar

C) Fener Rum Patrikhanesi E) İstanbul’un İtilaf Devletleri tarafından boşaltılması

Maddeler I.

Kapitülasyonlar

II.

Azınlık hakları

Lehte

• Fransa ile Hatay Sorunu

4

• Avrupalı devletler ile Yabancı Okullar Sorunu 4

III. Savaş tazminatı

4

IV. Sınırlar

4

Boğazlar

V.

B) II

Yukarıda yer alan sorunların ortak özelliği olarak; I. Lozan Barış Antlaşması’nda çözülememiştir. II. Yeni Türk devletinin aleyhinde sonuçlanmıştır. III. Daha sonraki dönemlerde yeniden gündeme gelmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

4

Lozan Barış Antlaşması’nın hükümlerinin TBMM’nin lehinde veya aleyhinde olması durumu eşleştirildiğinde yukardaki tespitlerden hangisi yanlış olur? A) I

11. • İngiltere ile Musul Sorunu

Aleyhte

YAYIN DENİZİ

8.

C) III

D) IV

A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

E) V

12. Doğu Trakya 15 gün içerisinde boşaltılacak ve bölge 9. • Yunanlılar Doğu Trakya‘yı 15 gün içerisinde boşaltacaklar ve bölge 30 gün içerisinde TBMM Hükümeti’ne devredilecektir.

• TBMM Hükümeti asayişi sağlamak için bölgeye 8000 kişilik jandarma kuvveti gönderecektir. Bu hükümler aşağıdaki antlaşmalardan hangisine aittir? A) Lozan Barış Antlaşması B) Mudanya Ateşkes Antlaşması C) Ankara Antlaşması D) Mondros Ateşkes Antlaşması E) Kars Antlaşması

Mudanya Ateşkes Antlaşması’nda yer alan bu madde ile Doğu Trakya’nın yönetiminin doğrudan TBMM’ye bırakılmamasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Türk-Yunan birliklerinin boşaltma işlemi esnasında karşı karşıya gelmesini engellemek istenmesi B) Yunanistan’ın bölgeyi terk etmek konusunda sorun çıkarması C) Wilson İlkeleri gereğince bölgenin güvenliğinden İtilaf Devletleri’nin sorumlu olması D) Milletler Cemiyeti’nin alınan kararı yerine getirmesinden kaygı duyulması E) TBMM’nin bölgeyi koruyacak yeterli sayıda askeri gücünün olmaması

3. BÖLÜM 1. D

2. E

3. B

4. B

5. B

6. E

7. A

8. B

9. B

10. A 11. B 12. A

150

İtilaf Devletleri’ne teslim edilecek ancak 30 gün içerisinde çekilen İtilaf Devletleri yönetimi Türk memurlarına bırakacaktır.

Atatürkçülük ve Türk İnkılabı-VII 1. Yeni Türk devletinde toplumsal alanda yapılan

4.

düzenlemeler ile ilgili olarak verilen;



I.

Alınacak soyadlar Türkçe olacak.

II.

Alınacak soyadlar sosyal eşitsizlik Halkçılık yaratacak anlamlar içermeyecek

Milliyetçilik

Osmanlı Dönemi

eşleşmelerinden hangileri doğrudur?



B) I ve II

D) II ve III

2.

Cumhuriyet Dönemi

Anadolu’daki demir yolu ulaşımını gösteren yukarıdaki görselle ilgili olarak;

C) I ve III E) I, II ve III

I. Osmanlı Devleti ulaşım maliyetlerinin artmasına neden olmuştur. II. Cumhuriyet Dönemi’nde demir yolu ulaşımına önem verilmiştir. III. Anadolu’da ulaşım ağırlıklı olarak olarak demir yolu vasıtasıyla yapılmıştır.

Kadınlar sosyal hayatta erkeklerle beraber yürüyecek ve birbirlerinin yardımcısı olacaktır.

yargılarından hangileri doğrudur?

Mustafa Kemal Atatürk

A) Yalnız II

I. kadınlara istediği mesleği seçme hakkının verilmesi, II. Türk kadınına seçme-seçilme hakkının tanınması, III. 1927 yılından itibaren karma eğitime geçilmesi çalışmalarından hangileri Mustafa Kemal’in bu sözü ile ilişkilendirilebilir? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

YAYIN DENİZİ

Buna göre Cumhuriyet Dönemi’nde yapılan;



V

III

III. Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılLaiklik masına karar verilmiştir.

A) Yalnız I

TEST-23



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

5.

3. Atatürk Dönemi’ndeki ilköğretim kademesindeki öğrenci

sayısında en yüksek artış %323 ile kız öğrenciler oluşturmuştur. Meslek alanındaki en yüksek artış ise %352 ile kadın öğretmenlerde görülmüştür. Kız enstitülerinde okuyan kız öğrencilerin sayısında %225 artış sağlanmış ve cumhuriyet kurulduğunda hiç kadın öğretim üyesi yokken 1938 yılında bu sayı 99’a çıkmıştır.

ÜÇGEN Ali Mehmet Ayşe Rize

1947

Buna göre Atatürk Dönemi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Yukarıdaki nüfus cüzdanı görseli incelendiğinde,

A) Türk kadını toplumsal hayat içindeki yerini almıştır.

I. Dil devrimi gerçekleşmiştir.

B) Eğitim alanında kadınlara eşit imkanlar tanınmıştır.

II. Uluslararası rakamlar benimsenmiştir.

C) Kadınlara siyaset yapma hakkı verilmiştir.

III. Latin alfabesi kabul edilmiştir.

D) Kadınlar akademik hayatta yer almıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

E) Eğitim faaliyetlerinde cinsiyet eşitliği sağlanmıştır.

A) Yalnız III

TYT Tarih Soru Bankası

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

3. BÖLÜM

163

Atatürkçülük ve Türk İnkılabı-VII 6. Doğrudan doğruya millî egemenliğe dayanan ve yöne-

8.

tilen kesim olan halkın oyu ile seçilen devlet rejimlerine cumhuriyet adı verilir.

Kabotaj Kanunu’nun Kabulü II

Buna göre; Sivas Kongresi’ne katılacak delegelerin seçim yoluluyla belirlenmesi

I

Yabancı Okulların Milli Eğitim Bakanlığı’na Bağlanması

Misakımillî Kararlarının ilan edilmesi I

II

Amasya Genelgesi’nde ‘‘Milletin geleceğini yine milletin azmi ve kararı kurtaracaktır.’’ ifadesinin yer alması

III

Erzurum Kongresi’nde ‘‘Kuvayımilliye’yi hâkim millî iradeyi egemen kılmak esastır.’’ maddesinin yer alması

IV

Meclis-i Mebusan’ın İngilizler tarafından dağıtılmasısından sonra bütün yurtta yeniden bir meclisin açılması için seçimlerin yapılması

V

Mustafa Kemal’in son kez İstanbul’da toplanan Meclis-i Mebusan’ın başkanı olmak istemesi

7.

IV

C) III

D) IV

E) V

Osmanlı Devleti’nde bütün çalışanların uyduğu genel bir hafta tatili yoktu. Değişik zamanlarda bazen perşembe, bazen pazartesi, bazen cuma ve salı günleri tatil kabul edilmiştir. XIX. yüzyılda cuma günü yalnız resmi dairelerde çalışan Müslümanlara hafta tatili kabul edilirken Hristiyanlar için pazar, Museviler için cumartesi günü tatil yapılmıştır. 1924’te çıkartılan kanunla cuma günü resmen hafta tatili kabul edilmiş, 1935’te yapılan düzenleme ile hafta tatili cuma gününden pazar gününe alınmıştır. Bu bilgilere göre, I. Tatil uygulamalarındaki görülen farklılıklar giderilmiştir. III. Tüm kesimlere hitap eden bir tatil günü belirlenmiştir. IV. Laiklik ilkesi siyasi alanda etkili olmuştur. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I



A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

9. Atatürk ilkelerinden ---- ilkesi, Millî Mücadele yılları son-

rası zamanın şartlarına, ortamına ve dönemin ihtiyaçlarının getirdiği zorunluluğa dayalı olarak ortaya çıkan bir düşüncedir. Buna göre başta ekonomi olmak üzere her alanda devletin planlamacı bir tutum takınmasıdır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki Atatürk ilkelerinden hangisi getirilmelidir? A) Cumhuriyetçilik

B) Devletçilik

C) Halkçılık

D) Milliyetçilik



E) İnkılapçılık

10. I. 1928 yılında ‘‘Devletin dini İslam’dır.’’ ibaresi Anayasa’dan çıkarılmıştır.

II. Kadınlara 1930 yılından itibaren siyasi alanda haklar verilmiştir. III. 1937 yılında Atatürk ilkeleri resmen anayasaya girmiştir. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangileri doğru değildir? A) I. öncül laiklik ile ilgilidir. B) II. öncül halkçılıkla ilgilidir. C) I ve III. öncül laiklikle ile ilgilidir.

C) Yalnız III

E) I, II ve III

D) II. öncül cumhuriyetçilik ile ilgilidir. E) I ve II. öncül laiklik ile ilgilidir.

3. BÖLÜM 1. E

2. E

3. C

4. A

5. E

6. E

7. D

8. E

9. B

10. E

164

D) I ve II

B) Yalnız II

V

Bu inkılaplardan hangisi Atatürk’ün milliyetçilik ilkesi ile ilişkilendirilemez?

YAYIN DENİZİ

B) II

Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun Kabulü

Türk Tarih Kurumunun açılması

Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan bu gelişmelerden hangisi cumhuriyetçilik ilkesi ile ilgili değildir? A) I

III

XXI. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye ve Dünya-I 1. 5 Nisan 1994’te yeni istikrar programının uygulanması

TEST-40

3. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile Başbakan

% 38,8 oranında devalüasyona neden olmuştur. Kısa sürede Türkiye’de 600 bin kişinin işsiz kalmasına neden olmuştur. Başbakan Tansu Çiller’in iktidara gelmeden önce söylediği “ilk 100 günün sonunda enflasyon oranını % 48’e çekeceğim.” vaadi gerçekleşmemiştir. Enflasyonun % 150’lere çıkması üzerine birçok iş insanı Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’den Anayasa’nın 119. maddesini işleme koyarak olağanüstü hâl ilan etmesini istemişlerdir.

Bülent Ecevit arasında yaşanan sorun Türkiye’de, Kasım 2000 ve Şubat 2001’de 1990’lı yıllarda yaşananlara benzer ekonomik krize neden olmuştur. Bir kez daha izlenen para politikası sonucunda iç talepteki büyüme, ihracatta değişim meydana getirmemiş ithalatın ise hızla şişmesine neden olmuştur. Bu durumun Türkiye’de aşağıdaki gelişmelerden hangisine neden olduğu söylenebilir? A) Ordunun yönetime el koymasına

Yaşanan gelişmelere bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

B) Cari açığın büyük oranda artmasına C) Enflasyon oranının düşmeye başlamasına

A) Ekonomik krizin sosyal sorunlara yol açtığı

D) Türkiye’nin AB’ye katılım sürecinin durdurulmasına

B) İş dünyasının yaşanan durumdan rahatsız olduğu

E) Yerli üreticinin gelirlerinin artmasına

C) Ekonomik krizin ülkede hükûmet değişikliğine neden olduğu D) Tansu Çiller’in amacına ulaşamadığı E) Ekonomik sorunların halkın satın alma gücünü giderek azalttığı

4. 1994 ve 2001 krizlerinden önce döviz kurunun aşırı YAYIN DENİZİ

değerlenmesi ve halkın bankadaki döviz hesaplarının sürekli artması, uygulanan programların sürdürülebilirliğini olanaksız duruma getirmiş ve bu süreç ekonomik krizlere neden olmuştur. Buna göre, I. Yaşanan ekonomik sorunlara kalıcı çözümler getirilememiştir. II. Türk halkının dövize karşı tutumu ekonomik sornlara neden olmuştur. III. 2001 yılında cari açık azalmıştır. çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

2. 1994 yılında yaşanan gelişmelerden sonra ulusla-

rarası alanda Moody’s gibi yatırım notu veren kuruluşlar Türkiye’nin kredi notunu düşürmüştür. 5 Nisan Kararları’nın ardından altı ay içinde kamu kesimi borçlarında azalmalar yaşanmış belli bir oranda bütçe disiplini sağlanmıştır. Buna rağmen 5 Nisan Kararları, yaşanabilecek ekonomik bir krizi yalnızca bir süreliğine ertelemiştir. Bu bilgilere göre;

A) Yalnız I

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

5. I. 28 Şubat Postmodern Darbesi

I. ekonomik alanda güvensizliğin yaşandığı,

II. 27 Nisan e-Muhtırası

II. yönetime karşı protestoların arttığı,

III. 15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi

III. ekonomik sorunlara kalıcı çözümler getirilemediği

Türkiye’de demokrasiye zarar veren bu gelişmelerden hangilerinin mevcut iktidarın değişmesine neden olduğu söylenebilir?

ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

B) Yalnız III

D) II ve III

TYT Tarih Soru Bankası

C) I ve III

E) I, II ve III

A) Yalnız I

D) I ve II

B) Yalnız II

C) Yalnız III

E) I, II ve III 3. BÖLÜM

197

XXI. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye ve Dünya-I 6. Aşağıda Türkiye’nin imalat sanayi üretim endeksi grafi-

8. • Türk siyasi tarihinde ilk defa hükûmeti kuran bir

ği verilmiştir.

partiye Anayasa Mahkemesi’nde kapatma davası açılmıştır.

• Yargıtayın açmış olduğu dava 16 Ocak 1998’de sonuçlanmış ve iktidarda bulunan Refah Partisi kapatılmıştır.

0,15 0,1 0,05

92

19

94

19

96 97 19 19

05

20

07

20

A) Mesut Yılmaz B) Necmettin Erbakan

2001

–0,1

03

20

2008

89

19

1995

–0,05

2000

0

Bu bilgiler aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilendirilebilir?

C) Recep Tayyip Erdoğan D) Abdullah Gül

Bu grafiğe bakarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?

E) Bülent Ecevit

A) 17 Ağustos 1999 depremiyle ilişkisi dikkate alındığında 2001 krizi öncesi üretimde düşüş yaşanmıştır.

9. 27 Nisan e-Muhtırası daha önceki dönemlerde yaşa-

B) 1993-1994 yılları arasında üretimde bir düşüş gerçekleşmiştir.

nan darbelerden farklı özellikler taşımıştır.

C) Türkiye 2008 krizinden 1994 ve 2001 krizine göre daha az etkilenmiştir.

E) Dönemsel olarak üretimde artışlar yaşanmıştır.

I. Askerlerin sivil idare üzerinde sonuç vermeyen ilk girişimidir. II. TSK’nin siyasi yönetime müdahale etmesi engellenmiştir.

YAYIN DENİZİ

D) Ekonomik krizin yaşanmasında yabancı devletlerin politikaları etkili olmuştur.

Bu bilgiye;

III. Basın ve yayın yoluyla hükûmete gözdağı verilmiştir. yargılarından hangileri kanıt olarak gösterilebilir? A) Yalnız I

7.



Büyüme hızı (%)

12

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

10 8 6 4 2 2015

2014

2013

2012

2011

2010

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

adını duyurmaya çalışan ASALA terör örgütü ülkedeki bazı terör örgütlerinin de ortaya çıkmasında etkili olmuştur. PKK/PYD, DEAŞ ve FETÖ, 1980 öncesi başlayan örgütlenme aşamalarından sonra aktif eylem sürecine girmişlerdir.

2009

1999

–4

2001

–2

2000

10. Türkiye’de ve yurt dışında gerçekleştirilen eylemlerle

0

Türk ekonomisinin büyüme hızı oranlarını gösteren bu grafiğine göre,

Buna göre Türkiye’deki terör örgütleri ve faaliyetleri ile ilgili olarak,

I. 2010 – 2015 yılları arasında genel olarak ekonominin büyüdüğü,

I. etnik ve dinî özelliklere sahip oldukları,

II. 2011 yılında Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesine ulaştığı,

II. tamamının küresel güçler tarafından desteklendiği, III. Türkiye’nin uluslararası alanda güç kazanmasını engelledikleri

III. 2001 Krizi sonrası ülkede siyasi iktidarın değiştiği çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

A) Yalnız III

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

3. BÖLÜM 1. C

2. C

3. B

4. D

5. A

6. D

7. A

8. B

9. D 10. D

198

B) Yalnız II

çıkarımlarından hangilerine ulaşılamaz?