Lise

OM00-10.05KT098

10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi AYRINTILAR Konu Tarama No

Konu Tarama Adı

01

Allah İnancı ve İnsan

02

Allah’ın Varlığı ve Birliği

03

Allah’ın İsim ve Sıfatları

04

Kur’an-ı Kerim’de İnsan ve Özellikleri

05

İnsanın Allah ile İrtibatı - Rûm Suresi 18-27. Ayetlerde Verilen Mesajlar

06

Kur’an-ı Kerim’de Gençler

07

Bir Genç Olarak Hz. Muhammed - Hz. Muhammed ve Gençler

08

Bazı Genç Sahabeler - Âl-i İmrân Suresi 159. Ayette Verilen Mesajlar

09

Din ve Aile - Din, Kültür ve Sanat

10

Din ve Çevre - Din ve Sosyal Değişim - Din ve Ekonomi

11

Din ve Sosyal Adalet - Al-i İmrân Suresi 103-105. Ayetlerde Verilen Mesajlar

12

İslam Ahlakının Konusu ve Gayesi

13

Ahlak ve Terbiye İlişkisi - İslam Ahlakında Yerilen Bazı Davranışlar

14

Tutum ve Davranışlarda Ölçülü Olmak - Hucurât Suresi 11-12. Ayetlerde Verilen Mesajlar

15

Dinî Yorum Farklılıklarının Sebepleri - Dinî Yorumlarla İlgili Bazı Kavramlar

16

İslam Düşüncesinde İtikadi ve Siyasi Yorumlar - İslam Düşüncesindeki Fıkhi Yorumlar - Nisâ Suresi 59. Ayette Verilen Mesajlar

Ünite Adı

Allah İnsan İlişkisi

Hz. Muhammet (s.a.v.) ve Gençlik

Din ve Hayat

Ahlaki Tutum ve Davranışlar

İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi ve Fıkhi Yorumlar

01

9

CEVAPLAR

8

7

6

5

4

Soru

3

2

1

AD SOYAD

0

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

Numara

10. Sınıf

A

B

C

D

E

Soru

A

B

C

D

E

Soru

1

6

11

2

7

12

3

8

13

4

9

14

5

10

15

A

B

C

D

E 102599

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

ALLAH İNANCI VE İNSAN



Lise

OM00-10.05KT098

1.

İslam’ın temelini inanç esasları oluşturur. İnanç esasları içerisinde de en başta Allah’a iman gelir. Allah’a iman etmek dinin diğer inanç esasları ve diğer kurallarının da kaynağı olduğu için büyük bir öneme sahiptir. Kur’an-ı Kerim Yüce Allah’a iman etmenin kıymetini “Gerçekten müminler kurtuluşa ermiştir.w” (Mü’minun suresi, 1. ayet) ayetiyle dile getirir.

3. Allah inancı, ahlaki değerlere kaynaklık eder. İnsan olmayı önemseyen herkes için ahlaki değerler vazgeçilmezdir. Allah inancı, insanı erdemli kılar. İnanan bir kişi yeterince erdemli değilse bunu dine değil o kişinin bir takım zaaflarına bağlamak gerekir. İmanın işe yaramadığını düşünerek ondan sıyrılmak gibi bir fikre kapılmak söz konusu olamaz. İman, insani değerlerin gelişmesi için uygun bir iklim sunar.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmektedir?



A) Allah inancının önemine



I. İnançla ahlaki değerler arasında güçlü bir bağ bulunmaktadır.



II. İnanan bir kişinin davranışlarındaki kusurlar dine mal edilmemelidir.



III. İman kişinin kalbinde yer edinir ve etki alanı kalple sınırlı kalır.



yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

B) İman ve İslam kavramlarının farklılığına C) İman etmeyenlerin cezalandırılacağına D) İman amel bütünlüğüne E) İmansızlığın kötülüğüne

Bu parçadan hareketle,

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

2. Kur’an-ı Kerim Allah inancını meyve veren bir ağaca benzetmiştir. Duygu ve düşüncede kalan ve uygulamaya aktarılmayan bir inanç meyvesiz bir ağaca benzer. Allah’a inanmanın meyve vermesi, imanın insan hayatında kendisini göstermesi demektir. Allah inancı insanların kalplerine yerleşip kuvvetlenince onların davranışlarını etkiler. İnanan insanlar Allah’a karşı kulluk görevlerini yerine getirmeye çalıştıkları gibi insanlık için de daima faydalı olmaya gayret ederler.

4.

• “Onlar ki bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar; öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah da güzel davranışta bulunanları sever.” (Âl-i İmrân suresi, 134. ayet)



• “İman edip iyi işler yapan, namaz kılan ve zekât verenler var ya, onların mükâfatları Rableri katındadır. Onlara korku yoktur, onlar üzüntü de çekmezler.” (Bakara suresi, 277. ayet)



Bu ayetlerde sıralanan olumlu davranışların kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?

Bu parçada vurgulanan düşünce aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Amele dönüşmeyen iman geçerli değildir. B) Akıl iman etmeyi kolaylaştıran bir unsurdur. C) Sağlıklı bir dinî hayat için, inanç ile davranış arasında sebep sonuç bağının kurulması gereklidir.

A) İnfak

B) Namaz

C) Merhamet

D) Sabır

D) İman, içsel zenginliklerin dışa vurmasından ibarettir.



E) İman eden kişinin ibadetleri bir bütünlük içerisindedir.

E) İman

ALLAH İNANCI VE İNSAN 5.

10. Sınıf / Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

Elif okuduk ötürü,

8.

I. “İnsan kendisinin başıboş bırakılacağını mı sanır?” (Kıyame suresi, 36. ayet)



II. “Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.” (Zariyat suresi, 56. ayet)



III. “O (Allah) ki, yarattığı her şeyi güzel yapmış ve ilk başta insanı çamurdan yaratmıştır.” (Secde suresi, 7. ayet)



Bu ayetlerin hangilerinde insanın yaratılış amacına dair doğrudan bir mesaj verilmektedir?

Pazar eyledik götürü. Yaradılanı hoş gör, Yaradandan ötürü.

Yunus Emre

Bu dizelerde önerilen davranış imanın aşağıdakilerden hangisine etkisine bir örnektir? A) İbadet

B) Ahlak

D) Huşu

C) İhlas E) İhsan

01

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Allah inancı sayesinde insan davranışlarına çekidüzen verir. Öncelikle O’nun emrettiği şeyleri yapmaya ve yasakladıklarından kaçınmaya çalışır. İbadetlerini ve kulluk görevlerini yerine getirerek Allah’ın razı olduğu bir kimse olmaya gayret eder. Rabb’inin isteklerine uygun hareket ettiği gibi başkalarıyla iyi ilişkiler kurmaya çalışır.

Buna göre Allah inancına sahip kişiden aşağıdakilerden hangisini yapması beklenmez? A) Verdiği sözü tutması B) Kul hakkına riayet etmesi C) İnsanlara yardım etmesi D) Adaletten ödün vermesi E) Yalandan uzak durması

9. Allah’a iman, sadece sözden ibaret olmamalıdır. İslam

7.

dini, hayatın içinde kendini gösteren bir inancı değerli görmüştür. İslam; dinin temel hükümlerine inanılmasını, hükümlerinin uygulamaya konulmasını ve hayata yansımasını ister. Bu durum dinin yaşanması bakımından önemli olduğu gibi imanın korunması bakımından da gereklidir. Allah’a inanmak insanın hayatında olumlu değişiklikler yapar. Bunun nedeni imanın; duygu, düşünce ve davranışlar üzerinde etkili olmasıdır. İnsan büyük oranda inancına göre görür, düşünür ve davranışlar sergiler. Bu durumu açıklayan pek çok ayet ve hadis bulunmaktadır.

Ne yana baksan sarılmış her yan Sarılan olur da saran olmaz mı? Kim bu yüzü çizen sanatkâr ressam? Bakıp da aynaya soran olmaz mı? (Necip Fazıl Kısakürek)



Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisine değinilmektedir? A) Varlıkların eşsizliğine B) İnsandaki estetiğin sanata ilham verdiğine C) Dinin var oluş amacını açıkladığına D) Allah’ın varlığına E) Evrenin sonlu oluşuna



Buna göre, imanın korunması aşağıdakilerden hangisine bağlı kılınmıştır? A) Dinin teorikte kalmasına B) Zihinsel süreçlere C) İmanın dillendirilmesine D) Dinî hükümlerin önceliğine E) Dinin yaşanılır kılınmasına

03

9

CEVAPLAR

8

7

6

5

4

Soru

3

2

1

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

AD SOYAD

0

Numara

10. Sınıf

A

B

C

D

E

Soru

A

B

C

D

E

Soru

1

6

11

2

7

12

3

8

13

4

9

14

5

10

15

A

B

C

D

E 102601

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

ALLAH’IN İSİM VE SIFATLARI 1. İnsan aklını kullanarak ve kainat kitabı üzerine düşün-

Lise

OM00-10.05KT098

celerini yoğunlaştırarak Allah’ın varlığına ulaşır ve O’na inanmaya başlar. Bu durum insan için önemli bir adımdır. Allah’a inandıktan sonra yapılması gereken şey O’nu doğru tanımaktır. İslam dini, insanlara Allah’ı doğru bir şekilde tanıtmayı amaçlar. Çünkü Allah inancı doğru olmayan kişinin, diğer iman esaslarını sağlıklı bir şekilde kavraması mümkün değildir. İnanan bir kimsenin Allah’a yönelip O’na gönülden bağlanması için zihin ve gönül dünyasının aydınlığa kavuşması gerekir. Bu da ancak Cenab-ı Hakk’ın güzel isimleri ve yüce sıfatları hakkında bilgi edinmekle gerçekleşir.

4.

Allah birdir. O’nun "Ehad" ismi bunu ifade eder. Kelime-i Tevhit dediğimiz “La ilahe illallah, Muhammedün resulullah” cümlesi de bunu vurgular. Yüce Allah’ın bir oluşu sayı anlamında değildir. O’nun birliği denilince akla zatında ve sıfatlarında eşi ve benzerinin bulunmaması gelir. İnsan Yüce Allah’ı eşsiz ve tek olarak görmedikçe gerçek mümin olamaz. Aksi takdirde Kur’an’da affedilmeyecek bir günah olduğu belirtilen şirk koşma hatasına düşer.



Aşağıdakilerden hangisi bu parçada verilen mesajlardan biri olamaz? A) Allah, eşi ve benzeri olmayan bir varlıktır.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır?

B) Şirk koşanların affedilmesi oldukça zordur. C) Müslüman olmak için İslam’ı kabul etmek yeterlidir.

A) Her insan Allah’ın isim ve sıfatlarını bilmelidir.

D) Allah’ın birliği “Ehad” ismiyle ifade edilir.

B) İsim ve sıfatlarının bilinmesi Allah inancını pekiştirir.

E) Hakiki mümin Allah’ın tekliğini kabul eden kişidir.

C) Allah’ın hükümranlığı evrenin tamamını kuşatmıştır. D) Allah’ın varlığının delilleri oldukça çoktur. E) Allah’ın isim ve sıfatları sadece Kur’an’dan öğrenilebilir.

5. Allah’ın yaratması kesintisiz olarak devam eder. Sade-

2.

ce geçmiş zamanda olup bitmiş bir şey değildir. Yüce Allah her an yeniden yaratmakta ve kâinatta tasarrufta bulunmaktadır. Her saniye yenilenen insan hücreleri ve her gün yeniden doğan güneş, yeni yıldızlar üreten galaksilerin oluşumu bu sürekliliği gösterir.

Bir bebeğin dünyaya gelişi, bir çiçeğin açması ve meyveye dönüşmesi Allah’ın aşağıdaki sıfatlarından hangisiyle ilişkilendirilebilir? A) Rahman

B) Rezzak

D) Muhyi

C) Rahim

E) Şâfi



Bu parçada aşağıdaki ayetlerden hangisi için örnekler verilmiştir? A) “Göklerde ve yerde olanlar her şeyi O’ndan isterler; O her an yaratma hâlindedir.” (Rahmân suresi, 29. ayet)

3.

Mikroskopla görülebilen küçük varlıklardan gök cisimlerine kadar her şeyi sonsuz ilmi ve kudreti ile Yüce Allah yaratmıştır.



Bu parçada Allah’ın sıfatlarından hangisine değinilmemiştir? A) İrade

B) Kudret

D) İlim

E) Kıdem

C) Tekvin

B) “Göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah’ındır ve Allah her şeyi kuşatmaktadır.” (Nisâ suresi, 126. ayet) C) “Eğer yerde ve gökte Allah’tan başka ilahlar olsaydı kesinlikle yerin göğün düzeni bozulurdu.” (Enbiyâ suresi, 22. ayet) D) “Göğü, yeri ve ikisi arasındakileri boş yere yaratmadık. Bu, inanmayan kimselerin zannıdır.” (Sâd suresi, 27. ayet) E) “Göğün nasıl yükseltildiğine, dağların nasıl dikildiğine, yeryüzünün nasıl yayıldığına bakmazlar mı?” (Gâşiye suresi, 18-20. ayetler)

ALLAH’IN İSİM VE SIFATLARI 6. Yüce Allah'ın vahiy yoluyla bildirdiği pek çok ismi bu-

10. Sınıf / Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 9.

“Allah, O’ndan başka tanrı yoktur; diridir, her şeyin varlığı O’na bağlı ve dayalıdır. Ne uykusu gelir ne de uyur. Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur. O’nun izni olmadıkça katında hiçbir kimse şefaat edemez. Onların önlerinde ve arkalarında olanları O bilir. O’nun ilminden hiçbir şeyi -dilediği müstesna- kimse bilgisi içine sığdıramaz. O’nun kürsüsü gökleri ve yeri içine almıştır. Onları korumak kendisine zor gelmez. O Yüce'dir, mutlak büyüktür.” (Bakara suresi, 255. ayet)



Bu ayetteki altı çizili yerde Allah’ın aşağıdaki isimlerinden hangisinin açıklaması bulunmaktadır?

lunmaktadır. Bu güzel isimler O'nu tanımamıza ve dua ederken O'nunla iletişim kurmamıza vesile olur.

Buna göre Allah'ın "diri ve canlı olması" aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ifade edilir? A) Bâsıt

B) Hayy

D) Rezzak

03

C) Nâfi

E) Vehhab

A) Hayy

B) Aliyy

D) Kayyum

C) Azim

E) İlim

7. “Allah, gökleri ve yeri yaratan, gökten yağmur indiren ve onunla size rızık olarak türlü meyveler çıkaran, emri gereğince denizde yüzmek üzere gemileri emrinize veren, nehirleri de hizmetinize sunandır. O, âdetleri üzere hareket eden Güneş’i ve Ay’ı sizin hizmetinize sunan, geceyi ve gündüzü sizin emrinize verendir. O, istediğiniz şeylerin hepsinden size verdi. Eğer Allah’ın nimetlerini saymaya kalkışsanız sayamazsınız...” (İbrahim suresi, 32-34. ayetler)

Bu ayetten hareketle Allah,



I. Rezzâk'tır.



II. Hâlık'tır.



III. Vehhâb'dır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

10. Aşağıdaki ayetlerden hangisinde Allah’ın ilim sıfatı vurgulanmaktadır? A) “Yeryüzündeki her canlının rızkı yalnızca Allah’ın üzerinedir...” (Hud suresi, 6. ayet)

8.



Allah’ın hem zâti hem sübûti sıfatları vardır. Zâtî sıfatlar sadece Allah’ın zâtına has olan başka varlıklarda bulunmayan sıfatlardır. Sübûtî sıfatlar ise Allah ile beraber başka varlıklarda sınırlı olarak yansımaları olan sıfatlardır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi subûtî sıfatlardan biridir? A) Kelam B) Muhalefetü’n lil havâdis C) Kıyam bi nefsihi D) Vahdaniyet E) Vücud

B) “O ki, hanginizin daha güzel davranacağını sınamak için ölümü ve hayatı yaratmıştır. O, mutlak galiptir, çok bağışlayıcıdır.” (Mülk suresi, 2. ayet) C) “ O, yaşatan ve öldürendir; gecenin ve gündüzün değişmesi onun eseridir.” (Mü’minun suresi, 80. ayet) D) “Bir şeyin olmasını dilediğinde, onun işi “Ol!” demekten ibarettir; o da oluverir.” (Yasin suresi, 82. ayet) E) “...O, (Allah) karada ve denizde ne varsa bilir; O’nun ilmi dışında bir yaprak bile düşmez...” (En’am suresi, 59. ayet)

05

9

CEVAPLAR

8

7

6

5

4

Soru

3

2

1

AD SOYAD

0

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

Numara

10. Sınıf

A

B

C

D

E

Soru

A

B

C

D

E

Soru

1

6

11

2

7

12

3

8

13

4

9

14

5

10

15

A

B

C

D

E 102603

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

İNSANIN ALLAH İLE İRTİBATI RÛM SURESİ 18-27. AYETLERDE VERİLEN MESAJLAR 3.

İbadet imanın bir göstergesi olup imana bağlı olarak ortaya çıkar. İnsanın imanını korur ve güçlendirir. İnanan kimse Rabb'ine hamd ederek, şükrederek ve O’na saygı göstererek ibadet eder. İbadette samimi olmak gerekir. İnanan insanlar Allah’a karşı samimiyet ve içtenlikle ibadet etmekle emrolunmuşlardır. İnsanın Rabb'iyle irtibatı devamlılığa muhtaçtır. Bu nedenle ibadetlerde süreklilik esastır. İbadet etmek insanı Rabb'ine yakınlaştırır. O’nunla irtibatını daha üst bir noktaya taşır. Kur’an-ı Kerim’e göre ibadet etmek insanın yaratılış amaçları arasında yer alır.

C) İbadet



Bu parçadan hareketle ibadetle ilgili;

D) Tövbe



E) Özeleştiri



II. İhlas ve içtenlikle yapılması gerektiği,



III. Fıtri olduğu ve süreklilik taşıması gerektiği



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

sürdürür. Evde ailesiyle başlayan bu iletişim sokakta, okulda ve çevresinde diğer insanlarla sürekli iletişim hâlinde giderek gelişir. İnsanın iletişimi bununla sınırlı kalmaz. O yaratıcısıyla da irtibat kurmak ister.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi, kulun direkt olarak Allah ile iletişim kurabileceği yollardan biri değildir? A) Kur’an okuma

Lise

OM00-10.05KT098

1. İnsan toplumsal bir varlıktır. Hayatını iletişim kurarak

B) Dua

I. İmanın kuvvet kazanmasına vesile olduğu,

A) Yalnız I

2.

Duaya konu olan istek ve niyazların hayırlı işlere yönelik olması gerekir. Hz. Peygamber duada istenecek şeylerin meşru, olumlu olmasına özen gösterirdi. Günah işlemeyi hedefleyen veya akrabalık ilişkilerinin kesilmesini isteyen duaların kabul edilmeyeceğini bildirmişti. Kul haram ve mekruh şeyler için dua etmemeli, Rabb'inden iyilik ve hayırlar dilemelidir.



Bu parçada dua ile ilgili aşağıdakilerden hangisine dikkat çekilmiştir? A) Her konuda edilebileceğine B) Meşru hususlarla sınırlandırılmasına C) Sadece yetişkinlerin edebileceğine

B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

4. Hata ve günahlar insan benliğinde yaralar açar. İnsan, ruhunun derinliklerinde acılar hisseder, sığınılacak bir merci arar. Böyle durumlarda insan hemen Rabb’iyle irtibat kurmalıdır. Çünkü Allah âlemlerin Rabb’idir. Kulunu görmekte ve yakarışlarını işitmektedir. Kul, rahmet kapısının açık olduğunu bilmeli ve Rabb’inin affediciliğine sığınmalıdır. Yüce Allah’ın rahmet ve merhameti sonsuzdur. O, kendisiyle irtibat kuranları geri çevirmez. Kul “Ben affedilmem.” diye düşünmemeli, Rabb’ine yönelmeli ve O’nun affından ümidini kesmemelidir.

Bu parçada Allah ile kul arasındaki iletişim yollarından biri olarak aşağıdakilerden hangisi açıklanmıştır?

D) Özel bir ortamda gerçekleştirilmesi gerektiğine

A) Tövbe

B) Secde

E) Bireysel bir ibadet olduğuna

C) Kur’an okuma

D) Tesbih



E) Dua

İNSANIN ALLAH İLE İRTİBATI RÛM SURESİ 18-27. AYETLERDE VERİLEN MESAJLAR

10. Sınıf / Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

05

5. Kur’an-ı Kerim insanları doğru yola iletmek için indiril-

7. İnsan ilahi işaretlerle dolu bir dünyada yaşar. Evrende

miş bir kitaptır. Günümüze kadar hiç değişmeden gelen Allah kelamıdır. Bu nedenle sözlerin en güzeli olarak kabul edilir. Kur’an okumak ve okunurken onu dinlemek Müslümanlara öğütlenmiştir. Yüce Allah’ın emir ve yasaklarını içeren Kur’an-ı Kerim’i okumak bir ibadettir. Kur’an okumanın farklı şekilleri vardır. Kur’an-ı Kerim anlamak, hayata geçirmek ve sevap kazanmak için okunur. Kur’an okumaya genel olarak --I-- denir. Hem

Yüce Allah’ın varlığına ve sınırsız kudretine işaret eden pek çok delili Kur’an göstermektedir. Pek çok ayet insandan evreni ve kendi yaşamındaki bir takım gerçekleri iyi gözlemlemesini ister. Örneğin insan, Yüce Allah’ın evreni nasıl yarattığını ve evrendeki varlıklara nasıl bir düzen verdiğini incelemelidir. Çünkü evren O’nun koyduğu tabiat kurallarına göre hareket etmektedir. Ancak çok yönlü düşünebilen, aklını kullanan ve gönlünü gerçeklere açık tutan kimseler ibret alabilir.

okumak hem de emir ve yasaklarını hayata geçirmek amacıyla Kur’an okumaya ise --II-- denir.



Bu parçada boş bırakılan numaralanmış yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir?



A)

I tecvit



B) Tüm insanlar Allah’ın varlığını ve birliğini kabul etmek zorundadır.

kıraat tefsir

C)

kıraat

tilavet

D)

tecvit

tefsir

E) tilavet

A) Aklını kullanan insan evrendeki düzene bakarak Allah’ın varlığına ulaşabilir.

II

B) tilavet

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

C) Allah’ın varlığını inkâr edenlerin cezaları çok çetin olacaktır. D) Aklını kullanan her insan Allah’ın varlığını kesin olarak kabul etmektedir.

kıraat

E) Kur’an-ı Kerim’in her ayetinde Allah’ın varlığının izleri görülebilmektedir.

6.

“Sizi topraktan yaratması, O’nun (varlığının) delillerindendir. Sonra siz, (her tarafa) yayılan insanlar oluverdiniz. Kendileri ile huzur bulasınız diye sizin için türünüzden eşler yaratması ve aranızda bir sevgi ve merhamet var etmesi de O’nun delillerindendir. Şüphesiz bunda düşünen bir toplum için ibretler vardır. O’nun delillerinden biri de, gökleri ve yeri yaratması, lisanlarınızın ve renklerinizin değişik olmasıdır. Şüphesiz bunda bilenler için (alınacak) dersler vardır. Gece olsun gündüz olsun, uyumanız ve Allah’ın lütfundan (nasibinizi) aramanız da O’nun delillerindendir. Gerçekten bunda, işiten bir topluluk için ibretler vardır. Yine O’nun delillerindendir ki size korku ve ümit vermek üzere şimşeği gösteriyor, gökten su indirip ölümünün ardından arzı onunla diriltiyor. Doğrusu bunda, aklını kullanan bir topluluk için (alınacak) dersler vardır.” (Rum suresi, 20-24. ayetler)



Bu ayetten hareketle, aşağıdakilerden hangisi inançla ilgili akla yönelik delillerden biri değildir?

8.

İki aslı vardır insanın: Bir, madde aslı, toprak; bir de ruh aslı, yücelikler. Allah katındaki yücelikler. Eşyanın ulaşamadığı yaratış bölgesi. İnsan, bu iki asıl arasında bir daire dönerek gelişme çizgisini tamamlar. İnsan yaratılmış, sonra yüceltilmiş, sonra imtihan için, ruh pişsin ve olgunlaşsın diye madde aslına döndürülmüş, ondan ruh aslına yönelmesi istenmiş, bu yönde göstereceği bütün çaba desteklenmiştir. Ama insan, madde aslının dolaylarında ruh aslını unutur ve tekrardan yücelmeye niyetlenmezse, maddeden de öteye fırlatılır. Aşağıların aşağısına düşürülür. Ama bir kere de yüceye yöneldi mi ona bütün kapılar açılır. Mucizeler ülkesinin kapıları. Melekler de onun yardımcısıdır. Zaman bile şuurlanır. Ve insan Ashab-ı Kehf gibi mağaradan çıkar. Uykunun şartları yerine uyanıklığın dinamik kanunu geçmiştir. (Yitik Cennet - Sezai KARAKOÇ)



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

A) İnsanların çiftler (kadın-erkek) hâlinde yaratılması

A) İnsanın maddi yönelimleri manevi olanlardan daha fazladır.

B) İnsanların anlaşabilmeleri için farklı renklerde yaratılması

B) İnsan dünya hayatında sadece ruhsal gereksinimlerine odaklanmalıdır.

C) Gece ve gündüzün insanın yapısına uygun düzenlenmesi

C) İnsan, ruhunun gerçekliğinden asla uzaklaşmamalıdır.

D) Adeta ölü olan tabiatın yağmur mevsiminde canlanması

D) İnsan ibret vesikalarıyla dolu tarihten dersler ve ibretler almalıdır.

E) Dünya ve ahiret hayatlarının birbirlerinden bağımsız olmaları

E) Ahiret yörüngeli bir hayat yaşayanların hata yapma olasılıkları yoktur.

07

9

CEVAPLAR

8

7

6

5

4

Soru

3

2

1

AD SOYAD

0

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

Numara

10. Sınıf

A

B

C

D

E

Soru

A

B

C

D

E

Soru

1

6

11

2

7

12

3

8

13

4

9

14

5

10

15

A

B

C

D

E 102605

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

BİR GENÇ OLARAK HZ. MUHAMMED HZ. MUHAMMED VE GENÇLER Hz. Muhammed’in doğmadan önce babası, altı yaşında iken annesi, sekiz yaşında iken de dedesi vefat etmiştir. Daha çok küçük yaşlardayken büyük acılar yaşayan Hz. Peygamber, amcası Ebû Talib’in himayesinde yaşamaya başlamıştır. Ebû Talib ailesinin yakın ilgisine karşılık Hz. Peygamber ev işlerinde sorumluluk almış, kendisine verilen işleri hakkıyla yapmış, amcasına ve yengesine saygıda kusur etmemiştir. O, zaman zaman koyunlara çobanlık yapmak suretiyle evin dışındaki işlerde de ailesine yardımcı olmuştur.



Bu parçada Hz. Muhammed ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Lise

OM00-10.05KT098

1.

3.

Hz. Peygamber İslam’dan önceki sosyal ve iktisadi hayatı iyileştirmeye yönelik bazı faaliyetlerde genç yaşına rağmen kendi iradesiyle bulunmuştur. Örneğin o, Mekke ve çevresinde ticari faaliyetlerle ilgili konularda güvensizlik ortamını önlemek amacıyla kurulan Hılfu’l Fûdûl’a isteyerek katılmıştır. Hz. Muhammed (s.a.v.), başta Ebû Cehil olmak üzere yabancı tacirleri ezmek, kandırmak ve çeşitli hilelerle mallarına el koymak isteyenlerin kötü davranışlarına engel olmaya çalışmıştır.



Bu parça Hz. Peygamber’in hangi yönünü yansıtmaktadır? A) Merhameti

B) Cesareti

A) Küçük yaşta yakınlarını kaybettiğine

C) İbadet hayatı

D) Peygamberliği

B) Amcasının yanında büyüdüğüne



E) Ümitvar oluşu

C) Ev işlerini isteyerek yaptığına D) Çobanlık yapmaktan kaçınmadığına E) İstişareye önem verdiğine

4. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) peygamber olmadan önceki arkadaşları ve dostları ahlakı düzgün, hatırı sayılır kimselerdi. Hz. Muhammed (s.a.v.) kötü alışkanlıklardan uzak durmuş, arkadaş çevresini de bu doğrultuda belirlemiştir. Hz. Peygamber, gençlik yıllarında Kâbe’nin tamirinde bulunmuş, Hacer’ül-Esved’in yerine konulması sırasında ortaya çıkan anlaşmazlığın giderilmesinde hakem olarak seçilmiştir. Vefakar bir insan olan Hz. Muhammed (s.a.v.), kendisine emeği geçenleri de unutmamıştır. Örneğin amcası Ebû Talib’in yükünü hafifletmek için Hz. Ali’nin (r.a.) bakımını üstlenmiştir. Hz. Muhammed (s.a.v.) gençliğinde ölçülü ve dengeli tutuma sahip, sözü dinlenir, herkes tarafından sevilen ve takdir edilen, doğruluğundan ve samimiyetinden şüphe edilmeyen karaktere sahipti. Bu yüzdendir ki yaşadığı toplumda ---- lakabı ile tanındı.

2. Hz. Muhammed (s.a.v.) gençlik yıllarında cahiliye kültürünü yansıtan panayırlara katılmaktan da kaçınmıştır. Hz. Peygamber ticari hayata ilk adımını amcası Ebû Talib ile atmış, dokuz yaşından itibaren ticaret kervanları ile Şam istikaparçadaki şehirlere gidip gelmeye başlamıştır. Ticaret sayesinde Hz. Peygamber, alışveriş usullerini, insanlarla iletişim kurma yollarını öğrenmiştir. Sosyal yönü gelişmiş, değişik ülkelerin insanlarını ve kültürlerini tanımıştır. Onun ticaretle uğraşması, başkasına yük olmamasını ve kendi alın teriyle kazancını temin etmesini sağlamıştır.

Bu parçadan hareketle Hz. Peygamber'le ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Toplumla iç içe olduğu B) Sosyal meselelerden uzak durduğu



Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

C) Panayırlara katıldığı

A) Resul

B) el-Emin

D) Ticaretten uzak durduğu

C) Nebi

D) Hatemü’l enbiya

E) Mekke’nin dışına çıkmadığı



E) Nezir

BİR GENÇ OLARAK HZ. MUHAMMED HZ. MUHAMMED VE GENÇLER 5. Hz. Peygamber çocukları hafife almamış, onlara yetiş-

10. Sınıf / Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

7. Aşağıdakilerden hangisi genç yaşta İslam’ı seçen sahabelerden biri değildir?

kin bir insana verdiği gibi selam vermiş ve böylece geleceğin gençlerine ne kadar önemli birer insan oldukları duygusunu yaşatmıştır. Onları hür düşünmeye, yararlı şeylerden çekinmeden istifade etmeye ve sonucu ne olursa olsun doğru bildiğini cesaretle ifade etmeye teşvik etmiş ve bu sayede onların kişilik sahibi olmalarını sağlamıştır. Hz. Muhammed (s.a.v.) gençlere öylesine candan ve şefkatli davranmıştı ki gençler etrafında pervane olmuş; ona yürekten bağlanmışlardı.

07

A) Hz. Ömer B) Zeyd b. Hârise C) Hz. Ebu Bekir D) Erkam b. Ebi'l- Erkam E) Mus’ab b. Umeyr

Bu parçada Hz. Peygamber'le ilgili aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır? A) Her durumda güvenilirliğiyle dikkat çekmiştir. B) Haksızlığa uğrayanların yanında yer almıştır. C) Zorda da kalsa yalan söylememiştir. D) Gençlerin karakter eğitimine önem vermiştir. E) Tebliğini Mekke ile sınırlı tutmuştur.

8. Hz. Muhammed (s.a.v.) İslam toplumunun şekillenme-

6.

sinde, İslami değerlerin yaşanmasında ve yayılmasında gençlere büyük görevler vermiştir. Onların cesaret ve enerjilerinden gereği gibi yararlanmak için her şeyden önce gençlerin kendine güvenen, sağlam bir kişilik geliştirmelerine imkân sağlanmasını istemiştir. Zira Hz. Peygamber, gençlerin sorumluluk gerektiren en yüksek görevlere hazırlanmalarını, onların en tabiî hakkı olarak görüyordu. Bundan dolayı gençlere özel ilgi gösteriyor ve görevler üstlenmeleri hususunda onları sürekli teşvik ediyordu. Bu manada o, 25 yaşında bir genç olan Mus’ab b. Umeyr’i Medine’ye öğretmen olarak göndermiş, Muaz b. Cebel’i ise henüz 21 yaşında iken hem yönetici hem de öğretmen olarak Yemen’e tayin etmiştir. Rumlarla savaşması için hazırladığı ordunun başına da 18 yaşında olan Üsame b. Zeyd’i getirmiştir. Bu süreçte görev ve sorumluluğun bilincinde olan kumandanlar, alimler ve hakimler yetişmişse bu ancak Hz. Peygamber’in teşviki sayesinde olmuştur.

“Yedi sınıf insan vardır ki Yüce Allah kendi gölgesinden başka hiçbir gölge bulunmayan kıyamet gününde bunları kendi arşının gölgesinde muhafaza edecektir. Bunlar; adaletli devlet başkanı, Allah’a ibadet ederek temiz bir hayat içinde büyüyen genç, gönlü mescitlere sevgiyle bağlanmış olarak namazı kılan kimse, Allah için seven ve bu sevgi ile birleşip bu sevgi ile ayrılan kişi, sağ elinin verdiği sadakayı sol eli bilmeyecek derecede gizli sadaka veren kişi, tenha yerlerde Allah’ı anıp gözleri yaş döken takvalı kişi.” (Buhârî, Zekât 16; Müslim, Zekât 91)



Bu hadiste gençlerin hangi yönüne dikkat çekilmiştir?



A) Kişilik özelliklerine



I. gençlere istihdam sağladığı,

B) Eğitim durumlarına



II. gençlere sorumluluklar yüklediği,

C) Kulluk hayatlarına



III. İslam’ın yayılmasını önemsediği

D) Statü kazanmalarına



yargıarından hangilerine ulaşılabilir?

E) Kariyer elde etmelerine

Bu parçadan hareketle Hz. Peygamber'le ilgili;

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

09

9

CEVAPLAR

8

7

6

5

4

Soru

3

2

1

AD SOYAD

0

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

Numara

10. Sınıf

A

B

C

D

E

Soru

A

B

C

D

E

Soru

1

6

11

2

7

12

3

8

13

4

9

14

5

10

15

A

B

C

D

E 102607

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

DİN VE AİLE - DİN, KÜLTÜR VE SANAT 3. Aile içinde sağlıklı bir iletişim için doğru davranışlarda

henüz açmış bir bireyin beslenmesi, sığınması ve korunması için bir liman ve dış dünyaya karşı en temel kalkandır. Bireye sosyal, kültürel, eğitsel ve dinî değerleri ilk aktaran ailesidir. İslam, aile kurumu üzerinde hassasiyetle durmuştur. Hz. Peygamber ailenin kurulması ve korunması konusunda tavsiyelerde bulunmuştur. Kur’an’da pek çok ayette bu konuya yer verilmiştir.

bulunulması gereklidir. Kızı Hz. Fatıma yanına geldiğinde Hz. Peygamber'in ayağa kalkması, onu öpmesi ve kendi yerine oturtarak ona olan sevgisini göstermesi; Hz. Fatıma’nın da aynı şekilde babasına hürmet etmesi sağlıklı bir iletişim için örnektir. Aile içi iletişim sevgi, merhamet, müsamaha, fedakârlık, saygı, nezaket gibi ilkeler üzerine inşa edilir. Aynı zamanda aile bireylerinin birbirlerine karşı minnettarlık ve teşekkür cümleleri kurmaları iletişim açısından değerlidir.

Lise

OM00-10.05KT098

1. Toplumun en küçük grubu olan aile, dünyaya gözlerini



Aşağıdaki ayetlerden hangisinde aile kurumunun önemine işaret edilmektedir? A) “Kendileri ile huzur bulasınız diye sizin için türünüzden eşler yaratması ve aranızda bir sevgi ve merhamet var etmesi de O’nun (varlığının ve kudretinin) delillerindendir…” (Rûm suresi, 21. ayet)



Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır? A) Aile bireyleri Hz. Peygamber'i örnek almalıdır. B) Sağlıklı bir iletişim mutlu aile ortamının teminatıdır. C) Ailede huzur bozucu adımlardan uzak durulmalıdır.

B) “Rabb'in, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine ‘of!’ bile deme, onları azarlama, ikisine de güzel söz söyle.” (İsra suresi 23. ayet)

D) Anne babalara ailede büyük sorumluluklar düşmektedir. E) Mutlu nesiller huzurlu aile ortamlarından çıkar.

C) “Biz insana, anne babasına iyi davranmasını tavsiye etmişizdir. Çünkü anası onu nice sıkıntılara katlanarak taşımıştır. Sütten ayrılması da iki yıl içinde olur…” (Lokman suresi, 14. ayet) D) “Onlar ayaktayken, otururken ve yanları üzerine yatarken Allah’ı anarlar; göklerin ve yerin yaratılışı üzerinde düşünürler…” (Âl-i İmrân suresi, 191. ayet)

4. Psikoloji, eğitim ve sosyoloji bilim dallarında yapılan araştırmalardan aile ile ilgili şu sonuçlara ulaşılmıştır: Önemli bir sosyal kurum olarak yerini korumaktadır. Kentlerde ana, baba ve çocuklardan oluşan çekirdek aileler, geleneksel geniş ailenin yerini almıştır. İnsanın verimliliğini, mutluluğunu, ruh ve beden sağlığını koruması için aile vazgeçilmez bir kurumdur. Bu kadar önemli fonksiyonlara sahip olan bir kurumun korunması ve geliştirilmesi, toplumun ve devletin en önemli görevlerinden biri olmalıdır.

E) “Biz emaneti, göklere, yere ve dağlara teklif ettik de onlar bunu yüklenmekten çekindiler, (sorumluluğundan) korktular. Onu insan yüklendi…” (Ahzâb suresi, 72. ayet)

2.



Anne babaların çocuklarına karşı birtakım görevleri vardır. Anne ve babalar; ahlaki, insani ve dinî değerlerle çocuklarını donatmalı, onları sosyal hayata hazırlamalıdırlar. Ebeveynlerin görev ve sorumlulukları, çocuk henüz anne karnındayken başlar.



Buna göre aile kurumuyla ilgili;

Buna göre aşağıdakilerden hangisi ebeveynlerin çocuklarına karşı görevlerinden biri değildir?



I. Sosyal bilimlerin ilgi odağı olmuştur.



II. İnsanın gelişiminde çok önemli rol oynamaktadır.

A) Güzel bir ad koyma



III. Korunması sadece resmi kurumlarca sağlanmalıdır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

B) Güzel ahlakı benimsetme C) İyi eğitim imkânı sağlama D) Helal yedirme ve içirme

A) Yalnız I

E) Yüklü bir miras bırakma



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

DİN VE AİLE - DİN, KÜLTÜR VE SANAT 5.



İslam, kendine özgü bir medeniyet inşa etmiştir. Bu medeniyetin inşasının temelinde Kur’an ve Hz. Peygamber yer almaktadır. Hz. Peygamber Dönemi'nde ve sonrasında İslam dünya üzerinde hızla yayılmıştır. Bunun sonucunda İslam farklı kültür ve milletlerle karşılaşmıştır. Bu durumda İslam’ın temel prensibi; kendi inanç ve ibadet dünyasıyla çatışmayan gelenek ve göreneklere dokunmamaktır. Çünkü İslam bunları zenginlik olarak görür.

10. Sınıf / Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8.

09

Mimarbaşılık görevini kırk sekiz yaşında üstlenen Mimar Sinan mesleğinde kaydettiği aşamaları üç ayrı yapıyla somutlaştırarak tanımlar: “Çıraklık eserim” dediği --I--

“kalfalık eserim” diye nitelendirdiği --II-- ve “ustalık eserim” dediği II. Selim adına Edirne’de inşa ettiği Edirne --III--.



Bu parçadaki numaralanmış boşluklara aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir?

Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

I



II



III

A) Süleymaniye Selimiye Şehzade Camii Camii Camii

A) Farklı kültürleri barındıran İslam medeniyetinin temeli Kur’an ve sünnete dayanmaktadır.

B) Şehzade Selimiye Süleymaniye Camii Camii Camii

B) İslam medeniyeti pek çok medeniyeti etkisi altına almıştır.

C) Selimiye Süleymaniye Şehzade Camii Camii Camii

C) İslam medeniyeti farklı yaşam tarzlarına zaman zaman müdahale etmiştir.

D) Şehzade Süleymaniye Selimiye Camii Camii Camii

D) İslam’ın zenginliklerini her toplum kabul etmek zorundadır.

E) Süleymaniye Şehzade Selimiye Camii Camii Camii

E) İslam medeniyetinin gelişmesini engelleyen her sistem engellenmelidir.

9.

Selçuklu Sultanı III. Alâeddin Keykubad, Osman Gazi’ye 1289’da beylik alâmeti olarak sancak ile beraber davul ve tuğ göndermişti. Bando, hükümdarlık alâmetlerinden sayılırdı. Sulh zamanında halkın maneviyatını ayakta tutmak; seferde ise askeri yüreklendirmek ve düşmanın moralini bozmak fonksiyonunu yerine getirirdi. Kaşgarlı Mahmut Dönemi'nde, Türkistan hükümdarları nezdinde kös, davul, zurna ve zil bulunan bir mızıka vardı. Osmanlılar zamanında mehter adı verilen mızıka takımı, sulhta saray, seferde otağ-ı hümayun (padişah çadırı) önünde nevbet vurur (konser verir); padişah da Selçuklu Sultanına hürmeten ayakta dinlerdi.



B) İslam’ın şehirleşmeye verdiği öneme

İslamiyet sonrası Türk tarihindeki bu uygulama aşağıdaki estetik kavramlardan hangisine örnek gösterilebilir?

C) İslam’ın dayanışmaya verdiği öneme

A) Mimari

D) İslam’ın bireyselliğe verdiği öneme



6.

İslam mimarisinin başlangıcı, Hz. Peygamber Dönemi'ne dayanır. Hz. Peygamber Medine’ye hicret edince ilk eylem olarak Mescid-i Nebevi’yi inşa etmiştir. Burası bundan böyle şehrin fiziksel yapısının ve şehirde yaşanan hayat tarzının merkezi hâline gelmiştir. Medine’de kenar semtler şehir ile bütünleştirilerek Mescid-i Nebevi’ye herkesin kolay ve güvenilir bir biçimde erişmesi sağlanmıştır.



Bu parçada aşağıdakilerden hangisine dikkat çekilmiştir? A) İslam’ın eğitim öğretime verdiği öneme

B) Ebru

D) Minyatür

C) Musiki

E) Hat

E) İslam’ın ibadete verdiği öneme

10. Bir tür resim sanatıdır. Sözlük anlamı ile “yazma kitapla7.

ra yapılan küçük, renkli ve ince işlenmiş resim, nakış; bir şeyin küçük benzeri veya kopyası” gibi anlamlara gelir. Bu sanat dalının sanatçılarına “nakkaş”, atölyelerine de “nakkaşhane” denilmektedir. İslam dünyasında resim denilince akla öncelikle bu sanat dalı gelir.

Aşağıdakilerden hangisi İslam medeniyetinin mimari eserlerinden biri değildir? A) Darüşşifa B) Han C) Kervansaray



Bu parçada sözü edilen sanat dalı aşağıdakilerden hangisidir?

D) Şadırvan

A) Ebru

E) Üniversite



B) Resim

D) Tezhip

E) Hat

C) Minyatür

10

9

CEVAPLAR

8

7

6

5

4

Soru

3

2

1

AD SOYAD

0

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

Numara

10. Sınıf

A

B

C

D

E

Soru

A

B

C

D

E

Soru

1

6

11

2

7

12

3

8

13

4

9

14

5

10

15

A

B

C

D

E 102608

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

DİN VE ÇEVRE - DİN VE SOSYAL DEĞİŞİM - DİN VE EKONOMİ 1. Her ne kadar insanlar, çevre sorunlarını yakın bir za-

3.

Çevre sorunlarının pek çoğu israfla bağlantılıdır. Sorunların çözümü israftan kaçınmak ve tasarruf anlayışını sadece ekonomimiz açısından değil, çevre açısından da geliştirmektir. İslam israfı yererken tasarrufu över ve teşvik eder. Hz. Peygamber, suyun tasarruflu kullanımı ve temizliğinin korunması hususunda bazı tavsiyelerde bulunmuştur. Bir hadisinde insanların sularını kirletmeyi lanet sebebi saymıştır. Nehirde abdest alınırken bile israf yapılmamasını öğütleyen Hz. Peygamber, ağaç diken kişiye ağaç meyve verdikçe sevap yazılacağını müjdelemesi de İslam’ın ormanlaşmaya ve ormanları korumaya verdiği önemi göstermektedir.



Buna göre, aşağıdaki tutumlardan hangisi israf sayılmaz?



Bu cümle aşağıdaki ayetlerden hangisiyle ilişkilendirilebilir? A) “Elbiseni temiz tut ve bütün pisliklerden kaçın.” (Müddessir suresi, 4-5. ayetler) B) “... Allah katında her şey, belli bir amaç ve ölçüye göre takdir edilmiştir.” (Ra’d suresi 8. ayet)

Lise

OM00-10.05KT098

manda gündeme getirdilerse de İslam’da bu bilinç Kur’an’ın ilk inen ayetlerinde dile getirilmiştir.

C) “O, geceyi, gündüzü, güneşi ve ayı sizin hizmetinize verdi. Yıldızlar da Allah’ın emri ile hareket ederler…” (Nahl suresi, 12. ayet) D) “İnsanların bizzat kendi işledikleri yüzünden karada ve denizde düzen bozuldu ki Allah yaptıklarının bir kısmını onlara tattırsın, belki de (tuttukları kötü yoldan) dönerler.” (Rum suresi, 41. ayet) E) “Nihayet o gün (dünyada yararlandığınız) nimetlerden elbette ve elbette hesaba çekileceksiniz.” (Tekâsür suresi, 8. ayet)

A) Yeterince imkânı olan birinin pahalı bir ev alması B) Artan yemeklerin çöpe dökülmesi C) Sofralarda yenilemeyecek kadar çok çeşit olması D) İçme sularının boşa akıtılması E) İnsanların önemsiz konuları saatlerce konuşması

4. Aşağıdaki ayetlerden hangisinde, Allah’ın insana sunduğu nimetler konu edilmemiştir?

2.

“O, geceyi, gündüzü, Güneş'i ve Ay'ı sizin hizmetinize verdi. Yıldızlar da Allah’ın emri ile hareket ederler. Şüphesiz ki bunlarda aklını kullananlar için pek çok deliller vardır. Yeryüzünde sizin için rengârenk yarattıklarında da öğüt alan bir toplum için gerçek bir ibret vardır.” (Nahl suresi, 12 ve 13. ayetler)



Bu ayette aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır? A) İnsan evrendeki düzeni bozmaktan kaçınmalıdır. B) İnsan evrendeki varlıkları Allah’ın emaneti olarak görmelidir. C) Kur’an ayetleri insan aklına hitap etmektedir. D) Her varlık kendi diliyle Allah’ı zikretmektedir. E) Evrendeki ibret tabloları insanın inanmasını zorlaştırır.

A) “Allah’ın göklerde ve yerdeki (nice varlık ve imkânları) sizin emrinize verdiğini, nimetlerini açık ve gizli olarak size bolca ihsan ettiğini görmediniz mi?” (Lokman suresi, 20. ayet) B) “İçinden taze et (balık) yemeniz ve takacağınız bir süs (eşyası ) çıkarmanız için denizi emrinize veren O’dur...” (Nahl suresi, 14. ayet) C) “Hayvanları da O yarattı. Onlarda sizin için ısıtıcı (şeyler) ve pek çok faydalar vardır. Onlardan bir kısmını da yersiniz.” (Nahl suresi, 5. ayet) D) “Allah’ın size verdiği rızıktan helal ve temiz olarak yiyin, eğer gerçekten yalnız Allah’a ibadet ediyorsanız O’nun nimetine şükredin.” (Nahl suresi, 114. ayet) E) “Onlar kesinlikle Rabb’lerine kavuşacaklarını ve O’na döneceklerini düşünen ve bunu kabullenen kimselerdir.” (Bakara suresi, 46. ayet)

DİN VE ÇEVRE - DİN VE SOSYAL DEĞİŞİM DİN VE EKONOMİ 5. Günümüzde pek çok toplumsal değişim gerçekleşmiş ve gerçekleşmektedir. Eskiden televizyon, bilgisayar, telefon gibi teknolojik araçlar yoktu. Tıp alanında pek çok gelişmeler oldu. Aile ve iş hayatları farklılaştı. Değişim, hemen her alanda gerçekleşmeye devam ediyor. Bu değişim ve gelişmeler, İslam dininin inanç, ibadet ve ahlak esaslarıyla çelişmediği ve insanın yararına olduğu sürece doğaldır. Bu durum, İslam’ın evrensel ve dinamik bir din olma özelliğiyle çelişmez.

10. Sınıf / Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

10

7.

Günümüzde sosyal hayat sürekli değişmekte, gelişmekte ve yenilenmektedir. Bu değişim, bugünün dünyasında eskisine göre baş döndürücü bir hıza ulaşmıştır. İstekler, ihtiyaçlar değişmekte, bazı değerler kaybolmakta, yenileri ortaya çıkmaktadır.



Buna göre, değişimle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Her toplum az ya da çok sürekli değişmektedir.

Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

B) Geleneksel toplumların değişim süreçleri yavaş olur.

A) Teknoloji sosyal değişimin yavaşlamasına neden olmaktadır.

D) Teknolojik gelişmeler hayatı durağanlaştırmıştır.

C) Her toplumun değer yargıları aynıdır, değişmez. E) Sosyal değişime direnen toplumlar yok olmaya mahkûmdur.

B) Tıp alanındaki gelişmeler hastalık oranlarıyla eşit düzeydedir. C) Din, evrensel doğrularla çelişmeyen değişimleri destekler.

8. İslam dini kişinin alın teriyle kazanç elde etmesini çok önemser ve bunu ibadet olarak nitelendirir. Helal yollardan temin edilmeyen rızkın meşru olduğunu kabul etmeyen İslam, insanların manevi gelişimlerinin en az maddi gelişimleri kadar önemli olduğuna dikkat çekmiştir.

D) Değişim beraberinde ahlaki sorunlara da yol açmıştır. E) İslam dini her türlü değişime olumlu yaklaşmaktadır.



Buna göre, aşağıdakilerden hangisi çalışma ve kazançla ilgili ilkeler ile bağdaşmaz? A) İnsanın helal yoldan rızık temini ibadet hükmünde olabilir. B) Önemli olan nasıl kazanıldığı değil, ne kadar kazanıldığıdır. C) Haram yollardan elde edilen rızık meşru kabul edilemez. D) Din, hile ve aldatmaya dayalı ticareti uygun bulmamaktadır. E) En uygun kazanç alın teriyle yoğrulan kazançtır.

9.

İslam dini; ticareti, alışverişten sağlanan kazancı helal kılmış ve bunun için insanları ticaret yapmaya yönlendimiştir. Yapılan iş ve çalışmaların meşru olması şartıyla her türlü kazancı serbest bırakmıştır. Fertler meşru yollardan kazanmak ve zekâtını vermek kaydıyla diledikleri kadar servet sahibi olabilirler. İslam, haksız kazanca karşıdır. Bu sebeple İslam başkasının malını gasp ve telef etmeyi, aldatmayı, yolsuzluk yapmayı, rüşvet almayı, tefecilik yapmayı ve faizi yasaklamıştır.



Bu parçadan hareketle İslam diniyle ilgili,

6. Hz. Peygamber’in çevrenin korunmasıyla ilgili pek çok öğüdü vardır. Onun, “Yollar ve gölgelikleri ve insanların oturup dinlendikleri yerleri kirletmekten sakının.” öğüdü, evrensel bir çevre bilincini kazandırmaya yöneliktir. Yine Hz. Peygamber’in kıyametin kopması anında bile ağaç dikmekten geri durmamamızı öğütlemesi de çevre bilincinin oluşturulmasına yönelik önemli bir uyarıdır. O, halkın geçtiği yollarda, gölgelendiği yerlerde abdest bozmayı ve yere tükürmeyi yasaklamıştır.

Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi Hz. Peygamber’in çevre tutumlarıyla bağdaşmaz?



I. Helal olmak koşuluyla her kazanç meşrudur.



II. Başkalarına yardım etme ve paylaşma zengin olmanın en temel özelliği olarak kabul edilmiştir.

B) Birikmiş olan çöpleri çöp kutusuna atmak



III. Mülkiyet hakkının korunması esastır.

C) Ortak yaşam alanlarındaki bitkileri korumak



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Denizlere ve su birikintilerine çöp atmamak

D) Ormanda bulunan ağaçları keyfi sebeplerle kesmek

A) Yalnız I

E) Ağaç dikme kampanyalarına katılmak



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11

9

CEVAPLAR

8

7

6

5

4

Soru

3

2

1

AD SOYAD

0

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

Numara

10. Sınıf

A

B

C

D

E

Soru

A

B

C

D

E

Soru

1

6

11

2

7

12

3

8

13

4

9

14

5

10

15

A

B

C

D

E 102609

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

DİN VE SOSYAL ADALET ÂL-İ İMRÂN SURESİ 103-105. AYETLERDE VERİLEN MESAJLAR 1. Kur’an insanlar arasında düşünce ayrılıklarının bulun-

OM00-10.05KT098

Lise

3.

Özel yaşamın gizliliği ve dokunulmazlığı, İslam dininde daha çok "mahremiyet" kelimesiyle ifade edilir. Özel yaşam alanı; kişinin başkalarıyla paylaşmak istemediği, başkaları tarafından bilinmesi, görülmesi veya görüntülenmesinden rahatsızlık duyduğu alan olarak tanımlanır. Her insanın kendine mahsus olan ve diğer insanlara açıp açmamaya kendisinin karar vereceği bir mahremiyet alanı vardır. Özel yaşamın gizliliğine dikkat edilmesi, herkesin en tabii haklarındandır. İnsanlar fıtratları gereği mahremiyet sınırlarına dikkat edilmesini isterler. Mahremiyet sınırlarının ihlal edilmesi bireylerin yanı sıra toplumsal yapıda da güvensizliğe ve tedirginliğe sebep olur. Bu anlamda özel yaşamın korunmasına yönelik tedbirler de alınmıştır. Başkalarının gizli kalması gereken yönlerini araştırmak, evlere izinsiz girmek, sırları paylaşmak ve benzeri konularda getirilen yasaklar bu tedbirlerdendir.



Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

masını, insanın yaratılış hikmetine ve özelliklerine bağlar. Makul çizgide kalması hâlinde bu ayrılıkların insanlar arasında rekabete, dolayısıyla toplumun ilerlemesine ve kalkınmasına yardımcı olacağı da açıktır. Ancak İslam düşünce ayrılığının düşmanlığa dönüşmesini, insanları çekişen ve vuruşan kamplara ayırmasını müsamaha ile karşılamaz.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır? A) İnsanlar görüş ve düşüncelerini rahatça ifade edebilmelidir. B) İnsanların farklı düşünmeleri bir tür zenginliktir C) Görüş ayrılıklarının kabulü çok kolay değildir. D) Hoşgörülü bir insan başkalarını incitmekten kaçınır. E) Sosyal değişime direnenler bir süre sonra yok olurlar.

A) Modern hayatta özel hayatın geçerliliği kalmamıştır. B) Her insanın mahremiyet algısı farklıdır.

2.



“Hep birlikte Allah’ın ipine (İslam’a) sımsıkı yapışın, parçalanmayın. Allah’ın size olan nimetini hatırlayın: Hani siz birbirinize düşman kişiler idiniz de O, gönüllerinizi birleştirmişti ve O’nun nimeti sayesinde kardeş kimseler olmuştunuz. Yine siz bir ateş çukurunun tam kenarında iken oradan da sizi O kurtarmıştı. İşte Allah size ayetlerini böyle açıklar ki doğru yolu bulasınız. Sizden, hayra çağıran, iyiliği emredip kötülüğü meneden bir topluluk bulunsun. İşte onlar kurtuluşa erenlerdir. Kendilerine apaçık deliller geldikten sonra parçalanıp ayrılığa düşenler gibi olmayın. İşte bunlar için büyük bir azap vardır.” (Âl-i İmran suresi, 103-105. ayetler)

C) İnsandaki mahremiyet duygusu fıtridir. D) Sosyal değişim sürecinde bazı değerler yitirilmiştir. E) Mahremiyet sınırlarını aşanlar cezalandırılmalıdır.

4. Hz. Peygamber’in Necranlı Hristiyanlarla yaptığı anlaşma İslam’ın inanç özgürlüğüne verdiği öneme güzel bir örnektir. “… Onların mallarına, canlarına, dinî hayat ve tatbikatlarına, hazır bulunanlarına, bulunmayanlarına, ailelerine, mabetlerine ve az olsun çok olsun onların mülkiyetinde bulunan her şeye şamil olmak üzere Allah’ın himayesi ve Resulullah Muhammed’in zimmeti, Necranlılar ve onlara bağlı etraftakiler üzerine bir haktır. Hiçbir piskopos kendi dinî vazife mahalli dışına, hiçbir papaz kendi vazifesini gördüğü kilise dışına, hiçbir rahip içinde yaşadığı manastır dışında başka bir yere alınıp götürülmeyecektir…”

Bu ayetlerden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Tevhidin gölgesinde birlik ve beraberlik ortaya konulmalıdır. B) İnsan hak bildiği yoldan ayrılmamaya gayret etmelidir. C) Allah insanlardan kardeşçe yaşamalarını istemektedir. D) İnananlar İslami değerler ortak paydasında buluşmalıdır. E) Ötekileştirici anlayışların olması normal görülmelidir.



Bu parçada aşağıdaki özgürlüklerden hangisinin önemine dikkat çekilmiştir? A) Din ve İbadet

B) Düşünce

D) Eğitim

C) İfade

E) Yaşama

DİN VE SOSYAL ADALET - AL-İ İMRÂN SURESİ 103-105. AYETLERDE VERİLEN MESAJLAR 5. Kur’an-ı Kerim’de “Dinde zorlama yoktur. Artık doğrulukla eğrilik birbirinden ayrılmıştır...” Bakara suresi, 256. ayet ) ayetinde belirtildiği üzere insan, din seçiminde serbest bırakılmıştır. Dinin haklar ve özgürlükler konusundaki yaklaşımı ve özellikle “Dinde zorlama yoktur.” ifadesinin dinin genel bağlamından koparılarak sanki dinde hiçbir kural yokmuş gibi anlaşılması da doğru değildir. Çünkü hür iradesiyle karar veren ve tercihte bulunan kişilerin dinî sorumluluklarını yerine getirmesini beklemek, zorlama olarak kabul edilemez.

I. İnsan din tercihinde hiçbir zaman zorlanmamalıdır.



II. Her insan dinî sorumluluklarını yerine getirmeye çalışmalıdır.



III. Her insan tevhid dininin esaslarını kabul etmelidir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

11

7.

• "… Allah’ın muhterem kıldığı cana kıymayın…” (İsrâ suresi, 33. ayet)



• "… Kim bir cana kıymayan veya yeryüzünde bozgunculuk çıkarmayan bir kimseyi öldürürse bütün insanları öldürmüş gibi olur. Kim de bir kimsenin yaşamasını sağlarsa bütün insanları yaşatmış gibi olur...” (Mâide suresi, 32. ayet)



Bu ayetlerde aşağıdaki haklardan hangisine dikkat çekilmektedir?

Bu parçadan hareketle,



10. Sınıf / Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

A) Eğitim

B) Mahremiyet

D) Yaşama

C) İbadet

E) İfade

C) I ve II

E) I, II ve III

6.

Genel olarak eğitim; insanın bir plan ve hedefe göre yetiştirilmesi, ruh ve beden sağlığını koruyarak geliştirilmesi için yapılan bütün çalışmalardır. Eğitim hakkı ise insanın olgun bir seviyeye gelebilmesi için kendini ve çevresini tanıma hakkı olarak tanımlayabiliriz. İslam dininde eğitim hem haktır hem yükümlülüktür. İnsanın iyi bir birey olabilmesi için eğitim ve öğretime ihtiyacı vardır. Bu da ona ayrı bir yükümlülük getirir. Çünkü her bireyin iyi bir insan olmak gibi topluma karşı bir vazifesi vardır. Eğitimli ve bilgili olmak dinimizde en çok değer verilen hususlardandır. Kur’an-ı Kerim’de ilme vurgu yapan ve öğrenmeye teşvik eden ayetler vardır.



Bu parça aşağıdaki ayetlerden hangisiyle tamamlanabilir?

8.

A) “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” (Zümer suresi, 9. ayet) B) “...Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın...” (Bakara suresi, 195. ayet) C) “Dünya hayatında onların geçimliklerini aralarında biz paylaştırdık. Birbirlerine iş gördürmeleri için, kimini ötekine derecelerle üstün kıldık.” (Zuhruf suresi, 32. ayet)

Bir gün Mekke’nin ileri gelenleri, Hz. Muhammed’in yanında fakir insanların toplandıklarını görünce, onunla konuşmaya tenezzül etmemişler, “Bunlar kim oluyorlar ki biz gelip bunlarla beraber oturalım, bunların yanında seninle konuşalım? Biz geldiğimiz zaman, sen bunları yanından çıkar. O zaman gelip seninle konuşuruz,” demişler. Hz. Muhammed (s.a.v.), bunların Müslüman olmalarını çok arzu ettiğinden dolayı, bir ara bu teklife gönlü yatar gibi olmuş, onlar geldiği zaman, fakir Müslümanları yanından çıkarmayı düşünmüş. Fakat insanlar arasında ayırımın yapılmasına, fakirlerin hor görülmelerine razı olmayan Yüce Allah, Hz. Muhammed’i (s.a.v.) şu ayetle uyarmıştır: “Rabb'inin rızasını isteyerek sabah akşam O’na yalvaranları (o zayıf müminleri) kovma! (O kafirler ister inansınlar ister inanmasınlar) Onların hesabından sana bir sorumluluk, senin hesabından da onlara herhangi bir sorumluluk yoktur. Zira senin onları yanından kovman, zalimlerden yana olmana sebep olur.” (En’am suresi, 52. ayet)



Bu parçadan hareketle Hz. Peygamber ile ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yapılamaz? A) İnsanların ayrıştırılmasına karşı çıkmıştır.

D) “Onlar gayba inanırlar, namaz kılarlar, kendilerine verdiğimiz mallardan Allah yolunda harcarlar.” (Bakara suresi, 3. ayet)

B) Toplumda oluşan statü farklılıklarına göz yummuştur.

E) “Geceyi bir örtü yaptık. Gündüzü de çalışıp kazanma zamanı kıldık.” (Nebe suresi, 10 ve11. ayetler)

D) Ayrıcalıklı olmak isteyenlere fırsat tanımamıştır.

C) Her insana eşit muamelede bulunmuştur. E) Güçlü olmayanların gözetilmesine önem vermiştir.