Story Transcript
7. SINIF YARDIMCI
Kİ KA
7. SINIF 20 DAKİKADA DİN KÜLTÜRÜ VE
AHLAK BİLGİSİ
DA
ÖĞRENCİ DEFTERİ
Orhan DUŞ
Cumali ÖMEROĞLU
DAKİKA YAY I N L A R I
SERİ: ÖĞRENCİ DEFTERLERİ Copyright MPS Basım Yayın İth. İhr. Tic. Ltd. Şti.
Kİ KA
ISBN: 978-625-8220-27-8 Sertifika No: 50196
Dizgi - Grafik
Dakika Dizgi Servisi
Baskı
Platin Ofset Sertifika No: 49236 Halkalı / İSTANBUL
Genel Dağıtım
DA
Karekök Rasimpaşa Mah. Karakolhane Cd. No:16/2 Kadıköy / İSTANBUL Telefon: (216) 418 36 70 – 330 08 57 www.dakikayayinlari.com
Birinci Basım
Bu kitabın ve sistemin her hakkı saklıdır. Tüm hakları MPS Basım Yayın İthalat İhracat Ticaret Limited Şirketine aittir. Kısmen de olsa alıntı yapılamaz. Metin, biçim ve sorular yayımlayan şirketin izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılamaz, yayımlanamaz.
ÖN SÖZ
Kİ KA
Değerli Öğretmenler, Sevgili Öğrenciler, Öğretim sürecinin en önemli unsurlarından biri zamanı verimli kullanmaktır. Uzun ve titiz bir çalışmanın sonucunda sizlere sunduğumuz öğrenci defteri ile bu hedefe daha kolay ulaşacağınıza inanıyoruz.
Dikkat süresi, bir insanın dikkati dağılmadan bir işe odaklandığı sürenin toplamıdır. Peki, bir iş üzerine tümüyle yoğunlaşan bir insan için dikkat süresi kaç dakikadır? Diğer bir ifadeyle bizler, çok önemsediğimiz bir işe en fazla kaç dakika odaklanabiliyoruz? Bu konuda yapılan bilimsel araştırmalar, bu sürenin ortalama 20 dakika olduğunu gösteriyor. Bu sebeple, defterimiz her bir ders için yaklaşık 20 dakikalık bir öğretim süresi düşünülerek hazırlanmıştır. Lise giriş sınavı sorularının çözülebilmesi için konuyu bilmenin yeterli olmadığı artık herkes tarafından kabul edilmektedir. Konuyu bilmenin yanı sıra, doğru ve hızlı düşünebilme, soruyu değerlendirebilme, çözüm alternatifleri arasından doğru ve kısa yöntemi seçebilme, işlemi kısa sürede ve hatasız yapabilme gibi etkenlerin de belirleyici öneme sahip olduğu açıktır.
DA
Bu defter hazırlanırken ortaokul müfredatı dikkatle incelenmiş, sınırları tespit edilmiştir. Lise giriş sınavının soruları; konu ve soru dağılımı, soru tipleri ve öğrenciden istenen yaklaşım tarzları göz önüne alınarak analiz edilmiştir. Bu tespit ve analizden sonra konuya ışık tutan değişik kaynakların desteği ve yazarın öğretmenlik birikimiyle bu defter oluşturulmuştur. Defterin rahat anlaşılabilmesini sağlamak ve sıkıcılıktan kurtarmak için mizanpaja, dizgiye, grafik çizimlerine ve baskıya azami özen gösterilmiştir. Bu kitabın yazımında desteklerini esirgemeyen yazarımız Orhan Duş ve Cumali Ömeroğlu’na; tashihinde yardımcı olan Murat Özyılmaz ve İsa Meşe’ye; dizgisindeki titiz çalışmalarından dolayı Nihat Topal’a şükranlarımızı bildiririz. Tüm öğretmenlerimize ve öğrencilerimize yararlı olması dileğiyle...
Dakika Yayınları
İÇİNDEKİLER
1. Bölüm: MELEK VE AHİRET İNANCI 10
Melekler ve Özellikleri
18
Dünya ve Ahiret Hayatı
26
Ahiret Hayatının Aşamaları
34
Ahiret İnancının İnsan Davranışlarına Etkisi
42
Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. İsa (a.s.) Bir Sure Tanıyorum: Nâs Suresi ve Anlamı
49
Kİ KA
Görülen ve Görülmeyen Varlıklar
2. Bölüm: HAC VE KURBAN
58
Haccın Yapılışı
65
Hac, Umre ve Önemi
72
Kurban İbadeti Ve Önemi
79
DA
İslam’da Hac İbadeti ve Önemi
Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. İsmail (a.s.) Bir Ayet Tanıyorum: En’âm Suresi 162. Ayet ve Anlamı
85
3. Bölüm: AHLAKİ DAVRANIŞLAR Güzel Ahlaki Tutum ve Davranışlar, Doğruluk ve Dürüstlük
92
Yardımseverlik
100
Adalet
107
Sevgi, Saygı ve Dostluk
113
Vatan Sevgisi
120
Sabırlı Olmak
128
Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Salih (a.s.)
135
4. Bölüm: ALLAH’IN (C.C.) KULU VE ELÇİSİ HZ. MUHAMMED (S.A.V.) 142
Allah’ın Elçisi Hz. Muhammed (s.a.v.)
149
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) Rahmet Peygamberi Olması
156
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) Kur’an-ı Açıklaması
162
Kİ KA
Allah’ın (c.c.) Kulu Hz. Muhammed (s.a.v.)
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) Bütün İnsanlar İçin Uyarıcı ve Müjdeci Olması 168 174
Bir Sure Tanıyorum: Kâfirûn Suresi ve Anlamı
181
DA
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) Güzel Ahlakı Tamamlayıcı Olması
5. Bölüm: İSLAM DÜŞÜNCESİNDE YORUMLAR Din Anlayışındaki Yorum Farklılıklarının Sebepleri
190
İslam Düşüncesinde Yorum Biçimleri
197
İslam Düşüncesinde Fıkhi Yorumlar
205
İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar, Yesevilik, Kadirilik, Nakşibendilik, Mevlevilik
212
Alevilik - Bektaşilik
219
CEVAP ANAHTARI
227
DA
Kİ KA
Bu defterde işlenilen her bir dersi 20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Soru Bankası ile pekiştirebilirsiniz.
Her test defterdeki ilgili dersin konu içeriğiyle sınırlandırılmıştır.
Her bölümün sonunda karma sorulardan oluşan “Bölüm Testleri” yer almaktadır.
Testlerde bulunan karekod ile ilgili dersin konu anlatımı ve soruların video çözümlerine ulaşılmaktadır.
Bölüm kapaklarında bulunan karekod ile ders anlatım videolarına ulaşabilirsiniz.
Kİ KA
0C8C4F54
DA
dakikavideocozum.com
Karekod okutun veya karekodun altında bulunan ‘Kod Gir’ alanına girin
KAREKOD TARA veya
Kod Gir
Karekod Kodunu Giriniz...
Testlerin ilk sayfalarında bulunan karekod ile soruların video çözümlerine ulaşabilirsiniz.
Kİ KA
0C8CFAE3
DA
dakikavideocozum.com
Karekod okutun veya karekodun altında bulunan ‘Kod Gir’ alanına girin
KAREKOD TARA veya
Kod Gir
Karekod Kodunu Giriniz...
Kİ KA
1. MELEK VE AHİRET İNANCI 1. Ders: Görülen ve Görülmeyen Varlıklar 2. Ders: Melekler ve Özellikleri
3. Ders: Dünya ve Ahiret Hayatı
DA
4. Ders: Ahiret Hayatının Aşamaları
5. Ders: Ahiret İnancının İnsan Davranışlarına Etkisi 6. Ders: Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. İsa (a.s.)
Bir Sure Tanıyorum: Nâs Suresi ve Anlamı
Ders
1
GÖRÜLEN VE GÖRÜLMEYEN VARLIKLAR
0C8C4F54
Kİ KA
Allah’ın (c.c.) yarattığı bütün varlıklar, âlemi oluşturur. Çevremize şöyle bir göz gezdirdiğimizde ne kadar zengin bir varlık âleminde yaşadığımızın farkına varırız. Bu varlıklardan bazılarını doğrudan görüp, duyu organlarımızla algılarken bazı varlıkları ise göremeyiz. Bunları görebilmek için özel birtakım aletlere ve araçlara ihtiyaç duyarız.
Teleskop
Mikroskop
Âlem Yüce Allah’ın yarattığı, duyu ya da akıl yoluyla kavranabilen varlıkların tamamını ifade eden kavramdır.
Çevremize baktığımızda dağları, denizleri, bitkileri, hayvanları, Güneş’i, Ay’ı ve yıldızları görebiliriz. Ancak bir insandaki şefkat ve merhameti, çiçekteki kokuyu, yemekteki tadı ve lezzeti, cisimdeki sertlik ve yumuşaklığı gözle görmemiz asla mümkün değildir. Bu gibi şeyleri ise gözümüz dışındaki duyu organlarımızla algılarız. Varlık Evrende var olduğuna inandığımız, gözle görebildiğimiz veya hissetti ğimiz kavramları karşılar.
DA
İnsanoğlu Allah’ın (c.c.) yarattığı en mükemmel varlıktır. Akıl ve iradesiyle diğer varlıklardan çok üstün bir konumdadır. İşte bu konumu sebebiyle göremediği, duyamadığı varlıklar ve olaylar hakkında da akıl yürüterek birtakım sonuçlara ulaşabilmektedir. Varlıklar âleminde akıl ve irade sahibi bir varlık olarak yaratılan insan, iyi olanı anlama ve onu tercih etme yeteneğine sahiptir. Bu nedenle de akıl sahibi her insan yaptıklarından sorumludur. Bu özelliklerinden dolayı insanın diğer varlıklardan daha üstün olduğu Kur’an-ı Kerim’de ifade edilmektedir: “Biz, hakikaten insanoğlunu şan ve şeref sahibi kıldık. Onları, (çeşitli nakil vasıtaları ile) karada ve denizde taşıdık. Kendilerine güzel güzel rızıklar verdik. Yine onları, yarattıklarımızın birçoğundan üstün kıldık.” (İsrâ suresi, 70. ayet)
10
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Doğada gözle görülen pek çok varlık olduğu gibi gözle göremediğimiz varlıklar da yer alır.
Örnek - 1 Çok hızlı hareket eden ve tedbirli davranan, kendini toprak altına gizlemiş küçücük hayvanları, hücreleri, atomları ve kızılötesi ışınları doğrudan göremeyiz. Dünya’dan milyonlarca kilometre uzaklıkta bulunan gezegenleri ve yıldızları da çıplak gözle görmemiz mümkün değildir. Bazı sesleri kulaklarımız duymasına rağmen bazılarını algılamak birtakım aletler sayesinde gerçekleşir. Bazı sesleri duymamız ise mümkün değildir.
Kİ KA
Parçadaki bu bilgilerden;
I. İnsandaki bütün duyu organlarının sınırlı bir kapasitesi vardır.
II. Varlıklar âlemi duyu organlarımızla hissettiklerimizden ibarettir. III. İnsanoğlu zengin bir varlık âleminde yaşamaktadır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II
B) I ve III
Çözüm:
C) II ve III
D) I, II ve III
DA
Varlıklar Âlemi
Gözle Görülebilen Varlıklar (Maddi)
Canlı varlıklar
Gözle Görülemeyen Varlıklar (Manevi)
Cansız varlıklar
Gözle görülebilen varlıklar Bunlara “maddi varlıklar” da denmektedir. İnsanoğ lunun beş duyu organıyla algılayabildiği varlıklardır. Bu varlıklar görme, işitme, koklama, tat alma ve dokunma gibi duyu organları aracılığıyla hissedilebilir.
Gözle görülebilen varlıklar da kendi arasında canlı ve cansız varlıklar olarak iki kısımda ele alınır. Güneş, Ay, akarsu, taş gibi varlıklar cansız; insan, bitki, hayvan ağaç gibi varlıklar da canlı olan gruba örnektir. Özel aletlerle algılayabildiğimiz varlıkları da gözle görülebilen varlıklar arasında saymalıyız.
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
11
Kİ KA Teleskopla gözlemlediğimiz gök cisimleri görülebilen varlıklardandır.
Gözle görülemeyen varlıklar Bunlara manevi varlıklar da denilebilir. İnsanoğ lunun beş duyu organıyla algılayamadığı varlıklardır.
Melek, cin ve şeytan görülmeyen varlıklar arasında yer alır. Bizler bu varlıkları göremeyiz. Ancak meleklerin, cinlerin ve şeytanın varlığını Allah Kur’an-ı Kerim’de bize bildirdiği için onların varlığına inanırız.
Örnek - 2
DA
Bir şeyin varlığını kabul etmek için onun mutlaka görülmesi gerekmez. İnsanın görmediği hâlde varlığını kabul ettiği pek çok şey vardır. Örneğin akıl, sevgi ve merhamet gözle görülmez. Ancak kimse bunların varlığını inkâr da etmez. Aynı şekilde elektrik akımını, havadaki ses dalgalarını da gözle görmemiz mümkün değildir. Bu örneklerden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İnsanın duyu organlarının sınırlı bir kapasitesi vardır. B) Gözle görülemeyen varlıklar insanoğlunun dünyasının bir parçasıdır. C) Varlıklar âlemi yalnızca gözle gördüklerimizden ibaret değildir. D) Gözle görülemeyen varlıklara maddi varlıklar denir. Çözüm:
12
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Elektrik akımı
Kedi
Öğretmen
Merhamet
Televizyon
Üzüntü
Ağaç
Gök kuşağı Dağ
Melek
Saygı Robot
Kİ KA
Bu kavramları aşağıdaki başlıklardan uygun olanların altına yazınız Gözle Görülebilen Cansız Varlıklar
Gözle Görülebilen Canlı Varlıklar
Gözle Görülemeyen Varlıklar
Örnek - 3
DA
Öğretmen derste çocuklar! Bizler bazı varlıkları doğrudan görür ve duyu organlarımızla algılarız. Fakat bazı varlıkları görebilmek için özel olarak tasarlanmış araçlara ihtiyaç duyarız dedikten sonra okul laboratuvarından getirmiş olduğu mikros kobu masanın üzerine koydu. Sınıfın penceresinden uzanarak ağaçtan bir yaprak kopartarak bu yaprağı mikroskopta inceleyeceklerini söyledi. Hepimiz heyecanlanmıştık. Acaba çıplak gözle göremediğimiz bir şey mi görecektik? Öğretmen Ali’ye mikroskoba bakmasını söyledi. Ali mikroskoba baktığında, ---Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) bazı varlıkları görebilmek için özel olarak tasarlanmış araçlara ihtiyaç olduğunu anladı. B) insanların duyu organlarının sınırlı bir kapasitesi olduğunu söyleyebilirim dedi. C) bunun gibi aletler olmasaydı insanlar duyu organlarıyla algılayamadığı şeylere inanmazdı, dedi. D) varlıklar âleminin yalnızca çıplak gözle gördüklerimizden ibaret olmadığını gördü.
Çözüm:
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
13
Bir teldeki elektrik akımını, bir annenin çocuğuna karşı olan şefkat ve merhametini gözle görmediğimiz hâlde aklımız ve irademiz sayesinde anlayıp yorumlayabiliyoruz. Bu örnekler, varlıklar âleminin yalnızca gözle gördüklerimizden ibaret olmadığını ortaya koymaktadır.
Kİ KA
Gayb sözlükte; gözle görülemeyen, gizli olan anlamlarına gelir. Terim olarak ise akıl ve duyular yoluyla hakkında bilgi edinilemeyen varlık alanı, henüz içinde yaşanılmayan gelecek zaman ve gelecek zaman içinde gerçekleşecek olaylar demektir. Gayb, insanın duyuları ve ilmi ile öğrenemediği şeylerdir. Bir kısmı ancak peygamberlerin haber vermesiyle bilinebilir. Bir kısmı ise Allah’tan (c.c.) başka kimsenin bilmediği gizli şeylerdir. Bu yüzden Kur’an-ı Kerim’in ilk ayetlerinde gayba inanan mü’minler övülür ve kurtuluşa ereceklerin ancak onlar olacağı vurgulanır. Çünkü insanın hem bu dünya hem de öbür dünya ile ilgili olarak bilebildikleri, bilmedikleri yanında hesaba katılmayacak kadar azdır.
“Gaybın anahtarları onun katındadır, ondan başka hiç kimse gaybı bilmez. Karada ve denizde olanların tümünü o bilir, o, bilmeksizin bir yaprak dahi düşmez; yerin karanlıklarındaki bir tane, yaş ve kuru dışta olmamak üzere hepsi (ve her şey) apaçık bir kitaptadır.” (En’am suresi, 59. ayet)
DA
Kur’an ve hadislerin bildirdiği gaybi bilgilerden biri de görülmeyen ruhanî varlıklardır. Bunlar üç grupta ele alınabilir: Melek, cin ve şeytan.
14
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Melek
Yüce Allah’ın nurdan yaratıp çeşitli işlerde görevlendirdiği, gözle görülmeyen varlıklara verilen isimdir.
Cin
Yüce Allah’ın ateşten yarattığı, akıl ve irade sahibi olup gözle görülmeyen varlıklara denir.
Şeytan
Ateşten yaratılan ve yüce Allah’ın emrine karşı geldiği için ilahi rahmetten kovulan asi ve kibirli varlığa verilen isimdir. Bu isim aynı zamanda cinlerin inkârcıları için de kullanılır.
Örnek - 4 Evrende bulunan varlıklar yalnızca duyularımızla algılayabildiklerimizden ibaret değildir. Bunların yanında göremediğimiz ve algılayamadığımız varlıklar da bulunmaktadır. Melek, cin ve şeytan da bu görülemeyen varlıklar arasında yer alır. Bizler bu varlıkları göremeyiz. Ancak meleklerin, cinlerin ve şeytanın varlığını ---- bize bildirdiği için onların varlığına inanırız.
Kİ KA
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun değildir? A) Hz. Peygamber
B) efsaneler
C) Kur’an-ı Kerim
D) vahiyler
Çözüm:
Kavramları Tekrarlayalım
Yüce Allah’ın yarattığı, duyu ya da akıl yoluyla kavranabilen varlıkların tamamını ifade eden kavramdır.
Varlık
Evrende var olduğuna inandığımız, gözle görebildiğimiz veya hissettiğimiz şeylere denir.
DA
Âlem
Gayb
Akıl ve duyular yoluyla hakkında bilgi edinilemeyen varlık alanıdır.
Melek
Yüce Allah’ın nurdan yarattığı gözle görülmeyen varlıklara denir.
Cin
Yüce Allah’ın ateşten yarattığı, akıl ve irade sahibi olup gözle görülmeyen varlıklara denir.
Şeytan
Ateşten yaratılan ve Allah’ın emrine karşı geldiği için ilahi rahmetten kovulan asi ve kibirli varlığa denir.
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
15
20 Dakika 1.
1
GÖRÜLEN VE GÖRÜLMEYEN VARLIKLAR
3. Görünmeyen âlem ve varlıklar hakkında kullanılır.
Varlıklar âlemi yalnızca beş duyu organımız ile algılayabildiklerimizden ibaret değildir. Gözle göremediğimiz, kulaklarımızla işitemediğimiz, duyu organları ile algılayamadığımız daha pek çok varlık kümesi bulunmaktadır. Bunların tamamını ise Allah (c.c.) sonsuz kudreti ile yaratmıştır.
Akıl ve duyular yoluyla hakkında bilgi edinilmesi mümkün olmayan varlıklar alanıdır.
Melek, cin, şeytan, ahiret hayatı ve aşamaları için de kullanılır.
Hakkında bilgi verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre; I. Duyu organlarımız her bir varlık kümesini algılayabilecek güç ve seviyede değildir.
II. Evrende kendi başına var olmuş nice varlık bulunmaktadır.
III. Bizler algılayamasak da Allah (c.c.) pek çok varlık kümesi yaratmıştır.
yargılarından hangileri verilen metinle ilişkilendirilemez?
A) Gayb
B) I ve II
C) II ve III
D) Hepsi
DA
dakika
A) Yalnız II
2.
I
İnsan, her bir varlığı sahip olduğu duyu organları ile algılayamaz.
II
Melek, cin, şeytan somut varlıklar kategorisine girer.
III
Cin ve melek gibi varlıkları göremesek de bunların var olduğuna inanırız.
IV
Kur’an-ı Kerim’de hislerimiz ile algılayamadığımız bazı varlıklar hakkında bilgi verilmektedir.
C) Ebedi hayat
linde iki kategoride incelemek mümkündür. Dağ, taş, (I) ---- gibi varlıklar görünen varlıklar kategorisine girerken; akıl, şefkat, (II) ---- gibi varlıklar da görünmeyen varlıklar kategorisine girmektedir.
Buna göre numaralanmış yerlere aşağıdaki örneklerin hangisinin yazılması gerekir? I
II
A)
cin
melek
B)
karınca
kum tanesi
C)
cennet
cehennem
D)
karınca
melek
5. Somut olarak algıladığımız varlıklar ile hislerimiz ile algılayamadığımız varlıklar ---- oluşturmaktadır.
Metindeki noktalı yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygundur?
16
Numaralanmış ifadelerden hangisi varlıklar âlemi hakkında yanlış bilgi içermektedir?
B) ahiret hayatını
A) I
D) dünya hayatını
B) II
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
C) III
D) IV
D) Vahiy
4. Varlıklar âlemini görünen ve görünmeyen varlıklar şek-
A) soyut varlıklar kümesini
B) Geçmiş
Kİ KA
0C8CFAE3
C) varlıklar âlemini
6.
8.
“Gaybın anahtarları Allah’ın yanındadır; onları ondan başkası bilmez. O, karada ve denizde ne varsa bilir; onun bilgisi dışında bir yaprak bile düşmez. O, yerin karanlıklarındaki tek bir taneyi bile bilir. Yaş ve kuru ne varsa hepsi apaçık bir kitaptadır.”
Göz
Burun
Kulak
(En’am suresi, 59. ayet) Verilen ayetten aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılabilir?
Kİ KA
Dil
A) Peygamberler de istedikleri zaman gayb hakkında bilgi verebilirler.
Deri
B) Gaybı sadece Allah (c.c.) bilir.
C) Teknolojinin gelişmesi ile gayb hakkında pek çok bilgi edinilmektedir.
İnsanın duyu organlarının gücü sınırlıdır. Duyularımız ile her şeyi tam olarak anlamayabiliriz. Mesela kulaklarımız çok yüksek sesleri işitemediği gibi çok düşük seviyedeki sesleri de işitemez. Aynı şekilde çok uzak mesafedeki büyük varlıkları tam olarak göremediğimiz gibi çok yakınımızda bulunan ama çok küçük olan varlıkları da tam anlamıyla kavrayamayabiliriz. Bu nedenle insanın bilmesi, duyması, işitmesi, görmesi, hissetmesi sınırlı bir seviyededir. Duyu organları sınırlı olan insan göremediği, duyamadığı ya da hakkında net bilgi sahibi olamadığı şeyleri hemen inkâr etmemelidir. Zira Kur’a-ı Kerim’de ve Hz. Muhammed’in (s.a.v.) sözlerinde melek, cin, şeytan gibi varlıkların olduğundan bahsedilmektedir. Bu vb. varlıkları yaratanın Allah (c.c.) olduğunu ve bu varlıkların da bulunduğunu kabul etmek gerekir.
Bu metinden aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılamaz?
dakika
D) İnsanların gayb konusunda araştırma yapmaları büyük günahtır.
7. “Hamd, Âlemlerin Rabb’i, Rahman, Rahîm, hesap ve
DA
ceza gününün (ahiret gününün) maliki Allah’a mahsustur. (Allah’ım!) Yalnız sana ibadet ederiz ve yalnız senden yardım dileriz. Bizi doğru yola, kendilerine nimet verdiklerinin yoluna ilet; gazaba uğrayanlarınkine ve sapıklarınkine değil.”
(Fatiha suresi, 1-7. ayetler)
Bu ayetten;
I. Varlıklar âlemi sadece görünebilen varlıklardan ibarettir.
II. Allah’ın (c.c.) yarattığı pek çok varlık âlemi bulunmaktadır.
III. Varlıklar âleminin en değerli olanı akıl ve irade sahibi olan insandır.
yargılarından hangileri çıkarılabilir? A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
A) Kur’an-ı Kerim’de duyu organlarımız ile algılayamadığımız birtakım varlıkların bulunduğundan bahsedilir. B) Hz. Muhammed (s.a.v.), varlıklar âleminin sadece somut varlıklardan oluştuğunu ifade etmiştir. C) İnsanın duyu organları sınırlı bir güce sahip olduğundan her bir nesneyi tam olarak kavrayamaz. D) Melek, cin ve şeytan gibi varlıkların bulunduğunu inkâr etmek doğru bir davranış değildir.
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
17
Ders
2
MELEKLER VE ÖZELLİKLERİ
0F06D254
İslam dininin inanç esasları altı tanedir. Bunlar her Müslüman’ın gönülden inanıp kabul etmesi gereken esaslardır. Bunlar, “imanın şartları” olarak adlandırılır. İmanın şartlarından ilki ve en önemlisi, bütün kâinatın yaratıcısı olan Allah’ın (c.c.) varlığına ve birliğine inanmaktır.
Kİ KA
Bir kişinin Müslüman olması için kelime-i şehadeti diliyle söyleyip kalbiyle de onaylaması gerekir. Eşhedü en lâ ilahe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resulühü. Anlamı: Şahitlik ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur ve yine şahitlik ederim ki Muhammed onun kulu ve elçisidir.
Meleklere inanmak, İslam dininin temel inanç esaslarından biridir. Meleklere iman, meleklerin varlığını şüphe duymaksızın kabul etmektir. Meleklere inanmak, Allah’a (c.c.), peygamberlere ve kitaplara imanın da gereğidir. Çünkü Allah (c.c.), peygamberlere mesajlarını melek aracılığıyla bildirmiştir. Meleklere imanın gerekliliği Kur’an-ı Kerim’de şöyle ifade edilmiştir:
“...Kim Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve ahiret gününü inkâr ederse şüphesiz (hak yoldan) dalalete sapmış olur.” (Nisâ suresi, 136. ayet)
DA
Örnek - 1
“Peygamber, Rabb’inden kendisine indirilene iman etti, müminler de (iman ettiler). Her biri; Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine iman ettiler ve şöyle dediler: Onun peygamberlerinden hiçbirini (diğerlerinden) ayırt etmeyiz. İşittik, itaat ettik. Ey Rabbimiz, senden bağışlama dileriz. Sonunda dönüş sanadır.” (Bakara suresi, 285. ayet)
Bu ayetten aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Meleklere iman, İslam’ın inanç esaslarındandır. B) İslam, inanç esaslarına bir bütün olarak inanılmasını emreder. C) Müslüman, Allah’ın gönderdiği bütün peygamberlere inanır. D) Hz. Muhammed, bütün insanlığa gönderilmiş son peygamberdir. Çözüm:
18
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Melek; haberci, elçi, güç gibi anlamlara gelir. Melekler, Allah’ın (c.c.) emriyle çeşitli görevleri yerine getiren, görülemeyen ve nurdan yaratılmış varlıklardır. Melekler hakkındaki bilgileri, ancak Kur’an-ı Kerim’den ve Peygamberimizin (s.a.v.) sözlerinden öğrenebiliriz. Meleklerin içerisinde farklı işlerle görevlendirilmiş dört büyük melek vardır.
Dört Büyük Melek
Kİ KA
Cebrail (a.s.): Vahiy meleğidir. Yüce Allah’ın (c.c.) bildirdiği emir, yasak, öğüt ve haberleri peygamberlere iletmekle görevlidir.
“İman edenlere sebat kazandırsın, Müslümanlara rehber ve müjde olsun diye Rabb’in tarafından bir gerçek olmak üzere Kur’an’ı Ruhulkudüs’ün indirdiğini söyle.”
(Nahl suresi, 102. ayet)
DA
Azrail (a.s.): Allah’ın (c.c.) izniyle eceli gelenlerin canlarını almakla görevlidir. Bu nedenle Azrail’e “ölüm meleği” de denir. De ki: “Sizin için görevlendirilmiş bulunan ölüm meleği canınızı alacak, sonra Rabb’inize döndürüleceksiniz.” (Secde suresi, 11. ayet)
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
19
Mikâil (a.s.): Evrende meydana gelecek doğa olaylarını ve rızıkları yönetmekle görevli melektir. “Her kim Allah’a, meleklerine, peygamberlerine, Cebrail’e ve Mikâil’e düşman ise bilsin ki Allah da inkârcıların düşmanıdır.”
Kİ KA
(Bakara suresi, 8. ayet)
İsrafil (a.s.): Kıyamet vakti geldiğinde ve yeniden diriliş için sûra üflemekle (kıyameti ilan etmekle) görevlidir. Sûr, mahiyetini sadece Yüce Allah’ın (c.c.) bildiği bir alettir.
İsrafil sûra iki defa üfleyecektir. Birinci üfleyişte kıyamet kopacak, bütün canlılar ölecek ve dünya hayatı sona erecektir. İkinci üfleyişte ise Allah’ın (c.c.) izniyle bütün canlılar yeniden dirilecek ve ahiret hayatı başlayacaktır.
DA
“(O gün) sûra üflenecek, ardından (Allah’ın diledikleri dışında) göklerde ve yerde bulunanların hepsi düşüp ölecek; sonra sûra yeniden üflenecek ve onlar birden ayağa kalkmış, etrafa bakıyor olacaklar.” (Zümer suresi, 68. ayet)
Kıyamet dehşetli bir gün olacaktır.
20
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Örnek - 2
---- bir elçidir Allah’tan peygambere Aldığı her ayeti, Her emri haber vere
Kİ KA
---- sorumludur Doğa olaylarından
Rüzgârın esmesinden
Yağmurundan, karından
Hem kıyamet gününde Hem tekrar dirilirken ---- Sûr’a üfler
Ömrü sona erenin
Kâinat dürülürken
Canını almak işi --- ile ölümü
Tadacaktır her kişi
Kenan Çarboğa
Bu şiirdeki boşluklara sırasıyla aşağıdaki melek isimlerinden hangileri yazılmalıdır? B) Cebrail, Mikâil, İsrafil, Azrail
C) İsrafil, Cebrail, Mikâil, Azrail
D) Cebrail, İsrafil, Mikâil, Azrail
DA
A) Mikâil, Cebrail, İsrafil, Azrail
Çözüm:
Kutsal kitabımızda, dört büyük melek dışında görevlerini ve isimlerini bildiğimiz başka melekler de vardır.
Kiramen Kâtibîn (Yazıcı melekler): İnsanın sağında ve solunda bulunan meleklerdir. Sağdaki melek, iyi davranışları, soldaki melek ise kötü davranışları kaydetmekle görevlidir. “Şunu iyi bilin ki üzerinizde bekçiler, değerli yazıcılar vardır; onlar, yapmakta olduklarınızı bilir.” (İnfitâr suresi, 10-12. ayetler)
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
21
Kİ KA
Münker-nekir: Öldükten sonra kabirde insanları sorgulamakla görevli meleklerdir.
Hafaza melekleri: (Koruyucu melekler) İnsanları birtakım olumsuzluklardan korumakla görevli meleklerdir. “O, kullarının üstünde yegâne kudret ve tasarruf sahibidir. Size koruyucular gönderir…” (En’âm suresi, 61. ayet) Rahmet melekleri: Zor durumda kaldıklarında insanlara yardım etmekle görevli olan meleklerdir. İnsanların affedilmesi için Allah’a (c.c.) dua etmektedirler. “Arşı yüklenenler ile onun çevresinde bulunanlar Rabblerini hamd ile tesbih ederler, ona iman ederler ve müminlerin bağışlanmasını dilerler: “Ey Rabbimiz! Sen, rahmetin ve ilminle her şeyi kuşattın. Tövbe edenleri ve yolundan gidenleri bağışla, onları cehennem azabından koru!” (Mü’min suresi, 7. ayet)
Kur’an ve Hadislere Göre Meleklerin Özellikleri
* Yeme, içme, uyuma, evlenme, erkeklik ve dişilik gibi özellikleri yoktur.
“Rabb’iniz erkek çocukları size seçip ayırdı da kendisine meleklerden kız çocukları mı edindi? Gerçekten çok büyük bir söz söylüyorsunuz.”
DA
(İsrâ suresi, 40. ayet)
* Sürekli olarak Allah’a (c.c.) itaat ve ibadet hâlindedirler. * Kötülüğe meyilleri ve iradeleri yoktur. Sadece Allah’ın (c.c.) emirlerini yerine getirirler.
“Ey iman edenler! Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insanlar ve taşlar olan ateşten koruyun. O ateşin başında gayet katı, çetin, Allah’ın kendilerine verdiği emirlere karşı gelmeyen ve kendilerine emredilen şeyi yapan melekler vardır.” (Tahrîm suresi, 6. ayet)
* İkişer, üçer, dörder kanatları vardır.
“Hamd, gökleri ve yeri yoktan var eden, melekleri ikişer, üçer, dörder kanatlı elçiler kılan Allah’a mahsustur.” (Fâtır suresi, 1. ayet)
* Melekler nurdan yaratılmış, ruhani varlıklardır.
22
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
“Melekler nurdan yaratıldı. Cinler dumanlı alevden, ateşten yaratıldılar. Âdem ise size (Kuran’da) anlatılandan yaratıldı.” (Hadis-i şerif)
Meleklere İman, Davranışların Güzelleşmesine Katkıda Bulunur * Melekler iyi ve güzel davranışları severler. Bu nedenle iyilik yapanlara ve güzel davranışlarda bulunanlara yardım ederler. * İnsanları kötülüklere karşı korurlar. * Şefkat ve merhametlerinden dolayı insanlar için dua eder ve onların iyiliğini isterler. * Melekler, insanları sürekli iyiye, güzele ve doğruya yönlendirirler.
Kİ KA
* Melekler, iyiliğin ve güzelliğin sembolü olmuşlardır. Bu nedenle, insanlar arasında güzel ahlaklı ve iyi huylu kişiler için “melek gibi insan” sözü kullanılır. * Melekler, her zaman inanan insanın yanında olur. Bu inanç, insanın kendisini güven ve huzur içinde hissetmesine yardımcı olur.
* Meleklere inanan insan, yaptıklarının melekler tarafından yazıldığını ve bunlardan ahirette sorumlu tutulacağını bilir. Bunu bilen insan, kötülük yapmamaya ve günah işlememeye özen gösterir.
Örnek - 3
“Rabbimiz Allah’tır.’ deyip sonra dosdoğru yolda yürüyenlerin üzerine melekler iner, ‘Korkmayın, üzülmeyin, size söz verilen cennetle sevinin! Biz dünya hayatında da ahirette de sizin dostlarınızız. Orada size canlarınızın çektiği her şey var. Orada istediğiniz her şey sizin için hazırdır.’ (derler).” (Fussilet suresi, 30-31. ayetler) Bu ayetlere göre;
I. Meleklere inanan insan, kararlı ve çalışkan olmaya önem verir.
II. İnanan kişi, zorluklar karşısında yılgınlığa düşmez, ümitsizliğe kapılmaz.
III. İnanan kişi, sıkıntılı anlarında Allah’ın (c.c.) melekler aracılığıyla kendisine yardım edeceğini bilir.
DA
yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve III
D) I, II ve III
Çözüm:
Kavramları Tekrarlayalım Melek
Allah’ın (c.c.) nurdan yarattığı gözle görülemeyen varlıklardır.
Cebrail (a.s.)
Allah’ın (c.c.) bildirdiği haberleri peygamberlere iletmekle görevlidir.
Azrail (a.s.)
Allah’ın (c.c.) izniyle eceli gelenlerin canlarını almakla görevlidir.
Mikâil (a.s.)
Doğa olaylarını ve rızıkları yönetmekle görevli melektir.
İsrafil (a.s.)
Kıyamet vakti sûra üflemekle (kıyameti ilan etmekle) görevlidir.
Sûr
Mahiyetini sadece yüce Allah’ın (c.c.) bildiği bir alettir.
Kiramen Kâtibîn
İnsanın sevap ve günahlarını yazmakla görevli olan meleklerdir.
Münker-nekir
Kabirde insanları sorgulamakla görevli meleklerdir.
Hafaza melekleri
Koruyucu meleklerdir.
Rahmet melekleri
İnsanlara yardım etmekte görevli olan meleklerdir.
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
23
20 Dakika
2
MELEKLER VE ÖZELLİKLERİ
1.
3A503A40
3. “…………………………..?”
I. Güç
II. Peygamber
III. Haberci
IV. Elçi
Öğretmen
Ali
Buna göre öğretmen aşağıdaki sorulardan hangisini sormuş olabilir?
A) Melek kavramının terim anlamı nedir?
Kutulardaki kavramlardan hangisi “melek” kelimesinin sözlük anlamları arasında yer almaz?
Kİ KA
Allah’ın (c.c.) emir ve yasaklarına itaat eden, günah işlemeyen, iyi nitelikli olan ruhani varlıklardır.
A) I
B) II
C) III
D) IV
B) Cin kelimesinin terim anlamı nedir?
C) Peygamber kelimesinin terim anlamı nedir? D) Melek kelimesinin sözlük anlamı nedir?
4. • İslam inancında gayb âlemine ilişkin önemli konulardan birisi de melek kavramıdır.
• İslam’da bir kimsenin “Müslüman” olarak kabul edilebilmesi için meleklerin varlığına iman etmesi gerekir.
• Kur’an-ı Kerim ve Hz. Muhammed’in (s.a.) sözlerinde meleklerin varlığı ve özellikleri hakkında pek çok bilgi bulunmaktadır.
Bu bilgilerden doğru olanları beyaz gül yanlış olanları kırmızı gül ile eşleştirdiğimizde aşağıdaki sıralamalardan hangisi oluşur?
dakika
2. İslam dinine göre iman esasları bir bütündür, parçalanamaz. Bir Müslümanın Allah’a (c.c.), meleklerine, gönderilen ilahi kitaplara, peygamberlere, ahiret gününe, kaza ve kadere iman etmesi gerekir. Birisini kabul edip diğerini kabul etmemek İslam’ın temel inanç ilkelerini kabul etmemek anlamına gelir.
Aşağıdaki ayetlerden hangisi paragrafta verilmek istenen mesajı desteklemektedir?
DA
A) “Şunu iyi bilin ki üzerinizde bekçiler, değerli yazıcılar vardır; onlar, yapmakta olduklarınızı bilir.”
A)
(İnfitâr suresi, 10-12. ayetler)
B) “Gökleri ve yeri yaratan; melekleri ikişer, üçer, dörder kanatlı yapan Allah’a hamdolsun...”
B)
(Fâtır suresi, 1. ayet)
C) “...Kim Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve ahiret gününü inkâr ederse şüphesiz (hak yoldan) dalalete sapmış olur.”
C)
(Nisâ suresi, 136. ayet)
D) “...Bütün melekler, büyüklük taslamadan Allah’a secde ederler. Onlar, üstlerindeki Rabblerinden korkarlar ve kendilerine ne emrolunursa onu yaparlar.” (Nahl suresi, 49-50. ayetler)
24
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
D)
5. Aşağıdakilerden hangisi imanın şartlarından biridir?
7. “Ey iman edenler! Allah’a, Peygamberine, Peygamberine indirdiği kitaba ve daha önce indirdiği kitaba iman edin. Kim Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve ahiret gününü inkâr ederse derin bir sapıklığa düşmüş olur.”
A) Namaz kılmak B) Oruç tutmak C) Meleklere inanmak
D) Hacca gitmek
Buna göre; I. Allah’ın (c.c.) varlığına ve birliğine iman edilmesinden sonra yapılması gereken en temel şey namaz ibadetini vaktinde kılmaktır.
Kİ KA
(Nisa suresi, 136. ayet)
II. İslam inanç ilkelerinden birisi de meleklerin varlığına iman edilmesidir.
III. İmanın şartları toplumdan topluma ya da kişiden kişiye değişebilir.
yargılarından hangileri verilen ayetle ilişkilidir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
dakika
6.
“Peygamber, Rabb’inden kendisine indirilene iman etti, mü’minler de (iman ettiler). Her biri; Allah’a, meleklerine, kitaplarına ve peygamberlerine iman ettiler ve şöyle dediler: “Onun peygamberlerinden hiçbirini (diğerinden) ayırt etmeyiz.” Şöyle de dediler: “İşittik ve itaat ettik. Ey Rabbimiz! Senden bağışlama dileriz. Sonunda dönüş yalnız sanadır.” (Bakara suresi, 285. ayet)
DA
8. “Melekler ve Özellikleri” konulu sunum yapacak olan Ali şu bilgilere ulaşmıştır:
Bu ayetten;
I. İslam’ın inanç ilkelerinden birisi de meleklere iman edilmesidir.
I
Allah (c.c.) ne emrederse onu hemen yerine getirirler.
II
Cinsiyetleri vardır. Aynı özellikler cinlerde de bulunmaktadır.
III
İnsanlara kötülük yapmazlar. Bilakis onların iyilikleri için dua ederler.
IV
Çok hızlı haraket ederler. Görünmeyen varlıklardandır.
II. Kur’an-ı Kerim’de meleklerden bahsedilmektedir.
III. Melekler nurdan yaratılmış ve iradeleri olmayan varlıklardır.
yargılarından hangileri çıkarılamaz?
Buna göre Ali’nin konu hakkında doğru bir sunum yapabilmesi için numaralanmış ifadelerden hangilerini sunumuna almaması gerekir?
A) Yalnız III
B) I ve II
A) Yalnız II
B) Yalnız IV
C) I ve III
D) II ve III
C) I ve III
D) II ve IV
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
25
Ders
3
DÜNYA VE AHİRET HAYATI
3BA07DD7
Evrende bulunan her canlı ve cansız varlıkların bir ömrü vardır. Hiç kimse ve hiçbir şey bu dünyada kalıcı değildir. Varlıkların tamamının bir başlangıcı olduğu gibi bir de sonu vardır. Canlı ve cansız bütün varlıklar için ömür geçicidir. Yüce Allah, Kur’an-ı Kerim’de bu konuyla ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:
Kİ KA
“Onlar, kendi nefislerinin yaratılış incelikleri hakkında hiç düşünmediler mi? Hem Allah, gökler ile yeri ve ikisi arasındakileri ancak hak ve hikmete uygun olarak ve belirli bir süre için yaratmıştır…” (Rûm suresi, 8. ayet)
Her insan bu dünyada belirli bir süre yaşayacağını ve ölümlü olduğunu bilir. Fakat insanların büyük bir kısmı, bu gerçeği aklına getirmek istemez. Allah’a (c.c.) ve ahiret gününe iman edenler ise kendilerini yaratanın, yaşatanın ve öldürecek olanın Allah (c.c.) olduğunu bildik lerinden, ölümü gerçekleşmesi doğal bir olay olarak kabul ederler.
Bu dünya hayatının geçici olduğunu bilen ve buna göre yaşayan insan gerçek ve sonsuz hayatın ahiret hayatı olduğu bilinciyle hareket eder.
“Dünya hayatı, eğlence ve oyundan başka bir şey değildir. Ahiret yurdu ise Allah’tan korkanlar için daha hayırlıdır. Aklınızı kullanmaz mısınız?” (En’âm suresi, 32. ayet)
Örnek - 1
DA
“Ey kavmim! Bu dünya hayatı bir sürelik yararlanmadan ibarettir; ahirete gelince, ebedilik yurdu işte orasıdır.” (Mü’min suresi, 39. ayet) “Allah dilediğine rızkını bollaştırır da daraltır da. Onlar dünya hayatıyla şımardılar. Oysa ahiretin yanında dünya hayatı, geçici bir faydadan başka bir şey değildir.” (Ra’d suresi, 26. ayet)
Bu ayetlerden “Dünya ve Ahiret” hayatı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Dünyanın çekiciliğine aldanmamak gerektiğine B) Ahiret hayatının sürekli oluşuna C) Bol rızık elde etmek için çok fazla çalışmak gerektiğine D) Ahiretin dünya hayatına tercih edilmesi gerektiği Çözüm:
26
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Allah (c.c.), evrende canlı ve cansız pek çok varlık yaratmıştır. İnsan, sahip olduğu özellikleriyle diğer varlıklardan ayrıcalıklı ve üstün bir konuma sahiptir. İnsan, kendini ve çevresini sorgulayacak yaşa geldiğinde “Ben kimim?, Nereden geldim?, Niçin varım?, Ne olacağım?” gibi sorulara cevap aramaya başlar. İnsan varoluşunun sebebini, hayatın amacını, ölüm sonrasında nelerle karşılaşacağını bilemek ister. İşte bunları da Kur’an ve sünnetten öğrenerek huzura kavuşur.
Dünya yalan kardeşim, dünya yalan!
Kİ KA
Var mı yalan dünyada bakî kalan. Mal da yalan, mülk de yalan. Var biraz da sen oyalan.
Yunus Emre
İnsanın bir yaratılış amacı vardır. Bu amaç Allah (c.c.) için yaşamak ve ona kulluk etmektir. Allah (c.c.), insanların yaratılış amacını Kur’an-ı Kerim’inde şöyle açıklamıştır: “Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.”
(Zâriyât suresi, 56. ayet)
Kulluk, Allah’ın (c.c.) rızasına uygun olarak hem ona hem de diğer varlıklara karşı güzel davranışlarda bulunmak, demektir.
İnsan yaratılış amacının bilinciyle yüce yaratıcısına inanıp ibadet etmeli, onun emir ve yasaklarına uymalı, verdiği nimetler için ona şükretmelidir. Dünyadayken yaptığı iyi ve kötü davranışların ahirette karşılığını göreceğini aklından çıkartmamalıdır.
DA
“Kim zerre miktarı hayır yapmışsa onu görür. Kim de zerre miktarı şer işlemişse onu görür.”
(Zilzâl suresi, 7-8. ayetler)
Yapılan iyilikler mutlaka karşılık bulur. Dünya her zaman güllük gülistanlık bir yer değildir. Dünyada refah, bolluk ve sevincin yanında zorluk ve sıkıntılar da vardır. İnsan dünyanın bir imtihan yeri olduğunu aklından çıkarmamalıdır.
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
27
“O, hanginizin daha güzel davranacağını sınamak için ölümü ve hayatı yaratmıştır. O, mutlak galiptir, çok bağışlayıcıdır.” (Mülk suresi, 2. ayet) “Benim dünya ile ne işim olur ki! Ben, dünyada bir ağacın altında gölgelendikten sonra yola koyulup orayı terk eden bir yolcu gibiyim.” diyen Hz. Peygamber, ‘İnsan bu dünyada ne kadar uzun yaşarsa yaşasın bir misafirdir.’ hatırlatması yaparak insanları dikkatli olmaya çağırmıştır.
Kİ KA
Örnek - 2
Kur’an-ı Kerim’de, varlıkların boş yere değil, Allah (c.c.) tarafından belirli bir amaç için yaratıldığını belirten çeşitli ayetler bulunmaktadır. İnsan, canlılar içerisinde ayrıcalıklı ve üstün bir konuma sahiptir. Böyle bir varlığın boş yere ve amaçsız yaratılması mümkün değildir. Kur’an’da insanın yaratılış amacına, işaret eden pek çok ayet yer alır. Bunlardan birinde şöyle buyrulur: ---Bu parça aşağıdaki ayetlerden hangisiyle devam ettirilirse anlam akışı bozulur? A) “Göğü, yeri ve ikisi arasındakileri boş yere yaratmadık. Bu, inkâr edenlerin zannıdır. Cehennem ateşinden vay o inkârcıların başına geleceklere!” (Sâd suresi, 27. ayet) B) “O, hanginizin daha güzel amel yapacağını sınamak için ölümü ve hayatı yaratandır…” (Mülk suresi, 2. ayet) C) “Her canlı ölümü tadar. Bir deneme olarak sizi hayırla da şerle de imtihan ederiz. Ve siz ancak bize döndürüleceksiniz.” (Enbiya suresi, 35. ayet) D) “Göklerin, yerin ve ikisi arasındakilerin Rabb’idir … O’na denk birini bilir misin?” (Meryem suresi, 65. ayet)
DA
Çözüm:
Ahiret İnsanın ölümden sonra dirileceği, dünyada yaptıklarının hesabını vereceği ve sonsuza kadar yaşayacağı yerdir. Ahirete inanmak, Müslüman olmanın şartlarındandır.
Her canlı doğar, büyür, belirli bir ömür yaşar sonra da ölür. Ölüm, insan başta olmak üzere bütün canlılar için kaçınılmaz bir sondur. Kur’an-ı Kerim’de, “Her canlı ölümü tadacaktır...” (Âl-i İmrân suresi. 185. ayet) buyrularak bu durum açıkça ifade edilmektedir.
28
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Ömür
İnsanın dünyadaki yaşama süresidir.
Ecel
Ömrün sona erdiği zamana denir.
Kİ KA
Allah’ın (c.c.) insan fıtratına yerleştirdiği güzel duygulardan birisi de adalet duygusudur. Hiçbir insan dünyadaki kötülüklerin ve zulümlerin karşılıksız kalmasını istemez. İnsan kendisine veya başkasına yapılan bir haksızlığı gördüğünde bundan rahatsızlık duyup o yanlış durumu düzeltmek ister. Çünkü Allah (c.c.), insanın kalbine adalet ve doğruluk duygusu yerleştirmiştir. Her yola başvurduğu hâlde bu dünyada hakkını alamayan insan ahiretin varlığı ile teselli bulur.
Ölüm, ahiret hayatına bir yolculuktur.
Yaşı kaç olursa olsun her insanın içinde bir sonsuzluk duygusu, yok olmama arzusu vardır. Sevdiklerinden ayrılmak istemez. Ebedi bir ayrılık düşüncesi onun içini acıtmakta, canını yakmaktadır. Allah (c.c.), insanın içine sevdiklerinden ayrılmama ve ebedi yaşama arzusunu yerleştirmiştir. İşte bu güçlü duygular ahiretin varlığına inanan insana teselli verir ve üzüntüsünü hafifletir.
Örnek - 3
DA
İslam inancına göre ölüm bir yok oluş değildir. Ölümle sadece dünya hayatı sona erer, ahiret âlemine ilk adım atılır. Bu bilinçte olan Müslüman, ölüme hazırlıklı olur. Ölümün bir yok oluş anlamına gelmediğini bilir. Yakınlarından birini kaybettiğinde de isyan etmez, ölümü sabırla karşılar. Ahirette sevdiklerine tekrar kavuşacağını aklından çıkarmaz. Sevdiklerinin ölümünden sonra Allah’a (c.c.) isyan etmez. Buna göre ölüm ve ahiret ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ahirete inanan insan davranışlarına dikkat eder.
B) Genç yaşta ölümler insanın adalet duygusunu yaralar. C) Ölüm, inanan için yeni bir hayatın başlangıcıdır.
D) Yakınını kaybeden kişi ölümü sukunetle karşılar. Çözüm:
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
29
Doğada geçekleşen bazı olaylar insanın ahiret yaşamını anlamasına yardımcı olur. Örneğin kışla birlikte ağaçların kuruyup âdeta öldüğünü görürüz. İlkbahar geldiği zaman da bu ağaçların yeşerdiğine tanık oluruz. Kur’an-ı Kerim’de bitkilerin sonbaharla birlikte sararıp toprağa karışması, ilkbaharla da tekrar canlanması, ahiret hayatının gerçekleşeceğine örnek olarak gösterilir. “O ölüden diriyi, diriden de ölüyü çıkarıyor ve yeryüzünü ölümünün ardından canlandırıyor. İşte siz de böyle (diriltilip) çıkarılacaksınız.”
Kİ KA
(Rûm suresi, 19. ayet)
DA
Allah (c.c.) kışın ölen ağaca ilkbaharla birlikte hayat vermektedir.
İnsandaki sorumluluk duygusu da ahiretin varlığına bir işarettir. Yüce Allah (c.c.) insanı iyi ile kötüyü, doğru ile yanlışı ayırt edebilecek yapıda bir varlık olarak yaratmıştır. Akıl ve irade sahibi bir insan da özgür seçimiyle yaptığı şeylerden sorumlu olur. Bu sorumluluk, hesap vereceği anlamına gelir. Bu da öldükten sonraki ahiret hayatını gerekli kılar. “Sizi boş yere (bir anlam ve amaçtan yoksun olarak) yarattığımızı ve bizim huzurumuza dönüp hesap vermeyeceğinizi mi sandınız?” (Mü’minûn suresi, 115. ayet)
İnsana birtakım sorumluluklar ve görevler verildiğine göre bunların bir karşılığı olmalıdır. Bu görevleri yapanlar mükâfatını alacak, yapmayanlar cezasını çekeceklerdir. Çünkü bu adaletli bir yapının gereğidir.
30
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Örnek - 4 Öldükten sonra ebedî bir hayata kavuşma inancı insanın ahiret âlemindeki mutluluğunu sağlar. Ahirette Allah’a (c.c.) hesap verme inancı da toplumdaki fenalıkları, zulüm, cinayet ve haksızlıkları önleyen en önemli etkendir. Ahiret inancı insanın kalbine ve vicdanına bir uyarıcı gibi yerleşir ve onu daima hayır işlemeye, şerden kaçınmaya, kötü şeyleri terk ederek iyiliklerle bezenmeye, hak ve adalete uymaya, Allah’ın (c.c.) koyduğu sınırları aşmamaya yönlendirir.
Kİ KA
Bu parçada ahiret ile ilgili öncelikle aşağıdakilerden hangisi vurgulanmakta‑ dır? A) Ahirete iman, İslam’ın inanç esaslarındandır.
B) Dünya hayatı geçici olup ahiret hayatı ise kalıcıdır.
C) Ahirete iman, insanın davranışlarında olumlu etki meydana getirir. D) İlahi adalet gereği ahirette kimse haksızlığa uğramayacaktır. Çözüm:
Kavramları Tekrarlayalım
İnsanın ölümden sonra dirileceği, dünyada yaptıklarının hesabını vereceği ve sonsuza kadar yaşayacağı yerdir.
DA
Ahiret Ömür
İnsanın dünyadaki yaşama süresidir.
Ecel
Ömrün sona erdiği zamana denir.
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
31
20 Dakika
3
DÜNYA VE AHİRET HAYATI
1.
3EFCFECF
3. “Sizi boş yere yarattığımızı ve hakikaten huzurumuza getirilmeyeceğinizi mi sandınız?”
(Mü’minun suresi, 115. ayet)
Ayette aşağıdaki ifadelerden hangisi vurgulanmaktadır? A) İnsanın dünya hayatında birtakım sorumlulukları bulunmaktadır.
Allah (c.c.), insanı dünya hayatında amaçsız bir yaşam sürsün diye yaratmamıştır. Bizim, bu hayatta temel gö revimiz, bizi yaratan Allah’ı (c.c.) tanımak ve ona (c.c.) gereği gibi kullukta bulunmaktır.
B) İnsan, ahiret hayatında ebedi bir yaşam sürecektir.
Kİ KA
C) İnsan, akıl ve irade sahibi bir varlıktır.
D) İnsan dünya hayatını mutlu edecek şeylere yönelmelidir.
Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu parçada verilmek istenen mesajı desteklemektedir? A) “O gün her nefis, yaptığı hayrı da yaptığı kötülüğü de karşısında hazır bulur. Kendisiyle yaptıkları arasında uzak bir mesafe olmasını ister. Allah, sizi kendi nef sinden sakındırır…”
(Âl-i İmrân suresi, 30. ayet)
4.
“Şüphesiz, göklerin ve yerin yaradılışında, gece ile gündüzün birbiri ardınca gelişinde, insanlara yarar sağlayacak şeylerle denizde seyreden gemilerde, Allah’ın gökyüzünden indirip kendisiyle ölmüş toprağı dirilttiği yağmurda, yeryüzünde her çeşit canlıyı yaymasında, rüzgârları ve gökle yer arasındaki emre amade bulutları evirip çevirmesinde elbette düşünen bir topluluk için deliller vardır.”
dakika
B) “Bunların dünya ve ahirette tüm amelleri boşa git miştir ve onların yardımcıları da yoktur.”
(Âl-i İmrân suresi, 22. ayet)
C) “Bazısı da (dua ederken) şöyle der: “Rabbimiz! Bize dünyada da ahirette de iyilik ver ve bizi ateşin aza bından koru.”
(Bakara suresi, 201. ayet)
DA
D) “Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.”
(Bakara suresi, 164. ayet)
(Zariyat suresi, 56. ayet)
2. Ölüm gerçeği;
I. Bireyi yok olma duygusuna sürükler ve mutsuz bir hayat yaşmaya sebep olur.
II. Kişiyi kötülüklerden sakındırır ve hayatı doğru bir şekilde yaşamaya teşvik eder.
III. Bireyin ahiret hayatına hazırlanmasında onu istekli olmaya yönlendirir.
duygu ve davranışlarından hangilerini ortaya çıkarır?
32
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi verilen ayet‑ le ilişkili olamaz? A) İnsan, evrenin işleyişi üzerinde düşünmelidir. B) İnsan, mükemmel yaratılmış bir varlıktır.
A) Yalnız I
B) I ve II
C) Doğadaki uyum ve düzen bir yaratıcının varlığını göstermektedir.
C) II ve III
D) I, II ve III
D) Tabiat olayları hakkında düşünülmesi gerekir.
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
5.
7. “O, hanginizin daha güzel amel yapacağını sınamak için
“…Dünya ile benim misalim, bir ağacın altında gölgelenip sonra terk edip giden yolcunun misali gibidir.”
ölümü ve hayatı yaratandır. O, mutlak güç sahibidir, çok bağışlayandır.” (Mülk suresi, 2. ayet)
(Hadis-i şerif) Bu hadisle verilmek istenen mesaj aşağıdakilerden hangisidir?
I. İnsanın dünya hayatında bulunmasının bir amacı vardır.
II. İnsan dünyalık kazanmak için çok çalışmalıdır.
III. İnsan, güzel iş ve davranışlar sergilemelidir.
ifadelerinden hangileri verilen ayetle ilişkilidir?
Kİ KA
Buna göre;
A) İnsan çalışmalarını dünya hayatını mutlu geçirmek için yapmalıdır.
A) Yalnız II
B) I ve II
B) Dünya hayatı gelip geçicidir.
C) I ve III
D) II ve III
C) Dünya hayatı pek çok kötülüklerle doludur.
dakika
D) İnsan, sadece dünya hayatı için yaratılmıştır.
6. “Karun, Musa’nın kavminden idi ve onlara karşı azgınlık
DA
etmişti. Biz ona öyle hazineler vermiştik ki anahtarlarını güçlü bir topluluk zor taşırdı. Kavmi ona şöyle demişti: Şımarma! Bil ki Allah şımarıkları sevmez. Allah’ın sana verdiğinden (Onun yolunda harcayarak) ahiret yurdunu iste ama dünyadan da nasibini unutma. Allah’ın sana ihsan ettiği gibi sen de (insanlara) iyilik et. Yeryüzünde bozgunculuğu arzulama. Şüphesiz ki Allah, bozguncuları sevmez.” (Kasas suresi, 76 ve 77. ayetler)
8.
Ayette aşağıdaki ifadelerden hangisi vurgulanmaktadır? İnsanı sorumluluklarından uzaklaştırır.
A) İnsan, ölümlü bir varlık olduğu için tüm çabasını dünya hayatına harcamalıdır.
İnsan, iyi ya da kötü yaptığı her türlü davranışının karşılığını görecektir.
Dünyanın geçici, ahi‑ ret hayatının ise ebedi olduğunu öğretir. I
II
III
IV İnsanı her davranışında daha dikkatli olmaya sevk eder.
B) Yardımlaşma sadece zenginlere özel bir ahlaki değerdir. C) Dünya ve ahiret hayatı hakkında dengeli bir yaşam sürülmelidir. D) Ahiret ebedi bir yaşam sürecidir.
Numaralanmış ifadelerden hangisi ahiret inancı ile ilgili yanlış bilgi içermektedir?
A) I
B) II
C) III
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
D) IV
33
Ders
4
AHİRET HAYATININ AŞAMALARI
3FAC6D0D
Ahiret sözlükte “sonra olan, son gün” gibi anlamlara gelir. Ahiret kelimesi Kur’an-ı Kerim’de “yeniden diriliş, kıyamet, hesap ve kavuşma günü” gibi isimlerin karşılığı olarak kullanılmaktadır. Terim olarak, dünya hayatından sonra başlayıp sonsuza kadar devam edecek ölüm sonrası hayattır. Ahiret, dünyada yapılan her davranışın hesabının verileceği bir yerdir. Bu konuda; “Akıllı insan, nefsini hesaba çeken ve ölümden sonrası için hazırlık yapandır.” hadisi insanlara uyarı niteliğindedir.
Kİ KA
1 Ölüm
8
2
Cehennem
Kabir Hayatı (Berzah)
7
3
Ahiret Hayatının Evreleri
Cennet
Kıyamet
6
4
Hesap Mizan
Diriliş (Ba’s)
5
DA
Haşir Mahşer
Ölüm
İnsan, sadece bedeniyle değil; ruhu ile de insandır. Topraktan yaratılan beden, yine toprak olacak; insanın ruhu ise varlığını sürdürecektir. “Her canlı ölümü tadacaktır...” (Âl-i İmrân suresi, 185) ayetiyle bu hakikat dile getirilmiştir. Ölüme engel olamayacağının farkına varan insan, ölümden sonraki durumuna hazırlık yapmalıdır. “Ölümü en çok hatırlayanlar ve ölüm sonrası için en güzel şekilde hazırlananlar Müminlerin en akıllı olanlarıdır.” (Hadis-i şerif)
Kabir Hayatı (Berzah)
34
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Sözlükte “iki şey arasındaki perde, engel” anlamına gelen berzah, dinî terim olarak ölümden sonra başlayıp mahşerdeki dirilişe kadar devam edecek olan kabir hayatına denir. Dünya hayatı ile ahiret hayatı arasındaki geçiş dönemini ifade eder.
Kİ KA
Bu dünyadaki hayatımızın son durağı mezarlıklardır.
“Onların arkasında, tekrar dirilecekleri güne kadar (devam edecek, dönmelerine engel) bir perde (berzah) vardır.”
(Mü’minûn suresi, 100. ayet)
“Kabir ya cennet bahçelerinden bir bahçe yahut cehennem çukurlarından bir çukur olur.” (Hadis-i şerif)
Kıyamet
Kıyamet sözlükte, “dikilmek, ayağa kalkmak” anlamlarına gelir. Dinî terim olarak ise evrende bulunan her şeyin yok olmasıyla ölen tüm insanların yaptıklarının hesabını vermek üzere diriltilecekleri zamana denir.
DA
Kıyamet vaktinin sadece Allah (c.c.) tarafından bilinebileceği Kur’an-ı Kerim’de bildirilmektedir.
“Sana kıyametin, ne zaman gelip çatacağını soruyorlar. De ki: Onun ilmi ancak Rabbimin katındadır. Onun vaktini ondan başkası açıklayamaz...” (A’râf suresi, 187. ayet)
Kıyamet dehşetli bir gün olarak yaşanacaktır.
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
35
Kıyametin kopması, İsrafil (a.s.) isimli meleğin sûra üflemesiyle gerçekleşecektir. Bütün canlılar ölecek ve dünya hayatı son bulacaktır. Daha sonra İsrafil (a.s.) sûra ikinci kez üfleyecek, tüm insanlar yeniden dirilecektir. “Sûra üflenince Allah’ın diledikleri müstesna olmak üzere göklerde ve yerde ne varsa hepsi ölecektir. Sonra ona bir daha üflenince bir de ne göresin, onlar ayağa kalkmış bakıyorlar.”
Kİ KA
(Zümer suresi, 68. ayet)
Örnek - 1
“Güneş dürülüp ışığı kalmadığı zaman, yıldızlar düşüp söndüğü zaman, dağlar yürütüldüğü zaman. Denizler kaynatıldığı zaman, canlar bedenlerle birleştirildiği zaman, amel defterleri açıldığı zaman, gök yerinden oynatıldığı zaman, cehennem alevlendirildiği zaman, cennet yaklaştırıldığı zaman insanoğlu önceden ne hazırladığını görecektir.” (Tekvir suresi, 1-14. ayetler) Bu ayetlerde anlatılan olay aşağıdakilerden hangisidir? A) Evrenin genişlemesi
B) Kıyametin kopması
C) Kıtaların oluşması
D) Evrenin yaratılması
DA
Çözüm:
Diriliş (Ba’s) Ba’s “öldükten sonra diriliş” anlamına gelir. Kur’an-ı Kerim’de, kıyametin kopmasından sonra insanların yeniden diriltilmesinin Allah (c.c.) için zor olmadığı belirtilir. Öldükten sonra dirilmeyi inkâr eden bir adam, çürümüş bir kemiği eline alıp ufaladıktan sonra Peygamberimize (s.a.v.) dönerek “Şu çürümüş kemikleri kim diriltecek?” demiştir. Peygamberimiz de (s.a.v.) “Onları da seni de Allah diriltecek.” diye karşılık vermiş ve şu ayeti okumuştur. “Kendi yaradılışını unutarak bize karşı örnek getirmeye kalkışıyor ve ‘Şu çürümüş kemikleri kim diriltecek?’ diyor. De ki: Onları ilk defa yaratmış olan diriltecek. O her şeyi hakkıyla bilen yaratıcıdır… O, her türlü yaratmayı gayet iyi bilir. Bir şey yaratmak istediği zaman sadece ‘Ol!’ demekten ibarettir. Hemen oluverir.”
36
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
(Yâsîn suresi, 78-82. ayetler)
Kışın ölü bir hâle gelen tabiatı, baharda yeniden canlandırıp dirilten Allah (c.c.), insanı da öldükten sonra diriltecektir.
Haşir- Mahşer
Kİ KA
Allah’ın (c.c.) insanları diriltip dünyada iken yaptıkları işlerden hesaba çekmek üzere toplamasına “haşir”, toplanma yerine de “mahşer” denir. Ölünce toprağa defnedilen ve çürüyüp toprak olan insanlar diriltilecekler ve mahşer yerinde toplanacaklardır. Ayet ve hadislerde haşir zamanının zor ve dehşetli bir gün olacağı, kimsenin kimseye ne faydasının ne de zararının olacağı bildirilmiştir. “O gün yer yarılır, insanlar kabirlerinden çabucak çıkarlar. İşte bu, sadece bize göre kolay bir toplanmadır.”
(Kâf suresi, 44. ayet)
Örnek - 2
“Allah, diriyi ölüden çıkarır, ölüyü de diriden. Ölümünden sonra yeryüzünü diriltir. Siz de (mezarlarınızdan) işte böyle çıkarılacaksınız.”
(Rûm suresi, 19. ayet)
DA
“Nihayet sûra üfürülecek…(İşte o zaman:) ‘Eyvah, eyvah! Bizi kabrimizden kim kaldırdı? Bu, Rahman’ın vaat ettiğidir. Peygamberler gerçekten doğru söylemişler!’ derler.” (Yâsîn suresi, 51-52. ayetler)
Bu ayetlerde ahiret hayatıyla ilgili üzerinde durulan kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Ba’s
B) Kıyamet
C) Berzah
D) Mahşer
Çözüm:
Hesap (Mizan) Mahşerde bir araya toplanan insanlar dünyada yaptıklarının hesabını vereceklerdir. İnsanların sevap ve günahları, “mizan” adı verilen bir aletle tartılacaktır. Kıyamet günü, kiramen kâtibîn meleklerinin yazmış olduğu ve insanların yaptığı tüm davranışların yazılı bulunduğu amel defterleri herkese dağıtılacaktır.
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
37
“Kitap ortaya konmuştur. Suçluların onda yazılı olanlardan korkmuş olduklarını görürsün. Vay hâlimize derler, bu nasıl kitapmış. Küçük büyük hiçbir şey bırakmaksızın hepsini sayıp dökmüş…” (Kehf suresi, 49. ayet) İnsanlar amel defterlerini okuyacaklar ve yaptıklarını inkâr edemeyeceklerdir. İman edip dünyada iyi ve güzel amel işleyenlerin hesapları kolay, inkârcıların hesabı ise zor olacaktır.
Kİ KA
“O gün onların ağızlarını mühürleriz; yaptıklarını bize elleri anlatır, ayakları da şahitlik eder.” (Yâsîn suresi, 65. ayet)
Cennet
Sözlükte “bitki ve ağaçlarla örtülü yer, bahçe” anlamlarına gelen cennet, iman edip salih amel işleyen müminlerin ebedî olarak kalacakları ve içinde çeşitli nimetlerin bulunduğu mükâfat yurdu demektir.
DA
“Allah; mümin erkeklere ve mümin kadınlara ebedi olarak kalacakları, içinden ırmaklar akan cennetler ve Adn cennetlerinde çok güzel köşkler vadetti. Allah’ın rızası ise bunların hepsinden daha büyüktür...” (Tevbe suresi, 72. ayet)
Cehennem Sözlükte “derin kuyu” anlamına gelen cehennem, dünya hayatında yüce Allah’a iman etmeyenlerin ve onu inkâra yeltenenlerin sürekli kalacağı yer olarak tanımlanır. “Fasık olanların barınağı ise ateştir. Oradan çıkmaya her çalıştıklarında geri çevrilirler. Ve onlara denir ki: Tadın (bakalım) yalanladığınız azabı.” (Secde suresi, 20. ayet) Yüce Allah (c.c.) adildir, kullarına hiçbir zaman zulmetmez. Adaletinin gereği olarak herkese hak ettiğinin karşılığını verir. “Bugün herkese kazandığının karşılığı verilir. Bugün haksızlık yoktur...”
38
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
(Mü’min suresi, 17. ayet)
Örnek - 3 “Bilin ki dünya hayatı ancak bir oyun, eğlence, bir süs, aranızda bir övünme ve daha çok mal ve evlat sahibi olma isteğinden ibarettir. Tıpkı bir yağmur gibi ki bitirdikleri çiftçileri imrendirir, sonra kurumaya yüz tutar, bir de bakarsın ki sararmıştır, ardından da çer çöp hâline gelmiştir. Ahirette ise ya çetin bir azap yahut Allah’ın bağışlaması ve hoşnutluğu vardır. Dünya hayatı sadece aldatıcı bir yararlanmadan başka bir şey değildir.” (Hadîd suresi, 20. ayet)
Kİ KA
Bu ayetten dünya ve ahiret hayatı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Ahiret hayatında ceza ve ödül vardır. B) Dünya hayatı gelip geçicidir.
C) Dünya hayatı ve zevkleri tamamen terk edilmelidir. D) Geçici fayda ve zevkler insanları aldatmaktadır. Çözüm:
Kavramları Tekrarlayalım
Ölümden sonra başlayıp mahşerdeki dirilişe kadar devam edecek olan hayata denir.
Kıyamet
Evrende bulunan her şeyin yok olması, dünya hayatının sona ermesidir.
Diriliş (Ba’s)
Öldükten sonra diriliş anlamına gelir.
Haşir
Ahirette insanların diriltilip dünyada iken yaptıkları işlerden hesaba çekilmek üzere toplanmasına denir.
Mahşer
İnsanların diriltilip toplandıkları yere (toplanma alanı) denir.
Hesap (Mizan)
Mahşerde bir araya toplanan insanların dünyada yaptıklarından hesaba çekilmelerine denir.
Cennet
İman edip salih amel işleyen müminlerin ebedî olarak kalacakları ve içinde çeşitli nimetlerin bulunduğu mükâfat yurdu demektir.
Cehennem
Dünya hayatında Allah’ı (c.c.) inkâr edenlerin sürekli kalacağı azap yeridir.
DA
Kabir Hayatı (Berzah)
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
39
20 Dakika
4
AHİRET HAYATININ AŞAMALARI
1. Ölüm hakkında;
4A4B885D
3. “Kıyamet günü mutlaka gelecektir, bunda hiç şüphe yoktur. Fakat insanların çoğu buna inanmazlar.”
I
Ahiret hayatının ilk aşamasıdır.
(Mü’min suresi, 59. ayet)
II
A) İnsanın sorguya çekilmesi B) Kıyametin kesinlikle gerçekleşeceği
Her varlık bir gün vefat edecek, bu dünyadan ayrılacaktır.
C) Cennete, iman edenlerin gideceği
Kİ KA
III
Canlılar hakkındaki yaşam süresinin sona ermesini ifade eder.
Bu ayette vurgulanan husus aşağıdakilerden hangisidir?
D) Ahiret hayatının sonlu oluşu
ifadelerinden hangileri doğru bilgi içermektedir?
A) Yalnız II
B) I ve II
C) II ve III
D) I, II ve III
dakika
2. “Sûra üfürülür. Bir de bakarsın kabirlerden çıkmış, Rab-
DA
lerine doğru akın akın gitmektedirler. Şöyle derler: ‘Vay başımıza gelene! Kim bizi diriltip mezarımızdan çıkardı? Bu, Rahman’ın vaad ettiği şeydir. Peygamberler doğru söylemişler.’”
4. De ki: “Eğer (iddia ettiğiniz gibi) Allah katındaki ahiret yurdu (cennet) diğer insanlar için değil de yalnız sizinse ve doğru söyleyenler iseniz haydi ölümü temenni edin!”
Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisinin sözü verilen ayetlerle ilişkilendirilemez? A) Ali: Sûr denilen bir alete bir gün üflenecek ve ahiret hayatı başlayacaktır. B) Mehmet: Sûra üflenmesinden sonra insanlar akın akın Allah’ın (c.c.) huzuruna toplanmaya gideceklerdir. C) Ercan: Yeniden dirilmeden sonra iyilerin tamamı cennete gidecektir. D) Recep: Yeniden dirilme olayı Kur’an-ı Kerim’in üzerinde durduğu konulardan birisidir.
40
20 Dakikada 7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Verilen ayette ahiret hayatının aşamalarından;
(Yâsin suresi, 51-52. ayetler)
(Bakara suresi, 94. ayet)
I
II
Ölüm
Cennet
III
IV
Mizan
Kıyamet
hangileri bulunmamaktadır?
A) I ve II
B) II ve III
C) III ve IV
D) II, III ve IV