Alhambra de Granada A Alhambra constrúese por riba do rÃ-o Darro nunha montaña de Serra Nevada con arxila vermella sacada da mesma a cal dará nome á fortaleza. Na cal podemos ver un conxunto palacial con dúas partes ben diferenciadas: por unha parte o Palacio do Xenelalife, o primeiro que se constrúe (data do último cuarto do S.XIII, que será reconstruÃ-do posteriormente), e por outra parte o entorno amurallado coñecido como A Alhambra. Foi Muhammad I, fundador da dinastÃ-a nazarÃ- que rexeu o destino de Granada como reino independente durante 250 anos constrúe un recinto amurallado para protexer a montaña, asÃ- como o recinto militar da alcazaba que habÃ-a de complementar o amurallamento, tamén abastece de auga o cerro ou outeiro construÃ-ndo a Acea Real desde o rÃ-o Darro. A alcazaba presenta unha planta en forma de trapecio irregular, destaca a Torre da Vela e a Torre do Homenaxe, a parte máis alta da Alhambra estaba reservada á residencia dos sultáns. Dos 22 sultáns que formaron a dinastÃ-a nazarÃ-, só algúns realizan obras arquitectónicas. Entre eles destacan Yúsufu I, que constrúe diversas portas de acceso: a da Xustiza, a das Armas, reforma o Baño Real, constrúe a Torre da cativa e a Torre de Comares; e o seu fillo Mohamed V que constrúe o Palacio dos Leóns, completa o Palacio de Comares, remodela o Mexuar do mesmo palacio, e abre a Porta do Viño. A figura so sultán granadino exercÃ-a o poder relixioso e polÃ-tico; o seu poder estendÃ-ase a todos os ámbitos, incluÃ-dos o artÃ-stico. No renacemento, o emperador Carlos V demoleu parcialmente algúns palacios para construÃ-r el un palacio renacentista que leva o seu propio nome. A Alhambra, está deseñada a escala humana; disimula con xeso a pobreza dos materiais ( argamasa para os muros e ladrillo para arcos, bóvedas e piares) e non lle daban maior importancia ós aspectos estruturais. A Alhambra, parece a materialización da crenza musulmá de que o paraÃ-so é un xardÃ-n. Nela a arquitectura dáballe paso á natureza. A vexetación e a auga, interrelacionan os diferentes recintos e danlles unha unidade. O PARTAL É o palacio máis antigo da Alhambra, construÃ-do por Muhammad III. Está formado por un pavillón cuberto por unha cúpula, unha torre anexa, e unha ampla alberca diante. Trátase dun palacio de recreo. Atopámonos cun pórtico precedido dun sereno estanque (como era normal) e formado por cinco amplos arcos, sendo o central máis alto e ancho que o resto. Na súa orixe o soporte dos arcos serÃ-an piares que foron cambiados por finas columnas nazarÃ-es durante a restauración de 1965. O pórtico cóbrese cunha alfarxe plana, afuracado por unha pequena cúpula central. No interior destaca unha estancia central de planta cadrada. Na parte occidental elévase unha torre observatorio, a que na época de Muhammad V se lle adosaron vivendas. PALACIO DE COMARES Tamén se coñece co nome de Arrayans. O palacio está formado por a Torre de Comares, obra de Yusuf I, debéndose o Palacio á profunda reforma realizada polo seu fillo Muhamad V. Consta de 2 patios, un o chamado do Cuarto Dourado que comunica co Menxuar (ou sala de administración e xustiza) e no que se localiza un pequeno oratorio; e o outro que articula a estrutura palacial e é o que 1

denominamos como Patio dos Arrayans e que ten, unha caracterÃ-stica forma rectangular. Nos lados menores deste patio ábrense pórticos. Fórmanos columnas sobre bases moi estilizados, realizadas en mármore. Posteriormente atopamos o chapitel que combina dous modelos: ambos presentan forma cúbica, un destaca polas súas follas de acanto e atauriques, o outro modelo presenta decoración de mocárabes. Os arcos son de medio punto, aÃ-nda que lixeiramente apuntados, e presentan asÃ- mesmo dous modelos de decoración: ou son arcos angrelados ou son de mocárabes. En ámbolos casos, máis que arcos con función arquitectónica trátanse de pantallas visuais, sendo por tanto a sucesión de pilares superpostos os que en realidade actúan como soporte da estrutura arquitectónica. SALÓN DO TRONO No interior da torre de Comares atópase o Salón do trono ou de Embaixadores. O enorme grosor das paredes de esta torre permite abrir tres alcobas. A situada no lado Norte atópase o Trono de Yusuf I. En este Salón os Sultáns granadinos celebraban os seus actos solemnes. A decoración é a habitual no conxunto palacial: zócalo inferior de alicatados e sobre el decoración de xeserÃ-a que nun alarde de horror vacuii emprega todo tipo de recursos ornamentales, lacerÃ-a, ataurique e epigráfica. Cóbrese a Sala cunha enorme teitume de madeira con apariencia de bóveda esquifada, con decoración de mocárabes no cubo central e estrelas de 8 e 16 puntas, máis de 7 cÃ-rculos concéntricos nos faldóns. PoderÃ-a tratarse de unha representación simbólica dos sete ceos do paraÃ-so islámico, co trono de Deus situado no oitavo ceo. Nos lados menores do Palacio de Comares dispoñÃ-anse as estancias máis importantes como era normal nos palacios musulmáns. As do lado sur destruÃ-ronse a causa da construción do palacio de Carlos V. No lado norte consérvase a Sala da Barca a cal se incendiou o século pasado. PALACIO DOS LEÓNS A función deste palacio era a mesma que o de Comares, de tal xeito que a intención de Muhammad V ao construÃ-lo serÃ-a a de levantar unha réplica ao palacio de seu pai, colocando no seu trono o chamado Mirador de Lindaraja e establecendo o seu despacho na chamada Sala das dúas irmás. A súa construción data do primeiro perÃ-odo do reinado de Muhammad V entre 1354 e 1359, porque cando volve ao trono en 1362, o Palacio serve de marco ás festas da súa nova entronización. A estrutura do palacio presenta planta rectangular con unha fonte no medio, co que segue o esquema caracterÃ-stico de patio de cruceiro. Disponse nunha estrutura cruciforme con dous templetes nos lados menores, que avanzan cara o patio, de tal forma que a interrelación espacial é plena, non se distingue facilmente cando comeza o xardÃ-n e cando acaba a edificación. Nos catro lados do patio ábrense pórticos ou galerÃ-as, a base de arquerÃ-as sobre columnas de mármore. Estas distribúense exentas ou repartidas en grupos de dous ou tres. Os chapiteis son de dous tipos: o de follas de acanto moi estilizadas ou de mocárabes. Os arcos seguen actuando como pantallas visuais, sendo ou ben de mocárabes ou ben de festoneados. 2

A decoración é igualmente profusa, con azulexos en zócalos, e encima xeso e madeira, que reproducen todo un repertorio infinito de temas epigráficos , atauriques e lacerÃ-as. O redor do Patio dispóñense no lado Norte, a Sala das dúas irmás, ó sur a Sala dos Abencerraxes, e nos lados maiores, ao oeste, a Sala dos Mocárabes, e ao este a Sala dos Reis. O BAÑO REAL Ao Este do Palacio de Comares localÃ-zase o Baño Real que foi construÃ-do por Ismall I pero contén inscricións alusivas a Yusuf I. Desde o patio dos Arrayans accedÃ-ase aos Baños. Primeiro á propia vivenda do sultán, e despois ás dependencias caracterÃ-sticas de unha terma ou baño: o que se chamou Sala das Camas, Sala Caliente. A decoración é a habitual, aÃ-nda que haberÃ-a que engadir que nas sala caliente claraboias cenitales de forma estrelada nas bóvedas, como elementos de iluminación e para sangrar o vapor. Ditas bóvedas atázanse en forma de canón apuntado. 4

3