APUNTES DE CIENCIAS SOCIAIS • O sector terciario comprende as actividades que non producen bens materiais, senón que prestan in servicio. Tamén se chama sector servicios. • O transporte, o comercio, as comunicacións, o turismo, a sanidade ou a cultura son algúns ejemplos que se inclúen nel. • A clasificación dos servicios: ♦ Os servicios económicos: son aqueles que se relacionan coa actividade económica e o intercambio de bens: comercio, transporte, seguros ♦ Os servicios sociais: son aqueles que se prestan ás persoas en relación co benestar social: a sanidade, a educación, a xustiza Tamén se adoita distinguir : • Servicios públicos: son os prestados polas administracións do Estado (sanidade, educación) • Servicios privados:ofrecidos por empresas privadas e que teñen como finalidade obter beneficios económicos (banca, perruquería) • A importancia dos servicios: • Canto máis avanzada e moderna é unha sociedade, máis importante é o sector terciario. • O transporte é o traslado de persoas e mercaderías dun lugar a outro. Estes movementos realízanse por distintos medios de transporte: terrestres, fluviais, marítimos ou aéreos. • Transportes terrestres: · Por estrada: • Moi utilizado para distancias curtas e medias. • Vantaxes: • Flexibilidade horaria • Acceso directo entre o punto de saída e o de cegada • Inconvenientes: • Escasa capacidade de carga • Riscos derivados da alta densidade do tráfico • A contaminación que produce e alta · Por ferrocarril: ♦ É un medio de transporte tradicional que no século XX tivo que compartir co transporte por estrada e por avión. ♦ Coa mellora dos trens de alta velocidade mellorou a calidade fronte ó avión para o transporte de viaxeiros ♦ Vantaxes: 1

• Gran capacidade de carga • Seguridade • Escasa contaminación • Inconvenientes: ♦ Rixidez do trazado ♦ Elevado custo de construcción e mantemento ◊ Transportes fluvial e marítimo: · O barco é o medio de transporte idóneo para as mercaderías pesadas e de pouco valor por tonelada. Importantes vantaxes nas grandes distancias. · A navegación fluvial ten unha longa tradición no transporte de productos pesados polo interior dos continentes. · A navegación marítima concentra as tres grandes cuartas partes do tráfico internacional de mercadorias. A súa vantaxe é o baixo custo e a sua enorme capacidade de carga. • O transporte aéreo: · O avión é un medio de transporte recente, empezou a ter importancia a mediados do século XX. · As vantaxes: • Rapidez • Seguridade · Os inconvenientes: • Elevado prezo • Alto consumo de combustible Ademáis dos transportes citados tamén existen outros que se dedican a distribución de certos productos. É o caso dos oleoductos e dos gasoductos, que transportan o petróleo e o gas natural, e das redes eléctricas, a través das que se distribúe a enerxía eléctrica. • As redes de transporte mundial. Rutas e nós • As rutas dos distintos medios de transporte teñen forma de redes máis ou menos tupidas; as súas liñas conflúen en certos lugares que recibem o nome de nós • Os principias nós de transporte mundial, coinciden coas grandes cidades dos países desenvolvidos no norte de Europa, nordeste de Estados Unidos e costa sur de Xapón. • As principais rutas de transporte están ligadas a estes centros ou nós. Utilízanse grandes estreitos e canais. • Os países pobres son espacios pouco relacionados, como África, Iberoamérica e no sur e sueste asiáticos. • Os espacios pouco habitados son tamén de difícil acceso. É o caso de Liberia, o Ártico canadense, o interior de Brasil • O comercio e os seus elementos

2

• O comercio consiste no intercambio de mercadorias e servicios por outros productos ou por diñeiro. • Realízase mediante a compraventa e é o nexo entre os productores de bens e os consumidores. • A súa finalidade é satisfacer as necesidades da población • Catro elementos fundamentais: ♦ As mercaderías cos que se comercializa ♦ O comerciante, entre quen produce as mercaderías e quen as consomen ♦ A oferta ou cantidade dunha mercadería que o comerciante pon a venda ♦ A demanda ou cantidade dunha mercadería que unha población desexa obter ou consumir. • Os mercados e os seus tipos • Poden ser de varios tipos: ♦ Mercados concretos: ofrecen mercadoria que poden obterse alí materialmente ♦ Mercados abstractos: Non está presente a mercadería que se negocia. ♦ Feiras de mostras: son un tipo de intercambio entrambos, onde só se expón unha mínima parte da mercadería que se ofrece. • Tipos de comercios • Pode ser interior ou exterior: • Comercio interior: o que se realiza dentro das fronteiras dun país. ♦ O comercio o por mayor é aquel que realizan os comerciantes por xunto, que adquieren mercaderías e servicios directamente ós productores para vendelos en grandes cantidades a outros comerciantes e empresas. ♦ O comercio ó por menor vende directamente ós consumidores en pequenas cantidades. ♦ Realízase a través dunha ampla gama de establecimientos comerciais • Comercio exterior: o que se realiza entre un país e o resto do mundo. • Realízase a: · Importación: a chegada de productos extranxeiros · Exportación: venda de productos a outros paises estranxeiros. • Balanza de pagos: Inclúe todas as transaccións económicas realizadas entre un país e os demais no prazo dun ano. • Balanza comercial: recolle o conxunto de exportacións e de importacións, e o seu saldo pode ser positiva (balanza excedentaria) ou negativo (balanza deficitaria), segundo superen ou non as exportacións ás importacións. ♦ A situación actual no comercio internacional ◊ O comercio internacional actual caracterízase pola división internacional do traballo e a conseguinte mundialización dos intercambios. ◊ Non todos os países participan de igual forma nos intercambios mundiais.A Unión Europea é a primeira potencia comercial, seguida de América do Norte, Xapón, Latinoamérica e África ◊ Os países industrializados importan materias primas e fontes energéticas, e exportan productos manufacturados, tecnología e capitais. Os países subdesenvolvidos exportan materias primas, fontes de enerxía e productos alimentarios, e importan productos manufacturados. ◊ Na composición do comercio internacional participan moitos productos. Os máis 3

importantes son os productos industriais seguidos dos combustibles, os productos alimentarios e minerais. • O turismo e as súas modalidades • Chamamoslle turismo ó desprazamento temporal de persoas desde o seu lugar de residencia cara outros lugares con fins, xeralmente, de ocio. • Presenta diversas modalidades: ♦ Sol e praia: concentrase nas zonas costeiras e nos meses de verán ♦ Inverno: besasdo, no esquí en zonas montañosas ♦ Cultural: dirixese a visitar cidadesd e lugares de interese histórico e cultural. ♦ Rural: baseado na visita e estancia en lugares de interese paisaxístico e natural. ♦ Deportivo e de aventura: practicado por persoas que realizan actividades como a caza, o montañismo, etc. • Os espacios turísticos • En Europa destacan o litoral mediterráneo, os Alpes. Os países máis visitados son Francia, España, Italia, Reino Unido. • En América destacan a rexión do Caribe e Estados Unidos. • En Asia: China, Xapón e os países do sueste asiático. • Outras zonas destacadas son Exipto, India, Os Andes, México, Brasil r diversas illas tropicais. ♦ As repercusións do turismo e as novas políticas turísticas • Ten importantes repercusións no medio e nas sociedades das zonas de destino: ♦ Económicas. O turismo é unha gran fonte de ingresos, tanto para os países desenvolvimos como para os que están en vías de desenvolvemento. Pero tamén ten repercusións negativas, como o encarecemento dos prezos ou a especulación do solo. ♦ Sociais: As zonas receptoras do turismo convérsense en lugares de ocio onde se modifican os hábitos de vida tradicionais. Ás veces, o turismob ten repercusión negativas, como o incremento da prostitución e do tráfico de drogas. ♦ Ambientais: O turismo masivo provoca a alteración das praias pola construcción de portos deportivos, hoteis e apartamentos; a contaminación das augas, e a degradación de campos e montañas.

4