AULESTIKO KULTUR ONDAREA BATZEN DABILEN TALDEA

Aulestiko Udalaren aldizkaria. Hogeita bederatzigarren zenbakia, 2015ko uda.

aurkibidea

Udala Foru eta Udal hauteskundeak2 alkate barriaren kargu hartze ekitaldia

4

OSOKO BILKURAK

4

291 boto

Aulestiko hautetsiak banan-banan5 HERRIKO Obrak

6

La Panpa landarea

7

Argazkiak AULESTIKO JAIAK 2015 

8

Alkarrizketa HERRITARREKIN BERBETAN Ondare lantaldea 

10

Albiste laburrak

13

Kultur agenda

15

Argitaratzailea: Lege Gordailua: Diseinua, maketazioa eta inprimaketa:

Aulestiko Udala BI-2134/2011 Ibegrafik www.ibegrafik.com

102 boto

Foru eta Udal hauteskundeak Bilduk, gehiengo osoa 2015eko maiatzaren 24an izandako udal hauteskundeetan, Aulestiko EHBildu nagusitu da gehiengo osoarekin. Izan be, 291 aulestiarren botoa jaso dabe, orain dala lau urte lortu eben kopuru bera; bozka kopuruaren %70,97. Herritarrek eurengan jarritako konfidantzaren ondorioz, 5 zinegotzi daukaz EHBilduk Aulestiko Udalbatzan, eta Mikel Antsotegi Jaiok jarraitzen dau Aulestiko alkatea izaten.

UDAL HAUTESKUNDEETAKO EMOITZAK AULESTIN

Aulestiko EAJk 102 boto jaso ebazan, orain dala lau urte baino 50 boto gitxiago; boto emaileen %24,88aren konfidantza daukie. Boto horreri esker 2 zinegotzirekin jarraitzen dabe jeltzaleek. Aulestiko Udalbatza beraz, EHBilduko 5 zinegotzik eta EAJko 2 zinegotzik osatuko dabe. Boto eskubidea 546 herritarrek eukeen eta horretatik 410 izan ziran bozka eman ebenak; hain zuzen be, bozka eskubidea eukeen herritarren %75,10. Aurretik aipatu doguzan alderdiei emon eutseen gehienek botoa, baina 9 boto zuri (%2,2) be izan ziran, eta 8 boto baliogabe (%1,95). Abstentzioa beraz, %24,90ekoa izan zan. Foru hauteskunderi jagokenez be, EHBildu izan da nagusi Aulestin. Koalizio abertzaleak 266 boto jaso dauz (%66,17) eta EAJ izan da bigarren indarra 125 botorekin (%31,09). Boto bana jaso dabe, ostera, PSOE, PP eta PODEMOS alderdiek (%0,25 bakoitzak).

AZKEN FORU HAUTESKUNDEETAKO EMOITZAK AULESTIN

1979ko UDAL HAUTESKUNDEAK

1979ko FORU HAUTESKUNDEAK

Independienteak 287 (7 hautetsi) PTE 1

Ezin izan doguz emaitzak eskuratu

1983ko UDAL HAUTESKUNDEAK

1983ko FORU HAUTESKUNDEAK

Independienteak 273 (5 hautetsi) EAJ-PNV 154 (hautetsi 2)

Ezin izan doguz emaitzak eskuratu

1987ko UDAL HAUTESKUNDEAK

1987ko FORU HAUTESKUNDEAK

HB 219 (4 hautetsi) EAJ-PNV 153 (3 hautetsi)

1991ko UDAL HAUTESKUNDEAK

HB 221 (4 hautetsi) EAJ-PNV 207 (3 hautetsi) 1995ko UDAL HAUTESKUNDEAK

HB 248 (4 hautetsi) EAJ-PNV 201 (3 hautetsi)

1999ko UDAL HAUTESKUNDEAK

EH 338 (7 hautetsi)

2003ko UDAL HAUTESKUNDEAK

Ilunzarpe 400 (7 hautetsi) PP 7

HB 198 EAJ-PNV 145 EA 44 Besteak 7 1991ko FORU HAUTESKUNDEAK

EAJ-PNV 215 HB 202 Besteak 9 1995ko FORU HAUTESKUNDEAK

EAJ-PNV 208 HB 203 EA 14 Besteak 13 1999ko FORU HAUTESKUNDEAK

EH 248 EAJ-PNV / EA 130 Besteak 6 2003ko FORU HAUTESKUNDEAK

EAJ-PNV / EA 236 Baliobakoak 188 (Ezker Abertza­lea-

ren botoak baliobakotzat zenbatu ziran)

Aralar 14 Besteak 13 2007ko UDAL HAUTESKUNDEAK

EAE-ANV 260 (4 hautetsi) EAJ-PNV 189 (3 hautetsi) PP 0

2011ko UDAL HAUTESKUNDEAK

Bildu 291 (5 hautetsi) EAJ-PNV 152 (2 hautetsi) PP 1 PSE-EE 1 2015eko UDAL HAUTESKUNDEAK

EH Bildu 291 (5 hautetsi) EAJ-PNV 102 (2 hautetsi)

2007ko FORU HAUTESKUNDEAK Baliobakoak 236 (Ezker Abertzalearen botoak baliobakotzat zenbatu ziran)

EAJ-PNV 177 EA 22 Aralar 11 Besteak 3 2011ko FORU HAUTESKUNDEAK

Bildu 275 EAJ-PNV 158 Aralar 10 Besteak 5 2015eko FORU HAUTESKUNDEAK

EH Bildu 266 EAJ-PNV 125 Besteak 3

U

ALKATEAREN KARGU HARTZE EKITALDIA

Bagilaren 13an, 11:30ean egin eben udal pleno aretoan Alkatetza eta kargu hartze ekitaldia. 30 herritar inguru batu ziran udaletxeko pleno aretoan talde barriari babesa emoteko, tartean, agintaldia amaitu barri daben Bilduko zinegotziak. Ekitaldiari ekiteko adin mahaia osotu eben lehenengo, zinegotzi gazteena eta zaharrenagaz; Bilduko Oibar Legarra eta EAJko Conchi Artaetxebarriagaz, hurrenez hurren. Gero, korporazinoa osotu eta kredentzialak irakurri ebezan. Ostean, alkatea aukeratu eben. Bi alkategai egozan: Bilduko Mikel Antsotegi eta EAJko Conchi Artaetxebarria. Bozketako emoitza honela gelditu zan: bost boto Mikel Antsotegirentzat eta bi abstentzino. Mikel Antsotegi alkate izendatu ostean, berba hartu eta eskerrak emon eutsezan beragaz batera aurreko agintaldian egondako zinegotziei eta herritarrei.

Osoko bilkurak Apirilaren 15ean egindako ohiko Osoko Bilkura:

ADJUDIKAU, Komun publikoak eraberritzea obra. ONARTU ETA ADJUDIKAU, Sololuzia aurrekaldeko aparkalekua barriztetea. ONARTU ETA ADJUDIKAU, Eleizkaleko saneamendua konpondu. ONARTU ,Ibilgailu elektrikoa eskuratzeko baldintza ekonomiko-administratiboak. ONARTU, Murlan teknologia barrien eta zerbitzuen enpresa gunea eraikitzeko exekuzino proiektuaren idazketa adjudiketako proiektuen lehiaketa araututuko daben administrazio-oinarri partikularren plegua. ADJUDIKAU, Santa Eufemirako bidearen konponketa obra. Maiatzaren 20an egindako aparteko Osoko Bilkura:

ONARTU, 2014. urteko kontu orokorra. ONARTU ETA ADJUDIKAU, Efizientzia energetikoaren bila, biomasa udal eraikinetan: haur eskola eta polikiroldegiko obra. ONARTU ETA ADJUDIKAU, Aulestiko eskolaren teilatuaren konponketa obra. Bagilaren 13an egindako Udala eratzeko Osoko Bilkura:

U

AUKERATU alkatea. 4

Hirigintza eta garapen batzordeburua. Udal ordezkaritza: LEARRI, Mankomunitateko Gobernu batzordea, UEMA, Erralde ganadu hiltegia, Udalbiltza Partzuergoa, Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoa.

Hona hemen 2015eko ekainetik 2019ko ekainera arte herritarren ordezkariak izango diranen inguruko datuak. Berton azaltzen deutsueguz izango dabezan ardurak eta beste jakingarri batzuk

33 urte

Oibar Legarra

Asier Galdos

1. Alkate ordea

Zinegotzia

Kulturako batzordeburua.

Kirol batzordeburua, auzoetako egitasmoen arduraduna, herriko baso eta mendien arduraduna.

Udal ordezkaritza: Mankomunitateko Gobernu batzordea, Mankomunitateko Kultura batzordea, Euskal Fondoa.

Udal ordezkaritza: Landagarapeneko ordezkariaren ordezkoa.

28 urte

38 urte

Janire Omar

Jon Solozabal

2. Alkate ordea

Zinegotzia

Eskubideen batzordeburua eta Berdintasun arduraduna.

Jai batzordeko batzordeburua, eta herriko baso eta mendien arduraduna.

Udal ordezkaritza: Mankomunitateko ongizatean, Kontseilu eskolarrean eta Haur Eskola kontseiluan. 28 urte

Aulestiko hautetsiak banan-banan

Mikel Ansotegi Alkatea

Udal ordezkaritza: LEARRI, Landagarapeneko ordezkaria, Gobernu batzordeko ordezkarien ordezkoa, UEMAko ordezkariaren ordezkoa eta Udalbiltzako ordezkariaren ordezkoa. 32 urte

Kontxi Artaetxebarria

Hiart Urizar

Zinegotzia

Zinegotzia

Udal ordezkaritza: Mankomunitateko ongizatea.

Kultura batzordeko partaidea, Hirigintza eta garapen batzordeko partaidea, Kirol batzordeko partaidea eta auzoetako egitasmoen arduraduna.

58 urte

Udal ordezkaritza: Mankomunitateko Kultura batzordea. 30 urte

5

U

HERRIKO OBRAK

Furgoneta barria erostea

Komun publikoak Komun publikoak barrizteko obra amaitu da jada. Horrela ba, Aulestiko plazan, herriaren erdian, komun barriak daukeguz edonork erabilteko moduan. Berauek, irisgarritasun irizpideak beteten dabez, beraz, ezgaitasun fisikoak daukeezan pertsonak be erabili ahalko dabez. Horretaz gain, umeak aldatzekoa be jarri da komunetako batean. Horrekin batera, eta obraren hobekuntza moduan, Aulestiko parkean be, errekondoan, komun publikoa jarri da. Kostua: 32.497,66 Dirulaguntza (Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailburua): 13.428,79

Aulestiko Udaleko furgoneta zaharkituta dago jada. Hori dala eta, Aulestiko Udalak furgoneta barria erostea erabagi dau. Oraingoan, furgonetak berezitasuna dauko, izan be, elektrikoa erostea erabagi da. Honek, ez dau CO2 emisiorik botaten atmosferara. Holan ba, biomasaren aldeko apustuarekin alde batetik, eta furgoneta elektrikoa erosteagaz bestetik, atmosferarako emisioak gitxitzen jarraitzen dau Udalak. Kostua: 21.600,00 Aurreikusitako diru-laguntzak (EVE): 6.000,00

Biomasaren bigarren fasea Eskolan eta Atxagarai aterpetxean kalefazinoa egurragaz dabil jada; hau da, biomasaren aldeko apustua egin dau Aulestiko Udalak, bertoko materiala (egurra) erreteaz gain, 0 emisio duen energia erabilteko. Holan, isurketa teknikoa 0 izateaz gain, bertoko egurra erosten gastetan da dirua, kanpotik ekarritako gasa edo petrolioan gastatu beharrean. Gainera, aurreko biak baino merkeagoa da egurra. Oraingo honetan, frontoian ipiniko da biomasazko galdara, haur eskola, gimnasioa eta erabilera anitzeko gela berotzeko. Horrela ba, emisioak gitxitzeko Udalaren ahaleginak aurrera darrai. Kostua: 80.851,55 Diru-laguntza (BFAko Tokiko Agenda programatik, 48.000 ; eta EJko Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Sailetik, 27.395,98 ): 75.395,95

Urriolako horma

Eskolako teilatua Eskolako teilatua barrizten gabiz, izan be, teilak emoitza txarra emon dau. Dana apurtuta eta deskaskarillauta egon da, eta hezetasuna pasetan izan da hormigoira. Orain ba, teila aldatu da eta isolatzaile termikoa ipinteko aprobetxau da, kalefaziotan gitxiago gastetako asmoz. Kostua: 62.746,52

U

Diru-laguntza (Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila): 37.647,91 6

Azkenean be, URA eta Bizkaiko Foru Aldundiak baimena eman ostean, Urriolan apurtuta egoan horma konpondu da, eskoilera eginez. Eskerrak emon gura deutseguz auzotarrari obrak iraun bitartean izandako pazientziagatik. Kostua: 30.141,14 Diru-laguntza (Bizkaiko Foru Aldundiko Ustekabeak programa): 27.127,03

Cortaderia Selloana-Panpa Bedarra… ederra bezain arriskutsua!

A

ulestin be agertzen hasi jaku espezie inbaditzaile hau. Hego Amerikako espeziea da; zehatzago esateko, Panpakoa edo Patagoniakoa. Bizkaian apaingarri moduan landatzen hasi ziran, eta gaur egungo espezie inbaditzaileen artean, hedatu, agresibo eta kaltegarrienetako bat da. Izan be, landare bakotxak milaka hazi barreia leitekez 30 kilometro baino gehiagoko inguruan. Haren loreak panikula ulatsu handiak dira, luma-mototsa izenez ezagunak. Hostoak beti dira berdeak, talde handitan bilduta dagoz eta haren ertzak oso ebakorrak dira, handik erderazko “cortadera” izena. Landare exotiko inbaditzailea eta eraldatzailea da. Berea ez dan habitata okupetan dau, bertako flora lekualdatzera behartzen dau edota ez deutsie izten garatzen. Ekosistemaren oreka hondatzen dau eta okupautako aldea pobretzen dau. Horrezaz gain, udan eta udegunean alergiak eragin leitekez eta suteak egoteko arriskua handitzen dau. Laburbilduz: kalte ekologiko, ekonomiko eta sozial handiak eragiten ditu. ZER EGIN? Edozein izurrite inbaditzaileren aurrean, babesik hoberena prebentzioa izaten da. Jarduera txikia bada, hau da, toki-mailakoa, landare gazteak udabarrian desagertaraztea gomendatzen da. Luma-mototsak abuztua baino lehen kendu behar dira, ondinoko

emankorrak ez direnean eta indarrean dagozan araudiak betez erraustu behar dira. Ale helduak moztu eta sustraitik atara behar dira. Hondarrak plastikozko zaku baltzetan sartu, ondo zarratu eta argitik babestuta itxiko dira. Gero, degradatu arte itxarongo dogu, zabortegira eroan aurretik. Herritarron lankidetza behar da espezie hau ugaritu ez daiten eta betiko desager daiten. Aholkuak: 1– Ez erabili kortadera apaingarri modura. 2– Berez ernetzen diren luma-motots landareak desagertarazi. 3– Ez batu, astindu edo lekuz aldatu luma -mototsik, haziak barrieiatu ez daitezan. 4– Ez erabili herbizidarik zure kabuz, batez be ur lasterretatik hurran, toxikoak izan leitekezalako. Bete horrek produktu kimikoak erabilteko araudia. 5– Ez inportatu ezta landatu jatorriz beste leku batzuetakoak diren landareak. Egun, saltokietan saltzen diren zenbait landare inbaditzaileak izan leitekez. 6– Udaletxean jakitera emon Panpa bedarra dagoela. Informazio gehiago nahi izan ezkero, Bizkaiko Foru Aldundiko nekazaritza sailera jo zeinkie. 7

U

Udagiro edarragaz ospatu doguz aurten be jaiak Aulestin. Barikuan, saiheski janera jende piloa animatu zan, eta ostean, Gazte Asanbladako gazteek emon eutseen jaieri hasiera.

Aulestiko

jaiak

Argazkien txokoa

stiko Aule

AULESTIKO JAIAK 2015

Zapatuko paellada izan zan, ordea, azken urteen legez, jente gehien batu ebana: 280 lagun inguru bazkaltzeko eta 20 paella epaileen puntuazioaren zain. Lehengo saria, Sararen paellak eraman eban. Bigarren, Janire Atxurrarena geratu zan. Atzetik, hirugarren Jimirena, eta laugarren Perdiren paellak. Gero, gaba partean, Haitzama taldeak giro ederra ipini eban plazan.

Aulestiko

Hurrengo egunetan be adin danetako jendearentzako eskaintza egon zan: hirugarren adinekoen bazkaria, bakarrizketa, umeen jolasak, edota sortu berria dan batukadak animatuta parkera kalejira eta sorgin dantza. San Juan eguna be oso jendetsua izan da aurten. Sobra sariketan 42 sobra eder aurkeztu ziren, eta lehenengo saria, Mª Luisa, Izaro eta Sara, Ane eta Ainize hirukotearen sobrak irabazi eben. Bigarren saria, Juanita Urkaregi, Nieves eta Aintzanerentzat izan zan. Ostean, Inaxio Perurenaren harri jasotze, eta Irati Astondoa eta Arianeren herri kirol ikuskizunak plaza jendez bete eben. Eta eguna borobiltzeko, arratsaldeko pelota partiduek eta tabernariek antolatutako pintxo poteak frontoi eta kale inguruak animatu ebazan.

Aulest iko

jaiak

jaiak

jaiak

Eguenean Murlan egindako meza eta kopauagaz amaitu ziran aurtengo jaiak.

tiko Aules

SARRERAK: 1.467,50€

jaiak

URTEERAK: 9.684,62€ BALANTZEA: -8.217,12€

Aulestiko

8

Aulestiko

Aulestiko

jaiak

jaiak

Aulestiko

jaiak

iko Aulest

Aules ti

ko

jaiak

Aulestiko

jaiak

iko Aulest

jaiak

stiko Aule

jaiak

Aules ti

ko

jaiak

jaiak

iko Aulest

jaiak

iko Aulest

jaiak

jaiak

Aulestiko

Aulestiko

Aulestiko

jaiak

jaiak

iko Aulest

jaiak9

Herritarrekinberbetan 10

Harriak liburua aurkeztu barri dau talde honek. Eurengana hurreratu gara egin daben beharra hobeto ezagutzeko asmoagaz.

AULESTIKO KULTUR ONDAREA BATZEN DABILEN TALDEA

Nondik urten eban ondarea batzen hasteko ideiak? Ondare taldea.– 2009an hiru gertaera erdi-batera emon ziran; alde batetik, Udalak Nareako harbideak (galtzadak) apurtu ebazan gasa sartzeko; bestetik, urtero lez bide baztarrak garbitzen ibilten diranak leguarriari beste zati bat kendu eutsien; eta, goiko iturriak, zikin, pintadekin eta zaindu barik segitzen eban. Horren aurrean, Udalak zer edo zer proposatzeko esan euskun, eta ondare materialari buruz genkiena idaztea pentsatu gendun, helburu bigaz: lehenengo helburua, herriko ondare materiala ezagutzera emotea da, holan hobeto babestuko dogula uste dogulako eta Udala be neurriak hartzera behartuko dogula pentsetan dogulako; eta bigarren helburua, ezagutza hau eskolara ailegatea..

ETX/I

B/03

A ROL IBAaRuzoa Izena

U ABUR LA ND ENENG OA BA RR 5,

Aurkeztu dozuen liburu horretan, zer topauko dogu? O.T.– Liburu bat egin dogu, 500 orri daukaz, 1.000 argazki inguru, eta fitxetan antolatutako dago. Fitxa bakotxean elementu bat jasotzen dogu (etxe bat, zubi bat, kantera bat…), eta horretaz jakin ahal izan dogun guztia kontatzen ahalegintzen gara: ze izen daukan, zelan ezagutu izan dan, zer esan nahi daben izenak (toponimia), non dagoen, berataz dakiguzen istorioak, anekdotak edota kontakizunak. Liburuetan begira ibili gara eta jende nagusiari galdetu deutsegu; toponimia aldea, Euskaltzaindiko Onomastika batzordeko idazkaria dan Mikel Gorrotxategik egin dau, eta halandabe, ez da amaitutako liburu bat; fitxa edo elementu bakotxaren atzean, seguru gauza jakingarri asko gehiago dagoela. Liburu itxia eta amaitua ez danez, uztaiak (anillak) eta fitxak erabili doguz, eta erosleen izenak jasoten gabiz; gure asmoa liburua egiten joatea da, eta aldiro, gauza gehiago jakin ahala (urte batzuetatik behin edo) barriztatutako fitxak bidaltzea etxeetara gero bakoitzak aldatzeko. Zelan batu zinien lantaldea? O.T.– Ez dogu ondo gogoratzen, baina 2009. urteko egoeraren komentarioaren inguruan sortu ginen. 6 pertsona ibili gara, baina beste askori egin deutseguz galderak eta elkarrizketak, bizkaiera egokian jartzen beste laguntzaile bi izan doguz (Iratxe Ibarra eta Aitziber Solozabal), toponimia aldea Mikel Gorrotxategi Euskaltzaindikoak egin dau, eta beste hainbat pertsonak ataratako argazkiak be erabili doguz. Nortzuk zabize behar horretan? O.T.– Ez da talde itxi bat; egia da 6 pertsonaren arteko konpromiso bat izan dala hau egitea, baina ez dago Ondare talderik, hau egin daben pertsona talde bat gara bakarrik. Zertzuk kultur ondare aztertu dozuez? (minak, etxeak, iturriak, burdinolak…) O.T.– Ondare materiala aztertu dogu eta HARRIAK izena jarri deutsegu: Ondare

materilaren barruan, gure aurrekoek bizimodua atarateko, sinismenak adierazteko edota bizi-kalitate hobea izateko egin dabezan gauza materialak jaso doguz: etxeak, bideak, zubiak, iturriak, uren depositoak, erropak garbitzeko harraskak edo garbitokiak, elizak, eskolak…. eta konturatu gara modu batera edo bestera danak direla harrizkoak. Harrizkoak dira edo izan ziren. Gaur desagertuta dagozan etxe, errota eta besteak be jasoten ahalegindu gara, izan zirela jakiteko besterik ez bada.

uru izeLandab moduan aketan uru ren ban , Landab ndaburuba sepultu n dira eta “La urteko bi agertze doguna 1532. baserri gutzen eza neko egun gaur goa”. iltzea erab rrenen

yuso 169 uru de 1641, Landab goa 1704 nen Barre 1849 engoa 1745 oa 1874, urubarren reneng Landab daburu bar Lan 1796

Ahoz

Barre

ak hon zati z. Kasu putzare gu erra A da gor n ditu ONIMI arrunta u aurkitze ra. ian oso eta bur esangu Toponimo, bizkar gaina” da o eta lep“landak netan

60

ETX/M

MAL auzoAX a

AR

XVI. me ziran. ndean, Terr Holako anobar sagard bidaia ako aoa zan luzeeta bidaiak zan, ask rak eta esk : ez zan usteltze o edaririk o ugaritu orbuto Sagard egokien n a har rapete eta bitamin ao esk a diak a ekid ak egitea aera geh iten eba eukaitzeak, ekarri serri n. egurrez hau, sagard eban. Eta lareari holantx ko dolare aoa teilatu egi hane zan. teko a jarr Bas dolare sortu zan i eut senean bakoa da; erriaren modua , etx eta erd barrualde n. Doebi ko egi zitza ialdean bihurtu tura , asp osoa aldiko egurrez dolare a dau ka.

Ahoz

Usar

85

ETX/ZU

/03

ERO ZUB a auzo

Izena

A

RR 6, 5, 179 695, 174 Legarra 1641,1 4, 1891 187 1818, a Legarr 1704,

LEGA

Eta zeinek emon deutsue behar gehien? O.T.– Etxeak, ugarienak direlako; 400 fitxa pasau dagoz eta erdiak inguru etxeak. Hortik aparte, beharra batez be argazki ataratea, artxiboetan begiratzea eta jendeari galderak egitea izan da

Denbora asko eramango eban behar guzti hori egiteak… O.T.– Astiro eta patxadaz ibili gara, eta 5-6 urte egingo genduzan, geldialdi asko eta luzeekin.

A/02

Izena

UR IZ

1641 Urizar de Ma 1745 lax Urizar de Sus 1704, o 1796, 1818, 1861, 1849, 1874 Urizar

Ahoz

ea.

Pentsetan dozue kultur ondareari daukan garrantzia emoten deutsegula herritarrok? Edo abandonatutako gaia dala pentsetan dozue? O.T.– Ondarea zaintzen da norberea sentitzen bada eta hurbil badago, eta ez da zaintzen inorena edo guztiona danean eta urrun dagoenean. Argi dago ezagutzen doguna maitatzen dogula, eta ondarea be zenbat eta hobeto ezagutu, hobeto zaintzen dogula. Arazoa ondare publikoan dago batez be; behin edo behin komunitateak egin ebazenak eta gaur egun erabiltzen ez direnak dira errezen galtzera botatzen doguzenak. Udalak pentsau behar dau interesetan jakon babestea edo errekuperatzea, eta zertarako eta zer egingo daben babesteko edo errekuperetako.

neng u

TOP

XVIII.

riztau

an bar

mende

ditu

eta han

etx eben

ia’ ri txik

Legar

eketaedo ‘err

re

‘har IMIA arrunta TOPON ar hitz . ra: Leg artikulua Esangu ’ eta (a) ko area

102

ETX/UR/

04

URRIOLA auzoa Izena

ANDIKO

A

1695 Alde coa de urrio la? 1704, 1818 , Andicoa 1745, 1796 Urriola Andi 1848, 1891 coa Andicua

Ahoz

TOPONIMIA Beste kasu ere badug askotan bezala jatorrizko u, Urrio bertsio landikoa, izenean laburtua, auzo izena baina Andikoa, Andikoa aspaldian ahoz erabiltzen ‘beste zen nagusitu aldekoa’ zen. da, heme tikoa-ren kontrakoa.

Ándiko

123

ETX/GO

/03

RRI GOIE auzoa A EBEKO BITART KORTA e beecua

Izena

tabitart 1785 Cor e azpicoa tabitart o 1796 Cor e de abaj tabitart 1849 Cor e becoa tabitart 1862 Cor evecua tabitart 1874 Cor e becua tabitart Cor 1 189

rizko

tako jator e o hone best artean Kortabas mende zeko. eta XIX. oak hart errenter

ETX/SN

Ahoz

XVIII. Gero, an etxea. egin ebez bi etxe

Kor tab

ittarteb

eko

/05 143

Torretxe gotikoa da. Torretxu ri buru 1532. zko urte lehenen Erdi Aro koa da, bain go dok a jakin tik torr umentaz dean tsuek inoa barriztau etxea ego esaten n zan rrean egin hemen. dabenez, dau ebe XVI. rrerako kon “Mugica n eta ordu “patina koa da men” etxe ”. aren Esaten armarria etxaudabene eta sahustu z, izan izan leiteke antzinak a alboan Torretxu etxe o barriago Torretik Ang barria egit ko etxe hau eko eta a eta moderno iznagusira jentea TOPONI joan agoa izana, MIA zalako. etxe Erdi

Aroan erasoeta eraiki zituz tik babe serosoak ten. Geh ienetan steko fami berreraik zirelako. lia ez zen Gerra bertan batzuek dorr i ziren gara lakoa, esaterak jauregi mod iak pasatzea bizi bizitzeko eak goak o, bain uan Zam n horr deeraiki elak ziren ondo a beste udio eraiki kasu asko torre edo o asko ziren eta sarri an. Jato gain oso Loio tan etxe rrizko tan estuak dotorea-eta iluna atea lehe dorretxeak Gainerak n solai gerr k ziren da eta o etxe izene (ez zute ruan eduk arako Angiztor itzea n apen tan as leiho z re izate bezala haue rik). tan tik Torr etxu izateere izena ra pasa laburtu da.

SAN A NTON auzo a

Izena

TORR

Egoera

ET XU

Jau sten

171

ETX/NA

/05

EA NARzo au a

Izena

NA RE

AG OIT

IA

tia ia 1641 Goi Narea goit 6, 1818 1704, 179 1862, 1874, 9, 1745, 184tia 1891 Goi

Ahoz

Nar igoi

ak

akin aren hond izandako adunak. gotikoa ate punt baserri urreko Jatorrian ei dauz etxa n erakuste

ETX/AU

tti

/15 231

Etxeak aspaldiko ta mod uan ezag izena gald uta utzen Mendea da Bizk dauka eta Zarr k aia oso abengoz jarri dira hemen an. taberna ebela; zan. jatorrian eta osta herriko tua lehe bi tabe nenrnetako bata

11

AULE S BEKA TIA LE Izena

ZA RR ABEN TA / KA LL EN A

1704 Cal le 1796 Cal le 1818, 184 Chanttonena 1891 Cal 9, 1862,1874, lena

Ahoz

Sar rab

enta

tsegu diru-laguntza. Orain, Aldundiaren erantzunaren zain gagoz.

Bitxikeri askogaz jabetuko zinien. Kontetako badaukezue batan bat… O.T.– Bai, bidean gauza bitxi eta polit asko agertu da. Bat kontatzeko, Garatxan jaiotako idazle bat dago: Diego Goitia Garetxana. Bera Ibarrolako Garatxan (Garetxana) jaio zan XVIII. mendean eta jesuita egin zan, Italian asko ibili zan eta 3 liburu idatzi ebazan euskaraz eta italieraz, gaia erlijioa eta euskera zala. 90 urtegaz hil zan Loiolan. Duda barik interesgarria eta ezezaguna, eta bide batez, lan honek emoten daben beste aukera bat argi erakusten dau; liburu honetatik abiatuta, beste hainbat gauza egin ahal dira, adibidez, Diego Goitiaren bizitzan eta idatzietan sakondu. Liburua oinarrizkoa da; emoten daben informazinoa ez da oso zehatza eta xehetua. Nahiko generalidadean geratzen da, baina gero interesa daukan edonork tiratu ahal dau bakotxetik eta Diegori buruzko lanak egin ahal ditu, edo Herriko etxeak aztertu ahal ditu edo Torretxeari buruz edo harrobiak (kanterak) gai hartuta… Nondik atara dozue liburuarentzako izenburua “HARRIAK”? Konturatu ginen agertzen diren elementu guztiak modu batera edo bestera harrizkoak zirela. Liburuaren berezko izena “Ondare materialaren inbentarioa” da, baina hori ez da erakargarria eta indartsua. “Harriak” deituta, deigarri eta indartsu egiten da izenetik bertatik, eta gainera, oso ondo adierazten dau gure ondare materialaren ezaugarrietako bat; batez be harrizkoa dala, eta bertoko harria gehienetan.

G

Ekonomikoki be administrazioan laguntza eskatu behar izango zenduen. Behar hori erraza izan da? O.T.– Bai. Aulestiko Udalak asko lagundu deusku horretan eta Foru Aldundiari be eskatu deu12

Liburuan nahi zenduen informazino guztia sartu dozue edo osatzen jarraitzeko asmoa daukazue? O.T.– Liburuaren asmoa betetzen joatea da. Hau atara ostean, gauza gehiago jakingo dogu eta informazino barria eskuratuko dogu, egin doguzan akatsetaz konturatuko gara… horregatik egin da fitxa moduan. Esate baterako, dagoeneko esan deuskue Maixenaren argazkia Itze baserriarena dala. Berrikuspen asko egin arren, akats bat baino gehiago egongo dira. Datozen urteetan, gauza gehiago jakin ahala, fitxak aberasten joango gara eta etxeetara bialduko doguz egiten doguzan barriztapenak eta zuzendutako fitxak. Inguruko herrietako taldeekin badaukazue harremanik? O.T.– Badakigu talde asko dabilela herri askotan, Lekeitio, Markina-Xemein eta abar, baina ez daukogu harremanik. Bakotxa bere aldetik dabilela emoten dau, berari interesetan jakozan gauzekin; ondarea jasoten dabiz baina ez ondare materiala (Markinarrak gerrako kontuekin eta Lekeitiarrak be gai historikoekin). Gu, Usurbilen egin eben behar batetan oinarritu gara asko eta eredutzat be hartu dogu. Herrian bertan be, nahiz eta jendea askok ez dakien, ondareagaz lotutako webgune bat dago www.leakondarea.com. Orri horren helburua, eskualdeko ondareari eskaparate bat eskaintzea da, eta bakotxak etxean daukazan grabazino, argazki edo edozelako lan, danon bistara jartzeko leku ikusgarri bat eskaintzea.

Albistelaburrak 2015ERAKO BARDINTASUN PROIEKTUA

Iaz “kaletik bisita gidatua” antolatu zenduen eta jentea oso pozik egon zan. Zuentzako zelako esperientzia izan zan? O.T.– Esperientzia pozgarria eta aberasgarria; batetik, aberasgarria gure herriari buruzko gauza asko jakiteko aukera emon euskulako (gure kaleko etxeen arkitektura, bitxikeriak eta jakingarri asko), pribilegio bat izan zan Foru Aldundiko teknikariengandik ikastea; eta bestetik, pozgarria izan zan, jendea asko batu zalako, gustura egon zalako eta askok zoriondu gintuelako. Aurrera begira talde honek beharrean jarraitzea aurreikusten dau? O.T.– Guk jarraituko dogu, momentuz, urrian egingo diren ondare jardunaldiekin. Bestetik, aurkezpenean esan gendun lez, ondare inmateriala jasoten segidutea da asmoa. Bizimodu tradizionalari lotutako jakintzak, lanbideak, kantu eta bertso zaharrak, jai eta ohiturak, hizkuntzari zein leku izenei dagozkienak... aberastasun handia daukagu eta galdu aurretik jaso nahi genduke, baina horretarako jende gehiagoren laguntza behar dogu. Ordenagailuak edo bideo kamarak manejatzen dakien jentea beharko genduke, eskolarako material didaktikoa egiteko kapaz diren pertsonak, aktoreak, idazten dakitenak, audioagaz behar egiten dakiten pertsonak, historialariak, filologoak, botanikoak… Ondarearen ezagutza eta zabaltzea etxe handi-handi bat da eta gaia gustuko daben edozein pertsonarentzat dago lekua; jarri geugaz harremanetan eta zeri ekin topauko dogu. Azken oharra: Gugaz harremanetan jarri nahi dabenak edozer gauza zuzentzeko edo gehiatzeko, kalean, edonon topatu ahal gaitu eta baita [email protected] helbidean be.

Bardintasun arloan, 2013an hasitako programekin eta ekintzekin segitzeko asmoa daukagu eta ekimen barriak egitekoa be bai. Proiektuko ekintza batzuk bailarako beste lau herriekin batera egingo dira, danok batera edota bakotxak bere herrian, baina beti be, proiektu bateratu baten baitan: hezkidetza programa, zaintzaileen zaintza programa, Lea Ibarreko II. Bizikleta martxa mistoa eta bizikleta ginkana eskolan, jaietako erasoen aurkako kanpaina, politikarientzako eta beharginentzako ikastaroak… Beste ekintza batzuk herriko eragileekin batera egin doguz edota egingo doguz: San Blas alkarteagaz sukaldaritza ikastaroa, Zemendia emakume alkarteagaz eta gazteekin martxoaren 8aren eta azaroaren 25aren inguruko ekimenak eta autodefentsa feminista, maskulinitate tailerra… Proiektu osoaren kostua 5.985 eurokoa da. Berau gauzatzeko BFAtik 4.500 euroko diru-laguntza jaso dogu.

GABABUSA Aurtengo udan be, dagoeneko ezaguna dan Gababus zerbitzuaz gozetako aukera eukiko dabe Aulestiko zein inguruetako gazteek. Modu honetan, gure herrietako gazteak, modu seguruan eta alkarregaz bueltatuko dira etxera. Informazino gehiago gura dabenak udaletxean galdetzea besterik ez dauko. Heldu etxera lagunartean eta seguru!

Uztailak 17 eta 18 Markina-Xemeingo jaiak

 buztuak 13 eta 17 A Ondarroako jaiak

Uztailak 24 Ispasterko jaiak

Irailak 1 eta Antzar Eguna Lekeitioko jaiak

Uztailak 25 Etxebarriako jaiak Abuztuak 1 Mendexako jaiak

Irailak 18 Aulestiko kontzertua 13

Albistelaburrak

Parkeko komun berria

MOTOR URTEERA Ekainaren 13an Aulestiko V. Motor urteera egin zan. Egun horretan, San Antonio izanik, Gipuzkoan zehar buelta egin eta Urkiola gainean amaitu zan. Ostean, Urkiolatik Astei jatetxera joan eta bazkaria egin eben motorzaleek. Bidean euri pila atrapau arren, gustora agertu ziran gidariak. Kostua Udalarentzat: 0 €

PARKEA UDARAKO PREST Urtero lez, Aulestiko Udalak parke ingurua txukundu dau, bedarra ebai, pantalana montau… Horretaz gain, kolunpioak be egokitu dauz ume txikiagoak ibili ahal izateko, eta aurtengo nobedade nagusia, bertan komuna montau dala da. Disfrutau geure parkea uda honetan!

OLGETAN HEZI, OLGETAN HAZI KUBIKE AISIALDI ELKARTEAGAZ Urtero moduan, uztailaren 6tik 24ra Lea Ibarreko udalekuak egingo dira Aulestin, 2 urtetik 12 urtera bitarteko ume eta gaztetxoentzat.

Kolunpioak umeentzat egokituta

Aurtengoan, herritik herrirako eskaintza oinarri hartuta eta bertora egokitzen dan aisialdi egitasmo bat diseinatzeko asmoagaz, Lea Ibarreko gazte eta hezitzailez osatutako Kubike Aisialdi Elkarteak hartu dau udaleku honek antolatzeko ardura. Gainera, aurten lehenengoz eta filosofia berdinari jarraituz, 12 urtetik gorako gaztetxoentzat udaleku ibiltariak antolatu dabez. Uztailaren 27tik 30era izango dira eta Zumaiatik Munitibarrera arteko ibilbidea egingo dabe Lea Ibarreko gazteek.

AULESTIN Apirilaren 6tik 11ra

ARTE DRAMA TOPAKETAK

ARTEDRAMA Artedramaren X. edizinoa be arrakastatsua izan da. Aurten apirilaren 6tik 11ra bitartean antolatu da eta aste guztian zehar ikusle asko ibili da.

Apirilak 6 ASTELEHENA

Apirilak 7 ASTEARTEA

Apirilak 8 ASTEAZKENA

AMODIOZKO IPUINAK

AMETS ZIRKOA SALGAI

AMODIOAREN ZIEGA

TALDEA: Maite Arrese, Mau Artabe LEKUA: Udal aretoa ORDUA: 21:00

TALDEA: Aldatzen Laguntzen LEKUA: Udal aretoa ORDUA: 21:00

TALDEA: Lauka Teatroa LEKUA: Udal aretoa ORDUA: 21:00

Apirilak 9 OSTEGUNA

Apirilak 10 OSTIRALA

Apirilak 11 LARUNBATA

KOKAKOLA ETA BAREA

HAZPARNEKO ANDEREA

ARRASTOAK

TALDEA: Ramon Agirre, Inazio Tolosa LEKUA: Udal aretoa ORDUA: 21:00

TALDEA: Iduzkilore Antzerki Taldea LEKUA: Frontoia ORDUA: 22:00

TALDEA: Dejabu Panpin Laborategia LEKUA: Frontoia ORDUA: 22:00

Antolatzaileak Laguntzaileak

Kostu osoa: 33.513,00 €

Aulestiko Udala

Udalarentzako kostua: 10.500,00 € 14

ERLEAK ETA LIZTOR BALTZAK (ASIAKOAK) Ekainaren 13an, erleen eta liztor baltzen (Asiako listorren) inguruko hitzaldia egon zan Udaleko liburutegian, San Blas elkarteak antolatuta. Bertan, ezagutu ahal izan genduan, alde batetik, zein dan erlearen papera naturan (bere bizi-zikloa, polinizazioan daukan garrantzia…); eta beste aldetik, erleei, fruta eta ortuariei, eta osasunari liztor baltzak eragiten deutsazan kalteak, liztor hareen berezitasunak, bizi-zikloa… eta hareek harrapatzeko zenbait teknika. Erretratuan ageri da erraz egin leiteken tranpa mota bat: hartu plastikozko botila bat eta bertan garagardo eta txakoli nahasketa bat sartu, botila laurden bat bete arte, gitxi gorabehera; moztu botilaren lepoa eta bertan botilan barruruntz sartu. Holan, liztorra sartu bai, baina urten ezingo dau egin. Tranpok ipinteko sasoirik onenak udabarria eta udeguna dira

Kulturagenda Garagarrilaren 31n Lea ibilbideko II. bizikleta martxa: Aulesti - Karraspio. Antolatzailea: Aulestiko Udaleko Bardintasun Batzordea.

Abuztuaren 8an Erreka eguna,

SANTA EUFEMI JAIAK Irailaren 16an: Meza Erromeria zelaian Iluntzean, erromeria plazan.

Irailaren 18an: Kontzertua plazan: Pixontxis Gose Kaotiko Gaia:

AURKEZTEKO EPEA: abuztuaren 7a, eberdiko 14:00ak LEKUA: Aulestiko udaletxean, idazkaritzan. OINARRIAK: udaletxean dagoz eskuragarri. SARIA: 150 euro eta mendi martxako kartel eta materialean agertzea.

Antolatzailea: Mendi martxako batzordea

Irailaren 20an: Meza XXXV. Ermitara igoera XXVI. Irrintzi txapelketa Erromeria zelaian Iluntzean, erromeria plazan. 15

Aulestiko Udala

Donibane enparantza 1 Telef. 94 627 90 06 Faxa. 94 627 91 17 48380 AULESTI (Bizkaia) [email protected] [email protected] www.aulesti.net [email protected]