ARRIGORRIAGAKO KULTURA ETA GAZTERIA SAILETARAKO

HIZTEGIA

Gaztelania-Euskara

-1-

Arrigorriagako Udaleko Euskara Zerbitzua Arrigorriagan, 2014ko apirilean

-2-

OHARRAK

Kodeak ........................................................................................................................................ 4 Bilaketa zelan egin ................................................................................................................... 4 Garrantzitsua ............................................................................................................................ 5

-3-

Kodeak: 1. EZ*: Ez dago zuzen. Ez da gomendagarria. Ez erabili. 2. (a) / -A bereizketaren arrazoia: Zerrenda honetako edozein hitz erabiltzean begiratu ondo artikulua (-a) duen ala ez. Hitz hori bera bakarrik behar badugu, beti “–a”rekin erabiliko dugu. Adibidez: Izenburua (eta EZ *Izenburu) GazteguneA (eta EZ *Gaztegune) (a): Artikulua da eta deklinatzerakoan aldagarria. Adibidez: maiatz(a)
maiatzean eta EZ *maiatzan -A: Ez da artikulua, a itsatsia edo organikoa baino. Deklinatzean GelA edo HormA bezala deklinatuko dugu. Adibidez:AnaiA
Anaia asko eta EZ *anai asko OrdenA
Ordenan jarri eta EZ *ordenean jarri 3. (-): Horrek esan nahi du bietara erabil daitekeela. Adibidez: Kontu(-)hartzailea
kontu-hartzailea edo kontu hartzailea, baina EZ *kontuhartzailea 4. Oharrak: Denetarik dago. Batzuetan adibidea baino ez da izango. Beste batzuetan, azalpen gramatikala. Besteetan, bi terminoren arteko aukeraketa, ...

BILAKETA ZELAN EGIN: a) Euskarri digitalean: PDF formatuan zabalduz gero, goiko tresnen artean (',&,Ð1BUSCAR-en ondoko laukitxoan nahi dugun hitza idatzi eta “intro” sakatuta, bilaketa egingo digu behar dugun hitza markatuta. Adib. “CASCO” idatzita, hitz hori markatuta ageriko zaigu dokumentuan eta gezitxoak erabilita hurrengo “CASCO” bilatuko digu.

-4-

b) Paperezko euskarrian: Ohi bezala, edozein hiztegitan bezala.

-5-

-Apirilean, apirileko, apiriletik, ... -Forma laburra: Apr./Abr. -Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz) Urtero bezala, maiatzaren hirugarren asteburuan mendian kanpaldia egingo dute. - Izena. dagoen -“Indarrean irisgarritasunerako legea bete beharko genuke”. - Adjektiboa. -“Pertsona guztientzako hiri irisgarria eta atsegina lortzea izango da helburua”

Abril

Apiril(a)

Acampada

Kanpaldi(a)

Accesibilidad

Irisgarritasun(a)

Accesible (que es posible acceder)

Irisgarri(a)

Acceso (al edificio)

(Eraikinerako) Sarbide(a) SarrerA Internetarako sarbide(a) (doan) Ikus. “Prueba de entrada / Sarrera-probA Sarrera-proba” Sarbide-probA Banda zabaleko sarbide(a) Sartzea debekatuta Interneterako sarbide arin(a)

Acceso (gratuito) a Internet Acceso (prueba de) Acceso de banda ancha Acceso prohibido Acceso rápido a Internet Aceptación Admisión

Acervo cultural Acompañante Ayudante

Onespen(a)

Kultura tradizio(a) Kultura ondare(a) Laguntzaile(a)

-7-

“Los libros del programa EIMA requieren la aprobación del Departamento de Educación”: EIMAko liburuek Hezkuntza Sailaren onespena behar dute. Ikus. amaierako oharra i

Acompañar Ayudar

Lagundu (Nor-nori-nork edo Nor-nork)

Acompañar Ayudar Colaborar Cooperar

Parte izan Parte hartu

Acompañar

(Zerekin) batera

Acordeón diatónico Actividad

TrikitixA JarduerA EkintzA Nekazaritzako jarduerA Elikagai jarduerA Eskulangintzako jarduerA Jarduera artistiko(a) Jarduera sortzaile(a) Kultura-jarduerA Kultura jarduerA Kultur jarduerA Neurri ertaineko jarduerA

Actividad Actividad Actividad Actividad Actividad Actividad

agrícola alimentaria artesanal artística creadora cultural

Actividad de formato medio

-8-

Euskaltzaindiak lagundu dio (Heg.) eta lagundu du (Ipar.) biak onartzen ditu, eta biek esanahi bera dute, alegia, bi hauek: 1. Lagun egin (norbaitekin joan: etxeraino lagun egin diot adiskideari = etxeraino lagundu diot adiskideari = etxeraino lagundu dut adiskidea). 2. Laguntza eman (hori egiten lagunduko dizut = hori egiten lagunduko zaitut). “Quiero dar las gracias a todos los que han participado en este homenaje”: Eskerrak eman nahi dizkiet/dizkizuet omenaldi honetan parte izan duten/duzuen guztiei. “Gracias a todos y todas las que nos habéis acompañado en este feliz día”: Zorion-egun honetan gurekin parte hartu duzuen guztioi, eskerrik asko. “La solicitud debe acompañarse del carné de identidad”: Eskaera nortasun-agiriarekin batera bidali behar da. EZ *Iharduera

Ikus. amaierako oharra

Actividad de tiempo libre Actividad física Actividad físicodeportiva Actividad físicorecreativa Actividad industrial Actividad intelectual Actividad manual Actividad para jóvenes Actividad para niños/-as Actividad para personas adultas Actividad psíquica Actividad recreativa Actividad subvencionada Actividad vital Actividad(es) de fomento, potenciación y fortalecimiento de los valores tradicionales de la cultura vasca Actividades para todos los públicos en diferentes zonas del barrio Acto Acto público Acto sujeto a previa licencia municipal Actor/Actriz

Astialdiko ekintzA Jarduera fisiko(a) Kirol-jarduera fisiko(a) Jolas-jarduera fisiko(a) Jarduera industrial(a) Adimen-jarduerA Eskulan-jarduerA Gazteentzako jarduerA Umeentzako jarduerA Helduentzako jarduerA Jarduera psikiko(a) Jolas-jarduerA Diruz lagundutako jarduerA Bizi-jarduerA Euskal kulturaren usadiozko baloreak sustatu, indartu, bultzatu edo sendotzeko jarduerA(k) Denontzako jarduerak auzoko alde desberdinetan

Ekitaldi(a) Jendaurreko ekitaldi(a) Aurretiaz udal-lizentzia beharreko egintza Aktore(a)

Actos programados Actriz/Actor

Programatutako ekitaldi(ak) Aktore(a)

Actuación Acuarela

Emanaldi(a) AkuarelA -9-

Generoa bereiztea garrantzitsua denean: “Charlize Theron; emakumezko aktorerik onena”, “Sean Penn: gizonezko aktorerik onena” Generoa bereiztea garrantzitsua denean: “emakumezko aktore(a)”

Acuse de recibo Adjunto remito ...

Jaso izanaren agiri(a) Honekin batera (ZER 1) bidaltzen dizut (ZER 2) (1) ZER laburra denean (2) ZER luzea denean

Adjunto te/os envío

Adolescencia

(Dokumentu honi) erantsita (zer) bidaltzen dizut/dizuet ... Honekin batera (zer) bidaltzen dizuet erantsita. Nerabezaro Nerabezaro(a)

Adolescente Adquirir Aficionado a la música Aforo

Nerabe(a) Eskuratu Musikazale(a) EdukierA

Aforo autorizado Aforo disponible Aforo legal Aforo limitado Africano (jentilizioa) Agente juvenil Agosto

Baimendutako edukierA Gehieneko edukierA Legezko edukierA Edukiera mugatu(a) afrikar(ra) Gazte eragile(a) Abuztu(a)

Alavés/Alavesa (jentilizioa) Albergue Albergue (Dar...)

arabar(ra)

Albergue de montaña Albergue juvenil

(1) Honekin batera aurtengo azken txostena bidaltzen dizut. (2) Honekin batera bidaltzen dizut, 2008-2012 Gizarte Berrikuntzako Planaren 2008-2009 jarraipentxostena.

ertainean, gaztea introspekzio garai batean murgiltzen da. Nerabezaro berantiarrean, gaztea lagun talde baten partaide izan arren, nortasun bakar eta pribatu batekin definitzen du bere burua.

“Aforo limitado para 20 personas”: 20 lagunentzako Gehienez edukiera. “Hasta completar aforo”: Edukiera bete arte. “Aforo de 160 personas”: 160 lagunentzako edukiera.

Aterpetxe(a) Ostatu eman Aterpe eman Mendi-aterpe(a) Gazte-aterpetxe(a)

-10-

Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz)

Alberguista Alcalde-presidente del Ayuntamiento de Arrigorriaga Allá películas! Allá “cuidaus”! Almacén

Aterpekide(a) Arrigorriagako Udaleko alkate-udalburu jaun(a) / andre(a) Hor konpon!

Biltegi(a) Biltoki(a) Almuerzo Hamarretako(a) Hamaiketako(a) Alquiler Alokairu(a) Alquiler (En...) Errentan (dago) Alquiler de equipos Ekipoen alokairu(a) Alquiler de vehículos Ibilgailu-alokairu(a) Alternativa de ocio Aisialdirako aukerA Ámbito municipal Udal mailako eremu(a) Americano amerikar(ra) Amor, enamoramiento, Maitasuna, maitemintzea, sexualidad y pareja: una sexualitatea eta bikotea: visión psicológica actual egungo ikuspuntu psikologikoa Andalucía (herria) AndaluziA Andaluz (jentilizioa) andaluziar(ra) Animación de calle para Familiarentzako kale toda la familia animazio(a) Animación de ocio y Aisiako eta astialdiko tiempo libre animazio(a) Año Urte(a)

Antes de efectur el pago Antigua costumbre

EZ *Andaluziko ohiturak

-2009ko uda /2009. urteko uda -20010ean / 2010. urtean -2011tik aurrera /2011. urtetik aurrera

Ordainketa egin baino lehen Antzinako ohiturA

Antigua tradición

Antzinako tradizio(a) Antzinako ohiturA

Antiguamente

AntzinA -11-

“Queriendo recuperar una antigua costumbre, segarán, recogerán y trillarán el trigo”: Antzinako ohiturak berreskuratu nahian garia igitatu, bildu eta jo egingo dute. “En casa tenemos la tradición de comer pavo en Navidad”: Gure etxean Gabonetan indioilarra jateko ohitura dago. EZ *Aintzina

Hace tiempo Antigüedad

Antzinatasun(a)

Antigüedad (época)

Antzinateko ...

Antigüedad (objeto)

Antigoaleko gauzA /altzari(a) Antzinako gauzA /altzari(a)

Antigüedad (temporal)

Antzina Aspaldi Behinola Behiala Antzinako ... Prentsa iragarki(a) Prentsa eta irratiko iragarki(a) Argi-iragarki(a) Txalotu

Antiguo Anuncio en prensa Anuncio en prensa y radio Anuncio luminoso Aplaudir

Aplauso

Txalo(ak) Esku-zarta(k) Txalotze(a) Txalo-jotze(a) Txalo-zaparradA

Apoyo escolar Apuntarse/Apúntate en los locales del club Árabe (hizkuntza) Árabe (jentilizioa) Archivo adjunto Área de Cultura Área de Cultura y

Eskolarako laguntzA Eman izena elkartearen egoitzan arabierA arabiar(ra) Eranskin(a) Kultura Sail(a) Kultura eta Kirol Sail(a) -12-

“Mi padre recibe un plus de antigüedad”: Gure aitak antzinatasun-saria jasotzen du. “Los escritores de la antigüedad”: Antzinateko idazleak. “Tengo una tienda de antigüedades”: Antigoaleko gauzen denda bat daukat. “En la antigüedad los europeos desconocían América”: Antzina europarrek ez zuten Amerika ezagutzen. EZ *Aintzinako ohiturak

“Aplaudamos a este genial grupo!: Txalotu dezagun musika-talde itzel hau! “Recibió un largo aplauso”: Denbora luzez txalotu zuten. “Un fuerte aplauso”: Txalo beroa(k). “Aplausos fuertes”: Txalo-jotze zaratatsua. “María Callas recibió siempre el aplauso del público”: Maria Callasek entzuleen txaloak jaso zituen beti. “Al terminar la obra de teatro se oyó un aplauso cerrado”: Antzerkia amaitutakoan txalo-zaparrada aditu zen. “Ofrecieron un largo aplauso a la conferenciante”: Hizlaria denbora luzez txalotu zuten.

Deportes Área de Deportes Área de Educación Área de Empleo Área de Euskera Área de Hacienda Área de Igualdad Área de Medio ambiente Área de Servicios Sociales (de base) Área de Urbanismo Área Juventud Área metropolitana bilbaína Área recreativa Arrendar Arte decorativas Arte escénico Arte floral Arte popular Arte teatral Arte visual Artesanía

Artesanía (obra) Artesanía del encaje Artesanía del hilo Artesanía madera Artesanía textil Asamblea de personal Asamblea general Asesoramiento lingüístico Asesoramiento técnico-

Kirol Sail(a) Hezkuntza Sail(a) Enplegu Sail(a) Euskara Sail(a) Ogasun Sail(a) Berdintasun Sail(a) Ingurumen Sail(a) (Oinarrizko) Gizarte Zerbitzuen Sail(a) Hirigintza Sail(a) Gazteria Sail(a) Bilboko metropoli-areA Atsedenleku(a) Jolas-gune(a) Errentan hartu Errentan utzi Arte dekoratzaile(a) Arte eszeniko(a) Lore-arte(a) Herri(-)arte(a) Arte teatral(a) Ikus-arte(a) ArtisautzA EskulangintzA Artisau-lan(a) Eskulan(ak) Artisau-lan(a) Eskulan(a) Enkaje artisautzA Hari artisautzA Zur-artisautzA Ehun-artisautzA Langileen batzar(ra) Batzar orokor(ra) Hizkuntza-aholkularitzA Aholkularitza tekniko-13-

“Artesanía vasca”: Euskal artisautza. “He ido a la feria de artesanía”: Artisautza azokara joan naiz. “He comprado una artesanía china”: Txinako artisau-lan bat erosi dut. “He comprado una artesanía china”: Txinako eskulan bat erosi dut.

económico Asiático (jentilizioa) Asignatura

ekonomiko(a) asiar(ra) Irakasgai(a)

Erabili

irakasgai

ikasgai

(lección) edo (asignatura) euskara

batuan.

Asistentes (los/las) Asociación Club Asociación cultural Asociación cultural Madalen Asociación de Municipios Vascos Asociación de tiempo libre Asociación de vecinos Asociacionismo Atención (att.) Atentamente, Atracciones infantiles Audiolibro Aula / Sala de informática Aula de aprendizaje Aula de estudio Aula de música Aula de política y sociedad

Lekuturiko(ak) Etorritako(ak) Elkarte(a) Kultura elkarte(a) Madalen kultur elkarte(a)

Ikus. amaierako oharra

Euskadiko Udalen Elkarte(a)

EUDEL (forma laburra)

Aisialdi elkarte(a) Auzo elkarte(a) Asoziazionismo(a) Nori Adeitasunez, Haurren atrakzio(ak) Audioliburu(a) Informatika gelA Ikaskuntzarako gelA IkasgelA Musika-gelA Politika eta gizarte-gelA

Aula móvil

Ikasgela mugikor(ra)

Aula(s) polivalente(s) Aurresku de honor

Erabilera anitzeko gelA(k) Ohorezko aurresku(a) EZ *Aurrezkoa

Autobus escolar Auto-choques (Pista de ...) Autor/-a Autorización previa Autovía a Vitoria-

Eskola-autobus(a) Txoke-autoen pistA Egile(a) Aldez aurreko baimen(a) Vitoria-Gasteizerako -14-

Ohorezko aurreskua gure folklorearen dantzarik esanguratsuena da.

Gasteiz Auxiliar de Biblioteca Avenida Aviso Nota Ayudante Acompañante Ayudante de dirección de cine Ayudar Acompañar

autobide(a) Liburutegiko laguntzaile(a) Etorbide(a) Ohar(ra) Laguntzaile(a) Zinema-zuzendaritzako laguntzaile(a) Lagundu (Nor-nori-nork edo Nor-nork)

B

Forma laburra: etorb.

Euskaltzaindiak lagundu dio (Heg.) eta lagundu du (Ipar.) biak onartzen ditu, eta biek esanahi bera dute, alegia, bi hauek: - Lagun egin (norbaitekin joan: etxeraino lagun egin diot adiskideari= etxeraino lagundu diot adiskideari =etxeraino lagundu dut adiskidea). 2. Laguntza eman (hori egiten lagunduko dizut = hori egiten lagunduko zaitut). Hitzak esaten duen legez “etxeari” berari deritzo udaletxea.

Ayuntamiento / Consistorio Bachiller Bagaje cultural de un pueblo Baile

Udaletxe(a) (Ikus. Udal(a)) 1. eta 2.mailak (17 eta 18 urte) Batxilergo(a) Herri baten kultura ondare(a)

Baile moderno Bailes de salón Baja por enfermedad Banda de música Barbacoa Barra(s) para montaje de exposiciones Barraca(s) Barrio residencial Barrio, barriada, vecindad, Base(s) Bastón

Dantza moderno(a) Saloi-dantzA(k) Gaixotasun-bajA Musika(-)bandA Barbako(a) Erakusketak muntatzeko barrA(K) BarrakA(k) Bizitegi-auzo(a) Auzo(a)

“El vals es un baile elegante”: Balsa dantza dotorea da. “El baile de fin de curso”: Ikasturte-amaierako dantzaldia.

DantzA Dantzaldi(a)

Oinarri(ak) MakilA -15-

Ikus. Kanporamartxo(a)

Forma laburra: auz.

Batalla de Padura Bautismo

Padurako gudu(a) Bataio(a)

-16-

Euskaltzaindiak bereari Azkue Biblioteka deritzo

Biblioteca

BibliotekA

Biblioteca del casco Biblioteca de Abusu Biblioteca municipal Bibliotecario/-a Bien de interés cultural Bienvenido(s) Bienvenida(s)

Herriguneko bibliotekA Abusuko bibliotekA Udal-bibliotekA Liburuzain(a) Interes kulturaleko ondasun(a) Ongi etorri EZ *Ongi etorriak

Bilbao

Bilbao/Bilbo

EZ *Bibliotekari(a)

Agurra egitean ongi etorri! Esan behar da, eta EZ *ongi etorria! Edo *ongi etorriak!, hauxe baita euskararen tradizioa. Hala ere, erabilgarriak dira ondorengo forma hauek: - Ongi etorria zara gurean (izan aditzarekin –a hartzen du). - Ongietorria eman diogu zuzendari berriari (izena denean loturik idazten da). Biak euskarazko izenak dira: “Bilbo” eta “Bilbao”. Hala ere, “Bilbao” ere euskal izena izan arren, Euskaltzaindiak erabaki zuen “Bilbo” dela gure hiri nagusiaren euskal izen ofiziala, eta horrelaxe eman zuen argitara bere

Euskal Herriko Udalen Izendegia

Bilingüe Bilingüe (En...) Bilingüísmo

delakoan, 1979an. Euskaltzaindiak “Bilbo” erabaki izana zertan oinarritu zen jakiteko, ikus Euskera aldizkaria (1983-1 alea, 125.-129. or.). Horiek horrela izanik ere, Bilboko Udalak, dirudienez, “Bilbao” erabiltzea erabaki zuen hiri horren izena euskaraz aditzera emateko ere (baina deklinatzerakoan “Bilbo” erabiltzekotan). Hauxe da, beraz, Bilboko Udalak eskubide osoz erabaki omen duena: “Bilbao, Bilboko, Bilbotik, Bilbora, Bilbon” eta abar erabiltzea euskaraz. Elebidunak gara

Elebidun(a) Ele bitan Ele bietara Elebitasun(a)

“Han organizado un seminario sobre el bilingüismo en la escuela”: -17-

Eskolako elebitasunari mintegia antolatu dute.

Billete de ida Billete de ida y vuelta Bloque Boletín Boletín de actividades Boletín de novedades Boletín de sumarios de las publicaciones periódicas Bolillos Bolsa

Bonificación Bonificación a beneficiarios de renta básica Botellón

Brocheta (de carne)

Joateko txartel(a) Joan-etorriko txartel(a) Bloke(a) Buletin(a) Jardueren buletin(a) Berrien buletin(a) Aldizkako argitalpenen aurkibideen buletin(a) Ehoziri(a) Bolilloak PoltsA EZ *Boltsa

buruzko

Forma laburra: bl.

Erabili

poltsa

euskara batuan. Burtsa ere badago, baina akziomerkatua adierazteko. Ikus. “Lan-poltsA/Bolsa de trabajo”

Hobari(a) Oinarrizko errentan onuradun ateratzen diren entzako hobari(a) Kontuan hartuta gaztelaniazko Kale-zurrut(a) botellón hitzak edana edo zurruta Botila-zurrut(a) eta kalea uztartzen dituela (kalean EZ * Botilatzar(ra)

Txitxi(-)burruntzi(a)

Bruja

Sorgin(a) EZ *Sorgiña Buscador Bilatzaile(a) Búsqueda BilaketA Búsqueda (Resultados de Bilaketaren emaitzA(k) la...)

-18-

zurrut egitea da, hitz batean esanda), guk kale-zurruta edo horrelako zerbait erabiliko genuke. Anjel Lertxundi idazleak botilazurrut erabili zuen, kontzeptu hori izendatzeko. Comida campestre consistente en embutido o carne de cerdo asado al fuego. Ñ ahoskatu arren, -in- idatzi.

C

Búsqueda avanzada Búsqueda de información Buzón C.I.F. Caballete Cabina de teléfono Café-teatro Cajero Calderilla Un duro

Calendario escolar Calendario laboral Calle Cámara de cine Cámara lenta Camerino anexo Camino de Santiago Camino vecinal Campeonato de casting Campeonato de mus Campeonato del 4 y ½

Bilaketa aurreratu(a) Informazio bilaketA Postontzi(a) IFZ Asto(a) Telefono-kabinA Kafe-teatro(a) Kafe-antzoki(a) Kutxazain(a) Txakur handi(a) (pezetaren 10 zentimo) Txaku txiki(a) (pezetaren 5 zentimo)

Eskola-egutegi(a) Lan-egutegi(a) Kale(a) Zinema-kamerA Kamera geldo(a) Aldagela atxikita Done Jakue(ren) bide(a) Santiago bide(a) Auzo-bide(a) Casting txapelketA Mus txapelketA Lau eta erdiko pilota txapelketA Umeentzako xake txapelketA Umeentzako X. Xake txapelketA

Campeonato infantil de ajedrez X. Campeonato infantil de ajedrez Campeonato Buruz buruko pilota manomanista individual txapelketA Campeonato Binakako txapelketA manomanista por parejas Campo de trabajo

Auzolandegi(a)

-19-

-Iaz ez zuen inork txakur txikirik ematen talde honen alde, eta aurten, ostera, asko dira irabaziko duela iragarri dutenak. -Zelan sartu eskolan txakur handirik balio ez zuen hizkuntza? Etxean erabiltzeko bakarrik balio zuen hizkuntza?

Forma laburra: k.

Berasaluze IX eta Urberuaga, mailako binakako bigarren txapeldunak Auzolandegietan bi astez edo gehiagoz borondatezko lan bat egingo duzu hainbat lekutako gazteekin.

Canción popular Cantidad

Herri(-)kantA -Tza Kopuru(a)

Carácter

IzaerA

Carácter innovador de la propuesta Carnaval(es) Carné

Proposamenaren izaera berritzaile(a) Inauteri(ak) Txartel(a) Agiri(a) Aterpekide-txartelA Gidabaimen(a) Ikasle-txartel(a) Nortasun agiri(a)

KOPURU beharrik gabe erabiltzen dugu sarri. Gauza bera adierazteko beste modu naturalago batzuk badaude. EZ *Diru-kopuru handia biltzea espero dute diputazioek aurtengo errenta kanpainan: Dirutza handia biltzea espero dute diputazioek aurtengo errenta kanpainan. handia EZ *Jende kopuru aurkeztu da hizkuntza-eskakizunen azterketetara: Jendetza handia/lagun asko aurkeztu da hizkuntza-eskakizunen azterketetara. Gaztelaniari orpoz-orpo jarraituz, gehiegi eta beharrik gabe erabiltzen dugun hitza. EZ *Izaera publikoko erakundeak: Erakunde publikoak. EZ *Emango den baimenak behinbehineko izaera izango du: Behinbehineko baimena emango da. - “Fue una celebración de carácter privado”: Ospakizun pribatua izan zen. - “Quiso remarcar el carácter Bere público de su empresa”: enpresaren publikotasuna azpimarratu nahi izan zuen.

Carné de alberguista Carné de conducir Carné de estudiante Carné de identidad (Ikus. Documento Nacional de Identidad / Nortasun agiri nazionala) Carné de lector/-a Irakurle txartelA Carné de manipulador de Elikagaien manipulatzaile -20-

EZ *Ihauteriak

alimentos Carné internacional de estudiante Carné joven Carrera por equipos Carretera Carretilla Cartel Cartel mural Casa de cultura

Casa de Olentzero

Casco (para proteger la cabeza) Casco (urbano)

Caserío

txartel(a) Janari-erabiltzaile txartel(a) Nazioarteko ikasle txartelA Gazte-txartelA Taldekako lasterketA Errepide(a) OrgA Kartel(a) Horma-irudi(a) Kultur etxe(a)/ Kultur Etxe(a) Kultura etxe(a) Kultura-etxe(a) EZ *Kultur-etxea, EZ *Kulturetxea Olentzeroren etxe(a) EZ *OlentzeroAren etxea

EZ *Gazte karneta Forma laburra: erp.

KULTURA hitzak, -a hori gal dezake hitz elkarketan, baina hori gertatzen denean ezin dugu marrarik jarri. Ikus. amaierako oharra Olentzero, Olentzerok, Olentzerori, Olentzerorekin, ...

Adib. Mehatzari-kaskoa

Kasko(a) Buru-babes(a) Herrigune(a) EZ *Kaskoa

Casco de ciudad: hirigune(a), hirierdigune(a), hiriaren erdigune(a).

Casco de pueblo: herrigune, herrierdigune, herriaren erdigune. Hábitat disperso: kale(a) “-Fallece un hombre en accidente en el casco urbano de Vigo”: Gizon bat hil da Vigoren hirigunean izandako istripu batean. -“Muy cerca del casco urbano, se encuentra la ermita de Santa Ana”: Herrigunetik gertu, Santa Ana ermita dago. “-Vive en Dima. –En un caserío? – No, en el casco urbano”: -Diman bizi da. –Non, baserri batean? –Ez, kalean. Forma laburra: bas.

Baserri(a)

-21-

Castellano

GaztelaniA EspainierA EZ *Erdera/Erdara (Ikus Erdara) EZ *Gaztelera

Castillo hinchable Catálogo Catálogo (Quitar del...) Catálogo de museo Catálogo de referencias Catálogo de viajes, Catálogo turístico Catálogo ilustrativo Categoría individual Ceberio (jentilizioa)

Gaztelu puzgarri(a) Katalogo(a) Katalogotik kendu Museoko katalogo(a) Erreferentzien katalogo(a) Bidaia-katalogo(a)

Celebración Conmemoración Celebrar

Centro (Ikus. “Casco”)

Katalogo irudidun(a) Banakako kategoriA Zeberioar(ra) Zeberioztar(ra) Ospakizun(a) Ospatu (Jaiak eta ospakizunak) - Izan / Egin (Bilerak, txapelketak, jardunaldiak, topaketak, manifestazioak, hiletak...) Erdi (Ikus.”Casco (urbano) /Herrigunea”) -

-22-

Gero eta jende gehiagok erabiltzen du erdara hitza gaztelania-ren sinonimotzat; baina erdara dira euskara ez diren beste hizkuntza guztiak, esate baterako: frantsesa, ingelesa, alemana... Bide batez, esan dezagun Euskaltzaindiak gaztelania hitza hobesten duela, gaztelera-ren kaltetan.

“Nos reuniremos en la celebración del aniversario”: Urteurrenaren ospakizunean bilduko gara. EZ *Terminologiari buruzko jardunaldia bihar ospatuko da: Terminologiari buruzko jardunaldia bihar izango da. Celebrar una manifestación: EZ * Manifestazioa ospatu Forma laburra: erd.

Centro

Askotan, banco edo centro bezalako hitzak ikusten ditugunean, itzulpen zuzena egin eta banku edo zentro idazten dugu, konturatu gabe, horretarako euskarak badituela bestelako hitzak ere: etxe, -tegi, egoitza,

EgoitzA Etxe(a) -tegi(a) Zentro(a)

gordailu... EZ *Datu bankua: Datutegia, Datu-gordailua. EZ *Zaharren zentroa: Zaharren egoitza, Zaharren etxea.

Centro Cívico Centro comercial Centro cultural y recreativo Centro de artes aplicadas y oficios artísticos Centro de atención a drogodependencias Centro de Educación Permanente de personas Adultas (EPA) Centro de estudios Centro escolar

Droga-mendekoei arreta emateko zentro(a) Helduen Heziketa Iraunkorrerako Zentroa (HHI) Ikas-zentro(a) Ikastetxe(a)

Centro sociocultural Abusu

Abusu Zentro Soziokultural(a)

Ceramica

ZeramikA

Cerámica de pequeño fuego Cerámica para fuego Cerrado

Su txikiko zeramikA

Cerrado los domingos y días festivos Cerrado por descanso semanal

Auzo Etxe(a) Merkataritza-zentro(a) Kultura- eta jolas-zentro(a) Arte aplikatu eta lanbide artistikoen ikastegi(a)

Surtako zeramikA Itxita Zarratuta Igande eta jaiegunetan itxita Itxita. Atseden-eguna. Atseden-eguna dela eta, -23-

Euskara mintzatuan onartzekoa da ba forma, maila neutroari bada forma dagokion arren. Euskara idatzian, aldiz, hobe bada. (Ikus. Centro hitza) Ez *Abusuko Zentro/zentru Soziokulturala Ez *Centro socio-cultural de Abusu EZ *Keramika

Itxita erabiliko dugu.

Cerrado por fiesta patronal Cerrado por inventario

Cerrado por obras

Cerrado por vacaciones Certamen

Certamen de pintura Certamen literario Certificado de Aptitud de Conocimiento del Euskera Certificado de Asistencia y Aprovechamiento Certificado de buena conducta Certificado de convivencia Certificado de defunción Certificado de empadronamiento Certificado de escolaridad Certificado de residencia Certificado médico Charla (conferencia, coloquio, discurso) Chocolatada Cine Cine cómico

itxita, Itxita. Zaindariaren eguna. Zaindariaren eguna dela eta, itxita. Itxita. Inbentario-lanak. Inbentario-lanak direla eta, itxita. Itxita. Konpontze lanak. Konpontze lanak direla eta, itxita. Itxita. Oporretan gaude. LehiaketA TxapelkeTA SariketA Pintura-lehiaketA Literatura-sariketA Euskararen Gaitasun Agiri(a) (EGA) Bertaratzearen eta onuraz parte hartu izanaren ziurtagiria

Baliokidetza: Gaur egun HABEko 3. maila, IVAP-en 3.H.E., Hezkuntzako 2.H.E., ... Ziurtagiri honen bidez egiaztatzen dut (...izen-abizenak) ikastaroan onuraz parte hartu duela eta bertaratu dela

Portaera oneko ziurtagiri(a) Bizikidetasun-ziurtagiri(a) Heriotza-ziurtagiri(a) Errolda-ziurtagiri(a) Eskola-ziurtagiri(a) Bizileku-ziurtagiria(a) Osasun-ziurtagiri(a) Hitzaldi(a) Solasaldi(a) Txokolatada ZinemA Zinema komiko(a) -24-

EZ *Zinea

Cine de actualidades Cine de autor Cine Cine Cine Cine Cine

de marionetas documental erótico fantástico infantil

Cine Cine Cine Cine Cine

mudo negro político pornográfico vasco

Cineasta Cineclub Cinefilia Cinéfilo/-a Cineforum Cine-forum Cinemascope Cinematografia Circuito Besarkada Circuito de los ayuntamientos Circular por correo Cita Cita previa

Albiste-zinemA Egile-zinemA Autore-zinemA Txotxongilo-film(a) Zinema dokumental(a) Zinema erotiko(a) Fantasiazko zinemA Haur-zinemA Haurrentzako zinemA Zinema mutu(a) Zinema beltz(a) Zinema politiko(a) Zinema pornografiko(a) Euskal zinemA

“El cine vasco va de capa caída”: Euskal zinema maldan behera doa.

Zinemagile(a) Zineklub(a) Zinemazaletasun(a) Zinemazale(a) Zineforum(a) Zine-forum(a) Zinemaskope(a) ZinematografiA Besarkada zirkuitu(a) Udalen zirkuitu(a) Posta bidezko zirkular(ra) Hitzordu(a) Aurretiko hitzordu(a)

-25-

“Ampliable a otros horarios con cita previa”: Aurretiaz hitzartuz gero, beste ordutegi batzuk ere izan daitezke.

Ciudadanía Ciudadano/Ciudadana Ciudadanía

Herritar(rak) Herritar(rak)

Gaztelaniaz ciudadano, ciudadanía (de ciudad)... esaten dutenez, geuk ere, euskal hiritarrak, hiritarrentzako argibideak eta horrelakoak erabiltzen ditugu neurri gabe. Baina ez dira naturalagoak euskaraz honako euskal herritarrak, hauek:

herritarrentzako argibideak...?

Clase(s) de español

Gaztelania eskolA(k) EspainierA eskolA(k) Euskara eskolA(k) Ingeles eskolA(k) Helduentzako ikastaro(ak)

Clase(s) de euskera Clases de inglés Clases para personas adultas Clasificación por equipos Taldekako sailkapen(a) Clausura del encuentro Topaketaren amaierA Clave (adj.) Nagusi(a) Claves para la comprensión del mundo contemporáneo Clown Club de ajedrez Endroke Club de lectura Club de lectura infantil Club de lectura infantil de 7 a 10 años Club/Asociación Coche

Pailazo(a) Endroke xake elkarte(a) Irakurketa klub(a) Haur irakurketa klub(a) Haur irakurketa klub(a) 7tik 10 urtera artekoentzat Elkarte(a) Auto(a)

Coche de alquiler Coche patrulla

Errentako auto(a) Patrulla auto(a)

EZ *Ingelera

“El tema clave de las jornadas fue la alimentación”: Jardunaldien gai nagusia elikadura izan zen.

Egungo mundua ulertzeko gako(ak)

-26-

Erabili auto edo beribil euskara batuan. Hala ere, kotxe hitza zaldigurdi, bagoi, eta abarren kidea denean edo Hegoaldean haurrak eramatekoa denean bakarrik erabiliko dugu maila jasoan.

Cocina (Formas de cocinar) Cocina (Habitación) Cocina y repostería tradicionales Cocinas del mundo Cóctel

SukaldaritzA Sukalde(a) Sukaldaritza eta gozogintza nscripción(a) Munduko sukaldaritzA Koktel(a) NahasketA

Cóctel de inauguración Código postal Cohete

Inaugurazio koktel(a) Posta-kodea Txapligu(a) Suziri(a)

Colaboran: Colectivo de personas a las que va destinada: Colegio público Colonias (de verano) Coloquio (conferencia, charla, discurso) Comedia costumbrista Comedia de enredo Comedia musical Comediante

Laguntzaileak: Hartzaileen taldea:

Ohitura-komediA Endredozko komediA Komedia musikal(a) Komediante(a)

Comedor escolar

Eskola-jantoki(a)

“Su biblioteca es un cóctel de libros de diverso origen”: Haren liburutegia jatorri desberdinetako liburuen nahasketa da. Forma laburra: PK “En las fiestas del pueblo lanzan muchos cohetes”: Gure herriko jaietan txapligu mordoa botatzen dute.

Herri(-)ikastetxe(a) Udaleku(ak) Hitzaldi(a)

-27-

“Los comediantes recibieron muchos aplausos al final de la representación”: Komedianteek txalo ugari jaso zituzten antzezpena amaitu eta gero. “Esta comedianta nos ha hecho creer que estaba enferma para no ir a clase”: Komediante honek gaixorik zegoela sinestarazi digu eskolara ez joateko.

Comida campestre Comida popular Comisaría

Landa-bazkari(a) Herri(-)bazkari(a) Polizia-etxe(a) Ertzain-etxe(a) EZ *Komisaldegia, EZ *Komisaria

Comisión de fiestas Comisión de Servicios (En...) Como complemento a ...

Jai batzorde(a) Zerbitzu-eginkizun(etan)

Comodidad de las instalaciones Comparando (con)

Instalazioen erosotasun(a)

(zeren) osagarri

(noren) aldean Ez*(norekin) konparatuta

Comparsa

polizia-etxe euskara Erabili batuan. Euskaltzaindiak *komisaldegi hitza gaitzetsi egin du; eta *komisaria baino poliziaetxe hobetsi. Gure ertzainenak ertzain-etxeak dira.

“Como complemento a los actos en el teatro”: Antzokian egiten diren ekitaldien osagarri.

Batzuetan, gaztelaniak bultzaturik agian, “bestearekin konparatuta” eta halakoetara jotzen dugu bestearen aldean eta antzeko esapide jatorrez baliatu beharrean. Kontuz: EZ *Amaia, zurekin konparatuta, gaztea da: Amaia, zure aldean, gaztea da.

KonpartsA KuadrilA Lagun-talde(a) Compartir lecturas Irakurketa partekatu Competición LehiaketA TxapelketA PartidA Norgehiagoka (Ikus. “disputa”) Competición por equipos Taldekako lehiaketA Compitiendo, Disputando Norgehiagokan Compositor Musikagile(a) Euskal Autonomia Comunidad Autónoma del Euskal Autonomia Erkidego(a) Erabili Erkidegoa eta Nafarroako Foru País Vasco Ez *Komunitatea, Erkidegoa. Ez *Elkartea Con anterioridad a las 20015eko uztailaren 12:00 horas del día 12 12ko 12:00ak baino lehen de julio de 2015 -28-

Con la colacoración de: (varios) Concejal de Juventud Concejal de Juventud, Deportes y Festejos Concejal(a) de Cultura Concejal(a) de Deportes Concejal(a) de Servicios Sociales Concejalía Concejalía de Juventud Concierto coral Concierto de Navidad Conciertos de música sacra Conciertos de otoño Conciertos de primavera Concurso Concurso de carteles Concurso de carteles de fiestas de Magdalena Concurso de cortometrajes/cortos Concurso de dibujo Concurso de disfraces Concurso de disfraces de carnaval Conectar a internet Conexión a internet Conexión con la A-8 Conexión de banda ancha a internet Conexión para ordenador

Hanako hauen laguntzarekin: Gazteriako zinegotzi(a) Gazteria, Kirol eta Jai zinegotzi(a) Kultura zinegotzi(a) Kirol zinegotzi(a) Gizarte zerbitzuetako zinegotzi(a) Zinegotzigo(a) Gazteriako zinegotzigo(a) Abesbatzen kontzertu(a) Gabonetako kontzertu(a) Eliz musikako kontzertu(ak) Udazkeneko kontzertu(ak) Udaberriko kontzertu(ak) LehiaketA Kartel lehiketA Jaietarako kartel lehiketA Madalenetarako kartel lehiaketA Film laburren lehiaketA Marrazkigintza lehiaketA Mozorro lehiaketA Inauterietako mozorro lehiaketA Interneten sartu Internet konexio(a) A-8 autobidearekiko loturA Banda zabaleko internet konexio(a) Ordenagailurako konexio(a)

-29-

Ikus. Amaierako oharra

Ikus. “ Película/Film” EZ *Laburmetraien lehiaketa

EZ *Interneteko konexioa

Conexión sin cables

Harigabeko konexio(a)

Conexión wi-fi (a internet) Conferencia (charla, coloquio, discurso) Conjunto coral Coro Conmemorar Conmover al espectador/-a Conocimiento(s) informático(s) Conserje Conserva Conste a los efectos oportunos (Para que...)

Wi-fi bidezko (Internet) konexioa Hitzaldi(a) Solasaldi(a) AbesbatzA

Contacto Contada Contada de cuentos Contenedor de basura Contexto Contraportada Contraportada Control de avituallamiento Cónyuge Coordinación

Coordinador/-a

Ospatu Ikuslea inarrosi Informatikako ezagutzA(k) Ezagutza informatiko(ak) Atezain(a) KontserbA Dagozkion eraginetarako jasota gera dadin Jasota gera dadin eta dagozkion ondorioak izan ditzan Kontaktu(a) KontaketA Ipuin-kontaketA Zabor-edukiontzi(a) Testuinguru(a) Atzeko azal(a) Azken orri(a) Anoa-postu(a) Ezkontide(a) Koordinazio(a)

Adingabe, amaigabe, arduragabe, baliogabe, bukatugabe... horrela idazten dira, ez bereizita (EZ *adin gabe) edo marrarekin (EZ *adin-gabe).

Ikus. “Celebrar/Ospatu”

EZ *Kontestua

-KETA erdarazko –ción bukaeraren ordez erabiltzen dugu sistematikoki, baina batzuetan ez da egokiena, esaterako: EZ *Koordinaketa: Koordinazioa

Koordinatzaile(a)

-30-

Coral de voces mixtas Coro Conjunto coral Corporación municipal

Corporación y personas empleadas Correo urgente Cortar

Corte y confección

Ahots nahasiz osatutako abesbatzA Ahots nahasiko abesbatzA AbesbatzA Alkateak eta zinegotziek osatutako agintea. Udalbatzak aukeratzen du alkatea. Erabakirik garrantzitsuenak ere udalbatzak hartzen ditu.

UdalbatzA

Udaletxeko(ak) Presako postA Moztu Itxi Eten Kendu

Cortar aditza ez da beti moztu. Zenbaitetan eten, itxi, kendu hitzak egokiagoak izango dira, testuinguruaren arabera. EZ *Idazkariarekin telefonoz hitz egiten nengoela, deia moztu egin zen: Idazkariarekin telefonoz hitz egiten nengoela, deia eten egin zen. EZ *Lakuarako bidea moztu egin behar izan dute: Lakuarako bidea itxi egin behar izan dute. EZ *Udaletxean argi-indarra moztu egin zutenez, ezin izan genuen lana amaitu: Udaletxean argi-indarra kendu egin zutenez, ezin izan genuen lana amaitu.

Ebaketa eta jantzigintzA

-31-

Corte y confección Corto(metraje) Costo

Ebaketa eta jantzigintzA Film labur(ra) Kostu(a)

Costo

Haxix(a)

Costoso

Garesti(a) NekezA Neketsu(a) Nekoso(a)

Creación literaria Creatividad infantil Criterio de búsqueda Crítico de cine Cuaderno

Sorkuntza literario(a) Haur sorkuntzA Bilaketa-irizpide(a) Zinema-kritikari(a) Koaderno(a)

Cubierta de libro / Pasta Liburu-azal(a) de libro Cubierto (A...) Aterpean Estalpean Babespean Cuenta de acceso a Interneten sartzeko kontu(a) Internet Cuenta de correo de Internet posta elektronikoko Internet kontu(a) Cuentacuentos Ipuin(-)kontalari(a) (Ikus “Contada de cuentos”) Cuentero/-a Kontalari(a) Cuento popular Herri-ipuin(a) Cuentos de aquí y de allí Hemengo eta hango ipuinak Cuentos en familia Ipuinak etxekoekin Familiares y niños/niñas 4tik 6 urtera arteko ume eta de 4 a 6 años etxekoentzat Cuentos para leer Irakurtzeko ipuin(ak) Cuentos para oir Entzuteko ipuin(ak) -32-

“El costo de la obra fue superior a lo que pensábamos”: Obraren kostua uste baino handiagoa izan zen. “Me ofrecieron costo pero yo lo rechacé”: Haxixa eskaini zidaten baina nik ezetz esan nien. “El abrigo que llevaba era muy costoso”: Soinean zeraman berokia oso garestia zen. “Resulta costoso tener que levantarse todos los días tan temprano”: Oso neketsua da egunero horren goiz jaiki behar izatea.

“Un cuadernillo de 16 páginas”: 16 orrialdeko koadernotxoa.

“Cuando empezó a llover nos pusimos a cubierto”: Euria hasi zuenean, aterpean jarri ginen.

EZ *Ipuinkontalari(a)

Cuentos para sentir Cuentos para ver Cuentos populares para público adulto Cuidado con ...

Sentitzeko ipuin(ak) Ikusteko ipuin(ak) Helduentzako herri-ipuin(ak)

Cultura general Cultura popular Cultura y gestión empresarial Cumplimiento de objetivos Cuña de radio Cuota mensual Cursillo de iniciación Cursillo de prevención de incendios Cursillo de socorrismo Cursiva (italic) Curso Cursillo

Kultura orokor(ra) Herri(-)kulturA Kultura eta kudeaketa enpresarial(a) Xedeen betetze(a)

Kontuz ...(zerekin/norekin) Kontuz gero ...

Irrati-iragarki(a) Hileko kuotA Oinarrizko ikastaro(a) Suteen prebentziorako ikastaro(a) Sorospen ikastaro(a) Letra etzan(a) Ikastaro(a)

Curso (escolar)

Ikasturte(a)

Curso (nivel)

MailA

Curso completo Curso de acceso a la universidad Curso de cata de vinos Curso de cocina básica

Ikasturte oso(a) Unibertsitatean sartzeko kurtsoa(a) Ardo datatze ikastaro(a) Oinarrizko sukaldaritza ikastaro(a) Auto-gidatze merkeari buruzko ikastaro(a) Marrazketa ikastaro(a) Dietetika eta elikadura ikastaro(a)

Curso de conducción económica de automóvil Curso de dibujo Curso de dietética y alimentación

-33-

“Para público adulto” HelduentTZAT

bakarrik:

“¡Cuidado con las escaleras!”: Kontuz eskailerekin! “¡Cuidado con los traficantes!”: Kontuz gero trafikatzaileekin!

“Este año voy a hacer un curso de inglés”: Aurten ingeles-ikastaro bat egingo dut. “El curso comienza en septiembre y finaliza en junio”: Ikasturtea irailean hasi eta ekainean amaitzen da. “Está estudiando tercer curso de ciencias políticas”: Zientzia politikoen hirugarren mailan dago.

Curso de formación Curso de formación para mujeres Curso de jardinería básica Curso de lenguaje de signos Curso de malabares Curso de plantas medicinales y cosmética natural Curso de primeros auxilios Curso de reciclaje Curso de vitivinicultura Curso/cursillo de iniciación a ...

D

Prestakuntza ikastaro(a) Emakumeentzako prestakuntza ikastaro(a) Oinarrizko lorezaintza tailer(ra) Zeinuen mintzaira ikastaro(a) Malabar ikastaro(a) Sendabelar eta kosmetika naturalari buruzko ikastaro(a) Lehen sorospen ikastaro(a) Birziklatze ikastaro(a) Mahastizaintza eta ardogintza ikastaro(a) (Zeren) hastapenei buruzko ikastaro(a)

Curso/Cursillo de txistu Curso-puente Danza(-)jazz Danzas vascas Dar a conocer, hacer saber; publicar, sacar a la luz

Txistu ikastaro(a) Egokitze ikasturte(a) Jazz(-)dantzA Euskal dantzA(k) Aditzera eman

Datos de quien solicita Datos personales

Eskatzailearen datu(ak) Datu pertsonal(ak) Norberaren datu(ak) Ados Doan, dohain, dohainik, hutsaren truke, musu-truk Bakun(a) Joan-etorriko(a)

De acuerdo De balde Gratis De ida (billete) De ida y vuelta (billete)

“Cursillo de iniciación a la informática”: Informatikaren hastapenei buruzko ikastaroa.

Euskaltzaindiaren esanetan,

jakitera eman baino egokiagoa da aditzera eman. EZ *Jakitera eman diot datorren astean amaituko dela eskabidea aurkezteko epea. EZ *Ezagutzera eman diot datorren astean amaituko dela eskabidea aurkezteko epea. BAI: Aditzera eman diot datorren astean amaituko dela eskabidea aurkezteko epea.

-34-

EZ *Adoz EZ *Dohan

De todo

De todo corazón Década de los 40 (En la...) Declaración de la renta Declaración jurada Decorador de cine, televisión y teatro Definitiva

Definitivamente, para siempre, de una vez por todas

Denetik Denetatik Denetarik Bihotz(-bihotz)ez Bihotz(-bihotz)etik 40ko hamarkadA(n) 40ko urteetan Errenta-aitorpenA Zinpeko aitormen(a) Zinemako, telebistako eta antzerkiko dekoratzaile(a) Behin betiko(a)

Betiko (EZ *betirako) Behin betiko

Degustación de quesos Gazta dastaketA Degustación de tostadas Tostada dastaketA

Degustación de txakoli y Txakolin eta oliba dastaketA olivas Dejen paso libre Bidea libre utzi (En señales viales) Atea libre utzi Aurrea libre utzi (Bide seinaleetan) Deletrear Letreatu Departamento Sail(a) Dependencia Mende(ko)tasun(a) Menpe(ko)tasun(a) Dependencias del hogar Jubilatuen eta pentsiodunen de personas jubiladas y etxeko areto(ak) pensionistas Deporte escolar Eskola-kirol(a)

-35-

EZ *40. hamarkadan

“Le han dado el permiso definitivo”: Behin betiko baimena eman diote. “La redacción definitiva del certificado”: Agiriaren behin betiko idazketa. “Para quitarse de la vista de una vez por todas a ese hombre”: Gizon hura begitatik (behin) betiko kentzeko. “Se fue para siempre”: Behin betiko joan da. “Tostadas de pan”: Ogizko tostadak. “Tostadas de crema”: Ahizko tostadak. EZ *Txakolina eta olabaren dastaketa

EZ *Deletreatu Forma laburra: sl.

Deporte recreativo Depósito de fianza Derecha

Jolas-kirol(a) Fidantza gordailu(a) Eskuin(a) EZ *Eskuma, EZ *Eskubi

Derecho a suscripción Derecho de admisión Derechos humanos Desarrollo y prestación de la actividad de dinamización y gestión del proyecto joven en Arrigorriaga Descanso Descenso (de río) en canoa Descenso de barrancos Descenso de cañón Descuento Descuento del 10% Desfile de disfraces Desmontaje de stands Despacho Destinatarios: Personas destinatarias: Día coral Día de Europa Día de los derechos humanos Día del árbol Día del libro Día europeo sin coches

Harpidetza-eskubide(a) Onartzeko eskubide(a) Giza eskubide(ak) Arrigorriagan gazte proiektua dinamizatu eta kudeatzeko jardueraren garapena eta prestazioa

Día festivo Día hábil Día inhábil Día internacional de la juventud Día internacional de la

Atsedenladi(a) ErrekA jaitsierA kanoan Amildegi jaitsierA Arroil jaitsierA Beherapen(a) %10eko beherapen(a) Mozorroen desfile(a) Standak desmuntatze(a) Bulego(a) Norentzat: Abesbatzen egun(a) Europaren egun(a) Giza eskubideen egun(a) Zuhaitz egun(a) Liburuaren egun(a) Autorik gabeko Europako egun(a) Jaiegun(a) Egun baliodun(a) Egun baliogabe(a) Gazteriaren nazioarteko egun(a) Emakumearen nazioarteko -36-

Eskuma hitzak Bizkaiko marka du, eta Euskaltzaindiak eskuina hobesten du. Eskubi ez erabili euskara baturako. Forma laburra: esk.

EZ *Kanoa beherapena EZ *Kanoan jaitziera

Forma laburra: bul. Ez * Norentzako

(Abenduaren 10ean)

(Irailaren 22an)

(Abuztuaren 12an) (Martxoaren 8an)

mujer Día internacional de las personas con discapacidad Día internacional del euskera Día internacional del libro infantil Día internacional del libro infantil y juvenil Día laborable Día mundial del libro Día mundial del SIDA Día mundial del trabajo Día natural Días festivos (en, durante) Días y horarios de consulta: Dibujante Dibujo (actividad) Dibujo (figura) Dibujo animado Diciembre Didáctica de la expresión musical, plástica y corporal Dieta alimentaria Dieta mediterránea Dieta vegetariana Dieta(s) (de locomoción y translado) Dinamizador/-a cultural Dinamizador/-a deportivo Dinamizador/-a

eguna Pertsona desgaituen nazioarteko egun(a) Desgaitasuna duten pertsonen nazioarteko egun(a) Euskararen nazioarteko egun(a) Haur liburuaren nazioarteko eguna Haur eta gazteen liburuaren nazioarteko egun(a) Lanegun(a) Liburuaren munduko egun(a) IHESaren munduko egun(a) Lanaren munduko egun(a) Egun natural(a) Egutegiko egun(a) Jaiegunetan Kontsultarako egunak eta orduak: Marrazkilari(a) MarrazketA Marrazki(a) Marrazki bizidun(a) Abendu(a) Musikaren, plastikaren eta gorputz adierazpenaren didaktikA Janari-dietA Dieta mediterraneo(a) Barazki-dietA Bidaia-sari(ak) Kultur dinamizatzaile(a) Kirol dinamizatzaile(a) Dinamizatzaile -37-

(Abenduaren 13an)

(Abenduaren 3an) (Apirilaren 23an)

(Abenduaren 1ean) (Maiatzaren 1ean)

“Durante todos los días de fiesta” edo “En los días de fiesta” JaiegunETAN, EZ *Jaiegunak

Forma laburra: Abe. Hilabeteak letra (miniskulaz)

EZ *Bidai-sariak

xeheaz

Sociocultural Dinero para el viaje Diputación Diputación Foral (de Bizkaia) Dirección Dirección de internet Director de banda de música Director de carrera

Director de orfeones Director de (películas) Director de foto-cine Director de Director de Director de

coros y fotografía laboratorio museo orquesta producción

Director de teatro y espectáculos Director gerente (en calidad de) Director teatral y/o de escena Director/-a de centro educativo Director/a de Medio Ambiente Director-realizador de cine Dirigido a ...

soziokultural(a) Bidaiarako diru(a) Foru Aldundi(a) Diputazio(a) (Bizkaiko) Foru Aldundi(a) Helbide(a) Interneteko helbide(a) Musika-bandako zuzendari(a) Lasterketako zuzendari(a) Lasterketa-zuzendari(a)

Lasterketa batean, lehiaketa aurreko planifikazioaren eta proba osoa behar bezala burutzearen ardura eta erantzukizuna duen pertsona, epaile edo arbitroen lana albo batera utziz.

Abesbatzetako eta orfeoietako zuzendari(a) Argazki-zuzendari(a) (filmetan) Zinema-argazkiko laborategiko zuzendari(a) Museo-zuzendari(a) Orkestra-zuzendari(a) Ekoizpen-zuzendari(a) Produkzio-zuzendari(a) Antzerki eta ikuskizunzuzendari(a) Zuzendari kudeatzaile (gisa) Antzerkiko nahiz eszenako zuzendari(a) Ikastetxeko zuzendari(a) Ingurumen-zuzendari(a) Zinema-zuzendari(a) Norentzat/norentzako... EZ *(Nori) Zuzenduta

-38-

-Norentzat + (aditza): antzerkia umeentzat da Aditzik erabiltzen ez dugunean ere : Umeentzat

-Norentzako + izena: umeentzako antzerkia Aditz honekin egindako zenbait esaldi gaztelaniaren kalkotzat jo daitezke; edo, behintzat, ez dirudite oso “naturalak”. EZ *Alkateei zuzendutako ikastaroa. BAI: Alkateentzako ikastaroa.

Dirigido a niños y niñas de 4 y 5 años que quieran tener un primer contacto con el mundo mágico de la narración oral y los cuentos Dirigido a: Dirigir/Dirigirse

Ahozko kontaketa eta ipuinen mundu magikoa lehenengoz ezagutu nahi duten 4tik 5 urtera arteko umeentzat

Norentzat: - Zuzendu - Gidatu, eraman - Bidali, igorri - Bota [hitzaldia]; hitz egin, berba egin, mintzatu; esan - Joan, abiatu

KONTUZ!

Discapacidad física

Desgaitasun fisiko(a) -39-

- “Dirigió la luz hacia el techo”: argia sabairantz zuzendu zuen. - “El alcalde del pueblo nos dirigió por un atajo”: herriko alkateak bide-zidor batetik gidatu gintuen. - “Dirigir una película”: filma zuzendu. - “Dirige esta carta al alcalde”: gutuna alkateari bidal iezaiozu. - “Dirigió un discurso a los nuevos alumnos”: ikasle berriei hitzaldia bota zien. - “Se dirigió a los presentes”: bertan zeudenei hitz egin zien. - “Nos dirigió unas palabras de ánimo”: adoretzeko hitzak esan zizkigun. - “No me dirige la palabra”: ez dit berbarik egiten. - “¿Hacia dónde te diriges?”: norantz zoaz? Aditz honekin egindako zenbait esaldi gaztelaniaren kalkotzat jo daitezke; edo, behintzat, ez dirudite oso “naturalak”. EZ *Telegrama zuzendu zion: Telegrama bidali zion. EZ *Alkateei zuzendutako ikastaroa: Alkateentzako ikastaroa.

Discapacidad física de movilidad reducida Discapacidad intelectual Discapacidad lectora Discapacidad psíquica Discapacidad sensorial

Mugikortasun urriko desgaitasun fisiko(a) Desgaitasun intelektual(a) Irakurtzeko desgaitasun(a) Adimen-desgaitasun(a) Zentzumenezko desgaitasun(a) Discapacidad visual Ikusteko desgaitasun(a) Discapacitado/-a social Desgaitu sozial(a) EZ *Parkatu Disculpen / Disculpad las Barkatu eragozpenak molestias Discurso Hitzaldi(a) Diseño Diseinu(a) “Dinero disponible”: Disponible Erabilgarri(a) erabilgarria. “Está disponible desee”: Nahi erabilgarri dago.

Disposición de las butacas Disputa, competición

Eserlekuen kokapenA

Diversidad Diversidad de espacios Documental Documento

Aniztasun(a) Espazio anitz(ak) Dokumental(a) Dokumentu(a) Agiri(a) Nortasun Agiri Nazional(a) NAN

Diru

para quien lo duenarentzat

“Tras una bonita disputa, el Padura y el Zornotza empatararon a tres”: Norgehiagoka eder baten ondoren hiruna berdindu zuten Padura futbol taldeak eta Zornotzakoak.

Norgehiagoka

Documento Nacional de Identidad DNI Documento(s) digital(es) Dokumentu digital(ak)

-40-

Dokumental(a) EZ *Dokumentoa

Dominar (un idioma)

Jakin Hitz egin EZ *menperatu, EZ *menderatu

Domingos

“Todos los domingos” edo “los domingos” zentzua duenean: IgandeETAN Ez *Igandeak Donación Dohaintza Hacer donación Eman, utzi; dohaintza egin, dohaintza(n) eman, ondasunak eman Dónde apuntarse: Izena emateko lekua: Dotación técnica Zuzkidura tekniko(a) Drogodependencia Droga-mendekotasun(a) Droga-menpekotasun(a) Durante (“He estado Zortzi ordu egon naiz esperando 8 horas”, Zortzi orduan egon naiz “durante 3 minutos”, ...”) Zortzi orduz egon naiz

E

Echar de menos

(norbaiten) Falta nabaritu

Edad

Adin(a) EZ *Edadea

Hizkuntzak jakin edo hitz egiten dira, ez menderatu. EZ *Oso ondo menderatzen du euskara: Oso ondo daki euskaraz /Oso ondo hitz egiten du euskaraz. Forma laburra: ig./Dom.

“Hizo donación de sus bienes a una fundación”: Fundazio bati eman zizkion bere ondasunak.

Euskaltzaindiaren Gramatika batzordearen argitalpena. (Ikus. Euskal Gramatika Laburrak absolutibo kasuaz dioena). EZ *Faltan bota Euskaltzaindiak hauxe dio: edade, edadetu: Hegoaldeko herri-mailako formak; forma hobetsiak hauek dira: adin,

edadeko,

adineko, adindu. “Soy una persona madura y no tienen por qué meterse en mis cosas”: Adin oneko naiz eta ez dute zertan nire gauzetan sartu:.

Edad adecuada (para algo)

Adin oneko(a)

Edad escolar Edición

Eskola-adin(a) Edizio(a)

Edificio adosado Edificio aislado Edificio de 4 pisos Edificio de carácter histórico Edificio de interés histórico-artístico Edificio de pisos

Eraikin atxiki(a) Eraikin isolatu(a) 4 solairuko eraikin(a) Eraikin historiko(a)

Lanbarri Kultur Elkarteak antolatutako Umorezko euskal laburrik onenen 8. edizioa

Interes historiko-artistikodun eraikin(a) Pisu-eraikin(a) -41-

Kultur etxeko tailer eraikin(a)

Edificio de talleres de la Casa de Cultura Edificio multidisciplinar Edificio principal Edificio público Editorial Educación dramática

Diziplina askotarako eraikin(a) Eraikin nagusi(a) Eraikin publiko(a) Argitaletxe(a) Antzerki-hezkuntzA

Educación escolar Educación infantil Educación integral

Eskolako hezkuntzA Haur-hezkuntzA Heziketa integral(a)

Educación

para

la Iraunkortasunean hezteko

sostenibilidad Educación Permanente de personas Adultas (EPA) Educación Primaria (1º curso de) Educación Primaria (2º curso de) Educación Primaria (3º curso de) Educación Primaria (4º curso de) Educación Primaria (5º curso de) Educación Primaria (6º curso de) Educación Secundaria obligatoria (ESO) Educación vial

Helduen Heziketa Iraunkor(ra) (HHE) Lehen Hezkuntzako 1. (lehen /lehenengo) mailA (LH) (7 urte) Lehen Hezkuntzako 2. (bigarren) mailA (LH) (8 urte) Lehen Hezkuntzako 3. (hirugarren) mailA (LH) (9 urte) Lehen Hezkuntzako 4. (laugarren) mailA (LH) (10 urte) Lehen Hezkuntzako 5. (bosgarren) mailA (LH) (11 urte) Lehen Hezkuntzako 6. (seigarren) mailA (LH) (12 urte) Derrigorrezko Bigarren HezkuntzA (DBH) Bide-hezkuntzA

-42-

“Alumnos de 1º y 2º de primaria: LH-ko 1. eta 2. mailako ikasleak.

“Alumnos de 3º y 4º de primaria”: LH-ko 3. eta 4. mailako ikasleak.

“Alumnos de 5º y 6º de primaria”: LH-ko 5. eta 6. mailako ikasleak.

1. maila, 2. maila, 3. maila, 4. maila (12tik 16 urtera artekoak)

Efectos oportunos (A los...)

Dagozkion ondorioetarako

Ejemplar

Ale(a)

Ejemplar de difusión Ejemplar para el centro Ejemplar para el interesado Ejemplo

Aldizkari-ale(a) Ikastetxearentzako ale(a) Interesdunarentzako ale(a)

El curso vale ....€ Los cursos valen ...€ El formulario de registro está disponible en la web El partido de ida El partido de vuelta El tamaño del cartel y su colocación (vertical o apaisado) El teatro es un juego de niños Elaboración de muebles Elogio

IkastaroAK ...€ balio du IkastaroEK...€ balio dute Erregistratzeko formularioa web orrian (dago) eskuragarri

E-mail

Adibide(a)

Joaneko partidA Itzulerako partidA Kartelaren tamaina eta kokatzeko modua (zutika edo zabaleran) Antzerkia haur-jolasa da AltzarigintzA Goraipamen(a) Oniritzi(a)

“Por ejemplo” Adibidez Forma laburra: Adib. EZ * Ikastaroak 20€ko kostea du

EZ * Joaneko partidua EZ * Itzulerako partidua

“No quiere recibir ninguna alabanza de boca de aquellos”: Ez du haien ahotik goraipamenik hartu nahi. “Su labor ha recibido el aplauso de Euskaltzaindia”: Bere lanak Euskaltzaindiaren oniritzia jaso du.

Emisión

e-mail(a) Helbide elektroniko(a) Atzerrira joandako(a) Emigratzaile(a) Emanaldi(a)

Empadronamiento Empleo Empresa de actividades de tiempo libre y

Erroldatze(a) Enplegu(a) Astialdiko eta gizarteheziketako enpresA

Emigrante

“Lo que se hace saber, a los efectos oportunos”: Eta hori jakinarazten dizut, dagozkion ondorioetarako “Del libro han hecho una tirada de 5.000 ejemplares”: liburuaren 5.000 aleko tirada egin dute.

-43-

(Irratikoa, telebistakoa) “ETB finaliza su emisión a medianoche”: ETBk gauerdian amaitzen du bere emanaldia.

socioeducativas Empresa encargada del montaje de stands En aras de la seguridad de las personas y de las cosas, ... En calidad de

Standak muntatzeaz arduratuko den/arduratzen den enpresA Pertsona eta gauzen segurtasunerako, ... “En calidad Zuzendari gisa

(zer) gisA

En colaboración con... En conjunto En general En términos generales En cuestiones culturales En lo que respecta a... En lo concerniente a... En cuanto a ...

(Noren) laguntzarekin Oro har

En malas condiciones

Egoera txarrean Txarto Gure ohiko ordutegian

En nuestro horario habitual En torno a...(orduak)

Encabezado Encargado/-a de actividades diversas

Kultura kontuetan (zeri) dagokionez... EZ *Dagokionean

Inguruan Aldera Aldean Goiburu(a) Orotariko jardueren arduradun(a)

-44-

de

director”:

EZ *Orohar

Dagokionez: erdarazko en lo que respecta, en lo concerniente... esapideen ordain egokia. EZ *Bigarren gaiari dagokionean, erabateko desadostasuna agertu zuen: Bigarren gaiari dagokionez, erabateko desadostasuna agertu zuen. Dagokionean: denborazkoa denean bakarrik, NOIZ galderaren erantzuna baita. Ezin du aurrekoa ordezkatu. EZ *Txanda dagokionez izango du hitz egiteko aukera; ordura arte, hobe du isilik egon: Txanda dagokionean izango du hitz egiteko aukera; ordura arte, hobe du isilik egon. EZ *Baldintza txarre(t)an

“Volveremos en torno a las diez”: Hamarrak inguruan itzuliko gara.

Encuentro

TopaketA

Encuentro, reunión Enero

TopaketA Urtarril(a)

“3. encuentro técnico sobre personas desaparecidas”: Desagertutako pertsonei buruzko 3. topaketa teknikoa Urtarrilean, urtarriletik, urtarrilera, ... EZ *urtarrilan, *urtarrilatik, *urtarrilara, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz) Forma laburra: Urt.

Enlaces EstekA(k) Enlaces de interés Esteka interesgarri(ak) Enseñanzas abiertas Ikasketa ireki(ak) Entender y disfrutar de Musika ulertu eta gozatze(a) la música Entidad Entitate(a) Agrupación Entidad Organismo Entidad aseguradora Entidad bancaria Entidad con ánimo de lucro Entrada Acceso Puerta de entrada Ingreso

Erakunde(a)

Entrada principal

Sarrera nagusi(a)

Aseguratzaile(a) Banketxe(a) Irabazi asmoa duen elkarte(a)/erakunde(a) SarrerA

-45-

Entidad de crédito: entitatea. Forma laburra: ent.

Kreditu-

“En la puerta de la entrada: Sarrerako atean. “En el discurso de entrada”: Sarrera-hitzaldian. “La entrada que hicieron los campeones en la ciudad fue digna de verse”: .Ikustekoa izan zen irabazleek hirian egin zuten sarrera.

Entrada: libre/gratuita Entrega de premios de... Entregar en mano (los documentos se entregarán en mano)

Sarrera: doan (noren) Sari(-)banaketA Esku-eskura eman Esku-eskuetan jaso

EPA (Educación Permanente de personas Adultas) Epifania Equipamiento cultural Equipamiento técnico Equipo audiovisual completo Equipo de rtificiales socio-educativa de Arrigorriaga Equipo de música con megafonía Equipo de Prevención Socioeducativa de Arrigorriaga Equipo de trabajo Equipo informático Equipo preventivo educativo de Arrigorriaga Erdara

HHE (Helduen Heziketa Iraunkorra)

Ermita de San Pedro Ermita de Santo Cristo Escalada en libre Escalón

EZ *Sarrera: libre -Agiriak eskura emango dizkiegu (edo dizkizuegu...) -Agiriak esku-eskuetan jasoko dituzue.

EpifaniA Kultur ekipamendu(a) Ekipamendu tekniko(a) Ikus-entzunezkoetarako ekipo oso(a) Arrigorriagako Gizarte eta Hezkuntzako interbentzio talde(a) Megafoniadun musika-ekipoA Arrigorriagako Gizarte eta Hezkuntzako Prebentzio Talde(a) Lan-talde(a) Ekipamendu informatiko(a) Arrigorriagako Hezkuntzako prebentzio talde(a)

EZ *Arrigorriagako prebentziozko talde hezitzailea

Gero eta jende gehiagok erabiltzen du erdara hitza gaztelania-ren sinonimotzat; baina erdara dira euskara ez diren beste hizkuntza guztiak, esate baterako: frantsesa, ingelesa, alemana... Bide batez, esan dezagun Euskaltzaindiak gaztelania hitza hobesten duela, gaztelera-ren kaltetan.

EZ *Erdera

San Pedro ermitA San Pedro baselizA Kristo Santua ermitA (Euskaltzaindia) Eskalada libre(a) MailA -46-

“El primer escalón de la escalera es

de piedra”: Eskailerako lehen maila harrizkoa da.

Escenario Escolar Escolaridad

Escritoras vascas Escuela Colegio público Escuela de artes Escuela de baile/danza Escuela de formación profesional Escuela de hostelería Escuela de la persona consumidora Escuela de música Escuela de pastelería y confitería Escuela infantil Escuela municipal Escuela oficial de idiomas (EOI) Escuela privada Escuela pública Escuela pública vasca Escuela superior Escuela taller Esfuerzo por la captación de distintas fuentes de financiación Esmalte ESO (1º de la)

Eszenatoki(a) Ikasle(a) Eskola-ume(a) Eskolatze-aldi(a) Eskolatze(a)

“Con el nuevo plan se ha alargado la Plan berriarekin escolaridad”: eskolatze-aldia luzatu egin da. “Hemos logrado la escolaridad gratuita”: Doako eskolatzea lortu dugu.

Euskal emakumezko idazle(ak) EskolA Herri(-)ikastetxe(a) Arte-eskolA Dantza-eskolA Lanbide-heziketako eskolA Ostalaritza-eskolA Kontsumitzaile-eskolA Arrigorriagako Artizarra musika eskola.

Musika eskolA Pastelgintza eta gozogintzako eskolA Haur-eskolA Udal-eskolA Hizkuntza-eskola ofizial(a) (HEO) Eskola pribatu(a) Herri(-)eskolA Euskal eskola publiko(a) Goi- eskolA Lantegi-eskolA Finantza iturriak lortzeko ahalegin(a) Esmalte(a) DBH-ko 1. mailA

Espacio de juego Jolas-eremu(a) Espacio(s) de desarrollo Garapen espazio(ak) -47-

“Para alumnos de 1º de la ESO”: DBH-ko 1. mailako ikasleentzat.

Español (hizkuntza) Ikus. Castellano Español (jentilizioa) Espectáculo

EZ *gaztelera EZ *erdera / erdara

gaztelaniA espainierA espainiar(ra) espainol(a) Ikuskizun(a)

Ikuskizunean, ikuskizunera, ikuskizuneko, ikuskizunetik, ...

Espectador/-a (de deportes) Espectador/-a (de película) Espectador/-a de pié Espeleología Esperar

Ikusle(a)

Estados Unidos (de America) Estadounidense

(Amerikako) Estatu Batu(ak)

Ikus-entzule(a) Zutikako ikusle(a) EspeleologiA Itxaron

estatubatuar(ra)

-48-

Ahoskera: gaztelaniazko “gui” Euskaltzaindiak esan duenez, objektua biziduna denean NORNORI-NORK (dio) kasuan erabili behar da aditz hori; eta gainontzekoetan, NOR-NORK kasuan (du). EZ *Hizlaria ez dugu gehiago itxarongo: Hizlariari ez diogu gehiago itxarongo. EZ *Bilboko autobusari hemen itxaron behar diozu: Bilboko autobusa hemen itxaron behar duzu. Laburdura: AEB EZ * EEUU

Estar reunido

Bileran egon EZ *Bilduta egon

Estética Estudio (apartamento) Estudio (de impacto ambiental) Estudio (dedicar más horas al) Estudio (habitación de casa) Estudio (para piano y orquesta) Estudio de melodías y ritmos populares Estudio(s) cinematográficos Estudios (conjunto de materias) Etapa reina de la Vuelta a Francia Etcétera etc. (abreviatura)

EstetikA Estudio(a) (Ingurumen-inpaktuari buruzko) AzterketA Ikasten (ordu gehiago eman) IkasgelA (Piano eta orkestrarentzako) estudio(a) Erritmo eta herriko soinuak ikastea Zinema-estudio(ak) Ikasketak Frantziako Itzuliko etapa nagusi(a) Eta abar etab. (laburdura) EZ *Eta abar luze bat

Europeo/-a Evaluación de la discapacidad Excursión Excursión cultural Exhibición Exhibición de bailes de salón Exhibición de danzas vascas

Bileran dago (EZ *“Bilduta dago”) “No se puede poner porque está reunida”: Ezin da jarri, bileran dago eta.

europar(ra) Desgaitasunaren ebaluazio(a) Ibilaldi(a) Txango(a) Txango kultural(a) Ibilaldi kultural(a) Erakustaldi(a) Saloi-dantzen erakustaldi(a) Euskal dantzen erakustaldi(a) -49-

Euskaltzaindiak

*eta

abar

adierazi

luze

bat

duenez, esamolde

desegokia da. EZ *Lan baldintzak, soldatak, jaiegunak eta abar luze bat:Lan baldintzak, soldatak, jai-egunak eta abar./ Lan baldintzak, soldatak, jai-egunak eta abar/eta beste asko.

Existen hojas de reclamaciones a disposición de quienes las soliciten Éxito

Nahi izanez erreklamazio orria dezakezu

gero, eska

ArrakastA EZ *arrastaka

Exitoso/Exitosa

Arrakastatsu(a)

Expediente académico Exposición Exposición antológica Exposición colectiva Exposición de carteles históricos Exposición de postales de Navidad Exposición de trabajos Exposición fotográfica Exposición individual Exposición itinerante

Ikasketa espediente(a) ErakusketA Erakusketa antologiko(a) Talde-erakusketA Kartel historikoen erakusketA Gabon postalen erakusketA

Lan erakusketA Argazki erakusketA Bakarkako erakusketA Erakusketa ibiltari(a) Herriz herriko erakusketA Exposición permanente Erakusketa iraunkor(ra) Erakusketa finko(a) Exposición pintura Pintura erakusketA Exposición retrospectiva Atzera begirako erakusketA Exposición temporal Aldi baterako erakusketA Exposición virtual Erakusketa birtual(a) Exposicion(es) Gaikako erakusketa(k) temática(s) Expresión artística Arte adierazpen(a) Expresión musical Musika adierazpen(a) Extra de cine Zinemako estrA (figurazioa) (figuración) -50-

“La película ha tenido éxito”: Filmak arrakasta izan du. “Para conseguir el éxito hay que trabajar duro”: arrakasta lortzeko gogor lan egin behar da. Erreka Mari de “La obra marionetas tuvo un éxito impresionante”: Txontxongilo taldearen Erreka Marik arrakasta itzela izan zuen. “Para dar fin a esta exitosa edición, ....”: Edizio arrakastatsu honi amaiera emateko,...”

F

Extranjero/-a Extremar precauciones Familia numerosa Fanfarria Fax Febrero

Atzerritar(ra) Kontu handiz ibili Familia ugari(a) Fanfarre(a) Fax(a) Otsail(a)

Fecha de entrega Fecha de expedición Fecha de nacimiento

Emateko datA Luzatze-datA Jaiotza-datA Jaiotegun(a) Instalazioa kentzeko data: Instalazioa jartzeko data: Noiz: Noiz egingo den: Hasteko eta amaitzeko datak

Fecha desmontaje: Fecha montaje: Fechas de impartición: Fechas de inicio y finalización Federación Internacional de Pelota Vasca Federación vizcaina de corales Felices fiestas y próspero año nuevo! Felices fiestas! Feliz año nuevo! Feliz Navidad! Feliz viaje! Feria de artesanía Feria de pequeño formato Feria del libro Festival / Fiesta de la juventud Festival de cine

Forma laburra: Ots. letra Hilabeteak (miniskulaz)

xeheaz

EZ *Jaiotze-data

Euskal Pilotaren Nazioarteko Federazioa Bizkaiko abesbatzen elkarte(a) Eguberri zoriontsuak eta urte berri on! Jai zoriontsuak! Jai onak pasa! Urte berri on! Eguberri on! Bidaia ona izan dezazu(e)la! Artisautza azokA Azoka txiki(a) Liburu azokA Gazte jaia

“2009an 4. gazte jaia antolatu zuen Gazteria Sailak”.

Zinema-jaialdi(a)

-51-

Festival de cortos Festival de música Festival de villancicos Festival Internacional de Clowns y payas@s Festival internacional de la oralidad (de la narración oral) Festivo (día) Feriado (día)

Film laburren jaialdi(a) Musikaldi(a) Gabon kanten jaialdi(a) Nazioarteko (XIV.) clown eta pailazoen jaialdi(a) Munduko kontu kontalariak

Fianza Fianza de 20 euros Fiesta (en favor) del euskera Fiesta de San Antonio

FidantzA 20 euroko fidantzA Euskararen aldeko jai(a)

Fiesta del Corpus Christi Fiesta escolar Fiesta gastronómica Fiesta movible Fiesta nocturna Fiesta patronal Fiesta recuperable Fiesta(s) local(es) Fiestas de la Magdalena

Fiestas del barrio

“El primero de mayo es día de fiesta en todo el mundo”: Maiatzaren Lehena, jaieguna mundu guztian. “Hacer fiesta (coger un día de descanso)”: Jaieguna hartu. “Todos los días de fiesta” edo “los días de fiesta” zentzua duenean: JaiegunETAN

Jaiegun(a) EZ *Jaiegunak

San Antonio jai(a)

Gorpuzti egun(a) Eskolako jai(a) Tripa-festA Jai aldakor(ra) Gau-festA Zaindariaren jai(a) Berreskuratzeko jai(a) Herriko jai(ak) Madalena jaiak Madalenak Madalenako jaiak (ikus. oharra) Auzoko jaiak

-52-

EZ *20 eurotako fianza

Ekainaren 13an: Meza, trikitixa eta gosaria San Antonioko baselizan. “Erromeria lekurik ospetsuena, dudarik gabe, Urkiola dugu”.

MadalenaKO jaiak, KarmenGO jaiak esatean, Madalena eguneko jaiak, Karmen eguneko jaiak esan nahi dela: alegia, NOIZKO jaiak. (Joxe Zubimendi-Euskaltzaindia)

Ramon

“Fines de semana”: EZ *Asteburuak Todos los fines de semana” edo “los fines de semana” zentzua duenean: AsteburuETAN edo astebururo.

Fin de semana

Asteburu(a)

Final del campeonato Finales de (campeonato de) pala Firma (autógrafo)

Txapelketaren final(a) Pala txapelketaren final(ak) SinadurA

Firma del interesado/a Firmado Fdo. (forma abreviada) Foco Foco halógeno Fogata de San Juan

Eskatzailearen sinadurA Izenpetu(t)a izpta. (forma laburtua) Foku(a) Foku halogeno(a) San Joan su(a)

Folleto Libro pequeño Fondo de biblioteca Formación básica Formación de personas usuarias Formación profesional Formador/-a Formato Formato digital Formato libro Forzosamente A la fuerza (Deberá, deberán, habrá de, ...)

LiburuxkA

Fotocopiadora Fotografía digital Fotografía en blanco y negro

“Hace falta la firma del director”: Zuzendariaren sinadura behar da. Laburtzapena: Sin.

Biblioteka-fondo(a) Oinarrizko prestakuntzA Erabiltzaileentzako prestakuntza saio(ak) Lanbide-heziketA Prestatzaile(a) Formatu(a) Formatu digital(a) Liburu formatu(a) Nahitaez Ezinbestean Derrigorrean EZ *Derrigorrez

Fotokopiagailu(a) Argazkilaritza digital(a) Zuri-beltzeko argazki(a)

-53-

Ikus. Sinadura

EZ *San Juanen sua Ikus. “Noche de San Juan”

Euskaltzaindiak

derrigorrezko

derrigor, derrigortu

eta euskara batuan onartzen dituen arren, honako hauek hobesten ditu: nahitaez, nahitaezko, behartu. “El cartel de fiestas deberá contener el siguiente texto: ... Jaietarako kartelean derrigorrean agertu beharreko testua hau izango da: ...

Fotografía infantil Fracaso escolar Francés (hizkuntza) Francés (jentilizioa) Frontón Frontón cubierto Frontón del polideportivo Frontón Santa Isabel Fuego lento Fuego medio Fuego vivo Fuegos (artificiales)

G

Umeen argazkiak Eskola-porrot(a) frantses(a) frantziar(ra) Pilotaleku(a) Frontoi(a) Frontoi estali(a) Udal Kiroldegiko frontoi(a) Santa Isabel frontoi(a) Su motel(a) Su txiki(a) Su ertain(a) Su bizi(a) Su handi(a) Su (artifizial)(ak)

Función (sesión, actuación, recital, número, emisión)

Saio(a) Emanaldi(a)

Función teatral Funcionario/-a Futbol sala Gaélico Galdacano Galdacano (jentilizioa) Ganas

Antzezkizun(a) Funtzionario(a) Areto-futbol(a) gaeliko(a), gaelierA Galdakao (izen ofiziala) galdakoztar(ra) Gogo(a) EZ *Gogoak

Gastos Gastos Gastos Gastos Gastos Gastos

Ostatu-gastu(ak) Publizitate-gastu(ak) Bidaia-gastu(ak) Bidaia- eta otordu-gastuak Gastu orokor(rak) Aurreikusi gabeko gastu(ak) Ezusteko gastu(ak)

de alojamiento de publicidad de viaje de viaje y dietas generales imprevistos

-54-

“Los fuegos empiezan a las once”: Suak hamaiketan hasiko dira. Futbol emanaldia Kirol emanaldia Zuzenenko emanaldia Bertso-saioa Gimnastika-saioa EZ *Funtzionari(a)

Gogo hitza singularrean erabiltzen da: EZ *Lanean hasteko gogoak dauzkat: Lanean hasteko gogoa daukat.

“El gaztegunea”: gazteguneA “En el gaztegunea”: gazteguneAN GAZTEGUNEA

Gaztegunea

Gaztegune(A)

Gaztetxokoa Género y estilo musical Gestión Gestión básica de subvenciones: memorias, justificaciones, facturación, ... Gigantes y cabezudos Gimnasia de mantenimiento Gobierno vasco Grabación musical Gracias

Gaztetxoko(a) Musika genero eta estilo(ak) KudeaketA Diru-laguntzen oinarrizko kudeaketa: memoriak, justifikazioak, fakturazioa, ...

Graduado escolar Grafología Gratis De balde

Gratuito (Entrada, material, servicio...) Gratuito para personas voluntarias de asociaciones Grupo

Erraldoi eta buruhandi(ak) Mantentze-gimnasiA Eusko JaurlaritzA Musika-grabazio(a) Eskerrik asko Mila esker Eskola-graduatu(a) GrafologiA Doan Dohain Dohainik Hutsaren truke Musu-truk EZ *Dohan Doako ... sarrer(a) Doako ... zerbitzu(a) Doako ... material(a) Elkarteetako boluntarioentzat doan

Grupo (En..)

Talde(a) Multzo(a) Taldean

Grupo Grupo Grupo Grupo Grupo Grupo

Dantza-talde(a) Enpresa-talde(a) Antzerki-talde(a) Lan-talde(a) Talde misto(a) Musika-talde(a)

de baile/danzas de empresas de teatro de trabajo mixto musical

“Trabajó cuatro semanas de balde para ayudar a la familia”: Lau astetan dohainik lan egin zuen familiari laguntzearren.

Sarrerak ordaindu behar ditugu? Ez, doako ikuskizuna da/ Ez, doakoa da.

“Esto hay que hacerlo en grupo”: Hau taldean egin behar da.

-55-

Grupo teatral Grupo(s) local(es) (del pueblo) Grupos (Por...) Grupos de música locales Guardar como plantilla Guía (libro) Guía (persona) Guía de teléfonos Guía musical Guía para el verano Guía para jóvenes Guía para niños y niñas Guía sobre...

Antzerki-talde(a) Antzeztalde(a) Herriko talde(ak) “Repartiremos a los niños en grupos”: Haurrak multzoka banatuko ditugu.

MultzokA TaldekA Herriko musika-talde(ak) Gorde txantiloi gisA Gidaliburu(a) Gidari(a) Telefono-aurkibide(a) Musika gidA Udarako gidA Gazteentzako gidA Umeentzako gidA Haurrentzako gidA (zeri) buruzko gidA

Guía(s) de lectura Guipuzcoano (dialecto) Guipuzcoano/Guipuzcoan a (jentilizioa) Guitarra Guitarrista

H

Irakurketa gidA(k) gipuzkerA gipuzkoar(ra) giputz(a) GitarrA GitarristA Gitarra-jotzaile(a) Gusto Gustura Gustuko Hábito lector Irakurtzeko ohiturA Hacer acto de presencia Agertu Azaldu

-56-

-Liburu-ateraberriei buruzko gida. -Udako irakurketa gomendarriei buruzko gida.

EZ *kitarra EZ *kitarra-jolea EZ*Gustora, EZ*Gustuko

“Estaba invitado pero no hizo acto de presencia”: Gonbidatuta zegoen baina ez zen agertu.

Hall Hall amplio (Amplio hall) de 6 m.de altura Hall de la planta baja (En el...) Hall principal Hinchables Hindú Historia (cuento)

SarrerA 6 metroko altuerako sarrera handi(a) Beheko sarrera nagusian Beheko sarrerA SarrerA nagusi(a) Puzgarri(ak) Indiako ... indiar(ra) Istorio(a)

“Cuentos hindúes”: Indiako ipuiak. Ipuin indiarrak / Indiar ipuinak ISTORIO/HISTORIA

Istorio hitzaren sinonimo batzuk honako hauek dira: kontakizuna, pasadizoa, ipuina, gertaera bitxia... Ez nahastu, beraz, historia hitzarekin. EZ *Oso historia xelebreak kontatzen ditu beti: Oso istorio xelebreak kontatzen ditu beti. EZ *Euskal literaturaren istorioa XVI. Mendean hasi zen: Euskal literaturaren historia XVI. Mendean hasi zen.

Historia (de un lugar, de una disciplina, algo ocurrido) Historia del cine Hogar de personas jubiladas y pensionistas Hoja Hoja de inscripción Hojear

HistoriA

Zinemaren historiA Jubilatuen eta pentsiodunen etxe(a) Orri(a) Izen-emate orri(a) Gainetik irakurri

Honor (En ... de)

(Noren) ohoretan (Noren) omenez

Honorífico

Ohorezko ...

-57-

“Estuve hojeando una revista en la sala de espera”: Itxarongelan aldizkari bat gainetik irakurtzen aritu nintzen. “Hubo baile en honor de los novios”: Ezkongaien ohoretan dantza izan zen. “Tiene dos títulos honoríficos”: Ohorezko bi titulu ditu.

I

Hora Horario Horario de atención al público Horario de impartición: Horario de oficina: Horario de verano: Horario escolar Horas realizadas fuera de la jornada Humor

Ordutegia: Bulego-orduak: Udako ordutegia: Eskolako ordutegi(a) Lanalditik kanpo egindako ordu(ak) Umore(a)

Humor en corto

Umorea labur

I campeonato de ajedrez (de Navidad) (de Arrigorriaga) Ida y vuelta Idioma Igual (Es...) No importa

(Arrigorriagako) (Gabonetako) I. Xake txapelketA

Impartida por: Importe Importe de la matrícula Importe total: Imprenta Imprescindible Imprevisto(s)

Ordu(a) Ordutegi(a) Jendearentzako ordutegi(a)

Joan-etorri(a) HizkuntzA Berdin da Berdin du Berdin zaio Berdin dio

Forma laburra: or. Edo h

EZ *Humorea Leioako Umore azoka “Mejores cortometrajes vascos de humor”: Umorezko euskal laburrik onenak.

Hizkuntza arazoak - “Me es igual un camino que otro”: Enetako berdin da edozein bide. - “Da igual lo que sientas: Berdin du zuk zer sentitzen duzun. - “Me es indiferente uno que otro”: Berdin zait bata edo bestea. “Amarillo o rojo? Me da igual”: Horia ala gorria? Berdin dio.

Irakaslea(k): Zenbateko(a) Matrikularen zenbateko(a) Zenbatekoa guztirA: Inprimategi(a) Nahitezko(a) Ezinbesteko(a) Ezusteko(ak)

-58-

Imprimir Inauguración (Acto de...), Apertura

Inprimatze(a) Hasiera emate(a) (Ate)-zabaltze(a) IrekierA Inaugurazio(a) Hasiera

Incapacidad Incapacidad (Grado de...) Incidencia(s) Incluído Inclusive Incluso

Ezintasun(a) Ezintasun-mailA

Incluir

Gertakari(ak) Barne (Dagokion izenaren ondoondotik) Ikus. “Incluir”

(barne) hartu Barruan/barne(an) eduki Izan Eduki/Ukan (barnean/barruan) sartu (barnean/barruan) egon Sartuta egon

Índice de masa corporal Gorputz-masaren indize(a) (I.M.C.) (GMI) Individualmente BakarkA Infancia

Haurtzaro(a)

-59-

EZ *Inprimaketa -“Varios políticos asistirán al acto de inauguración del curso escolar”: Zenbait politikari etorriko dira ikasturteari hasiera emateko ekitaldira. -“Mañana se realizará la inauguración de las nuevas oficinas del Ayuntamiento”: Bihar egingo dute Udaletxeko bulego berrien ate-irekitzea. -“La inauguración de una carretera”: Errepidearen irekiera. “Inauguración del encuentro”: Tokaketaren hasiera

“Todos sus hijos, incluidos los más pequeños”: Seme-alaba guztiak, txikienak barne. “Todos los días de la semana, el domingo inclusive”: Astearen egun guztietan, igandea barne. 2.006 urtetik aurrera jaiotakoak, hauek barne. -“Incluye desplazamiento en autobús y comida”: Autobusaren kostua eta bazkaria barne. -“El precio del viaje incluye el desayuno”: Bidaiaren prezioak gosaria ere barne hartzen du; bidaiaren prezioan gosaria sartuta dago. - “El programa incluye varios filtros para mejorar imagen y sonido”: Programak irudia eta soinua hobetzeko zenbait iragazki ditu.

Bakarka edo taldeka: “individualmente o en grupo”. “Las canciones que se aprenden en la infancia, no se olvidan”: Haurtzaroan ikasitako kantak ez dira ahazten.

Infantil/juvenil Información general Información juvenil Informática básica Informática fundamental Informe Informe favorable Informe favorable del técnico/-a competente Inglés (hizkuntza eta jentilizioa) Ingreso mínimo familiar Iniciación Profundización Iniciar Dar inicio

Umeentzat/gazteentzat Informazio orokor(ra) Gazte informazio(a) Oinarrizko informatikA Funtsezko informatikA Txosten(a) Aldeko txosten(a) Teknikari eskudunaren aldeko txosten(a) Ingeles(a) (Hizkuntza zein jentilizioa) Familiaren gutxieneko dirusarrerA Hastapen-mailA Sakontze-mail(a) “Mañana tendrá lugar la iniciación Hasiera eman

de las obras”: Bihar emango zaie hasiera lanei.

Inmigrante Inscripción Inscripción para el concurso de tostadas Instalaciones solicitadas Instancia Solicitud Instituto Arrigorriaga Internet

Etorkin(a) Izen-emate(a) Tostada lehiaketarako izen emate(a) Eskatutako instalazio(ak) EskaerA Eskabide(a) Arrigorriaga Institutu(a) Internet(a)

Intervención (Área)

Kontu(-)hartzailetzA

Introducción Prólogo Preludio Itinerario IVA incluído IVA no incluído (Sin Iva) Izquierda

SarrerA

Ibilbide(a) BEZ barne BEZ kanpo Ezker(ra)

Maiuskulaz eta mugagabean: Interneten EZ *internetean (-) Hitz biak marratxoarekin lotuta edo biak bananduta. Inoiz ez horrela: EZ *Kontuhartzailetza “En el prólogo del diccionario”: Hiztegiaren sarreran.

Forma laburra: ezk.

-60-

Izquierda (A la...) Izquierda (De la...) Izquierda (En la...)

J Jerga teatral Jornada (laboral) Jornada de mañana Jornada de puertas abiertas Jornada de tarde Jornada especial Jornada fraccionada Jornada ininterrumpida Jornada intensiva Jornada parcial Jornada partida Jornada reducida Jornada semanal Jóvenes empadronados en Arrigorriaga Jubilado/-a (persona jubilada) Jubilados o pensionistas (personas jubiladas y pensionistas) mayores de 60 años Juego Juego de mesa Juego recreativo Juegos gigantes Juegos malabares Juegos no sexistas Juegos para todas las edades Juegos y actividades físicas recreativas para animación

Ezkerrera Ezkerretara Ezkerreko Ezkerrean Ezkerretan Teatro-jargoi(a) Lanaldi(a) Goizeko jardun(a) Ateak zabaltzeko egun(a) Arratsaldeko jardun(a) Lanaldi berezi(a) Lanaldi zatikatu(a) Etengabeko jardun(a) Lanaldi trinko(a) Lanaldi partzial(a) Lanaldi zatitu(a) Lanaldi murriztu(a) Asteko lanaldi(a) Arrigorriagan erroldatutako gazte(ak) Jubilatu(a) 60 urtetik gorako jubilatu eta pentsiodun(ak)

Joko(a) Mahai-joko(a) Olgetazko jolas(a) Joko erraldoi(ak) Malabar jolas(ak) Jolas/Jostailu ez-sexistA(k) Adin guztietarako joko(ak) Animatzeko jokoak eta jolasjarduera fisiko(ak)

-61-

EZ *Joku(a) EZ *Mahai joku(a)

Jueves

Ostegun(a)

“Todos los jueves” edo “los jueves” zentzua duenean: OstegunETAN EZ *Ostegunak

Jugar

Jolastu (sokasaltoan jolastu) Jokatu (futbolean jokatu)

Ostegunean, osteguneko, ostegunetik, ... Forma laburra: Og./Juev. -Jardunaldiak, bi txandatan antolatu zituzten: ostegun arratsaldez eta ostiral goizez. -16,00 – 18,00 astearteetan eta ostegunetan. EZ *Baratzean jolastu dute: Baratzean jolastu dira. Bereiztu beharra dago jokatu eta jolastu: jolastu umeek-eta egiten dute, inolako lehiarik gabe.

Sokasaltoan jolastu, panpinekin jolastu... Jokatu, aldiz, zerbait jokoan dagoenean, baita umeen artean bada ere. Kartetan jokatu,

futbolean jokatu, pilotan dirua jokatu... Zertan edo zer dira ohiko futbolean jokatu, xakean eta dirua jokatu, futbol bat jokatu...

jokatu, formak:

jokatu... partida

EZ *Pilotalekuan ezin da futbolera jolastu: Pilotalekuan ezin da futbolean jokatu. Bestalde, kontuan izan jolastu esateko beste bide hauek ere baditugula euskaraz: jolasean ibili,

jolas egin, jolasean ari izan... “Baratzean ibili dira jolasean”, “Baratzean egin dute jolas”

Julio

Uztail(a)

Junio

Ekain(a)

Justificante Juventud (aspecto joven) Juventud (conjunto de jóvenes)

Frogagiri(a) Gaztetasun(a)

Juventud (edad de la vida)

Gaztaro(a)

Uztailean, uztailetik, uztailera, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz) Ekainean, ekainetik, ekainera, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz) “Su juventud le daba fuerza”: Gaztetasunak indarra ematen zion. “La juventud de hoy en día está más preparada que la de nuestra época”: Gaur egungo gazteak gure garaikoak baino prestatuago daude. “Los años de su juventud fueron los más hermosos”: Gaztaroko urteak i i d k

GazteriA Gazte(ak)

-62-

K

L

Kanporamartxo

Kanporamartxo(a)

La asociación ... responderá de cualesquiera otros daños en los que se acredite culpa o negligencia desencadenante de responsabilidad tanto civil como penal.

... elkartea gainontzeko kalteen erantzule izango da, erantzukizun zibila nahiz penala dakarren erru edo zabarkeriaz jokatu duela egiaztatuz gero.

La asociación ... se hará responsable de todos y cada uno de los daños que se produzcan en los bienes, bien sean inmuebles y/o muebles municipales o extramunicipales La duración mínima de cada (actividad) será de (número) minutos La familia también cuenta

... elkarteak bere gain hartuko du udalaren eta udalaz kanpoko ondasun higiezinek eta/edo higigarriek izan ditzaketen kalteen gaineko erantzukizuna.

izan ziren ederrenak. Kanporamartxo ospakizun bat da, Garizuma aurreko igandean egiten dena. Tradizio hau bizirik dago Bizkaiko hainbat herritan. Dena den, herririk herri izen ezberdinak izaten ditu: Sasimartxo, Kanpamartxo, Kanpomartxo, Txitxi(-)burruntzi, Sasikoipetsu, Basatoste, Sarteneko ... Tradizioari jarraituz igande horretan herrietako jendeak mendi aldera jotzen zuen eta han parranda egiten zuten. Parranda horretarako eramaten zituzten txorizoak, urdaiazpikoa, ardoa, ... bakoitzak berea. Gero sutea egin, txorizoak zorroztutako makilen puntan sartu eta sutan erretzen zituzten geroago ogitartean jateko. Ostean, kantuak eta dantzak hasten ziren.

(jarduera) bakoitzaren gutxieneko iraupena (zk.) minutukoa izango da Kontuz! Halako hitz jokoak ezin - Etxekoak (ere) kontari ditugu hitzez hitz itzuli: ”Familiak - Ipuinak familia giroan ere kontatzen du” zentzu biak

-63-

hartzen ez dituelako: garrantzitsua da eta kontari ibiliko da.

La fianza se devolverá una vez finalizado el periodo. La sala de estudios permanecerá cerrada los días 28 de noviembre y 5 de diciembre Labor artística Laboratorio fotográfico Labortano (dialecto) Labortano (jentilizioa) Lección

familia familia

Fidantza baimendutako aldia amaitzean itzuliko da. Ikasgela itxita / Sala de estudios cerrada

Noiz/Días: azaroak 28abenduak 5 / 28 noviembre-5 diciembre

ArtegintzA Argazkigintza loborategi(a) LapurterA Lapurtar(ra) Ikasgai(a)

Erabili

irakasgai

ikasgai

(lección) edo (asignatura) euskara

batuan.

Lecto-escritura Irakurketa-idazketA(k) Lector/-a esporádico/-a Noizbehinkako irakurle(a) Lectura IrakurketA Irakurtze(a) Lectura (destreza)

Irakurmen(a)

Lectura (texto)

Irakurgai(a)

Lectura de cuentos Lectura en voz alta Lectura precoz Lectura silenciosa Lecturas compartidas Leer a la sombra Leer en voz alta Legible Lema Tema

Ipuinen irakurketA Boz gorako irakurketA Irakurketa goiztiar(ra) Isilpeko irakurketA Partekatutako irakurgaiak Gerizpean irakurri Boz gora irakurri Irakurgarri(a) Gai(a)

Lemonés (jentilizioa)

lemoar(ra)

-64-

“Le gusta la lectura”: Irakurtzea atsegin du. “Lectura y escritura”: Irakurketa eta idazketa. “Técnicas para trabajar la lectura”: Irakurmena lantzeko teknikak. “Tenéis cuatro lecturas para este trimestre”: Hiruhileko honetarako lau irakurgai dauzkazue.

Proposamena: Irakurketakideak

“El lema del discurso fue el bilingüísmo”: Hitzaldiaren gaia elebitasuna izan zen.

Lengua materna Lenguaje infantil Lenguaje musical Letra Letra(s) de canciones Ley del mímino esfuerzo Librería Librería

Ama-hizkuntzA Ume mintzairA Musika-hizkuntzA LetrA Abestien hitz(ak) Ahalegin txikienaren lege(a) Liburu(-)dendA Liburu(-)dendA

Librero Libreta de direcciones Libro de consulta Libro de escolaridad Libro de familia Libro de inventario Libro de reservas Libro escolar Libro infantil Libros infantiles y juveniles Libros refrescantes Lecturas refrescantes Libros relacionados con...(viajar) Libros tematicos Licencia de carácter público y personal Licencia por enfermedad de parientes Licencia por asistencia a cursos Licencia por maternidad / paternidad

Liburu-saltzaile(a) Helbide-liburu(a) Kontsulta-liburu(a) Eskolatze-liburu(a) Familia-liburu(a) Inbentario-liburu(a) Erreserba-liburu(a) Eskola-liburu(a) Umeentzako liburu(a) Haur eta gazteentzako liburu(ak) Liburu freskagarriak Irakurketa freskagarriak (bidaia)-t(z)earekin lotutako liburuak Gaikako liburuak Izaera publikoa eta pertsonala duen lizentziA Ahaideen gaixotasunarengatiko lizentziA Ikastaroetan parte hartzeagatiko lizentziA Amatasun edo aitatasunlizentziA -65-

Euskaltzaindiak erabaki du Hiztegi Batuan denda eta salgaia bereizita edo marrarekin lotuta idatzi behar direla. EZ *altzaridenda: altzari-denda, altzari denda. EZ *gozodenda: gozo-denda, gozo denda. EZ *liburudenda: liburu-denda, liburu denda

Licencia por matrimonio propio o parientes Licencia por permiso representación sindical Licencia por traslado o mudanza Licenciado/-a Línea(s) de actuación Lista Lista de espera Lista de espera provisional Lista de favoritos Lista de grupos Lista de personas admitidas Lista de precios Lista numerada Lista/Relación de actividades Lista/Relación de clasificados Lista/Relación de participantes Lista/Relación de seleccionados Lista/Relación numerada Listado (completo) de feriantes Literatura popular Llamar para entrar Llave de paso Loable Laudable

Norberaren edo ahaideen ezkontzarengatiko lizentziA Sindikatuen ordezkaritza izateagatiko lizentziA Bizilekua aldatzeagatiko lizentziA Lizentziadun(a) (EZ *Lizentziatua) Jardunbide(ak) ZerrendA Itxaron zerrendA Behin-behineko itxaron zerrendA Gogokoen zerrendA Taldeen zerrendA Onartutakoen zerrendA

Zuzenbidean lizentziaduna

Prezio-zerrenda Zenbakidun zerrendA Ekintzen zerrenda Sailkatuen zerrendA Parte hartzaile-zerrendA Partaide-zerrendA Kide-zerrendA Hautetsien zerrendA Zenbakien zerrendA Ferianteen zerrendA Herri(-)literaturA Deitu sartu baino lehen Ixteko giltza Txalogarri(a)

-66-

“Un trabajo loable”: Lan txalogarria. “Un modo de actuar elogiable”: Jokabide txalogarria.

Local (espacio amplio) Local accesible

Lokal(a) Lokal irisgarri(a)

Local de ensayos (ik.Sala de ensayos) Local insonorizado Local público de ocio o espectáculo Longitud aproximada de 18 kms Ludoteca Ludoteka de Abusu Lugar de impartición: Lugar para el desarrollo Lugar: Lunes

Entsegu(-)areto(a) EZ *Entseiu Gela intsonorizatu(a) Aisialdi eta ekitaldietarako lokal publiko(a) 18 km-ko luzera gutxi gorabehera LudotekA Abusuko ludotekA Lekua: Garapenerako leku(a) Lekua: “Todos los lunes” edo “los lunes” zentzua duenean: astelehenetan EZ *Astelehenak “Todos los lunes...” edo “los lunes, ...” zentzua duenean: Astelehen Ø, asteazken Ø eta ostiralETAN EZ *Astelehenak, astearteak, asteazkenak Madalen Maddalen Maialen Matxalen Malen (Madalen izenaren txikigarria)

Lunes, miércoles y viernes

M

Magdalena

-67-

“Local accesible, sin barreras arquitectónicas”: Lokal irisgarria, oztopo arkitektonikorik gabea

EZ * Intsonorizatutako lokala

Al./Lun /L

Astelehen, astearte asteazkenetan zabalik. Astelehen, astearte asteazkenean itxita.

eta eta

Forma laburrak: AZ./Mier/X

Maialen

Bizkaian maiatzaren lehenari deitzen zaio: “Maialen eguna, esne eguna”. Tradizioaren arabera, egun honetan esnea edaten duenak ez du urte osoan buruko minik izango.

Magisterio Mail Malabares Malabarista Mamotreto Mañana (De, a la...)

Irakasle ikasketak Mezu elektroniko(a) Malabare(ak) MalabaristA Liburukote(a) Goizez/Goizean

Mantener libre el paso Mantenimiento

Atea libre utzi Mantentze-lan(ak) EZ *Mantenimendua Manual Eskuliburu(a) Manualidad Eskulan(a) Maquillaje Makillaje(a) Máquina expendedora de Konpresak eta tanpoiak compresas y tampones saltzeko makina Maratón de lectura Irakurketa maratoi(a) Maratón de Mendi maratoi(a) montaña/alpino Maratón intercultural de Ipuinen kultura arteko cuentos maratoi(a) Marcha montañera Mendi martxA Marcha montañera Padura mendi Padura martxA/ibilialdi(a)

-68-

EZ *Magisteritza

Noizkoa den ez badakigu, goizez. Eta, noizkoa den (atzokoa, gaurkoa…) badakigu, berriz, goizean. Lana goizez (goizez, egunez...) egiten dugu. Lana atzo goizean (goizean, eguerdian...) amaitu genuen.

Marioneta Títere Dominguillo Marquesina Martes

Marzo

“Los hilos de la marioneta no se ven”: Txotxongiloaren hariak ez dira ikusten.

Txotxongilo(a)

MarkesinA Astearte(a) Martitzen(a) “Todos los martes” edo “los martes” zentzua duenean: AstearteETAN EZ *Astearteak Martxo(a)

Más información Más o menos Más que libros

Argibide gehiago Gutxi gorabeherA

Masaje Material

Masaje(a) Material(a) EZ *Materialea Marrazketa-material(a) Bulego material(a) Bulego material inbentariaezin(a) Doako material(a) Material informatiko(a) Liburu formatuko material(a) Materialak, tresnak eta zeramikaren kimika: buztinak, esmalteak, engobeak, pastak eta abar.

Material de dibujo Material de oficina Material de oficina no inventariable Material gratuito Material informático Material librario Materiales, herramientas y química cerámica (arcillas, esmaltes, engobes, pastas, etc.) Matrícula de honor Matrícula: lugar y plazo para formalizarla Máximo

“El martes”: astartean “Los martes”: astearteetan Ar./Mar. Astearte(a)

Forma laburra: Mar. Hilabeteak letra (miniskulaz)

xeheaz

Hainbat liburu abiaburu Liburuak abiaburu Liburuetatik haratago Liburuetatik harantz(ago) Liburuen haraindian (Más allá de...) Liburuak eta beste

Ohorezko matrikulA Matrikula egiteko lekua eta epea Handien(a) Gehienezko(a) Maximo(a) -69-

“El peso máximo que se admite es de mil kilos”: Onartzen den pisu handiena mila kilokoa da. “Esta curva tiene dos máximos”:

Kurba honek bi maximo ditu. “La máxima de ayer fue de veinte grados”: Atzoko maximoa hogei gradukoa izan zen. “Máximo común divisor”: Zatitzaile komunetan handiena

Máximo (Como...)

Mayo Mayor de 18 (Ser...) Mayor de edad

Mayor de veinticinco años Mayúscula Medio ambiente Medio Ambiente (departamento) Medio ambiente laboral Medir (“mide”)

Gehienez (ere) Asko jota Goitik jota Maiatz(a)

Maiatzean, maiatzetik, ... Hilabeteak letra (miniskulaz)

xeheaz

18 urtetik gorakoa izatea / 18 urte beteta izatea IZOk Adindun(a)

(IVAP/HAEEko Itzulpen Zerbitzu Ofizialak) hitz hori bultzatzen du hemazortzi urteko muga horretatik gorakoentzat.

Hogeita bost urtetik gorako(a) Letra larria(a) Ingurumen(a) Ingurumen (Sail)(a) Laneko ingurumen(a) Neurri(a) EZ *Neurtu

EZ *Ingurugiro

Neurrien berri izan nahi dugunean, askotan gaztelaniak eragindako formulak erabiltzen ditugu. Euskaraz baditugu bestelako baliabideak horiek adierazteko. EZ *Zenbat neurtzen du mahai honek?: Ze neurri du mahai honek? Zein da mahai honen neurria? EZ *Lau metro neurtzen ditu: Lau metro luze da. Lau metroko luzera dauka. Berdin gertatzen da hauekin: Lau

metro zabal da, hamar metro sakon dauzka...

Melomanía

Musikazaletasun(a)

-70-

IZOk (IVAP/HAEEko Itzulpen Zerbitzu Ofizialak) hitz hori bultzatzen du hemezortzi urteko muga horretatik beherakoentzat. EZ *Adin gabe(a) EZ *Adingabe(a): Adingabe(a). Berdin: amaigabea, arduragabea, baliogabea, bukatugabea...

Menor de edad

Adingabe(a) Adingabeko(a)

Menú degustación Menú del día Mercadillo Mercadillo del libro usado Mercado(illo) de productos de segunda mano Merecer la pena Valer la pena

Dastatzeko menu(a) Eguneko menu(a) Azoka txiki(a) Erabilitako liburuen azoka txiki(a) Bigarren eskuko produktuen azokA

Mesa de control Mesa redonda Micrófono Micrófono inhalámbrico Micrófono para conferencia

Kontrol mahai(a) Mahai-inguru(a) Mikrofono(a) Haririk gabeko mikrofono(a) Hitzaldietarako mikrofono(a)

Merezi EZ *Pena merezi

-71-

Euskaraz badira gauzak merezi dutenak, baina ez pena merezi dutenak. EZ *Pena merezi du lanean saiatzea, gauzak txukun egiteko: Merezi du lanean saiatzea, gauzak txukun egiteko. Gogoratu –tzea horrek ez duela ergatiboa (-k) hartzen.

Miembro de una asociación Miércoles

Mil

Elkartekide(a) Asteazken(a) “Todos los miércoles” edo “los miércoles” zentzua duenean: AsteazkenETAN EZ *Asteazkenak Hamaika Hainbat Makina bat Mil(a)

Mínimo (Como...)

Gutxienez

Mínimo (Lo más...)

Batere (ez) Ezer ere (ez) Piperrik ere (ez) Txikien(a) Baxuen(a) Gutxieneko(a) Minimo(a)

Mínimo/Mínima

Minúscula (letra-mota) Minusválida (persona)

Minusválido físico (persona)

Minusválido físico o psiquico (persona) Minusválido psíquico (persona)

Letra xehe(a) Ezindu(a) Minusbaliatu(a) Elbarri(a) Ezindu fisiko(a) Minusbaliatu fisiko(a) Ezintasun fisikoak ditu(zt)ena(k) Ezindu fisiko edo psikiko(a) Ezindu psikoko(a) Minusbaliatu psikiko(a) Ezintasun psikikoak ditu(zt)ena(k) -72-

“El miércoles”: asteazkenean “Los miércoles”: asteazkenetan. Forma laburra: Az./Miér

Gaztelaniaren eraginez, mila zenbakiaz baliatzen gara kopuru handiak adierazteko, baina euskara jatorrean bada beste biderik. EZ *Mila bider esan nion lana garaiz amaitzeko. Hamaika bider / Hamaikatxotan / Makina bat bider esan nion lana garaiz amaitzeko. “Tiene veinte años como mínimo”: Gutxienez hogei urte ditu. “No ve lo más mínimo”: Ez du batere ikusten.

“-Cobra la cantidad mínima”: Kopuru txikiena kobratzen du. -“Este año la (temperatura) mínima no ha bajado de cero”: Aurten (tenperatura) minimoa ez da zerotik jaitsi. -“Bajo mínimos”: Minimoen azpitik. -“Mínimo común multiplo”: Multiplo komunetan txikiena.

Miravalles

Ugao-Miraballes (Izen ofiziala)

Miravalles (jentilizioa) Modalidad (de taller) Modalidad de pago Modera(n): Moderador/-a

ugaotar(ra), miraballestar(ra) Tailer-motA Ordainketa-modu(a) Moderatzailea(k): “Me nombraron moderador del Moderatzaile(a)

Monitor / Monitora de educación y tiempo libre Monólogo Monólogo interior Montador musical de efectos sonoros de radio, cine y televisión Montaje de stands Móvil (teléfono) (Ikus. Teléfono móvil)

Hezkuntzako eta astialdiko monitore(a) / begirale(a) BakarrizketA Barne-bakarrizketA Irratiko, zinemako eta telebistako soinu-efektuen musika-muntatzaile(a) Standak muntatze(a) Sakelako(a) Eskuko(a) EZ *Mugikorra Hamaika (+ mugagabea)

Mucho Montón

N

Mintegiaren seminario”: moderatzaile izendatu ninduten.

Multa Multiaventura Municipio (Término municipal)

Izun(a) MultiabenturA Udal(a) Udalerri(a)

Mural (cartel) Música Música coral Música para coro Música para piano Música popular Musicalidad Músico Músicos locales Nacimiento del Nervión Narración oral Navarro (dialecto)

Horma-irudi(a) MusikA Abesbatza(rako) musikA

“¿Hay quien no tenga móvil?”: Sakelakorik ez duenik badago?

Hamaika herrialde eskualdeTAKO gidak EZ *Hamaika herrialde eskualdeKO gidak

eta eta

Lurra, herritarrak eta antolakuntza dira udalerriaren osagaiak.

Pianorako musikA Herri(-)musikA Musikaltasun(a) Musikari(a) Herriko musikari(ak) Nerbioi (ibaiaren) iturburu(a) Ahozko kontaketA NafarrerA (euskalkia) -73-

Navarro (jentilizioa) Navidad(es) Negrita (bold) Nº de autorización Noche (De, a la...)

Noche de San Juan Nombre de pila Nota al margen Nota al pie Nota de prensa Novedad (cambio, nuevos productos)

nafar(ra) Gabon(ak) Eguberri(ak) Letra lodi(a) Baimen zenbaki(a) Baimen zk. Gauez/Gauean

San Joan gau(a) Ponte izen(a) Albo-ohar(ra) Oin-ohar(ra) Prentsa-ohar(ra) Nobedade(a)

Novedad (publicaciones) Ateraberri(a) Novedad! Berria!

-74-

Gabon zoriontsuak opa dizkizuegu “Texto en negrita”: Testu lodi(a)

Noizkoa den ez badakigu, gauez. Eta, noizkoa den (atzokoa, gaurkoa…) badakigu, berriz, gauean. Lana gauez (goizez, egunez...) egiten dugu. Lana atzo gauean (goizean, eguerdian...) amaitu genuen.

“Avísame si hay novedad”: Nobedaderik badago, esadazu. “Las últimas novedades de la feria de Durango”: Durangoko azokako azken nobedadeak.

Novedoso/-a Novela

Berritzaile(a) Eleberri(a) NobelA Novela de aventuras Abentura-eleberri(a) Abentura-nobelA Novela de ciencia ficción Zientzia fikziozko eleberri(a) Zientzia fikziozko nobelA Novela de terror Beldurrezko eleberri(a) Beldurreko nobelA Novela de viajes Bidaia-eleberri(a) Bidaia-nobela Novela erótica Eleberri erotiko(a) Nobela erotiko(a) Novela histórica Eleberri historiko(a) Novela negra Eleberri beltz(a) Nobela beltz(a) Novela romántica Amodiozko eleberri(a) Amodiozko nobelA Noviembre Azaro(a)

O

Número Número de cuenta Número de DNI Nº DNI Número de expediente Número de Identificación Fiscal (NIF) Número de inscripción Nº de inscripción Número de plantas (pisos) Número de plazas y plazos de matrícula Número de socios/as Número de teléfono

Zenbakia Kontu-zenbaki(a) NAN zenbaki(a) NAN zk. Espediente zenbaki(a) Identifikazio fiskaleko zenbakia (IFZ)

Objetivo Obra colectiva Obra de teatro/obra teatral, obra dramática

Helburu(a) Talde-lan(a) Antzerki-lan(a)

EZ *Elaberria

Ikus. amaierako oharra

Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz) Forma laburrak: zenb.; zk. Forma laburra: ktu.-zk.

Izen-emate zenbaki(a) Izen-emate zk. Solairu-kopuru(a) Leku-kopurua eta matrikula egiteko epeak Bazkide kopuru(a) Telefono-zenbaki(a)

Forma laburra: Tel.-zk.

Antzerki-lan ederrak ikusteko aukera izango dugu:tendremos t d d d -75-

oportundad de ver hermosas(buenísimas) obras de teatro. Forma laburra: Antz.

Ocasión (En ésta...) Ocio Tiempo libre Octubre

Oraingoan AisiA Aisialdi(a) Urri(a)

Oficina administrativa Oficina de Consumo Oficina de Empleo Oficina de información Oficina del consumidor/-a Oficina municipal Oficina Municipal de Información de la persona consumidora (OMIC) Ofrecer

Udal bulego administratibo(a) Kontsumo-bulego(a) Enplegu-bulego(a) Informazio bulego(a) Kontsumitzailearen bulego(a)

Ojo!

Olatxu nº 3

“Léelo en tu tiempo libre”: Irakur ezazu astialdietan. Forma laburra: urr./oct. Deklinatuta: urrian, urriaren, urritik, urrira Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz)

Udal bulego(a) Kontsumitzailearen informaziorako udal bulego(a) (KIUB) “Aritz berri” dantza taldeak euskal dantzak eskainiko dizkigu.

Eskaini EZ *Eskeini Kontuz! Erne! Adi! Olatxu 3

Helbidea EUSKARAZ erabiliko dugu, modu bakarrean. (Kale eta zenbakiaren artean ez dago komarik) Olentzero (izen propioa) Olentzerok, Olentzerori, Olentzerorentzat, Olentzeroren, ...

Olentzero

-76-

Operador de cámara Opinión Oposición

Kamera-operadore(a) Iritzi(a) Oposizio(a) EZ *Oposaketa

Orden

OrdenA EZ *Orden EZ *Ordenean, ... Foru agindu(a) Ordenagailu(a) Konputagailua(a) Eskuko ordenagailu(a) Erakunde(a)

Orden foral Ordenador

EZ * Eritzia -KETA erdarazko –ción bukaeraren ordez erabiltzen dugu sistematikoki, baina batzuetan ez da egokiena, esaterako: EZ *Oposaketa: Oposizioa EZ *Koordinaketa: Koordinazioa EZ *Inprimaketa: Inprimatzea Zein ordenatan? Ordena honetan

EZ *Ordenadorea

Ordenador portatil Organismo Entidad Organismo (de carácter) Erakunde publiko(a) público Organiza(n): Organización escolar Organizador/-a Orientador/-a escolar Orquesta Orquesta de cámara Orquesta sinfónica Orquestación Orquestral

Otro(s) / Otra(s)

Otros servicios Ovación

Antolatzailea: Antolatzaileak: Eskola-antolamendu(a) Antolatzaile(a) Eskola-orientatzaile(a) OrkestrA Ganbera-orkestrA Orkestra sinfoniko(a) Orkestrazio(a) (Hitz elkarteetan) Orkestraren Orkestrarako OrkestraBeste...bat(zuk) Bestelako (ak)

Bestelako zerbitzu(ak) Txaloaldi(a) -77-

Kontuz “el otro” eta “otro”-ren artean, hala nola “los otros” eta “otros”-en artean. Adib. “Otras actividades”: Beste jarduera batzuk. Bestelako jarduerak. EZ *Beste ekintzak

P

Aclamación Página(s) Pág. (Abreviatura)

Orrialde(ak)

Palco de honor Panadería artesanal Pantalla Pantalla monotorizada Papel de dibujo Para inscribirse llamar al teléfono 94 400 000 o enviar un mail a

Ohorezko palko(a) Artisau-okintza PantailA Pantaila monitorizatu(a) Marrazketa-paper(a) Izena emateko, deitu 94 400 000 telefono zenbakira edota idatzi mezu elektroniko bat

[email protected]

[email protected]

antes del 24 de marzo.

helbidera, martxoaren 24a baino lehen. Geldialdi(a) Geraldi(a)

Parada (de un tiempo)

Forma laburrak: Orrialdea: or. Orrialdeak: orr.

Parada (en un sitio)

Geltoki(a) Geraleku(a)

Parada solicitada Parado/-a con prestación Pareja Compañero/-a Parque de Mendikosolo...

Gelditzeko eskaerA Prestazioa duten langabetuak

“Sólo hicimos dos paradas en todo el viaje”: Bidaia osoan bi geldialdi baino ez genuen egin. “Te espero en la parada del autobús”: Autobus-geltokian itxarongo dizut. “Próxima parada: Hirubide”: Hurrengo geralekua: Hirubide

Bikotekide(a)

Parque infantil Parque Ugertza Párrafo Participa Participación Colaboración

Mendikosolobarrena eta Mintegi parke(a) Umeen jolastoki(a) Ugertza parke(a) Paragrafo(a) Har ezazu parte! PartaidetzA LaguntzA

Participación

Parte-hartze(a)

-78-

BAKARRA: Ugertza parke(a) EZ *Parrafo “Te agradecemos tu participación”: Zure partaidetza eskertzen dizugu. “Quisiera tener mayor participación en ese trabajo”: Lan horretan partaidetza handiagoa izan nahi nuke. “Hay que impulsar la participación de la gente”: Jendearen partehartzea bultzatu behar da.

Participante

Parte(-)hartzaile(a) Partaide(a)

Participar Partida de nacimiento Partido amistoso Partido de desempate Partido de futbol Partido de pelota Partido de pelota a mano Partido de pelota profesional Partido manomanista individual Partido manomanista por parejas Pasacalle animado por la trikitixa Izalde Pasacalle de gigantes Pasacalle(s)

Parte hartu Jaiotza-agiri(a) Lagunarteko partidA Berdinketa hausteko partidA Futbol partidA Pilota partidA Euskal-pilota partidA Profesionalen pilota partidA

Pasar lista Paseo de Urgoiti

Bietara (-), baina “Parte hartzailezerrenda” eta “Parte-hartzaile asko”

EZ *Partidua EZ *Partidua EZ *Futbol partidua EZ *Pilota partidua EZ *Euskal pilota partidua EZ *Profesionalen pilota partidua

Eskuz banakako partidA

EZ * Eskuz banakako partidua

Eskuz binakako partidA

EZ * Eskuz binakako partidua

Biribilketa/Kalejira Izalde trikiti-taldeak girotuta Erraldoien kalejirA KalejirA BiribilketA (dantza-motak) Zerrenda irakurri Urgoiti pasealeku(a) EZ *Urgoiti Ibilbidea

Paseos a caballo Pasillo (Fondo del...)

Paseoak zaldi gainean Pasilloaren amaierA

Pasta de libro Cubierta de libro Patrimonio cultural Patrocinador(es): Patrocina(n): Pautas y claves para entender el arte moderno Payaso(s) Payasos del circo

Liburu-azal(a) Kultura ondare(a) Babeslea(k): Arte modernoa ulertzeko arau eta gako(ak) Pailazo(ak) Zirkuko pailazo(ak)

-79-

BAKARRA: Urgoiti pasealekua 57 (Kale eta zenbakiaren artean ez dago komarik) Pasilloaren amaieran (non) Pasilloaren amaierara (nora) Pasilloaren amaieratik (nondik)

Ikus. amaierako oharra

Filma, filmean, filmetik, film luzea, film polita EZ *Filme luzea, filmea, filman, ...

Película

Film(a) EZ *Filme bat

Película de acción Película de dibujos animados Película del oeste Película muda Pelota de mano Pelota vasca Peña Pensionista Percusión Perfil (de una marcha)

Abentura film(a) Marrazki film(a) Western(a) Film mutu(a) Esku-pilotA Euskal pilotA Lagunarte(a) Pentsiodun(a) Perkusio(a) Profil(a)

Perfil lingüístico

Hizkuntza eskakizun(a)

Período de prueba

Probaldi(a)

Permiso (por) escrito

Baimen idatzi(a)

Persona

PertsonA Lagun(a)

“Perfil de la marcha”: Ibilaldiaren profila Forma laburra: HE HE1, HE2: 1ºperfil, 2º perfil Ikus. “Prueba de entrada/Sarreraproba” Aita edo amaren baimen idatzia aurkeztu beharko duzu. Bi pertsona edo gehiagoren gainean ari bagara, lagun ere erabil daiteke pertsona-ren ordez; hori bai, lagun hitzak zenbatzaile zehaztu edo zehaztugabea eskatzen du: bost lagun, hainbat lagun... Bakarra denean pertsona erabiliko dugu:

pertsona bat etorri zen bilerara, pertsona bakarrak egin du lan hori. EZ *Bost pertsona etorri dira: Bost lagun etorri dira. EZ *Lagun bat etorri da: Pertsona bat etorri da.

Persona con discapacidad Persona con discapacidad social Personaje

Desgaitasuna duen pertsonA

Personal

Pertsonal(a) Langile(ak) Lan-kontratudun langile(ak) Lan-kontratudun langile

Personal laboral Personal laboral fijo

Desgaitasun pertsonA PertsonaiA

soziala

duen EZ *Pertsonai Adb. “Pertsonaia “Pertsonai nagusia”

-80-

nagusia”

ez

Personal laboral temporal

Personas de Abusu que acudan a talleres del casco y viceversa Personas empadronadas en Arrigorriaga Personas no empadronadas en Arrigorriaga Perspectiva de género Pesca deportiva Pesca recreativa Pianista Pié de foto Pieza de cerámica cocida Pieza de museo Pieza de recambio Pieza de repertorio Pieza de salón Pieza de un acto Pieza didáctica Pieza teatral

finko(ak) Aldi baterako lan-kontratudun langile(ak) Aldi baterako lankontratudun(ak) Herriguneko tailerretara datozen abusutarrak edo alderantziz Arrigorriagan erroldatu(ak) Arrigorriagan ez erroldatu(ak) Genero ikuspuntu(a) Kirol-arrantzA Jolas-arrantzA Piano(-)jotzaile(a) Argazki-oin(a) Zeramika-pieza erre(a) Museoko piezA Ordezko piezA Errepertorioko piezA Areto-antzerki(a) Ekitalde bateko piezA Antzerki didaktiko(a) Antzerki(a) Antzezlan(a) ObrA

Pincho de morcilla Pincho moruno

Odoloste-pintxo(a) Txitxi-burruntzi(a)

Pinchos Ping-pong Pintor de decorados de teatro, cine y televisión

Pintxo(-)jan(a) Ping-pong-(a) Antzerkiko, zinemako eta telebistako dekoratuen pintorea Pintore(a) Margolari(a)

Pintor/Pintora Pintor/Pintora (de

Pintore(a) -81-

“Vimos una pieza muy divertida”: Oso obra dibertigarria ikusi genuen. Forma laburra: Antz. Comida campestre consistente en embutido o carne de cerdo asado al fuego.

“Le encantan los pintores Pintore impresionistas”: inpresionistak oso gogoko ditu.

brocha gorda) Pintoresco/-a

Pintoresco/-a Pintorrear

Zikindu Zirriborratu

Pintura (formas de pintar) Pintura al óleo Pintura con texturas

MargolaritzA

Pintura para público adulto (Curso/tailler de ...) Pintxo de ternera Piscina Piso Planta

“Era un personaje pintoresco”: pertsonaia xelebrea zen.

Xelebre(a) Bitxi(a) Harrigarri(a) Pintoresko(a)

“Una escena pintoresca”: Eszena pintoreskoa. “El niño se ha dedicado a pintorrear las paredes”: Umea paretak zirriborratzen ibili da. XXI. mendeko margolaritza

Olio pinturA Ehundudaren araberako pinturA Helduentzako pinturA (ikastaroa, tailerra, ...) Txahalki-pintxo(a) Igerileku(a) Pisu(a) Solairu(a)

Piso

EtxebizitzA Pisu(a)

Piso (suelo) Piso(calzado) Plan de informática Planta Piso Planta (aspecto)

Zoru(a) ZolA Informatika-plan(a) Pisu(a) Solairu(a) ItxurA GorpuzkerA PlantA Oin-zolA

Planta (del pie)

Planta (fábrica)

FabrikA Instalazio(a)

Planta (vegetal) Planta baja Bajo

Landare(a) Beheko pisu(a)/solairu(a) Etxabe(a) -82-

“Para público adulto” HelduentTZAT

bakarrik:

-“Vive en el segundo piso”: Bigarren pisuan bizi da. - 2. pisua / 2ºpiso “Esos pisos nuevos son muy caros”: Etxebizitza berri horiek oso garestiak dira. “Piso de madera”: Zurezko zorua.

“Es una joven de buena planta”: Itxura oneko gaztea da.

“Al andar descalzo se ha clavado una espina en la planta”: Oinutsik ibilita arantza batek oin-zola zulatu dio. “Planta de compost”: Konpostfabrika. “Planta incineradora”: Errausketainstalazioa. “Vive en la planta baja”: Beheko solairuan bizi da; etxabean.

Bajera Planta medicinal Plantilla (modelo de documento) Plaza Plaza Plaza Argala (Ikus. “Plaza de Argala”) Plaza de Argala

Plazo Plazo de admisión Plazo de inscripción Plazo para la presentación de solicitudes (o instancias) Pleno (de la corporación) Policía local Polígono Polivalencia Polivalente Póliza de Responsabilidad Civil Ponencia Ponente Conferenciante Orador/-a Predicador/-a Poner una película Por ahora, de momento, por el momento

Sendabelar(ra) Txantiloi(a) (agiri eredua) Plaza Leku(a) Argala plaza

Forma laburra: pl. “Plazas libres”: Leku libreak

Argala plaza (plaza letra xehea-minuskula) EZ *Argala(ren) Enparantza

Euskaltzaindiaren arabera, halakoetan hobe plaza enparantza baino. Enparantza ez da plaza, baserriaren aurreko aldean egoten den tarte babestua baizik.

Epe(a) Onarpen-epe(a) Izena emateko epe(a) Eskabideak aurkezteko epe(a)

(udalbatzaren) Osoko Bilkura Udaltzaingo(a) Polígono(a) Balio-aniztasun(a) Balioanitz(a) Erantzukizun Zibileko PolizA

Forma laburra: pol.

Txosten(a) Hizlari(a) Txostengile(a)

Film bat bota Oraingoz

“Por ahora no podemos confirmar la reserva”: Oraingoz ezin dugu erreserba ziurtatu. “Nada más por el momento”: Oraingoz besterik ez.

-83-

Por ciento %

Ehuneko ... %10 (aurretik:

ehuneko hamar / ehunetik hamar) EZ *Portzentaia EZ *Portzentajea

Ale bitan Adibidez Adib. Por favor Mesedez Por lo general, Orokorrean normalmente, en general Normalean Gehienetan Por razones médicas Medikuarenera joan behar duelako Gaixo dagoelako Osasun-arazoak dituelako Por término medio Batez beste En general Portada Azal(a) Cubierta

Erabili ehuneko euskara batuan. Euskaltzaindiak ez du portzentaia hitza jaso; eta portzentaje baino ehuneko hobesten du. Euskaltzaindiaren arauproposamen baten arabera, ehunekoetan bi kopuru agertuko zaizkigu (%5). Batak multzoa adierazten du (oro har, 100 erabili ohi da), eta besteak azpimultzoa. Multzoa adierazten duen zenbakia hizkiz adierazteko erabili ohi diren kasuak dira: ‘tik’ eta ‘ko’. - Gizonetan, ehuneko hamar... - Gizonetan, ehunetik hamar... Azpimultzoari dagokionean, mugagabean adierazi ohi da (ezaguna ez bada). - Gizonetan, ehuneko/etik zazpi (%7) azkarra da. - Gizonetan, ehuneko/etik zazpik (%7k) badaki. Hala ere, ehuneko mugatu eta jakin batez ari bagara (lehenago aipatu dugulako edo ezaguna delako), artikulua sartu behar da. Gutxi iruditu zait bankuan eman didaten %6a.

Por duplicado Por ejemplo

-84-

EZ *Bataz beste “La portada de la revista y las ilustraciones”: Aldizkariaren azala eta argazkiak. “En la portada del libro aparece el

nombre del autor”: Liburuaren azalean egilearen izena dator.

Portada / hoja portada Posdata

Posibilidad

Precaución! Escuela. Salida de niños (Señal vial) Precio Precio de venta Precio mínimo Precio venta al público (PVP) Preinscripción Premiados Premio Prensa Prensa (Dar a la ...) Presenta y modera: Presentación Prestación Prestado (tomar) Préstamo Préstamo (sistema) Préstamo de DVD, CD, CD-R ... Préstamo de libros Préstamo especial Préstamo especial para todo el verano

Azaleko orri(a) Azal-orri(a) Posdata Post Data P.D. AukerA

Hainbat esalditan posibilitate hitza erabiltzea baino “naturalagoa” da aukera erabiltzea. EZ *Irabazteko posibilitate asko du: irabazteko aukera ederra du.

Kontuz! Eskola. Umeak (Bide-

seinalea) Prezio(a) Salmenta-prezio(a) Gutxieneko prezio(a) Publikoarentzako salmentaprezio(a) (PSP) Aurrez izen-emate(a) Saritu(ak) Sari(a) Prentsa Kazetari(ak) Argitaratu Aurkezlea eta moderatzailea: Aurkezpen(a) Prestazio(a) Maileguz hartu

“El gabinete de prensa”: Prentsabulegoa.

“Puedes tomar prestado el libro”: Liburua maileguz har dezakezu.

Mailegu(a) MailegutzA DVD, CD-R, CD-en mailegutzA EZ *Liburuen prestaketa Liburu mailegu(a) Liburuen mailegutzA (sistema) Mailegu berezi(a) Uda osorako mailegu berezi(a)

-85-

Préstamo gratuito (servicio de) Préstamo interbibliotecario Préstamos (Renovación de) Prestar, dar en préstamo Presupuesto

Dohaineko mailegutzA (zerbitzu(a)) Liburutegien arteko mailegutzA Maileguak berritze(a)

Previo requerimiento por parte de la Policía Local Prioridad Procedimiento administrativo Procesador de textos

Udaltzaingoak aurretiaz eskatuta Lehentasun(a) Administrazio-prozedurA

Proceso

Producción Fabricación de libros Producción de obras de arte Producción teatral Productor de radio, cine, televisión, teatro y/o espectáculos Profesor de actividades artístico-manuales Profesor de dibujo Profesor/-a de euskera Profundización

Mailegatu “Presupuestos de 2009”: 2009ko aurrekontuak

Aurrekontu(a)

Testu-tratamenduko programA Nondik-norako(a) -aldi(a) -bide(a) Luze jo

LiburugintzA ArtegintzA TeatrogintzA Irrati, zinema, telebista, antzerki nahiz ikuskizunetako produktore(a) Arte- eta eskulanjardueretako irakasle(a) Marrazketa-irakasle(a) Euskara irakasle(a) Sakontze-mail(a)

-86-

Hainbat testuingurutan prozesu hitza sobera dago; izan ere, bada gauzak esateko beste modurik -aldi, -bide (nondik-norako, erabiliz). EZ *Arazoak prozesu luzea dauka: Arazoak luze joko du. EZ *Espedientearen prozesua: Espedientearen nondik-norakoak /prozedura.

Programa Programa de Abusu Programa de actividades Programa de actos Programa de fiestas Programa de mano Programa de radio Programa de televisión Programa del casco Programa oficial de fiestas Programación Programación infantil Prohibida la entrada a toda persona ajena al servicio Prohibida la venta ambulante Prohibida la venta de bebidas alcohólicas a menores de 18 años Prohibida la venta de tabaco a menores de 16 años Prohibido depositar materiales Promedio

Egitarau(a) Abusuko egitarau(a) Jarduera-egitarau(a) Ekitaldien egitarau(a) Jai(-)egitarau(a) Esku-egitarau(a) Irratsaio(a) Telebista-saio(a) Herriguneko egitarau(a) Jaietako egitarau ofizial(a)

Propaganda (cartel de) Propiedad intelectual Propuesta

Publizitate-kartel(a) Jabetza intelektual(a) Proposamen(a)

Próspero Protector auditivo Proveedor Provincia Provisión Provisional

Oparo(a) (Ikus. “Feliz año próspero!”) Entzumen babesteko gailu(a) Hornitzaile(a) ProbintziA HorniketA Behin-behineko(a)

Provisionalmente

Aldi baterako

Egitarau(a) Haur egitarau(a) Ez sartu zerbitzukoa izan ezik

Kalean saltzea debekatuta Debekatuta 18 urtez beherakoei edari alkoholdunak saltzea Debekatuta dago 16 urtetik beherakoei tabakoa saltzea Ez pilatu ezer EZ *Batazbeste

Batez beste

-87-

“¿Teneis alguna propuesta para mejora del sistema?: Baduzue sistema hobetzeko proposamenik?

Forma laburra: prob. “Libertad provisional”: Behinbehineko askatasuna. “Trabaja provisionalmente en una

pizzería”: Pizzeria batean egiten du aldi baterako.

Próxima inauguración

Próxima inauguración de... Proyección

Laster inauguratzekoa. Laster inauguratuko da. Laster zabalduko ditu(zte) ateak. Laster (zeren) (ate)zabaltzea. Emanaldi(a)

Proyecto (conjunto de planos y cálculos)

Proiektu(a)

Proyecto (propósito, idea, plan)

Asmo(a) Helburu(a) Egitasmo(a) Burubide(a)

Proyector de cine Proyector de diapositivas Proyector de transparencias

Zinema-proiektagailu(a) Diapositiba-proiektagailua(a) Gardenki proiektagailu(a)

-88-

lan

Asko falta da udaletxe berriaren ate-zabaltzerako. (Zinemakoa) “La proyección de la tarde comienza a las siete y media”: Arratsaldeko emanaldia zazpi eta erdietan hasiko da. “Va a realizar el proyecto del nuevo ayuntamiento”: Udaletxe berriaren proiektua obratu behar du. “Proyecto de ley”: Lege-proiektua “Tiene el proyecto de casarse el próximo año”: Datorren urtean ezkontzeko asmoa du. “¿Qué proyectos tienes para el futuro?”: Zein asmo duzu etorkizunerako?

Prueba de acceso Prueba de fondo Prueba de imprenta

Sarrera-probA1 Bide luzeko lasterketA Inprimaketa-probA

Prueba de inteligencia

Adimen-probA

Prueba de obstáculos Prueba de relevos Prueba de vallas Prueba oral

Oztopo-lasterketA Errelebo-lasterketA Hesi-lasterketA Ahozko probA

Psicólogo/-a

Psikologo(a)

Pubertad Publicación (acto de publicar)

Pubertaro(a) Argitaratze Argitalpen(a)

Publicación (objeto)

Agerkari(a) Aldizkari(a)

Publicación oficial Publicacion(es) periódica(s) Publicaciones periódicas electrónicas Publicidad de mano Publicidad impresa Publicidad móvil Publicitario (bombardeo) Publicitario (cartel) Publicitario (despliegue) Publicitario (mensaje)

Argitalpen ofizial(a) Aldizkako argitalpen(ak)

Ikus. “Prueba /Sarrera-proba”

de

entrada

Ikus. “Prueba /Sarrera-proba”

de

entrada

Ikus. “Prueba /Sarrera-proba” Emakumezkoa: EZ *Psikologa BAI: Psikologoa

de

entrada

“La publicación de sus memorias ha causado gran expectación”: Bere memoriak argitaratzeak jakin-min handia piztu du. “Dirige una publicación científica”: Zientzia-agerkari bat zuzentzen du.

Aldizkako argitalpen elektroniko(ak) Eskuko publizitate(a) Publizitate inprimatu(a) Publizitate ibiltari(a) Spam(-a) Publizitate-kartel(a) Publizitate-ekinaldi(a) Publizitatezko mezu(a)

1

FROGA/PROBA: Ez dute esanahi bera. Frogatu aditzaren esanahiak badu lotura egia/gezurra baieztatzearekin.

Ezin da inor erruduntzat jo, frogarik (baieztatu) gabe. Probatu besterik da: 1. indarrak neurtzea. 2. edariak dastatzea. Azterketa-probetan (neurtzeko) hamabost puntu lortu ditu. Alkatea bera izango da sagardoa probatzeko (dastatzeko) egunean

-89-

Público

... publiko(a) Jendaurreko ... Herritarrentzako ...

Zilegi da publiko hitza erabiltzea. Adibidez, lehiaketa publikoa. Baina ez ahaztu hainbat testuingurutarako badela gauzak esateko modu “naturalagorik”

(ageriko, jendaurreko, herri, denontzako, jende, ikusle...). EZ *Eztabaida publikoa: Jendaurreko eztabaida. EZ *Informazio publikoa: Herritarrentzako argibideak.

Público adulto (para) Público familiar (para) Público infantil (para) Público: Personas adultas Puenting Pues

Q

Helduentzat Familiarentzat Umeentzat Helduentzat Puenting(a) Bada

Bada idatzi arren, ba esan Esaldi barruan, koma artean

Puesto de venta Punto (Ort.) Punto de avituallamiento Punto de información juvenil Puntual A tiempo

Salmenta-postu(a) Puntu(a) Anoa-gune(a) Gazte informazio gune(a)

Puntual Concreto/-a

Jakin(a) Konkretu(a)

EZ *Punto(a)

“Juan es muy puntual”: Joan oso garaiz heltzen da. “Tú siempre llegas puntual”: Zu beti garaiz heltzen zara Puntual hitza baino Bada esanguratsuagorik: jakin,

Garaiz –heldu-

konkretu... EZ *Gai puntual batzuk eztabaidatu ziren bileran: Gai jakin batzuk eztabaidatu ziren bileran. EZ *Arazo puntualak sortu dira: Unean uneko arazoak sortu dira. “Los trenes llegan puntualmente”: Trenak garaiz heltzen dira.

Puntualmente En punto Puntualmente

Garaiz

Queso artesanal Quincena

Artisau-gaztA Hamabostaldi(a)

“Siempre me avisa puntualmente de lo que publica”: Argitaratzen duenaz unean uneko berria ematen dit.

Unean-unean

-90-

- “Durante la segunda quincena de

Hamabost egun Hamabosturren(a)

Quincena (Cada...) Cada quince días

Hamabostero

Quincena musical Quincenal

Musika hamabostaldi(a) Hamabost egunez/egunik behingo ... (-algo- que ocurre cada quince días)

Quincenal (publicación)

Hamaboskari EZ *Hamabosterokoa - Hamabost eguneko(a) (que dura quince días, publicación quincenal) Hamabost egunez behin Hamabost egunik behin Hamabostean behin

Quincenalmente

-

-91-

julio”: Uztailaren bigarren hamabostaldian. - “Nos quedaremos aquí una quincena: Hamabost egun emango ditugu hemen. - “Llegaré en una quincena”: Gaur hamabost / hamabost egun barru helduko naiz. - “La siguiente quincena me voy de vacaciones”: Hurrengo hamabosturrenean oporretara noa. - “Cada quincena hay cambio de turnos en la empresa”: Hamabostero txanda-aldaketa egiten da enpresan. “Cada quincena voy a visitar a mi abuela”: Hamabostero joaten naiz amama bisitatzera. - “Publican esa revista cada quincena”: Hamabostero argitaratzen dute aldizkari hori. - “En esta radio hacemos un programa cultural quincenal”: Irrati honetan hamabost egunez behingo programa egiten dugu. “En esta empresa se cogen vacaciones quincenales”: Enpresa honetan hamabost eguneko oporrak egiten dira.

R

Ración Ración de patatas Ración diaria Raqueta(s) de invierno Ratón de biblioteca Recepción Recibimiento Acogida Recepción (lugar) Recepcionista Receptor Rechazo escolar Recibo Recorrido Recursos humanos Recursos naturales Red de Teatro Red informática

AnoA Patata-ano(a) Eguneko anoA Elur erraketA(k) Liburutegi-sagu(a) HarrerA

Harrera-leku(a) Harreragile(a) Hartzaile(a) Eskola-gaitzespen(a) Ordainagiri(a) Ibilbide(a) Giza baliabide(ak) Baliabide natural(ak) Antzerki Sare(a) Ordenagailu sare(a)

-92-

EZ *Raketak

Komunikazio-sare baten bidez lotutako ordenagailu-multzoa, elkarren artean informazioa (programak, datuak, etab.) trukatu eta partekatu ahal izateko prestatua.

Referencia bibliográfica Errefentzia bibliografiko(a) Refuerzo de habilidades Gaitasun sozialak indartzea sociales Regalar Opari egin EZ *Oparitu

Registro (Nº) Reglamento Reglamento de organización y funcionamiento Reglas de catalogación Relación con otras asociaciones Relación de actividades Relación de admitidos/as Relato Relatos cortos Renovación de préstamo(s) Renta básica Reparto

Euskaltzaindiak opari egin forma hobesten du.

Erretiroa hartu behar duen lankideari erloju bat egin diogu opari

Erregistro (zk.) Arautegi(a) Antolakuntza- eta jardueraaraudi(a) Katalogazio arau(ak) Beste elkarte batzuekin (duen/dugun...) hartu eman(a) Ekintza-zerrendA Onartutakoen zerrendA Kontakizun(a) Kontakizun laburrak Maileguak berritze(a)

EZ *Maileguen berriketa

Oinarrizko errentA “El reparto se hará a domicilio”: Banatze(a) Etxez etxe banatuko da. BanaketA Reparto de premios Sari banaketA Repertorio Abesti-bildumA Representación Emanaldi(a) Representación de artes Arte eszeniko(ak) escénicas (Diseñado aurkezteko diseinatuta (dago) para la...) Representación escénica Antzerki-emanaldi(a) Representante de... (nongo) ordezkari(a) Reproductor de CD CD erreproduzitzaile(a) Reproductor de DVD DVD erreproduzitzaile(a) Requisito BaldintzA Betekizun(a) Requisito: ser mayor de Baldintza/Betekizuna: 18 18 años / tener urtetik gorakoa izatea / 18 cumplidos 18 años de urte beteta izatea -93-

edad Requisitos de admisión

Onartuak izateko bete beharrekoak Reservado el derecho de Onartzeko eskubidea admisión erreserbatuta Resolución (adm.) Ebazpen(a) Resolución (Tomar una) Erabakia hartu Responsable de programación de actividades Restauración de muebles Resultado positivo

Reunión de trabajo Revista Reyes magos Rioja Riojano Rito Rito de iniciación Ritual multicultural Rocódromo Romería de San Pedro

“Debes tomar una resolución”: Erabakia hartu behar duzu.

Jarduerak programatzeko arduradun(a) Altzarien zaharberritze(a) Emaitza on(a) Emaitza positibo(a) Emaitza itxaropentsu(a) Lan-bilerA Aldizkari(a) Errege mago(ak) ErrioxA errioxar(a) Erritu(a) Iniziazio-erritu(a) Kultura anitzeko erritual(a) Eskalada-murru(a) Rokodromo(a) San Pedro erromeria EZ *San Pedroren erromeria

Ropa tradicional

Usadiozko arropA Usadiozko jantzi(a)

Rotonda

Biribilgune(a) ErrotondA -94-

EZ *Emaitza baikorra

“Como regalo una botella del un excelente vino de la rioja”: Opori gisa, errioxar ardo-botila bikaina.

Ekainaren 29an: San Pedro egunaren ondorengo igandean ospatzen da. Jaia Abrisketa auzoko landetan egiten da. Familiak eta lagun-taldeak haraino igotzen dira egun-pasa egiteko bazkaria eramanda. Udalak, besteak kbeste, musika eta herri-kirolak antolatzen ditu, eta txakolina dastatzeko aukera ematen du. “Ven con ropa tradicional”: Zatoz/Etor zaitez usadiozko arropa/jantzia soinean/aldean duzula! EZ *Rotonda

Rotonda de la escultura de Larrea RPT (Relación de puestos de trabajo) Rueda de prensa Ruegos y preguntas Rumano (hizkuntza) Rumano/-a (jentilizioa) Ruso (hizkuntza) Ruso/-a (jentilizioa) Ruta a caballo Ruta aérea Ruta jacobea

S

Sábado

Sala Salón Local Recinto Sala anexa de reunión Sala climatizada Sala de audiovisuales Sala de cine Sala de conferencias Sala de ensayos Sala de estudios Sala de exposicion(es) Sala de fiestas

Larrearen eskultura daukan biribilgune(a) LZ (Lanpostu zerrenda) Prentsaurreko(a) Eskariak eta galderak errumanierA errumaniar(ra) errusierA errusiar(ra) Zaldi gaineko ibilbide(a) Aire-bide(a) Done Jakue(ren) bide(a) Santiago bide(a) Larunbat(a) Zapatu(a)

Ez *Erreguak eta galderak

Ikus.”Camino de Santiago” “El sábado”: larunbatean “Los sábados”: larunbatetan “Todos los sábados” ere: larunbatETAN (EZ *Larunbatak) Larunbat honetan, datorren larunbatean, larunbat goizean, larunbat gaizetan, larunbat arratsaldeetan... Laburdura: La./Sáb

Areto(a)

Bilera(-)areto atxiki(a) Areto klimatizatu(a) Ikus-entzunezkoetarako areto(a) Zinema(-)areto(a) Hitzaldi(-)areto(a) Entsegu(-)areto(a) EZ *Entseiu/entsegu gela IkasgelA Erakusketa-gelA Erakusketa(-)areto(a) Dantzaleku(a)

-95-

“Abusuko entsegu inaugurazioa”

aretoaren

Sala de juegos Sala de juntas Sala de profesores Sala de reunión Sala de trabajo Sala multifuncional Sala para 20 personas Sala superior Salario mínimo Salida (Horario de...) Salida de fin de semana Salida: Vuelta/Regreso: Salón climatizado Salón de actos Salón principal Santa Águeda

Joko-gelA Batzar-gelA Irakasle-gelA Bilera-gelA Lan(-)areto(a) Areto funtzioaniztun(a) 20 lagunentzako bilera (-)areto(a) Goiko gelA Gutxieneko soldatA Irteera ordu(a) Asteburuko irtenaldi(a) Irteera: Itzulera: Areto girotu(a) Ekitaldi(-)areto(a) Areto nagusi(a) Agate deun(a)

EZ *Joku-gela

Jaieguna

otsailaren

5ean

da.

Sabino Aranak eta Koldo Elizaldek argitaratuko Santu Izendegia-n gaztelaniazko Águeda edo Ágatarentzat ematen den baliokidea. Kirikiñok egindako Aintzaldu kantu entzutetsuari esker da ezaguna.

Saque de honor Se abre el plazo de inscripción Se alquila Se subscribirá póliza de Responsabilidad Civil, y justificante de abono de la misma, por un importe de 160.000’00 euros. Se trabajará sobre diversos soportes y mediante diferentes técnicas Se(p)tiembre Sección infantil

Ohorezko sake(a) Izena emateko epea, zabalik Errentan (dago) Erantzukizun Zibileko poliza harpidetu behar da, 160.000 euroko zenbatekoan, eta poliza ordaindu izana frogatzen duen agiria aurkeztu behar da. Euskarri eta teknika ezberdinak landuko dira

Irailean, irailetik, iraileko, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)

Haurrentzako atal(a) -96-

Sección oficial a concurso Secretario/-a Secreto de las piedras rojas Secundaria (Educación) (Ikus. Educación Secundaria Obligatoria) Sede central Seguir

Lehiaketarako atal ofizial(a) Idazkari(a) Harri gorrien sekretu(a) Bigarren hezkuntzA (Ikus. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza) Egoitza nagusi(a) Objekturik ez badago du aditza Jarraitu

erabili, eta aldiz, objektua baldin badago dio: Lehengo bulegoan

jarraitzen du lanean Nagusiak esandakoari jarraitu zion lana behar bezala amaitu arte. Zerekin jarraitu forma okertzat jotzen da. Gauza bera gertatzen da beste aditz batzuekin ere: hasi, amaitu, eta antzerakoekin. EZ *Bazkalostean jarraituko dute bilerarekin:Bazkalostean jarraituko dute bilera egiten. EZ *Bihar hasiko naiz txostenarekin: Bihar hasiko naiz txostena egiten. -Bestalde, jarraitu-ren esanahi berekoak dira honako hauek ere:

aurrera joan, oraindik ez amaitu, bere horretan iraun, martxan egon...

Seguramente

Seguridad social (s.s).

Ziur asko Seguru asko Segur aski Gizarte segurantza (GS)

-97-

- Ohitura horrek bizirik jarraitzen du gure herrian. - Ohitura horrek bizirik dirau gure herrian. EZ *Ziuraski EZ *Seguraski

Seguro de responsabilidad civil

zibileko “Dependiendo de las instalaciones,

Erantzukizun aseguru(a)

será obligatorio suscribir una póliza de seguro de responsabilidad civil”: Instalazioen arabera, beharrezkoa izango da erantzukizun zibileko asegurua egitea.

Seguro escolar Eskola-aseguru(a) Semana coral Abesbatzen aste(a) Semana coral de Bizkaia Bizkaiko abesbatzen aste(a) Semana cultural Kultur aste(a) Kultura aste(a) Kultura-aste(a) Semana cultural de la Abusuko kultur aste(a) Peña Semana de la mujer Emakumeen aste(a) Semana de pascua Pazko-aste(a) Semana de terror Beldurrezko aste(a) Semana musical Musika aste(a)

Semana santa Semestre

Aste santu(a) Seihilabete(a)

Semifinal del campeonato Semifinal manomanista por parejas Seminario

Txapelketaren finalaurreko(a)

Ikus. amaierako oharra

EZ *Emakume astea

XX. Musika astea Arrigorriagako musika astea - Musika eskolak antolatutako musika astea. “Durante el primer semestre”: Lehenengo seihilabetean.

Eskuz binakako finalaurreko(a) Mintegi(a)

“Julio de Urkixo Euskal Filologi Mintegia”: Seminario de Filología Vasca Julio de Urquijo. “Seminario sobre la cultura vasca”: Euskal kulturari buruzko mintegia.

-98-

Senderos de Arrigorriaga Señor Zabalegi: Sr.(Abreviatura) Don D.(Abreviatura) Señora Sra. / Srª (Abreviatura) Doña D.ª (Abreviatura) Septiembre

Arrigorriagako mendi ibilbideak Zabalegi jaun(a): jaun. (Forma laburra)

Servicio de atención al ciudadano/-a (SAC) Servicio de atención al menor Servicio de autobús Servicio de biblioteca municipal Servicio de Biblioteca y Documentación Servicio de Bibliotecas del Gobierno Vasco Servicio de cafetería Servicio de control Y acomodación de Lonbo Aretoa Servicio de euskera Servicio de guardería Servicio municipal Servicio on-line Servicio público Servicios de taquilla, portería, acomodación y proyección cinematográfica Servicios dirigidos a la ciudadanía Servicios mínimos

Herritarrentzako arretazerbitzu(a) (HAZ) Adingabearentzako arretazerbitzu(a) Autobus zerbitzu(a) Udal liburutegi Zerbitzu(a)

Andere

Andre(a) Laburdura: and. EZ *Andere(a)

Iparraldeko forma da; Euskaltzaindiak andre hobesten du euskara baturako.

Irail(a)

Irailean, irailetik, irailera, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)

ala Udal biblioteka zerbitzua?

Liburutegi eta Dokumentazio Zerbitzu(a) Eusko Jaurlaritzako Liburutegi Zerbitzu(a) Kafetegi zerbitzu(a) Lonbo Aretoko kontrol eta kokapen zerbitzu(a) Euskara Zerbitzu(a) Haurtzaindegi(a) Udal zerbitzu(a) On-line zerbitzu(a) Zerbitzu publiko(a) Leihatila, atezaintza, kokapen eta zinema proiekzioen zerbitzuak Herritarrei zuzendutako zerbitzu(ak) Behar-beharrezko lan(ak) -99-

Matematiketan egokia den arren,

Premiazko lan(ak) Gutxieneko zerbitzu(ak) EZ *Zerbitzu minimoak

Servicios Sociales (de base) Sesión

(Oinarrizko) Gizarte Zerbitzu(ak) Emanaldi(a) Saio(a)

Sesión, actuación, función, recital, número; (irratikoa, telebistakoa) emisión, programa Sexo SIAL, Asociación sociocultural de mujeres Silencio por favor Sin número Sin techo (los/las personas) Slogan

Saio(a)

Sexu(a) SIAL, emakumeen elkarte soziokultural(a) Egon ixilik, mesedez Zenbakirik gabe Etxerik gabeko(ak)

Slogan(a) Eslogan(a) Sobra (de) SoberA Sobre Gutun-azal(a) Sociedad de consumo Kontsumo gizarte(a) Sociedad de intérpretes Bizkaiko Euskal soinutresna de instrumentos vascos joleen elkarte(a) de Bizkaia Sociedad deportiva Kirol, jolas eta gastronomia recreativa gastronomica elkartea Sociedad multicultural Gizarte multikultural(a) Solapa (de libro) Azal-hegal(a) Solicitante Eskatzaile(a) Solicitud EskaerA Instancia Eskabide(a) Solicitud de admisión Onarpen-eskabide(a) Solicitud, petición EskaerA -100-

bestelako minimo-ak adierazteko beste baliabide batzuk erabiliko ditugu euskaraz. *Greba garaian zerbitzu minimoak bete beharko dira. Greba garaian behar-beharrezko / premiazko lanak egin beharko dira.

“La sesión de la tarde comienza a las siete y media”: Arratsaldeko emanaldia zazpi eta erdietan hasiko da. “El recital de versos de después de cenar”: Afalondoko bertso-saioa.

Forma laburra: z.g.

EZ *Soberan

Solista Sólo (un único/una única), (solamente, tan solo)

Bakarlari(a) Bakar(ra) Bat besterik es Bat baino ez Soilik

Solo (Un...) (musika)

Bakar-saio(a)

Sólo envases Sólo papel y cartón Sólo pilas Sombra

Ontziak besterik ez Papera eta kartoia besterik ez Pilak besterik ez Gerizpe(a)

Soporte (publicitario)

Euskarri(a)

Stand

Stand(a) Erakustoki(a) Subida a la ermita de San Pedro ermitara igotzea San Pedro en romería erromerian Subrayar Azpimarratu Subscripción a boletines Harpidetu zaitez buletinak jasotzeko Subvenciones a familias Familiei diru-laguntzak Sugerencia Iradokizun(a) Suletino (dialecto de Zuberoa) Suministro de agua Superficie Suplencia Suplente

zubererA Ur hornidurA AzalerA OrdezkotzA Ordezko(a)

-101-

- “Sólo tengo una hija”: Alaba bakarra dut; alaba bat besterik ez dut. - “Sólo se usa en los siguientes casos”: Honako kasu hauetan soilik erabiltzen da. “Jamás he escuchado tal solo de flauta dulce”: Flauta ezti bakarsaio ederragorik ez dut sekula entzun.

“Leer a la sombra”: Gerizpean irakurri -Paper formatuko edo euskarri informatikoko argitalpenak. -Euskarri digitalen bidezko garapen kulturala. -Orain arte ikerketa lan hauek paper-euskarrian argitaratzen baziren ere, hemendik aurrera euskarri elektronikoan baino ez dira kaleratuko. “En los stands”: Standetan

“Tendremos en cuenta todas las sugerencias”: Iradokizun guztiak izango ditugu kontuan.

Supongamos

Surtir los efectos oportunos

T

Demagun Eman dezagun Jo dezagun EZ *Suposatu Dagozkion ondorioak izan

Suscribirse

Harpidetu

Suscripción (Cancelar la...) Suscripción (Derecho a... ) Suscripción (Tipo de ... ) Suspender (hasta...) Retrasar Suspender (no aprobar)

Harpidetza kendu

Harpidetza-motA Atzeratu

Suspender de empleo y sueldo

Suspensión (castigo)

Zigor(ra)

Tabla (de madera)

Ohol(a) TaulA TaulA

Tabla de esquí Tabla de surf Tablas (ajedrez, damas) Tablas (escenario)

Tablas (Tener ...)

Tablón

“Para que surta los efectos oportunos”: Dagozkion ondorioak izan ditzan. “Suscríbete”: Egin ezazu harpidetza

Harpidetza-eskubide(a)

Ez gainditu Suspenditu Kendu Gabe utzi

Tabla (lista ordenada)

EZ *Horrek amaiera suposatuko du: Hori amaiera izango da. Horrek amaiera ekarriko luke. Horrek berekin dakar amaiera.

“Le han suspendido de empleo y sueldo durante 3 días por insultar al gerente”: Kudeatzailea iraintzeagatik lanik eta soldatarik gabe utzi dute hiru egunez. “Le ha aplicado una suspensión de dos partidos”: Bi partiduko zigorra jarri diote.

“Tabla de multiplicar”: Biderkatzeko taula. “Presentó los datos en una tabla”: Datuak taula batean aurkeztu zituen.

Eski-ohol(a) Surf-ohol(a) BerdinketA EszenA Agertoki(a) Jokaleku(a) Eskarmentua izan Ibilia/Aritua izan TaulA -102-

“Pisar las tablas”: Agertokira igo.

Artista horrek duen eskarmentu handia oso-oso nabaria da.

Tablón de anuncios Taller Taller / Curso de fotografía Taller de artes decorativas Taller de artesanía textil Taller de autodefensa Taller de cerámica Taller de cestería Taller de cocina para chicos Taller de creación literaria Taller de decoración de bastones Taller de desarrollo de la expresión oral y escrita Taller de dibujo Taller de dibujo y pintura para público adulto Taller de diseño de jardines Taller de elaboración artesanal de conservas y mermeladas Taller de encuadernación Taller de escritura Taller de escritura creativa Taller de escritura infantil

OholtzA Iragarki-taulA Iragarki-oholtzA Tailer(ra) Argazki tailer(ra)

“En el taller”: Tailerrean

Arte dekoratzaile tailer(ra) Ehun-artisautza tailer(ra) Autodefentsa tailer(ra) Zeramika tailer(ra) Sakigintza tailer(ra) Mutilentzako sukaldaritza tailer(ra) Sorkuntza literarioaren tailer(ra) Makilak apaintzeko tailer(ra) Mintzaera eta idazkera tailer(ra) Marrazketa tailer(ra) adultos” Helduentzako marrazketa eta “Para HelduentTZAT pintura tailer(ra) Lorategi diseinu tailer(ra) Artisau kontserba eta marmelada tailer(ra) Koadernaketa tailer(ra) Idazkera tailer(ra) Idazkera sortzailerako tailer(ra) Umeentzako idazkera tailer(ra)

-103-

bakarrik:

Taller de escritura, ilustración y lectura Taller de expresión corporal Taller de fomento de la lectura Taller de jarabes naturales Taller de lectura Taller de lectura (Coordinador/-a del) Taller de lectura para público adulto Taller de manualidades Taller de manualidades infantil Taller de perfumes Taller de pintura Taller de relajación

Idazkera, ilustrazioa eta irakurketa tailer(ra) Gorputz adierazpen tailer(ra)

Irakurketa sustatzeko tailer(ra) Xarabe naturalak egiten ikasteko tailer(ra) Irakurketa tailer(ra) Irakurketa tailerreko koordinatzaile(a) Helduentzako irakurketa tailer(ra) Eskulangintza tailer(ra) Umeentzako eskulangintza tailer(ra) Lurrin tailer(ra) Pintura tailer(ra) Erlaxazioa egiten ikasteko tailer(ra) Taller de restauración Altzarien zaharberritze de muebles tailer(ra) Taller de sexualidad Sexualitate tailer(ra) Taller de tapices Tapiz tailer(ra) Taller de tapices, patch- Tapiz, patch-work eta ehunwork y artesanía textil artisautza tailer(ra) Taller de txalaparta Txalaparta tailer(ra) Taller de ungüentos, Ukendu, krema eta pomada cremas y pomadas tailer(ra) Taller escolar de Kontsumoari buruzko eskola consumo tailer(ra) Taller para público Helduentzako tailer(ra) adulto Taller/Curso de dibujo Marrazketa tailer(ra) Marrazketa ikastaro(a)

-104-

“Para adultos” HelduentTZAT

bakarrik:

“Para público adulto” HelduentTZAT

bakarrik:

Talleres de artes plásticas Talleres relacionados con actividades literarias Talleres, juegos, ... para niños de 5 a 12 años Tapar, cubrir Tarde (De, a la ...)

Tasa de deserción escolar Tasa de natalidad Tasa municipal Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro Teatro

Arte plastiko tailer(rak) Jarduera literarioekin lotutako tailer(rak) 5etik 12 urtera arteko umeentzako tailerrak, jokoak, ... Estali EZ *Eztali Noizkoa Arratsaldez/Arratsaldean

den ez badakigu, arratsaldez. Eta, noizkoa den (atzokoa, gaurkoa…) badakigu, berriz, arratsaldean. Lana arratsaldez (goizez, egunez...) egiten dugu. Lana atzo arratsaldean (goizean, eguerdian...) amaitu genuen.

Eskola-uzte tasA

Jaiotza-tasA Udal-tasA Antzerki(a) Teatro(a) (autor de) Antzerkigile(a) (sala) Teatro(a) Antzoki(a) al aire libre Aire zabaleko teatro(a) convencional Teatro konbentzional(a) de calle Kale-antzerki(a) de feria Feria-teatro(a) de marionetas Txotxongilo-teatro(a) de sombras Itzal-teatro(a) del absurdo Absurdoaren teatro(a) del Lonbo aretoa Lonbo aretoko antzoki(a) épico Teatro epiko(a) escolar Eskola-antzerkigintzA estable Teatro egonkor(ra) experimental Teatro esperimental(a) independiente Teatro independiente(a) infantil Umeentzako antzerki(a) itinerante Teatro ibiltari(a) -105-

Forma laburra: Antz.

Teatro popular Teatro profesional Teatro psicológico Teatro radiofónico Teatro religioso Técnicas creativas Técnicas de respiración Técnicas decorativas: relieve, incrustaciones, bruñido, grabado, egrafiado, etc Técnicas para trabajar la lectura Técnico/-a de cultura y deporte Técnico/-a de laboratorio foto/cine Técnico/-a en gestión cultural y deportiva Técnico/-a en iluminación de teatro, cine y televisión / Luminotécnico

Herri-teatro(a) Teatro profesional(a) Teatro psikologiko(a) Irrati-teatro(a) Erlijiozko antzerki(a) Teknika kreatiboak Arnasa hartzeko teknikA(k) Dekorazio teknikak: erliebeak, inkrustazioak, leuntzeak, grabatuak eta abar.

Teléfono Teléfono de contacto: Teléfono móvil

Telefono(a) Harremanetarako telefonoa: Sakelako telefono(a) Eskuko telefono(a) Ikus. “Móvil/Sakelakoa” Oihal(a) Oihal irekitze(a) (Jarduera, emanaldi, ekitaldi, etab.) Bertan behera utzi Eten (Hasierako) gonbidatu(a) Hasierako kantari(a) Hasierako hizlari(a) Hasierako talde(a) Hasierako artista Uda partean

Telón Telón (Apertura del...) Telón (Bajar el ...)

Telonero/-a

Temporada de verano

Irakurmena lantzeko teknikA(k) Kultura eta kirol teknikari(a) Zinema-argazkiko laborategiko teknikari(a) Kultur eta kirol kudeaketako teknikari(a) Antzerkiko, zinemako eta telebistako argiztapenteknikari(a) / Luminoteknikari(a)

-106-

Laburtzapena: Tel. EZ *Telefono mugikorra

mugikorra

edo

“La gente empezó a abuchear y se bajó el telón”: Jendea txistuka hasi zen eta ekitaldia bertan behera utzi zen.

(En la...) Tendrán preferencia en la matriculación los/as alumnos/as del curso anterior Tener Teniente alcalde

Aurreko ikasturteko ikasleek lehentasuna izango dute izena ematean Erabili eduki euskara batuan, bai aditza denean bai izena denean.

Eduki EZ *Euki Alkateorde(a)

Teoricamente Terapia recreativa Tercer ciclo de Educación Primaria Término municipal Término municipal de Arrigorriaga (Centro del...) Ternero/-a

Teorian Astialdiko terapiA Lehen Hezkuntzako hirugarren ziklo(a) Udal mugarte(a) Arrigorriagako mugartearen erdigune(a)

Territorio Tertulia(s) literaria(s) Test Prueba Texto Texto (de lectura) Tiempo libre Tiempo de ocio Tiempo libre educativo Tipo de suscripción Tipos de encajes: Encaje numérico, ruso, tonder, blonda, redfit, bus Título Título (académico) Título (Bajo el...) Título de graduado escolar Toca el timbre

Lurralde(a) Literatura solasaldi(ak) ProbA

“MªSol Ibarrola, Tte.-Alcaldesa de Arrigorriaga”: Mª Sol Ibarrola Arrigorriagako alkateordea. EZ *Teorikoki

Ref. Al macho zekor, idisko, bilarrauzi, ergi, idigei/idigai (castrado); ref. A la hembra bigantxa, bigai/biga.

Txahal(a)

Testu(a) Irakurgai(a) Astialdi(a) Aisialdi(a) Astialdi hezitzaile(a) Harpidetza-motA Enkaje-motak: zenbakiduna, errusoa, tonderra, blonda, redfita, busa Izenburu(a) Titulu(a) Izenburupe(an) Eskola-graduatu titulu(a) Jo txirrina -107-

Ikus. “Prueba de entrada/Sarreraproba”

Deklinatuz gero: Honek guztiak, Honi guztiari, Hauetara guztietara, ...

Todo esto

Hau guzti(a) EZ *Guzti hau

Todo incluído Todo tipo de eventos Todos los públicos (Para...)

Dena barne Era guztietako ekitaldi(ak) Adin guztietakoentzat Denontzat EZ *Publiko guztientzat EZ *Guztientzat Lur orotako ibilgailu(a) 4 x 4 ibilgailu(a) Kontuan hartu

Todoterreno Tomar en cuenta Tomar en consideración Tomar prestado

Maileguz hartu

Tomo

Liburuki(a)

Torneo de fútbol-sala Torneo de pelota Total Trabajo artesanal Trabajo de grupo Trabajo manual Manualidad Tradicional

Areto-futboleko txapelketA Pilota txapelketA GuztirA Artisau-lan(a) Talde-lan(a) Eskulan(a)

Traducción libre Translado expediente Transporte escolar Transversal

Tradizional(a) Tradiziozko ... Ohiko ... Usadiozko ... Itzulpen libre(a) Espedienteen leku aldaketA Eskola-garraio(a) Zeharkako(a)

Transversalidad Travesía (de marcha) Tren de alta velocidad TAV

Zeharkakotasun(a) Zeharkaldi(a) Abiadura handiko trena AHT -108-

EZ *Kontutan hartu “Puedes tomar prestado el libro”: Liburua maileguz har dezakezu “Es un diccionario publicado en cinco tomos”: Bost liburukitan argitaratutako hiztegia da.

“Toma la calle transversal”: Hartu zeharkako kalea. “Hay que incorporar la perspectiva de género transversal en la institución”: Zeharkako genero ikuspegia txertatu beharra dago erakundean.

Tribunal Trimestre

Epaimahai(a) Hiruhileko(a) Hiru hilabete(ak)

Tríptico Tropel (En ...), en cantidades grandes

Triptiko(a) MultzokA

Tú también cuentas! Tu/Su turno Turismo cultural Turno Tutor/-a responsable

Zeuk ere baduzu zer esan! Zure txandA Kultura-turismo(a) TxandA Arduraduna den tutore(a)

Txosna (Caseta de fiestas donde se sirven bebidas y comidas, chiringuito) U Último día de inscripción Un espacio amable y dinámico Ungüentos, cremas y pomadas Unidad convivencial Unos/Unas

TxosnA

“Durante el primer trimestre del curso”: Ikasturtearen lehen hiruhilekoan zehar. “En el primer trimestre del año ha habido 200 robos”: Urtearen lehen hiru hilabeteetan 200 lapurreta gertatu dira. “La gente de los pueblos vecinos vino en tropel a la fiestas”: Auzoko herrietatik multzoka etorri zen jendea festetara. EZ *Zeuk ere kontatzen duzu!

“Jóvenes de 14 a 17 años en grupo acompañados de un tutor/-a responsable”: 14 eta 17 urte bitarteko gazteak taldearen arduraduna den tutore batekin. EZ *Txozna Txosnak Lehendakari Agirre parkeko pergolan jarriko dira.

Izena emateko azken egun(a) Gune atsegin eta dinamiko(a) Ukenduak, kremak eta pomadA(k) Bizikidetza-unitate(a) BatzuK EZ *BATZU

-109-

Deklinatzean: Batzuk etorri dira,

batzuek egin dute, Batzuei gertatu zaie, Batzuekin ados nago.

V

Usuario/-a Valla (publicitaria) Varios

Erabiltzaile(a) Kaleko horma-irudi(a) EZ *Beste ekintzak/jarduerak Beste (jarduera) batzuk Hainbat (jarduera) Bestelako jarduerak Kategorien araberako kuotak

Varios cuotas, según categorías Vaso reutilizable Vecino/-a (de barrio) (Ikus. Herritar) Vehículo arrendado Vejez (tiempo) Senectud Ancianidad

Edalontzi berrerabilgarri(a) Auzoko(a) Auzotar(ra) Errentan hartutako ibilgailu(a) “Los achaques de la vejez”: Zahartzaro(a)

Venta Venta (En..., A la...)

SalmentA Salgai

Venta de entradas Venta de localidades Venta directa Ventanilla Ver programa Verano (de) 2009

Sarreren salmentA Sarreren salmentA Zuzeneko salmentA LeihatilA Ikus. egitaraua 2009ko uda EZ *2009.eko uda (Punturik edo garrenik gabe)

Verbena (de baile)

Dantzaldi(a)

Vía libre Viaje

Bidea libre BidaiA EZ *Bidai bat Alderantziz VHS bideo(a) Beirate(a) Ostiral(a) “Todos los viernes” edo “los viernes” zentzua duenean: OstiralETAN /OstiralERO EZ *Ostiralak Segurtasuneko zaindari(a) Gauzain(a)

Viceversa Video VHS Vidriera Viernes

Vigilante de seguridad Vigilante de seguridad

Zahartzaroko ajeak. “Temo a la vejez”: Zahartzaroaren beldur naiz.

Sarrerak leihatilan, telekutxan eta kultur etxean (daude) salgai.

-110-

Sarrerak leihatilan bertan erabiliz Puntua (.) –garrengero“urte” hitza erabili beharko dugu: “2009. urteko uda” EZ *Berbena (landare-mota bat da) “Te deseamos un buen Bidaia ona opa dizugu.

viaje”:

Ostiralean, ostiraleko, ostiraletik, ... Forma laburra: Or./Vier.

nocturno Violencia de género Violín Visita cultural

Víspera

Genero indarkeriA Biolin(a) Bisitaldi kultural(a) Bisita kultural(a) Bisitaldi gidatu(a) Bisita gidatu(a) Medikuaren bisitA Egin (iezaguzu) bisita! Bisita egin Bisitatu Ikusi BezperA

Víspera de San Juan

San Joan bezperA

Viticultura y enología

Mahastizaintza eta EnologiA Mintegi(a)

Visita guiada Visita médica Visitanos Visitar

Vivero

Vizcaino (dialecto) Vizcaino / Vizcaina (jentilizioa) Voces mixtas Voluntariado Voluntariado Voluntariado (labores de) Voluntario Vuelta Regreso (hora de ) Vuelta al País Vasco Vuelta(s) (dinero) Webs de otras bibliotecas, de otras

EZ *Bibolin(a)

“Víspera de fiesta”: Jai-bezpera. “La misa de víspera del domingo”: Igandeetako meza-bezpera. -Kontzertua Abusun San Joan bezperan. -San Joan bezperan tradizioa da sua piztea, espiritu txarrak uxatzeko omen jatorrian. -San Joan bezperako suak

“El roble no debe de estar más de cinco años en el vivero”: Haritzak ez du mintegian bost urte baino gehiago egon behar.

bizkaierA bizkaitar(ra) Ahots nahasi(ak) BoluntzariotzA BoluntariotzA Boluntario gisa lan egin EZ *Bolondres(a) Boluntario(a) ItzulerA (Itzultzeko ordua) Euskal Herriko itzuli(a) Atzerako(a) Beste liburutegi eta erakunde espezializatu batzuen web

-111-

Z

gune(ak) instituciones especializadas Y (conjunción copulativa) Eta EZ *Ta Zona escolar Eskola-inguru(a) Zona industrial Industria-gune(a) Zona recreativa Jolas-parke(a) Zuberoa (jentilizioa)

Beti idatzi ETA.

“20 áreas recreativas 20 jolas interés”: interesgarri

y de parke

zuberotar(ra)

i

-A berezkoa duten hitz batzuek, hitz-elkartearen lehen osagaia direnean, "-a" gal dezakete. Ondokoak dira: •

-IA bukaera duten hitzak: biologi azterketa, geologi irakaslea, pedagogi berrikuntza, ortografi arauak, erreferentzi puntua, diplomazi falta, bidai agentzia, Filosofi Fakultatea, Euskal Autonomi Erkidegoa...

•

Eliza, burdina, hizkuntza, kultura, natura eta literatura hitzak: eliz agintariak, burdin fabrika, hizkuntz gaitasuna, kultur ekintza, natur zientziak, literatur tradizioa.

Bi multzo horietako hitzak hiru eratan idazteko aukera dago hitz-elkarketan: a) -a galdu eta marratxorik gabe (bidai agentzia, kultur astea, adibidez). b) –a gorde eta marratxoz (bidaia-agentzia, kultura-astea, adibidez). c) –a gorde eta marratxorik gabe (bidaia agentzia, kultura astea, adibidez). A berezkoa duten gainerako hitzek ez dute sekula galtzen (trebakuntza-eskola, adibidez).

-112-